Informacja publiczna

Informacja publiczna to każda wiadomość wytworzona przez szeroko rozumiane władze publiczne oraz osoby pełniące funkcje publiczne, a także inne podmioty, które tę władzę realizują bądź gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa w zakresie swych kompetencji. Informacją publiczną jest każda wiadomość wytworzona lub odnosząca się do władz publicznych, a także wytworzona lub odnosząca się do in-nych podmiotów wykonujących funkcje publiczne w zakresie wykonywania przez nie zadań władzy publicznej i gospodarowania mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa (wyroki NSA: z dn. 30.10.2002 r.; Minister Administracji i Cyfryzacji, 2012).

W kontekście rozprawy odnoszącej się do projektowania PWD w SI aglomeracji oraz konieczności stosowania przez podmioty publiczne ustawy z dnia 6 września 2001 (Dz.

U. 2001 nr 112 poz. 1198 ze zm.) o dostępie do informacji publicznej, ważne jest wyróż-nienie, które z podmiotów zobowiązane są do udostępniania IP. W tym miejscu, należy uszczegółowić, jakie instytucje zaliczymy do sektora publicznego. W myśl ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. 2009 nr 157 poz. 1240), do sektora finansów publicznych zaliczamy (Art. 9):

 organy władzy publicznej, w tym organy administracji rządowej, organy kontroli pań-stwowej i ochrony prawa oraz sądy i trybunały;

 jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki;

30 W dalszej części pracy pojawia się również pojęcie ponownego przetwarzania informacji, które ozna-cza wykorzystanie danych w innym celu aniżeli pierwotnie założony. W tym przypadku pojęcia danej i informacji stosowane mogą być naprzemiennie w zależności od tego, czy znajdujemy się na końcu proce-su informacyjnego czy na początku. Będąc w początkowym etapie proceproce-su informacyjnego stosować moż-na pojęcie damoż-na, moż-natomiast moż-na końcu procesu informacyjnego czyli moż-na jego wyjściu używane może być pojęcie informacja. Dla łatwiejszego zrozumienia takich sytuacji informacja po zakończeniu jednego pro-cesu, ale przed rozpoczęciem kolejnego opisywana będzie jako dana.

37

 jednostki budżetowe;

 samorządowe zakłady budżetowe;

 agencje wykonawcze;

 instytucje gospodarki budżetowej;

 państwowe fundusze celowe;

 Zakład Ubezpieczeń Społecznych i zarządzane przez niego fundusze oraz Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i fundusze zarządzane przez Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego;

 Narodowy Fundusz Zdrowia;

 samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej;

 uczelnie publiczne;

 Polską Akademię Nauk i tworzone przez nią jednostki organizacyjne;

 państwowe i samorządowe instytucje kultury oraz państwowe instytucje filmowe;

 inne państwowe lub samorządowe osoby prawne utworzone na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem przedsiębiorstw, insty-tutów badawczych, banków i spółek prawa handlowego.

To, która instytucja jest zobligowania do udostępniania informacji publicznej znaleźć można w ustawie z dnia 6 września 2001 (Dz. U. 2001 nr 112 poz. 1198 ze zm.) o dostę-pie do informacji publicznej. Obowiązane do udostępniania informacji publicznej są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne w szczególności (Art. 4):

 organy władzy publicznej,

 organy samorządów gospodarczych i zawodowych,

 podmioty reprezentujące zgodnie z odrębnymi przepisami Skarb Państwa,

 podmioty reprezentujące państwowe osoby prawne albo osoby prawne samorządu terytorialnego oraz podmioty reprezentujące inne państwowe jednostki organizacyjne albo jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego,

 podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują za-dania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym, oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów.

W tabeli 2.2. przedstawiono wymagania, jakie musi spełniać informacja publiczna.

Zaprezentowano również przykłady informacji publicznej.

38

Tab. 2. 2.Wymagania jakie musi spełniać informacja publiczna oraz jej przykłady.

Źródło: opracowanie własne na podstawie: M. Czarnecka, Co to jest informacja publiczna?, Portal Poza-rządowego Centrum Dostępu do Informacji Publicznej z dn. 24.12.2012, www.informacjapubliczna.org.pl;

Konstytucja RP art. 61 ust. 1; wyrok NSA z dnia 30 października 2002 r., II SA 181/02; Wyrok WSA w Warszawie z dn. 27 maja 2008 r., II SAB/Wa 28/08.

Ustawa o dostępie do informacji publicznej określa zakres przedmiotowy i podmioto-wy dostępu do IP. Na pierwszym z nich podmioto-wymieniono tryb ogłaszania IP na stronie Biule-tynu Informacji Publicznej (BIP). BIP – to zbiór informacji publicznych udostępnianych w wersji elektronicznej przez władze publiczne i inne podmioty wykonujące zadania pu-bliczne. Celem BIP jest upowszechnianie dostępu do IP w postaci elektronicznej. Na stronie głównej BIP znaleźć można m.in.: adresy stron BIP podmiotów zobowiązanych do prowadzenia Biuletynu, podstawowych danych adresowych tych podmiotów oraz in-formacji o redaktorach tych stron podmiotowych.

Do tworzenia podmiotowych stron BIP zobowiązane są w szczególności następujące podmioty (www.bip.gov.pl):

 organy władzy publicznej,

 organy samorządów gospodarczych i zawodowych,

 podmioty reprezentujące zgodnie z odrębnymi przepisami Skarb Państwa,

 podmioty reprezentujące państwowe osoby prawne,

 podmioty reprezentujące osoby prawne samorządu terytorialnego,

 podmioty reprezentujące państwowe jednostki organizacyjne,

 podmioty reprezentujące jednostki samorządu terytorialnego,

39

 podmioty reprezentujące osoby lub jednostki organizacyjne wykonujące zadania pu-bliczne,

 podmioty reprezentujące osoby lub jednostki organizacyjne dysponujące majątkiem publicznym,

 podmioty reprezentujące osoby prawne w których Skarb Państwa, jednostki samorzą-du terytorialnego lub samorząsamorzą-du gospodarczego albo zawodowego mające pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów,

 związki zawodowe i ich organizacje,

 partie polityczne,

 inne podmioty wykonujące zadania publiczne.

Podmioty udostpniajce IP w podmiotowych stronach BIP odpowiadają za stworzenie, utrzymanie i aktualizację treści. Minister właściwy ds. informatyzacji jest z kolei zobli-gowany jest do budowy i utrzymania strony głównej biuletynu.

Na swojej stronie BIP podmioty udostępniające IP są zobowiązane publikować infor-macje, które będą służyć wszystkim odwiedzającym, a zatem m.in:

 swój status prawny lub formę prawną,

 przedmiot działania i kompetencje,

 organy i osoby sprawujące funkcje i ich kompetencje,

 majątek, którym dysponuje,

 tryb działania,

 sposoby przyjmowania i załatwiania spraw,

 informacje o prowadzonych rejestrach, ewidencjach i archiwach oraz o sposobach i zasadach udostępniania danych w nich zawartych.

Biuletyn Informacji Publicznej stanowi istotny krok na drodze do uzyskania przez społeczeństwo spójnej, pełnej i aktualnej informacji publicznej.