POLICJI
FORMY DZIAŁAŃ KONTRTERRORYSTYCZNYCH W ASPEKCIE DOSKONALENIA ORGANIZACJI POLICJI
Policja realizując swoje ustawowe zadania mające na celu m.in. ochronę życia, zdrowia oraz mie-nia obywateli, ochronę bezpieczeństwa i porządku publicznego179 – posiada również delegację do „prowadzenie działań kontrterrorystycznych w rozumieniu ustawy z 10 czerwca 2016 r. o działaniach antyterrorystycznych (DzU poz. 904)”180. Biorąc pod uwagę specyfi kę takich dzia-łań, obdarzonych m.in. dużym ryzykiem przy ich realizacji, dynamiką, nieprzewidywalnością zachowań sprawców co do miejsca, czasu i użytych środków – istotnym jest zapewnienie oraz utrzymanie optymalnego i pozostającego w stałej gotowości do prowadzenia działań systemu. W Polsce bezpośrednią realizacją tych zadań zajmują się wyodrębnione pododdziały antyter-rorystyczne Policji181. Należy jednak pamiętać, że umiejętności oraz specjalistyczny sprzęt i wyposażenie, jakim dysponują jednostki antyterrorystyczne, wykorzystuje się również do innych zadań, a „włączenie pododdziału antyterrorystycznego do akcji lub operacji policyj-nej nie oznacza, że mamy do czynienia z przestępstwem terroryzmu”182. Biorąc pod uwagę współczesną sytuację międzynarodową, nowe wyzwania w obszarach działań antyterrory-stycznych – potencjał, jaki reprezentują jednostki antyterrorystyczne jest nie do przecenienia i stanowi wyjątkowo cenny element systemu bezpieczeństwa Polski.
179 Stan prawny na dzień 06.04.2017 r.
180 Art. 1, ust 2, pkt 3a, Ustawa z 6 kwietnia 1990 r. o Policji.
181 Ibidem, art. 4.
182 K. Jałoszyński, Dowodzenie akcją (operacją) policyjną z wykorzystaniem pododdziału antyterrorystycznego, [w:] A. Urban (red.), Zarządzanie kryzysowe wyzwaniem dla edukacji, Materiały pokonferencyjne, Szczytno 2007.
Komendant Główny Policji na mocy ustawy o Policji183 ma prawo do określania szczegóło-wych zasad organizacji i zakresu działań komend, komisariatów i innych jednostek organi-zacyjnych Policji, oraz metod i form wykonywania zadań przez poszczególne służby policyjne, w zakresie nieobjętym innymi przepisami wydanymi na podstawie wymienionej ustawy. Zarządzenie nr 1041 Komendanta Głównego Policji z 2007 r. wskazuje, że do zakresu dzia-łania Komendy Głównej Policji należy m.in.: „przeciwdziałanie i fi zyczne zwalczanie terro-ryzmu oraz organizowanie, koordynowanie i nadzorowanie działań Policji w tym zakresie, a także szkolenie w ramach taktyki antyterrorystycznej.”184 I tak w Zarządzeniu Komendanta Głównego nr 19 z 14 lipca 2015 r.185 zostały określone zasady wprowadzania do działań pod-oddziałów antyterrorystycznych Policji (także komórek minersko-pirotechnicznych186), metody i formy realizacji zadań oraz zasady i sposób dowodzenia działaniami bojowymi187 oraz wsparcia działań ratowniczych188. Wyodrębnione pododdziały antyterrorystyczne Poli-cji dzielą się na jednostki189 i komórki190 antyterrorystyczne. Określono także formy działań z podziałem na:
1. Działania bojowe:
– działania antyterrorystyczne191, – działania ratunkowe192,
183 Art. 7 ust. 1, pkt 1 i 2. Ustawa z 6 kwietnia 1990 r. o Policji.
184 Zarządzenie nr 1041 Komendanta Głównego Policji z 28 września 2007 r. w sprawie szczegółowych zasad organizacji i zakresu działania komend, komisariatów i innych jednostek organizacyjnych Policji.
185 Zarządzenie nr 19 Komendanta Głównego Policji z 14 lipca 2015 r. w sprawie metod i form działania pododdziałów antyterrorystycznych Policji oraz komórek minersko-pirotechnicznych Policji.
186 Ibidem, „komórka minersko-pirotechniczna Policji-etatowa komórka minersko-pirotechniczna przeznaczona do wykonywania działań minersko-pirotechnicznych.”
187 Ibidem, „zespół czynności realizowanych jako działanie zespołowe przez uzbrojonych i wyposażonych w specjalistyczny sprzęt policjantów posługujących się taktyką antyterrorystyczną, specjalną lub minersko-pirotechniczną.”
188 Ibidem, „zespół czynności, innych niż działania bojowe, zmierzający do ratowania życia, zdrowia i mienia realizowanych z wykorzystywaniem specjalistycznego wyposażenia przez przeszkolonych policjantów.”
189 Ibidem, jednostka antyterrorystyczna Policji-samodzielny pododdział antyterrorystyczny Policji-w dalszym ciągu określany skrótem SPAP.
190 Ibidem, komórka antyterrorystyczna Policji-Biuro Operacji Antyterrorystycznych Komendy Głównej Policji-w dalszym ciągu określany skrótem BOA KGP, lub sekcja antyterrorystyczna komendy wojewódzkiej Policji-w dalszym ciągu określany skrótem SAT.
191 Ibidem, „rodzaj działań bojowych realizowanych w ramach operacji policyjnej przez uzbrojonych i wyposażonych w specjalistyczny sprzęt policjantów pododdziału antyterrorystycznego Policji i komórki minersko-pirotechnicznej Policji posługujących się taktyką antyterrorystyczną mającą na celu ratowanie życia i zdrowia ludzkiego w związku
z zaistnieniem lub podejrzeniem popełnienia przestępstwa o charakterze terrorystycznym.”
192 Ibidem, „rodzaj działań bojowych realizowanych w ramach akcji lub operacji policyjnej przez uzbrojonych i wyposażonych w specjalistyczny sprzęt policjantów posługujących się taktyką antyterrorystyczną w sytuacji bezpośredniego zagrożenia życia i zdrowia ludzi.”
– działania realizacyjne193,
– działania minersko-pirotechniczne.194 2. Wsparcie działań ratowniczych195.
Działania bojowe realizowane są w formie szturmu planowego196 lub szturmu natychmiasto-wego197. Na wybór rozwiązania będzie składało się bardzo wiele czynników, ale przede wszyst-kim – główną determinantą będzie czas i pozom zagrożenia. Szturm planowy może zostać realizowany jako natychmiastowy, jeżeli zaistnieją okoliczności uzasadniające takie działanie (np.: bezpośrednie zagrożenie życia zakładnika, wyjątkowo sprzyjająca sytuacja taktyczna pozwalająca na osiągnięcie planowanego celu itp.).
Wprowadzenie do działań pododdziałów antyterrorystyczny Policji odbywa się na pisemny wnio-sek kierownika jednostki lub komórki organizacyjnej Policji198 (np.: komendanta miejskiego/ powiatowego Policji), na rzecz której będzie prowadzona realizacja (np. zatrzymanie szczególnie niebezpiecznego przestępcy). Wniosek taki kierowany jest do komendanta wojewódzkiego Policji, jeśli dotyczy działań Sekcji Antyterrorystycznej (SAT) i Samodzielnego Pododdziału Antyterrory-stycznego Policji (SPAP), lub Komendanta Głównego Policji, jeśli dotyczy on funkcjonariuszy Biura Operacji Antyterrorystycznych Komendy Głównej Policji (BOA KGP). W przypadku SPAP i SAT realizują one swoje zadania w głównej mierze w ramach rejonów odpowiedzialności, tzn. na rzecz komend wojewódzkich właściwych do miejsca ich siedziby i podlegają bezpośrednio komen-dantom wojewódzkim Policji. W przypadkach działań realizacyjnych, wymagających użycia więk-szej liczby funkcjonariuszy niż pozostających w dyspozycji komendanta wojewódzkiego Policji – kierownik lub dowódca pododdziału antyterrorystycznego Policji, który uzna, że posiada zbyt małe siły i środki do realizacji zleconych czynności – zwraca się pisemnym wnioskiem do Dyrektora BOA KGP o wsparcie potencjałem innych pododdziałów antyterrorystycznych Policji.
193 Ibidem, „rodzaj działań bojowych realizowanych przez uzbrojonych i wyposażonych w specjalistyczny sprzęt policjantów posługujących się taktyką specjalną.”
194 Ibidem, „działania minersko-pirotechniczne polegają w szczególności na lokalizowaniu, rozpoznaniu, neutralizowaniu, usuwaniu, transportowaniu oraz niszczeniu materiałów lub urządzeń wybuchowych wykonanych fabrycznie lub w sposób improwizowany, stanowiących zagrożenie dla życia, zdrowia i mienia, a także bezpieczeństwa i porządku publicznego oraz na pokonywaniu zamknięć budowlanych i innych przeszkód przy użyciu materiałów wybuchowych.”
195 Ibidem, „zespół czynności, innych niż działania bojowe, zmierzający do ratowania życia, zdrowia i mienia realizowanych z wykorzystywaniem specjalistycznego wyposażenia przez przeszkolonych policjantów”.
196 Ibidem, „zaplanowane i przygotowane działanie bojowe przeprowadzone na rozkaz dowódcy działań bojowych, realizowane w oparciu o zatwierdzony plan działań, opracowany na podstawie zebranych informacji”.
197 Ibidem, „działania bojowe wynikające z potrzeby niezwłocznej reakcji na zaistniałą sytuację bezpośredniego zagrożenia, oparte na posiadanych możliwościach, umiejętnościach oraz ogólnych zasadach taktyki”.
Dyrektor BOA KGP m.in. ma za zadanie koordynację działań wszystkich pododdziałów antyterrorystycznych Policji i komórek minersko-pirotechnicznych na terenie kraju. W przy-padku, gdy BOA KGP jest komórką wyznaczoną do realizacji wskazanego zadania lub pla-nuje takie działania, których specyfi ka wymaga zaangażowania sił i środków przekraczających etatowe możliwości BOA KGP i zaangażowanie więcej niż jednego pododdziału antyterro-rystycznego Policji (np. jednoczesne zatrzymania kilkunastu osób podejrzewanych o działal-ność terrorystyczną w ramach zorganizowanej grupie o charakterze zbrojnym lub realizacja kilkudniowej dużej operacji policyjnej) – Dyrektor BOA KGP, występuje z wnioskiem do komendantów wojewódzkich Policji o skierowanie do działań podległy im SPAP i/lub SAT i/lub komórkę minersko-pirotechniczną. W szczególnie uzasadnionych i określonych przy-padkach Komendant Główny Policji lub upoważniony przez niego zastępca, może podjąć decyzję o uruchomieniu Centralnego Odwodu Antyterrorystycznego (COAT)199 – samo-dzielnie lub na wniosek Komendanta Centralnego Biura Śledczego lub komendanta woje-wódzkiego Policji. Na dowódcę COAT wyznaczany jest Dyrektor lub Zastępca Dyrektora BOA KGP, który na dalszych etapach koordynuje działania pododdziałów antyterrorystycz-nych Policji wchodzących w skład COAT. W praktyce – COAT może być uruchomiony na potrzebę większych operacji policyjnych, gdzie wykorzystuje się więcej niż jeden pododdział antyterrorystyczny Policji (najczęściej kilka), ponadto w oparciu o ustawę o działaniach antyterrorystycznych200 – w przypadku wprowadzenia drugiego201 (przez Prezesa Rady Mini-strów) lub trzeciego stopnia alarmowego (przez Ministra Spraw Wewnętrznych) określonego w ustawie202. Szczegółowy zakres zadań po wprowadzeniu wymienionych stopni alarmowych został określony w rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z 25 lipca 2016 r. w sprawie zakresu przedsięwzięć wykonywanych w poszczególnych stopniach alarmowych i stopniach alarmowych CRP.203 Przepisem wykonawczym do wymienionego rozporządzenia, regulują-cym i określająregulują-cym procedury postępowania Policji w przypadku wprowadzania stopni alar-mowych jest decyzja nr 412 Komendanta Głównego Policji z 30 grudnia 2016 r. w sprawie
199 Centralny Odwód Antyterrorystyczny, dalej określany skrótem COAT.
200 Ustawa z 10 czerwca 2016 r. o działaniach antyterrorystycznych.
201 Ibidem, „Stopnie alarmowe lub stopnie alarmowe CRP wprowadza, zmienia i odwołuje, w drodze zarządzenia, w zależności od rodzaju zagrożenia zdarzeniem o charakterze terrorystycznym, Prezes Rady Ministrów, po zasięgnięciu opinii ministra właściwego do spraw wewnętrznych i Szefa ABW, a w przypadkach niecierpiących zwłoki-minister właściwy do spraw wewnętrznych, po zasięgnięciu opinii Szefa ABW, informując o tym niezwłocznie Prezesa Rady Ministrów.”
202 Ibidem, „Art. 15. 1. W przypadku zagrożenia wystąpieniem zdarzenia o charakterze terrorystycznym albo w przypadku wystąpienia takiego zdarzenia można wprowadzić jeden z czterech stopni alarmowych: 1) pierwszy stopień alarmowy (stopień ALFA); 2) drugi stopień alarmowy (stopień BRAVO); 3) trzeci stopień alarmowy (stopień CHARLIE); 4) czwarty stopień alarmowy (stopień DELTA).”
procedur realizacji przedsięwzięć w ramach poszczególnych stopni alarmowych i stopni alar-mowych CRP w Policji.204
Włączenie pododdziałów antyterrorystycznych Policji do działań może nastąpić również na zasadach innych niż określonych w zarządzeniu nr 19 KGP z 14 lipca 2015 r. Przepisem regulującym formy działań Policji w przypadku zdarzeń kryzysowych jest zarządzenie nr 23 Komendanta Głównego Policji z 24 września 2014 r. w sprawie metod i form przygotowania i realizacji działań Policji w związku ze zdarzeniami kryzysowymi205. W nim ujęta została defi nicja zdarzenia kryzysowego jako „zdarzenie spowodowane bezprawnymi zamachami mogącymi sprowadzić niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzi albo mienia, charakte-ryzujące się możliwością utraty kontroli przez podmiot odpowiedzialny za stan bezpieczeń-stwa i porządku publicznego w miejscu zdarzenia albo eskalacji zagrożenia w stopniu wymagającym użycia do ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego policjantów zorga-nizowanych w oddziały lub pododdziały zwarte.”
Określono także katalog sytuacji określanych mianem zdarzeń kryzysowych jako: 1) imprezy masowe o podwyższonym ryzyku206 oraz przemieszczanie się ich uczestników; 2) zgromadzenia, w związku z organizacją których na podstawie analizy zagrożeń może dojść do
zagrożenia życia i zdrowia ludzi lub mienia, a także dla bezpieczeństwa i porządku publicznego; 3) blokady dróg oraz okupacje obiektów;
4) zorganizowane działania pościgowe;
5) przestępstwa o charakterze terrorystycznym w rozumieniu art. 115 par. 20 ustawy z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (DzU nr 88, poz. 553, ze zm.)207
6) zbiorowe naruszenie bezpieczeństwa i porządku publicznego;
7) inne sytuacje mogące spowodować zagrożenie życia i zdrowia ludzi lub mienia, a także dla bezpieczeństwa i porządku publicznego, charakteryzujące się możliwością utraty kontroli nad przebiegiem wydarzeń albo eskalacji zagrożenia, do przeciwdziałania lub likwidacji których niezbędne jest skierowanie zwiększonej liczby policjantów, w tym zorganizowanych w oddziały lub pododdziały zwarte Policji albo jednostki lub komórki antyterrorystyczne.
204 Dziennik Urzędowy Komendy Głównej Policji dnia 4 stycznia 2017 r. poz. 3.
205 Dziennik Urzędowy Komendy Głównej Policji z 25 września 2015 r. poz. 65.
206 Należy przez to rozumieć imprezę masową, w czasie której, zgodnie z informacją o przewidywanych zagrożeniach lub dotychczasowymi doświadczeniami dotyczącymi zachowania osób uczestniczących, istnieje obawa wystąpienia aktów przemocy lub agresji, Art. 3, ust 5. Ustawy z 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych.
207 „par. 20. Przestępstwem o charakterze terrorystycznym jest czyn zabroniony zagrożony karą pozbawienia wolności, której górna granica wynosi co najmniej 5 lat, popełniony w celu: 1) poważnego zastraszenia wielu osób, 2) zmuszenia organu władzy publicznej Rzeczypospolitej Polskiej lub innego państwa albo organu organizacji międzynarodowej do podjęcia lub zaniechania określonych czynności, 3) wywołania poważnych zakłóceń w ustroju lub gospodarce Rzeczypospolitej Polskiej, innego państwa lub organizacji międzynarodowej-a także groźba popełnienia takiego czynu.”
Zarządzenie określa także formy działań Policji podczas realizacji zadań w trakcie zdarzeń kryzysowych. Należą do nich: interwencja208, zabezpieczenie prewencyjne209, akcja i opera-cja. Działania Policji w ramach interwencji, jak i zabezpieczenia prewencyjnego bazują w głównej mierze na siłach własnych jednostek szczebla powiatowego (komendy miejskie i powiatowe Policji). Jest to podstawowy poziom, gdzie do realizacji zadań korzysta się ze służb pozostających w dyspozycji właściwej do miejsca zdarzenia jednostki Policji, i są one wystarczające do ich realizacji. Jednakże każda interwencja lub zabezpieczenie prewencyjne, może ze względu na charakter i eskalację zagrożenia przejść do realizacji w formie akcji lub operacji policyjnej. W tym przypadku, gdy dążąc do osiągnięcia określonego i założonego celu, istnieje potrzeba włączenia do działań większego potencjału sił i środków niezbędne będzie wsparcie poprzez skierowanie do dyspozycji dowódcy akcji lub dowódcy operacji innych komórek i jednostek. W praktyce pododdziały antyterrorystyczne Policji nie realizują działań w formie przewidzianej w zarządzeniu nr 23 KGP 2014 r. na poziomie interwencji lub zabezpieczenia prewencyjnego, lecz włączane są do działań w formie akcji i operacji. Akcja policyjna to „zespół przedsięwzięć organizacyjnych, taktycznych i materiałowo-tech-nicznych podejmowanych w celu zapobieżenia lub likwidacji zdarzenia kryzysowego, a z jego rodzaju i towarzyszących okoliczności wynika, że nie jest możliwe podjęcie skutecznych działań przy użyciu lub wykorzystaniu sił i środków pozostających aktualnie w dyspozycji jednostki Policji właściwej terytorialnie dla miejsca zdarzenia kryzysowego” a operacja poli-cyjna to „zespół przedsięwzięć organizacyjnych, taktycznych i materiałowo-technicznych podejmowanych w celu zapobieżenia lub likwidacji zdarzenia kryzysowego, w przypadku gdy obejmuje ono swoim zasięgiem obszar więcej niż jednej komendy powiatowej lub woje-wódzkiej Policji albo w sytuacji prowadzenia działań przedłużających się w czasie lub do pro-wadzenia których niezbędne jest wsparcie siłami oddziałów, pododdziałów prewencji Policji lub jednostek lub komórek antyterrorystycznych Policji spoza potencjału jednostki Policji właściwej terytorialnie dla miejsca zdarzenia kryzysowego komendy wojewódzkiej Policji.”210
208 „Niezwłoczne włączenie się policjanta lub policjantów w tok zdarzenia będącego przestępstwem, wykroczeniem, zagrożeniem lub innym faktem istotnym dla stanu porządku i bezpieczeństwa publicznego, zmierzające do ustalenia charakteru, rodzaju i okoliczności powstałego zdarzenia oraz przedsięwzięć ukierunkowanych na przywrócenie naruszonego porządku i bezpieczeństwa publicznego”, [w] Zarządzenie 23 Komendanta Głównego Policji z 24 września 2014 r. w sprawie metod i form przygotowania i realizacji działań Policji w związku ze zdarzeniami kryzysowymi.
209 „Zespół przedsięwzięć organizacyjnych na poziomie interwencyjnym podejmowanych w celu niedopuszczenia do wystąpienia zdarzeń naruszających normy prawne w sytuacji kiedy z analizy zagrożeń wynika, że ich wystąpienie jest możliwe bądź istnieje duże prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia kryzysowego, [w:] Zarządzenie 23 Komendanta Głównego Policji z 24 września 2014 r. w sprawie metod i form przygotowania i realizacji działań Policji w związku ze zdarzeniami kryzysowymi.
210 Zarządzenie 23 Komendanta Głównego Policji z 24 września 2014 r. w sprawie metod i form przygotowania i realizacji działań Policji w związku ze zdarzeniami kryzysowymi.
Planowe formy działań pododdziałów antyterrorystycznych Policji
Z katalogu zdarzeń określonych mianem sytuacji kryzysowych, w który wpisuje się włącze-nie do działań pododdziałów antyterrorystycznych Policji, należy wymienić takie, które wiążą się ze wydarzeniami, o których powszechnie wiadomo dużo wcześniej, co naturalnie generuje niebezpieczeństwo wystąpienia dobrze przygotowanego zamachu terrorystycznego. Wiąże się to z potrzebą przeprowadzenia wysoko skomplikowanej operacji policyjnej. Kla-sycznym przykładem takich działań były operacje policyjne związane z zabezpieczeniem Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej Euro 2012, Konferencji Stron Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu – COP19 w 2013 r., szczytu NATO czy Światowych Dni Młodzieży w 2016 r. Tryb realizacji tak dużych działań w obszarach plani-stycznych rozpoczyna się od m.in. od przygotowania przez komórki sztabowe (w przypadku dużych operacji policyjnych o zasięgu krajowym – przez Główny Sztab Policji Komendy Głównej Policji) koncepcji realizacji operacji (akcji). Koncepcja taka jest oczywiście konsul-towana w kontaktach roboczych z odpowiednimi wydziałami i komórkami w poszczegól-nych komendach wojewódzkich Policji właściwych do miejsca mających odbyć się wydarzeń, często również z innymi podmiotami odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo wewnętrzne (np. Agencją Bezpieczeństwa Wewnętrznego). Koncepcja nie jest dokumentem obligatoryjnym, jednak jeśli zostanie sporządzona, podlega zatwierdzeniu przez przełożonego dowódcy ope-racji (np. Komendanta Głównego Policji). Jednak kluczowym dokumentem jest „Plan dzia-łania dowódcy operacji”, który podpisuje szef sztabu dowódcy operacji211, a zatwierdza dowódca operacji (Komendant Główny Policji, komendanci wojewódzcy lub ich zastępcy). W dokumencie tym zawiera się m.in. cel i organizację działań policyjnych, poszczególne działania i sposób ich realizacji, kalkulacja sił i środków przewidzianych do realizacji oraz określa podległość służbową oraz zasady współdziałania i koordynacji w trakcie działań. Pododdziały antyterrorystyczne Policji mogą być planowane jako komponent akcji lub ope-racji policyjnej wszędzie tam, gdzie zachodzi uzasadniona obawa lub uprawdopodobniona możliwość wystąpienia zdarzenia o charakterze terrorystycznym, lub występuje zagrożenie, które możliwe jest do neutralizacji tylko przy użyciu wyspecjalizowanego podmiotu, którym w tym przypadku mogą być pododdziały antyterrorystyczne Policji, uprawnione do
stoso-211 Ibidem, „Kierownik komórki organizacyjnej realizującej zadania sztabowe lub jego zastępca, a w przypadku ich nieobecności wyznaczony policjant posiadający przeszkolenie w zakresie sztabowym”.
wania określonych metod działań bojowych.212 W praktyce – przy realizacji operacji policyj-nych, w ramach jednej z podoperacji wyznacza się dowódcę podoperacji antyterrorystycznej213. Taką podoperacją dowodzi wtedy „dowódca lub kierownik jednostki lub komórki antyter-rorystycznej Policji, ich zastępcy lub wyznaczony przez jedną z tych osób ofi cer Policji posia-dający przeszkolenie, predyspozycje i doświadczenie w zakresie dowodzenia działaniami antyterrorystycznymi”214.
Działania pododdziałów antyterrorystycznych Policji w przypadku wystąpienia nagłej sytuacji kryzysowej
W sytuacjach nagłych, mieszczących się w katalogu zdarzeń kryzysowych ujętych w zarzą-dzeniu nr 23 KGP, których nie da się przewidzieć i zaplanować wcześniej odpowiednich sił i środków do ich opanowania (np. działanie sprawcy określane mianem „aktywny strze-lec”215), oczywistym jest, że do działań przystępuje się natychmiast, początkowo na poziomie interwencyjnym, przy użyciu sił i środków będących aktualnie w dyspozycji właściwej miej-scowo komendy miejskiej lub rejonowej policji i o ile ta forma działań nie doprowadzi do zneutralizowania zagrożenia – niezwłocznie, równolegle do prowadzonych działań interwen-cyjnych rozpoczyna się działania w ramach akcji lub operacji policyjnej – na podstawie ust-nego polecenia właściwego kierownika jednostki organizacyjnej policji, które następnie potwierdzane jest przez niego pisemnie. Działania wyznaczonego dowódcy akcji lub operacji dokumentuje się w tzw. „dzienniku działań”. W przypadku gdy ze względu na dynamiczny przebieg zdarzeń, nie opracowuje się pełnego planu akcji lub operacji, można sporządzić plan, który w ocenie dowódcy będzie zawierał podstawowe elementy umożliwiające osią-gnięcie celu.
212 „Pododdziały antyterrorystyczne Policji oraz komórki minersko-pirotechniczne Policji stosują w szczególności metody działań bojowych: 1) w terenie niezurbanizowanym; 2) w terenie zurbanizowanym; 3) z wykorzystaniem technik wysokościowych; 4) na akwenach; 5) w środkach komunikacji; 6) realizowane przez zespoły bojowe do rozpoznania miejsca prowadzenia działań bojowych; 7) realizowane przez posterunki obserwacyjno-strzeleckie; 8) realizowane przez grupy wsparcia taktycznego; 9) ochrony osoby ochranianej; 10) w strefi e narażonej na działanie czynnika biologicznego, chemicznego, promieniowania jonizującego lub nuklearnego; 11) z wykorzystaniem psów do działań bojowych”. [w:] par. 7. 1. Zarządzenie nr 19 Komendanta Głównego Policji z 14 lipca w sprawie metod i form działania pododdziałów antyterrorystycznych Policji oraz komórek minersko-pirotechnicznych Policji.
213 „Dowódca podoperacji antyterrorystycznej-dowódca lub kierownik jednostki Policji lub komórki antyterrorystycznej, ich zastępcy lub wyznaczony przez jedną z tych osób ofi cer Policji posiadający przeszkolenie, predyspozycje i doświadczenie w zakresie dowodzenia działaniami antyterrorystycznymi”. [w:] Zarządzenie 23 Komendanta Głównego Policji
214 Zarządzenie 23 Komendanta Głównego Policji.
215 Może to być osoba niestabilna psychicznie, działająca pod wpływem leków, narkotyków, lub skrajnie zradykalizowana religijnie, a uzbrojona w efektywną jednostkę broni i zapas amunicji, której celem jest zabicie jak największej ilości osób, najczęściej także przy jednoczesnym założeniu późniejszego samobójstwa lub śmierci z rąk służb policyjnych.
Taktyka działań osób przeprowadzających ataki terrorystyczne ma m.in. na celu zabicie jak największej liczby przypadkowych ofi ar. Ulega także modyfi kacji w kierunku nowych