I Krajowy Zjazd Lekarzy

W dniach 10-12 grudnia 1989 r. w Warszawie odbył się I Krajowy Zjazd Lekarzy. W myśl ustaleń Komitetu Organizacyjnego Izb Lekarskich był on podzielony na dwie części – oficjalną i roboczą¹¹⁹. Część oficjalna miała miejsce 10 grudnia 1989 r. w sali Filharmonii Narodowej, która była w stanie pomieścić delegatów, zaproszonych gości i przedstawicieli prasy. Natomiast część robocza zjazdu odbyła się

114 Służba Zdrowia, nr 39 (2176) z dn. 24 września 1989 r., s.2.

115

Służba Zdrowia, nr 40 (2177) z dn. 1 października 1989 r., s.1.

116 Służba Zdrowia, nr 43 (2180) z dn. 22 października 1989 r., s.2.

117 Służba Zdrowia, nr 43 (2180) z dn. 22 października 1989 r., s.1, 4-5.

118 Służba Zdrowia, nr 47 (2184) z dn. 19 listopada 1989 r., s. 4.

119

~ 56 ~

w Teatrze Polskim, gdzie delegaci dokonali wyboru organów Naczelnej Izby Lekarskiej i podjęli pierwsze uchwały reaktywowanego samorządu lekarskiego.

Obrady I Krajowego Zjazdu Lekarzy poprzedzone zostały mszą w kościele Św. Krzyża w Warszawie, gdzie homilię skierowaną do delegatów wygłosił prymas Polski Józef Glemp. Przewodniczącym Zjazdu wybrany został dr Michał Kurowski, zaś wykład inauguracyjny wygłosił prof. Józef Bogusz, który poświęcił swoje wystąpienie zagadnieniom etyki lekarskiej.

W części roboczej zjazdu największe emocje wzbudziły wybory Prezesa Naczelnej Rady Lekarskiej. O funkcję tę ubiegali się: prof. Zofia Kuratowska, prof. Tadeusz Chruściel, prof. Jan Nielubowicz oraz prof. Włodzimierz Józefowicz. Prof. Zofia Kuratowska nie mogła przybyć na zjazd z powodu nieobecności w kraju. Wystosowała jednak list do delegatów, w którym podkreślała historyczne znaczenie odrodzenia samorządu lekarskiego i jego znaczenie dla środowiska lekarskiego. Delegaci uznali jednak, iż zakres pełnionych przez prof. Kuratowską funkcji, m. in. Wicemarszałka Senatu RP, stanowi istotną przeszkodę w objęciu przez nią stanowiska Prezesa NRL. Również prof. Józefowicz, ówczesny prezes Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego, nie zyskał poparcia delegatów. Do drugiej tury wyborów dostali się profesorowie Chruściel (391 głosów) i Nielubowicz (313 głosów). Ostatecznie pierwszym Prezesem Naczelnej Rady Lekarskiej został prof. Tadeusz Chruściel, lekarz, farmakolog, kierownik Zakładu Farmakologii Klinicznej i Społecznej Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego¹²⁰.

I Krajowy Zjazd Lekarzy dokonał także wyboru pozostałych organów NIL. Naczelnym Rzecznikiem Odpowiedzialności Zawodowej został prof. Stanisław Leszczyński zaś jego zastępcami: Barbara Cabalska, Władysław Dzik, Krzysztof Grębosz, Danuta Korniak, Jan Kowalczyk, Aleksander Kozieł, Krzysztof Krzemień, Jan Kłopotowski, Andrzej Marchel, Jerzy Matyjek, Waldemar Naze, Janina Niwińska, Wojciech Osiński, Stanisław Pużyński, Krystyna Rowecka – Trzebicka, Witold Rybkowski, Michał Rólski, Kazimierz Skubik, Andrzej Szalcunas, Wojciech Słowiński, Tomir Vitali, Aleksander Wagner, Wanda Wenglarzy – Kowalczyk, Krzysztof Wiktor i Zbigniew Ziemski spośród lekarzy oraz Kazimierz Kapera, Czesław Krzyżan, Helena Marek, Andrzej Sołowicz, Maciej Tomczykowski oraz Anna Witkowska spośród lekarzy dentystów.

120

~ 57 ~

W skład Naczelnej Rady Lekarskiej weszli: lekarze – Witold Bartnik, Stanisław Bień, Zbigniew Brzezin, Zbigniew Chłap, Andrzej Cieśliński, Andrzej Cretti, Irena Głowaczowska, Stanisław Gołba, Zbigniew Górka, Bogdan Kaczmarek, Janusz Kaczmarzyk, Ewa Kopacz, Andrzej Laskowski, Anna Maria Łastowska, Ryszard Maj, Wojciech Maksymowicz, Wojciech Marquardt, Mieczysław Krzysztof Musiałek, Władysław Nasiłowski, Ryszard Niewiadomski, Jerzy Pasadyn, Andrzej Pawlak, Wojciech Pędich, Jacek Piątkowicz, Bożena Pietrzykowska, Elżbieta Seferowicz, Adam Sklepowicz, Andrzej Sośnierz, Mariusz Stopczyk, Piotr Stryczyński, Barbara Śmiechowska, Ewa Tuszkiewicz–Misztal, Stanisław Wencelis, Marek Wietrzny, Stefan Zgliczyński i Zygmunt Żyłka oraz lekarze dentyści: Leszek Dudziński, Franciszek Górewicz, Ewa Hubert, Włodzimierz Józefowicz, Maria Klimowicz, Ryszard Łopuch, Andrzej Ochalski, Anna Serafinowska i Edward Witek.

Przewodniczącym Naczelnego Sądu Lekarskiego został Tadeusz Wencel zaś członkami NSL zostali: Jerzy Adamus, Włodzimierz Bednorz, Jacek Bomba, Waldemar Cabanek, Maria Chmiel, Maria Chosia, Lech Czarnecki, Michał Czober, Jan Jaroszewski, Jerzy Jeske, Andrzej Kleinrok, Zuzanna Konieczyńska, Bogusław Kość, Stanisław Kuc, Mirosław Laskowski, Jarosław Lewicki, Witold Malinowski, Rafał Michalik, Danuta Obrowska, Stanisław Rzeczycki, Henryk Skowroński, Aleksander Stachura, Tadeusz Suchecki, Andrzej Szulc, Marek Temecki, Maciej Tomaszewski, Teresa Tylicka, Tadeusz Wencel, Wojciech Wieczorek, Tadeusz Wójcikowski, Stanisław Zierhoffer i Andrzej Żurkowski spośród lekarzy oraz Janina Kalinowska, Maria Kawa – Kiesner, Alfred Kiciński, Anna Makowska, Kazimiera Teresa Naróg, Liliana Piwowarczyk, Andrzej Smela i Adam Zawada spośród lekarzy dentystów.

I Krajowy Zjazd Lekarzy wybrał również Naczelną Komisję Rewizyjną w składzie: Janusz Andruszkiewicz, Andrzej Bar, Andrzej Boznański, Bohdan Bzowski, Andrzej Firych, Andrzej Kałużyński, Roman Kotzbach, Wojciech Krawczyk, Andrzej Lussa, Leszek Macura, Maria Izabela Pobojewska, Krystyna Taczanowska, Stanisława Wyka, Aleksandra Wysocka, Stanisław Zamecki – lekarze i Teresa Bujko, Elżbieta Michniewska – Szawica, Halina Porębska oraz Jerzy Witek – lekarze dentyści. Przewodniczącym Naczelnej Komisji Rewizyjnej został Michał Kurowski.¹²¹

121

~ 58 ~

Oprócz spraw personalnych I Krajowy Zjazd Lekarzy podjął również szereg uchwał regulujących działanie organów samorządu lekarskiego, wyznaczających zadania dla izb lekarskich oraz kilka uchwał o charakterze symbolicznym.

Najistotniejszą uchwałą z punktu widzenia działania Naczelnej Izby Lekarskiej była uchwała z dnia 12 grudnia 1989 r. w sprawie regulaminu organów Naczelnej Izby Lekarskiej¹²². Uchwała określiła sposób działania Naczelnej Rady Lekarskiej, Naczelnego Sądu Lekarskiego, Naczelnej Komisji Rewizyjnej i Naczelnego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej. Delegaci zdecydowali również o zasadach podziału składki członkowskiej – 20% składki izby okręgowe miały przekazywać do Naczelnej Izby Lekarskiej¹²³. Uchwałą nr IV powołano także do życia Radę Seniorów przy Naczelnej Izbie Lekarskiej, wyposażoną w głos doradczy. Jej członkami zostali profesorowie: Józef Bogusz, Kazimierz Dominik, Bolesław Górnicki i Jan Nielubowicz¹²⁴. Profesor Jan Nielubowicz pełnił również funkcję honorowego prezesa Naczelnej Rady Lekarskiej¹²⁵.

Delegaci wyznaczyli Naczelnej Izbie Lekarskiej zadania przygotowania nowelizacji ustawy o izbach lekarskich dnia 17 maja 1989 r.¹²⁶, zlikwidowania izby kolejowej¹²⁷, podjęcia działań na rzecz odzyskania utraconego majątku izb lekarskich¹²⁸ oraz na rzecz utworzenia Banku Lekarskiego i kas pomocy koleżeńskiej¹²⁹. Wyrazili również pragnienie by ograniczyć rolę izb resortowych i by lekarze stanowili jedność w obrębie okręgowych izb lekarskich¹³⁰.

I Krajowy Zjazd Lekarzy zabrał również głos w sprawach niezwiązanych bezpośrednio z samorządem lekarskim. Uchwałą nr V delegaci dali wyraz zaniepokojeniu, jakie budziła budowa elektrowni jądrowej w Żarnowcu oraz koksowni w Słonawie w Czechosłowacji, które to inwestycje w ocenie Zjazdu zagrażały sytuacji

122

Uchwała I Krajowego Zjazdu Lekarzy w sprawie regulaminu organów Naczelnej Izby Lekarskiej - Biuletyn Naczelnej Rady Lekarskiej, Rok 1, nr 2, s. 41-51.

123 Uchwała I Krajowego Zjazdu Lekarzy w sprawie zasad podziału składki członkowskiej – Biuletyn Naczelnej Rady Lekarskiej, Rok 1, nr 3, s. 93.

124

Uchwała I Krajowego Zjazdu Lekarzy w sprawie powołania Rady Seniorów – Biuletyn Naczelnej Rady Lekarskiej, Rok 1, nr 3, s. 93.

125 Służba Zdrowia, nr 52 (2189) z dn. 24 grudnia 1989 r., s.5.

126 Uchwała I Krajowego Zjazdu Lekarzy w sprawie nowelizacji ustawy o izbach lekarskich z dnia 17 maja 1989 r. – Biuletyn Naczelnej Rady Lekarskiej, Rok 1, nr 3, s. 93.

127

Uchwała I Krajowego Zjazdu Lekarzy w sprawie likwidacji Kolejowej Izby Lekarskiej – Biuletyn Naczelnej Rady Lekarskiej, Rok 1, nr 3, s. 93.

128 Uchwała I Krajowego Zjazdu Lekarzy w sprawie podjęcia działań zmierzających do odzyskania utraconego majątku izb lekarskich – Biuletyn Naczelnej Rady Lekarskiej, Rok 1, nr 3, s. 95.

129 Uchwała I Krajowego Zjazdu Lekarzy nr w sprawie utworzenia Banku Lekarskiego i kas pomocy koleżeńskiej – Biuletyn Naczelnej Rady Lekarskiej, Rok 1, nr 3, s. 95.

130 Uchwała I Krajowego Zjazdu Lekarzy w sprawie integracji środowiska lekarskiego – Biuletyn Naczelnej Rady Lekarskiej, Rok 1, nr 3, s. 94.

~ 59 ~

ekologicznej Polski i stanowi zdrowotności jej ludności.¹³¹ Zgromadzeni na Zjeździe lekarze wystąpili również do Sejmu RP o uchylenie ustawy z dnia 27 kwietnia 1956 r. o warunkach dopuszczalności przerywania ciąży. Zobowiązali oni również Naczelną Radę Lekarską do aktywnego udziału w pracach nad ustawą o ochronie życia poczętego.¹³² Delegaci podjęli również uchwałę potępiającą zbrodnię katyńską, w której domagali się również jej ostatecznego wyjaśnienia.¹³³ W reakcji na przetaczającą się przez kraj falę protestów lekarzy I Krajowy Zjazd Lekarzy uznał za niedopuszczalne formy protestu godzące w dobro chorych¹³⁴.

W swojej ostatniej uchwale I Krajowy Zjazd Lekarzy wyraził wdzięczność członkom Komitetu Organizacyjnego Izb Lekarskich oraz osobom spoza tego grona którzy przyczynili się do organizacji Zjazdu¹³⁵. Uczestnicy I Krajowego Zjazdu Lekarzy wystosowali również depeszę do papieża Jana Pawła II z wyrazami szacunku, zapewnieniem o kierowaniu się wartościami „Cywilizacji miłości” i prośbą o błogosławieństwo¹³⁶. Delegaci zwrócili się również z apelem do premiera Tadeusza Mazowieckiego wyrażającym poparcie dla pierwszego niekomunistycznego rządu po II wojnie światowej i zrozumienie trudności z jakimi borykał się Rząd, w którym jednocześnie domagali się zapewnienia takiej ilość środków na ochronę zdrowia, która przynajmniej pozwoli nie obniżyć jej poziomu. Aby pomóc premierowi Mazowieckiemu w realizacji tej prośby obradujący na Zjeździe lekarze zebrali i przekazali 2 007 500 ówczesnych złotych na Fundusz rządu premiera Mazowieckiego¹³⁷.

5. Budowa struktur Naczelnej Izby Lekarskiej i okręgowych izb