W niniejszym artykule przedstawione z zostaną w skrócie biblioteki teologiczne Metropolii Szczecińsko-Kamieńskiej formalnie związane z Wydziałem Teologicznym Uniwersytetu Szczecińskiego. Są to: Biblioteka Wydziału Teologicznego US, Biblio-teka Seminarium duchownego w Gościkowie-Paradyżu, BiblioBiblio-teka Seminarium duchownego w Koszalinie.
SZCZECIN
historia Biblioteki Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Szczecińskiego jest relatywnie krótka – sięga początku lat 80-tych i początków Wyższego Seminarium duchownego w Szczecinie2. Gromadzenie księgozbioru zaczęto od kilku regałów ustawionych w pomieszczeniu, stanowiącym dziś część kaplicy domu Rekolekcyj-nego na Golęcinie. Początek ów miał miejsce jeszcze przed wybudowaniem obec-nego kompleksu budynków seminaryjnych kiedy powstało Wyższego Seminarium duchowne.
Udostępnianiem skromnego księgozbioru zajmowali się wówczas alumni Semina-rium, zaś od lutego 1983 roku pracę podjął pierwszy pracownik3, któremu powierzono zorganizowanie biblioteki seminaryjnej. W ciągu pierwszego roku działalności utwo-rzony został podstawowy, zteroosobowy zespół pracowników. W pierwszych latach pracownicy mieli możliwość wyjazdów do bibliotek naukowych w kraju – Biblioteki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Biblioteki Jagiellońskiej – pozwalało sprawniej prowadzić pionierskie prace nad rozrastającym się księgozbiorem.
W roku 1986 powiększające się zbiory przeniesiono do nowo wybudowanego budynku Seminarium przy ulicy Papieża Pawła VI. Po przeniesieniu księgozbioru do budynku seminaryjnego zaczęto organizować ówczesny zespół pracowników,
Instytucje te powiązane są ze sobą na mocy umowy dotyczącej m.in. użytkowania pomieszczeń oraz zasobów bibliotecznych, zawartej między dziekanem WT oraz rektorami wymienionych semi-nariów. Z Wydziałem Teologicznym US związany jest również Instytut Filozoficzno-Teologiczny im.
Edyty Stein w Zielonej Górze (informacje na podstawie rozmowy z pracownikiem dziekanatu WT).
Biblioteka Instytutu zielonogórskiego powstała dzięki pomocy finansowej z niemieckiej archidiecezji Paderborn. Więcej informacji: http://www.teologia.edu.pl/historia_ift.html, dostęp 09.06.2010.
2 Więcej o historii powstania Seminarium w: Wejman, G. historia (archi)diecezji szczecińsko-kamień-skiej 1972–2005, InKościół rzymskokatolicki na Pomorzu Zachodnim i Ziemi Lubuskiej w latach 1945–2005, Red. ks. G. Wejman. Szczecin, 2005, s. 141–182.
3 Wacław Żywicki. Od niego również pochodzą informacje na dotyczące Biblioteki i jej historii.
rozdzielono poszczególne funkcje, rozpoczęto inwentaryzację księgozbioru oraz opracowanie szczegółowej klasyfikacji rozrastającego się księgozbioru teologicznego Przez kolejne lata cały księgozbiór był przenoszony jeszcze trzykrotnie w obrębie kompleksu seminaryjnego. dziś Biblioteka zajmuje pomieszczenia jedynie przy-stosowane do pełnienia funkcji bibliotecznych – w planach jest budowa odrębnego budynku, przeznaczonego na bibliotekę.
Od początku roku 2004 – wraz z utworzeniem Wydziału Teologicznego – księgo-zbiór seminaryjny w całości stał się księgozbiorem Biblioteki Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Szczecińskiego, a Biblioteka jedną z agend Biblioteki Uniwersytetu Szczecińskiego.
W roku 2006 znacznie powiększono księgozbiór psychologiczno-pedagogicz-ny. Biblioteka dostała wówczas zalecenie, aby część zakupionych książek — po uprzednim zainwentaryzowaniu i opracowaniu – przygotować do umieszczenia w Katedrze Psychologii i Pedagogiki. Narodził się wtedy pomysł utworzenia na bazie dubletów (zarówno książek jak i czasopism) księgozbiorów przy poszczególnych katedrach. Księgozbiory te są sukcesywnie powiększane we współpracy z pracow-nikami Katedr.
Od roku 1991 – jak wspomniano wyżej – Biblioteka Wydziału Teologicznego US (wówczas jeszcze jako Biblioteka szczecińskiego AWSd) jest członkiem Federacji Bibliotek Kościelnych „FIdES”, zrzeszającej polskie biblioteki kościelne, seminaryjne, klasztorne oraz biblioteki wydziałów teologicznych. Jednym z podstawowych celów powołania Federacji była komputeryzacja bibliotek kościelnych. Przedsięwzięcie doszło do skutku prawie we wszystkich placówkach zrzeszonych w Federacji. dzięki tej współpracy również Biblioteka WT US wprowadziła system komputerowy (MAK – podobnie jak większość bibliotek będących członkami „FIdES-u”), który pozwolił na rozpoczęcie tworzenia elektronicznej bazy danych – pracę ukończono w połowie roku 2010.
Retrokonwersja prowadzona była na podstawie katalogu kartkowego, tworzonego od początku działalności Biblioteki. Katalog ten wprowadzany był do bazy kompute-rowej w kolejności alfabetycznej. Równolegle – od roku 2003 – wprowadzane były nowe nabytki (zarówno nowości wydawnicze jak i dary). Również od roku 2003 zaczęto tworzyć elektroniczny katalog wydawnictw ciągłych. W tym przypadku me-toda retrokonwersji była nieco inna niż w przypadku zbiorów książkowych. Tytuły wprowadzane były według ich ważności oraz stopnia kompletności.
dziś czytelnicy na miejscu mogą wciąż korzystać z tradycyjnego kartkowego katalogu alfabetycznego (używanego jeszcze przy prowadzeniu prac porządkowych) oraz katalogu elektronicznego, podzielonego na: katalog książek, katalog czasopism, katalogi Katedr, katalog prac magisterskich, katalog dubletów. Stworzone katalogi są oczywiście dostępne w Internecie.
N
NASZE BIBLIOTEKI Przez długie lata Biblioteka Seminaryjna była placówką otwartą, do której zapisać mógł się praktycznie każdy chętny. dziś z wypożyczeń korzystać mogą studenci oraz pracownicy Uniwersytetu Szczecińskiego, księża i katecheci świeccy Archidie-cezji Szczecińsko-Kamieńskiej. Oczywiście każdy zainteresowany może korzystać z księgozbioru na miejscu.Czytelnicy mają do dyspozycji Czytelnię Książek (pomieszczenie to pełni jedno-cześnie funkcję Wypożyczalni) oraz Czytelnię Czasopism – obie Czytelnie oferują wolny dostęp do zbiorów. Część Biblioteki stanowi również dział Gromadzenia i Opracowania Zbiorów – Biblioteka Wydziału Teologicznego samodzielnie dokonuje zakupów, zajmuje się inwentaryzacją nowych nabytków oraz ich opracowaniem.
Zbiory Biblioteki4 to przede wszystkim książki z zakresu teologii, filozofii oraz nauk humanistycznych. Biblioteka dysponuje ponadto bogatym zbiorem klasyki literatury – za-równo polskiej jak i obcej. Z innych dziedzin zgromadzono głównie dzieła o treści ogólnej:
encyklopedie, słowniki, bibliografie, informatory etc. W ostatnich latach księgozbiór znacznie wzbogacono o pozycje z dziedziny psychologii i pedagogiki. Wydawnictwa w języku polskim stanowią około 80% zbiorów, pozostała część to głównie książki w języku niemieckim i francuskim ale również angielskim, rosyjskim, włoskim, hiszpań-skim, greckim, hebrajskim; sporadycznie w innych językach — np. koptyjskim.
Większość księgozbioru stanowią książki pochodzące z darów5 zaś wśród nich należy wymienić księgozbiory przekazane przez Jerzego Strobę, Kazimierza Maj-dańskiego, Mariana Przykuckiego i Zygmunta Kamińskiego. Również Stanisław Stefanek regularnie przez lata wspierał rozwój księgozbioru. Biblioteka otrzymała także księgozbiory po Stanisławie Skorodeckim i mecenasie Mirosławie Kwiatkow-skim (ok. 10 tys. woluminów) jak również Bolesławie CzwójdzińKwiatkow-skim – pionierze krajoznawstwa i turystyki na terenach Pomorza Zachodniego. Ten ostatni księgozbiór został zakupiony dla Biblioteki dzięki pomocy finansowej donatora i dotyczy głównie tematyki z zakresu pomorzoznawstwa.
Opisując księgozbiór wymienić należy również zbiory starodruków – około 100 woluminów6 z biblioteki trzebiatowskiej oraz zbiór znacznie większy, około 1200 woluminów, z Kamienia Pomorskiego, opracowany przez Stanisława dąbrowskiego.
Zbiór kamieński znajduje się w Archiwum Archidiecezjalnym w Szczecinie7.
4 dane na czerwiec 2010 roku – ok. 100 000 woluminów.
5 Pierwsze znaczne dary, zastane już w Bibliotece przez jej pierwszego pracownika pochodziły od księży kanoników Szelążka i Jagiełły.
6 Katalog starodruków trzebiatowskich – praca magisterska Konrada Zabuskiego (niepublikowana), udostępniona na stronie internetowej Szczecińskiego Archiwum Archidiecezjalnego. Tryb dostępu http://www.archiwum.szczecin.pl/index.php?art_id=200 [dostęp 25.05.2010].
7 Archiwum erygowano 23 stycznia 2004 r. Katalog został również wydany drukiem (dąbrowski, S., przejrzał i do druku przygotował Lec, d. Katalog starych druków dawnej Biblioteki Katedralnej w Kamieniu Pomorskim (Stan z lat 80. XX w.). In Biblioteki i archiwa kościelne na Pomorzu Za-chodnim i ziemi Lubuskiej. Zarys problematyki. Red. ks. G. Wejman. Szczecin, 2005, s. 55–226.), zaś księgozbiór z Kamienia czeka na gruntowne opracowanie.
Tabela 1. Schemat symboli klasyfikacyjnych w Czytelni Głównej Biblioteki Wydziału Teologicznego US (teologia chrześcijańska – schemat ramowy). Podział w obrębie nauk teologicznych ma miejsce od pozycji najbardziej ogólnych – bibliografie piśmiennictwa teologicznego, słowniki (nie ma ograniczeń językowych), w kierunku pozycji coraz bardziej szczegółowych.
GTch I DZIAŁ OGÓLNY
/BIBLIOGRAFIE, ENCYKLOPEDIE, SŁOWNIKI, METODOLOGIA, SERIE/
GTch II HISTORIA TEOLOGII CHRZEŚCIJAŃSKIEJ
GTch III BIBLISTYKA
GTch III — 1 DZIAŁ OGÓLNY
GTch III — 2 FILOLOGIA BIBLIJNA GTch III — 3 ARCHEOLOGIA BIBLIJNA GTch III — 4 TEKSTY PISMA ŚWIĘTEGO GTch III — 5 WSTĘPY DO PISMA ŚWIETEGO GTch III — 6 WSTĘPY SZCZEGÓŁOWE DO PISMA ŚWIETEGO GTch III — 7 KOMENTARZE DO PISMA ŚWIĘTEGO GTch III — 8 TEOLOGIA BIBLIJNA GTch III — 9 HISTORIA BIBLIJNA
GTch IV HISTORIA KOŚCIOŁA
GTch IV — 1 DZIAŁ OGÓLNY
GTch IV — 2 ARCHIWA, BIBLIOTEKI, MUZEA KOSCIELNE GTch IV — 3 ARCHEOLOGIA STAROCHRZEŚCIJAŃSKA GTch IV — 4 DZIEJE KOŚCIOŁA KATOLICKIEGO GTch IV — 5 DZIEJE KOŚCIOŁA KATOLICKIEGO W POLSCE GTch IV — 6 DZIEJE KOŚCIOŁA KATOLICKIEGO W INNYCH
KRAJACH
GTch IV — 7 DZIEDZINY I SPECJALNE ZAGADNIENIA HISTORII KOŚCIOŁA
GTch IV — 7A PATROLOGIA
GTch IV – 7B PAPIESTWO
GTch IV – 7C SOBORY
GTch IV – 7D ZAKONY
GTch IV – 7E BRACTWA, INSTYTUTY, ORGANIZACJE, STOWARZYSZENIA KOŚCIELNE GTch IV – 7F SZKOLNICTWO I DZIAŁALNOŚĆ NAUKOWA
GTch IV – 7G MISJE
GTch IV – 7H KONWERTYCI
GTch IV – 7I KONGRESY, KONFERENCJE, SYMPOZJA GTch IV – 7J PISMIENNICTWO KATOLICKIE GTch IV – 7K DZIEŁA PORÓWNAWCZE
N
NASZE BIBLIOTEKIGTch IV – 7L HAGIOGRAFIA
GTch IV — 8 DZIEJE KOSCIOŁA WSCHODNIEGO GTch IV — 9 DZIEJE INNYCH WYZNAŃ CHRZEŚCIJAŃSKICH
GTch V TEOLOGIA SYSTEMATYCZNA
GTch V – 1-4 DZIAŁ OGÓLNY; OKRES SCHOLASTYCZNY GTch V — 5 POSZCZEGÓLNE DZIEDZINY TEOLOGII
SYSTEMA-TYCZNEJ
GTch V – 5A TEOLOGIA FUNFDAMENTALNA GTch V – 5B TEOLOGIA DOGMATYCZNA
GTch V – 5C TEOLOGIA MORALNA
GTch V – 5D TEOLOGIA ASCETYCZNA I MISTYCZNA
GTch VI TEOLOGIA PRAKTYCZNA
GTch VI – 1 PRAWO KANONICZNE
GTch VI – 2 KATOLICKA NAUKA SPOŁECZNA GTch VI – 3 TEOLOGIA PASTORALNA
GTch VI – 3K POSZCZEGÓLNE DYSCYPLINY TEOLOGII PASTORALNEJ
GTch VI – 3Ka LITURGIKA
GTch VI –3Kb HOMILETYKA
GTch VI –3Kc KATECHETYKA
PARADYŻ
Lubuskie, ze względu na swoje wyjątkowe walory, cieszyło się zainteresowaniem różnych zakonów chrześcijańskich. W roku 1230 w posiadłości Paradyż8 osiedlili się Cystersi, którzy poza klasztornymi obowiązkami szerzyli oświatę, rozwijali na-ukę, uczyli okoliczną ludność pracy na roli oraz rzemiosła zaś biblioteka paradyska w XV w. uważana była za największą w Polsce. W 1834 roku rząd pruski dokonał kasaty klasztoru cystersów oraz konfiskaty jego dóbr9.
Biblioteka w Paradyżu-Gościkowie0 do niedawna mieściła się na terenie kom-pleksu zabudowań dawnego opactwa cysterskiego w Paradyżu, założonego w XIII wieku. Zakon posiadał tam bogatą bibliotekę, która jednak po jego kasacie w XIX w.
uległa rozproszeniu. Obecny księgozbiór nie stanowi więc pozostałości po czasach
8 Obecnie Gościkowo-Paradyż.
9 O burzliwych dziejach zbiorów klasztoru w: Kałuski, T. Źródła do dziejów klasztoru cystersów w Paradyżu w zasobie Archiwum Państwowego w Poznaniu. Studia Paradyskie. 2006, T. 16, s. 75–95. Także Śmierzchalski-Wachocz, d. Stan zachowania byłej Biblioteki Zakonnej w Paradyżu.
In Biblioteki i archiwa kościelne na Pomorzu Zachodnim i Ziemi Lubuskiej. Zarys problematyki. Red.
ks. G. Wejman. Szczecin, 2005, s. 245–257.
0 Na podstawie Rulka, K. Jarosław Stoś, Starodruki z Paradyża. Katalog starodruków seminaryjnej biblio-teki w Paradyżu.Warszawa, UKSW 2001.Ateneum Kapłańskie. 2002, z. 1(557), t. 138, s. 226–228.
Część archiwaliów zakupił Edward Raczyński, część trafiła do archiwów w Berlinie i Wrocławiu, część złożono w budynku Rejencji Poznanskiej, w gmachu Kolegium Jezuickiego w Poznaniu.
W następnych latach dokumenty nadal były przenoszone, te, które pozostały w Poznaniu uległy zniszczeniu. Kałuski, T. op.cit. s. 77–78.
działalności zakonu – powstał po II wojnie światowej a złożyły się nań zakupy i da-rowizny – zwłaszcza w przypadku zbioru starych druków2. Gromadzenie rozproszo-nych cenrozproszo-nych druków mogło zostać podjęte z chwilą zaadaptowania poklasztorrozproszo-nych budynków na siedzibę Wyższego Seminarium duchownego, co miało miejsce w roku
9523. W roku 1992 z księgozbioru zostały wydzielone księgi wydane przed 1800 rokiem — przeniesiono je do utworzonego oddziału starodruków.
Część z nich pochodzi z zakupionego w 1947 roku prywatnego księgozbioru ks.
Franciszka Tessen-Węsierskiego, profesora Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Wrocławskiego4. Cały zbiór nie jest jednolity w swej strukturze a tym samym przy-sparza badaczom trudności w jego scharakteryzowaniu. Łatwiej scharakteryzować poszczególne księgozbiory, które weszły w skład dzisiejszej całości5.
Aby przybliżyć zbiory pod względem czasu powstania należy powiedzieć, że na wiek XV przypada 14, na XVI — 218, na XVII — 288 a na XVIII — 808 druków. Jako szczególnie cenne wymienia się: Mszał lubuski – wydany w 1491 roku w Lubece (prawdopodobnie jedyny egzemplarz w Polsce, Antyfonarz Lubuski z końca XV wieku, Biblia sacra wydana w 1475 roku w Bazylei, ozdobne czterotomowe wydanie Postilla super totam Bibliam Mikołaja de Lyra z 1487 roku a także Sermonem und Historia autorstwa Jana Tauleea — dzieło rzadko występujące na terenie Polski6.
druki pochodzenia cysterskiego (z Paradyża i Bledzewa) to głównie księgi litur-giczne — mszały, brewiarze, ceremoniały, antyfonarze, agendy – i pisma teololitur-giczne.
Ze Świebodzina (68 pozycji) pochodzą XVII i XVIII-wieczne dzieła kaznodziejskie, teologia moralna, pastoralna, prawo kanoniczne — ich właścicielem był ks. Józef Wojciech Paczyński, świebodziński proboszcz, żyjący w poł. XVIII wieku — księgi te mogą stanowić przykład podręcznej biblioteczki proboszcza. Następnie wymienić należy księgi z Sulechowa — XVI i XVII wieczne teksty Pisma Świętego oraz pro-testanckie komentarze. Część pochodząca z Zielonej Góry to w większości dzieła XVIII-wieczne z dziedziny prawa kanonicznego, kaznodziejstwa i teologii. Księgi z jezuickiej biblioteki w Otyniu (k. Nowej Soli to głównie egzemplarze z XVII wieku, reprezentujące dziedziny takie jak biblistyka, teologia moralna, dogmatyczna, prawo kanoniczne, ascetyka, historia, teksty liturgiczne. Z kolei wśród ksiąg pochodzących z biblioteki ks. Franciszka Tessen-Węsierskiego wyróżnić należy teksty źródłowe z XVI i XVII wieku i XVIII traktaty teologiczne. Biblioteka paradyska posiada również
2 Obecnie 1328 dzieł w1256 wol. Większość pochodzi z bibliotek parafialnych Świebodzina, Zielonej Góry, Otynia, Sulechowa, Bledzewa, Zbąszyna. Rulka, K. op. cit. s. 226.
3 d. Śmierzchalski-Wachocz, op. cit. s. 251.
4 K. Rulka, op. cit. s. 227.
5 K. Rulka, op. cit. s. 228; również d. Śmierzchalski-Wachocz, op. cit. O drukach XVI-wiecznych na podst. T. Błaszczyk, druki XVI-wieczne w bibliotece Wyższego Seminarium duchownego diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej w Gościkowie-Paradyżu. „Perspectiva. Legnickie Studia Teologiczno-historyczne”. 2007, nr 1, s. 5–26.
6 d. Śmierzchalski-Wachocz, op. cit, s. 254–255
N
NASZE BIBLIOTEKI dzieła teologów katolickich jak i protestanckich — szczególnie Marcina Lutra. Więk-szość z nich pochodzi z ośrodków wydawniczych terenu niemieckojęzycznego7.Mimo iż księgozbiór został skatalogowany8, jednak dokładne zbadanie tak zróż-nicowanego zbioru wymaga jeszcze wielkiego nakładu pracy.
dziś9 do pracy naukowej Seminarium dysponuje księgozbiorem liczącym blisko 70 tysięcy woluminów (kilka lat temu używane przez czytelników na co dzień zbiory przeniesiono do innego budynku, w dawnym miejscu pozostał zbiór starodruków) prenumeruje się także około czterdziestu tytułów czasopism polskich i dwanaście tytułów obcojęzycznych. Biblioteka – podobnie jak szczecińska – należy do Federacji FIdES od początku jej działalności. W miarę możliwości przedstawiciele uczestniczą w walnych zgromadzeniach. Podobnie jak bibliotece szczecińskiej, fakt ten przyczynił się do stworzenia katalogu elektronicznego – aktualnie całość zbiorów jest już w bazie elektronicznej, jednak katalog nie jest jeszcze dostępny w Internecie.
Biblioteka aktualnie zatrudnia dwie osoby i udostępnia zbiory wszystkim zainte-resowanym – od poniedziałku do piątku.
KOSZALIN
Początki biblioteki Seminarium Koszalińskiego wiążą się z ustanowieniem die-cezji koszalińsko-kołobrzeskiej20 i powołaniem Wyższego Seminarium duchownego w Koszalinie2. Przed powstaniem seminarium w Koszalinie klerycy studiowali w Go-rzowskim Seminarium duchownym w Gościkowie-Paradyżu, jak również w Wyższych Seminariach duchownych w Pelplinie, Gnieźnie i Poznaniu. Uroczyste otwarcie nowej uczelni miało miejsce 20 października 1982, zaś w czerwcu roku 1991 jej gmach został poświęcony przez papieża Jana Pawła II.
Wraz z rozpoczęciem działalności dydaktycznej zaistniała również potrzeba utworzenia biblioteki. Zbiory w tym celu zaczęto gromadzić od początku lat osiem-dziesiątych22 — następowało to drogą kupna oraz — jak w przypadku biblioteki szczecińskiej oraz właściwie wszystkich bibliotek kościelnych — dzięki licznym darom pochodzącym zarówno od osób duchownych i świeckich.
7 58% — język łaciński, 43% — niemiecki, 1,7% — polski; kilka w jęz. francuskim, włoskim, angielskim, greckim, hebrajskim, greckim, czeskim; 3,5% to pozycje wielojęzyczne. Rulka, K. op. cit. s. 228.
8 Stoś, J. Starodruki z Paradyża. Katalog starodruków seminaryjnej biblioteki w Paradyżu. Warszawa, 2001.
9 Informacje uzyskane w rozmowie z pracownikiem Biblioteki. dzieje instytucji w czasach nam bliż-szym również nie były łatwe. Więcej w d. Śmierzchalski-Wachocz, historia diecezji (zielonogórsko)- -gorzowskiej 1972–2005. In: Kościół rzymskokatolicki na Pomorzu Zachodnim i Ziemi Lubuskiej
w latach 1945–2005. Red. ks. G. Wejman, Szczecin 2005, s. 121–139.
20 Przez Pawła VI 28 czerwca 1972 roku. Obszernie o dziejach diecezji i Seminarium L. Bończa- -Bystrzycki, historia diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej 1972–2005. In: Kościół rzymskokatolicki na
Pomo-rzu Zachodnim i Ziemi Lubuskiej w latach 1945–2005. Red. ks. G. Wejman. Szczecin 2005, s. 101.
2 Erygowane 25 marca 1981 roku, L. Bończa-Bystrzycki, op. cit. s.107–108.
22 T. Ceynowa, Katalog starych druków Biblioteki Wyższego Seminarium duchownego w Koszalinie.
In: Bibliotek i Archiwa Kościelne na Pomorzu Zachodnim i Ziemi Lubuskiej. Zarys Problematyki.
Red. ks. G. Wejaman. Szczecin, 2005, s. 229.
Zgodnie z profilem placówki gromadzone są w niej głównie publikacje teologiczne wydawane w Polsce. Księgozbiór23 liczy ponad 69 000 woluminów druków zwartych, ponad 657 tytułów czasopism (w tym czasopisma obcojęzyczne), 974 prac magi-sterskich oraz dyplomowych, 75 starodruków.
Wśród tych ostatnich24 znajdują się pozycje o różnej tematyce, m. in.: biblijnej, liturgicznej, dogmatycznej, moralnej, homiletycznej, ascetycznej oraz filologicznej.
Cztery z nich to dzieła XVI-wieczne, jedenaście pochodzi z XVII wieku a sześćdzie-siąt z wieku XVIII.
Biblioteka Wyższego Seminarium duchownego w Koszalinie mieści się w budynku Wyższego Seminarium duchownego25, zajmuje dwa poziomy, czytelnicy mają do swej dyspozycji cztery stanowiska komputerowe przystosowane do przeglądania katalogów z możliwością drukowania rewersów. Katalog elektroniczny Biblioteki jest kompletny i uzupełniany na bieżąco — zarówno w przypadku bazy wydawnictw zwartych jak i ciągłych (polskich i obcojęzycznych). Zawiera również opisy prac seminaryjnych i magisterskich studentów Wyższego Seminarium duchownego w Koszalinie oraz Wy-działu Teologicznego US i WyWy-działu Teologicznego UAM. Biblioteka dysponuje ponadto katalogiem artykułów z posiadanych przez nią czasopism oraz spisem dokumentów mul-timedialnych — filmów, dokumentów dźwiękowych i elektronicznych — katalog dostępny jest w postaci plików pdf lub doc. Stosowany w Bibliotece system biblioteczny to MAK.
23 Stan zbiorów na luty 2010, http://www.bibliotekawsd.koszalin.opoka.org.pl/obibliotece.htm [dostęp 25.06.2010]
24 T. Ceynowa, op. cit. s. 230.
25 [http://www.bibliotekawsd.koszalin.opoka.org.pl/obibliotece.htm [dostęp 09.06.2010]
Katalog kartkowy starodruków kamieńskich
N
NASZE BIBLIOTEKIBiblioteka Wyższego Seminarium duchownego – podobnie jak pozostałe opi-sywane biblioteki — należy do Federacji Bibliotek Kościelnych FIdES a ponadto do Zachodniopomorskiego Porozumienia Bibliotek. Współuczestniczy również w tworzeniu Zachodniopomorskiej Biblioteki Cyfrowej – udostępniono wydawane przez Koszalińsko-Kołobrzeską Kurię Biskupią „Koszalińsko-Kołobrzeskie Wiado-mości diecezjalne”.
Placówka zatrudnia aktualnie dwie osoby. Biblioteka jest dostępna dla czytelni-ków przez 6 dni w tygodniu — służy nie tylko klerykom i księżom, ale udostępnia swoje zbiory również świeckim studentom teologii oraz wszystkim pozostałym zainteresowanym.
Opisywane biblioteki na przestrzeni lat (a w przypadku paradyskiej — wieków) ulegały przekształceniom, musiały dostosowywać się do zmieniających się warunków, radzić sobie z licznymi trudnościami przy pomocy skromnych środków. Jednak przez cały czas swego istnienia spełniały przypisane im funkcje — gromadziły i udostępniały swe zbiory zainteresowanym, przejmowały księgozbiory mniejszych, likwidowanych, placówek, umożliwiały dostęp do rzadkich, pojedynczych egzemplarzy.
Instytucje tak specyficzne jak biblioteki kościelne, zajmując na stałe swoje miejsce w świecie bibliotek i wnosząc weń swój wkład, stały się ciekawym zagadnieniem, nieustannie zachęcającym do badań i poszukiwań.
Czytelnia Biblioteki Wydziału Teologicznego w Szczecinie
Bibliografia
1. Błaszczyk T. druki XVI-wieczne w bibliotece Wyższego Seminarium duchownego diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej w Gościkowie-Parady-żu. „Perspectiva. Legnickie Studia Teologiczno-historyczne”. 2007, nr 1, s. 5–26.
2. Bończa-Bystrzycki L., historia diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej 1972–2005. In: Studia i Rozprawy. Kościół rzymskokatolicki na Pomorzu Zachodnim i Ziemi Lubuskiej w latach 1945–2005. Red. ks. G. Wejman.
Szczecin 2005, s. 99–119.
3. Ceynowa T. Katalog starych druków Biblioteki Wyższego Seminarium duchownego w Koszalinie. In: Bibliotek i Archiwa Kościelne na Pomorzu Zachodnim i Ziemi Lubuskiej. Zarys Problematyki. Red. ks. G. Wejaman.
Szczecin, 2005, s. 229–244.
4. Kałuski T. Źródła do dziejów klasztoru cystersów w Paradyżu w zasobie Archiwum Państwowego w Poznaniu. Studia Paradyskie. 2006, T. 16, s. 75–95.
5. Rulka K., Stoś J., Starodruki z Paradyża. Katalog starodruków seminaryjnej biblioteki w Paradyżu. Warszawa, UKSW 2001.Ateneum Kapłańskie. 2002, z. 1(557), t. 138, s. 226–228.
6. Stoś J. Starodruki z Paradyża. Katalog starodruków seminaryjnej biblioteki w Paradyżu. Warszawa, 2001. 83-7072-195-8
7. Śmierzchalski-Wachocz d. Stan zachowania byłej Biblioteki Zakonnej w Paradyżu. In: Biblioteki i archiwa kościelne na Pomorzu Zachodnim i Ziemi Lubuskiej. Zarys problematyki. Red. ks. G. Wejman. Szczecin, 2005, s.245–257.
8. Śmierzchalski-Wachocz d. historia diecezji(zielonogórsko)-gorzowskiej 1972–2005. In: Kościół rzymskokatolicki na Pomorzu Zachodnim i Ziemi Lubuskiej w latach 1945–2005. Red. ks. G. Wejman, Szczecin 2005, s. 121–139.
9. Wejman G. historia (archi)diecezji szczecińsko-kamieńskiej 1972–2005, In: Kościół rzymskokatolicki na Pomorzu Zachodnim i Ziemi Lubuskiej w latach 1945–2005, Red. ks. G. Wejman. Szczecin, 2005, s. 141–182.
10. http://www.teologia.edu.pl/historia_ift.html [dostęp 09.06.2010].
11. http://www.archiwum.szczecin.pl/index.php?art_id=200 [dostęp 25.05.2010].
12. http://www.bibliotekawsd.koszalin.opoka.org.pl/obibliotece.htm [dostęp 09.06.2010]
Justyna Waluś
Biblioteka Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Szczecińskiego
W
WYWIAdAnna Maria Kowalska