Sprawozdanie
z nadzoru pedagogicznego sprawowanego przez Małopolskiego Kuratora Oświaty
w roku szkolnym 2018/2019
I. Ewaluacja
Małopolski Kurator Oświaty w roku szkolnym 2018/19 przeprowadził, w ramach działań planowych, 95 ewaluacji problemowych oraz jedną ewaluację całościową.
W przedszkolach i szkołach planowe ewaluacje problemowe obejmowały wymagania:
1. Procesy wspomagania rozwoju i edukacji dzieci są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się.
2. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się.
3. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej.
4. Uczniowie są aktywni.
5. Szkoła współpracuje ze środowiskiem lokalnym na rzecz wzajemnego rozwoju.
W placówkach zapewniających opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem zamieszkania planowe ewaluacje problemowe obejmowały wymagania:
1. Placówka wspomaga rozwój wychowanków z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji.
2. Placówka współpracuje ze środowiskiem lokalnym na rzecz wzajemnego rozwoju.
W poradniach psychologiczno-pedagogicznych zakres ewaluacji problemowych dotyczył wymagań:
1. Placówka zaspokaja potrzeby osób, instytucji i organizacji korzystających z oferty placówki.
2. Placówka współpracuje ze środowiskiem lokalnym na rzecz wzajemnego rozwoju.
3. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający rozwojowi osób, instytucji i organizacji korzystających z oferty.
4. Zarządzanie placówką służy jej rozwojowi.
Wnioski z przeprowadzonych ewaluacji planowych
1. Wnioski z ewaluacji przedszkoli i innych form wychowania przedszkolnego:
a) Stosowanie przez nauczycieli różnorodnych metod i form pracy uwzględniających indywidualne, specyficzne potrzeby dzieci pozwala na kształtowanie ich samodzielności oraz wzmacnianie wiary we własne możliwości.
b) Organizacja procesów pozytywnie wpływa na rozwój poznawczy, emocjonalny i społeczny dziecka, co jest zauważane oraz doceniane przez rodziców i świadczy o adekwatności podejmowanych działań.
2. Wnioski z ewaluacji szkół podstawowych:
a) W szkole monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, formułowane wnioski z tych analiz przyczyniają się do podejmowania różnorodnych działań sprzyjających rozwojowi uczniów.
b) Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej, a nauczyciele uwzględniają ich indywidualne możliwości i potrzeby oraz osiągnięcia z poprzednich etapów edukacyjnych.
c) Uczniowie współpracują ze sobą w trakcie zajęć, podczas realizacji przedsięwzięć, a także rozwiazywania problemów w efekcie czego kształtują właściwe postawy społeczne.
3. Wnioski z ewaluacji liceów ogólnokształcących:
a) Nauczyciele powszechnie współpracują ze sobą w zespołach w zakresie planowania, organizowania i realizowania procesów edukacyjnych w celu podnoszenia jakości pracy szkoły i doskonalenia kompetencji własnych.
b) Ocenianie i informacja zwrotna udzielana uczniom przez nauczycieli pomaga im w dalszej nauce.
c) Nauczyciele wspólnie rozwiązują problemy i organizują różne przedsięwzięcia głównie w ramach zajęć pozalekcyjnych.
4. Wnioski z ewaluacji techników:
a) Nauczyciele pomagają sobie nawzajem wspólnie rozwiązują problemy i wspierają się w trudnych sytuacjach, co korzystnie wpływa na proces edukacyjny i wdrażanie różnorodnych działań.
b) Wzajemne relacje miedzy nauczycielami, uczniami i pracownikami niepedagogicznymi są przyjazne i życzliwe, co ma istotny wpływ na kształtowanie środowiska sprzyjającego uczeniu się.
c) Uczniowie powszechnie znają zasady oceniania, uzyskują informacje o postępach w nauce, co wpływa na ich indywidualny rozwój i zachęca do dalszego uczenia się.
5. Wnioski z ewaluacji branżowych szkół I stopnia:
a) Nauczyciele realizując podstawę programowa wykorzystują warunki i sposoby jej realizacji, zwracają uwagę na przekazywanie wiedzy przedmiotowej i kształtowanie umiejętności kluczowych.
b) Pozyskiwanie informacji o wcześniejszych osiągnięciach uczniów sprzyja planowaniu i wprowadzaniu efektywnych działań edukacyjnych, a także przyczynia się do indywidualnych sukcesów uczniów.
c) Wdrażane wnioski z analiz osiągnięć uczniów oraz wykorzystanie zalecanych warunków i sposobów realizacji podstawy programowej przyczynia się do wzrostu wyników kształcenia w zakresie przedmiotów zawodowych i sprzyja dobremu przygotowaniu uczniów do funkcjonowania na rynku pracy.
6. Wnioski z ewaluacji poradni psychologiczno–pedagogicznych:
a) Podczas realizacji swoich celów statutowych poradnia zaspokaja potrzeby osób, instytucji i organizacji korzystających z jej oferty adekwatnie do zgłaszanych potrzeb.
7. Wnioski z ewaluacji placówek doskonalenia nauczycieli:
a) Szeroka oferta Ośrodka oraz jej elastyczność skutecznie przyczynia się
do wzrostu kompetencji nauczycieli oraz pracowników szkół i placówek, co pozytywnie wpływa na efektywny rozwój tych jednostek.
b) Placówka systematycznie prowadzi badania wewnętrzne dotyczące różnych aspektów swojej pracy. Wyniki tych badań są wykorzystywane do planowania i organizowania własnej pracy oraz modyfikowania swojej oferty.
c) Pracownicy merytoryczni dzielą się umiejętnościami, opracowują programy form doskonalenia, wspólnie prowadza szkolenia, a także gromadzą informacje dotyczącą ewaluacji prowadzonych zajęć, co stanowi podstawę do modyfikowania oferty ośrodka.
Uogólnione wnioski z ewaluacji:
1. Dzięki współpracy ze środowiskiem uczniowie mają szersze możliwości rozwijania swoich pasji i zainteresowań; szkoła skutecznie realizuje program wychowawczy i profilaktyczny, a instytucje lokalne poszerzają możliwości swojego działania.
2. Wdrażane wnioski z analiz osiągnięć uczniów oraz wykorzystanie zalecanych warunków i sposobów realizacji podstawy programowej przyczynia się do wzrostu wyników kształcenia w zakresie przedmiotów zawodowych i sprzyja dobremu przygotowaniu uczniów do funkcjonowania na rynku pracy.
3. Podczas realizacji swoich celów statutowych poradnia zaspokaja potrzeby osób, instytucji i organizacji korzystających z jej oferty adekwatnie do zgłaszanych potrzeb.
4. Uczniowie powszechnie znają zasady oceniania, uzyskują informacje o postępach w nauce, co wpływa na ich indywidualny rozwój i zachęca do dalszego uczenia się.
5. Nauczycieli realizując podstawę programową w niewystarczającym stopniu zwracają uwagę na kształtowanie umiejętności kluczowych.
6. Zarządzanie placówkami opiera się na badaniu potrzeb odbiorców oraz budowaniu oferty w oparciu o użyteczność.
Rekomendacje dotyczące planowania nadzoru pedagogicznego na następny rok szkolny (wynikające z wniosków z ewaluacji):
1. W ramach sprawowanego nadzoru pedagogicznego zwracać szczególną uwagę na uspołecznienie procesu uczenia się, m in. poprzez zwiększenie wpływu uczniów na ten proces.
2. Propagować ideę współpracy ze środowiskiem w celu poszerzenia oferty edukacyjnej i rozwijania pożądanych społecznych postaw uczniów.
3. Wspierać współpracę nauczycieli w ramach dzielenia się własnym warsztatem pracy i wykorzystaniem wiedzy zdobytej w ramach zewnętrznych form doskonalenia zawodowego.
II. Kontrole planowe
Małopolski Kurator Oświaty w roku szkolnym 2018/2019 pracownicy Kuratorium Oświaty w Krakowie przeprowadzili 245 kontroli planowych w 245 spośród 4 800 nadzorowanych szkół i placówek.
Kontrole planowe przeprowadzono o następującej tematyce:
1. Ocena prawidłowości zapewnienia dzieciom i młodzieży pomocy psychologiczno- pedagogicznej – 215 kontroli.
2. Zgodność z przepisami prawa funkcjonowania oddziałów międzynarodowych i dwujęzycznych – 7 kontroli.
3. Ocena prawidłowości tworzenia, organizowania oraz funkcjonowania oddziałów sportowych – 23 kontrole
Lp.
Zadanie z zakresu nadzoru pedagogicznego
Liczba kontroli Stopień realizacji planu (%) zaplanowanych przeprowadzonych
1.
Ocena prawidłowości zapewnienia dzieciom i młodzieży pomocy psychologiczno- pedagogicznej
215 215 100
2. Zgodność z przepisami prawa funkcjonowania oddziałów
7 7 100
międzynarodowych i dwujęzycznych 3. Ocena prawidłowości
tworzenia, organizowania oraz funkcjonowania oddziałów sportowych
23 23 100
RAZEM 245 245 100
Wnioski z kontroli planowych
1. Wynikające z analizy wyników kontroli, wskazujące na potrzeby w zakresie wspomagania pracy szkół i placówek, określające zakres wspomagania:
a) Organizacja pomocy psychologiczno-pedagogicznej zgodnie z przepisami prawa.
b) Ocenianie, klasyfikowanie i promowanie uczniów w klasach wstępnych w oddziałach dwujęzycznych.
2. Wynikające z analizy wyników kontroli, wskazujące na potrzeby w zakresie planowania nadzoru pedagogicznego:
a) Organizacja pomocy psychologiczno-pedagogicznej zgodnie z przepisami prawa.
b) Ocenianie, klasyfikowanie i promowanie uczniów w klasach wstępnych w oddziałach dwujęzycznych.
c) Organizacja kształcenia w oddziałach sportowych z zachowaniem bezpiecznych i higienicznych warunków nauki.
3. Dotyczące organizacji kontroli:
a) Dostępność arkuszy kontroli w wersji elektronicznej na platformie systemu ewaluacji oświaty (SEO) z odpowiednim wyprzedzeniem.
III. Kontrole doraźne
Kontrole doraźne są przeprowadzane przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny w sytuacji, gdy zaistnieje potrzeba przeprowadzenia w szkole lub placówce działań nieujętych w planie nadzoru pedagogicznego.
W roku szkolnym 2018/2019 pracownicy Kuratorium Oświaty w Krakowie przeprowadzili 981 kontroli doraźnych w 946 spośród 4 800 nadzorowanych szkół i placówek.
Obszary funkcjonowania szkół i placówek będące przedmiotem kontroli*:
Liczba kontroli w:
przedszkolach
szkołach dla dzieci i młodzieży
szkołach dla dorosłych placówkach RAZEM
szkołach podstawowych gimnazjach szkołach ponadgimnazjalnych, szkołach ponadpodstawowych
posiadanie przez nauczycieli wymaganych kwalifikacji do prowadzenia przydzielonych im zajęć
37 5
42
realizacja podstaw programowych i ramowych planów nauczania
18 23 8
49
przestrzeganie zasad oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów oraz przeprowadzania egzaminów, a także przestrzeganie przepisów dotyczących obowiązku szkolnego oraz obowiązku nauki
48 1 23 1
73
przestrzeganie statutu szkoły lub placówki 22 76 15 1 1 115
przestrzeganie praw dziecka i praw ucznia 22 110 2 20 1 2 157
zapewnienie uczniom bezpiecznych
i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki.
30 241 8 56 2
337
przestrzeganie przez szkołę niepubliczną przepisów art. 14 ust. 3 ustawy - Prawo oświatowe
36 4 1 13 7
61
przestrzeganie przez szkołę niepubliczną przepisów art. 14 ust. 4 ustawy - Prawo oświatowe
0
stosowanie przemocy słownej i/lub fizycznej 0
inne 75 168 8 47 5 19 322
Przyczyną zarządzenia przez kuratora oświaty kontroli doraźnej w szkole lub placówce jest stwierdzenie potrzeby przeprowadzenia w tej szkole lub placówce działań nieujętych w planie nadzoru pedagogicznego. Takie stwierdzenie może nastąpić na skutek wniosku podmiotu zewnętrznego lub na skutek analizy przez kuratora oświaty dotychczasowych wyników nadzoru pedagogicznego nad szkołą lub placówką.
Podmioty wnioskujące o zarządzenie w okresie od 1 września 2018 r. do 31 sierpnia 2019 r. kontroli doraźnych w szkołach lub placówkach przedstawiono w tabeli.
Liczba kontroli doraźnych przeprowadzonych
Liczba kontroli w:
przedszkolach
szkołach dla dzieci i młodzieży
szkołach dla dorosłych placówkach RAZEM
szkołach podstawowych gimnazjach szkołach ponadgimnazjalnych, szkołach ponadpodstawowych
a) na wniosek, prośbę, w związku z informacją pozyskaną od:
organu prowadzącego szkołę lub placówkę 1 7 2 10
rodziców 71 312 2 44 14 443
uczniów 2 10 12
nauczycieli 8 3 11
Rzecznika Praw Obywatelskich 1 1
Rzecznika Praw Dziecka 2 26 1 1 30
Prokuratury 0
innych podmiotów 3 163 8 36 3 2 215
b) na skutek stwierdzenia przez Kuratora Oświaty potrzeby przeprowadzenia kontroli doraźnej
132 46 3 67 9 5
262
RAZEM KONTROLI DORAŹNYCH 210 561 13 160 12 25 981
Wyniki kontroli doraźnych
Obszary funkcjonowania szkół i placówek
będące przedmiotem kontroli Liczba zaleceń posiadanie przez nauczycieli wymaganych kwalifikacji do prowadzenia
przydzielonych im zajęć
106
realizacja podstaw programowych i ramowych planów nauczania 88 przestrzeganie zasad oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów oraz
przeprowadzania egzaminów, a także przestrzeganie przepisów dotyczących obowiązku szkolnego oraz obowiązku nauki
150
przestrzeganie statutu szkoły lub placówki 349
przestrzeganie praw dziecka i praw ucznia 72
zapewnienie uczniom bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki.
208
przestrzeganie przez szkołę niepubliczną przepisów art. 14 ust. 3 ustawy - Prawo oświatowe
47
przestrzeganie przez szkołę niepubliczną przepisów art. 14 ust. 4 ustawy - Prawo oświatowe
inne 779
RAZEM
1799
Wnioski wynikające z analizy wyników kontroli doraźnych
Wskazujące na potrzeby w zakresie planowania nadzoru pedagogicznego:
1) Monitorowanie działań Dyrektora dotyczących realizowania zaleceń wynikających z orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego.
2) Przeprowadzenie kontroli w szkołach /placówkach prowadzonych przez osoby fizyczne i prawne w zakresie zatrudniania nauczycieli zgodnie z kwalifikacjami.
3) Przeprowadzenie kontroli w zakresie bezpieczeństwa uczniów, w tym prowadzenia postępowania powypadkowego.
4) Przeprowadzenie kontroli w zakresie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów zgodnie z obowiązującymi przepisami.
IV. Monitorowanie
W roku szkolnym 2018/2019 na podstawie arkuszy opracowanych w Ministerstwie Edukacji Narodowej, Małopolski Kurator Oświaty przeprowadził monitorowanie w następujących zakresach:
1. Dostosowywanie bazy lokalowej do wymagań określonych przepisami prawa.
2. Prowadzenie działalności innowacyjnej i wykorzystywanie technologii informacyjno-komunikacyjnych w procesie nauczania.
3. Organizacja kształcenia uczniów według indywidualnego programu i toku nauki.
4. Kształcenie u uczniów kompetencji kluczowych.
Wykonanie planu monitorowania w ramach zadań zaplanowanych na rok szkolny 2018/2019 przedstawia poniższa tabela.
Lp.
Zadanie z zakresu nadzoru pedagogicznego
Liczba szkół Stopień realizacji planu (%) wskazana do
monitorowania w planie nadzoru pedagogicznego
w których monitorowanie
zostało przeprowadzone
1.
Dostosowywanie bazy lokalowej do wymagań określonych przepisami prawa.
36 37 103%
2. Prowadzenie działalności innowacyjnej
i wykorzystywanie technologii informacyjno- komunikacyjnych
w procesie nauczania.
1 370 1 335 97%
3. Organizacja kształcenia uczniów według
indywidualnego programu i toku nauki.
60 66 110%
4. Kształcenie u uczniów kompetencji kluczowych.
55 40 73%
RAZEM
1 521 1 478 97%
Wnioski z przeprowadzonego monitorowania
1. Wynikające z analizy wyników monitorowania, wskazujące na potrzeby w zakresie wspomagania pracy szkół i placówek, określające zakres wspomagania:
a) Organizacja pomocy psychologiczno-pedagogicznej zgodnie z przepisami prawa.
b) Współpraca poradni psychologiczno-pedagogicznych ze szkołami i rodzicami w celu wypracowania dla uczniów najlepszych form pomocy.
c) Podejmowanie przez szkoły działań mających na celu jak najbardziej efektywną realizację podstawy programowej.
d) Ocenianie, klasyfikowanie i promowanie uczniów.
2. Wynikające z analizy wyników monitorowania, wskazujące na potrzeby w zakresie planowania nadzoru pedagogicznego:
a) Organizacja pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkołach.
b) Kontrola opinii i orzeczeń wydawanych przez zespoły orzekające w poradniach psychologiczno-pedagogicznych.
c) Ocenianie, klasyfikowanie i promowanie uczniów.
3. Dotyczące organizacji monitorowania:
a) Do rozwiązania sprawy techniczne, dostępność ankiet tylko dla tych typów szkół, których dotyczy dane monitorowanie.
V. Wspomaganie
Organizowanie konferencji i narad dla dyrektorów szkół i placówek
lp. Tematyka konferencji Liczba konferencji/
uczestników
Typy szkół i rodzaje placówek objętych
konferencjami 1. Pomoc psychologiczno-
pedagogiczna
1/200 szkoły ponadpodstawowe, ponadgimnazjalne
2. Zmiany w przepisach prawa, Rekrutacja do szkół
1/200 szkoły ponadpodstawowe, ponadgimnazjalne
3. Zmiany w szkolnictwie branżowym
1/450 szkoły branżowe I stopnia, technika, szkoły policealne 4. Regionalny Kongres
Zawodowy połączony z Festiwalem Zawodów
1/500 szkoły branżowe I stopnia, technika, szkoły policealne
5. Nauczyciel-powrót do autorytetu w kontekście historycznym
1/200 wszystkie typy szkół i placówek
lp. Tematyka narad Liczba narad/
uczestników
Typy szkół i rodzaje placówek objętych
naradami 1. Rekrutacja do szkół
ponadpodstawowych i ponadgimnazjalnych (narady z Małopolskim Kuratorem Oświaty)
3/50 szkoły ponadpodstawowe i ponadgimnazjalne
2. Organizacja egzaminów maturalnych
(narady z Małopolskim Kuratorem Oświaty)
1/50 szkoły ponadpodstawowe i ponadgimnazjalne
3. Rekrutacja do szkół ponadpodstawowych i ponadgimnazjalnych (narady z wizytatorami)
50/2000 szkoły podstawowe, szkoły ponadpodstawowe i
ponadgimnazjalne
4. Pomoc psychologiczno- pedagogiczna
(narady z wizytatorami)
150/4000 wszystkie typy szkół i placówek
5. Zmiany w przepisach prawa (narady z wizytatorami)
150/4000 wszystkie typy szkół i placówek
Przekazywanie informacji prowadzono z wykorzystaniem form, tj.:
- konferencje i narady dla dyrektorów szkół i placówek, - informacja na stronie internetowej kuratora,
- szkolenia /spotkania o tematyce związanej z przepisami prawa oświatowego,
- inne sposoby: konferencje prasowe kuratora, filmy na stronie internetowej kuratorium.
Inne działania wspomagające
W związku z organizacją egzaminu ósmoklasisty Małopolski Kurator Oświaty wspólnie z Okręgową Komisją Egzaminacyjną w Krakowie zorganizował szkolenia dla nauczycieli języka polskiego, matematyki i języków obcych. Szkolenia odbyły się w dniach 3, 4 i 5 grudnia 2018 r. w Krakowie i Wojniczu.
Wzięło w nich udział ok. 3 600 nauczycieli z małopolskich szkół podstawowych.
W związku ze strajkiem nauczycieli i zagrożeniem związanym z nieprzeprowadzeniem egzaminu gimnazjalnego i egzaminu ósmoklasisty Małopolski Kurator Oświaty podjął
niezbędne działania, które spowodowały, że we wszystkich szkołach w Małopolsce egzaminy te odbyły się.
Ponadto dla uczczenia 100 rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości Małopolski Kurator Oświaty zorganizował „Widowisko Dumy i Radości”. Wzięło w nim udział ok 10 tys. dzieci, uczniów, nauczycieli z małopolskich przedszkoli, szkół.
Poprzez tzw. panel dyrektora przekazywano dyrektorom różne informacje związane z różnymi obszarami działalności szkoły. Również z wykorzystaniem panelu zbierano różne informacje z działalności szkół i placówek obszarów (np. bezpieczeństwa uczniów, liczby uczniów cudzoziemców kształconych w szkołach, edukacji uczniów romskich).
Małopolski Kurator Oświaty wspólnie z innymi instytucjami, podmiotami podejmował działania w zakresie wspierania bezpieczeństwa uczniów, edukacji zdrowotnej i edukacji ekologicznej.
Wnioski z działalności wspomagającej Kuratora Oświaty
1. Wynikające z działań podejmowanych w ramach wspomagania, wskazujące na potrzeby w zakresie planowania nadzoru pedagogicznego:
a) Kontrola bezpieczeństwa dzieci i młodzieży.
b) Kontrola oceniania uczniów w szkołach zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, a także w kontekście rozwiązań przyjmowanych w statutach szkół.
c) Kontrola prawidłowości organizacji pracy szkół, w tym w szczególności publicznych przedszkoli.
d) Kontrola przestrzegania przepisów prawa oświatowego w zakresie organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
2. Wynikające z działań podejmowanych w ramach wspomagania, wskazujące na potrzeby wspomagania pracy szkół i placówek:
a) Organizacja pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkołach.
b) Radzenie sobie z trudnymi sytuacjami wychowawczymi uczniów, w szczególności w kontekście sięgania przez szkoły po procedurę „Niebieskiej karty” oraz instytucję sądu rodzinnego.
3. Dotyczące organizacji wspomagania:
a) Systematyczne organizowanie przez wizytatorów szkoleń i narad dla dyrektorów w małych grupach (w zakresie potrzeb wskazanych przez tych dyrektorów).
b) Organizacja konferencji i narad w zakresach wymagających istotnego wsparcia wynikającego z wniosków z bieżącej pracy Kuratora Oświaty.
4. Określające zakres wspomagania:
a) Organizacja pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
b) Ocenianie, klasyfikowanie i promowanie uczniów w szkołach
c) Wspomaganie procesu nauczania organizowanego przez nauczycieli w efektywnym osiąganiu celów określonych w podstawie programowej.
