Ksztaátowanie wizerunku regionu transgranicznego

ZacieĞnianie przestrzeni geograficzno-spoáecznej powoduje, Īe utrwalone podziaáy graniczne są czĊsto wyáącznie podziaáami umownymi. Coraz czĊĞciej mówi siĊ o zaniku paĔstwa narodowego, wzrastającej transparentnoĞci wszelkich granic i przenikaniu siĊ przeróĪnych wpáywów kulturowych i grup spoáecznych¹⁵⁵. Termin

„granica” przestaá juĪ byü postrzegany w kategorii bariery i czĊsto zastĊpowany jest okreĞleniem „przestrzeni przepáywów”¹⁵⁶.

153 Por. M. Florek, Podstawy marketingu terytorialnego…, op. cit., s. 143.

154 Zob. Ibidem.

155 T. Zarycki, Peryferie czy pogranicza? Krytyczne spojrzenie na wspóáczesne sposoby posáugiwania siĊ pojĊciem "pogranicza”, [w:] Peryferie i pogranicza: O potrzebie róĪnorodnoĞci, B. Jaáowiecki, S. Kapralski (red.), Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2011, s. 37; R. Suchocka, ToĪsamoĞü i obywatelstwo w warunkach pogranicza, [w:] TransgranicznoĞü w perspektywie socjologicznej. Nowe pogranicza?, ĩ. Leszkowicz-BaczyĔska (red.), Lubuskie Towarzystwo Naukowe, Zielona Góra 2005, s. 17.

156 U. Best, Transgression as a Rule. German-Polish Cross-border Cooperation, Border Discourse and EU-enlargement, LIT Verlag, Berlin 2007, s. 9.

Regiony transgraniczne to regiony wielowymiarowe, w których nakáadają siĊ na siebie oddziaáywania dwu lub wiĊcej kultur, i czĊsto - z tego wáaĞnie powodu - charakteryzują siĊ ponadprzeciĊtną otwartoĞcią i tolerancją w porównaniu do pozostaáych¹⁵⁷. Owa róĪnorodnoĞü i otwartoĞü traktowane są jako stymulatory innowacyjnoĞci. Zderzenie róĪnych doĞwiadczeĔ kulturowych owocuje bowiem wieloĞcią punktów widzenia, poszerzeniem znaczeĔ problemów, zwiĊkszeniem liczby moĪliwych rozwiązaĔ, wiĊkszą otwartoĞcią na nowe pomysáy i wieloĞcią interpretacji¹⁵⁸. PostĊp, jakiego doĞwiadczają regiony peryferyjne, opiera siĊ na transferze innowacji, co uáatwia procesy modernizacyjne, szczególnie, gdy towarzyszą temu nasilone kontakty z zagranicznymi producentami i konsumentami, dla których okreĞlone standardy są czymĞ oczywistym¹⁵⁹.

Mówiąc o wizerunku regionu transgranicznego trzeba jednak zauwaĪyü, Īe definicjĊ wizerunku moĪna rozpatrywaü w dwóch ujĊciach. W pierwszym z nich, wizerunek regionu traktowany jest jako pozytywne asocjacje, cechy i skojarzenia potencjalnych grup klientów, jakimi są turyĞci czy inwestorzy, wytworzone w ich ĞwiadomoĞci w wyniku podejmowanych przez wáadze i inne instytucje dziaáaĔ marketingowych. Wizerunek regionu nie zawsze jednak musi byü pozytywny.

A nawet, gdy tak jest - moĪe zawieraü negatywne cechy lub poziom speánienia pewnych atrybutów moĪe byü niĪszy niĪ oczekiwania zainteresowanych odbiorców.

Wówczas nie tworzy unikalnej wartoĞci, jest raczej zbiorem cech, które kojarzą siĊ z regionem.

WĊĪsze rozumienie pojĊcia „wizerunek regionu” definiuje go z kolei, jako peány obraz regionu, jaki wytworzyá siĊ w ĞwiadomoĞci jego potencjalnych klientów, ujĊty w kategoriach poznawczych i emocjonalno-wartoĞciujących, w kategoriach waĪnych atrybutów regionu, wraz z okreĞleniem poziomu zadowolenia potencjalnych grup klientów z ich realizacji, w porównaniu z innymi, konkurencyjnymi regionami¹⁶⁰.

Regiony transgraniczne bardzo czĊsto borykają siĊ z problemem postrzegania ich, jako „kresów”, „regionów pogranicza”, „leĪących poza centrum obszarów zróĪnicowaĔ, innoĞci i odmiennoĞci”¹⁶¹, przy czym wydĨwiĊk tych definicji jest bardzo czĊsto pejoratywny. Oddalenie od oĞrodka decyzyjnego – zdaniem niektórych autorów – staje siĊ fundamentem myĞlenia w kategoriach prowincji¹⁶², akcentowanej zwykle brakiem odpowiedniej infrastruktury, dominacją rolnictwa, sáabo rozwiniĊtym

157 Zob. G. BabiĔski, Pogranicze polsko-ukraiĔskie: etnicznoĞü zróĪnicowanie religijne, toĪsamoĞü, Nomos, Kraków 1997, s. 60.

158 Z. ĝwiątkowski, Klimat innowacyjny pogranicza, [w:] TransgranicznoĞü w perspektywie socjologicznej. Nowe pogranicza?, ĩ. Leszkowicz-BaczyĔska (red.), Lubuskie Towarzystwo Naukowe, Zielona Góra 2005, s. 301, 304.

159 Ibidem, s. 304.

160 Zachowując analogiĊ do szerokiego i wąskiego ujĊcia wizerunku marki. Por. J. Jerschina, WartoĞü marki - postawy wobec marki - wizerunek marki (2), www.miks.uj.edu.pl, (dostĊp: 3.10.2003).

161 Zob. m.in. D. Simonides, Archaizmy kulturowe na Ğląskim pograniczu, [w:] Pogranicze jako problem kultury, T. SmoliĔska (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 1994, s. 21.

162 A. Toffler, Trzecia fala, PaĔstwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1997.

sektorem usáug, sáabym wykwalifikowaniem pracowników i niskim, bądĨ ujemnym przyrostem naturalnym¹⁶³.

Takie postrzeganie regionu w dniu dzisiejszym odbiega od rzeczywistoĞci.

Globalizacja radykalnie zmieniáa dotychczasowe znaczenia wartoĞci terytoriów, w tym regionów transgranicznych. A regiony czy teĪ subregiony (jak czĊsto okreĞla siĊ te obszary), znajdujące siĊ na peryferiach paĔstwa traktowane są jako jednostki polityczno-terytorialno-administracyjne, które sytuowane są bezpoĞrednio po wáadzy paĔstwowej¹⁶⁴. Co prawda Īyją one i wzrastają w Ğwiecie wáasnego terytorium i kultury, z dala od oĞrodków decyzyjnych, jednak wypracowanie ciągáych kompromisów na páaszczyĨnie wzajemnej tolerancji, przenikania siĊ kultur i rozwiązaĔ w sferze spoáecznej, kulturowej i gospodarczej wzbogaca je, korzystnie odróĪniając od pozostaáych regionów.

Region transgraniczny odznacza siĊ wyraĨną jednorodnoĞcią i wspóápracą.

JednorodnoĞü ta moĪe wynikaü z uwarunkowaĔ przyrodniczo-geograficznych, wzglĊdów gospodarczych czy czynników kulturowych i spoáecznych. Terytorium regionu transgranicznego, niezaleĪnie od poprowadzonych granic paĔstwowych, przyrodniczo i geograficznie stanowi wyraĨną caáoĞü. O homogenicznoĞci regionu decyduje teĪ zwartoĞü ekonomiczna, jednorodnoĞü kulturowa oraz skuteczna i realna, wynikająca z woli ludnoĞci, wspóápraca transgraniczna¹⁶⁵. Ponadto pogranicza to miejsca bardzo waĪne z punktu widzenia rynkowego. Tam skupiają siĊ problemy wynikające z miĊdzynarodowych regulacji gospodarczych. Są to zatem obszary o potencjalnie duĪych moĪliwoĞciach rozwoju. Ich wielkim atutem jest terytorialna bliskoĞü paĔstw oĞciennych. Ponadto miejsca oddalone od wielkich aglomeracji miejskich, posiadając relatywnie nieskaĪoną przyrodĊ, dysponują naturalnym walorem turystycznym¹⁶⁶.

Ksztaátowanie toĪsamoĞci regionu transgranicznego powinno zatem byü postrzegane, jako proces budowania stabilnej marki regionu na gruncie jednoznacznie identyfikowanych, pozytywnych, waĪnych dla potencjalnych grup odbiorców cech, z uwzglĊdnieniem zalet i wad, jakie daje peryferyjne poáoĪenie regionu.

Do wytworzenia efektywnego obrazu konieczna jest jednak wspóápraca ponad granicami paĔstwa, czyli miĊdzy jednostkami samorządu terytorialnego naleĪącymi do róĪnych paĔstw¹⁶⁷, organizacjami spoáecznymi, instytucjami naukowymi czy przedsiĊbiorstwami. Wspóápraca ta moĪe obejmowaü:

163 M. Acewicz, PojĊcia promocji wielowymiarowoĞci pogranicza, „Ekonomia i Zarządzanie” 2013, nr 3, s. 167.

164 Ibidem, s. 166.

165 Ibidem, s. 166-167.

166 Ibidem, s. 167.

167 Zgodnie z artykuáem 172 Konstytucji RP „jednostka samorządu terytorialnego ma prawo przystĊpowania do miĊdzynarodowych zrzeszeĔ spoáecznoĞci lokalnych i regionalnych oraz wspóápracy ze spoáecznoĞciami lokalnymi i regionalnymi innych paĔstw”, Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2.04.1997r. (Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483)

− wspólną dziaáalnoĞü informacyjno-promocyjną,

− wymianĊ kulturową, oĞwiatową i sportową,

− rozwój infrastruktury transgranicznej,

− dziaáalnoĞü turystyczną,

− ochronĊ Ğrodowiska naturalnego oraz

− planowanie przestrzenne.

Wymiana doĞwiadczeĔ, informacji, wspólne planowanie niejednokrotnie rozwiązuje problemy i wyzwania o charakterze ponadgranicznym, ale takĪe sprzyja rozwojowi gospodarki, handlu, turystyki i kultury oraz spoáecznoĞci lokalnych z niezaleĪnych krajów, przyspieszając ich szybszą integracjĊ¹⁶⁸.

168 W. JastrzĊbska, Rola euroregionów i wspóápracy transgranicznej w procesie integracji europejskiej, [w:] SpójnoĞü ekonomiczna a modernizacja regionów transgranicznych, M.G. WoĨniak (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2008, s. 95-105.

Rozdziaá 4.

Znaczenie markowych produktów turystycznych w promocji regionu

4.1. PojĊcie markowych produktów turystycznych

Jak wskazywano w rozdziale poĞwiĊconym ksztaátowaniu marketingu-mix, definicja produktu w marketingu terytorialnym nie jest jednoznaczna. Obok pojĊcia

„produktu turystycznego regionu”¹⁶⁹, w stosunku do którego spotyka siĊ podobne znaczeniowo okreĞlenia, takie jak: „produkt obszaru recepcji turystycznej”¹⁷⁰, „produkt turystyczny obszaru”¹⁷¹, „produkt turystyczny miejsca”¹⁷², a za który przyjmuje siĊ najczĊĞciej ogóá elementów materialnych i niematerialnych, stanowiących podstawĊ istniejącego w umyĞle turysty wyobraĪenia i oczekiwaĔ związanych z pobytem w danym miejscu¹⁷³, wyróĪnia siĊ takĪe pojĊcie regionalnych produktów turystycznych, które naleĪy definiowaü, jako oryginalne, wynikające z tradycji i kultury danego obszaru produkty, zdolne do wyróĪniania siĊ spoĞród konkurencyjnych. Podobną definicjĊ podaje M. Zdon-Korzeniowska, wedáug której regionalny produkt turystyczny to produkt o charakterze przestrzennym, powstaáy na bazie regionalnych atrakcji turystycznych (dziedzictwa przyrodniczego, kulturowego oraz historycznego), wystĊpujących wyáącznie na danym obszarze (regionie), które Ğwiadczą o jego autentycznoĞci, oryginalnoĞci i unikatowoĞci¹⁷⁴.

Stosowanie wymiennie pojĊü tj. „produkt turystyczny regionu” i „regionalny produkt turystyczny” nie jest wáaĞciwe. Mimo pewnej zbieĪnoĞci terminologicznej, są to zupeánie inne produkty oferowane przez dany region. Produkt turystyczny regionu jest pojĊciem szerszym, obejmującym wszystkie atrakcje turystyczne, wystĊpujące w danym regionie, w tym te, których powstanie nie wiąĪe siĊ z jego dziedzictwem, np.

kompleks rekreacyjno-sportowy czy park rozrywki (np. Dziki Zachód). Brak silnych cech regionalizmu powoduje, Īe tak ksztaátowany produkt nie jest regionalnym produktem turystycznym. Regionalny produkt turystyczny jest charakterystyczny dla danego regionu, związany z jego dziedzictwem naturalnym, kulturowym i historycznym, ma swoją specyfikĊ, odmiennoĞü i unikatowoĞü Ponadto wyraĪa wiĊĨ z danym regionem, w którym jest oferowany, a jego poszczególne elementy posiadają

169 B. Hoáderna-Mielcarek, Regionalizacja produktu turystycznego. CzĊĞü 1: koordynacja i kooperacja w ksztaátowaniu produktu; funkcje organizacji turystycznych, „Rynek Turystyczny” 1998, nr 12, s. 10.

170 E. Dziedzic, Obszar recepcji turystycznej, jako przedmiot zarządzania turystycznego, „Monografie i opracowania” nr 442, SGH, Warszawa 1998, s. 29.

171 J. Kaczmarek, A. Stasiak, B. Wáodarczyk, Produkt turystyczny. Pomysá …, op. cit., s. 100.

172 J. Kaczmarek, A. Stasiak, B. Wáodarczyk, Produkt turystyczny – miejsce, Turyzm 2003, t. 13, z. 1, s. 55–80.

173. E. Dziedzic, Obszar recepcji turystycznej …, op. cit., s. 9.

174 Zob. M. Zdon-Korzeniowska, Jak ksztaátowaü…, op. cit., s. 30, 39.

cechy i charakter regionalny (nawiązują do jego toĪsamoĞci, są silnie związane i identyfikowane z regionem)¹⁷⁵.

Problematyka związana z markowymi produktami turystycznymi wpisującymi siĊ w marketing terytorialny i marketing turystyczny jest stosunkowo nowym zagadnieniem. Wzrost zainteresowania tymi produktami podyktowany jest m.in.

zintensyfikowaną konkurencją jednostek terytorialnych w pozyskiwaniu turystów, inwestorów, nowych rezydentów¹⁷⁶.

Markowe produkty turystyczne definiowaü moĪna jako oznaczone odróĪniającą je nazwą, wyróĪniające siĊ pod wzglĊdem cech, regionalne produkty turystyczne, których promocją i rozwojem zainteresowane są szersze grupy, w tym JST. Niestety, nie kaĪdy regionalny produkt turystyczny moĪe byü traktowany jako markowy produkt turystyczny. Przeszkodą moĪe byü np. niewystarczająco odrĊbna nazwa czy niewyróĪniający siĊ charakter produktu, uniemoĪliwiające m.in. ich ochronĊ patentową.

Markowe produkty turystyczne mają potencjaá wzmacniania pozycji konkurencyjnej i atrakcyjnoĞci inwestycyjnej obszarów - i to zarówno na rynku krajowym, jak i miĊdzynarodowym, są cennym zasobem wpáywającym korzystnie na wizerunek miast/gmin/regionów i moĪliwoĞü ich odróĪniania siĊ, zwiĊkszają zadowolenie i lojalnoĞü turystów, są zdolne do niwelowania - w pewnym zakresie - nierównomiernoĞci zapotrzebowania na usáugi turystyczne¹⁷⁷.

W proces ksztaátowania markowych produktów turystycznych zaangaĪowanych jest wiele podmiotów m.in. wáadze lokalne, mieszkaĔcy, przedsiĊbiorcy, organizacje turystyczne, turyĞci. Istotną rolĊ w tym procesie odgrywają jednostki samorządu terytorialnego, gáównie ze wzglĊdu na szeroki zakres kompetencji i duĪy potencjaá Ğrodków¹⁷⁸. Z uwagi na pewne ograniczenia wynikające z róĪnych, czasami wykluczających siĊ celów i siáy oddziaáywania zaangaĪowanych grup interesów, szczególnie trzeba uwaĪaü, Īeby dziaáania związane z kreowaniem markowych produktów turystycznych byáy dziaáaniami zintegrowanymi, uwzglĊdniaáy interesy wszystkich zainteresowanych grup i opieraáy siĊ na wspóápracy pomiĊdzy zaangaĪowanymi podmiotami.

175 Ibidem.

176 A. Raszkowski, Markowe produkty turystyczne na przykáadzie Szklarskiej PorĊby, [w:] Marketing przyszáoĞci. Trendy. Strategie. Instrumenty. Wybrane aspekty marketingu terytorialnego, Zeszyty Naukowe nr 663, „Ekonomiczne problemy usáug” 2011, nr 75, Uniwersytet SzczeciĔski, Szczecin 2011, s.

143.

177 Zob. A. Raszkowski, Markowe produkty turystyczne…, op. cit., s. 143-144, 153; M. àuczak, Marketingowa koncepcja produktu turystycznego Sopotu, Uniwersytet GdaĔski, Sopot 2014, s. 130.

178 Szerzej: M. Molenda, Regionalny produkt turystyczny i jego kreatorzy, „Rocznik ĩyrardowski” 2011, t.

IX, s. 297-300.

4.2. Rozwój markowych produktów turystycznych w Euregionie Beskidy

Euroregion Beskidy jest jednym z euroregionów funkcjonujących w granicach Polski. Zgodnie z przyjĊtą definicją termin ”euroregion” oznacza wyodrĊbniony, poáoĪony na pograniczu dwóch lub kilku sąsiadujących ze sobą paĔstw region europejski oraz organizacjĊ powoáaną do koordynacji wspóápracy na takim obszarze przez strony umowy euroregionalnej i zaakceptowaną przez UniĊ Europejską, która moĪe wspieraü finansowo jej dziaáalnoĞü¹⁷⁹. Celem euroregionu jest realizowanie wspóápracy transgranicznej, której definicja zawarta zostaáa w Konwencji Madryckiej, a uwaĪa siĊ za nią „wspólnie podjĊte dziaáania mające na celu umacnianie i rozwój sąsiedzkich kontaktów miĊdzy wspólnotami i wáadzami terytorialnymi dwóch lub wiĊkszej liczby umawiających siĊ stron, jak równieĪ zawarcie porozumieĔ oraz przyjĊcie uzgodnieĔ koniecznych do realizacji takich zamierzeĔ”¹⁸⁰.

Euroregion Beskidy to obszar pogranicza polsko-sáowacko-czeskiego, który swoim zakresem obejmuje¹⁸¹:

− czĊĞü polską: powierzchnia 3 088 km², ludnoĞü: 729 000 osób,

− czĊĞü czeską: powierzchnia 972 km², ludnoĞü: 161 000 osób,

− czĊĞü sáowacką: powierzchnia 2 083 km², ludnoĞü: 295 500 osób.

Euroregion Beskidy po polskiej stronie, administrowanej przez Stowarzyszenie

„Region Beskidy”, obejmuje zasiĊgiem przygraniczną czĊĞü terenu województwa Ğląskiego i maáopolskiego z oĞmioma powiatami: bielskim, pszczyĔskim, suskim, Īywieckim, wadowickim, myĞlenickim, oĞwiĊcimskim oraz Bielskiem-Biaáą ⎯ powiatem grodzkim. Po stronie sáowackiej swoim zasiĊgiem ⎯ jak wczeĞniej wspomniano ⎯ obejmuje województwo ĪyliĔskie, a po stronie czeskiej gminy wokóá miasta Frydek-Mistek.

Do Stowarzyszenia "Region Beskidy" naleĪy 38 czáonków, w tym:

− 30 gmin, w tym jedna na prawach powiatu (miasto Bielsko-Biaáa),

− 4 powiaty ziemskie (bielski, Īywiecki, suski i pszczyĔski),

− 4 czáonków wspierających (1 MSP, 1 instytucja edukacyjna, 1 JST – organizacja samorządowa, 1- NGO).

NajwyĪszy organ nadzorczy Stowarzyszenia to Komisja Rewizyjna. Do jej kompetencji naleĪy kontrola caáoksztaátu dziaáalnoĞci Stowarzyszenia, a w szczególnoĞci¹⁸²:

− kontrola gospodarki finansowej,

179 W. JastrzĊbska, Rola euroregionów i wspóápracy transgranicznej …, op. cit., s. 97.

180 M. Greta, Euroregiony a integracja europejska. Wnioski dla Polski, Wydawnictwo Uniwersytetu àódzkiego, àódĨ 2003, s. 39.

181 H. Howaniec, I. Dudzik-Lewicka, Rola klastrów w rozwoju przedsiĊbiorczoĞci…, op. cit., s. 97-110.

182 Opracowano na podstawie wywiadu zrealizowanego w ramach projektu Cluster Cord: Clusters &

Cooperation for Regional Development in Central Europe.

− kontrola stanu majątku oraz sposobu zarządzania tym majątkiem,

− kontrola wykonania uchwaá Walnego Zebrania Czáonków,

− kontrola przestrzegania statutu,

− skáadanie sprawozdaĔ wraz z oceną dziaáalnoĞci, wnioskami dotyczącymi udzielania absolutorium Zarządowi,

− uchwalenie regulaminu Komisji Rewizyjnej.

NajwyĪszą wáadzą Stowarzyszenia jest Walne Zebranie Czáonków. Do jego kompetencji naleĪy:

− ustalenie gáównych kierunków dziaáaĔ Stowarzyszenia,

− rozpatrywanie sprawozdaĔ z dziaáalnoĞci Stowarzyszenia,

− podejmowanie uchwaá w sprawach przedstawionych przez Zarząd oraz KomisjĊ Rewizyjną,

− udzielenie lub odmowa udzielenia absolutorium zarządowi na wniosek Komisji Rewizyjnej,

− wybór Prezesa i czáonków zarządu oraz Przewodniczącego i czáonków Komisji Rewizyjnej,

− uchwalenie zmian statutu,

− podejmowanie uchwaá o rozwiązaniu Stowarzyszenia,

− podejmowanie uchwaá w sprawach, które ze wzglĊdu na szczególne znaczenie wymagają zgody ogóáu uprawnionych czáonków,

− nadawanie godnoĞci czáonka honorowego,

− okreĞlanie wysokoĞci skáadki czáonkowskiej,

− uchwalenie regulaminów dziaáania Zarządu oraz komisji Rewizyjnej,

− uchwalanie regulaminów obrad Walnych ZebraĔ Czáonków,

− tworzenie funduszy oraz okreĞlenie zasad ich wykorzystania,

− podejmowanie uchwaáy o prowadzeniu dziaáalnoĞci gospodarczej, z której dochody przeznacza siĊ na realizacjĊ celów statutowych Stowarzyszenia.

Zarząd Stowarzyszenia jest organem wykonawczym. Kieruje on pracą Stowarzyszenia w okresie miĊdzy Walnymi Zebraniami Czáonków. Na jego czele stoi Prezes i wiceprezes.

Do kompetencji Zarządu naleĪy:

− kierowanie dziaáalnoĞcią oraz zarządzanie funduszami i majątkiem Stowarzyszenia oraz zarządzanie Ğrodkami pomocowymi oraz Ğrodkami pochodzącymi z Unii Europejskiej,

− uchwalanie planu dziaáalnoĞci i preliminarzy budĪetowych,

− przedkáadanie sprawozdaĔ ze swej dziaáalnoĞci podczas obrad Walnego Zebrania Czáonków oraz wykonywanie jego uchwaá,

− reprezentowanie Stowarzyszenia na zewnątrz i dziaáanie w jego imieniu,

− zwoáywanie Walnych ZebraĔ Czáonków,

− formuáowanie wniosków o nadanie godnoĞci czáonka honorowego,

− podejmowanie uchwaá w sprawach nie zastrzeĪonych do kompetencji innych wáadz stowarzyszenia,

− przyjmowanie i wykreĞlanie z listy czáonków Stowarzyszenia,

− podejmowanie uchwaá w sprawach zatrudniania i zwalniania pracowników,

− organizowanie Biura Zarządu w celu zabezpieczenia obsáugi administracyjno-ksiĊgowej Stowarzyszenia,

− udzielanie peánomocnictw do wykonywania czynnoĞci w imieniu Stowarzyszenia.

Czáonkowie Euroregionu mają prawo do zgáaszania inicjatyw i aktywnego uczestnictwa w jego rozwoju. upowaĪnieni są do korzystania ze wspólnej administracji oraz inicjowania nowych wspólnych projektów. Na czele Euroregionu Beskidy jest prezydium, które co rok wybiera prezesa Euroregionu spoĞród jednego ze stowarzyszeĔ czáonkowskich (Polska, Sáowacja, Czechy).

Gáównym obszarem zainteresowania euroregionu jest turystyka. Zgodnie z przyjĊtą wizją, Euroregion Beskidy to obszar o duĪych walorach przyrodniczych i krajobrazowych, czystym Ğrodowisku i zrównowaĪonym rozwoju, na którym Īyje bezpieczne spoáeczeĔstwo, mające zapewniony godny byt materialny oparty na zasobach tego obszaru, spoáeczeĔstwo, które pielĊgnuje tradycjĊ i kulturĊ oraz jest otwarte na wspóápracĊ transgraniczną i innowacje.

Za gáówne cele strategiczne Euroregionu przyjĊto:

1. Rozwój procesów integrujących spoáecznoĞü Euroregionu Beskidy i budujących demokracjĊ lokalną.

2. Rozwój gospodarczy aktywizowany szczególnie przez budowanie transgranicznych powiązaĔ kooperacyjnych.

3. Dbanie o bogactwo zasobów przyrody i ochrona Ğrodowiska.

4. Optymalny rozwój potencjaáu ludzkiego i podniesienie jakoĞci Īycia mieszkaĔców Euroregionu.

Wspólne usáugi oferowane w ramach Euroregionu to:

− promocja walorów turystycznych regionu (m.in. udziaá w targach),

− promocja czáonków poprzez dziaáania podejmowane przez stowarzyszenie,

− pozyskiwanie funduszy UE na realizacjĊ wizji i strategii Euroregionu oraz inicjatyw oddolnych czáonków,

− realizacja tzw. projektów parasolowych, których celem jest realizacja mikroprojektów z dziedziny rozwoju gospodarczego, wymiany kulturalnej, demokracji lokalnej, ochrony Ğrodowiska, turystyki, zdrowia i przepáywu informacji,

− wymiana sportowa, kulturalna, naukowa pomiĊdzy stroną polską a partnerami zagranicznymi (np. wspólne konferencje, badania),

− realizacja projektów transgranicznych,

− transfer wiedzy, doĞwiadczeĔ pomiĊdzy wspóápracującymi partnerami (obszarami).

Stowarzyszenie „Region Beskidy” w ciągu kilkunastoletniej dziaáalnoĞci zrealizowaáo kilkaset mikroprojektów. Byáy to projekty z dziedziny rozwoju gospodarczego, wymiany kulturalnej, demokracji lokalnej, ochrony Ğrodowiska, turystyki, zdrowia i przepáywu informacji realizowane w partnerstwie ze stroną czeską lub sáowacką.

WĞród koordynowanych inicjatyw realizowane byáy m.in.:

− organizacja wspólnych imprez kulturalnych (np. warsztatów, konkursów sztuki, wystaw, festiwali, festynów),

− ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego,

− dziaáalnoĞü wydawnicza promująca wspóápracĊ transgraniczną (publikacje, broszury, katalogi itp.),

− przedsiĊwziĊcia z zakresu sportu, turystyki i rekreacji (zawody sportowe, konkursy, obozy szkoleniowe, rajdy, spotkania itp.),

− promowanie walorów przyrodniczych,

− dziaáania informacyjne (strony internetowe, informatory, broszury i ulotki informacyjne, tablice informacyjne, banery, plakaty, audycje radiowe i telewizyjne itp.),

− ochrona i rewaloryzacja dziedzictwa przyrodniczego,

− organizacja konferencji, seminariów i warsztatów,

− organizacja targów,

− tworzenie sieci wspóápracy poprzez rozbudowĊ powiązaĔ instytucjonalnych miĊdzy organizacjami spoáecznymi, gospodarczymi, kulturalnymi i innymi,

− drobne inwestycje infrastrukturalne powiązane z przedsiĊwziĊciami o charakterze „miĊkkim” z dziedziny kultury, sportu, turystyki i ochrony Ğrodowiska.

Przykáadowo: w ramach Programu Inicjatywy Wspólnotowej Interreg IIIA Polska – Republika Sáowacka 2004-2006 Stowarzyszenie „Region Beskidy”

koordynowaáo realizacjĊ ok. 36 mikroprojektów na áączną kwotĊ 350 000 euro.

Gáówne obszary dziaáalnoĞci Euroregionu to:

− koordynacja wspóápracy,

− tworzenie wspólnych projektów,

− wspólny marketing/PR podejmowanych dziaáaĔ rynkowych,

− poprawa wizerunku Euroregionu Beskidy,

− funkcje administracyjne.

Do podstawowych czynników sukcesu inicjatorzy Euroregionu zaliczają:

− posiadaną wizjĊ i strategiĊ rozwoju Euroregionu,

− budowanie relacji i sojuszy wspierających ww. wizjĊ, co przyczynia siĊ do jej transformacji w dziaáanie,

− posiadaną sieü kontaktów,

− posiadane umiejĊtnoĞci i doĞwiadczenie, które są wykorzystywane podczas aplikowania i koordynacji mikroprojektów,

− zaangaĪowanie czáonków Euroregionu,

− kulturĊ organizacyjnĊ, charakteryzująca siĊ wysokim zaufaniem w stosunku do czáonków i partnerów oraz ich poczuciem odpowiedzialnoĞci za rozwój Euroregionu.

Do markowych produktów turystycznych, promowanych na terenie Euroregionu Beskidy, zalicza siĊ po stronie polskiej:

1. Piwo ĩywiec - polska marka, która odniosáa ogromny sukces za granicą, rozpoznawalna wĞród smakoszy piwa na caáym Ğwiecie. Marka znana i uznana nawet w czasach PRL-u, kiedy stanowiáa jeden z polskich hitów eksportowych, a dla Polaków í synonim trudno osiągalnego, a niekiedy wrĊcz nieosiągalnego, luksusu. KaĪda butelka i puszka ĩywca dostĊpna w Polsce i za granicą powstaje wyáącznie w jednym miejscu na Ğwiecie - w Browarze w ĩywcu, zaáoĪonym w 1856 roku z inicjatywy ksiĊcia Albrechta Fryderyka Habsburga. ĩywiec to marka zawsze kojarzona z najwyĪszą jakoĞcią. Nowa odsáona butelki piwa ĩywiec akcentuje to, co dla ĩywca byáo i jest najwaĪniejsze - grawerowane w szkle motywy ukazują genezĊ i historyczne dziedzictwo browaru. Wzór przedniego graweru przedstawia pierwsze zabudowania Īywieckiego browaru, a wieĔcząca kaĪdą butelkĊ habsburska korona to przywilej i zobowiązanie - oznaczaáo siĊ nią bowiem tylko wyroby najlepsze. WspóáczeĞni potomkowie Habsburgów, doceniając wiernoĞü zasadom i unikalny charakter browaru, podtrzymali zgodĊ na wykorzystanie tego symbolu na produktach ĩywca. Dlatego korona od lat jest nieodáącznym elementem kaĪdego opakowania¹⁸³.

2. Pierniki Īywieckie, które od czterech pokoleĔ produkuje rodzina Bielewiczów w zakáadzie przy ulicy Piernikarskiej w ĩywcu. Wytwarzane od blisko 100 lat pierniki powstają wedáug tradycyjnej receptury i są sáodką wizytówką ĩywca, rozpoznawalną w kraju i za granicą. Firma zdobyáa m.in. tytuá Maáy PrzedsiĊbiorca Roku przyznawany przez KoalicjĊ Marek Ziem Górskich (2004), nagrodĊ Nasze Kulinarne Dziedzictwo ⎯ Smaki Regionów (2008), wyróĪnienie Peráa'2008 w konkursie na Najlepszy Polski Regionalny Produkt ĩywnoĞciowy. Pierniki Īywieckie posiadają wpis na listĊ produktów tradycyjnych i atest artystyczno-etnograficzny¹⁸⁴.

183 http://www.grupazywiec.pl (dostĊp: 30.04.2014); B. Drewnowska, Tradycja zamkniĊta w butelce, Rzeczpospolita, 20.12.2008.

183 http://www.grupazywiec.pl (dostĊp: 30.04.2014); B. Drewnowska, Tradycja zamkniĊta w butelce, Rzeczpospolita, 20.12.2008.

W dokumencie Klaster jako instrument rozwoju polsko-słowackiej współpracy transgranicznej (Stron 63-0)