Wiedza o społeczeństwie, poziom edukacyjny IV, klasa I Nasze prawa i wolności... Przeszłość i teraźniejszość
Materiał edukacyjny wytworzony w ramach projektu „Scholaris – portal wiedzy dla nauczycieli"
współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
1
Scenariusz zajęć dla uczniów klasy I (IV etap edukacyjny)
Temat Nasze prawa i wolności... Przeszłość i teraźniejszość.
Cele Uczeń:
1. Wyjaśnia podstawowe prawa człowieka, rozpoznaje przypadki ich naruszania i wie, jak można je chronić. (VI)
2. Współpracuje z innymi – planuje, dzieli się zadaniami i wywiązuje się z nich. (III)
3. Podaje najważniejsze postanowienia Powszechnej deklaracji praw człowieka, Europejskiej konwencji praw człowieka i Konwencji o prawach dziecka. (5.3)
4. Przedstawia krótko historię praw człowieka i ich generacje; wymienia najważniejsze dokumenty z tym związane. (5.1)
Wykaz nabywanych umiejętności
1. Poprawne posługiwanie się pojęciami: prawa człowieka, deklaracja, konwencja, ratyfikacja, konstytucja, generacje praw człowieka.
2. Wyjaśnienie, dlaczego prawa i wolności są regulowane również przez prawo międzynarodowe.
3. Interpretowanie wybranych zapisów prawnych określających prawa i wolności człowieka.
Metody 1. Podające ( wyjaśnianie).
2. Poszukujące (dyskusja).
3. Problemowa (samodzielne dochodzenie do wiedzy).
Formy 1. Praca z całą grupą.
2. Praca w grupach
Środki dydaktyczne 1. Ćwiczenie interaktywne pt. „Najważniejsze dokumenty dotyczące praw człowieka”.
2. Karta pracy pt. „Najważniejsze dokumenty dotyczące praw człowieka”.
3. Karta pracy pt. „Deklaracja praw człowieka i obywatela”.
4. Ekran interaktywny pt. „Powszechna deklaracja praw człowieka – 1948 rok”.
5. Karta pracy pt. „Powszechna deklaracja praw człowieka – 1948 rok”.
6. Karta pracy pt. „Europejska konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności”.
7. Ćwiczenie interaktywne pt. „Trzy generacje praw człowieka”.
Wiedza o społeczeństwie, poziom edukacyjny IV, klasa I Nasze prawa i wolności... Przeszłość i teraźniejszość
Materiał edukacyjny wytworzony w ramach projektu „Scholaris – portal wiedzy dla nauczycieli"
współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
2 Proponowany czas
zajęć
45 minut
Opis sposobu realizacji
1. Powitanie uczniów.
Nauczyciel rozdaje uczniom po kilka karteczek samoprzylepnych. Zapisuje na tablicy (najlepiej, jeżeli będzie to boczna tablica lub duża kartka szarego/białego papieru) wyrazy: prawa człowieka. Uczniowie zapisują na swoich karteczkach słowa, które kojarzą im się z prawami człowieka. Następnie podchodzą
do tablicy/kartki i przyczepiają je dookoła zapisanego wyrażenia. Jeden uczeń czyta wszystkie propozycje.
Karteczki zostają na widoku – będą potrzebne w dalszej części zajęć.
2. Nauczyciel zadaje uczniom pytanie:
‒ Czy potraficie wymienić najstarszy dokument w historii dotyczący praw człowieka?
Uczniowie podają swoje propozycje.
3. Nauczyciel wygłasza krótki wykład o genezie praw człowieka. Uczniowie podczas wykładu powinni zapisać najważniejsze przesłania tych praw wywodzące się z najdawniejszych dokumentów.
4. Ćwiczenie interaktywne pt. „Najważniejsze dokumenty dotyczące praw człowieka”.
Uczniowie, pracując z książką oraz w oparciu o wykład nauczyciela, uzupełniają tabelę zawierającą
najważniejsze dokumenty dotyczące praw człowieka (szeregują dokumenty chronologicznie i wpisują daty ich powstania).
5. Karta pracy pt. „Deklaracja praw człowieka i obywatela”.
Nauczyciel dzieli klasę na grupy. Rozdaje uczniom
Indywidualizacja nauczania uwzględniająca specjalne potrzeby edukacyjne
Nauczyciel dzieli uczniów w pary.
Dodatkowo osoby ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi mogą otrzymać kartę pracy
pt. „Najważniejsze dokumenty dotyczące praw człowieka”
z wypisanymi dokumentami.
Ewentualnie nauczyciel rozdaje wydrukowane karty pracy wszystkim uczniom w celu
utrwalenia wiadomości. Uczniowie dołączają kartę pracy do swoich notatek.
Nauczyciel dzieli uczniów na grupy w taki sposób, aby każda osoba
Wiedza o społeczeństwie, poziom edukacyjny IV, klasa I Nasze prawa i wolności... Przeszłość i teraźniejszość
Materiał edukacyjny wytworzony w ramach projektu „Scholaris – portal wiedzy dla nauczycieli"
współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
3 artykuły Deklaracji praw człowieka i obywatela.
Zadaniem uczniów jest wybranie tych artykułów, które mówią o prawach i wolnościach, nazwanie tych praw i zapisanie ich na tablicy (tablicę dzielimy na dwie części). Po zapisaniu uczniowie analizują wraz z nauczycielem zapisane prawa.
6. Nauczyciel zadaje pytania:
‒ Wokół jakich sfer skupiało się prawo zapisane w omawianej deklaracji? (prawa polityczne i obywatelskie)
‒ O jakich prawach nie było mowy w tym dokumencie?
(prawa socjalne, prawa mniejszości)
7. Ekran interaktywny pt. „Powszechna deklaracja praw człowieka – 1948 rok”.
Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej artykuły Powszechnej deklaracji praw człowieka. Zadaniem uczniów jest wyszukanie w podanych artykułach praw człowieka i zapisanie ich w zeszycie. Wybrany uczeń odczytuje odpowiedź, podczas gdy pozostali sprawdzają poprawność wykonania ćwiczenia.
8. Nauczyciel zadaje uczniom pytanie:
‒ Czym omawiany dokument różni się od poprzedniego?
Uczniowie powinni wskazać podstawowe różnice:
Powszechna deklaracja praw człowieka jest
dokumentem prawa międzynarodowego; zawiera zapisy dotyczące praw kobiet i dzieci oraz praw kulturalnych.
9. Karta pracy pt. „Europejska konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności”.
Nauczyciel przedstawia uczniom kolejny dokument w formie wydruku z karty pracy. Uczniowie muszą znaleźć w nim odpowiedzi na pytania:
‒ Jakie prawa człowieka zawiera ten dokument?
‒ Podaj rodzaj dokumentu prawnego, jego zasięg.
‒ Czym różni się ten dokument od wcześniejszej Powszechnej deklaracji?
Nauczyciel wyjaśnia jednocześnie znaczenie słów:
konwencja i ratyfikacja.
10. Ćwiczenie interaktywne pt. „Trzy generacje praw człowieka”.
Nauczyciel zadaje pytanie:
mogła uczestniczyć w wykonywaniu ćwiczenia i miała poczucie
sukcesu. Przybliżona liczba osób w grupie to 3–4.
Uczniowie ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi otrzymują kartę pracy z wydrukowanymi artykułami (karta pracy
pt. „Powszechna deklaracja praw człowieka – 1948 rok”).
Wiedza o społeczeństwie, poziom edukacyjny IV, klasa I Nasze prawa i wolności... Przeszłość i teraźniejszość
Materiał edukacyjny wytworzony w ramach projektu „Scholaris – portal wiedzy dla nauczycieli"
współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
4
‒ Jakie prawa człowieka pojawiały się najwcześniej i możemy je określić prawami I generacji?
Na tablicy pojawia się ćwiczenie. Uczniowie przepisują teksty z ekranu do zeszytu.
11. Nauczyciel prosi uczniów o podejście do tablicy/karty i odszukanie karteczek, jakie umieścili tam na początku lekcji oraz przyporządkowanie ich, jeżeli to możliwe, do konkretnej generacji praw człowieka.
12. Nauczyciel dziękuje wszystkim uczniom za pracę i zaangażowanie. Przypomina, że na następnej lekcji będzie kontynuowany ten temat
w kontekście łamania praw człowieka.
13. Zadanie domowe.
Nauczyciel prosi uczniów o przygotowanie informacji dotyczących organizacji zajmujących się naruszeniami praw człowieka.
