CONDITION OF SPORTS INFRASTRUCTURE IN POLAND
Streszczenie
W ostatnich dziesięcioleciach sport nie należał do priorytetowych dzie-dzin w polityce państwa, co skutkowało sporym obniżeniem w aktywności fizycznej społeczeństwa. Procesy inwestycyjne w sporcie polskim charakte-ryzowały się ewidentną stagnacją, co doprowadziło do sytuacji, w której in-frastruktura sportowa w Polsce przez długie lata pozostawała na niezmie-nionym poziomie.
Nie powstawały nowe obiekty, a na tych istniejących rzadko przeprowa-dzano niezbędne prace renowacyjne czy też ulepszające dany obiekt. Pierw-sze symptomy poprawy tej sytuacji pojawiły się w połowie lat dziewięćdzie-siątych ubiegłego stulecia, z chwilą wejścia w życie nowelizacji Ustawy o grach losowych i zakładach wzajemnych. Kilka ostatnich lat, to już znacz-nie bardziej wzmożony „ruch” na rynku inwestycyjnym w dziedziznacz-nie infra-struktury sportowej. Mamy do czynienia ze znacznym zwiększeniem zadań realizowanych przez Skarb Państwa jak i podmioty prywatne czerpiące ko-rzyści z działalności sportowej. Wiele istniejących od lat obiektów doczekało się remontów i modernizacji, jednak powstają także zupełnie nowe obiekty.
Obecnie jesteśmy świadkami wielkich zmian w tej dziedzinie. Długofalo-we plany działania różnych organizacji, w tym samorządów oraz instytucji edukacyjnych coraz częściej zawierają w swej treści inicjatywy kładące na-cisk na rozwój aktywności fizycznej i sportu. Dotychczasowy efekt, to po-wstanie w naszym kraju kilku nowych obiektów sportowych dorównujących poziomem tym na Zachodzie.
Celem pracy było zaprezentowanie potrzeb oraz aktywności w zakre-sie inwestycji w obiekty infrastruktury sportowej w naszym kraju. Przedsta-wiony został sposób klasyfikacji rzeczowych inwestycji sportowych w syste-mie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych, a także najistotniejsze zadania realizowane w ramach 'Strategii Rozwoju Sportu w Polsce do Roku 2015'. Przedstawiona została również krótka charakterystyka i trendy jakie panują na zagranicznych rynkach inwestycji sportowych, a w podsumowa-niu rozdziału przedstawiono sytuację i wpływ na rozwój infrastruktury spor-towej w Polsce.
Słowa kluczowe: sport, infrastruktura sportowa, obiekty sportowe,
inwe-stycje, lokalizacja inwestycji, klasyfikacja inwestycji sportowych, projekt inwestycyjny.
Key words: sport, sports facilities, investments, investment location,
Wstęp
Sport i wszelka aktywność fizyczna mają niebywałe znaczenie w spo-łeczeństwie. Przede wszystkim niosą ze sobą istotne walory prozdrowotne dla życia człowieka, ale także sama rywalizacja i jednoczesne zmaganie się z samym sobą, ze swoimi słabościami mobilizują do większej pracy. W ostatnich dziesięcioleciach sport nie należał do priorytetowych dziedzin w polityce państwa, co skutkowało sporym obniżeniem w aktywności fizycz-nej społeczeństwa. Procesy inwestycyjne w sporcie polskim charakteryzowa-ły się ewidentną stagnacją, co doprowadziło do bardzo słabego nasycenia obiektami infrastruktury sportowej.
Infrastruktura sportowa w Polsce przez długie lata pozostawała na nie-zmienionym poziomie. Nie powstawały nowe obiekty, a na tych istniejących rzadko przeprowadzano niezbędne prace renowacyjne czy też ulepszające dany obiekt. Ogromna ilość sal sportowych służy społeczeństwu od wielu długich lat. Pierwsze symptomy poprawy tej sytuacji pojawiły się w połowie lat dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia, z chwilą wejścia w życie noweliza-cji Ustawy o grach losowych i zakładach wzajemnych. Kilka ostatnich lat, to już znacznie bardziej wzmożony „ruch” na rynku inwestycyjnym w dziedzi-nie infrastruktury sportowej. Mamy do czydziedzi-nienia ze znacznym zwiększedziedzi-niem zadań realizowanych przez Skarb Państwa jak i podmioty prywatne czerpią-ce korzyści z działalności sportowej. Wiele istniejących od lat obiektów do-czekało się remontów i modernizacji, jednak powstają także zupełnie nowe obiekty.
Omawiana w niniejszym opracowaniu dziedzina gospodarki nabrała „wiatru w żagle” dzięki przyznaniu Polsce w ostatnich latach kilku bardzo znaczących imprez międzynarodowych: UEFA EURO 2012, EuroBasket 2009 (mężczyzn), EuroBasket 2011 (kobiet), Mistrzostwa Europy Kobiet w Piłce Siatkowej 2009, tegoroczne Mistrzostwa Świata w Siatkówce Męż-czyzn i wiele innych. Dodatkowo na szeroką skalę prowadzony był przez Ministerstwo Sportu Program Budowy Kompleksów Sportowych „Moje Boi-sko Orlik – 2012”. Od kilku już lat jesteśmy świadkami wielkich zmian w tej dziedzinie. Długofalowe plany działania różnych organizacji, w tym samo-rządów oraz instytucji edukacyjnych coraz częściej zawierają w swej treści inicjatywy kładące nacisk na rozwój aktywności fizycznej i sportu. Dotych-czasowy efekt, to powstanie w naszym kraju kilku nowych obiektów sporto-wych dorównujących poziomem tym na Zachodzie.
Inwestycje sportowe
Sport jest bardzo szeroko rozumianym pojęciem. Jako dziedzina działal-ności człowieka, która charakteryzuje się dynamicznym i ciągłym rozwojem, sport we współczesnym świecie jest ważną wartością cywilizacyjną, kultu-rową i społeczną. W krajach rozwiniętych, sport stał się dla społeczeństwa dobrem powszechnym, dostępnym w różnych formach, w zależności od zain-teresowań obywateli. Jest także coraz częściej składową polityki społecznej nowoczesnego państwa, stymuluje wiele gałęzi gospodarki, tworząc nowe możliwości na rynku pracy i będąc źródłem dochodów.
Charakterystyczne dla sportu jest to, że w dzisiejszych czasach jest on znacznie bogatszy i bardziej skomplikowany w swych strukturach od obrazu
sportu sprzed chociażby pół wieku68. Obecnie dla wielu ludzi sport to spo-sób na życie i nie wyobrażają sobie chwili bez aktywności, bądź uczestnic-twa w wydarzeniach sportowych. Aspekt prozdrowotny dla większości uczestników sportu jest kluczowy. Coraz częściej sport jest także traktowa-ny jako działalność gospodarcza, wpisana w reguły wolnego rynku. Dzisiej-szy sport rozwija się na zasadach komercyjnych, w myśl których instytucje działają w taki sposób aby uzyskać wymierne korzyści finansowe z danej
działalności sportowej69.
Istnieje wiele dyscyplin, które są bardzo medialne, a komercjalizacja w parze z medializacją w sporcie mocno wpływają na jego silne związki z gospodarką narodową i mediami. Poprzez medializację widowiska sportowe zostają udostępnione dużemu spektrum zainteresowanych za
pośrednic-twem mediów takich jak radio, telewizja czy internet70.
Kolejnym bardzo ważnym kierunkiem w jakim podąża sport jest jego profesjonalizacja, w myśl której sport należy uznawać i traktować jako jeden z wielu zawodów. Mamy w Polsce coraz więcej zawodników profesjonalnych, są nimi osoby uprawiające sport na podstawie umowy o pracę lub umowy
cywilnoprawnej i otrzymujące za to wynagrodzenie71. Kluby coraz częściej
sięgają także po zawodników profesjonalnych również z zagranicznych, w celu uatrakcyjnienia widowiska, czy podniesienia poziomu sportowego w danej dyscyplinie.
Wyżej wymienione aspekty dzisiejszego sportu powodują, iż wiele podmiotów jest zainteresowanych rozwojem i upowszechnieniem sportu. Wiąże się to jednak ze znacznym rozwojem infrastruktury sportowej, a co za tym idzie ponoszeniem ogromnych nakładów na inwestycje w tym kierunku.
Inwestycje sportowe zaliczane są w gospodarce do sfery usług, gdyż służą zaspokajaniu potrzeb sportowo-rekreacyjnych. Podejmowane są one w celu wytworzenia lub utrzymania potencjału usługowego na właściwym
po-ziomie technicznym oraz poprawy jakości usługi72. W następstwie realizacji
takich inwestycji powinny zostać osiągnięte określone korzyści:
społeczne, poprzez zaspokojenie potrzeb konsumenta,
ekonomiczne, poprzez osiągnięcie zysku73.
Kluczowym kryterium klasyfikacji inwestycji sportowych jest ich póź-niejsze przeznaczenie. Są to:
sale gimnastyczne w szkołach,
stadiony,
boiska do gier,
strzelnice,
68 J. Lipiec, W poszukiwaniu istoty sportu, [w:] Filozofia kultury fizycznej. Koncepcje i
pro-blemy, pod red. Z. Krawczyka, J. Kosiewicza, Wydawnictwo AWF Warszawa 1990, s. 43.
69 K.W. Jankowski, Procesy komercjalizacji kultury fizycznej, [w:] Socjologia kultury fizycznej, pod red. Z. Krawczyka, AWF Warszawa 1995, s.228.
70 J. Zaorski, Media i sport [w:] Marketingowo o sporcie, III Konferencja Naukowa Dni Marketin-gu Sportowego na Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Sport & Business Foundation, Poznań 2005, s.179.
71 Dz. U. 2001, Nr 81 poz. 889.
72 Z. Pawlak, Ocena opłacalności i ryzyka komercyjnych inwestycji sportowych, Wydawnictwo AWF Warszawa, 2004, s. 10.
73 J.D. Antoszkiewicz, Z. Pawlak, Techniki menedżerskie. Skuteczne zarządzanie firmą, Poltext, Warszawa 2000, s.189.
tory sportowe,
korty tenisowe,
hale i sale sportowe,
pływalnie sportowe,
obiekty dla sportów zimowych.
Każda grupa wyżej wymienionych obiektów posiada dodatkowe wymogi dotyczące pojemności widowni, wymiarów boiska czy pływalni, stosowanych technologii czy też możliwości wielofunkcyjnych.
Podział inwestycji sportowych w ujęciu rzeczowym nawiązuje do kla-sycznego podziału inwestycji. Można tu wyodrębnić następujące inwestycje: nowe, odtworzeniowe, modernizacyjne i rozwojowe. Z uwagi na obecny stan i zużycie obiektów sportowych w Polsce, duże znaczenie mają inwestycje mo-dernizacyjne służące odnawianiu majątku inwestora. Główne powody to utrata nowoczesności i nie spełnianie obowiązujących standardów, w tym także standardów bezpieczeństwa, które często związane jest z ograniczo-nym cyklem wykorzystania technologii bądź niewłaściwym zarządzaniem i zaniedbaniami. W związku z zastępowaniem starych rozwiązań nowymi typowe prace modernizacyjne mają na celu takie przekształcenia majątku
rzeczowego, które prowadzą w efekcie do74:
obniżenia zużycia materiałów, surowców i energii,
zmniejszenia hałasu,
poprawy akustyki pomieszczeń oraz nagłośnienia obiektu,
poprawy warunków bezpieczeństwa na wypadek nieoczekiwanych
zdarzeń (pożar,
wybuch paniki, wybryki chuligańskie, itp.),
lepszego zabezpieczenia pracowników przed wypadkiem,
poprawy obiegu powietrza w pomieszczeniach,
zwiększenia i poprawy jakości zaplecza sanitarnego,
poprawy oświetlenia,
zwiększenia jakości substancji podłogowej itp.
Stan obiektów sportowych w Polsce
Dotychczasowy rozwój inwestycji sportowych w Polsce można podzie-lić na dwa okresy. Pierwszy z nich obejmujący lata do 1994, charakteryzuje się ewidentną stagnacją w zakresie rozwoju inwestycji sportowych i bardzo słabym nasyceniem obiektami sportowymi na terytorium kraju. W miastach brakowało hal widowiskowo-sportowych, w wielu szkołach brakowało pod-stawowych obiektów do praktykowania kultury fizycznej wśród dzieci, nie wspominając już o boiskach i terenach do uprawiania sportów rekreacyj-nych, których albo brakowało, albo ich stan techniczny nie pozwalał na bezpieczne wykorzystywanie.
Po roku 1994, za sprawą przyjętej przez Sejm nowelizacji Ustawy
o grach losowych i zakładach wzajemnych, sytuacja na rynku inwestycji
sportowych zaczęła się stopniowo zmieniać. W następstwie nowych ustaleń, środki z 20% dopłat do stawek w grach liczbowych Totalizatora Sportowego zaczęto przeznaczać na „Modernizację, remonty i dofinansowanie inwestycji
74 Z. Pawlak, Ocena opłacalności…, s. 26.
sportowych oraz rozwijanie sportu wśród dzieci, młodzieży i osób
niepełno-sprawnych”75.
Istotne szczegóły dotyczące systemowych rozwiązań w polityce inwe-stycyjnej w sporcie były zawarte w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 25 kwietnia 1997 roku, które doprowadziło do dynamicznego rozwoju infra-struktury sportowej. Zawierało ono informacje dotyczące szczegółowych za-sad dofinansowywania inwestycji sportowych ze środków pochodzących z dopłat do stawek w grach liczbowych, trybu składania wniosków oraz
przekazywania środków i ich rozliczania76.
W rezultacie ze środków pochodzących z dopłat do gier liczbowych, prowadzonych przez Totalizator Sportowy Sp. z o.o., tzw. środków specjal-nych znajdujących się w dyspozycji Prezesa UKFiS, instytucji pełniącej obo-wiązki obecnego Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu, były budowane, rozbudowywane i modernizowane: hale i pawilony sportowe, kryte pływal-nie, lodowiska, boiska i stadiony, skocznie narciarskie i inne budynki sta-nowiące zaplecze obiektów sportowych. Zmiany te miały szczególny wpływ na zmianę sytuacji na stan obiektów przyszkolnych, który na co dzień był miejscem uprawiania sportu przez dzieci i młodzież. W setkach gmin po-wstały nowe sale gimnastyczne, wiele szkół wzbogaciło się o baseny, korty
tenisowe, boiska do piłki ręcznej, siatkówki, koszykówki i lodowiska77.
W rezultacie najbardziej dynamiczny rozwój inwestycji sportowych miał miejsce w latach 1997- 2000. Świadczące o tym fakty, to oddane do eksploatacji 1502 stadiony i boiska do gier wielkich, 412 hal sportowych i 203 kryte pływalnie. Obecność nowo sprecyzowanych źródeł finansowania, którymi były środki pochodzące z dopłat do gier liczbowych prowadzonych
przez Totalizator Sportowy Sp. z o.o.78, pozwoliło na rozpoczęcie budowy lub
modernizację około 2030 obiektów. Łącznie przeznaczono na ten cel 1,182 mln zł. W okresie między 1997- 2000 zostały ukończone 1464 inwestycje o łącznej kwocie 840 mln zł, z czego wartość 1173 z tych inwestycji było
o wartości 767mln zł79.
Ciekawym faktem jest to, że w latach 1995-2000 w Polsce wybudo-wano dwukrotnie więcej hal sportowych i krytych pływalni niż w całym okresie PRL-u. Jednak mimo takiego pobudzenia w rozwoju inwestycji spor-towych w Polsce, sytuacja pod tym względem w stosunku do innych krajów europejskich nie jest dobra. Pomimo oddania do użytkowania w okresie od
1995 do 2004 roku ponad 3200 obiektów sportowych80, baza obiektów
stra-tegicznych dla sportu kwalifikowanego i rekreacji sportowej nadal znacznie odbiega od standardów europejskich. Nie odpowiada tym standardom ani liczebnie, ani pod względem jakości. W zdecydowanej większości w Polskiej
75 J. Kozłowski, Pragnienia i realia, [w:] Inwestycje sportowe III Rzeczypospolitej, Urząd Kultury Fizycznej i Sportu, Warszawa 2001, s. 8.
76 Dz. U. z dn. 25 kwietnia 1997, nr 46, poz. 293.
77 M. Nowicki, Codziennie powstaje nowy obiekt sportowy, [w:] Inwestycje sportowe III Rzeczy-pospolitej, UKFiS, Warszawa 2001, s. 6.
78 Specjalne środki finansowe (do dyspozycji Prezesa UKFiS, a obecnie Ministra Edukacji Naro-dowej i Sportu) były przeznaczane na dofinansowanie inwestycji sportowych, które doprowadzi-ło do dynamicznego rozwoju infrastruktury sportowej w okresie po roku 1994.
79 J. Kozłowski, Pragnienia i realia…, s. 8.
80 Strategia Rozwoju Sportu w Polsce do roku 2015, Ministerstwo Sportu, Warszawa, 2007, s. 5.
bazie znajdziemy obiekty zaniedbane, często wymagające kapitalnego re-montu i zazwyczaj trudno dostępne dla osób niepełnosprawnych.
W świetle norm europejskich jedno boisko sportowe powinno przy-padać na 15 tysięcy mieszkańców, jedna kryta pływalnia i duża hala
spor-towa na 50 tysięcy ludności, a jedno lodowisko na 300 tysięcy osób81.
Ze statystyk wynika, że na jedną halę (salę sportową) w Polsce przypada około 100 tysięcy osób, podczas gdy w Szwecji 24 tysiące, we Włoszech oko-ło 28 tysięcy, a w Szwajcarii 13 tysięcy. Nietrudno zatem się doliczyć spo-rych braków w ilości dostępnych obiektów na jednego mieszkańca Polski. Szacuje się, że aby sprostać potrzebom rozwijającego się społeczeństwa i wyrównać dysproporcje dzielące nas od trochę bogatszych państw, osiąga-jących lepsze wyniki w sporcie, o dłuższym okresie życia mieszkańców, na-leży wybudować w najbliższych latach min. 3 tysiące sal sportowych i około 500 pływalni i 50 krytych lodowisk, a także 10 tys. boisk o sztucznej na-wierzchni, najlepiej trawiastej z instalacją mrożeniową na lodowisko w zimie82.
Obok brakujących obiektów warto też wspomnieć, iż stan wielu ist-niejących boisk i sal pozostawiał wiele do życzenia. Efektem takiego stanu rzeczy było wieloletnie zaniedbanie ze strony władz lokalnych odpowiedzial-nych za monitorowanie stanu technicznego. Nierzadko powodem złego stanu boisk ogólnodostępnych były efekty aktów wandalizmu i braku funduszy na niezbędną naprawę.
Wiele obiektów, na których rozgrywano ligowe mecze polskich lig ko-szykówki (szczególnie lig żeńskich i niższych lig męskich) były w większości w średnim bądź złym stanie. Bardzo często są to sale przyszkolne, niekiedy ledwo mieszczące pełnowymiarowe boisko do koszykówki czy też posiadające za niski strop. Często zaopatrzone w bardzo ubogie i zaniedbane zaplecze szatniowo-sanitarne, bądź też nieposiadające odpowiedniej ilości miejsc na trybunach. Oczywiście istnieją w polskich ligach zawodowych organy do-puszczające poszczególne sale do odpowiednich rozgrywek, często jednak na wiele rzeczy przymykane jest oko z racji na brak alternatywnej hali w danym mieście. Wiele z tych miast posiada kluby z bogatą historią i zakaz wystę-pów miejscowych drużyn na dostępnych salach mógłby spowodować zakoń-czenie działalności wielu klubów.
Problemy dotyczące stanu polskiej infrastruktury sportowej były oczywiście zauważane i dość często omawiane. Dlatego też została opraco-wana w Ministerstwie Edukacji Narodowej i Sportu i przyjęta dniu 11 lutego 2003 roku przez Radę Ministrów „Strategia rozwoju sportu w Polsce do roku 2012”. Była ona dokumentem wytyczającym kierunki działań dla kultury fizycznej i sportu na najbliższe lata. Określała realizację celów i zadań, które miały doprowadzić do znaczącej poprawy stanu polskiego sportu w szerokim tego słowa znaczeniu. Okres od 2004 do 2006 roku, w którym strategia była wdrażana, przypadł na zachodzące w polskim sporcie zmiany regulacyjno-prawne. Ustawa o sporcie kwalifikowanym i utworzenie Mini-sterstwa Sportu, wpłynęły na nowe postrzeganie problemów sportu i tym samym na tempo wdrażania strategii. Uwagi i wnioski z oceny realizacji
81 Z. Pawlak, Ocena opłacalności i ryzyka…, s. 17.
82 L. A. Bartnik, Budownictwo sportowe w gminie – możliwości i uwarunkowania, Fundacja Promocji Gmin Polskich, www.cigg.pl, (28.08.2011).
noznacznie podkreślały, że strategia nie przyniosła oczekiwanych rezulta-tów, na co miało wpływ wiele czynników m.in. nieskuteczny system monito-ringu i częściowa dezaktualizacja zadań.
W oparciu o dokumenty programowe rządu m.in. program działania Rządu Rzeczpospolitej Polskiej Solidarne Państwo, „Strategię Rozwoju Kraju na lata 2007-2015” oraz ekspertyzy i wyniki konsultacji środowiskowych, a także założenia Globalnej Strategii dotyczącej diety, aktywności fizycznej i zdrowia Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), postanowiono dokonać zmian korekcyjnych i uzupełniających w strukturze strategii. Określono jednoznacznie wizję i kierunek dążenia, tworząc główny cel strategiczny – Aktywne i Sprawne Społeczeństwo. W dokumencie zdefiniowano trzy priory-tety, określając jednocześnie obszary działań w każdym z priorytetów. Prio-rytet I dotyczył ‘Popularyzacji sportu dla wszystkich’, PrioPrio-rytet II, to dążenie do ‘Wzrostu poziomu wyników sportowych’, natomiast Priorytet III skupiał się na ‘Rozwoju infrastruktury sportowo-rekreacyjnej’. Dla każdego obszaru działań w ramach każdego priorytetu określono szczegółowe zadania. Tema-tyka priorytetu 3 ściśle nawiązuje do tematu tej pracy. Główne obszary dzia-łań, to sport w gospodarce narodowej oraz infrastruktura sportowa.
Zadania w ramach Strategii Rozwoju Infrastruktury Sportowo- Re-kreacyjnej obejmowały:
Opracowanie i wdrożenie mechanizmów pozyskiwania środków
fi-nansowych na rozbudowę, modernizację i zarządzanie infrastrukturą sportową ze źródeł pozabudżetowych.
Opracowanie koncepcji systemu informacji sportowej.
Opracowanie koncepcji programów stymulujących zwiększenie
udziału sportu w gospodarce narodowej.
Opracowanie modelowych rozwiązań miejskich, gminnych i
osiedlo-wych ośrodków sportu.
Kontynuacja programu inwestycji o szczególnym znaczeniu.
Wdrażanie programu rozwoju infrastruktury sportowo-rekreacyjnej
w województwach.
Budowa ogólnodostępnych, wielofunkcyjnych boisk dla dzieci.
Budowa sali gimnastycznej w każdej gminie.
Budowa pływalni w każdym powiecie.
Promocja najefektywniejszych rozwiązań technicznych w
budownic-twie sportowym.
Budowa Narodowego Centrum Sportu83.
Celem priorytetu jest zmniejszenie dystansu, jaki w tej dziedzinie dzieli Polskę od krajów europejskich. Szczególnie problem ten dotyczy stadionów piłkarskich, pełnowymiarowych basenów pływackich i ogólnodostępnych obiektów rekreacyjnych.
Planowane obiekty muszą mieć najwyższy standard wykonawczy,
spełniają-cy normy międzynarodowych federacji sportowych (UEFA, FIBA84, itp.).
83 Strategia Rozwoju Sportu w Polsce do Roku 2015, Ministerstwo Sportu, Warszawa 2007, s. 8.
84 UEFA- Union of European Football Associations (Unia Europejskich Związków Piłkarskich), FIBA- Fédération Internationale de Basketball (Międzynarodowa Federacja Koszykówki).
kłada się także wyrównanie wieloletnich zaniedbań w małych miastach i na wsi.
Strategia Ministerstwa Sportu jest kluczowa w szerokim tego słowa znaczeniu dla sportu w naszym kraju. Zakłada wzmocnienie inwestycji stra-tegicznych likwidując zaniedbania i wzmacniając infrastrukturę czołowych dyscyplin olimpijskich. Poziom realizacji inwestycji sportowych warunkuje w dużej mierze wielkość udziału sportu w gospodarce narodowej. Sport sam w sobie ma istotne znaczenie dla życia człowieka. Jednak w społeczeństwie, które podlega nieustannym zmianom, oblicze sportu także się zmienia. W czasach, gdy wzrost gospodarczy jest zagadnieniem kluczowym, oddzia-ływanie sportu na gospodarkę także zyskuje na znaczeniu. Sport stał się
ogromnym przemysłem85.
Z badań prowadzonych w 2000 roku wynikało, że w 340 gminach nie było żadnej sali gimnastycznej. Analiza stanu bazy sportowej polskich ośrodków edukacji i funkcjonujących przy nich salach gimnastycznych wskazywała na poważne zaniedbania i pilną konieczność poprawy warun-ków niezbędnych dla prowadzenia zajęć wychowania fizycznego i sportu szkolnego. W latach 2003-2006 nastąpiła znaczna poprawa tego stanu w wyniku realizacji programu dofinansowania w tym przedmiocie ze środ-ków Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej, co wpłynęło na kontynuowanie programu w latach 2007- 2010.
Dodatkowo analizując ogólny stan infrastruktury sportowej w Polsce należałoby zwrócić także uwagę na dostępność i dostosowanie obiektów sportowych do potrzeb osób niepełnosprawnych. Wszystkie zadania realizo-wane w ramach tego priorytetu powinny uwzględniać potrzeby osób niepeł-nosprawnych z dysfunkcją narządu ruchu, a także z innymi dysfunkcjami.
Wzrost inwestycji i ich wpływ na rozwój infrastruktury sportowej w Polsce w ostatnich latach
W obszarze polskiej infrastruktury sportowej istnieją dwa główne trendy. Pierwszy dotyczy rozbudowy i modernizacji podstawowej bazy spor-towej na terenie całego kraju i odnosi się to do ogólnodostępnych boisk ze sztuczną nawierzchnią (boiska Orlik), hal lub sal do gier oraz krytych pły-walni. Drugi kierunek to budowa nowoczesnych obiektów o standardach pozwalających przeprowadzać zawody sportowe na światowym poziomie. Często o wyborze kierunku inwestycji decyduje fakt przyznania organizacji imprezy rangi mistrzostw świata lub Europy. Coraz powszechniejszym staje się w inwestycjach sportowych budowa urządzeń dla rekreacji masowej, takiej jak ścieżki rowerowe, trasy do narciarstwa biegowego, czy