PRZYGOTOWANIA OBRONNE PAŃSTWOWEJ STRAŻY POŻARNEJ...
Przygotowania obronne są przedmiotem badań, dociekań i publikacji naukowych nie tylko w Polsce i są procesem niezwykle złożonym. Jedną z przyczyn jest dynamika zagrożeń, które wydają się być ściśle skorelowane z postępem cywilizacyjnym. Dynamizm zjawiska powo-duje defi cyt czasu przekładający się na jakość przygotowań obronnych.
Obronność to najkrócej rzecz ujmując zdolność do skutecznego przeciwstawiania się zagro-żeniom wojennym. W tym kontekście jest bezpośrednio kojarzona z wojskiem, polem walki czy atakiem agresora. System obronny Rzeczypospolitej Polskiej to „wszystkie, wzajemnie powiązane funkcjonalnie, siły i środki realizujące zadania obronne, odpowiednio do tych zadań zorganizowane, utrzymywane i przygotowywane”397. Według B. Balcerowicza system obronny „występuje jako skoordynowany wewnętrznie zbiór elementów organizacyjnych, ludzkich i materiałowych wzajemnie powiązanych i działających celowo”398.
System obronny składa się z trzech zasadniczych elementów określanych jako podsystemy, do któ-rych zalicza się: podsystem kierowania, podsystem militarny oraz podsystem pozamilitarny. Pod-system militarny stanowią Siły Zbrojne RP. PodPod-system pozamilitarny stanowią pozamilitarne ogniwa obronne399,400. Do pozamilitarnego systemu obronnego wchodzą między innymi: Policja, Państwowa Straż Pożarna i Straż Graniczna.
397 B. Wiśniewski, Obronność państwa a obszar odpowiedzialności resortu spraw wewnętrznych i administracji, Warszawa 2005, s. 34.
398 B. Balcerowicz, Wybrane problemy obronności państwa, Warszawa, 1999, s. 13.
399 Ibidem, s. 13.
Podsystem pozamilitarny jest, co już zostało powiedziane, elementem systemu obronnego pań-stwa stanowiącym bazę zaopatrzenia i wsparcia dla podsystemu militarnego. Stwarza warunki funkcjonowania struktur państwa oraz przeżycia społeczeństwa w okresie zagrożenia401. W skład podsystemu pozamilitarnego wchodzą, za wyjątkiem podsystemu kierowania oraz Sił Zbrojnych RP, ogniwa wykonawcze administracji publicznej, inne instytucje państwowe oraz przedsiębiorcy, które obliguje się do wykonywania określonych zadań obronnych w gra-nicach powszechnie obowiązującego prawa. Obszar działalności podsystemu pozamilitar-nego obejmuje: zapewnienie ochrony ludności oraz struktur państwa wobec zewnętrzpozamilitar-nego zagrożenia bezpieczeństwa państwa oraz na wypadek wojny, wspieranie zasobami ludzkimi i materiałowymi Sił Zbrojnych RP, wspieranie wojsk sojuszniczych prowadzących działania na obszarze państwa, zapewnianie materialnych i duchowych podstaw życia ludności, jej przetrwania w sytuacji zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa oraz wojny402. Zadania informacyjne są wykonywane poprzez realizowanie przedsięwzięć chroniących i rozpowszechniających polskie interesy na arenie międzynarodowej, osłabianie przeciwnika o charakterze informacyjnym, jak również dbanie o morale, umacnianie go i wspieranie wytrwałości społeczeństwa w trudnych warunkach wojennych403. Zadania gospodarcze są realizowane poprzez zabezpieczenie materialnych podstaw dla realizacji zadań obronnych oraz przetrwania społeczeństwa w warunkach zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa pań-stwa i wojny. Zadania ochronne zmierzają do pań-stwarzania warunków bezpiecznego funkcjo-nowania struktur państwa, ochrony ludności i majątku narodowego przed skutkami kryzysu i wojny. Podstawowe zadania ochronne to ochrona granic, ważnych osób, obiektów, troska o bezpieczeństwo i porządek publiczny404.
Zastanawiając się nad współczesnym pojęciem zagrożeń bezpieczeństwa narodowego, wywnioskować można, że jego objętość w odniesieniu do tradycyjnego znaczenia zagrożenia związanego z groźbą agresji (ataku) powiększyła się. Aktualną defi nicję zagrożenia bezpieczeń-stwa narodowego można określić jako: „potencjalne lub istniejące zjawiska, sytuacje bądź działania godzące w wartości i interesy narodowe, stwarzające niebezpieczeństwo dla: życia i zdrowia, warunków bytu, mienia i środowiska oraz destrukcji (destabilizacji) organizacji życia społecznego i państwowego, a także zniweczenia (osłabienia) możliwości rozwoju”405.
401 R. Kalinowski, Struktura i zadania pozamilitarnych ogniw obronnych w systemie obronnym Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa, 1994, s. 7.
402 B. Wiśniewski, Obronność państwa a obszar odpowiedzialności resortu spraw wewnętrznych…,op. cit., s. 36.
403 Ibidem, s. 36.
404 Ibidem, s. 36, 37.
Bezpieczeństwo stanowi niekwestionowaną podstawę do wszechstronnego rozwoju jed-nostki i państwa. Należy przy tej okazji zwrócić uwagę na fakt, że postęp cywilizacyjny sam w sobie generuje coraz liczniejsze zagrożenia, łącznie z tym najgorszym, czyli wojną, czego dowodzi Z. Bauman, światowej sławy socjolog i fi lozof, współtwórca koncepcji postmodernizmu znanego także pod pojęciem ponowoczesności i płynnej nowoczesności. Z. Bauman dowodzi, iż systemy totalitarne i Holocaust, które wiązały się z agresją zbrojną, były logiczną konse-kwencją nowoczesności, stanowiąc zwieńczenie idei postępu, a więc stanu, w którym czło-wiek de facto znajduje się permanentnie. Poprzez pryzmat tego poglądu konfl ikt zbrojny nie wydaje się być już tak odległy i iluzoryczny, a nabiera wręcz bardziej realnego kształtu. Zgodnie z zapisami w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, organami sprawującymi władzę wykonawczą są Prezydent RP oraz Rada Ministrów. Art. 126 Konstytucji RP stanowi, iż: „Prezydent RP czuwa nad przestrzeganiem Konstytucji, stoi i straży suwerenności i bezpie-czeństwa państwa oraz nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium.406” Ponadto w art. 134 czytamy, że „Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej jest najważniejszym zwierzchnikiem Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej”.407 Oprócz tych zadań Prezydent RP określa na wniosek Ministra Obrony Narodowej główne kierunki rozwoju Sił Zbrojnych RP, jak rów-nież ich przygotowań do obrony państwa. Prezydent powinien być inicjatorem oraz patro-nem przedsięwzięć, jakie kształtują postawy patriotyczne oraz obronne w społeczeństwie. Rada Ministrów prowadzi politykę wewnętrzną i zagraniczną Rzeczypospolitej, zapewnia bezpieczeństwo wewnętrzne oraz zewnętrzne państwa oraz sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie obronności. W zakresie obronności realizację polityki zapewnia Prezes Rady Ministrów, charakteryzując jednocześnie sposoby jej wykonania408.
Zapewnienie Polsce niepodległości, integralności i suwerenności to zasadniczy cel przygoto-wań obronnych. To także dbałość o naród, jego przetrwanie i zapewnienie stabilności struk-tur państwa podczas zewnętrznego zagrożenia państwa i wojny. Cel ten osiągnąć można tylko i wyłącznie pracą nad doskonaleniem systemu obronnego państwa. Kształtowanie się systemu planowania obronnego, czyli także pozamilitarnych przygotowań obronnych, to obszar rozległy i trudny do całościowego scharakteryzowania w kontekście działań Państwo-wej Straży Pożarnej. Jednym z powodów jest niełatwy dostęp do materiałów z uwagi na ich niejawność, w tym materiałów historycznych. Innym, co wykaże zawartość niniejszego
406 Konstytucja RP z 2 kwietnia 1997 r., DzU nr 78, poz. 483.
407 Ibidem.
opracowania, jest to, iż z powodu uwarunkowań politycznych i historycznych możemy mówić o marginalności i niezauważalnej często roli, jaką pełniła straż pożarna w całościo-wych przygotowaniach obronnych. Podmiotem niezaprzeczalnie podstawom w tym obsza-rze, zwłaszcza w długiej perspektywie czasu, było i jest Wojsko Polskie.
PSP to jeden z zasadniczych fi larów bezpieczeństwa państwa. Musi ona nieustannie stawiać czoła coraz bardziej skomplikowanym zagrożeniom współczesności poprzez utrzymywanie zdolności do eliminowania skutków najróżniejszych zagrożeń oraz zapobieganie sytuacjom kryzysowym. Wiąże się to bezpośrednio z koniecznością nieustannego rozwoju w celu reali-zacji ustawowych zadań, za realizacje których jest ona odpowiedzialna. W związku z powyż-szym posiadać powinna siły – jak najbardziej mobilne i elastyczne.
Zasadnicze zadania PSP, to zgodnie z ustawą o Państwowej Straży Pożarnej z 24 sierpnia 1991 r.409, ratowanie życia i zdrowia ludzkiego, środowiska naturalnego i majątku narodowego.
Straż pożarna, zarówno w Polsce, jak i w innych krajach, ma zapewnić szeroko rozumiane bezpieczeństwo powszechne. Obecnie jako część administracji zespolonej w oparciu o powszechnie obowiązujące prawo realizuje przygotowania obronne, do których należą zwłaszcza: planowanie operacyjne, szkolenie obronne, przygotowania do ochrony obiektów (zwłaszcza szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa państwa) i przygotowanie formacji do udziału w narodowym systemie wsparcia państwa-gospodarza (HNS410).
Uregulowanie zasad wykonywania zadań obronnych ciążących na organach administracji rządowej oraz samorządzie terytorialnym to bardzo istotne elementy wpływające bezpośred-nio na obronność państwa, które są uwzględniane w procesie planowania obronnego, na które składa się planowanie operacyjne oraz programowanie obronne.411 W rozumieniu tym planowanie operacyjne to „ustalenie czynności dotyczących przygotowania i działania orga-nów administracji rządowej i orgaorga-nów samorządu terytorialnego w warunkach zewnętrz-nego zagrożenia bezpieczeństwa państwa i w czasie wojny, ujętych w formie zestawów zadań operacyjnych, a także ustalenie sił i środków niezbędnych do ich wykonania”412.
Ustawodawca udział PSP w szczególnej ochronie obiektów w państwie uregulował przez par. 5 ust. 6 rozporządzenia Rady Ministrów z 24 czerwca 2003 r. w sprawie obiektów szczególnie
409 DzU z 1991 r., nr 88, poz. 400.
410 Z ang. Host Nation Support.
411 F. Mroczko, Zarządzanie kryzysowe w sytuacjach zagrożeń niemilitarnych, Wałbrzych 2012, s. 159.
ważnych dla bezpieczeństwa i obronności państwa oraz ich szczególnej ochrony413, a obowią-zek udziału PSP w przedmiotowej ochronie „Rozstrzygnięciu z 4 października 2007 r. w sprawie udziału Policji, Państwowej Straży Pożarnej i formacji Obrony Cywilnej w szcze-gólnej ochronie obiektów”414.
Powyższe działania PSP w szczególnej ochronie obiektów w państwie to głównie uczestnic-two zarówno w przygotowaniu, jak i prowadzeniu tej ochrony odpowiednio do właściwości szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, prezesa Zarządu Banku Gospodarstwa Krajowego, prezesa Narodowego Banku Polskiego oraz wojewodów. Odnosi się natomiast do obiektów znajdujących się na liście przygotowywanej przez Radę Ministrów w specjalnym wykazie obiektów uznanych za szczególnie ważne dla bezpieczeństwa i obronności państwa i jest realizowany poprzez komendy wojewódzkie i powiatowe/miejskie PSP.415
Udział PSP w szczególnej ochronie obiektów polega na przekazaniu osobom odpowiedzial-nym za realizację prac związanych ze szczególną ochroną obiektów informacji, które dotyczą rozpoznanych zagrożeń pożarowych, jakie zostały stwierdzone w toku czynności kontrolno-rozpoznawczych odbywających się w ramach nadzoru nad przestrzeganiem przepisów prze-ciwpożarowych w zakresie kompetencji PSP, a ponadto uzgodnieniach komendantów wojewódzkich PSP planów szczególnej ochrony obiektów kategorii II oraz konsultowaniu spraw związanych z udziałem PSP w szczególnej ochronie obiektów kategorii I, przygotowy-wanej i prowadzonej z udziałem Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Ponadto udział PSP w szczególnej ochronie obiektów polega także na konsultowaniu spraw związanych z udziałem PSP w szczególnej ochronie obiektów kategorii I, których ochrona szczególna jest przygotowywana i będzie prowadzona bez udziału Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz aktualizowaniu planów szczególnej ochrony obiektów kategorii I i II, jak również uczestniczeniu przedstawicieli PSP w szkoleniach dotyczących szczególnej ochrony obiek-tów, które są organizowane przez organy właściwe w zagadnieniach szczególnej ochrony obiektów lub osoby działające z ich upoważnienia.416
413 DzU nr 116, poz. 1090.
414 DZKiSO-V-4401-592307/LK.
415 Rozstrzygnięcia z 4 października 2007 r. w sprawie udziału Policji, Państwowej Straży Pożarnej i formacji Obrony Cywilnej Kraju w szczególnej ochronie obiektów DZKiSO-V-4401-592307/LK, s. 1; Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej, Załącznik 1 Organizacja udziału Państwowej Straży Pożarnej w szczególnej ochronie obiektów w państwie do pisma z 16 maja 2008 r., IO-II-0731/10-2/416/08, s. 1.
416 Rozstrzygnięcia z 4 października 2007 r. w sprawie udziału Policji, Państwowej Straży Pożarnej…, op. cit., s. 3; Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej, Załącznik 1 Organizacja udziału Państwowej Straży Pożarnej w szczególnej ochronie obiektów…, op. cit., s. 2.
Czynności kontrolno-rozpoznawcze PSP w szczególnej ochronie obiektów polegają na roz-poznawaniu zagrożeń pożarowych i innych miejscowych zagrożeń oraz na nadzorze nad przestrzeganiem przepisów przeciwpożarowych i kontrolą działań zapobiegających poważ-nym awariom przemysłowym. Ratownictwo PSP to działania związane z organizowaniem i prowadzeniem akcji ratowniczych w czasie pożarów, klęsk żywiołowych bądź likwidacji miejscowych zagrożeń a także kierowanie działaniami ratowniczymi w zakresie posiadanych uprawnień. To także opiniowanie i uzgadnianie działań z zakresu ochrony przeciwpożarowej na rzecz szczególnej ochrony obiektów, dysponowanie do działań ratowniczych sił i środków, a także wykonywanie pomocniczych, specjalistycznych czynności ratowniczych w czasie klęsk żywiołowych bądź likwidacji miejscowych zagrożeń przez inne służby ratownicze z wyłączeniem działań porządkowo-ochronnych.417
W przypadku zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa, Polska może liczyć na wsparcie z zewnątrz (siły Sojuszu Północnoatlantyckiego). Jednak należy pamiętać o tym, że wprowa-dzenie Sojuszniczych Sił Wzmocnienia wymaga szeroko rozumianego wsparcia, czyli realiza-cji zadań wynikających z obowiązku wsparcia-gospodarza (HNS)”.418
W okresie pokoju w czasie ćwiczeń główny ciężar wspierania wojsk sojuszniczych spoczywa na Siłach Zbrojnych RP i infrastrukturze logistycznej tych sił. Udział części cywilnej w tych przed-sięwzięciach jest niewielki. Proporcje w podziale zadań zaczynają się jednak zmieniać z chwilą narastania kryzysu. Wówczas rozwinięcie sił zbrojnych Sojuszu spowoduje, że ciężar zadań do wykonania przez państwo-gospodarza będzie przenoszony na pozamilitarne elementy systemu obronnego państwa, a więc i PSP, przy udziale potencjału logistycznego Sił Zbrojnych RP.419 Zadania wynikające z obowiązków państwa-gospodarza, to także zadania Państwowej Straży Pożarnej w Polsce. Zgodnie z defi nicją, HNS to „cywilna i wojskowa pomoc udzielana przez państwo gospodarza w czasie pokoju, kryzysu i w czasie wojny sojuszniczym siłom zbrojnym i organizacjom, które są rozmieszczane, wykonują zadanie lub przemieszczają się przez tery-torium państwa gospodarza. Podstawę do udzielania takiej pomocy stanowią porozumienia zawarte pomiędzy stosownymi władzami państwa gospodarza i państw wysyłających oraz/ lub NATO”420.
417 Rozstrzygnięcia z 4 października 2007 r. w sprawie udziału Policji, Państwowej Straży Pożarnej…, op. cit. , s. 4; Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej, Załącznik 1 Organizacja udziału Państwowej Straży Pożarnej…, op. cit.
418 Strategia rozwoju systemu bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej z 9 kwietnia 2013 r, s. 66.
419 F. Górczyk, B. Wiśniewski, Wsparcie przez państwo-gospodarza (HNS) realizowane przez resort spraw wewnętrznych
i administracji, konferencja, Współdziałanie struktur organizacyjnych resortu spraw wewnętrznych i administracji z pozostałymi elementami systemu obronnego, Warszawa, czerwiec 2006, s. 99-100.
Zwrócić uwagę należy na istotę realizacji zadań wynikających z obowiązków państwa-gospo-darza, czyli odpowiednie zorganizowanie i we właściwym czasie wsparcie w ramach HNS, zapewniające wielonarodowym i sojuszniczym siłom zbrojnym warunki do przemieszczania się oraz podtrzymywania zdolności bojowej. Wsparcie to, rozumiane we wskazany wyżej sposób, zależy od odpowiedniego współdziałania i koordynacji między dowódcą NATO, państwami wysyłającymi i państwem gospodarzem, jak również od podpisania niezbędnych porozumień w tym zakresie.421
Administracja rządowa, w tym PSP, ma za zadanie świadczenie usług dla sił sojuszniczych. Jest do tego zobligowana, a w związku z powyższym koniecznym jest zapewnienie bezpie-czeństwa i ochrony sił w strefi e tytułowej i na drogach przegrupowania tzw. Force protection oraz wydzielenie rejonów ześrodkowania wraz z kompleksem wsparcia, rejonów magazyno-wania i wydamagazyno-wania, zapewnienie zaopatrzenia i usług – żywności, wody, pralni, łaźni polo-wych również usług kąpielopolo-wych, odpoczynku, rekreacji, rehabilitacji i zapewnienia bezpieczeństwa w zakresie zaopatrzenia i usług, a także udostępnienie poligonów i związa-nych z tym wszelkich udogodnień, usankcjonowanie działań i określenie ograniczeń, przed-sięwzięcia bhp, ppoż.
Niezbędnym jest także zapewnienie koniecznego transportu/przegrupowania – regulacja ruchu, dostępność różnego rodzaju środków transportowych, umożliwienia przechowywa-nia i przewożeprzechowywa-nia wyposażeprzechowywa-nia w kontenerach, jak również udostępprzechowywa-niaprzechowywa-nia świadczeń pomoc-niczych – np. zakwaterowanie, administracja, prace pomocnicze (zastępcze), magazynowanie (zakryte/odkryte) oraz zabezpieczenie potrzeb paliwowych – rodzaje i dostępność, składowa-nie, dostępność rurociągów, uzupełnianie paliwa, zapewnianie bezpieczeństwa w tym zakresie. Bardzo ważnymi zadaniami są też: zapewnienie utrzymania sprzętu oraz zagwarantowanie zabezpieczenia medycznego – dostępność do obiektów i usług leczniczych, następnie trans-portu medycznego i ewakuacji, zagwarantowanie prasy oraz umożliwienie przyjęcia obserwa-torów/gości – dostępność infrastruktury i udogodnień w tym zakresie, a także zapewnienie transportu, przewodników i łączności dla obserwatorów/gości oraz członków obsługi prasowej, jak również współudział w rozwiązywaniu problemu jeńców wojennych/internowanych – umożliwienie tworzenia obozów, udogodnienia w transporcie.422
421 Ibidem, s. 9.
422 Plan realizacji zadań wsparcia państwa-gospodarza (HNS) w Państwowej Straży Pożarnej, Resort Spraw Wewnętrznych i Administracji, Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej, s. 7.
PSP jest podstawą systemu ratowniczego w Polsce i formacją wiodącą w ogólnokrajowym systemie organizacji działań ratowniczych. To właśnie jej powierzono zadanie zorganizowania KSRG, którego misją jest ochrona życia, zdrowia, mienia, środowiska naturalnego poprzez walkę z pożarami, klęskami żywiołowymi i innymi miejscowymi zagrożeniami oraz ratow-nictwo techniczne, chemiczne, medyczne i ekologiczne. KSRG jest systemem otwartym, będą-cym znacząbędą-cym element bezpieczeństwa powszechnego, który żywo reaguje na zmiany i który w dużym stopniu współdziała z otoczeniem. Z tego też powodu granice, w jakich funkcjonuje system, są elastyczne.423 System ten powinien funkcjonować bezsprzecznie w czasie pokoju i w czasie zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa i wojny.
Szkolenia obronne PSP obejmują szkolenia obronne realizowane w Komendzie Głównej PSP, Szkole Głównej Służby Pożarniczej i Centrum Naukowo-Badawczym Ochrony Prze-ciwpożarowej PIB, jednostkach organizacyjnych PSP nadzorowanych przez komendanta głównego PSP (Szkoły Aspirantów PSP w Krakowie, Poznaniu, Centralna Szkoła PSP w Częstochowie i Szkoła Podofi cerska PSP w Bydgoszczy), komendach wojewódzkich PSP. Wynika to ze struktury organizacyjnej PSP i ogólnych zasad jej działalności424
Jedną z jednostek organizacyjnych PSP jest Komenda Główna. Kieruje nią Komendant Główny PSP nadzorowany przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych, według spe-cjalnych wytycznych ministra do szkolenia obronnego w działach administracji rządowej: administracja publiczna, informatyzacja, sprawy wewnętrzne, wyznania religijne oraz mniej-szości narodowe i etniczne.
W oparciu o rozporządzenie Rady Ministrów z 13 stycznia 2004 r. w sprawie szkolenia obronnego425, wytycznych ministra spraw wewnętrznych do szkolenia obronnego w działach administracji rządowej, programu szkolenia obronnego Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej, Statutu Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej, Regulaminu Orga-nizacyjnego Komendy Głównej PSP w warunkach zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa i w czasie wojny jest opracowywany projekt planu szkolenia obronnego, jaki jest realizowany przez Komendę Główną Państwowej Straży Pożarnej na dany rok i podlega uzgodnieniom z Ministerstwem Spraw Wewnętrznych, a następnie jest zatwierdzany przez komendanta głównego PSP.
423 J. Popis, Krajowy System Ratowniczo-Gaśniczy jako element systemu bezpieczeństwa powszechnego państwa, [w:] „Zeszyty studenckie”, Zeszyt nr 4, Wyższa Szkoła Administracji Bielsko-Biała, 2010, s. 119-120.
424 M. Grębosz, Szkolenie obronne Państwowej Straży Pożarnej, [w:] Edukacja obronna kierowniczej kadry administracji
publicznej, Z. Piątek, B. Wiśniewski, red. nauk., Stowarzyszenie Ruch Wspólnot Obywatelskich, Warszawa, 2010,
s. 111.
Szkolenia dla pracowników KG PSP w obszarze przygotowań obronnych są przeprowadzane przez Inspektorat Ochrony Informacji Niejawnych i Spraw Obronnych KG PSP. Corocznie organizowana jest narada służbowo-szkoleniowa dla pracowników komend wojewódzkich PSP, szkół PSP, Centrum Naukowo-Badawczego Ochrony Przeciwpożarowej PIB oraz Cen-tralnego Muzeum Pożarnictwa zajmujących się zadaniami w zakresie przygotowań obron-nych. Organizatorem szkoleń obronnych są Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, Ministerstwo Obrony Narodowej i Komenda Główna PSP a wynikają one z wyżej opisanego projektu planu szkolenia obronnego i wytyczonych w nim celów.
Od 2008 r. przez Komendę Główną PSP organizowane są kursy dla pracowników zajmują-cych się problematyką obronną w jednostkach organizacyjnych PSP. Ich podstawowym celem jest poszerzenie wiedzy uczestników z obszaru obronności, tworzenie podstaw do pod-niesienia jakości działania w wykonywaniu zadań obronnych, przekazanie im komplekso-wej, zaktualizowanej wiedzy teoretycznej jak również rozwijanie umiejętności w zakresie organizacji procesu przygotowań obronnych w świetle obowiązującego prawa i przewidywa-nych uwarunkowań obronności państwa.
Tematyka powyższych szkoleń jest dostosowana do potrzeb PSP w oparciu o ustalony cel główny, cele szczegółowe i przesyłana do wiadomości jednostkom organizacyjnym PSP, czyli do komend wojewódzkich PSP, szkół PSP, Centrum Naukowo-Badawczego Ochrony Prze-ciwpożarowej PIB i Centralnego Muzeum Pożarnictwa.
W oparciu o zapisy rozporządzenia426 celem głównym szkolenia obronnego realizowanego przez Komendę Główną PSP w roku 2016 było doskonalenie procedur i metod realizacji zadań wsparcia przez Komendę Główną Państwowej Straży Pożarnej Sił Zbrojnych RP w warunkach zagrożenia bezpieczeństwa państwa i w czasie wojny. Aby należycie zrealizować plan szkolenia określono 6 celów szczegółowych, a uczestników podzielono na 9 grup szko-leniowych427.
Podsumowując powyższe rozważania, oparte na dostępnej literaturze przedmiotu, stwierdzić należy, że przygotowania obronne podlegały i podlegają znaczącym przemianom. Pierwotnie oscylowały przede wszystkim wokół aspektu militarnego. Był on jedynym, jasno