GDYBY NIE JAŁTA. KALENDARIUM HISTORII ALTERNATYWNEJ
Kalendarium pojałtańskie1
(wybór ze szczególnym uwzględnieniem dat kluczowych dla współpracy gospodarczej Polski z zagranicą)
1 stycznia 1942 Deklaracja Narodów Zjednoczonych (Declaration by the United Nations), ratyfikowana przez 26 państw, prze-widująca dalszą współpracę państw alianckich na polu międzynarodowym . Udział przedstawiciela rządu lon-dyńskiego oraz ratyfikacja przez rząd londyński . 22 lipca 1944 Koniec konferencji w Bretton Woods . Przedstawiciele
44 państw alianckich po trzytygodniowych obradach decydują o zasadach funkcjonowania gospodarki
* Prof. dr hab. Adam Budnikowski – Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, e-mail:
adam .budnikowski@sgh .waw .pl; ORCID: 0000-0002-9131-5651 .
1 Źródło (niewyłączne) kalendarium: Kalendarium historii Polski, https://pl .wikipedia .org/
wiki/Kalendarium_historii_Polski (10 .01 .2020) .
światowej . Polskę reprezentował przedstawiciel pol-skiego rządu na uchodźstwie w Londynie Gustaw Gottesman . Polska zostaje członkiem Międzyna-rodowego Funduszu Walutowego (MFW) i Banku Światowego .
Ogłoszenie Manifestu Polskiego Komitetu Wyzwole-nia Narodowego (PKWN) .
4–11 lutego 1945 Konferencja w Jałcie . Podjęto decyzję o zmianie gra-nic polskich i włączeniu Polski do radzieckiej strefy wpływów .
10 czerwca 1945 Utworzenie stacjonującej w Polsce Północnej Grupy Wojsk Radzieckich .
26 czerwca 1945 Konferencja w San Francisco i podpisanie przez 50 kra-jów Karty Narodów Zjednoczonych . Polski rząd londyń-ski nie bierze udziału ze względu na sprzeciw Związku Radzieckiego . Polska zostaje jednak później uznana za członka założyciela .
28 czerwca 1945 Utworzenie Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej . 5 lipca 1945 Uznanie Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej
przez Stany Zjednoczone i Wielką Brytanię .
17 lipca – Konferencja poczdamska, potwierdzająca porozumienia – 2 sierpnia 1945 jałtańskie .
30 czerwca 1946 Sfałszowane referendum ludowe w Polsce . 19 stycznia 1947 Sfałszowane wybory do Sejmu Ustawodawczego . 6 lutego 1947 Powołanie rządu z Józefem Cyrankiewiczem jako
premierem .
19 lutego 1947 Uchwalenie tzw . małej konstytucji .
9 lipca 1947 Odrzucenie przez Polskę propozycji udziału w planie Marshalla .
21 października 1947 Stanisław Mikołajczyk opuszcza Polskę .
30 października 1947 Podpisanie w Hawanie Ogólnego Porozumienia w sprawie Ceł i Handlu (GATT) . Polska bierze udział
w konferencji hawańskiej, ale pod wpływem Związku Radzieckiego nie ratyfikuje karty hawańskiej .
kwiecień 1948 Powstanie Organisation for European Economic Co-operation (OEEC), poprzedniczki Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD), która zostanie utworzona w 1960 r .
8 stycznia 1949 Powstanie Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej (RWPG) jako radziecka reakcja na powstanie OEEC . 1950 Wystąpienie Polski z MFW i Banku Światowego . 6 lipca 1950 Podpisanie w Zgorzelcu układu granicznego pomiędzy
Polską a NRD .
15 lutego 1951 Umowa między Polską a Związkiem Radzieckim o wymianie terytoriów; w jej wyniku Związek Radziecki otrzymał nowe złoża gazu ziemnego .
18 kwietnia 1951 Powstanie Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali . 22 lipca 1952 Przyjęcie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej . 14 maja 1955 Utworzenie Układu Warszawskiego .
1 stycznia 1958 Powstanie Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej . 18 listopada 1965 Orędzie biskupów polskich do biskupów niemieckich . 18 października 1967 Przyjęcie Polski do GATT .
21 sierpnia 1968 Interwencja Wojska Polskiego w Czechosłowacji . 7 grudnia 1970 Kanclerz Willy Brandt z wizytą w Polsce .
2 listopada 1990 Podpisanie przez Polskę i Niemcy układu o nienaru-szalności granic .
17 czerwca 1991 Podpisanie polsko-niemieckiego traktatu o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy .
28 czerwca 1991 Rozwiązanie RWPG .
22 maja 1992 Podpisanie przez Borysa Jelcyna i Lecha Wałęsę układu o przyjaznej i dobrosąsiedzkiej współpracy między Pol-ską i Rosją .
7 września 1993 Opuszczenie Polski przez ostatnie oddziały wojsk rosyjskich .
1 listopada 1993 Powstanie Unii Europejskiej .
9 kwietnia 1994 Złożenie przez Polskę wniosku o przyjęcie do Unii Europejskiej .
4 kwietnia 1996 Początek formalnych rozmów w sprawie przystąpienia Polski do Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO) .
1996 Przystąpienie Polski do OECD .
8 czerwca 1997 Zaproszenie Polski, Czech i Węgier do NATO . 1 maja 2004 Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej .
Kalendarium alternatywne
1 stycznia 1942 Deklaracja Narodów Zjednoczonych (Declaration by the United Nations), ratyfikowana przez 26 państw, prze-widująca dalszą współpracę państw alianckich na polu międzynarodowym . Udział przedstawiciela rządu lon-dyńskiego oraz ratyfikacja przez rząd londyński . 22 lipca 1944 Koniec konferencji w Bretton Woods . Przedstawiciele
44 państw alianckich po trzytygodniowych obradach decydują o zasadach funkcjonowania gospodarki świa-towej . Polskę reprezentował przedstawiciel polskiego rządu na uchodźstwie w Londynie Gustaw Gottesman . Polska zostaje członkiem Międzynarodowego Fundu-szu Walutowego i Banku Światowego .
Ogłoszenie Manifestu Polskiego Komitetu Wyzwole-nia Narodowego (PKWN) .
4–11 lutego 1945 Konferencja w Jałcie . Podjęcie decyzji o zmianie granic Polski, ale też o pozostawieniu Polski poza radziecką strefą wpływów .
10 czerwca 1945 Umowa między Polską a Związkiem Radzieckim okre-ślająca zasady czasowego przemieszczania wojsk radziec-kich między Niemcami a Związkiem Radzieckim . 21 czerwca 1945 Przeniesienie rządu londyńskiego do Warszawy i jego
odcięcie się od Manifestu PKWN .
26 czerwca 1945 Konferencja w San Francisco i podpisanie przez 51 krajów Karty Narodów Zjednoczonych . Polska bierze udział w konferencji . Ze względu na sprzeciw Związku Radzieckiego i Francji, mimo poparcia Stanów Zjed-noczonych, Wielkiej Brytanii i Chin, nie udaje się jej uzyskać statusu stałego członka Rady Bezpieczeństwa . 17 lipca– Konferencja poczdamska, potwierdzająca porozumienia –2 sierpnia 1945 jałtańskie .
19 stycznia 1947 Wybory do Sejmu Ustawodawczego .
6 lutego 1947 Powołanie rządu z Eugeniuszem Kwiatkowskim jako premierem .
9 lipca 1947 Przystąpienie Polski do udziału w planie Marshalla z zastrzeżeniem, że nie zmniejsza to jej żądań dotyczą-cych odszkodowań wojennych wobec Niemiec . 21 października 1947 Wybór Stanisława Mikołajczyka na prezydenta Polski . 30 października 1947 Podpisanie w Hawanie Ogólnego Porozumienia w Spra-wie Ceł i Handlu (GATT) . 1 stycznia 1948 r . Polska ratyfikuje kartę hawańską .
kwiecień 1948 Powstanie Organisation for European Economic Co-operation (OEEC), poprzedniczki Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD), która zostanie utworzona w 1960 r . Polska przystępuje do tej organizacji .
8 stycznia 1949 Powstanie Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej (RWPG) jako radziecka reakcja na powstanie OEEC . Polska akceptuje status obserwatora .
24 sierpnia 1949 Powstanie NATO . Polska przystępuje do tej organizacji .
6 lipca 1950 W Zgorzelcu podpisano układ graniczny pomiędzy Polską a NRD, zawierający porozumienie odnośnie do udziału NRD w wypłacie odszkodowań wojennych . 18 kwietnia 1951 Powstanie Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali .
Pol-ska przystępuje do tej organizacji jako obserwator . 18 listopada 1953 Orędzie biskupów polskich do biskupów niemieckich .
Początek pojednania polsko-niemieckiego jako jeden z fundamentów integracji europejskiej .
1 września 1954 Umowa o odszkodowaniach wojennych między Polską a RFN . Deklaracja poparcia Polski dla zjednoczenia Niemiec .
7 grudnia 1954 Kanclerz Konrad Adenauer z wizytą w Polsce .
2 listopada 1956 Polska i Niemcy podpisują układ o nienaruszalności granic .
17 czerwca 1957 Podpisanie polsko-niemieckiego traktatu o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy .
1 stycznia 1958 Powstanie Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej . Członkowie założyciele to Belgia, Czechosłowacja, Francja, Holandia, Luksemburg i Polska (alianci) oraz RFN, Węgry i Włochy .
Założenia i wyjaśnienia
§ Kalendarium pojałtańskie i kalendarium alternatywne obejmują okres od ratyfikowania Deklaracji Narodów Zjednoczonych (1 stycznia 1942 r .) do przystąpienia Polski do Unii Europejskiej .
§ W obu kalendariach kładzie się nacisk wyłącznie na udział Polski w tworze-niu nowego ładu ekonomicznego i politycznego po II wojnie światowej . Nie bierze się pod uwagę wielu innych, czasami kluczowych i dramatycznych wydarzeń (powstania warszawskiego, powstania poznańskiego w 1956 r .
i kolejnych protestów przeciwko władzy komunistycznej, powstania Soli-darności, stanu wojennego, pierwszych wolnych wyborów) .
§ W kalendarium alternatywnym abstrahuje się od większości zmian poli-tycznych i gospodarczych następujących po II wojnie światowej w innych krajach Europy Środkowej i Wschodniej .
§ W kalendarium alternatywnym zakłada się jednak, że w chwili powstania EWG w Czechosłowacji i na Węgrzech panuje ustrój umożliwiający tym krajom przystąpienie do organizacji .
§ W kalendarium alternatywnym zakłada się także, że w chwili powstania EWG Niemcy są już zjednoczone .
§ W kalendarium alternatywnym kolorem czerwonym opisano wydarzenia, które – niestety – nie miały miejsca .
§ W kalendarium alternatywnym kilkukrotnie użyty w odniesieniu do dat kolor czerwony oznacza, że konkretne wydarzenie rzeczywiście miało miej-sce, ale w innym czasie, najczęściej znacznie później .
§ W kalendarium alternatywnym w kilku miejscach autor pozwolił sobie na swoistą grę wydarzeniami, umieszczając w datach faktów historycznych wydarzenia całkowicie alternatywne (np . mające miejsce 10 czerwca 1945 r . utworzenie stacjonującej w Polsce Północnej Grupy Wojsk Radzieckich zastąpiono umową o zasadach czasowego przemieszczania wojsk radziec-kich między Niemcami a Związkiem Radzieckim) .