Właściciele wsi Kórnica (Kornitz, 7 km na północ od Głogówka) wywodzili się z Dol-nego Śląska i są znani od 1323 roku. Wtedy to dokument wystawił Werner z Kórnicy, w którym wraz z sołtysami i chłopami z Kórnicy obiecał klasztorowi w Kazimierzu i plebanowi w Twardawie jedną szesnastą grzywny z pól uprawnych zasianych czarnuszką siewną1083 oraz dziesięcinę z żyta. Do tego dokumentu przywiesił swoją pieczęć przedstawiającą księżyc i gwiazdę (podobny do polskiej Leliwy)1084.
1077 APO. Am Kluczborka, nr 24 = nr 25 [kopia] = nr 40.
1078 B. Szczech: Przywilej Bernarda, księcia opolsko-strzeleckiego…, s. 4—5 = Idem: Widy-mat lubliniecki…, s. 4—7 = Idem: Ferdynand III, król Czech i Węgier…, s. 9—12
1079 D. Veldtrup: Prosopographische Studien…, s. 468.
1080 APO. Am Kluczborka, nr 26, 27.
1081 CDS XXXIII, s. 34, nr 17.
1082 R. Sękowski: Herbarz…, T. 4, s. 91. Tam też dalsze losy tego rodu.
1083 Była ona dodawana do chleba, zob. J.H.R. Göppert: Über die Geschichte des Garten-baues in Schlesien. „Jahresbericht der Schlesischen Gesellschaft für Vaterländische Cultur” 1865, Bd. 42, s. 178
1084 APWr. Rep. 91, nr 219 = CDS XVIII, nr 4298. Zdjęcie pieczęci, zob. M.L. Wójcik: Pie-częcie…, T. 1, s. 397—399 (pieczęć nr 352). Wydawcy dokumentu oraz J. Pilnáček uznali, że Werner pochodził z raciborskiej Kornicy, zob. J. Pilnáček: Rody…, D. 1, s. 307. Także Ludwig Igálffy-Igály uważa Wernera i jego potomków oraz pozostałych Korniców za jedną rodzinę, zob. Idem: Die Entste-hung der schlesischen Kornitz-Familien mit Beiträgen zur Genealogie der Sobeck, Bielik, Rogowsky und Dubovsky von Kornitz. Adler 1953 / 1955. Bd. 3 (XVII.), s. 41—55; Idem: Beiträgen zur Genea-logie der Kornitz-Familien. Adler 1953 / 1955, Bd. 3 (XVII.), s. 71—74, 89—94, 106—111, 158—163, 209—214, 287—298; Idem: Die Kornitz Familien in Oberschlesien. „Mitteilungen d. Beuthener Geschichts und Museumsvereins” 1956 / 1957. H. 17 / 18, s. 2. R. Sękowski słusznie przyjął, iż cho-dzi o Kórnicę, zob. Idem: Herbarz…, T. 4, s. 46. Świadczy o tym fakt, iż na liście świadków zna-lazł się między innymi Bertold z Mionowa, a do dokumentu została przywieszona także pieczęć
B
iogramy195
Jego żoną była Dobiesława, a synem Andrzej, którzy w 1336 roku zastawili wieś Dobkowice (29 km na południowy zachód od Wrocławia) za 64 grzywny Stefa-nowi z Parszowic i jego syStefa-nowi MirzaStefa-nowi1085. Potomkowie Wernera poręczy-li 6 lipca 1399 roku ugodę Władysława II i Ofki z synami Bolka III. Byli to Jarosław, Werner, Jakusz i Januszek (Hanusske)1086. Jarosław już w 1394 roku poświadczył dokument księżnej Ofki1087.
Na dokumencie księżnej sporządzonym w 1408 roku pojawił się Mikołaj z Kórnicy1088. Następnie znalazł się na liście świadków na dokumentach Ofki z 31 grudnia 1408 roku i 7 grudnia 1411 roku1089. Potwierdził on także testament księżnej z 1 lipca 1412 roku1090. Był następnie świadkiem dokumentów księżnej z 4 października 1414 roku, 30 października 1414 roku, 13 maja i 24 październi-ka 1415 roku, 16 listopada 1416 roku oraz 9 maja 1418 roku1091. Natomiast doku-ment tej księżnej z 2 czerwca 1418 roku poświadczył Janusz1092. Na dokumencie z 9 maja 1418 roku świadkiem był także Werner z Kórnicy. Żoną Wernera była bli-żej nieznana Ofka. Zapewne po swojej matce odziedziczył część Rogów (Rogow, dziś część Kędzierzyna-Koźla)1093. Werner posiadał także wsie Słoków (Slokaw, 15 km na zachód od Głogówka) i Kotkowice (Kotkowicz, dzisiejsze Stare Kotowice
leżące 3 km na wschód od Głogówka)1094. Werner potwierdził również dokument
Głogówka. Osoby związane z tym dokumentem pochodziły zatem z księstwa niemodlińskiego.
L. Igálffy-Igály błędnie podał, że rodzina ta pieczętowała się herbem Szeliga, zob. Idem: W sprawie rodów…, nr 7, s. 33. Ten sam herb — księżyc i gwiazda — znalazł się w XVIII-wiecznym zbiorze Scuta nobilium Ducatus Teschinensis, zob. L.J. Szersznik: Materiały genealogiczno-heraldyczne do dziejów szlachty księstwa cieszyńskiego. Wyd. W. Gojniczek. Cieszyn 2004, s. 219 [herb podpisany nazwiskiem Cornicz].
1085 CDS XXIX, nr 5589.
1086 CDS VI, nr 85 [regest]. D. Veldtrup i J. Sperka uznali ich za Korniców, zob. D. Veldtrup:
Prosopographische Studien…, s. 412—413; J. Sperka: Otoczenie Władysława Opolczyka…, s. 279.
1087 CDP. T. 2, nr 546; R. Sękowski, Herbarz…, T. 4, s. 46.
1088 APWr. Rep. 127, nr 18 = ZDP, nr 76.
1089 APWr. Rep. 4f, nr 54b = DB. Bd. 1. Th. 1, s. 67—69; APWr. Rep. 107, nr 73.
1090 APWr. Rep. 107, nr 81.
1091 CDS XXXIII, s. 147; nr 20, s. 148, nr 24; APWr. Rep. 102, nr 452, 482; CDS I, nr 88; CDS VI, nr 149 [regest].
1092 S. Koszyk: Dokumenty pergaminowe…, s. 104 (na tym dokumencie odczytany jako Antoniuschke). Ten sam rycerz był świadkiem dokumentów z 1406 i 1410 roku, zob. J. Pilnáček:
Rody…, D. 1, s. 308.
1093 Na dokumencie z 16 lipca 1416 roku Werner jest określony jako aus Rogaw, zob. CDS XXXIII, s. 147—148, nr 23. Werner pierwszy raz jako właściciel Rogów pojawił się na dokumencie Konrada kozielskiego z 16 marca 1411 roku, zob. CDS VI, nr 125 [regest]. Rogi były także własnością siostry Wernera, zob. niżej.
1094 CDS XXXIII, s. 147—148, nr 23, s. 152, nr 1.
Bolka IV i Bernarda niemodlińskiego z 12 października 1418 roku wystawiony w Głogówku1095. Siostrą Wernera była Katarzyna, żona Henryka z Domanic, która w 1432 roku zapisała dzieciom swego brata — Henrykowi i Katarzynie z Kórni-cy — wszelkie swoje dobra w Rogach1096.
Synem Wernera był Henryk (Heintz, Hincza), któremu w czasie zajęcia Głogówka przez husytów w 1428 roku spaliły się dokumenty potwierdzające posiadanie Kórnicy i Kotkowic. Z tego powodu w 1433 roku Bolko V wystawił nowy dyplom, w którym powtórzył treść zaginionych dokumentów. Wynikało z niego, że do Henryka należały trzy czwarte części obu wsi, które odziedziczył po rodzicach, razem z folwarkami, ogrodami, chłopami, sołtysami, karczmami i kolaturami w tamtejszych kościołach, jednak bez prawa książęcego i wyższe-go sądownictwa. Ponadto Henryk był zobowiązany do służby z dwoma końmi (jednym z każdej wsi) wedle zwyczaju. Książę zobowiązał się pokrywać wszel-kie szkody podczas wypraw. Dodatkowo książę dodał Henrykowi nowe upraw-nienia — możliwość pobierania snopowego oraz przekazanie sołectwa w obu wsiach1097. 29 czerwca 1441 roku Henryk, pan Kotkowic i Kórnicy, sprzedał pół łana w Kotkowicach sołtysowi Jerzemu, a 11 września 1444 roku zatwierdził temu Jerzemu posiadanie 1 łana sołectwa1098. Henryk Kórnica był świadkiem dokumentów księcia głogóweckiego od 1431 roku do 1451 roku1099. W 1446 roku Henryk z Kórnicy był — wraz z Jerzym Stoszem z Branic, Janem Stoszem z Ligoty, nieznanym z imienia Friedlandzkim i Adamem Besem z Kolna — opiekunem Machny, małżonki Imbrama z Łąki, który zapisał swojej żonie jako wiano Łąkę w okręgu opolskim i Suchą w okręgu strzeleckim1100.
Z Bolkiem IV swoją karierę związał natomiast Jan z Kórnicy. U boku tego księcia został pierwszy raz odnotowany 10 września 1410 roku w Skorogosz-czy1101. Następnie potwierdził dokumenty tego księcia z 12 stycznia 1411 roku i 11 grudnia 1412 roku1102. Co najmniej od 1413 roku był starostą na starym zamku opolskim1103. Z tym tytułem poświadczony został także 15 marca 1414 roku1104.
1095 A. Knoblich: Bemerkungen, Ergänzungen…, s. 497.
1096 A. Weltzel: Geschichte der Stad, Herrschaft und Festung…, s. 100.
1097 CDS VI, nr 185, 186 [regesty].
1098 Urbarze III, s. 97—98, przyp. 79.
1099 APWr. Rep. 12, nr 36; CDS XXXIII, s. 105, nr 8; A. Weltzel: Geschichte der Stadt Neu-stadt…, s. 64; LuBS. Bd. 2, s. 337. Był także świadkiem dokumentu z 1448 roku, zob. J. Pilnáček:
Rody…, D. 1, s. 308.
1100 Idem: Rody…, D. 1, s. 49.
1101 APWr. Rep. 4f, nr 84k.
1102 CDS VI, nr 119 [regest]; APWr. Rep. 107, nr 86.
1103 F. Idzikowski: Geschichte der Stadt Oppeln. Oppeln 1863, s. 312.
1104 APWr. Rep. 107, nr 90; D. Veldtrup: Prosopographische Studien…, s. 412—413.
B
iogramy197
Jest to ostatnia o nim informacja. Co najmniej od 10 czerwca 1417 roku starostą na starym zamku opolskim był Jan z Kamienia1105.
Tablica 9. Rodzina Kórnickich
Werner
1323
ż. Dobiesława
Andrzej
1336
n.n.
?
Jarosław Werner Jakusz Januszek Jan 1394–1399 1399–1418 1399 1399–1418 1410–1414
ż. Ofka
?
Henryk Katarzyna Mikołaj
1428–1451 1432 1407–1418 m. Henryk z Domanic
Źródło: Opracowanie własne.
134. (z) K rapkowic
W 1414 roku na wyprawę do Prus z księciem Bernardem wyruszyli Mikołaj i Jan z Krapkowic1106. Trudno stwierdzić, jakie mieli związki z tym miastem. Mogli być krewnymi Leonarda z Krapkowic, świadka na dokumencie księcia opawskiego z 1383 roku1107.
1105 CDS I, nr 91; D. Veldtrup: Prosopographische Studien…, s. 410.
1106 OBA 2111, s. 11, 12.
1107 I. Pietrzyk: Kancelaria i dokument Przemyślidów opawskich w XIV i początkach XV wie-ku. Katowice 2008, s. 92.
135. K reppendorfowie
Rodzina obcego pochodzenia, która na początku XIV wieku osiadła w księstwie nyskim. W latach siedemdziesiątych XIV wieku bracia Henryk i Mikołaj, niewąt-pliwi przedstawiciele tej familii, byli dziedzicznymi wójtami opolskimi. Mieli brata Goczego, który pozostał w księstwie biskupim. Ich ojcem bądź dziadkiem był najpewniej Herman, który w źródłach pojawiał się w latach 1309—13151108. Henryk Kreppendorf był na pewno wójtem w latach 1376—1399 i w tym okre-sie kilkakrotnie potwierdzał książęce dyplomy1109. Był żonaty z bliżej niezna-ną Anniezna-ną, z którą otrzymał w 1393 roku od papieża zezwolenie na słuchanie mszy świętej w miejscach objętych interdyktem1110. Brat Henryka, Mikołaj, był wójtem opolskim na pewno w latach 1376—1394 i w tym okresie również pojawiał się na listach świadków dyplomów książęcych1111. Ich siostrą była Ofka, żona przedstawiciela rodziny Nebelschütz1112. Kreppendorfowie posia-dali Zbicko (Sbyczina, 7 km na wschód od Opola) oraz Sowczyce (Sobschicz, w późniejszym czasie teren tej wsi został przeznaczony na staw, a obecnie na jej miejscu znajduje się wieś Zawada, 9,5 km na północny wschód od Opola).
Pierwszą z tych osad nabyli bracia w 1390 roku od córek Franciszka Szramy1113. W dokumencie zaznaczone, że w razie bezpotomnej śmierci jednego z nich cała wieś przejdzie na drugiego brata1114, dlatego słuszny wydaje się wniosek D. Veldtrupa, że skoro w 1399 roku Henryk dysponował całą osadą Zbicko, której połowę zapisał żonie Annie, a drugą siostrze Ofce i jej dzieciom, to Mikołaj już
1108 T. Jurek: Obce rycerstwo…, s. 246—247.
1109 Biogram Henryka, zob. D. Veldtrup: Prosopographische Studien…, s. 253—255.
Niemiecki badacz pominął dokumenty z 1376 roku (Neisser Lagerbücher, nr 655) oraz 1378 roku (AAWr. sygn. M, KK33) i stwierdził, że Henryk był wójtem od 1383 roku. Uznał ponadto, że in-formacje o Henryku z początku XV wieku odnoszą się do tej samej osoby. Ponieważ jednak wójt Henryk w 1410 roku przywiesił pieczęć z herbem Nebelschütz, a w 1415 roku wystąpił ra-zem z bratem Mikołajem (brat XIV-wiecznego Henryka najpewniej już wówczas zmarł, zob. ni-żej), uznaję te osoby za przedstawicieli kolejnego pokolenia wójtów opolskich, zob. biogram Nebelschützów.
1110 MV. T. 5, nr 738; D. Veldtrup: Prosopographische Studien…, s. 253.
1111 Biogram Mikołaja, zob. D. Veldtrup: Prosopographische Studien…, s. 257—258. Niezna-ne były temu badaczowi dokumenty z 1376 roku (Neisser Lagerbücher, nr 655) i 1378 roku (Moravský Zemský Archiv v Brně. G140, k. 631, inv. č. 2715, sign. 81b, fol. 1), przez co uznał, że był on wójtem od 1390 roku. Mikołaj był także świadkiem na pominiętym przez niemieckiego historyka dyplomie z 1382 roku (APWr. Rep. 4f, nr 72aa).
1112 E. Wółkiewicz: Kapituła kolegiacka św. Mikołaja w Otmuchowie. Dzieje — organiza-cja — skład osobowy (1386—1477). Opole 2004, s. 314.
1113 Dokladny opis majątku wójtów, zob. D. Veldtrup: Prosopographische Studien…, s. 238—244.
1114 CDS VI, nr 77 [regest].