Geneza Ligi Polskich Rodzin

2.1.Stronnictwo Narodowe i Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne

Istotnymi aktorami politycznymi w środowisku narodowym stały się dwa ugrupowania, które staną się trzonem ugrupowania Liga Polskich Rodzin. „Stronnictwo Narodowe (SN) reaktywowane zostało 8 lipca 1989 r. Powołali je seniorzy ruchu narodowego, dlatego też określa się to ugrupowanie jako »Senioralne«. Stronnictwo to zostało wpisane do ewidencji partii politycznych w Polsce 21 sierpnia 1990 r.” (Waszkiewicz 1991: 137). Zarówno w okresie, gdy powołano SN, jak i obecnie, gdy jest stowarzyszeniem główne tezy programowe odnoszą się do realizacji interesów

narodowych.

[...]. Naród musi mieć silne i sprawne państwo. Tylko takie zapewnia mu bezpieczne trwanie i umożliwia godny rozwój. Stronnictwo Narodowe przeciwstawia się wszelkim formacjom politycznym, które świadomie lub chociażby bezwiednie, dążą do osłabienia państwa i jego struktur. Przeciwstawiamy się zarówno wybujałemu indywidualizmowi, jak i elity wyobcowanej z narodu. [...] My Polacy chcemy współdziałać dla pokoju, dla ukształtowania warunków dających jednakowe możliwości rozwoju wszystkim narodom [...]. Opowiadamy się za Europą Ojczyzn [...] Jesteśmy narodem katolickim. Treści przekazywane przez Kościół ukształtowały naszą świadomość, porządek społeczny, system wartości, obyczajowości i styl życia Natomiast w polityce społecznej SN opowiada się za skierowany na wzmocnienie rodziny jako podstawy siły narodu. Tak więc wspierać należy w pierwszym rzędzie rodzinę

zdrową, trwałą, wielodzietną, gospodarną” (Biuletyn Informacyjny SN 04:1).

Jak podkreślają twórcy organizacji, SN nawiązuje do tradycji międzywojennej: powstałego w 1928 roku SN, które było kolejną organizacją narodową powołaną przez Romana Dmowskiego. Stanowiło ono kontynuację Ligi Narodowej, Stronnictwa Demokratyczno-Narodowego, Związku Ludowo-Narodowego i Obozu Wielkiej Polski.

Zasadniczą rolę w ruchu narodowym pełniło także Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne (SND) powołano w 1991 r. w Warszawie. Zostało zarejestrowane 23 maja 1991 r. Duży udział w jego powstaniu odegrało SN na emigracji. We wrześniu 1992 r. doszło do połączenia obu ugrupowań. Na czele partii stanął Jan Zamoyski.

„W 1996 r. SND podjęło decyzję o utworzeniu Wydziału ds. Kontaktów z Kościołem i Organizacjami Katolickimi. Wynika to z faktu, że wiele stowarzyszeń katolickich prowadzi działalność polityczną. Szefem Wydziału został dr Zenon Dziedzic, szef SND w Suwałkach oraz prezes Katolickiego Stowarzyszenia Pomocy Dzieciom. Zarząd Główny SND ma pięć wydziałów: Organizacyjny - Waldemar Wyrostkiewicz,

38 Samorządowy - dr Janusz Nowakowski, Młodzieżowy - Kamil Możdże-Marcinkowski i Zagraniczny - Jacek Kamiński” (Myśl Polska 96: 44).

Liga Polskich Rodzin organizacyjnie składa się z kilku ugrupowań politycznych, jednakże bazą polityczną do stworzenia jednej partii o nazwie Liga Polskich Rodzin posłużyły dwa ugrupowania narodowe, m.in.: Stronnictwo Narodowe (tzw. Senioralne) Macieja Giertycha i Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne, którego prezesem był Bogusław Kowalski. Pierwszą próbą zjednoczenia dwóch najsilniejszych ugrupowań narodowych po tym, jak marginalizacji uległy partie, które powstały w okresie Trzeciej Rzeczypospolitej, tj. Stronnictwo Narodowe „Szczerbiec” oraz Stronnictwo Narodowe „Ojczyzna” Bogusława Rybickiego, Narodowe Odrodzenie Polski (Bolesław Tejkowski), Prawica Narodowa Krzysztofa Kawęckiego i wielu mniejszych ugrupowań. Sam proces jednoczenia ugrupowań politycznych, zakulisowych działań jego przywódców jest niezwykle zawiły.

Proces zjednoczeniowy rozpoczął się 19 kwietnia 1999 r. w momencie, gdy prezes Stronnictwa Narodowo-Demokratycznego, Bogusław Kowalski zwraca się do prezesa Zarządu Głównego Stronnictwa Narodowego Andrzeja Horodeckiego z propozycją nawiązania współpracy z pozostałymi środowiskami narodowymi.

W tym samym czasie rozpoczęła się próba zmiany statutu Stronnictwa Narodowego, którą podjął wiceprezes Zarządu Głównego SN Roman Giertych w celu stworzenia nowego ugrupowania - Ligi Polskich Rodzin określanej, wtedy jako nowe „Stronnictwo”. Zmiana dotyczyła następujących spraw: zgody Stronnictwa Narodowego na wstępowanie członków SN i obejmowania funkcji w nowo powstałym „Stronnictwie”, które składać się będzie z następujących podmiotów: Stronnictwa Narodowego, Młodzieży Wszechpolskiej, Rodziny Polskiej, Naszego Koła, i personalnie Zygmunta Wrzodaka - Przewodniczącego Komitetu Fabrycznego NSZZ „Solidarność” w Ursusie.

Po dokonaniu zmian w SN, Roman Giertych rozpoczął prace nad unifikacją SN i SND, jednak w oparciu o koncepcję, iż aby uniknąć komplikacji przy rejestracji nowej partii oraz aby dotychczasowi członkowie SND stali się automatycznie członkami SN. Jednocześnie Maciej i Roman Giertychowie zaproponowali kandydata na prezydenta z ramienia SN, którym został gen. Tadeusz Wilecki.

39 Formalnym aktem, który rozpoczął proces zjednoczenia wspomnianych partii była stosowna uchwała. W związku z tym odbyło się na posiedzeniu Zarządu Głównego Stronnictwa Narodowego 19 grudnia 1999 r. Podczas zebrania podjęto uchwałę o następującej treści: "...pkt 2. Zarząd Główny Stronnictwa Narodowego poparto

jednomyślnie wniosek Prezesa ZG SN Andrzeja J. Gródeckiego, aby przyjąć z dniem 19 grudnia 1999 r. do Stronnictwa Narodowego wszystkich członków Stronnictwa Narodowo-Demokratycznego według stanu władz tego Stronnictwa na dzień 19 grudnia 1999r. " (http://lprsnd.webpark.pl/#, 2002).

W obronie dobra, jakim jest zjednoczone Stronnictwo Narodowe, „wystąpił Nadzwyczajny Kongres SN w Łodzi, który w dniu 15 września 2001 r. wybrał nowe władze naczelne. Jednakże wkrótce okazało się, że kilku kolejnych członków władz naczelnych - w tym Prezes Stronnictwa - odmówiło podporządkowania się uchwałom Kongresu Łódzkiego, mimo, iż z całym zaangażowaniem doprowadzili do jego zwołania i w nim aktywnie uczestniczyli. Działacze, którzy odmówili podporządkowania się decyzji o procesie zjednoczeniowym obu ugrupowań - SN i SND, utworzyli nową partię Polskie Stronnictwo Narodowe (Boska)” (Ibidem).

W grudniu 2002 r. Kongres SN (odbył się w formule prawnej partii politycznej) podjął decyzję o rozwiązaniu SN, w miejsce dotychczasowej partii politycznej powstało stowarzyszenie o tej samej nazwie, co związane było z koniecznością ustąpienia miejsca nowemu ugrupowaniu - Lidze Polskich Rodzin, które realizuje program narodowy (por. Biuletyn Informacyjny SN 04: 1). Myślą przewodnią tak przeprowadzonych zmian statutowych i organizacyjnych według prezesa SN Bogusława Kowalskiego było to, iż LPR wzięła na siebie ciężar walki politycznej. Stwierdził on: „Wbrew temu, co twierdzą niektórzy politycy, przed Stronnictwem Narodowym jako stowarzyszeniem stoją zadania o wielkiej doniosłości. Liga Polskich Rodzin, jako partia polityczna, jest aktywna w ściśle określonych obszarach, natomiast Stronnictwo Narodowe ma znacznie większe możliwości wypełnienia przestrzeni między działalnością stricte polityczną, a działalnością o charakterze ideowym, formacyjnym, czy społecznym” (Ibidem).

„W celu zacieśnienia współpracy z Ligą Kongres podjął decyzję o zmianie formuły prawnej Stronnictwa - zarejestrowaniu SN na podstawie ustawy o stowarzyszeniach. Umożliwi to akces członków Stronnictwa do Ligi i wzmocnienie w ten sposób narodowego charakteru tej partii, bez kolizji związanej z podwójną przynależnością partyjną. Równocześnie SN zachowa ciągłość istnienia i swoją odrębną podmiotowość jako stowarzyszenie Stronnictwo Narodowe. Do przyjęcia takiego rozwiązania namawiali uczestników

40

Kongresu liderzy Stronnictwa Narodowego. „Ruch narodowy był wielki, gdy śmiało szukał nowych rozwiązań. Musimy przezwyciężyć w sobie tendencję, żeby sztywno trzymać się starych rozwiązań. Misja Stronnictwa Narodowego nie wyczerpała się. Wręcz przeciwnie, stają przed nami nowe zadania: stać na straży ideowości i zasad programowych ruchu narodowego - przekonywał prezes SN Bogusław Kowalski. Wtórował mu wiceprezes Jan Engelgard. Przekształcenie SN w stowarzyszenie będzie tylko prawnym odzwierciedleniem stanu faktycznego. Stronnictwo od dawna nie miało charakteru partii politycznej, czyli organizacji, która bierze udział w walce o władzę, startuje w wyborach. W ostatnim okresie tę rolę w ramach ruchu narodowego pełni Liga. SN jest de facto ośrodkiem myśli programowej i formuła stowarzyszenia jest tu bardziej adekwatna - mówił Prof. Maciej Giertych zwrócił uwagę na fakt, że Liga Polskich Rodzin została zorganizowana na bazie Stronnictwa Narodowo-Demokratycznego, jest więc w

prostej linii kontynuacją przedwojennego i emigracyjnego SN” (NMP 02:51-52).

Różnice pomiędzy SN i SND zacierały się jeszcze bardziej, kiedy okazało się, że już wcześniej niektórzy ich członkowie należeli jednocześnie do obu ugrupowań lub sygnowali swoimi nazwiskami powstanie zupełnie nowych podmiotów politycznych.