of Gravity)
Po bezprecedensowym powrocie Chińskiej Republiki Ludowej na arenę międzynaro-dową w roli jednego z głównych graczy, dzięki błyskawicznemu wzrostowi gospo-darczemu i ekspansji na rynki światowe model chińskiego sukcesu zaczął się zacinać. Obecnie Chiny wydają się być częściowo niestabilne ze względu na spadek tempa wzrostu, a także problemy wewnętrzne i finansowe.
Przeprowadzone analizy wykazały, że Chiny w swojej strefie wpływów mają dość dużą linię konfliktów, do których niewątpliwie należy zaliczyć:
1. Morze Wschodniochińskie Chińskie Diaoyu i japońskie Wyspy Senkaku – znane wyspy położone 200 km na północny wschód od Tajwanu są nieza-mieszkałymi skałami. Mają one jednak strategiczne znaczenie ze względu na duże zapasy ryb i prawdopodobnie złoża ropy naftowej i gazu ziemnego. Chiny wysuwają stare roszczenia do obecnie zarządzanych przez Japonię te-rytoriów. Spór rozgorzał na nowo w 2012 roku, kiedy to rząd Japonii dokonał zakupu trzech wysp od prywatnych właścicieli. W konsekwencji w Chinach wybuchły gwałtownie antyjapońskie protesty i spór na linii Pekin–Tokio się zaostrzył.
2. Morze Południowochińskie Chiny są w sporze z Wietnamem o Wyspy Para-celskie, a dokładniej 130 wysp koralowych położonych ok. 325 km na wschód od Wietnamu, pod dnem których znajdują się potencjalne złoża ropy
naf-180
towej i gazu ziemnego. Ponadto Chiny walczą z swoimi sąsiadami (Wietna-mem, Tajwanem, Filipinami, Malezją i Brunei) o Wyspy Spratly, które stanowi ponad 100 rozproszonych raf koralowych, atoli i małych wysp. Wyspy Spratly mają strategiczne znaczenie ze względu na położenie przy jednym z głów-nych światowych szlaków żeglugowych oraz potencjalne złoża ropy naftowej i gazu ziemnego.
3. Korea Północna – Pomimo politycznej izolacji i ubóstwa Korea Północna buduje swoją siłę jądrową, która powszechnie jest uważana za bardzo duże zagrożenie. Od 2006 roku Phenian przeprowadził już cztery testy nuklear-ne. W ocenie amerykańskiego wywiadu obecnie Korea Północna jest w sta-nie zbudować i wystrzelić głowicę nuklearną o międzykontynentalnym zasięgu [http://www.defensenews.com/story/defense/policy-budget/bud-get/2015/04/08/north-korea-icbm-nuclearweapon/25422795/]. Rozmowy sześciostronne3 na temat zakończenia koreańskiego programu nuklearnego są zamrożone od 2009 roku. Phenian wobec wrogiej jego zdaniem polity-ki USA stwierdził, że nie chce uczestniczyć w rozmowach sześciostronnych [New York Times, http://www.nytimes.com/2009/04/15/world/asia/15korea. html?ref=global-home].
Z przeprowadzonych analiz i ocen wynika, że Chiny rokrocznie zwiększają wydat-ki obronne, a jednym z ich priorytetowych celów jest osiągnięcie pełnej dominacji w regionie Pacyfiku. Na krótko przed rozpoczęciem Kongresu Przedstawicieli Ludo-wych wyciekły informacje, że w 2016 roku chiński rząd zamierzał zwiększyć wydatki obronne o około 10%. Z najnowszej edycji raportu The Military Balance wydawanego przez Międzynarodowy Instytut Badań Strategicznych (ang. International Institute for Strategic Studies – IISS) wynika, że Chińska Armia Ludowo-Wyzwoleńcza z 2,3 miliona-mi żołnierzy i 510 000 rezerwistów jest obecnie największą armiliona-mią na świecie.
Przedsięwzięcia podejmowane przez Chiny stanowią poważne wyzwanie dla Japonii. Dlatego też w połowie stycznia 2015 roku rząd premiera Abe ogłosił dalsze zwiększanie budżetu obronnego. W konsekwencji japońskie siły zbrojne (Japońskie Siły Samoobrony) powinny otrzymać najwięcej pieniędzy od czasu zakończenia II wojny światowej. Jednak obecnie Japonia w zakresie budżetu i wydatków wojsko-wych jest daleko z tyłu za Chinami – podczas gdy wskaźnik wydatków wojskowojsko-wych składający się na japoński Produkt Krajowy Brutto wynosi 1%, to w Chinach jest dwu-krotnie wyższy.
181 Rys.1. Wydatki zbrojeniowe na świecie w 2013 roku.
Źródło: http://sicherheitskonferenz.de/de/book/export/html/6017.
Zakończenie
Reasumując rozważania przedstawione w artykule, należy skonstatować, żeprzy-szła dekada XXI wieku przy biernej postawie społeczności międzynarodowej oraz jej głównych aktorów może być okresem dynamicznych zmian w globalnej architektu-rze bezpieczeństwa, który może przynieść trudne do oszacowania negatywne skutki. Jest to szczególne trudne w sytuacji, kiedy już obecnie mamy do czynienia z usiecio-wieniem zagrożeń, takich jak: międzynarodowy terroryzm, międzynarodowa prze-stępczość zorganizowana, masowe migracje oraz mocarstwowe ambicje niektórych państw. W drugiej dekadzie XXI wieku zaczynają one tworzyć system naczyń połą-czonych, co powoduje, że powstaje efekt tzw. „mnożnika siły”, który nie pozwala na wypracowanie jednej, spójnej i efektywnej strategii pozwalającej na przeciwdziałanie tym negatywnym i destrukcyjnym zjawiskom.
182
Bibliografia
Bloomberg, http://www.bloomberg.com/news/articles/2015-04-06/russian-inflation-at-fastest-in-13-years-after-ruble-crisis dostęp: 08.07. 2015]. CNN Money, http://money.cnn.com/2015/04/29/news/companies/gazprom-oil-re-sults/ [dostęp: 08.07. 2015]. CNN Money, http://money.cnn.com/2015/04/29/news/companies/gazprom-oil-re-sults/ [dostęp: 08.07.2015]. Forbes, http://www.forbes.com/sites/kenrapoza/2015/03/11/barclays-says-russia-sli-ding-into-deep-recession/[dostęp: 08.07. 2015]. Guardian, http://www.theguardian.com/world/2015/mar/08/jean-claude-juncker-calls-for-eu-army-european-commissionmiltary [dostęp: 08.07.2015]. Handelszeitung, http://www.handelszeitung.ch/politik/russlandleidet-unter-einer--rekord-kapitalflucht-726030 [dostęp: 08.07.2015].Neue Zürcher Zeitung, http://www.nzz.ch/meinung/debatte/die-europaeische-ar-mee-kommt-1.18531717 [dostęp: 08.07. 2015].
New York Times, http://www.nytimes.com/2009/04/15/world/asia/15korea.html?re-f=global-home[dostęp: 08.07.2015].
Sipri, http://www.sipri.org/media/pressreleases/2014/Milex_April_2014 [dostęp: 08.07.2015]. Defensenews, http://www.defensenews.com/story/defense/policy-budget/bud-get/2015/04/08/north-korea-icbm-nuclearweapon/25422795/ [dostęp: 08.07.2015]. Telegraph, http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/poland/11641852/ Poland-increases-military-spendingin-response-to-Russias-belligerence.html [do-stęp: 08.06.2015]. Zeit; http://www.zeit.de/news/2015-02/27/verteidigungvon-der-leyen-distanziert-sich-von-bundeswehrreform-zielen-27075606 [dostęp: 08.07.2015].
183 Tom XVII | Zeszyt 5 | Część III | ss. 9–21