Wydawca: Okrêgowa Rada Aptekarska w Katowicach
ul. Kryniczna 15, 40-637 Katowice; tel.: 0-32 202-89-26, fax: 0-32-252-02-44 e-mail: redakcja@katowice.oia.pl; http://www.katowice.oia.pl Redaktor naczelny: Dionizy Moska
Cz³onkowie kolegium: Stanis³aw Piechula - Prezes ORA w Katowicach Genowefa Kruszec - Prezes OIA w Czêstochowie
Sekretarz redakcji: Ma³gorzata Handermander-Lewicka Redaktor odpowiedzialny: Jaros³aw Lewicki
Tel. do redakcji: 0-603-333-536
Zdjêcia: Ma³gorzata Handermander-Lewicka, archiwum OIA w Katowicach
Redakcja czeka na korespondencjê dotycz¹c¹ problemów œrodowiska farmaceutycznego
Druk: ARA-GRAF Katowice, www.aragraf.pl Nak³ad: 1300 egz.
Redakcja nie identyfikuje siê ze wszystkimi przedstawionymi pogl¹dami autorów,
niektóre z nich traktujemy jako zaproszenie do dyskusji
w Katowicach
Ruch M³odych Aptekarzy
A AR A
A A
A
PTFarm Polskie
Towarzystwo Farmaceutyczne
STANOWISKA, OPINIE, INFORMACJE ...
AktywnoϾ towar deficytowy ...
Nauki z przesz³oœci, by byæ m¹drzejszym w przysz³oœci
- dr farm. Stanis³aw Piechula ...
Nowe rozumienie ,,aptek pilota¿owych” - Joanna Pi¹tkowska ...
Profesora Dionizego Moski historia aptekarstwa œl¹skiego ...
Apteki w Polsce - Marek Gembal ...
Ekonomika leku - dr Tadeusz Szuba ...
Farmaceuta o kolejarskich korzeniach
- Ireneusz Stajer ...
Silfarm Annapurna Circuit Trek Nepal 2005 ...
Czym jest ubezpieczenie odpowiedzialnoœci cywilnej dla w³aœciciela i kierownika apteki?
- Jolanta i Sebastian Sienkiewicz ...
Jest taki dzieñ ... - opowiadanie Wojciecha £uczaka ...
Prasa pisz¹ do/o nas ...
NACZELNA RADA APTEKARSKA ...
DEPARTAMENT OBRONY I KONSOLIDACJI
APTEK NRA ...
APOTHECARIUS - BIULETYN OIA W KATOWICACH ...
Sprawozdania z dzia³alnoœci ORA i OIA
w Katowicach za 2005 rok ...
Uchwa³a ORA w Katowicach z dnia 8 listopada 2005 roku ...
Katowicki Goniec Apteczny ...
Protoko³y ...
Pisma ...
Wyjazdowe posiedzenie Prezydium ORA w Katowicach ...
Fa³szywy magister farmacji! ...
Uznawanie polskich dokumentów na œwiecie
- mec. Krystian Szulc ...
Informacje Œl¹skiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Farmaceutycznej - dr farm. Izabeli Majewskiej ...
Farmaceutyczna szko³a przetrwania - Wis³a 2005-11-5,6 ...
Szkolenia punktowane ...
OG£OSZENIA ...
Miko³aj w Wiœle ...
Spis treœci
2 2 3 6 7 10 12 16 19
21 23 26 27 28 31 31 41 42 50 55 59 60 61 68 69 71 72 76
Na ok³adce: zdjêcie zrobione podczas imprezy Miko³ajowej w Wiœle - 03.12.2005
Zbli¿a siê do koñca rok - ten tak wa¿ny k a rze r us z y li organizuj¹c udzia³ w wyborach i burzliwy, zarazem to by³ czas, w którym po parlamentarnych, to by³ przyk³ad, ¿e organi- raz pierwszy w Polsce sprawdza³y siê w no- zacja zawodowa mo¿e dzia³aæ w znakomity wych europejskich ju¿ warunkach organi- profesj onalny sposób. Pomimo niekorz y- zacje pozarz¹dowe i korporacje zawodowe. stnych miejsc œl¹scy i zag³êbiowscy kandy- Jako dziennikarz i pisarz jestem pilnym daci otrzymali znaczne poparcie. Ten sygna³, obserwatorem zmian, jakie zachodz¹ w na- ka¿e optymistycznie spojrzeæ w przysz³oœæ, bo szej aktywnoœci. Nie jest z tym najlepiej, wiê- wszak za progiem wybory samorz¹dowe.
kszoœæ organizacji to twory zbiurokratyzo- Kapita³ zdobyty w wyborach parlamentar- wane, na po³y martwe. Na tym tle zajaœnia³y nych powinien daæ efekt w wyborach samo- dwie organizacje, jedna o charakterze korpo- rz¹dowych, zw³aszcza, ¿e tradycja aptekarzy racyjnym, druga zaœ to Stowarzyszenia twór- spo³eczników ma wieloletni¹ tradycjê. Nad- cze. Obie dzia³aj¹ na terenie województwa chodz¹ce Œwiêta Bo¿ego Narodzenia to czas œl¹skiego. Pierwsza to okrêgowa Izba Apte- refleksji, oby ich owocem by³y przemyœlane karska w Katowicach i Stowarzyszenie Archi- decyzje, wszak jesteœcie Pañstwo synonimem tektów Polskich Oddzia³ w Katowicach. Te odpowiedzialnoœci i rzetelnoœci, tym, czym dwie z pozoru odleg³e od siebie organizacje s³ynie europejska klasa œrednia.
pokaza³y, ¿e mo¿emy dzia³aæ na poziomie
porównywalnym z reszt¹ krajów Unii Euro-
Jaros³aw Lewickipejskiej. Architekci doprowadzili do rozru-
szania znakomitej galerii w centrum miasta
i w istotny sposób wp³ynêli na to, ¿e to w³aœnie
- cz³onek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, które czeka na tchnienie aktywnoœci.centrum bêdzie mia³o nowy kszta³t. Apte-
AktywnoϾ towar deficytowy
w Katowicach
STANOWISKA, OPINIE, INFORMACJE STANOWISKA, OPINIE, INFORMACJE
Kole¿ankom i Kolegom Spokojnych Œwi¹t Bo¿ego Narodzenia
i dobrego nowego 2006 roku
¿yczy:
Okrêgowa Rada Aptekarska Przewodnicz¹ca S¹du Aptekarskiego Okrêgowy Rzecznik Odpowiedzialnoœci Zawodowej Pracownicy i Wspó³pracownicy Biura Okrêgowej Izby Aptekarskiej w Katowicach
w Katowicach
w Katowicach
Chcia³bym we wstêpie do ostatniego Bezsprzecznie najwiêkszym b³êdem jest w tym roku Apothecariusa, naœwietliæ Pañ- zamawianie w hurtowniach, które tworz¹ stwu to, co moim zdaniem najwa¿niejsze w³asne sieci aptek.
w nadchodz¹cym roku dla przysz³oœci nasze- Postanowi³em wiêc rozwin¹æ w¹tek hur- go zawodu i aptek. Proszê tak¿e potraktowaæ tow ni apt eka rsk ich , gdy ¿ uwa ¿am , ¿e tych kilka s³ów jako najszczersze ¿yczenia zaistnia³a dla aptekarzy, a w szczególnoœci noworoczne, by w nowym roku uda³o siê nam tych, którzy s¹ udzia³owcami hurtowni apte- powstrzymaæ upadek aptekarstwa i uratowaæ karskich, niebywa³a szansa odegrania po raz nasz zawód oraz apteki, których w³asnoœæ jest drugi najwa¿niejszej roli na rynku farmaceu-
sol¹ zawodu. tycznym w Polsce. Wystarczy tylko rzeczowo
W tych rozwa¿aniach poruszam tematy, oceniæ sytuacjê, a nastêpnie odwa¿niej zrobiæ które s¹ osi¹galne w oparciu o w³asne mo¿li- kilka kroków, by zmieniæ diametralnie sytu- woœci i dzia³ania, nie dotyczy to pobo¿nych acjê na polskim rynku hurtu farmaceu-
¿yczeñ, byæ mo¿e pojawi siê szansa w konta- tycznego. Teraz ruch nale¿y do udzia³owców ktach z nowymi ugrupowaniami politycznymi hurtowni aptekarskich.
i nagle spadnie nam gwiazdka z nieba. Pierwszy najwa¿niejszy krok ju¿ zrobiono, By³oby bardzo dobrze, gdyby ka¿dy z nas, przyst¹piono do konsolidacji hurtowni. To nie tylko zastanowi³ siê jak mo¿e pomóc, ale mo¿e zapewniæ poprawienie wyników, restru- rzeczywiœcie mia³ wk³ad w ich realizacjê, gdy¿ kturyzacjê zarz¹dzania, oszczêdnoœci i pe- bez Pañstwa zaanga¿owania nic nie zrobimy. wnie jeszcze kilka po¿ytecznych rzeczy.
Pozwoli d³u¿ej pozostaæ na rynku i ulokowaæ 1. Najwiêksza szansa
siê bli¿ej czo³ówki ogólnopolskiej. W najle- Bezsprzecznie najwiêkszym osi¹gniêciem
pszym przypadku na 3 lub 4 pozycji, która i jedynym kamieniem milowym w dziejach
raczej nie wp³ynie bardzo znacz¹co na wspólnych przedsiêwziêæ aptekarzy po roku
sytuacjê i konkurencyjnoœæ, a nie stworzy na- 1990 by³o powstawanie hurtowni aptekar-
szym aptekom dobrego parasola ochronnego.
skich. A¿ strach pomyœleæ, co by by³o, gdyby
Jest jednak mo¿liwoœæ i bardzo dobra ich dzisiaj nie by³o! Wielkimi literami w nasz¹
chwila, by dokonaæ rzeczywiœcie znacz¹cego historiê wpisali siê Ci, którym zawdziêczamy
i niesamowitego przewrotu na rynku hurto- powstanie i rozwój tych hurtowni. Teraz
wym, który mo¿e tak¿e w wielokrotnie moc- najprzezorniejsi i najroztropniejsi z nich za-
niejszy sposób zapewniæ bezpieczeñstwo pocz¹tkowali konsolidacjê hurtowni aptekar-
skich, gdy¿ nawet dla najgorszego ekono- naszym aptekom. Uwa¿am, ¿e czym prê- misty jest jasne, ¿e ma³e podmioty bêd¹ dzej nale¿y przyst¹piæ do rozmów znikaæ z rynku, nie mog¹c dotrzymaæ kroku i doprowadziæ do konsolidacji hurtowni pozosta³ym hurtowniom. Na nic siê zdadz¹ aptekarskich z hurtowniami farmaceu- has³a i nawo³ywanie do solidarnoœci zawo- tycznymi, które nie wybra³y drogi dowej, by zamawiaæ w hurtowniach, które nie konkurowania z w³asnymi odbiorcami.
bêd¹ w stanie zapewniæ konkurencyjnych Po³¹czenie takie mo¿e zapewniæ pierwsze warunków. Jako kanon trzeba przyj¹æ, ¿e miejsce na rynku hurtowym a w dodatku dla ka¿dego z nas najwa¿niejsza jest jego mo¿e umo¿liwiæ szybkie wejœcie na gie³dê.
apteka a ró¿ne s¹ tylko progi wytrzy- Ka¿dy, kto potrafi przewidywaæ rozwój ma³oœci i lojalnoœci. sytuacji na rynku farmaceutycznym, musi
O PINIE, INFORMACJE O PINIE, INFORMACJE
Stanis³aw Piechula
Nauki z przesz³oœci,
by byæ m¹drzejszym
w przysz³oœci
Dr farm. Stanis³aw Piechula
dostrzegaæ tê koniecznoœæ, jako jedyne miaæ ludziom z wy¿szym wykszta³ceniem, wyjœcie z obecnej sytuacji. Uwa¿am, ¿e a wszak to oczywiste b³êdy i naiwnoœæ ekono- zagro¿enia stworzone przez hurtownie two- miczna.
rz¹ce w³asne sieci aptek, doprowadzi³y nas 3. W³asnoœæ aptek wa¿na dla wszy- i pozosta³e hurtownie do punktu, w którym stkich farmaceutów.
jesteœmy skazani ma ma³¿eñstwo lub powol- O istocie jak¹ jest w³asnoœæ aptek powinni ne konanie. wiedzieæ wszyscy farmaceuci, tak¿e Ci, którzy Oczywiœcie jest wiele problemów, najtru- teraz nie s¹ w³aœcicielami. To iloœæ aptek, dniejszym jednak, jesteœmy my - aptekarze a w szczególnoœci tych drobnych, nale¿¹cych i nasze przekonania. Zawsze robimy coœ ko- do indywidualnych w³aœcicieli, decyduje o ilo- niecznego jak ju¿ jest za póŸno, lub jak „okrêt œci miejsc pracy. Natomiast w³asnoœæ aptek tonie”, zamiast podejmowaæ decyzje du¿o decyduje o tym, jakie s¹ szanse by w przy-
wczeœniej. sz³oœci przeciêtny farmaceuta móg³ zostaæ
Dlaczego nie mia³oby siê nam udaæ, tak w³aœcicielem apteki. Im wiêksza bêdzie liczba jak aptekarzom holenderskim, którzy choæ aptek sieciowych, tym ekonomiczne mo¿li- dzisiaj nie maj¹ ju¿ wy³¹cznoœci, to s¹ obecni woœci tworzenia w³asnej apteki bêd¹ coraz nawet w Polsce i rozwija siê ich ORFE i zdo- mniejsze. Bêdzie tak¿e spada³a iloœæ miejsc bywaj¹ nasz rynek, rozwijaj¹ swoj¹ sieæ aptek pracy i p³ace farmaceutów.
jako Cefarm Œl¹ski, a hurtowniê jako ACP Z uwagi na te argumenty, niezale¿nie od
Pharma. obecnego miejsca pracy czy przekonañ, co do
Zastanawia³em siê, dlaczego maj¹c w³a- wspó³pracy z dan¹ hurtowni¹ farmaceu- sne apteki i dobre pomys³y, jak hurtownie tyczn¹, to w³aœnie podejmowane przez nas aptekarskie, jesteœmy w ogonie rynku hurto- dzia³ania w obronie aptek i zawodu powinny wego. Powodów jest wiele i chc¹c coœ zmieniæ byæ bliskie ka¿demu rozs¹dnemu farma- nale¿y dyskutowaæ, demaskowaæ w³asne ceucie. Je¿eli nie mo¿esz w znacz¹cy s³aboœci, a przede wszystkim podejmowaæ sposób pomóc w walce o nasz¹ przy- decyzje zabezpieczaj¹ce nasz¹ przysz³oœæ. sz³oœæ, to postaraj siê mieæ chocia¿ taki
Apelujê tu do przedstawicieli kon- wk³ad na jaki Ciê dzisiaj staæ!
soliduj¹cych siê hurtowni aptekarskich, Przecie¿ to proste i logiczne, ¿e je¿eli by ju¿ podjê³y kroki w celu szerszej kon- ktoœ jest dzisiaj nawet pracownikiem solidacji, gdy¿ czas dzia³a na nasz¹ sieci lub z jakichkolwiek przyczyn musi niekorzyœæ. Z góry deklarujê chêæ udzia³u braæ towar w ekonomicznie wrogiej nam w spotkaniach i dyskusjach, gdzie bêd¹ siê hurtowni, to nasze wspólne dzia³ania pojawia³y g³osy próbuj¹ce argumentowaæ obronne s¹ jak najbardziej w interesie przeciwko tej inicjatywie. Zbyt wiele ju¿ stra- wszystkich farmaceutów i uwa¿am, ¿e ciliœmy s³uchaj¹c z³ych doradców. ka¿dy powinien siê w nie anga¿owaæ.
2. Najwiêksze b³êdy ekonomiczne. 4. Jest sposób ratowania aptek
Krótko, chyba wszyscy ju¿ zrozumieli, ¿e Nie jest ³atwy ani prosty, ale moim zda- najwiêkszym b³êdem by³o wyhodowanie na niem jedyny i w miarê pewny. Zale¿y wy³¹- swoich aptekach firm, które konkuruj¹ ze cznie od aptekarzy i ich determinacji. Móg³by swoimi odbiorcami, tworz¹c w³asne sieci wiele spraw uregulowaæ na rynku aptecznym, aptek lub zaopatruj¹c inne, niszcz¹ce nas nawet te, które wydaj¹ siê dzisiaj niemo¿liwe sieci. W swojej naiwnoœci pope³nia siê czasem do za³atwienia a nawet beznadziejne.
nieodwracalne b³êdy, tylko by³oby dobrze
Proszê pomyœleæ, jesteœmy rozdrobnieni przynajmniej siê na tych b³êdach czegoœ na-
i niezgrani, jednak bezsprzecznie stanowimy uczyæ.
jeszcze najwiêksze Ÿród³o zamówieñ dla hur- Najwiêkszym lapsusem ekonomicznym
towni.
jest dalsza œwiadoma wspó³praca z takimi firmami. Mogê zrozumieæ, ¿e ktoœ nie ma wyj- œcia i z przyczyn ekonomicznych musi tak¹ wspó³pracê kontynuowaæ. Nie mogê poj¹æ jed- nak tych, którzy s¹ w miarê zdrowi i niezale-
¿ni ekonomicznie i nadal podcinaj¹ ga³¹Ÿ, na której wszyscy siedzimy.
Byæ mo¿e Choæ jeszcze wiele razy o tym przypomnê, szkoda ¿e trzeba to, by uœwiada-
A gdybyœmy tak z³o¿yli propozycjê nie do odrzucenia; aptekarze wspólnie z hurtownia- mi musz¹ decydowaæ o warunkach wspó³- pracy. Towar otrzymuje ka¿dy, ale rabat to rzecz do uzgodnienia. Przecie¿ hurtownia nie musi dawaæ sieci czy jakiejœ aptece rabatu.
Gdyby izby aptekarskie pomog³y stworzyæ np. zespo³y do spraw uzgodnieñ przy ka¿dej
STANOWISKA, OPINIE, INFORMACJE STANOWISKA, OPINIE, INFORMACJE
hurtowni, a w ka¿dym mieœcie i miasteczku zycje przedstawiam Pañstwu na Nowy aptekarze dok³adnie i wspólnie pilnowaliby Rok, który bez Waszego zaanga¿owania lokalnych rynków poprzez kontakt z tymi ze- bêdzie rokiem dalszych klêsk. Apte-
spo³ami. karze bêd¹ wykañczaæ siê wzajemnie,
Pomys³ mo¿e wydaæ siê naiwny, ale czy niektóre hurtownie bêd¹ nadal wyko-
ktoœ ma lepszy ? rzystywaæ aptekarsk¹ ciemnotê i zaco-
Czy pamiêtacie jak aptekarze rezygnowali fanie by przejmowaæ rynek rozwijaj¹c z zamówieñ w PGFie i Farmacolu jak Ci za- swoje sieci aptek, a my jak te potulne opatrywali Euro? PGF przesta³ zaopatrywaæ, barany bêdziemy beczeæ w drodze na a Farmacol tylko siê lepiej ukrywa³. Apte- rzeŸ.
karze nie potrafili byæ konsekwentni i PGF Mo¿emy siê ratowaæ, tylko trzeba ponownie zacz¹³ ich zaopatrywaæ, a wystar-
chcieæ.
czy³o wykazaæ wiêksz¹ determinacjê i upór.
I to by by³o na tyle.
Brakowa³o te¿ koordynacji, której brak jest
Ja podejmê kolejne próby ratowania N A J W I Ê K S Z Y M G R Z E C H E M i z b
aptek i zawodu, gdy¿ takie jest moje za- aptekarskich, a przede wszystkim ich Preze-
danie, natomiast powodzenie tych prób sów od Naczelnej Izby pocz¹wszy.
zale¿y wy³¹cznie od Was.
Mo¿liwoœci jednak s¹ i to bardzo du¿e, ale
MAM NADZIEJÊ, ¯E MI W TYM PO- czy Pañstwo potraficie i chcecie zdecydowanie
MO¯ECIE. LICZÊ NA WAS ! broniæ w³asnych aptek? Czêsto odnoszê wra-
¿enie, ¿e poza narzekaniem to niewielu chce
Z uszanowaniem cokolwiek zrobiæ. Nie b¹dŸmy wiêc bierni.
Prezes ORA 5. Jak bêdzie w nowym roku?
dr farm. Stanis³aw Piechula Te najwa¿niejsze problemy i propo-
O PINIE, INFORMACJE O PINIE, INFORMACJE
Ciep³ych i rodzinnych Œwi¹t Bo¿ego Narodzenia wszystkiego co najlepsze w Nowym Roku, a tak¿e satysfakcji z pracy zawodowej wszystkim aptekarzom i farmaceutom Ciep³ych i rodzinnych Œwi¹t Bo¿ego Narodzenia wszystkiego co najlepsze w Nowym Roku, a tak¿e satysfakcji z pracy zawodowej wszystkim aptekarzom i farmaceutom
¿yczy ³ódzka Delfarma, pionier importu równoleg³ego w Polsce.
www.delfarma.pl
Apteki dziel¹ siê na du¿e, ma³e, wiejskie, osie- a mo¿e najlepsze bêd¹ kryteria finansowe? Ten bie- dlowe itd. podzia³y takie mo¿na mno¿yæ. S¹ to rze za wizytê taniej, a ten dro¿ej. I co wtedy? Jak jednak podzia³y „letnie” bez agresywnego zabarwie- Pañstwo bêd¹ siê czuli oceniani tak (co tu du¿o mó- nia typu „tanie”, „drogie”, czy te¿ mo¿e „z³odziej- wiæ) nieprawdziwymi i niecelowymi kryteriami?
skie”. S¹ firmy, które wpêdzaj¹ apteki w zau³ek, Przecie¿ jednak bierzecie udzia³ w podobnym przede wszystkim handel: promocje, obni¿ki cen, ró¿nicowaniu aptek i pracuj¹cych w nich magistrach
apteki pilota¿owe. farmacji.
Jesteœmy rozdarci duchowo „dobro pacjenta”, Chcia³abym otrzymaæ jasne, klarowne zasady
„placówka ochrony zdrowia publicznego” (wg prawa wyboru „aptek pilota¿owych”, a mo¿e tak¿e dosta- farmaceutycznego), nie wspominam tu celowo o „po- ³abym listê z adresami aptek w ten sposób zakwali- s³annictwie”, ale mo¿e nale¿y dodaæ tu przekonanie fikowanych od Novartisu, a mo¿e od Pañstwa?
niektórych w³adz samorz¹dowych, ¿e apteka to taka Na pewno robi to du¿y ferment w naszym placówka, która MUSI pe³niæ dy¿ury nocne. Wystar- œrodowisku i wed³ug mnie jest absolutnie naganne.
czy, ¿e jeden mieszkaniec gminy lub starostwa nie Dlaczego firma po prostu nie obni¿y ceny tego móg³ kupiæ prezerwatyw o godzinie pierwszej w nocy preparatu dla wszystkich pacjentów? przecie¿ to ... i siê zaczyna jazda „bez trzymanki”. takie proste. Wtedy ka¿dy pacjent, którego na ten
No a co to za twór apteki pilota¿owe? Tym lek staæ móg³by zrealizowaæ receptê w ka¿dej aptece, razem firma farmaceutyczna „Novartis” pokusi³a siê nawet na wsi.
o wypuszczenie kuponów z kodem kreskowym i ter- Pikanterii dodaje fakt, ¿e w pewnej aptece Elidel minem wa¿noœci 15 grudnia 2005 r. (treœæ kuponu jest w cenie „promocyjnej” bez ¿adnych kuponów
poni¿ej): rabatowych. Jest to w 100% sprawdzony przyk³ad.
Dobry aptekarz i apteka i bez nalepki apteki
„Pacjentowi dokonuj¹cemu zakupu leku z tym
pilota¿owej dba o dobro i kieszeñ pacjenta.
kuponem apteka udzieli rabatu w kwocie 30,- z³.
Zadajê retoryczne pytanie: po co to jest robione?
Kupon jest wa¿ny tylko w aptekach pilota¿owych.
Chyba nie dla dobra pacjenta, a na pewno nie dla Kupon nie bêdzie akceptowany przez aptekê po
dobra aptek i aptekarzy w nich pracuj¹cych. Nasze up³ywie wskazanej na nim daty wa¿noœci. Kupon nie
œrodowiska tyle lat razem bezkolizyjnie, czy te¿ pra- mo¿e byæ wymieniony na pieni¹dze. Niniejszy kupon
wie bezkolizyjnie wspó³pracuj¹, po co wiêc nara¿aæ stanowi druk œcis³ego zarachowania.”
na szwank tak¹ wspó³pracê.
Obs³ugê kuponów zapewnia firma kompute-
Napisa³am tych kilka gorzkich s³ów, bo byæ mo¿e rowa Kamsoft (brawo!). Wprawdzie na kuponie nie
niektóre sprawy nie s¹ dla Pañstwa tak oczywiste, jest to napisane o jaki preparat chodzi, ale pacjenci
zrozumia³e i czytelne, jak dla nas.
s¹ informowani przez lekarza, który te kupony im
Jestem rzecznikiem dbania o pacjenta, równie¿
daje, ¿e np. chodzi o preparat Elidel, a 30,- z³ obni¿ki
w tym aby mia³ lek taniej, ale nie w taki sposób.
na tym akurat preparacie to bardzo du¿o. Jest to preparat nierefundowany, a wiêc ma cenê umown¹
Przez kilka lat prowadz¹c wyk³ady dla lekarzy- i mo¿e mieæ cenê i 70,- z³ i 100,- z³ (upraszczaj¹c).
sta¿ystów w DIL-u usi³owa³am m.in. przekazaæ im Drugim preparatem wydawanym taniej jest równie¿
to, ¿e wypisany lek wi¹¿e siê bardzo œciœle z pieniê- 100% odp³atny Co-Diovan (kupon tym razem opiewa
dzmi wydatkowanymi przez pacjenta. I jak pacjent na 10 z³ ).
leku nie wykupi, to ca³a Pañstwa diagnoza i wiedza Obydwa leki s¹ lekami wydawanymi wy³¹cznie
idzie na marne.
na receptê, a wiêc tak naprawdê kupony wydaje pacjentowi lekarz w gabinecie lekarskim, wskazuj¹c
Wspó³dzia³anie w dzieleniu œrodowiska apte- mu, która to jest apteka pilota¿owa.
karskiego nie jest najlepszym sposobem docho- Jest to jednak bardzo wyraŸne dzielenie naszych
dzenia do celu jakim jest Dobro Pacjenta.
aptek na lepsze i gorsze. Mo¿e w takim razie i my, aptekarze spróbujemy ró¿nicowaæ gabinety lekar- skie - ten doktor jest milszy, tamten bardziej opie-
Joanna Pi¹tkowska kuñczy, ta pani doktor jest lepszym fachowcem,
Nowe rozumienie
„aptek
pilota¿owych”
Joanna Pi¹tkowska
Prezes ORA DIA we Wroc³awiu mgr Joanna Pi¹tkowska
STANOWISKA, OPINIE, INFORMACJE STANOWISKA, OPINIE, INFORMACJE
Farmaceuta, dzia³acz spo³eczny i poli- W 1929r otrzyma³ za swoje wyroby farma- tyczny na Pomorzu i Górnym Œl¹sku. ceutyczne z³oty medal na XIX zjeŸdzie Urodzi³ siê 8 stycznia we Lwówku, pow. no- Lekarzy i Przyrodników Polskich w War- wotomyski, woj. poznañskie, jako syn szawie. W tym roku zorganizowa³ w Gru- Franciszka, naczelnika poczty i matki dzi¹dzu wspólnie z prof. Konstantym Walerii z domu Bo¿yszkowskich. Gimna- Hrynakowskim „Komisjê do uruchomienia zjum ukoñczy³ w 1902r. w Miêdzyrzeczu przem ys³u farmaceutycznego”.
i podj¹³ 3-letni¹ praktykê apteczn¹, któr¹ W latach 1922 - 1928 pe³ni³ funkcjê Ge- zakoñczy³ egzaminem na stopieñ pomocni- neralnego Sekretarza Zarz¹du Zwi¹zku ka aptekarskiego z³o¿onym przed Okrê- Powstañców i Wojaków Okrêgu Pomor- gow¹ Komisj¹ Egzaminacyjn¹ w Opolu s kieg o ”. W 1928 E.B. zosta³ wybrany po- 30 grudnia 1905. Po uzyskaniu uprawnieñ s³ em z ok rê gu wy bo rc ze go mi as ta do pracy w zawodzie aptekarskim rozpocz¹³ Grudzi¹dza z listy Chrzeœcijañskiej Demo- pra cê w pol ski ej a pte ce W ³ad ys³ awa kracji do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, Ziêtaka w Grodzisku Wlkp. Nastêpne lata gdzie w latach 1928-1933r. dzia³a³ jako pracowa³ w aptekach Szczecina i Poznania. zastêpca przewodnicz¹cego Sejmowej Ko- W 1908 przerwa³ pracê i podj¹³ studia misji Zdrowia. Jako pose³ wyst¹pi³ 14 gru- farmaceutyczne na Uniwersytecie w Mun- dnia 1928r. na posiedzeniu Komisji Oœwia- ster i na Uniwersytecie w Lipsku, które towej w obronie likwidowanego Oddzia³u ukoñczy³ 19 czerwca 1910r. Egzamin pañ- Farm aceu tycz nego Uniw ersy tetu Jana stwowy zdawa³ w DreŸnie dnia 28 marca Kazimierza we Lwowie. By³ aktywnym 1912r. uzyskuj¹c dyplom aprobowanego dzia³aczem Tow. Gimnastycznego „Sokó³”, aptekarza (dyplomowanego farmaceuty), Polskiej Organizacji Wojskowej. W latach uprawniaj¹cego do samodzielnego prowa- 1926 - 1928 pe³ni³ funkcjê radnego miej- dzenia apteki. Nastêpne lata pracuje ko- skiego Grudzi¹dza, w Toruniu by³ sêdzi¹ lejno w aptekach w Toruniu, GnieŸnie, Wojewódzkiego S¹du Administracyjnego, Golubiu, Bremie, Hamburgu, Mogilnie, prezesem Oddzia³u Pomorskiego Polskiego Trzemesznie, Inowroc³awiu. W lipcu 1914 r. Powszechnego Towarzystwa farmaceuty- kupi³ aptekê w £asinie w pow. Grudzi¹- cznego. Podczas rewolucji niemieckiej dzkim. W 1920 r kupi³ w Grudzi¹dzu fa- „Spartakusa” w 1918r. zosta³ wybrany na brykê przetworów chemicznych Santera, prezesa Rady Ludowej.
któr¹ przekszta³ci³ w laboratorium Chemi- W 1919r. bra³ udzia³ w Powstaniu Wielko- czno - farmaceutyczne w którym produko- polskim. Jako prezes Rady Ludowej zasia- wa³ leki w tabletkach, leki dentystyczne, da³ w Sejmiku Dzielnicowym w Poznaniu.
leki weterynaryjne, leki w postaci injekcji. We wrzeœniu 1919r. E.B. wystosowa³ pismo
Edmund Baranowski (1886 - 1939)
PROFESORA DIONIZEGO MOSKI HISTORIA
APTEKARSTWA ŒL¥SKIEGO PROFESORA DIONIZEGO MOSKI HISTORIA
APTEKARSTWA ŒL¥SKIEGO
Prof. Dionizy Moska
O PINIE, INFORMACJE O PINIE, INFORMACJE
do Podkomisariatu Naczelnej Rady Ludo- wœród których /nielicznych/ wymieniona wej w Gdañsku powiadamiaj¹ce o ukonsty- by³ a apt eka „Ma ria ñsk a” w³a œci cie la tuowaniu siê Komitetu Plebiscytowego, Edmunda Baranowskiego. W latach 1931- donosi³, ¿e na zebraniu przedstawiciel Rad 1935 Edmund Baranowski pe³ni³ funkcjê Powi atow ych powi atów : malb orsk iego , wiceprezesa Ogólnego Zwi¹zku Aptekarzy suskiego, sztumskiego, kwidzyñskiego W oj ewódz twa Œ l¹skiego. W tym¿e Zwi¹zku
w latach 1934 - 1939 pracowa³ spo³ecznie w Komisji ds. etyki zawodowej. By³ dzia-
³aczem spo³ecznym i politycznym; przez 11 lat pe³ni³ funkcjê prezesa Zwi¹zku Obrony Kresów Zachodnich (przemianowanego w 1934 r na Polski Zwi¹zek Zachodni), by³ dzia³aczem œwiêtoch³owickiego Komitetu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego, cz³onkiem Zarz¹du Klubu Sportowego „Ruch”, by³ bieg³ym Izby Prze- mys³owo Handlowej w Katowicach. Za³o¿y³ Towarzystwo Ogródków Dzia³kowych w Hajdukach Wielkich i pe³ni³ przez szereg lat funkcjê prezesa. Za swoj¹ dzia³alnoœæ spo³eczn¹ i patriotyczn¹ zosta³ odznaczony Krzy¿em POW i Krzy¿em Niepodleg³oœci, a za osi¹gniêcia naukowe z³otym medalem.
¯onaty od 1916r. z Jadwig¹ Œmierzchalsk¹ mia³ czworo dzieci: Ludomirê, Jana (farma- ceuta, wiêzieñ obozu hitlerowskiego w Oœwiêcimiu), Irenê i Elwirê. W sierpniu i pierwszych dniach wrzeœnia 1939 ppor.
rez. dowodzi³ Chorzowsk¹ Stra¿¹ Obywa- telsk¹. Niemcy po zajêciu Chorzowa wywle- kli go z mieszkania, przewieŸli do Katowic i wraz z innymi obroñcami ziemi œl¹skiej w dniu 4 wrzeœnia 1939 rozstrzelali przy i grudzi¹dzkiego, przedstawicieli Zjedno- ul. Zamkowej (w pobli¿u katowickiego ryn- czenia Zawodowego Robotników i Stron- ku). Jest na Œl¹sku wiele zbiorowych mogi³ nictwa Narodowego zawi¹za³ siê „Komitet ofi ar woj sk nie mie cki ch (po wst añc ów Plebiscytów Pomocniczy”. KPP mia³ obo- œl¹skich, harcerzy i cywilnych obroñców wi¹zek przygotowaæ teren do dzia³alnoœci Górnego Œl¹ska). Nie odnaleziono grobu plebiscytowej przez sporz¹dzanie spisów Edmunda Baranowskiego, ani tych, którzy ludnoœci, list urzêdników, itd.
W roku 1928 przeniós³ siê na Górny Œl¹sk do Hajduk Wielkich (obecnie Chorzo- wa Batorego). Koncesjê apteczn¹ osobist¹ nada³ Edmundowi Baranowskiemu Woje- woda Œl¹ski w 1929r. Otworzy³ now¹ aptekê „Marjañsk¹” w Hajdukach Wielkich przy ul. Koœcielnej 11. Ogólny Zwi¹zek Aptekarzy Województwa Œl¹skiego, Okrê- gu Polskiego Powszechnego Towarzystwa Farmaceutycznego w Katowicach w 1932r.
poda³ adresy laboratoriów przyaptecznych, które mog³y produkowaæ dla siebie i innych placówek specjalne preparaty farmaceuty- czne wg przepisów PŒ (Przepisów Œl¹skich)
Budynek w którym mieszka³ i pracowa³ Edmund Baranowski
Chorzów Batory, w tym miejscu przy ulicy Batorego 11 mia³ aptekê Edmund Baranowski (w tej aptece jest teraz sklep odzie¿owy)
STANOWISKA, OPINIE, INFORMACJE STANOWISKA, OPINIE, INFORMACJE
Materia³y do historii aptekarzy œl¹skich i ich
wraz z nim ponieœli œmieræ. Z inicjatywy
udzia³ w walkach narodowo wyzwoleñczych.
Oddzia³u Katowickiego Polskiego Towarzy-
PZWL 1964,s. 20,25.; R. Nanke: Polska droga
stwa Historii Medycyny i Farmacji oraz
Chorzowa. Chorzów 1965, s. 299. T.Kikta:
dziêki Fundacji W³adz Miejskich miasta
Przemys³ farmaceutyczny w Polsce (1923 - 1939),Chorzowa w 1987 ods³oniêto tablicê
PZWL, Warszawa 1972, s. 196 197.; D. Moska:pami¹tkow¹ na frontonie domu, w którym
Apteki i aptekarstwo w autonomicznymmieszka³ aptekarz Edmund Baranowski
województwie œl¹skim w II Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1922 - 1939. ŒAM Sosnowiec,(Chorzów Batory, ul. Stefana Batorego11 ).
1992, s. 115, 223, 250 -252, 338.; F. Nowak:
Edmund Baranowski by³ nieprzeciêtnym
Edmund Baranowski bohater narodowy. /w/
farmaceut¹, wybitnym dzia³aczem spo³e-
Farm. Pol. nr 1-2, 1965, s. 67 - 69.; Plebiscyty na
cznym i wielkim patriot¹ dla którego mi³oœæ
Warmii, Mazurach i Powiœlu w 1920 roku, wybórdo Ojczyzny - Polski nie by³a pustym s³o-
Ÿróde³. Wydali Piotr Stawecki, Wojciechwem.
Wrzesiñski, Olsztyn 1986. (Oœrodek Badañnaukowych im. Wojciecha Kêtrzyñskiego w Olsztynie), s. 77, 54.; Kalendarz Farma-
Dionizy Moska
ceutyczny na rok 1939. Nak³. mgr Heroda, s. 313.;
Rocznik Lekarski Rzeczypospolitej Polskiej na rok
ród³a: 1936, s. 1470.; Ministerstwo Opieki Spo³ecznej,
A. Puzio: Biogram Baranowski Edmund (19) /w/ Urzêdowy Spis: Lekarzy, lekarzy dentystów, S³ownik medycyny i farmacji Górnego Œl¹ska, far mac eut ów… War sza wa 193 9, s. 3 (II I Tom. I (A-Z) biograficzny. ŒAM Katowice1993, s. farmaceuci Katowicki Informator Kulturalny nr 49-50.; Encyklopedia Powstañ Œl¹skich wyd. 10, 1997 s. 57 K. Bro¿ek: Pamiêci aptekarza Instytut Œl¹ski w Opolu, 1982,s.25.; F. Nowak: Edmunda Baranowskiego z Chorzowa.
Bohaterski aptekarz Edmund Baranowski zgin¹³ zamordowany przez hitlerowców 4 wrzeœnia 1939 roku
O PINIE, INFORMACJE O PINIE, INFORMACJE
IMS œledzi zmiany na rynku farmaceuty- spó³ka cywilna. Spó³ki z ograniczon¹ odpo- cznym opieraj¹c siê na wspó³pracy z niemal wiedzialnoœci¹ stanowi¹ tylko 5 proc. Aptek.
wszystkimi hurtowniami w Polsce i ponad W wyraŸnym zwi¹zku z tymi deklara- 1000 aptek. Stworzenie pe³nego wizerunku cjami pozostaje liczba pracowników zatru- zmian w bran¿y umo¿liwiaj¹ porównania
danych sprzeda¿owych z danymi ankieto- wymi. Te ostatnie realizowane s¹ miêdzy innymi poprzez wywiady telefoniczne. Co kwarta³ ankieterzy dzia³aj¹cy w imieniu IMS kontaktuj¹ siê z losowo wybran¹ grup¹ 500 aptek otwartych. Próba dobrana jest w sposób odzwierciedlaj¹cy strukturê geograficzn¹ oraz strukturê wielkoœci oœrodków. Raport, który Pañstwu prezentujemy, podsumowuje cztery kwartalne edycje badañ opinii aptekarzy na temat hurtowni farmaceuty-
czn ych ora z naj wa¿ nie jsz ych wyd arz eñ dnionych w aptekach. W okresie ostatnich lat maj¹cych miejsce na rynku aptek w drugiej nie zauwa¿ono tutaj istotnych zmian. Ponad po³owie 2004 roku oraz pierwszej po³owie 50 proc. aptek deklaruje, ¿e oprócz w³aœciciela 2005 roku. w aptece zatrudnione s¹ nie wiêcej ni¿ 3 osoby z wykszta³ceniem farmaceutycznym. 7 proc.
aptek zatrudnia tylko jednego pracownika.
Statystyczna polska apteka
Wœród pytañ zadawanych przez ankiete- Badania prowadzone przez IMS potwier-
rów IMS pojawiaj¹ siê tak¿e te dotycz¹ce dzaj¹ wzrost liczby aptek prowadzonych
relacji aptek z hurtowniami. W tym zakresie, przez niefarmaceutów. W drugim kwartale
jednym z najwa¿niejszych procesów jest 2005 roku stanowi³y one 13 proc. liczby aptek
zmniejszanie siê liczby dostawców do apteki.
w Polsce. W 2003 roku by³o to tylko 7 proc.
W 2002 roku tylko 28 proc. aptek deklarowa³o Nowe apteki s¹ w wiêkszoœci niezale¿nymi
wspó³pracê z jedn¹ lub dwoma hurtowniami.
podmiotami 88 proc ankietowanych zadekla-
Dziœ niemal 60 proc. aptek wspó³pracuje rowa³o, ¿e apteka nie wchodzi w sk³ad sieci
z maksymalnie dwoma dostawcami. Prawie aptek ani grupy zakupowej.
16 proc. deklaruje, ¿e ca³oœæ dostaw realizuje u jednego dostawcy. Potwierdzaj¹ to dane do- 80 proc. aptek w Polsce usytuowanych jest
tycz¹ce udzia³u hurtowni w obrocie apteki.
w du¿ych i ma³ych miastach. Zdecydowana
Ponad 90 proc. obrotu przypada na pierwsze- wiêkszoœæ z nich to apteki osiedlowe lub
go i drugiego dostawcê.
po³o¿one w ruchliwym punkcie miasta.
Pomimo opinii sugeruj¹cych szybki wzro-
Katowicka Okrêgowa Izba Aptekar- st liczby aptek sieciowych, badania IMS nie
potwierdzaj¹ tej tezy. Jako forma w³asnoœci ska aptek dominuje, typowa dla ma³ego biznesu,
indywidualna dzia³alnoœæ gospodarcza oraz Z badañ IMS wynika, ¿e apteki z terenu
Marek Gembal
Apteki
w Polsce
STANOWISKA, OPINIE, INFORMACJE STANOWISKA, OPINIE, INFORMACJE
Katowickiej Okrêgowej Izbie Aptekarskiej to 44 proc. aptek z tego terenu deklaruje, ¿e w 87 proc. apteki po³o¿one w du¿ych i ma³ych oprócz w³aœciciela w aptece zatrudnione s¹ miastach. 80 proc. stanowi¹ apteki osiedlowe nie wiêcej ni¿ 3 osoby z wykszta³ceniem far- oraz po³o¿one w ruchliwym punkcie miasta. maceutycznym. 4 proc. aptek zatrudnia tylko Mniejszy jest tu odsetek aptek wiejskich. jednego pracownika.
Apteki prowadzone przez niefarmaceutów Dane zebrane przez ankieterów w apte- stanowi¹ 17 proc. ³¹cznej liczby aptek. Zdecy- kach z obszaru Katowickiej Okrêgowej Izby dowana wiêkszoœæ aptek to samodzielne pod- Aptekarskiej wyraŸnie potwierdzaj¹ zmniej- mioty 82 proc ankietowanych zadeklarowa³o, szanie siê liczby dostawców do apteki. Ponad
57 proc. aptek wspó³pracuje z maksymalnie dwoma dostawcami. W przypadku Katowi- ckiej OIA, ponad 18 proc. aptek deklaruje, ¿e ca³oœæ dostaw realizuje u jednego dostawcy.
Potwierdzaj¹ to dane dotycz¹ce udzia³u hur- towni w obrocie apteki. Ponad 90 proc. obrotu przypada na pierwszego i drugiego dostawcê.
Udzia³ pierwszego dostawcy w zaopatrzeniu aptek wynosi 67 proc.
Marek Gembal (IMS)
………
¿e apteka nie wchodzi w sk³ad sieci aptek ani IMS Poland pragnie gor¹co podziêkowaæ grupy zakupowej. wszystkim aptekarzom, którzy zgodzili siê
W for mie i ndywid ualnej dzia ³alnoœ ci udzieliæ nam wywiadu oraz wspó³pracuj¹ gospodarczej lub spó³ki cywilnej dzia³alnoœæ z nami dostarczaj¹c danych sprzeda¿owych.
prowadzi 70 proc. aptek z terenu Katowickiej Tylko dziêki nim mog¹ powstawaæ tego typu Okrêgowej Izby Aptekarskiej. To jeden z ni¿- opracowania s³u¿¹ce ca³emu œrodowisku far- szych wskaŸników w skali kraju. Spó³ki maceutycznemu. B ardzo liczymy na Pañstwa z ograniczon¹ odpowiedzialnoœci¹ stanowi¹ pomoc w przysz³oœci.
6 proc. Aptek. ………
O PINIE, INFORMACJE O PINIE, INFORMACJE
Tadeusz J. Szuba
Ekonomika leku.
Podrêcznik dla studentów farmacji i farmaceutów
Dr Tadeusz Szuba
ze wzglêdów moralnych. Jeœli posk¹pimy p³ac, Wyk³ad 21. Ekonomika apteki, cd.
dobrzy pracownicy pójd¹ sobie do innych Klasyczny aptekarz niekiedy przez ca³e ¿y-
aptek. Oszczêdzaæ mamy nie na wysokoœci cie nie ma ochoty nauczyæ siê ksiêgowoœci.
uposa¿eñ, a na iloœci pracowników. Nie zatru- Powierza j¹ pracownikowi ksiêgowemu lub
dniaæ zbêdnych.
niekiedy nawet wynajêtej firmie ksiêgowo-
Odczuwaln¹ pozycj¹ kosztów jest czynsz za rozliczeniowej. W wielu przypadkach aptekarz
lokal apteczny. Doœæ sta³y.
nie rz¹dzi przedsiêbiorstwem, lecz skazuje siê
Inne koszty w rodzaju: telekomunikacja, na wodzenie za nos przez firmê ewidencyjn¹.
elektronika, energia, odsetki kredytowe, inne W dodatku p³ac¹c jej drogo (zaksiêgowanie
op³aty bankowe, ubezpieczenie, ochrona et ka¿dego dokumentu kosztuje, a papierów jest
cetera te¿ nie zmieniaj¹ siê zaskakuj¹co. Ale mnóstwo). Ale najgorsze jest to, ¿e aptekarz
wszystkie razem nale¿y mieæ wci¹¿ na oku.
otrzymuje obraz finansowy swego przedsiê-
III. Obraz masy uzyskanej mar¿y i obraz biorstwa raz na miesi¹c, a powinien go mieæ
ponoszonych kosztów operacyjnych to wszy- przed oczami codziennie.
stko, co nam jest potrzebne do wydawania roz- Œledzenie gospodarnoœci apteki jest bardzo
s¹dnych decyzji, do pomyœlnego prowadzenia
³atwe i proste. Ka¿dy aptekarz mo¿e sam siê
przedsiêbiorstwa.
tego nauczyæ, jeœli chce.
Aptekarz niepotrafi¹cy zadbaæ o bie¿¹cy I. Trzeba obserwowaæ na bie¿¹co wielkoœæ
obraz masy mar¿y i kosztów apteki, niewyci¹- przychodów z leków (utargów dziennych) i roz-
gaj¹cy z tego obrazu nale¿nych wniosków mo¿e chodów na leki. Po pierwsze, strze¿e nas to
obecnie, w dobie liberalnego aptekarstwa poz- przed niem¹drymi zakupami. Natychmiast do-
bawionego ochrony przed nadmiern¹ konku- strze¿emy, nie czekaj¹c na pracoch³onny
rencj¹, rzuconego w tryby wolnego rynku, i parali¿uj¹cy funkcjê apteki remanent (spis
najzwyczajniej zbankrutowaæ.
z natury), ¿e zapas leków nadmiernie roœnie,
Niebezpieczeñstwo jest bardzo realne.
i w porê temu zapobie¿emy. Po drugie, pozwala
Obroty farmaceutyczne wynosz¹ w Polsce 18 nam mieæ bie¿¹cy obraz masy mar¿y. Przecie¿
miliardów z³otych. Za³ó¿my, ¿e wszystkie one jeœli remanent leków utrzymujemy w ryzach,
przypadaj¹ na apteki otwarte, choæ czêœæ przy- jeœli jest on przy danych, mniej wiêcej sta³ych,
pada na zamkniête. Wolno nam to za³o¿enie obrotach wci¹¿ ten sam, masa mar¿y wyra¿a
zrobiæ, bo apteki otwarte maj¹ te¿ trochê obro- siê ró¿nic¹ przychodów z leków i wydatków na
tów nie-lekami (œrodki dietetyczne, opatrun- leki. Masa mar¿y z uwzglêdnieniem ³atwych do
kowe, kosmetyczne). Aptek otwartych jest te- zanotowania ewentualnych premii dostawców
raz 12 000. A wiêc œredni statystyczny obrót jest jedynym Ÿród³em finansowania kosztów
jednej apteki wynosi 18 000 000 000 : 12 000 = operacyjnych przedsiêbiorstwa. Aptekarz po-
1,5 mln z³otych rocznie = 125 000 z³otych mie- winien chcieæ znaæ choæby codzienn¹ masê uzy-
siêcznie. Stopa mar¿y w aptekach waha siê od skiwanej mar¿y.
16% do 20% zale¿nie od struktury obrotów.
II. Trzeba na bie¿¹co œledziæ wielkoœæ ko-
Najwy¿sza jest tam, gdzie dominuj¹ obroty sztów prowadzenia apteki. To znów nie jest
OTC, np. w wielkich domach towarowych.
przesadnie trudne, jako ¿e najwiêksze ele-
Zak³adaj¹c z ma³ym b³êdem, ¿e stopa mar¿y menty kosztów maj¹ doœæ stabilny charakter.
œrednio wynosi 18%, statystyczna apteka uzy- Z regu³y najwiêksz¹ pozycj¹ kosztów s¹
skuje miesiêcznie mar¿ê w kwocie 22 500 p³ace personelu i wydatki im towarzysz¹ce
z³otych. Z tej mar¿y musi pokryæ koszty (ZUS i inne). P³ace musz¹ byæ godziwe nie tylko
STANOWISKA, OPINIE, INFORMACJE STANOWISKA, OPINIE, INFORMACJE
operacyjne. S¹ one du¿e. W Warszawie apteka wotnych stoi kierownik hurtowni, czego doma- z obrotem 125 000 z³otych za sam czynsz p³aci ga siê Prawo farmaceutyczne. Kierownikiem 10 000-12 000 z³otych. Mamy wyobra¿enie, ile hurtowni mo¿e byæ tylko farmaceuta z prawem kosztuj¹ p³ace i inne koszty wymienione wy¿ej. wykonywania zawodu aptekarza.
Statystyczny dochód apteki bêd¹cy ró¿nic¹ To jest wszystko, co odró¿nia hurtowniê mar¿y i kosztów jest bardzo skromny (oczy- leków od innych hurtowni. I to nie jest przed- wiœcie trzeba go pomniejszyæ o podatek 19%). miotem naszego zainteresowania w wyk³adzie Gdzieœ w przedziale 5 000-8 000 z³. „Ekonomika hurtowni leków”.
Niejedna apteka osi¹ga dwa razy tyle i wiê- W odró¿nieniu od aptek powo³anych nie do cej. NieŸle sobie radzi. Staæ j¹ na inwestycje. robienia pieniêdzy, a do stania na stra¿y bez- Ale s¹ i takie, które maj¹ dochód dwa razy pieczeñstwa lekowego hurtownie s¹ przedsiê- mniejszy lub jeszcze ni¿szy. Nie radzi sobie. biorstwami powo³anymi do maksymalizacji Nie staæ aptekarza nawet na zakup fachowej zysku. Hurtownie konkuruj¹ ze sob¹ nie po to, ksi¹¿ki, która mo¿e ju¿ kosztowaæ 1000 z³. Jego by aptekom sprzedawaæ taniej, a po to, by wy- ekonomiczne wysi³ki mo¿na porównaæ do cho- eliminowaæ konkurenta, po czym sprzedawaæ dzenia po cyrkowej linie. Obserwuje siê obecnie dro¿ej.
zjawisko rezygnowania z apteki przez klasy- Przez ca³y okres III RP z liberaln¹ gospo- cznych aptekarzy. Ubytek profesjonalnych dark¹ toczy siê proces eliminowania z rynku aptek jest rekompensowany, ze szkod¹ dla ja- licznych hurtowni leków i potê¿nienia nieli- koœci lecznictwa, przez sklepy z szyldem „apte- cznych. Procesowi temu sprzyja brak wiedzy
ka”. ekonomicznej aptekarzy, brak œwiadomoœci, co
ich czeka po zdominowaniu rynku przez 2-3-4 hurtownie.
Piœmiennictwo:
1. Prawo farmaceutyczne, ustawa z dnia 6 wrzeœnia
Oligopolizacji obrotu hurtowego sprzyja
2001 r., Dz. U. Nr 126/2001 poz. 1381, Art. 86 ust. 1 i 2.
wielki przemys³ farmaceutyczny. Koncerny s¹
2. Rote Liste 2004. Editio Cantor Verlag. Aulendorf.
zainteresowane takim stanem hurtu, kiedy
Str. 05 181.
hurtowni jest ma³o. Wówczas jest bardzo ³atwo
3. Remington. The Science and Practice of Pharmacy.
wywieraæ na nie presjê, by leków markowych
Lippincott Williams & Wilkins. Philadelphia
/Baltimore. 2005. str. 2083.
by³o pod dostatkiem, a leków konkuren-
4. Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie dzia³alnoœci
cyjnych, generycznych, tanich, brakowa³o.
gospodarczej, Dz. U. Nr 173/2004 poz. 1807.
Koncernom sprzyjaj¹ niem¹dre w³adze, które
5. Kodeks Spó³ek Handlowych, ustawa z dnia 15 wrze-
pozwalaj¹ na praktyki monopolistyczne
œnia 2000 r., Dz. U. Nr 94/2000 poz. 1037.
w obrocie lekami. Polegaj¹ one na tym, ¿e hur-
6. W³udyka T., Smaga £., Smaga M. „Podstawy prawa
dla farmaceutów” Biblioteka Farma-ceutyczna,
towniom podwy¿sza siê poprzeczkê wielkoœci
Oœrodek Informacji Naukowej „Polfa”, Warszawa, 2002.
zakupów. Kto nie mo¿e kupiæ za np. milion z³o- tych miesiêcznie, odpada, nie otrzymuje oferty.
Wyk³ad 22. Ekonomika hurtowni le- Jest to jawnie sprzeczne z regu³ami wolnego
ków rynku. Niewykazuj¹ce siê wiedz¹ z zakresu
Hurtownia leków to zupe³nie co innego ni¿ ekonomiki farmacji w³adze s¹ jednak zdania, apteka. Nie dlatego, ¿e hurtownia jest du¿a, ¿e na wolnym rynku przedsiêbiorstwa mog¹ a apteka ma³a. Dlatego, ¿e apteka jest pla- robiæ, co chc¹. W³adze nie odró¿niaj¹ produ- cówk¹ ochrony zdrowia publicznego, a hurto- centów konkurencyjnych od producentów mo- wnia jest placówk¹ biznesu. nopolistycznych.
Hurtownie leków ekonomicznie nie ró¿ni¹ Do praktyk monopolistycznych koncernów siê od hurtowni innych dóbr. Tak jak one maj¹ zachodnich przy³¹czaj¹ siê du¿e firmy polskie dostarczaæ towary szybko, bezb³êdnie i tanio. w rodzaju Polpharmy lub à la polskie w rodzaju Ró¿nica polega tylko na trosce o bezpieczeñ- GSK lub ICN Polfa. Konkurencja w hurcie nie stwo lekowe ludnoœci. ma trwa³ych podstaw. Droga do oligopolu jest
Hurtownia leków mo¿e je kupowaæ tylko od ju¿ zbudowana.
legalnych producentów, a sprzedawaæ tylko Rz¹d polski obudzi siê dopiero, gdy zmowa aptekom, szpitalom i innym odbiorcom upowa- monopolistów (w przemyœle) i oligopolistów
¿nionym przez nadzór farmaceutyczny. w hurcie wyeliminuje z obrotu leki generyczne.
Hurtownia leków mo¿e kupowaæ i sprze- Te same leki generyczne zast¹pione marko- dawaæ tylko leki dopuszczone do obrotu. Musi wymi kosztowa³yby kilkakrotnie wiêcej. Dziœ je przechowywaæ i transportowaæ w warun- na leki podstawowe i uzupe³niaj¹ce mamy kach okreœlonych przepisami, ró¿nymi dla ró- z bud¿etu pañstwa 6 mld z³otych, i to jest ma³o.
¿nych leków. PóŸniej na to samo nie wystarczy 30 mld z³o- Na stra¿y wszelkich wymogów prozdro- tych. A przecie¿ pañstwo ma na wszystko (szpi-
O PINIE, INFORMACJE O PINIE, INFORMACJE
tale, szko³y, wojsko, policjê i sto innych potrzeb hurcie leków jest ma³o zdegenerowana przez plus sp³aty d³ugów zagranicznych) 180 mld z³o- producentów-monopolistów (elementami dege- tych. Mowy byæ nie mo¿e o przeznaczeniu na neracji bywa tylko odmawianie dostaw mniej- leki 30 mld. Farmacji grozi kosmiczna kata- szym hurtowniom oraz stosowanie niejedna- strofa. Konkretnie katastrofa grozi ludnoœci, kowych ofert, mniej lub bardziej korzystnych która dostanie kilka razy mniej leków. warunków sprzeda¿y). Hurtownie radz¹ sobie
Co robiæ? Nie tylko mówiæ prawdê rz¹dowi, z dostêpem do dóbr i konkuruj¹ miêdzy sob¹ bo to na niewiele siê zdaje, ale robiæ maksimum zgodnie z wymogami wolnego rynku. Taki stan dla utrzymania konkurencji na rynku leków. rzeczy jest optymalny dla aptek i dla ludnoœci.
Pokonaæ monopolistów nie mo¿na, bo prawo Nawet przy najlepszych rz¹dach i nie patentowe (ochrona wynalazków) legalizuje najgorszych monopolistach hurtownie musz¹ ich monopol (przez 20 lat). Mo¿na natomiast byæ bardzo dzielne, by ¿yæ. Prawid³owoœci¹ jest sprzeciwiaæ siê powstawaniu oligopolistów nieub³agana walka konkurencyjna hurtowni.
w hurcie, bo o tym decyduj¹ zamówienia aptek. Wielu zalet potrzeba, by nie daæ siê pokonaæ.
Aptekarze œwiadomi zagro¿eñ dla nich i dla Bardzo wa¿na jest umiejêtnoœæ w³aœciwego ludnoœci, gdy hurt znajdzie siê w rêkach kilku gospodarowania kapita³em. Hurtownia leków, tylko firm, powinni ograniczaæ zamówienia aby byæ interesuj¹c¹ dla klienta (aptekarza), w firmach najwiêkszych i kierowaæ strumieñ musi mieæ na sk³adzie wszystko, co po¿¹dane, zamówieñ do firm œrednich i mniejszych. Przy i mieæ to zawsze. Wszystko to znaczy wiele ty- tym winni wiedzieæ, ¿e niedu¿a u nas firma- siêcy pozycji towarowych. Zawsze to znaczy filia du¿ej firmy zagranicznej stanowi z pewnym zapasem. W d¿ungli asortymen- zagro¿enie najwiêksze. Du¿a firma zagra- towej mo¿na utopiæ ka¿de pieni¹dze. Rzecz niczna bez trudu po³knie ka¿d¹ ogromn¹ hur- w tym, by do tego nie dopuœciæ.
towniê polsk¹, kiedy tylko dostrze¿e szanse Dobrze jest trzymaæ siê ogólnych wskazó- oligopolu. wek:
Farmaceuci polscy czynili bardzo m¹drze a) Poniewa¿ obroty w farmacji s¹ przewa- przekszta³caj¹c swe ma³e prywatne hurtownie ¿nie kredytowe, nale¿y równowa¿yæ starannie farmaceutyczne powsta³e po 1989 r. w spó³ki kredyty udzielane aptekom z kredytami uzy- kapita³owe z udzia³em aptekarzy. Powsta³o na skiwanymi od producentów. Uwa¿aæ, by nale- terenie kraju kilkanaœcie hurtowni aptekar- ¿noœci od odbiorców nie by³y wiêksze od zobo- skich spó³ek kapita³owych podobnych do wi¹zañ wobec dostawców.
spó³dzielni. Szybko stworzy³y wspólne biuro Wówczas kapita³ obrotowy musi wystar- zakupów w formie w³asnej spó³ki zale¿nej. czyæ na sfinansowanie remanentu leków.
Rzecz genialna, bo ekonomika skali obni¿a Klucz do szczêœcia tkwi w trzymaniu rema- koszty. Z biegiem czasu inne hurtownie apte- nentu na wodzy. Nie powinien byæ wiêkszy ni¿
karskie zaczê³y myœleæ o ³¹czeniu siê. Proces pó³miesiêczny utarg. Hurtownia z obrotem toczy siê powoli, bo jest obiektywnie trudny, ale miesiêcznym 10 mln z³otych nie potrzebuje bodaj nabiera przyspieszenia. Wiêkszym hur- kapita³u wiêkszego ni¿ 5 mln z³otych. Kapita³ towniom aptekarskim ³atwiej bêdzie stawiæ musi siê obracaæ co najmniej 2 razy w miesi¹cu, czo³o potê¿nym hurtowniom prywatnym za- 24 razy w roku.
gra¿aj¹cych oligopolem. b) Im dalej od „socjalizmu” tym wiêksze Powinniœmy uœwiadomiæ sobie, ¿e krach znaczenie dla hurtowni ma sprawnoœæ reali- wolnego rynku, konkurencyjnej poda¿y leków zacji zamówieñ. Kiedyœ zamówienia i dostawy generycznych i na ich gruncie monopol leków by³y miesiêczne i apteki musia³y siê z tym markowych, nie nast¹pi, dopóki monopoliœci- godziæ. Teraz apteka, jeœli chce, zamawia leki producenci nie omotaj¹ wszystkich hurto- codziennie i oczekuje ich szybkiej dostawy.
wników (dlatego chc¹, by ich by³o ma³o). Choæ- A wiêc teraz atrakcyjnoœæ hurtowni zale¿y od by ich by³o tylko dwóch lub trzech (oligopol), dob rej log ist yki . Od spr awn ego tab oru , krach rynku generycznego u nas nie nast¹pi, transportu. Mamy znów, jak przy remanencie, bo hurtownie apteczne nigdy nie zgodz¹ siê na du¿y ból g³owy. Nic prostszego jak mieæ dobr¹ przestêpcz¹ zmowê z producentami-monopo- logistykê. Ale ona kosztuje miliony. Trzeba tak listami, by za jakiœ bakszysz sabotowaæ leki manewrowaæ, by apteki by³y zadowolone, a na generyczne. Apteki zawsze bêd¹ mia³y dostêp transport wydaæ jak najmniej.
do wszystkich leków, nie tylko markowych. Pasjonuj¹cym tematem w hurcie farmaceu- Nast¹pi zwyciêstwo ludnoœci nad rz¹dem, tycznym s¹ hurtownie gie³dowe. Obecnie jest który nie rozumie ekonomiki leków. ich 5 i realizuj¹ 11,3 mld obrotów hurtowych,
Tymczasem jeszcze sytuacja w polskim 75% wszystkich obrotów.
STANOWISKA, OPINIE, INFORMACJE STANOWISKA, OPINIE, INFORMACJE
Na polskiej gie³dzie ¿yæ nie umieraæ! Rz¹d Ktoœ powinien im podpowiadaæ, ile warta jest sprywatyzowa³ fundusze emerytalne. Dawniej akcja danej firmy. Jeœli zgodziæ siê z tez¹, ¿e ZUS gro mad zi³ sk³ adk i, p ien i¹d ze b y³y cena akcji powinna odzwierciedlaæ wielkoœæ pañstwowe i le¿a³y sobie na koncie w banku obrotów, bo funkcj¹ obrotów jest masa mar¿y, pañstwowym. Teraz sk³adki s¹ zbierane przez która przy wy¿y³owanych kosztach operacyj- ró¿ne prywatne OFE, które nie maj¹ co z nimi nych decyduje o masie zysku brutto (w farmacji robiæ. Lokuj¹ wiêc je na gie³dzie i tworz¹ dobr¹ nie ma wiele miejsca na spekulacjê, mar¿e s¹ koniunkturê dla akcji spó³ek gie³d owych. we wszystkich hurtowniach identyczne lub Dochodzi do paradoksalnych sytuacji: podobne). Teza o œcis³ym zwi¹zku obrotów - PGF warta ksiêgowo 180 mln z³otych osi¹ga hurtowni farmaceutycznych i kapita³u zak³a- na gie³dzie wartoœæ 652 mln z³otych. Przebicie dowego mo¿e byæ potwierdzona tuzinami
3,6 krotne. bilansów niegie³dowych hurtowni farmaceuty-
- Za Farmacol wart 318 mln ludzie p³ac¹ na cznych.
gie³dzie 746 mln. Przebicie 2,3 raza. Dane wp³ywaj¹ce na ocenê ceny akcji - Orfe z kapita³em zak³adowym 138 mln jest gie³dowych hurtowni farmaceutycznych (Ta- wycenione na gie³dzie na 148 mln. bela 2).
Popatrzmy na wielkoœæ tych notowañ Analiza wykazuje, ¿e ceny akcji Farmacolu zak³adaj¹c, ¿e notowany kapita³, aby daæ ak- i PGF s¹ kilkakrotnie zawy¿one, Orfe ma zaan- cjonariuszom to, czego oczekuj¹ (zysk z tytu³u ga¿owanie kapita³u w stosunku do swych obro- b¹dŸ dywidendy, b¹dŸ dalszego wzrostu kursu tów tylko prawie dwukrotnie za du¿e, ale trze- akcji), musi generowaæ w roku kalendarzowym ba pamiêtaæ, ¿e Orfe gros obrotów robi nie sprzeda¿ bêd¹c¹ minimum 24-krotnoœci¹ kapi- z aptekami, a z hurtowniami, do czego potrze- ta³u. Wielkie spó³ki gie³dowe bardzo dalekie s¹ bny jest kapita³ nieporównanie mniejszy.
od spe³nienia tego wymogu. A wiêc i w Orfe marnotrawstwo kapita³u jest Podziwiaæ ignorancjê doradców gie³- du¿e.
dowych. Inwestorzy gie³dowi, np. OFE, maj¹ prawo nie orientowaæ siê who is who w biznesie
farmaceutycznym, kto rokuje dobrze, a kto Ÿle.
Tadeusz SzubaKapita³ rynkowy
Sprzeda¿
po¿¹dana 2 x 24
Sprzeda¿
faktyczna Firma
w m i l i o n a c h z ³ o t y c h
SprawnoϾ firmy
4:3
1 2 3 4 5
PGF 652 15.648 3.715 23,7%
Farmacol 746 17.904 2.748 15,3%
Orfe 148 3.552 1.886 53,1%
Firma sprzeda¿
roczna
kapita³ potrzebny
2:24
iloϾ akcji wartoϾ 1 akcji
3:4
cena 1 akcji na gie³dzie (26.07.2005)
zawy¿enie ceny akcji 6:5
1 2 3 4 5 6 7
PGF 3.715 mln 155 mln 12.236 tys. 12,67 53,30 321%
Farmacol 2.748 mln 115 mln 23.400 tys. 4,91 31,70 546%
Orfe 1.886 mln 79 mln 7.958 tys. 9,93 18,65 88%
Tabela 1
Tabela 2
O PINIE, INFORMACJE O PINIE, INFORMACJE
trafi³ do Szkocji. W 1947 roku wróci³ do kraju, Znam Hannê i Piotra Klimów od piêciu lat
wyp³yn¹³ z Edynburga ostatnim statkiem, prze- i coraz bardziej zadziwiaj¹ mnie swoj¹ solidnoœci¹,
wo¿¹cym ¿o³nierzy Polskich Si³ Zbrojnych na Za- spo³ecznym zmys³em i dobroci¹. Mo¿na by s¹dziæ,
chodzie.
¿e Hania z domu Chodkiewiczówna i Piotr (jest
Wkrótce pozna³ Wandê Joniak, repatriantkê raciborskim radnym) Klimowie zaprosili w ze-
z Sambora. Dwa lata póŸniej m³odzi pobrali siê.
sz³ym roku na piknik dzieci z Bia³orusi, by przypo-
Pocz¹tkowo rodzina kresowianki nie potrafi³a dobaæ siê miejscowym notablom. Ale to niepra-
zaakceptowaæ Antoniego, którego uwa¿a³a za wda!
Niemca. W tym miejscu „k³ania siê” s³ynna legen- Ka¿dy, kto bli¿ej zetkn¹³ siê z Hani¹ i Piotrem,
da o Wandzie, co to nie chcia³a Niemca, a która jak farmaceutami z ulicy Londzina (prowadz¹ dwie
ula³ pasowa³a do sytuacji Antoniego. Po okropno- apteki: „Œwiêtego Miko³aja” oraz „Kosmy i Damia-
œciach wojny (Wanda uciek³a w dramatycznych na” w raciborskim szpitalu) wie, ¿e naprawdê
okolicznoœciach z transportu na roboty do Rzeszy) ciesz¹ siê szczêœciem drugich ludzi. Oboje maj¹
takie w¹tpliwoœci u rodaków z poza Œl¹ska by³y piêkne tradycje rodzinne. Piotr pochodzi z kolejar-
uzasadnione, ale i niesprawiedliwe, no bo jakim skiej rodziny w czwartym pokoleniu. Dziadek
Niemcem by³ Antoni Klima, skoro do Wehrmachtu Wincenty pracowa³ na stacji w Suminie. Mia³
zosta³ wcielony si³¹. Kiedy bli¿ej poznali ziêcia, mnóstwo pasji, a jedn¹ z nich by³o organizowanie
pokochali go ca³ym sercem.
pielgrzymek kolejarzy do Czêstochowy.
Z ziemi w³oskiej do polskiej Maszynista w bia³ych rêkawiczkach Syn Wincentego, Antoni, przywióz³ ciekawe - Co ciekawe, moja mama równie¿ pochodzi³a wspomnienia z wojny. Zawieruchê prze¿y³ jak to z rodziny kolejarskiej wyjaœnia Piotr. Pradzia- wielu innych Œl¹zaków w mundurach dwóch dek B³a¿ej by³ nastawniczym w Samborze. Nato-
wrogich sobie armii. miast tata mamy, a mój dziadek Micha³ ma-
W wieku 19 lat zosta³ wcielony do Wehrma- szynist¹ parowozów, które kursowa³y na trasie chtu. Trafi³ na pogranicze niemiecko - holender- Sambor Lwów Przemyœl. Pamiêtam, jak dziadek skie. Ojciec opowiada³, ¿e w kompanii by³o tak opowiada³, ¿e prowadzi³ sk³ady osobowe w … wielu Œl¹zaków, i¿ dowódca musia³ wydawaæ bia³ych rêkawiczkach, by oceniæ, czy wnêtrze paro- rozkazy po ... œl¹sku mówi Piotr. wozu jest odpowiednio schludne. Warto wiedzieæ, Potem jednostka trafi³a do Francji, a nastê- i¿ pucowanie kabiny nale¿a³o do obowi¹zków po- pnie pó³nocnych W³och. Obergefrajter Antoni mocników maszynisty.
Klima zajmowa³ siê tam aprowizacj¹. Antoni pracowa³, a¿ do przejœcia na emeryturê Ostatnie miesi¹ce wojny spêdzi³ w wiosce w 1988 roku jako urzêdnik kolejowy, by³ zastêpc¹ Granarolo pod Boloni¹. Ojciec pilnowa³ tam... naczelnika stacji w Raciborzu. W 1952 roku piwnicy z koniakami, której w³aœcicielem by³ sza- Klimom urodzi³a siê córka Ró¿a, a dwa lata pó- nowany w³oski obywatel Vittorio Pedrelli uœmie- Ÿniej przyszed³ na œwiat Piotr, przysz³y farma- cha siê Piotr. Pomiêdzy m³odym obergefrajterem ceu t a. Antoni by³ znanym spo³ecznikiem. Za³o¿y³ i Pedrellim zadzierzgnê³a siê niæ sympatii. kolejarski chór „Sygna³”. Uczestniczy³ te¿ w s³yn- Tymczasem z po³udnia nacierali Alianci. Jed- nym widowisku, upamiêtniaj¹cym przejazd orsza- nostka Klimy dosta³a siê do amerykañskiej ku króla Jana III Sobieskiego przez Racibórz.
niewoli. Nied³ugo potem jeñców odwiedzili polscy Zastêpca naczelnika stacji wcieli³ siê wówczas oficerowie, niektórzy zabrali Œl¹zaków do II Kor- w postaæ polskiego monarchy i paradowa³ na ko- pusu gen. W³adys³awa Andersa. Antoni wreszcie niu od Zamku Piastowskiego do Placu D³ugosza.
móg³ kontynuowaæ naukê w polskiej szkole œre- Spektakl by³ wielk¹ atrakcj¹ turystyczn¹. W la- dniej, któr¹ przerwa³a wojna. Pod koniec 1945r tach 70 Antoni zasiada³ w Miejskiej Radzie Naro-
Ireneusz Stajer
Farmaceuta
o kolejarskich korzeniach
Pañstwo Hanna i Piotr Klimowie z dzieæmi
STANOWISKA, OPINIE, INFORMACJE STANOWISKA, OPINIE, INFORMACJE
dowej, przewodniczy³ komisji kultury. To on wre- Zrzeszenie Studentów Polskich). W roku 1979 zor- szcie sprowad zi³ do nadodrz añskieg o grodu ganizowa³ na swoim wydziale I Miêdzynarodow¹ parowóz „Halinkê”, o któr¹ póŸniej toczy³ boje syn Kon fer enc jê Nau kow ¹ Stu den tów far mac ji Piotr, gdy¿ zabytkowy pojazd zosta³ bezprawnie „Interpharm”. Sosnowiec odwiedzili wówczas zabrany sprzed dworca PKP przez „mi³oœników” przyszli farmaceuci z ca³ego niemal œwiata, rów- kolei w¹skotorowej. Na szczêœcie „Halinka” wró- nie¿ z Afryki, co w tamtych czasach by³o niema³¹ ci³a na Plac Dworcowy. Mam to po ojcu kwituje sensacj¹. Raciborzanin ukoñczy³ studia w 1980
Piotr. roku, a nastêpnie przez dziewiêæ lat pracowa³
naukowo na Wydziale Farmaceutycznym ŒAM.
Z marnej asystenckiej pensji nie by³ w stanie Najpiêkniejsze miejsce na ziemi
utrzymaæ rodziny, wiec dorabia³ roznoszeniem mleka studentom i sprz¹taniem w hotelach robo- Raciborski farmaceuta mówi, ¿e tak¿e ciocia
tniczych. Oprócz szarej rzeczywistoœci, prze¿y³ te¿
Halina Joniak (siostra mamy) by³a zwi¹zana
wspania³¹ podró¿ na Bliski Wschód i do Egiptu.
z PKP. Pracowa³a na ró¿nych stanowiskach w Dy-
Pojecha³ tam ze swoimi studentami farmacji.
rekcji Okrêgowej Kolei Pañstwowych w Poznaniu.
Ekspedycja zajmowa³a siê zbieraniem materia- Jakby tych kolejarskich w¹tków by³o ma³o, to
³ów, dotycz¹cych tradycyjnych metod leczenia.
jeszcze brat mamy Boles³aw by³ dy¿urnym ruchu
Œl¹zacy dotarli m.in. do polskiej wioski Adampol na stacji w Oleszycach, miasteczku na terenie
w Turcji, gdzie spêdzili w skupieniu kilka chwil obecnego województwa podkarpackiego t³umaczy
nad grobem ksiê¿nej Czartoryskiej. W Egipcie od- Piotr. W 1940 roku zosta³ wywieziony wraz z ¿on¹
wiedzili polsk¹ misjê archeologiczn¹. Zatrzymali przez Sowietów do Kazachstanu. Ów dramat roze-
siê te¿ w Klasztorze Œwiêtej Katarzyny u podnó¿a gra³ siê zaledwie tydzieñ po ich œlubie. W Kazach-
Góry Synaj, na której Moj¿esz ujrza³ gorej¹cy stanie urodzi³a im siê córeczka, która zmar³a na
krzew i otrzyma³ dziesiêæ przykazañ Bo¿ych…
obczyŸnie. Koñca wojny nie doczeka³ równie¿
W 1989 roku Piotr kandydowa³ do Sejmu Boles³aw. W stopniu podporucznika (rezerwy)
z listy bezpartyjnej (byli tam tak¿e ludzie z Soli- wst¹pi³ do polskiej armii gen. W³adys³awa Ander-
darnoœci) w pierwszych po wojnie czêœciowo wol- sa, która formowa³a siê w Zwi¹zku Sowieckim. Po
nych wyborach. Pos³em jednak nie zosta³.
czym zosta³ wys³any z misj¹ wojskow¹ do Londy- nu. Kiedy wróci³ po rodzinê do Kazachstanu,
wojska Andersa w³aœnie przekroczy³y granicê Audiencja u Jana Paw³a II Zwi¹zku Radzieckiego i Persji. Zrozpaczony
Boles³aw zac i¹gn¹³ siê wi êc do armii ge n. Potem wyjecha³ do Stanów Zjednoczonych, by Zygmunta Berlinga (Koœciuszkowców), bo chcia³ zarobiæ na w³asn¹ aptekê. Amerykañsk¹ wizê jak najszybciej znaleŸæ siê w Polsce. Niestety, zgi- otrzyma³ bez problemu, choæ ambasada rozpatry- n¹³ pod Boles³awcem na Dolnym Œl¹sku. wa³a pozytywnie jeden wniosek na dziesiêæ.
Piotr z sentymentem wspomina zak³adowy Wylecia³em z „Okêcia” w sobotê, a ju¿ w ponie- blok PKP przy ulicy Drzyma³y, w którym mieszka³ dzia³ek by³em w roboczym drelichu na budowie z rodzicami. - Uwa¿a³em, ¿e jest to najpiêkniejsze œmieje siê Klima. Pracowaliœmy g³ównie na Man- miejsce na œwiecie mówi. Plac pomiêdzy domami hattanie, wznosz¹c domy z gipsowych p³yt i zak³a- zagospodarowali sami kolejarze. Wybudowali ba- daj¹c sufity podwieszane. Nie min¹³ tydzieñ, sen, boiska do siatkówki i koszykówki oraz fontan- a wys³a³em ¿onie w Sosnowcu (tam mieszkaliœmy nê. Dziêki nim powsta³ fantastyczny Ogródek od czasu studiów) trzysta dolarów, za które Hania Jordanowski, gdzie dziatwa gania³a przez ca³y wykupi³a nasze lokatorskie M-5 w bloku.
rok. Zim¹ kolejarze rozlewali wodê na boisku do Po powrocie do kraju Klima zosta³ dyrektorem kosza, wiêc mieliœmy lodowisko. Kiedy sypnê³o Kolejowego Zak³adu Zaopatrzenia Farmaceuty- œniegiem, zje¿d¿aliœmy z pobliskiej górki na san- cznego. Sprowadza³ medykamenty dla trzydziestu
kach. szpitali i aptek kolejowych na terenie Œl¹skiej
DOKP. W ten sposób poœrednio wróci³ do kolejar- Praca naukowa skich korzeni. W latach 1991-2004 prezesowa³
katowickiemu oddzia³owi Polskiego Towarzystwa W 1974 roku Piotr pojecha³ z rodzicami do Farmaceutycznego. Obecnie piastuje funkcjê Granarolo na zaproszenie Pedrellich, gdzie w cza- wiceprezesa towarzystwa naukowego i wiceprze- sie wojny Antoni pilnowa³ piwnicy z koniakami. wodnicz¹cego Okrêgowej Izby Aptekarskiej w Ka- Starsi panowie wspominali, jak to obergefrajter towicach. Podobnie jak dziadek Wincenty organi- Antonio obdziela³ dzieci cukierkami. Trzy lata zuje pielgrzymki farmaceutów do Czêstochowy póŸniej Piotr spêdzi³ u w³oskich przyjació³ i na Górê Œwiêtej Anny, a tak¿e noworoczne msze wakacje, ju¿ jako student Wydzia³u Farmaceuty- œw. farmaceutów w poszczególnych katedrach cznego Œl¹skiej Akademii Medycznej. Wzorem naszej archidiecezji. Piotr podkreœla, ¿e jednym ojca jest spo³ecznikiem. Na ŒAM-ie pe³ni³ funkcje z najwa¿niejszych momentów w jego ¿yciu, by³o szefa rady Uczelnianej Socjalistycznego Zwi¹zku spotkanie z Ojcem Œwiêtym Janem Paw³em II, do Studentów Polskich 9 potem przemianowanego na którego dosz³o podczas audiencji dla polskich
O PINIE, INFORMACJE O PINIE, INFORMACJE
tyfikatu naszego Ojca Œwiêtego, a wziê³o w niej udzia³ 125 farmaceutów z ca³ej Polski.
Warto wiedzieæ, i¿ Piotr poprosi³ ks. dr Kon- rada Glombika (raciborzanina i wicedyrektora Radia Plus w Opolu), by napisa³ „Modlitwê farma- ceuty”. I tak siê sta³o. Modlitwa zosta³a przet³u- maczona ju¿ na siedem jêzyków: hiszpañski, czeski, s³owacki, chorwacki, niemiecki, ukraiñski i w³oski . W tym roku mieliœmy przekazaæ Janowi Paw³owi II tablicê z aktem zawierzenia polskich farmaceutów Matce Bo¿ej Jasnogórskiej, ale ju¿
nie zd¹¿yliœmy, bo papie¿ odszed³ do domu Ojca t³umaczy raciborzanin.
Janowi Paw³owi II oddali za to ho³d synowie Klimów, którzy wziêli udzia³ w pogrzebie papie¿a Polaka. 23 letni Pawe³ studiuje prawo na Uniwer- sytecie Œl¹skim, zaœ 21 letni Micha³ poszed³ œladem taty i wybra³ farmacjê na Œl¹skiej Aka- demii Medycznej. Obaj pojechali do Watykanu samochodem z kolegami Marcinem i Rafa³em Franke, by³a to spontaniczna decyzja, taka od serca podkreœlaj¹. Wracaj¹c do kraju zastanawiali siê, czy kiedykolwiek znajdzie siê cz³owiek, który choæ w czêœci zast¹pi Polakom Karola Wojty³ê.
farmaceutów w jubileuszowym 2000 roku. Raci- borzanin wyjmuje z albumu pieczo³owicie prze-
Ireneusz Stajer chowywane zdjêcia. Na fotografii widaæ Hannê,
kwiecieñ 2005 Piotra oraz ich najm³odszego syna Jasia, którzy
w skupieniu s³uchaj¹ s³ów papie¿a. By³a to ju¿
Tekst pochodzi z ksi¹¿ki Ireneusza Stajera:
druga pielgrzymka Piotra Klimy do Rzymu. Pier-
„Okruchy ¿ycia. Nieprzeciêtni…”, wyd. 2005r wsza mia³a miejsce w 1998 roku na 20 - lecie pon-
MGR PIOTR KLIMA DOSTA£ leków, nowe leki, zamienniki, itp. Mamy dwa WYRÓ¯NIENIE SPECJALNE W IV EDYCJI k¹ciki rekreacyjne: stoliki, krzes³a, czasopisma
KONKURSU „APTEKA BEZ BARIER” farmaceutyczne i medyczne, gazety codzienne, telewizor, video, na ¿yczenie zaparzamy zió³ka i kawê. Pacjenci na wózkach mog¹ zmierzyæ Co sprawi³o, ¿e dostosowa³ Pan swoj¹
u nas ciœnienie aparatem automatycznym.
aptekê do potrzeb osób niepe³nospra-
Posiadamy pokój pierwszego kontaktu umo¿li- wnych?
wiaj¹cy przeprowadzenie rozmowy w warun- - To by³a potrzeba serca - jestem przekonany,
kach intymnych, zbadania pacjenta, wstrzy-
¿e ka¿dy z nas, ludzi w pe³ni sprawnych ma
kniêcia insuliny, dokonania pomiaru cukru we obowi¹zek pomagaæ tym, którzy nie mog¹ cie-
krwi, opatrzenia ran, odpoczynku w pozycji szyæ siê w pe³ni zdrowiem i sprawnoœci¹ we
le¿¹cej. Jest tam te¿ biblioteczka apteczna wszystkich zakresach. Znam te¿ problematykê
(ponad 300 pozycji) oraz aneks kuchenny do osób niepe³nosprawnych i pragnê prowadziæ
przygotowania poczêstunku. A to tylko niektóre aptekê na jak najwy¿szym poziomie us³ug dla
usprawnienia.
tych osób. Poza tym nazwa naszej apteki
Co sprawi³o Panu najwiêkszy problem zobowi¹zuje.
podczas dostosowywania apteki?
Jakie usprawnienia znajduj¹ siê w Pa-
- Oby³o siê bez problemów, poniewa¿ aptekê na aptece?
budowaliœmy od pocz¹tku, bior¹c pod uwagê - Wejœcie do apteki jest bez progów, na tym
mo¿liwie wszystkie potrzeby osób niepe³nospra- samym poziomie znajduje siê chodnik i posa-
wnych i staraj¹c siê je maksymalnie rozwi¹zaæ.
dzka apteki. W aptece znajduje siê obni¿one stanowisko ekspedycyjne - mo¿na obs³ugiwaæ
Fragment rozmowy z Laureatem, która osoby na wózkach i na siedz¹co. Zainstalo-
ukaza³a siê w wydawnictwie okolicznoœciowym waliœmy tak¿e stanowisko komputerowe dla
„IV Edycja Konkursu Apteka bez barier 2005”
pacjenta - dostosowane dla osób na wózkach
Torfarmu.
inwalidzkich, gdzie mog¹ sprawdziæ m.in. ceny
Dzieci z Bia³orusi zaproszone do Raciborza.
W Aptece Œw. Miko³aja
STANOWISKA, OPINIE, INFORMACJE STANOWISKA, OPINIE, INFORMACJE
W dniach od 5 wrzeœnia do 8 paŸdziernika odby³a siê wyprawa dooko³a Annapurny
“Silfarm Annapurna Circuit Trek Nepal 2005”. Szliœmy we dwóch: Bartek Noworyta i Jacek Baron.
Pierwsze 3 tygodnie spêdziliœmy okr¹-
¿aj¹c masyw Annapurny, a kolejne dwa na zwiedzaniu miast Nepalu i Indii.
W trakcie trekkingu górskiego, id¹c przez wioski nepalskie i tybetañskie mieliœmy oka- zjê poznaæ kulturê, zwyczaje i kuchniê ludzi mieszkaj¹cych w tej czêœci œwiata. Id¹c od 6 do 8 godzin dziennie pokonaliœmy oko³o 200 kilometrów górskich szlaków.
Oko³o 11 dni zajê³o nam dotarcie do g³ó- liœmy na prze³êcz. Niestety, z powodu nie wnego punktu naszej wêdrówki, a mianowicie sprzyjaj¹cej pogody, nie mieliœmy okazji po- prze³êczy Thorung na wysokoœci 5416 m. dziwiaæ Him alajów z najwy¿szego punktu W tym czasie, id¹c dolin¹ Marsyangdi, naszej wêdrówki. Nie mniej jednak na wyso- pokonywaliœmy rw¹cy potok, przeszliœmy koœci 5416m spêdziliœmy ponad pó³torej go- przez pola dziko rosn¹cej marihuany oraz las dzinki.
rododendronowy, a tak¿e wiele razy przekra- Kolejne dni szliœmy ju¿ ca³y czas w dó³.
czaliœmy rzekê Marsyangdi, korzystaj¹c W ci¹gu 5 dni zeszliœ m y z wysokoœci 5416m do z drewnianych i ¿elaznych mostów. oko³o 1000m. Wêdrowaliœmy „najg³êbsz¹ do- Dziêk i dobrz e zapla nowan ej aklim a- lin¹ œwiata Kali Gandaki”. Najg³êbsz¹, gdy¿
tyzacji (troszkê bola³y nas g³owy na wysokoœci le¿y pomiêdzy dwoma wysokimi ³añcuchami powy¿ej 4800m, lecz to normalne), 17 wrze- górskimi, z których wyrastaj¹ dwa ponad oœ- œnia zmêczeni, ale bardzo szczêœliwi dotar- miotysiêczne szczyty Dhaulaghiri (8164m)
Sprawozdanie z wyprawy
Silfarm Annapurna
Circuit Trek Nepal 2005
Prze³êcz Thorung Szczyty masywu Annapurny
Miasteczko Marpha w dolinie Kali Gandaki
