W 1939 roku Niemcy jeszcze tak bardzo nie zwracali uwagi na tajne nauczanie - Wanda Grzebalska - fragment relacji świadka historii [TEKST]

(1)

WANDA GRZEBALSKA

ur. 1911; Puławy

Miejsce i czas wydarzeń Puławy, II wojna światowa

Słowa kluczowe projekt Tajne nauczanie. Cisi bohaterowie, Puławy

W 1939 roku Niemcy jeszcze tak bardzo nie zwracali uwagi na tajne nauczanie

Byłam ciężko chora w 1939 roku. Na wiosnę zaczęłam chorować na serce. Starałam się jak najmniej ruchu używać, być w domu. Młodzież sobie przychodziła, odbywałam z nimi lekcje i już. Przychodziło kilkanaście osób, to obsiadali stół i żeśmy tam odbywali takie lekcje spokojnie. A potem, na Boże Narodzenie, to już musiałam...zresztą już słyszało się, że coś Niemcy zaczynają kombinować. Ale tak w 1939 roku, to oni na tajne nauczanie jeszcze nie zwracali uwagi tak bardzo. Później dopiero zaczęli zwracać uwagę na tajne nauczanie. Tak że to tajne nauczanie w 1939 roku jeszcze nie było takie groźne. Natomiast później, to już było niebezpieczne bardzo. Już trzeba było naprawdę bardzo tajnie robić. I to już nie przychodziła cała klasa, to już przychodziła tylko część klasy. Mowy o tym nie może być, żeby cała klasa, bo z kogo składały się klasy w Puławach? Z mieszkańców Puław, ale i z mieszkańców okolic puławskich. Dużo młodzieży dojeżdżało albo mieszkali na stancjach prywatnie u ludzi. Ale ich wtedy już nie było. Do mnie na lekcje przychodzili tylko ci, co stale w Puławach mieszkali, a ci co poza Puławami, to już ich w Puławach nie było.

Data i miejsce nagrania 2003-07-21, Puławy

Rozmawiał/a Tomasz Czajkowski