Edukacja i poziom oświaty

W 2014 roku na terenie gminy Radzymin funkcjonowało dziesięć placówek przedszkolnych oferujących łącznie 1132 miejsc. Do placówek tych uczęszczało 898 dzieci.

W 2014 roku w gminie Radzymin objętych wychowaniem przedszkolnym było 3309 dzieci (w tym w mieście 869). W latach 2011-2014 wyraźnie wzrósł odsetek dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym w gminie – o 4,4 punktów procentowych w przypadku dzieci w wieku 3-4 lat oraz o 4,9 punktów procentowych w przypadku dzieci w wieku 4-6 lat.

Odsetek dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym w gminie zwiększył się zarówno w mieście Radzymin, jak i w pozostałych miejscowościach. Warto zauważyć, że w mieście odsetek ten przekracza 100% co oznacza, że do radzymińskich przedszkoli uczęszczają również dzieci z innych miejscowości.

Tabela 8. Odsetek dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym w gminie Radzymin w latach 2011 i 2014

Radzymin Dzieci w wieku 3-4 lat Dzieci w wieku 4-6 lat

%

2011 W mieście 104,70 119,60

Na wsi 17,80 42,70

2014 W mieście 85,50 101,00

Na wsi 31,60 62,40

Źródło: opracowanie własne na podstawie GUS BDL

Sieć publicznych placówek oświatowych w latach 2009-2014 nie uległa zmianie. W 2014 roku na terenie gminy Radzymin funkcjonowało siedem szkół podstawowych. Na przestrzeni analizowanego okresu liczba uczniów w szkołach wzrosła o 20% (z 1595 w roku 2011 do 1999 w roku 2014). Zwiększyła się również liczba etatów – z 95,6 w 2011 do 118,6 w 2014 roku.

Szkoły podstawowe działające w gminie to:

1. Szkoła Podstawowa nr 1 im. ppłka pil. Mariana Pisarka w Radzyminie,

2. Szkoła Podstawowa nr 2 w Radzyminie, wchodząca w skład Zespołu Szkół im. księżnej Eleonory Czartoryskiej w Radzyminie,

3. Szkoła Podstawowa nr 1 im. M. Konopnickiej w Słupnie, wchodząca w skład Zespołu Szkół w Słupnie,

4. Szkoła Podstawowa nr 2 im. Michaliny Chełmońskiej – Szczepankowskiej w Słupnie,

5. Szkoła Podstawowa im. Armii Krajowej w Starych Załubicach, wchodząca w skład Zespołu Szkół w Starych Załubicach,

6. Szkoła Podstawowa w Ciemnem, wchodząca w skład Zespołu Szkolno-Przedszkolnego im. Janiny Januszewskiej w Ciemnem,

7. Szkoła Podstawowa im. Prymasa Tysiąclecia w Nadmie.

W 2014 roku w gminie działały cztery szkoły gimnazjalne. W latach 2011-2014 liczba uczniów zmniejszyła się o 10% (z 774 osób w 2011 do 695 osób w 2014 roku). Nieznacznie zmalała również liczba etatów w szkołach – z 60,6 w 2011 do 54,6 w 2014 roku.

Gimnazja działające w gminie Radzymin:

1. Gimnazjum nr 1 im. mjra Stefana Waltera w Radzyminie,

2. Gimnazjum nr 2 w Radzyminie, wchodzące w skład Zespołu Szkół im. księżnej Eleonory Czartoryskiej w Radzyminie,

3. Gimnazjum w Słupnie, wchodzące w skład Zespołu Szkół w Słupnie,

4. Gimnazjum im. Anieli Janusz ps. ”Jagoda” w Starych Załubicach, wchodzące w skład Zespołu Szkół w Starych Załubicach.

Rysunek 3. Dostępność do szkół podstawowych na terenie gminy Radzymin

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Miasta i Gminy Radzymin

W latach 2011-2014 zmniejszyła się liczba szkół ogólnokształcących w gminie Radzymin – z trzech do dwóch placówek. Znacznie zmalała liczba uczniów kształcących się w tych szkołach – zanotowano spadek o 33,5% (z 526 do 350 osób). Liczba etatów w szkołach ogólnokształcących w gminie w 2014 roku wyniosła 19,34, w tym w liceach ogólnokształcących dla młodzieży (bez specjalnych) – 17,37 etatów oraz w liceach ogólnokształcących dla dorosłych – 1,97 etatów. W latach 2011-2014 liczba etatów zmalała o 27,7%.

Szkoły podstawowe są rozmieszczone w różnych gminy Radzymin. Ich koncentracja dostrzegalna jest w części centralnej oraz południowej gminy. Biorąc pod uwagę rozmieszczenie szkół podstawowych w gminie, najlepszy dostęp do tych placówek mają mieszkańcy miasta Radzymin oraz Starych Załubic, Sierakowa i Słupna, Ciemnego oraz Nadmy. Miejscowości Arciechów, Popielarze, Łosie, Łąki, Mokre, Zawady, Emilianów, Zwierzyniec, Stary Dybów, Wiktorów, Dybów Kolonia oraz Rżyska korzystają z oddalonych szkół dzięki transportowi szkolnemu.

Poziom edukacji jest wskaźnikiem poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego, a także określa możliwości budowania kapitału ludzkiego. Jednym ze sposobów pomiaru poziomu edukacji są wyniki sprawdzianu szóstoklasisty oraz egzaminu gimnazjalnego. Wyniki sprawdzianu pokazują, że uczniowie gminy Radzymin osiągają wysokie wyniki z części językowej oraz plasują się na dobrym poziomie w części I – sprawdzającej stan wiedzy z polskiego oraz matematyki (minimalnie niższe wyniki w porównaniu ze średnią powiatu). Natomiast wyniki osiągnięte przez uczniów trzecich klas szkół gimnazjalnych w gminie Radzymin w 2015 roku były gorsze niż wyniki odnotowane w powiecie

wołomińskim (poniżej średniej powiatu). Najniższe wyniki uczniowie osiągnęli z matematyki (46,6%) oraz języka angielskiego na poziomie rozszerzonym (49,6%), najwyższe natomiast z historii i wiedzy o społeczeństwie (po 61,9%) oraz z języka polskiego (60,5%).

Poziom edukacji mierzony wynikami egzaminu gimnazjalnego w gminie Radzymin określić można jako średni. Porównanie wyników egzaminów do wyników pozostałym gmin w powiecie wołomińskim znajduje się poniżej.

Tabela 9. Średnie wyniki procentowe sprawdzianu szóstoklasisty w 2015 r. w powiecie wołomińskim

Część pierwsza (%) Część druga (%)

Gmina J. polski Matematyka Ogółem Język angielski

Kobyłka 76,7 59,0 68,1 80,6

Źródło: opracowanie własne na podstawie OKE w Warszawie

Tabela 10. Średnie wyniki w gminach z egzaminu gimnazjalnego w 2015 roku w powiecie wołomińskim Gmina Historia

Źródło: opracowanie własne na podstawie OKE w Warszawie

Najwyższa liczba uczniów korzystających z dofinansowania do obiadów szkolnych występuje w Szkole Podstawowej w Ciemnem, Radzyminie (SP nr 2 i SP nr 1) i Słupnie (SP nr 1 i SP nr 2). Ze zniżki na obiady szkolne w ramach Powiatowej Karty Rodziny, najwięcej dzieci korzysta w SP nr 2 i SP nr 1 w Radzyminie oraz w SP nr 1 w Słupnie. Z dofinansowania na wycieczki szkolne skorzystało najwięcej uczniów w SP nr w Słupnie, SP nr 2 w Radzyminie. Udział w koloniach letnich wzięło najwięcej uczniów z SP nr 1 i SP nr 2 w Radzyminie. Najwięcej dzieci posiadających orzeczenie było w SP nr 1 w Słupnie, SP nr 1 i SP 2 w Radzyminie. Reasumując najwięcej uczniów korzystających z pomocy pojawia się najczęściej w Szkołach Podstawowych w Radzyminie oraz w Słupnie. W szkołach w Słupnie, Ciemnem, Nadmie oraz Radzyminie najwyższy odsetek uczniów korzysta z takiego wsparcia. Ze względu na niewielką ilość szkół gimnazjalnych w gminie Radzymin można powiedzieć, że w każdej placówce ilość dzieci korzystających z dofinansowania jest dosyć podobna w placówkach w Słupnie i Radzyminie.

Mniejsza ilość uczniów korzystających z dofinansowania jest widoczna w gimnazjum z Starych Załubicach.

Tabela 11. Liczba uczniów (zamieszkujących gminę Radzymin) w szkołach podstawowych i gimnazjalnych objęta pomocą.

Dane za rok szkolny 2015/2016

Szkoła

Szkoła Podstawowa nr 1 im. ppłka pil.

Mariana Pisarka w Radzyminie

2,23 1,64 0,00 1,49 0,89 672

Szkoła Podstawowa nr 2 w Radzyminie 3,01 4,18 4,52 1,17 0,84 598

Szkoła Podstawowa nr 1 im. M.

Konopnickiej w Słupnie

4,24 5,65 9,89 1,06 3,18 283

Szkoła Podstawowa nr 2 w Słupnie 12,32 2,17 4,35 4,35 1,45 138

Szkoła Podstawowa im. Armii Krajowej w Starych Załubicach

Gimnazjum nr 1 im. mjra Stefana Waltera w Radzyminie

2,88 0,00 0,00 2,47 2,06 243

Gimnazjum nr 2 w Radzyminie 4,76 2,12 1,06 1,59 1,59 189

Gimnazjum w Słupnie 5,06 4,43 0,00 3,16 0,63 158

Gimnazjum im. Anieli Janusz ps.

”Jagoda” w Starych Załubicach

4,55 1,52 0,00 3,03 3,03 66

Źródło: opracowanie własne na podstawie ankietyzacji w szkołach publicznych na terenie gminy

Rysunek 4. Odsetek uczniów w szkołach podstawowych objęta pomocą w podziale na obwody - dane za rok szkolny 2015/2016

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Miasta i Gminy Radzymin

Rysunek 5. Odsetek uczniów w gimnazjach objęta pomocą w podziale na obwody - dane za rok szkolny 2015/2016

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Miasta i Gminy Radzymin

Rysunek 6. Liczba uczniów zamieszkałych na terenie gminy w podziale na 100 osób w wieku przedprodukcyjnym

Poniższa tabela ilustruje podział na miejscowości, w których zamieszkują uczniowie otrzymujący wsparcie w danej placówce. Najwięcej uczniów szkół podstawowych jak i gimnazjalnych, korzystających z dofinansowania oraz posiadających orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego, zamieszkuje w Radzyminie (łącznie 80 osób), Słupnie (łącznie 51 osób) i w miejscowości Ciemne (łącznie 26 osób).

Tabela 12. Uczniowie otrzymujący pomoc w placówce szkolnej w podziale na miejsce zamieszkania

Szkoła Miejsce

Szkoła

Gimnazjum nr 1

Źródło: opracowanie własne na podstawie ankietyzacji w szkołach publicznych na terenie gminy

Najwięcej uczniów otrzymujących stypendia mieszka w Radzyminie oraz Nadmie, Słupnie, Starych Załubicach oraz w Kolonii Dybów. Pomoc materialna w gminie Radzymin jest przyznawana na dwa sposoby: jako stypendium szkolne – dla uczniów, kiedy w rodzinie miesięczna wysokość dochodu na osobę nie przekracza kwoty 456,00 zł netto, lub jako zasiłek szkolny – może być przyznany uczniowi znajdującemu się przejściowo w trudnej sytuacji materialnej z powodu zdarzenia losowego.

Przyznawany jest w formie świadczenia pieniężnego na pokrycie wydatków związanych z procesem edukacyjnym lub w formie pomocy rzeczowej o charakterze edukacyjnym.³ O tę formę pomocy można ubiegać się w terminie nie dłuższym niż dwa miesiące od wystąpienia zdarzenia uzasadniającego przyznanie tego zasiłku. Wnioski o przyznanie stypendium należy składać u dyrekcji szkoły, do której uczęszcza uczeń.

Tabela 13. Procent uczniów otrzymujących pomoc materialną o charakterze socjalnym - stypendia szkolne w roku szkolnym 2015/2016 w stosunku do liczby osób w wieku przedprodukcyjnym

Miejscowość/sołectwo %

Stare Załubice 8,11

Nadma 8,17

Radzymin 2,83

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Miasta i Gminy Radzymin