Ze wsi Kamień (Kamen, dzisiejszy Kamień Śląski, 12,5 km na północny wschód od Krapkowic)934 pochodzili Kamieńcowie, którzy używali herbu określanego
927 S. Mikucki: Rycerstwo słowiańskie w Wapenboek Gelrego. „Studia Źródłoznawcze” 1958.
T. 3, s. 112; J. Sperka: Otoczenie Władysława Opolczyka…, s. 263—265.
928 Dokładny biogram Jaśka, zob. Ibidem, s. 263—265.
929 J. Heyne: Dokumentierte Geschichte…, Bd. 2, s. 838.
930 AS I, nr 349.
931 CDS VI, nr 129 [regest].
932 Inwentarz 4f, s. 1234. O tym dokumencie zob. A. Weltzel: Geschichte der Stadt und Herrschaft…, s. 12; Schirnding. Bd. 4, nr 2519g. Natomiast o dokumencie z 1364 roku, zob. Schirnding. Bd. 4, nr 3106 = A. Weltzel, Das fürstliche Cisterzienserstift…, s. 19 = CDS II, s. 91, nr 17 [informacja].
933 OBA 2111, s. 11.
934 R. Sękowski podaje, że pochodzili z Pawonkowa, zob. R. Sękowski, Herbarz…, T. 3, s. 293.
Jest to jednak niemożliwe, gdyż wieś ta należała do rodu Strzałów, zob. biogram Strzałów. Z kolei J. Pilnáček przypuszczał, iż rodzina wywodziła się z Kamienia znajdującego się w okręgu oleskim, zob. Idem: Rody…, D. 1, s. 264. J. Horwat raz uważa, że rodzina ta wywodziła się z Kamieńca koło Koźla, a innym razem podaje Kamień Śląski jako gniazdo rodowe tego rodu, zob. Idem: Księstwo
jako Zet (tzw. podwójny hak)935. Pierwszym znanym przedstawicielem tej rodziny był Tomasz z Kamienia, kasztelan Białej, który w 1293 roku świadkował na do-kumencie Bolesława opolskiego936. Posiadał on dobra w Tomicach937. Ostatni raz z tym tytułem pojawił się w 1301 roku, kiedy to był jednym z sędziów w sporze między zakonnikami z Lubiąża a Adamem z Pisarzowic938. Tomasz był wówczas pasowanym rycerzem. Jego synami byli Jakub, Bertolt, Jan i Tomasz, właściciele alodium w Tomicach, do którego zrzekli się praw na rzecz klasztoru w Lubiążu za 50 grzywien, co potwierdza dokument z 29 listopada 1312 roku939. Jan, będąc już pasowanym rycerzem, potwierdził dokument księcia Alberta strzeleckiego z 21 czerwca 1323 roku940. Pojawił się także jako świadek na dokumencie tego księcia wystawionym 20 kwietnia 1345 roku941. Tomasz był natomiast świadkiem na dokumencie Alberta strzeleckiego z 1325 roku942, a w 1328 roku pojawił się na dokumencie księcia bytomskiego943. W styczniu i lutym 1350 roku książę strzelecki nadał rycerzowi Tomaszowi prawo książęce wraz z wyższym sądow-nictwem oraz prawem łowieckim we wsi Kielcza944. Bracia Jan i Tomasz razem poświadczyli dokument Alberta strzeleckiego z 21 marca 1350 roku945. Tomasz znalazł się wśród świadków na dokumentach tego księcia z 1358 i 1361 roku946. W 1353 roku miało dojść do podziału rodzinnego majątku pomiędzy Tomasza i Piotra. Kamień pozostał przy Piotrze, a Kielczę przejął Tomasz947. W tym samym roku Piotr z Kamienia nabył za 120 grzywien wieś Raszową w okręgu strzele-ckim od Rudolfa, syna Ulryka zwanego Grzymicz948. Innym przedstawicielem
bytomskie i jego podziały do końca XV wieku. Gliwice 1993, s. 94; Idem: Księstwo opolskie…, s. 428.
Rodzina ta na pewno nie wywodziła się z Kamienia koło Bytomia, gdyż w 1324 roku zakupił go Klemens Świętopełkowic, zob. CDS XVIII, nr 4330, zob. J.K. Horwat: Księstwo bytomskie…, s. 94.
935 R. Sękowski: Herbarz…, T. 3, s. 293. Pieczęć Jaśka z Kamienia, zob. APWr. Rep. 71, nr 49. Podobnie wyglądała najstarsza znana forma herbu Pilawa, zob. J. Szymański: Herbarz…, s. 270—220; K. Niemczyk: Kamienieccy herbu Pilawa. Z dziejów kariery i awansu szlachty polskiej do 1535 / 1536 roku. Katowice 2016, s. 28.
936 Szerzej, zob. M. Cetwiński: Rycerstwo śląskie…, Cz. 2, s. 56.
937 SUB. Bd. 5, nr 389.
938 APWr. Rep. 91, nr 133 = CDS XVI, nr 2655 [regest].
939 APWr. Rep. 91, nr 169 = CDS XVI, nr 3325 [regest].
940 APWr. Rep. 85, nr 6 = CDS II, s. 85 = CDS XVIII, nr 4270 [regest].
941 APWr. Rep. 71, nr 22 = CDS I, nr 35 = RŚ, t. 1, nr 301 [regest] = Katalog. T. 3, nr 624 [regest].
942 CDS XVIII, nr 4472.
943 CDS XXII, nr 4733; J.K. Horwat: Księstwo bytomskie…, s. 94.
944 Inwentarz 4f, s. 1240, 1241.
945 CDS VI, nr 17 [regest].
946 Schirnding. Bd. 4, nr 2520c; CDS II, s. 89—90, nr 15.
947 E. Mücke: Chronik von Groß Stein. „Aus dem Chelmer Lande” 1925. Jg. 1, nr 10, s. 4. Brak podanego źródła, ale pozostałe informacje z tego artykułu mają potwierdzenie w dokumentach.
948 CDS VI, nr 19 [regest].
B
iogramy181
tej rodziny był Paszek z Kamienia, który w 1365 roku poświadczył dokument księcia Alberta949. Jeden z Kamieńców był właścicielem wsi Krępna i jako świa-dek pojawił się na dokumencie Władysława Opolczyka wystawionym 14 lipca 1363 roku950.
Do kolejnego pokolenia należał Jasiek Kamieniec, świadek trzech doku-mentów Bolka IV z 9 listopada 1405 roku951, 22 maja 1406 roku oraz 22 mar-ca 1406 roku952. Był on starostą na starym zamku opolskim. Z tym tytułem został poświadczony 10 czerwca 1417 roku. Do dokumentu przywiesił swoją pieczęć (w polu tarczy litera Z)953. 10 sierpnia 1421 roku nabył od Tomasza Waduskiego zwanego Leibis wieś Łany, leżącą przed Sośnicowicami (Lon, dzisiejsze Łany Wielkie, 2 km na północny wschód od Sośnicowic) za 200 grzywien groszy pra-skich954. Sześć lat później sprzedał dobra w rejonie Sośnicowic, dopłacając jesz-cze 30 grzywien Paszkowi Gawronkowi za wieś Richtinwald (dzisiejsze Dębie, 15 km ma południowy wschód od Opola)955. Potem znalazł się jako świadek na
dyplomach Bolka IV z 11 stycznia 1432 roku oraz 5 września 1434 roku956. Innymi Kamieńcami z tego okresu byli bracia Mikołaj i Wawrzyniec z Ka-mienia oraz bracia Żegota z Kaz Ka-mienia i Arnold z Wędryni, którzy wyruszyli w 1414 roku z księciem Bernardem na wojnę do Prus957. Mikołaj znajdował się następnie wśród świadków na dokumencie Bolka IV z 1432 roku958.
Synem jednego ze wspomnianych Kamieńców był zapewne Jan, który po-twierdził dokument Jana i Mikołaja I z 15 października 1437 roku959. Matką Jana była Beata Podgolowa z Rudzkich960. W 1453 roku Jan znalazł się wśród licznych świadków na dokumencie Mikołaja I, w którym książę potwierdził darowiznę Bolka V na rzecz Jadwigi z Besów961. Także w późniejszym czasie pojawiał się
949 DB. Bd. 1. Th. 1, s. 57.
950 CDS VI, nr 30 [regest].
951 APWr. Rep. 4f, nr 84i; Rep. 107, nr 67, 68.
952 APWr. Rep. 107, nr 68.
953 APWr. Rep. 71, nr 49 = CDS I, nr 91. Zdjęcia pieczęci Jaśka zamieścił ostatnio M.L. Wójcik, zob. Idem: Pieczęcie…, T. 1, s. 369—372 (pieczęć nr 321).
954 APO. Archiwum hrabiego Praschmy z Niemodlina, nr 2. Prawdopodobnie w miejscu tym (na południe od osady Łany Wielkie) znajdował się obiekt typu motte, zob. D. Nowakowski:
Śląskie obiekty…, s. 355.
955 CDS VI, nr 176 [regest].
956 CDS VI, nr 183 [regest]; H. Wotzlaw: Tarnau eine oberschlesische Ortschaft. Dülmen 1993, s. 42.
957 OBA 2111, s. 12.
958 CDS VI, nr 184 [regest].
959 CDS VI, nr 196 [regest].
960 CDS VI, nr 277, 366, 367 [regesty].
961 Národní archiv v Praze. Archiv České Koruny, sign. 1671 = AKC 6, nr 38.
w otoczeniu książąt opolskich962. Jego córką była Katarzyna, żona Jana Dreskego, a następnie Mateusza Przedbora Sierakowskiego963.
122. K iczkowie
Rodzina pieczętowała się herbem przedstawiającym trzy złote sznury związane w roztrój964. Pierwszym przedstawicielem tego starego górnośląskiego rodu rycer-skiego miał być Stefan Kiczka, właściciel Dolnej (Duolnie, 7 km na południowy za-chód od Strzelec Opolskich) w kasztelanii strzeleckiej, ale dokument, na którym został wymieniony, jest najpewniej falsyfikatem965. Pewnym przedstawicielem tej rodziny był Mikołaj Kiczka, pełniący w połowie XIV wieku urząd burgrabiego to-szeckiego966. Wspomniany Mikołaj był świadkiem jednego dokumentu Bolka III, wystawionego w Sławięcicach 24 sierpnia 1378 roku. Był już wówczas rycerzem pasowanym oraz starostą toszeckim967. Do kolejnego pokolenia tej familii należeli Idzi Kiczka, właściciel Siedlec968, Jan Kiczka, świadek na dokumencie Władysława Opolczyka z 1373 roku, będący już wówczas rycerzem pasowanym969, oraz Piotr Kiczka, świadek dokumentów Bolesława toszeckiego970. Kolejny przedstawiciel tej rodziny to Albrecht, zapewne syn Jana bądź Idziego971. Pierwsza informacja o Albrechcie pochodzi z 1407 roku. Był wówczas świadkiem dokumentu Bolka cieszyńskiego wystawionego dla Andrzeja Kiczki (możliwe, że brata Albrechta)972. W 1414 roku Albrecht wyruszył z księciem Bernardem niemodlińskim na wojnę przeciwko zakonowi krzyżackiemu973. Później poświadczył dokument dla tego
962 CDS VI, nr 426 [regest].
963 CDS VI, nr 313, 327, 372 [regest].
964 J. Pilnáček: Rody…, D. 1, s. 273—275.
965 CDS VI, nr 5 [regest]. Dokument z datą 1216, poprawioną przez wydawców na 1316. Niemal wszyscy rycerze wymienieni na liście świadków są nieznani z innych źródeł.
966 J. Drabina, J. Horwat, Z. Jedynak: Bytom średniowieczny…, s. 119.
967 Moravský Zemský Archiv v Brně. G140, k. 631, inv. č. 2715, sign. 81b, fol. 1. W 1374 roku odnotowano jeszcze Alberta Kiczkę, zob. APWr. Rep. 115, nr 105.
968 CDS II, s. 89—90, nr 15; J. Pilnáček: Rody…, D. 1, s. 273; Inwentarz 4f, s. 1234b = Schirnding. Bd. 4, nr 2519g = A. Weltzel: Geschichte der Stadt und Herrschaft…, s. 12.
969 CDS VI, nr 52 [regest].
970 J.K. Horwat: Księstwo bytomskie…, s. 93.
971 Mało prawdopodobne wydaje się, aby jego ojcem był Piotr, który nigdy nie był związany z książętami opolskimi. Jego synami byli zapewne Mikołaj i Herman, świadkowie na dokumentach książąt cieszyńskich, oraz ewentualnie Adam z Płużnicy znajdujący się w otoczeniu synów Prze-mysława Noszaka, zob. ZDM. Cz. 2, nr 464, 507, 536; J.K. Horwat: Księstwo bytomskie…, s. 93, 95, 98. O Adamie, zob. niżej.
972 CDS II, s. 95—96, nr 24.
973 OBA 2111, s. 11. Na liście z predykatem rycerza.
B
iogramy183
Piasta z 13 sierpnia 1417 roku974. W tym samym roku Albrecht Kiczka z Płużnicy poręczył wraz z Mikołajem Siestrzeńcem oraz Mikołajem Slyszem z Paczyny pożyczkę Nawoja Tęczyńskiego975. Pan Kiczka z Płużnicy poświadczył doku-ment Bernarda niemodlińskiego z 8 lutego 1418 roku976. 10 sierpnia 1421 roku znalazł się na czele listy świadków na dokumencie księcia strzeleckiego i został określony jako rycerz977. Po raz kolejny na liście świadków tego Piasta pojawił się 9 grudnia 1424 roku. Był już wówczas właścicielem części Łabęd (obecnie dzielnica Gliwic)978. Ostatni potwierdzony przez niego dokument został wysta-wiony przez księcia Bernarda 17 marca 1431 roku979. Synami Albrechta mogli być Jan Kiczka, świadek na dokumencie Bolka V z 1434 roku980, Mikołaj Kiczka z Chmielowic, trzykrotnie potwierdzający dokumenty Mikołaja I981, oraz Adam Kiczka. Mikołaj Kiczka z Płużnicy od 1430 roku był kanonikiem głogóweckim, a także prepozytem niemodlińskim oraz altarystą strzeleckim i wrocławskim982. W 1438 roku podczas wyprawy króla polskiego po koronę czeską Adam z Płuż-nicy wraz z Żegotą z Dolnej poświadczył zawieszenie broni między książętami oświęcimskimi a Jagiellonem. Do dokumentu przywiesili wówczas swoje pie-częcie przedstawiające trzy łopaty w roztrój, co raczej wyklucza ich z grona po-tencjalnych Kiczków983. W 1444 roku Adam Kiczka wraz z Mikołajem Latschiną, wójtem kozielskim, sprzedał Janowi Nawojowi wieś Dolną i zaginione dziś Czo-lakowice za 250 grzywien wraz z patronatem nad kościołem oraz wyższym i niż-szym sądownictwem984. W tym samym roku potwierdził jeden dokument księcia Bernarda985. W 1459 roku Adam kupił od Jana Zakrzowskiego Nową Wieś986.
974 CDS VI, nr 145 [regest].
975 SPPP. T. 2, nr 1524.
976 DB. Bd. 1. Th. 2, s. 78. Posiadanie predykatu rycerskiego oznacza, że był on tożsamy z Al-brechtem, który w następnych dokumentach stale określany był jako rycerz.
977 APO. Archiwum hrabiego Praschmy z Niemodlina, nr 2.
978 APWr. Rep. 107, nr 118. Jako Albrecht Kiczka z Łabęd świadkował także 16 maja 1429 roku, zob. CDS VI, nr 178 [regest].
979 CDS XXXIII, s. 33, nr 17.
980 CDS XXXIII, s. 105, nr 8.
981 LuBS. Bd. 2, s. 333; CDS I, nr 117; Národní archiv v Praze. Archiv České Koruny, sign. 1671 = AKC 6, nr 38.
982 AS II, nr 2192; E. Wółkiewicz: Kapituła kolegiacka św. Bartłomieja…, s. 76—77.
983 Codex epistolaris saeculi decimi quinti. T. 1. Wyd. A. Sokołowski, J. Szujski. Kraków 1876, nr 97; Jana Zamoyskiego notaty…, nr 585, s. 66. Obecnie pieczęć Żegoty jest mocno uszkodzona, zob. Biblioteka Książąt Czartoryskich w Krakowie. Dokumenty pergaminowe, nr 431.
984 CDS VI, nr 215 [regest]. Wieś znajdowała się niedaleko Dolnej, zob. E. Mücke: Dorfschick-sale…, s. 3. Wyższe sądownctwo w tych osadach potwierdził Adamowi i Mikołajowi książę Bernard w 1442 roku, zob. CDS VI, nr 212.
985 CDS VI, nr 216 [regest].
986 J. Pilnáček: Rody…, D. 5, s. 1411.
123. (z) K ielczy
Ze wsi Kielcza (Kelcze, Kielcza leżąca w okręgu strzeleckim, na granicy z księ-stwem toszeckim, gdzie funkcjonowała druga wieś o tej samej nazwie987, 28 km na północny zachód od Tarnowskich Gór) znani są bracia Jaksa i Jakusz, któ-rzy 26 sierpnia 1411 roku wraz z Janem Prychałą sprzedali cystersom w Jemiel-nicy swoje prawa do wsi Ruskowice (wieś zaginiona)988. Możliwe, że należeli do rodziny Kamieńców989.
124. Kępscy, (z) Kępy
Wywodzili się ze wsi Kępa (Kampa, 5 km na północny wschód od Opola)990. Pro-toplastą tej rodziny — sądząc po nietypowym imieniu — mógł być Nasiębor.
Pierwszy raz pojawił się na dwóch dokumentach Bolesława I z 9 marca 1309 roku i był już wtedy pasowanym rycerzem991. Kolejny dokument tego księcia po-świadczył dopiero 21 sierpnia 1312 roku992. Należy zaznaczyć, że jest to jedyny rycerz o tym imieniu znany ze źródeł opolskich z początku XIV wieku. Jego synem był najpewniej Jakusz Nasiębor, świadek na dokumencie księcia Bolka wystawionym 6 czerwca 1343 roku993. Z kolei jego synami byli Jakusz, będący w połowie XIV wieku starostą opolskim994, oraz Nasiębor, kleryk krakowski995.
987 Szerzej na ten temat, zob. J. Rajman: Kielcza i Żędowice na tle osadnictwa…, s. 39—64.
We wschodniej części wsi znajdował się obiekt typu motte, zob. D. Nowakowski: Śląskie obiek- ty…, s. 326.
988 APWr. Rep. 4f, nr 67; A. Weltzel: Das fürstliche Cisterzienserstift…, s. 27. Zdaniem tego ostatniego badacza wieś Ruskowice znajdowała się obok Otmic.
989 Zob. biogram: Kamieńcowie, (z) Kamienia.
990 APWr. Rep. 107, nr 16 = RŚ. T. 3, nr 475 [regest]; RŚ. T. 4, nr 447; CDS VI, nr 30 [regest];
J. Sperka: Otoczenie Władysława Opolczyka…, s. 273—275.
991 D 370, s. 29 = DB. Bd. 1. Th. 2, s. 67 = CDS I, s. 21—23 = CDS XVI, nr 3043 [regest]; CDS XVI, nr 3044. Pierwszy z tych dokumentów znany jest z odpisu i imię rycerza jest mocno zniekształcone (Slozebor). Na drugim, znanym z XVI-wiecznego urbarza, imię również zostało nieco zdeformo-wane (Naczabar). Najpewniej jego imię brzmiało Nassembar. Tak został zapisany na dokumencie wystawionym 21 sierpnia 1312 roku, zob. CDS XVI, nr 3304.
992 CDS XVI, nr 3304.
993 CDS I, nr 60 (Data dokumentu jest błędna — 1393. Biorąc pod uwagę listę świadków, dokument musiał być spisany w połowie XIV wieku, prawdopodobnie zamiast L zapisano C).
994 APWr. Rep. 107, nr 16 = RŚ. T. 3, nr 475; RŚ. T. 4, nr 447; APWr. Rep. 4f, nr 65d (tu bez tytułu); CDS VI, nr 30 [regest].
995 O prebendy dla Nasiębora, syna Jakusza z Kępy, zabiegał Bolko III. J. Sperka słusznie uznaje go za brata, a nie syna starosty opolskiego, zob. Idem: Otoczenie Władysława Opolczyka…, s. 274. Nasiębor, syn Jakusza, żył jeszcze w 1365 roku, zob. MV. T. 3, nr 539.
B
iogramy185
Synami Jakusza byli Nasiębor i Jakusz996. Pierwszy z nich pojawił się w charak-terze świadka na dokumencie Bolka III wystawionym 18 listopada 1381 roku997. Nasiębor poszedł w ślady ojca i także został starostą opolskim. Był nim z ra-mienia Bolka IV co najmniej od 1389 roku998. W jego otoczeniu znalazł się już wcześniej, gdyż potwierdził dokument tego księcia i jego brata Jana z 22 lip-ca 1386 roku999. 1 listopada 1390 roku był świadkiem na dokumencie księcia Władysława dotyczącym sprzedaży folwarku w Kątach (Kanti, dzisiejsze Kąty Opolskie, 15 km na południe od Opola)1000. Następnie został ochmistrzem dworu młodego Piasta i z tym tytułem został poświadczony w 1394 roku1001. W 1392 roku wraz z bratem sprzedał 2 grzywny czynszów ze wsi Kępa za 20 grzywien altary-ście nyskiemu Teodorykowi z Toszka1002. Był świadkiem na dokumencie Bolka IV z 13 sierpnia 1393 roku dotyczącym sprzedaży folwarku w Kątach1003 . 24 wrześ-nia 1396 roku wraz z bratem kupił za 60 grzywien dom w Opolu1004. Nasiębor był jednym z gwarantów umowy między Władysławem Opolczykiem a jego bratankami z 1393 roku1005. Na przełomie XIV i XV wieku w otoczeniu księcia Bolka IV znalazł się także Jakusz, który kilkakrotnie był świadkiem na jego doku-mentach1006. Jakusz zmarł przed 16 grudnia 1449 roku, gdyż tego dnia jego córka Małgorzata zrezygnowała z pretensji do wsi Kępa, Krzanowice (5 km na północ od Opola), Dąbrowa (14 km na zachód od Opola), Sokolniki (obok Dąbrowy) i do domu w Opolu na rzecz swojego brata Nasiębora Jakusza1007.
996 Nasiębor był starszy od Jakusza, o czym świadczy fakt, iż na dokumencie z 1390 roku Nasiębor występował przed Jakuszem, zob. CDS VI, nr 79 [regest]; APWr. Rep. 72, nr 1 = J. Heyne:
Dokumentierte Geschichte…, Bd. 2, s. 870—874.
997 Moravský Zemský Archiv v Brně. G140, k. 631, inv. č. 2715, sign. 81b, fol. 2.
998 APWr. Rep. 72, nr 1 = J. Heyne: Dokumentierte Geschichte…, Bd. 2, s. 870—874; D. Veld-trup: Prosopographische Studien…, s. 415.
999 W. Schulte: Kleine Beiträge zur Geschichte…, s. 194—195.
1000 APWr. Rep. 4f, nr 43c.
1001 K. Neitman: Die Pfandverträge…, nr 2j. Na liście świadków z tego samego roku wystę-puje też bez tego tytułu, zob. DB, Bd. 1, Th. 1, s.62—63.
1002 CDS VI, nr 79 [regest].
1003 APWr. Rep. 4f, nr 43d.
1004 APWr. Rep. 107, nr 42.
1005 LuBS. Bd. 2, s. 318, nr 23 = CDS VI, nr 80 [regest].
1006 APWr. Rep. 72, nr 1 = J. Heyne: Dokumentierte Geschichte…, Bd. 2, s. 870—874; APWr. Rep. 72, nr 7; Rep. 107, nr 43, 51, 62, 86; Rep. 4f, nr 12, 13; Rep. 133, Acc 24 / 29, Norok, nr 1; D 370, s. 80—81; CDS I, nr 68, 77; CDS VI, nr 96 [regest]. W 1394 roku poświadczył ugodę zawartą pomię-dzy Bolkiem IV i Teodorykiem Baruthem, zob. APWr. Rep. 4f, nr 11b = DB. Bd. 1. Th. 1, s. 62—63.
W 1399 roku był także świadkiem na dokumencie Władysława i Ofki, zob. DB. Bd. 1. Th. 2, s. 73—74.
1007 Inwentarz 107, nr 145; D. Veldtrup: Prosopographische Studien…, s. 408. W samym dokumencie rycerz został określony jako Jakuszyn Nasiębor, jednak na kolejnym z 1459 roku został nazwany Nasięborem Jakuszynem (zob. niżej). Biorąc pod uwagę, że był synem Jakusza,
Synami Nasiębora byli Henryk, Jan, Nasiębór i Jakusz. Potomkami Jakusza natomiast byli prawdopodobnie Hemiczko, Ścibor i Nasiębor. Nieznany jest oj-ciec Mikołaja, pisarza Bolka IV1008. Henryk był dziekanem kolegiaty opolskiej1009. Świadczył na dokumencie Bolka IV z 9 listopada 1405 roku1010. Przed 14 ma-jem 1431 roku został ekskomunikowany1011. Jego brat Jan na liście świadków księ-cia Bolka IV znalazł się w 1406 roku razem z Jakuszem1012. Natomiast w 1444 roku świadkował na dokumencie Bernarda niemodlińskiego1013. Posiadał jakiś dział w Łabędach (Laband, obecnie część Gliwic), skąd się pisał. Z kolei Nasiębor i Ja-kusz sprzedali przed 9 października 1402 roku kolegiacie opolskiej 2 grzywny czynszów z Kępy za 20 grzywien1014. Występowali wspólnie na dokumentach Bolka IV z 3 kwietnia 1431 roku i 11 stycznia 1432 roku1015. Jakusz po śmierci Bolka IV należał do otoczenia Bernarda niemodlińskiego oraz Mikołaja I1016. W 1441 roku ten ostatni wysłał go i Wyszka Czambora z jakimś pismem do Wroc-ławia1017. W 1450 roku toczył spór z klasztorem czarnowąskim o 6 łanów we wsi Krzanowice koło Opola, które posiadał od pięciu lat1018. Rok później rada mia-sta Białej rozsądziła jego spór z Andrzejem, plebanem w Chróścinie, w sprawie
a jego ojciec i dziadek nie nosili imienia Nasiębor, uznaję, że oba dokumenty dotyczą Nasiębora Jakuszyna.
1008 APWr. Rep. 4f, nr 13. Innego zdania jest T. Jurek, który uznał Jakusza i Nasiębo-ra za synów Jakusza, zob. Idem: Panowie z Wierzbnej…, s. 84, przyp. 249. Podobne zdanie wy-raziła Ewa Wółkiewicz, zob. Eadem: Kapituła kolegiacka św. Bartłomieja…, s. 63—64. Za tym, że Henryk, Jan, Nasiębor i Jakusz byli synami Nasiębora, świadczy to, iż określali siebie jako Henryk Nasiębor, Jan Nasiębor oraz Jakusz Nasiębor, zob. CDS VI, nr 217, 220 [regesty];
APWr. Rep. 107, nr 115; AS II, nr 972, 979. Bracia Hemiczko, Ścibor i Nasiębor, którzy w 1413 roku nabyli dobra na Morawach, nie byli określani jako synowie Nasiębora, zob. Die ältesten Belehungs- und Lehensgerichtsbücher des Bisthum Olmütz. Hrsg. K. Lechner. Brünn 1902, nr 93; T. Ju-rek: Panowie z Wierzbnej…, s. 84, przyp. 249. Za taką genealogią świadczy ponadto dokument Bolka IV wystawiony 9 grudnia 1424 roku, na którym świadkiem był Nasiębor Jakuszy z Kępy, zob. APWr. Rep. 107, nr 115.
1009 AS II, nr 972, 979 = RG, Bd. 4, nr 4835 [http://rg-online.dhi-roma.it/RG/4/4835];
D. Veldtrup: Prosopographische Studien…, s. 45.
1010 APWr. Rep. 4f, nr 84i = Katalog, t. 9, nr 23 [regest bez listy świadków].
1011 Katalog dokumentów archiwum archidiecezjalnego…, nr 1192. W źródle podano jedynie sam fakt ekskomunikowania, bez dalszych szczegółów.
1012 APWr. Rep. 107, nr 68.
1013 CDS VI, nr 217 [regest].
1014 APWr. Rep. 107, nr 58.
1015 CDS VI, nr 181, 183 [regesty].
1016 CDS I, nr 114; CDS VI, nr 215, 219 [regesty]; APO. Am Kluczborka, nr 24 = 25 (kopia) = 40;
APWr. Dokumenty miasta Wrocławia, 17 II 1451 (dokumenty Bernarda); CDS VI, nr 196, 207 [regesty];
CDS IX, nr 806, 941; APWr. Rep. 68, nr 260, 276, Rep. 108, nr 14; LuBS. Bd. 2, s. 333 (dokumenty Mikołaja I).
1017 APWr. Dokumenty miasta Wrocławia, nr 1 II 1441.
1018 CDS I, nr 119.
B
iogramy187
pobierania 2 grzywien czynszu. Jakusz miał przekazać ten list wspomnianemu duchownemu1019.
Tablica 8. Rodzina Kępskich
Nasiębor
1309–1312
Jakusz Nasiębor
1343
Jakusz Nasiębor
1357–1363 1365
Nasiębor Jakusz
1381–1396 1392–1449
Hemiczko Ścibor Nasiębor Jakuszy Małgorzata Mikołaj 1403–1413 1413 1413–1449 1449 1413
ż. Jadwiga
Henryk Nasiębor Nasiębor Jakusz Nasiębor Jan Nasiębor z Łabęd 1411–1414 1431–1432 1406–1451 1406–1444
Źródło: Opracowanie własne.
Wśród prawdopodobnych synów Jakusza najczęściej na dokumentach Bol-ka IV występował Hemiczko: 19 sierpnia 1403 roku, 12 stycznia 1411 roku, 24 lip-ca 1412 roku, 3 października 1412 roku i 3 lutego 1413 roku1020. W tym samym roku synowie Jakusza nabyli dobra na Morawach (wieś Studnice koło Osoblahy za 180 grzywien) i nie pojawiali się w otoczeniu książąt opolskich, z wyjątkiem Nasiębora1021. Żoną Nasiębora Jakusza była Jadwiga, która 4 grudnia 1459 roku przekazała kapitule opolskiej dom wzniesiony przy szkole1022. Z kolei Mikołaj
1019 CDS VI, nr 231 [regest].
1020 CDS VI, nr 119, 129, 130 [regesty]; APWr. Rep. 4f, nr 13.
1021 APWr. Rep. 107, nr 115. Die ältesten…, nr 93; J. Stibor: Bruntálští z Vrbna. „Biografický Slovník. Slezska a Severní Moravy” 1998, sešit 10, s. 27.
1022 J. Heyne: Dokumentierte Geschichte…, Bd. 3, s. 1177; Inwentarz 107, nr 159; D. Veldtrup:
Prosopographische Studien…, s. 408.
pojawił się na dokumentach tylko raz: jako pisarz księcia spisał dokument z 3 lu-tego 1413 roku1023. Byli to ostatni przedstawiciele tego rodu. Dobra Kępskich — Kępę i Krzanowice — przejęli Wierzbińscy. Nie wiadomo, co stało się z Sokol-nikami i Dąbrową.
Ostatnim przedstawicielem tej familii był Jakub z Kępy, w 1466 roku odnoto-wany jako kanonik głogówecki1024. Nie wiadomo, z której linii Kępskich pochodził.