Programy wyborcze w 2005 roku

Liga Polskich Rodzin przed wyborami w 2005 roku zaprezentowała „Skrót programu gospodarczego trwałego rozwoju, wykorzystującego naukę, wiedzę oraz zasoby przyrodnicze, zmierzającego do samowystarczalności kraju dla niepodległej Polski oraz suwerennego narodu polskiego”. W założeniach programowych LPR zapowiadała, iż zamierza osiągnąć decydujący wpływ na władze w państwie i samorządach lokalnych. Stwierdza również, iż sprawowanie władzy zbudowane zostanie na tradycyjnym ładzie moralnym narodu. Zgodnie z założeniami programowymi, wszelka działalność organów państwa ma, m.in. polityka wewnętrzna jak i zagraniczna, mają służyć przede wszystkim dobru Narodu Polskiego, a nie dogmatowi globalizacji i unifikacji międzynarodowej. Za konieczne LPR uważa naprawienie szkód spowodowanych złym rządzeniem, wyprzedażą majątku narodowego, degradacją państwa w ostatnim okresie, zwanym transformacją ustrojową. Wskazano również, iż to

90 rodzina polska poniosła największy ciężar transformacji ustrojowej, dlatego powinna być szczególnie chroniona ze strony państwa. LPR opowiada się w sferze etycznej przeciwko aborcji, eutanazji, klonowaniu człowieka, związkom homoseksualnym i wszelkiemu prawodawstwu sprzecznemu z etyką chrześcijańską, zasadami prawa moralnego i ładu społecznego. Istotną rolę w życiu społecznym przypisana została gminie, która powinna być samowystarczalna żywnościowo, mieszkaniowo, energetycznie, infrastrukturalnie, zdrowotnie, zatrudnieniowo i edukacyjnie. W sferze gospodarczej LPR jest przeciwny prywatyzacji sektorów strategicznych dla państwa, tj.: energetyka systemowa i sieci energetyczne wysokiego i średniego napięcia, główne sieci przesyłowe gazu, magistrale telekomunikacyjne, podstawowe kopalnie, lasy, strategiczne z mocy ustawy dla funkcjonowania państwa zakłady, transport lądowy (autostrady, koleje) i morski, główne porty, podstawowe źródła wody pitnej, zasoby kopalne, złoża surowców energetycznych, kopalin i zasobów odnawialnych (por. Słodkowska 2006:66-76).

Najbliżej pod względem ideologicznym do Ligi Polskich Rodzin lokowało się Prawo i Sprawiedliwość. W 2005 roku w swoim programie wyborczym PiS przede wszystkim w części dotyczącej Rozdziału I. „Państwo” koncentruje się na lustracji funkcjonariuszy peerelowskich służb, opowiada się za jawnością i odtajnieniem dokumentów dotyczących PRL-u. W dalszej części programu dotyczącego bezpieczeństwa opowiada się za zaostrzeniem kar dla przestępców, dzięki reformom sądownictwa i policji (niższe opłaty sądowe, reforma Komendy Głównej Policji). Postuluje także obniżenie stawki podatkowej CIT dla przedsiębiorców.

Dla rodzin PiS proponuje program „Rodzina na swoim” i stwierdza, iż w ciągu 8 lat należy wybudować od trzech do czterech milionów mieszkań. Opowiada się przeciwko aborcji i eutanazji. W aspekcie zdrowia program prezentuje stanowisko, iż konieczna jest likwidacja Narodowego Funduszu Zdrowia i powrót do finansowania zdrowia z budżetu państwa.

Interesujące założenia znajdują się w rozdziale dotyczącym edukacji, m. in. objęcie maturą jak największej liczby uczniów, prowadzenie polityki wyrównywania szans, zacieśnianie współpracy szkolnictwa i środowisk gospodarczych, utrzymanie bezpłatnych studiów na państwowych uczelniach, dbałość o poziom szkolnictwa wyższego, zwiększenie skali finansowania badań naukowych.

91 W zakresie polityki socjalnej PiS proponuje, m.in. politykę prozatrudnieniową, program mieszkaniowy, likwidację cywilizacyjnych zapaści regionów zaniedbanych, przywrócenie ochrony pracy, politykę prorodzinną, przebudowę systemów ochrony zdrowia oraz edukacji (por. Słodkowska, Dołbakowska 2006: 124-134).

Sojusz Lewicy Demokratycznej zawarł swoje tezy programowe w „Manifeście wyborczym Sojuszu Lewicy Demokratycznej”. W swoich założeniach koncentruje się na takich zagadnieniach jak: tworzenie nowych miejsc pracy, stworzenie prawa na miarę standardów europejskich, sprzeciwia się kłótniom politycznym i tzw. wojnie polsko-polskiej.

Kolejnym dokumentem programowym SLD była „Deklaracja Wyborcza Sojuszu Lewicy Demokratycznej w wyborach 2005 roku”. Podkreśla się w niej, iż to SLD uratowało państwo polskie przed bankructwem finansowym i zapaścią gospodarczą. Stwierdza się, iż to cztery lata rządów AWS-UW, które dziś zmieniły barwy na PO i PiS doprowadziły Polskę do bankructwa, bałaganu i zapaści.

W sferze gospodarczej zauważa się potrzebę odejścia od liberalizmu gospodarczego i budowę państwa solidaryzmu społecznego, organizującego ludzi wokół spraw uznanych za społecznie najważniejsze.

Sojusz Lewicy Demokratycznej z nadzieją patrzy na procesy integracji Polski z Unią Europejską, upatrując w tym szansę na podniesienie jakości życia do poziomu krajów Unii Europejskiej. Silną i rosnącą pozycję Polski w Unii Europejskiej oraz roczny napływ 10 mld euro wykorzysta do realizacji kilku podstawowych celów: rozwoju rynku pracy, wyrównywania szans rozwojowych poszczególnych grup społecznych i regionów, budowy nowoczesnych gałęzi przemysłu, modernizacji rolnictwa i polskiej wsi, rozwój infrastruktury, rozwój budownictwa mieszkaniowego, zrównoważony rozwój kraju - dbałość o ochronę środowiska naturalnego (por. Słodkowska, Dołbakowska 2006: 146-154).

Z kolei Platforma Obywatelska opowiada się za gospodarką tworzącą więcej miejsc pracy, uwolnienie przedsiębiorczości od dyktatu biurokracji (zmniejszenie liczby koncesji, zezwoleń i innych form ograniczania działalności gospodarczej), uruchomienie programu „Jedno Okienko”, wymuszenie terminowości decyzji administracyjnych - wprowadzenie kar pieniężnych dla urzędów winnych bezczynności, uproszczenie

92 rozliczeń z ZUS, obniżenie pozapłacowych kosztów pracy, odejścia od ustalania jednolitej płacy minimalnej dla całego kraju. W programie zawarte jest również stwierdzenie, iż należy znieść ograniczenia w kształtowaniu umów o pracę, wzmocnienie pozycji pracodawców wobec działaczy związkowych w zakresie zmiany lub wypowiedzenia umowy o pracę. Działacze winni korzystać z ochrony tylko tam, gdzie wymaga tego interes reprezentowanych przez nich pracowników. Uznanie pierwszej pracy absolwentów szkół średnich i wyższych przez pierwsze pół roku za dalszy ciąg nauki i zwolnienie tego okresu od obowiązku płacenia składki na ZUS.

W sferze podatkowej PO proponuje jednolity podatek liniowy - 15%, a także likwidację większości agencji rządowych. Priorytetowym zadaniem Platformy Obywatelskiej dotyczącym pomocy najbiedniejszym jest przebudowa systemu pomocy społecznej (por. Słodkowska, Dołbakowska 2006: 166-200).

Polskie Stronnictwo Ludowe w swoim programie podkreśla, m.in. wyrównywanie szans rozwojowych i troskę o najsłabszych, powszechność dostępu do edukacji, równe prawo do opieki zdrowotnej, inwestowanie w młodzież, ochronę rodziny, tworzenie dobrego prawa, zapewnienie bezpieczeństwa obywatelom, sprawny wymiar sprawiedliwości, ukrócenie korupcji, tworzenie nowych miejsc pracy, rozwój małej i średniej przedsiębiorczości, solidarną politykę podatkową i budżetową, prywatyzację i reprywatyzację, trwałą i spójną politykę rolną, zwiększenie dochodów rolników, wykorzystanie możliwości jakie stwarza Wspólna Polityka Rolna, samowystarczalność żywnościowa Polski, zrównoważony rozwój obszarów wiejskich (por. Słodkowska, Dołbakowska 2006: 232-242).

Samoobrona RP z kolei zaprezentowała „Ogólne założenia programu naprawy polskiej gospodarki”. Ugrupowanie to proponuje koncepcję „Trzeciej Drogi” w rozwoju gospodarczym. Objawia się to m.in. w przejęciu zasady współodpowiedzialności Narodowego Banku Polskiego i Rady Polityki Pieniężnej za politykę ekonomiczną a nie tylko wąsko pojętą politykę pieniężną. Zwiększenie frontu robót publicznych w jednej lub w kilku wybranych dziedzinach gospodarki, wsparcie rozwoju budownictwa. Samoobrona opowiadała się za modelem społecznej gospodarki rynkowej rozumianym jako model synchronizujący ekonomiczną rolę państwa, alokacyjną rolę rynku i stanowiącą rolę samorządu, w ramach mechanizmu funkcjonowania gospodarki narodowej. Odejście od liberalnych zasad ekonomicznych jest warunkiem koniecznym

93 zapewnienia rozwoju wolnej przedsiębiorczości. Odbudowa polskiego rolnictwa, wzrost zamożności polskiej wsi. Samoobrona proponuje zachowanie narodowego charakteru systemu bankowego, z państwowym monopolem emisji krajowego pieniądza. Zgodnie ze słowami Przewodniczącego Partii Samoobrona RP Andrzeja Leppera, należy wszędzie przeciwstawiać się wszechogarniającemu nas złu i wyrwać z korzeniami chwasty liberalizmu, korupcji i dekadencji, aby na powrót w to miejsce zasiać czyste ziarno uczciwości, wrażliwości społecznej i patriotyzmu dla dobra obecnych i przyszłych pokoleń Polaków (por. Słodkowska, Dołbakowska 2006: 293-301).

Podsumowując zaprezentowane programy wyborcze ugrupowań daje się zauważyć, iż tezy zaprezentowane przez Ligę Polskich Rodzin w zasadniczy sposób nie odbiegają od założeń programowych z 2001 roku. Liga nadal opowiada się za eurosceptycyzmem, częściową autarkią w gospodarce, zauważalne są nawet pewne tendencje etatystyczne. Niewątpliwie są to cechy wyróżniające program Ligi Polskich Rodzin od innych oponentów politycznych, choć należy podkreślić, iż programowo i ideowo zbliżone do jej programu były tezy prezentowane przez Prawo i Sprawiedliwość, jednakże w przypadku tego drugiego - z silnym akcentem rozliczenia funkcjonariuszy służb PRL-u. Nieco inaczej przedstawia się program Platformy Obywatelskiej nakierowany głównie na sprawy gospodarcze, m.in. wprowadzenie liberalnych rozwiązań przy pomocy podatku liniowego. Z kolei Polskie Stronnictwo Ludowe wykroczyło poza kanon partii klasowej reprezentującej rolników i wystąpiło z całościowym programem dla społeczeństwa polskiego. Nieco inaczej swoje posunięcia polityczne prezentuje Samoobrona, dla której warunkiem sine qua non prawidłowego funkcjonowania gospodarki jest zmiana statusu Narodowego Banku Polskiego i Rady Polityki Pieniężnej poprzez zwiększenie ich odpowiedzialności za gospodarkę kraju.