Rozdziaá 5. Wybrane aspekty rozwoju pogranicza polsko-sáowackiego
5.3. Perspektywy rozwoju wspóápracy transgranicznej Województwa ĝląskiego
Województwa ĝląskiego i Samorządowego Kraju ĩyliĔskiego do roku 2020
Rozwój regionalny i lokalny, ale takĪe rozwój w kategoriach transgranicznych urzeczywistnia siĊ poprzez procesy gospodarczo-spoáeczne, w których uczestniczą róĪne grupy interesariuszy. Istotną rolĊ samorządów wojewódzkich w tych relacjach potwierdza fakt, iĪ potencjaá rozwojowy terenów przygranicznych w wymiarze strategicznym kreują jednostki samorządowe: gminy wiejskie i miejskie, powiaty i województwa223, wykorzystując w tym celu coraz czĊĞciej wsparcie ze Ğrodków Unii Europejskiej. W ramach projektu: „Innowacyjny rozwój wspóápracy transgranicznej instytucji Województwa ĝląskiego i Samorządowego Kraju ĩyliĔskiego”, wspóáfinansowanego ze Ğrodków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, w ramach Programu Wspóápracy Transgranicznej Rzeczpospolita Polska – Republika Sáowacka 2007-2013, opracowana zostaáa Strategia systemowej wspóápracy instytucji Województwa ĝląskiego i Samorządowego Kraju ĩyliĔskiego na lata 2010-2020.
Dokument ten stanowi efekt wspólnych wysiáków sąsiadujących województw przygranicznych z Polski i Sáowacji na rzecz usystematyzowania celów i spodziewanych rezultatów dalszej wspóápracy, jak teĪ wytyczenia dziaáaĔ pozwalających na ich osiągniĊcie.
Prorozwojowe dziaáania wymagają odpowiedniego planowania, skoordynowania i sterowania ich realizacją224. Opracowanie strategii rozwoju obszaru transgranicznego to sekwencyjny proces225:
− oceny stanu istniejącego w odniesieniu do peánego obszaru pogranicza,
− prognozowania zmian w otoczeniu, z uwzglĊdnieniem specyfiki sąsiadujących ze sobą krajów,
− opracowania strategicznej wizji pogranicza,
222 Ibidem., s. 87-88.
223 S. Doázbáasz, A. Raczyk, Wspóápraca transgraniczna w Polsce po akcesji do UE, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa 2010, s. 17.
224 A. Szewczuk, M. Kogut-Jaworska, M. Zioáo, Rozwój lokalny i regionalny…, op. cit., s. 108.
225 R. DomaĔski (red.), Nowe problemy rozwoju wielkich miast i regionów, Biuletyn KPZK PAN nr 192, 2000, s. 43. Za: .M. Jakubiec, J. Kurowska-Pysz, JakoĞü ksztaácenia…, op. cit., s. 32.
− opracowania strategii rozwoju,
− wyboru i szczegóáowego okreĞlenia dziaáaĔ, które powinna podjąü kaĪda ze stron oraz dziaáaĔ wspólnych,
− sporządzenia planu inwestycyjnego i strategii finansowej, uwzglĊdniającej zarówno fundusze publiczne, jak teĪ komercyjne.
Profesjonalna strategia rozwoju obszaru transgranicznego, powinna zostaü skorelowana ze strategiami rozwojowymi obszarów pogranicza przynaleĪnych do sąsiadujących paĔstw, ale takĪe wytyczaü wspólne cele i kierunki dziaáaĔ dla transgranicznych wspólnot interesów, jakimi są m.in. euroregiony. Potencjalne szanse rozwojowe euroregionów i caáych pograniczy zwiĊkszają siĊ, o ile jednostki administracyjne na tym terenie prowadzą aktywną politykĊ rozwoju regionalnego, opartą na wysokiej jakoĞci zarządzaniu, zgodnie z dáugofalową strategią rozwoju gospodarczo-spoáecznego226.
Przykáadem tego typu dziaáaĔ moĪe byü wspóápraca Województwa ĝląskiego i Samorządowego Kraju ĩyliĔskiego. Poza stworzeniem i wdroĪeniem wspomnianej wyĪej strategii wspóápracy, dalekosiĊĪnym zamiarem obu regionów jest zintegrowana efektywna wspóápraca z Krajem Morawsko-ĝląskim z Republiki Czeskiej oraz Województwem Opolskim na pograniczu polsko-czesko-sáowackim. W tym celu powoáano Europejskie Ugrupowanie Wspóápracy Terytorialnej TRITIA, stanowiące forum wspóápracy transgranicznej, umoĪliwiającej identyfikacjĊ, promocjĊ i wdraĪanie programów, projektów oraz organizacjĊ wspólnych imprez przyczyniających siĊ do rozwoju i poprawy warunków Īycia mieszkaĔców pogranicza czesko-polsko-sáowackiego. Jest to pierwsza tego typu instytucja, która utworzona zostaáa na terenie Polski. Podpisanie aktu zaáoĪycielskiego miaáo miejsce 3. grudnia 2012 roku w Cieszynie, gdzie takĪe mieĞci siĊ siedziba tego ugrupowania227.
Opracowanie Strategii systemowej wspóápracy instytucji Województwa ĝląskiego i Samorządowego Kraju ĩyliĔskiego na lata 2010-2020 poprzedziáo przygotowanie Raportu Diagnostycznego na temat wspóápracy transgranicznej Województwa ĝląskiego i Samorządowego Kraju ĩyliĔskiego228. Dokument ten miaá na celu rozpoznanie potencjaáów spoáecznych, gospodarczych i Ğrodowiskowych obu jednostek terytorialnych, ocenĊ skali ich zróĪnicowaĔ, jak teĪ wskazanie podobieĔstw bądĨ róĪnic w poziomie rozwoju województwa Ğląskiego oraz ĩyliĔskiego Kraju.
PodobieĔstwa byáy analizowane w aspekcie moĪliwoĞci dzielenia siĊ wspólnymi doĞwiadczeniami, jak równieĪ ewentualnych potencjalnych obszarów dla wspólnych dziaáaĔ transgranicznych. RóĪnice rozpatrywano pod kątem zainteresowania obu stron, skutkującego przepáywem wiedzy i informacji na temat moĪliwoĞci odmiennego
226 J. Kurowska-Pysz, Wiedza, innowacje, konkurencyjnoĞü…, op. cit., s. 27.
227 www.ewt.slaskie.pl, (dostĊp: 30.03.2014).
228 A. Drobniak, Raport diagnostyczny na temat wspóápracy transgranicznej Województwa ĝląskiego i Samorządowego Kraju ĩyliĔskiego, Katowice 2011, www.innowacyjnawspolpraca.eu, (dostĊp:
30.09.2013).
ksztaátowania procesów spoáeczno-gospodarczych i Ğrodowiskowych. Oceniano je takĪe jako Ĩródáo potencjalnych przedsiĊwziĊü transgranicznych, przede wszystkim skutkujących wzrostem mobilnoĞci mieszkaĔców i przedsiĊbiorców229.
W Strategii systemowej wspóápracy instytucji Województwa ĝląskiego i Samorządowego Kraju ĩyliĔskiego na lata 2010-2020 uwzglĊdniono nastĊpujące atrybuty transgranicznej relacji partnerskich obu tych jednostek terytorialnych230:
− wyróĪniający w przestrzeni europejskiej obszar,
− spójnoĞü spoáeczna, ekonomiczna i infrastrukturalna,
− wspólne doĞwiadczenia zmian historycznych, w tym gospodarczych,
− inspiracja dla zrównowaĪonego wykorzystania cennych zasobów endogenicznych, zarówno na rzecz dobra mieszkaĔców, jak i osób zainteresowanych bogactwem obszaru.
Do kluczowych obszarów interwencji, w ramach nakreĞlonych ram instytucjonalnej wspóápracy transgranicznej rozwoju Województwa ĝląskiego i Samorządowego Kraju ĩyliĔskiego na lata 2010-2020, zaliczono dziedziny gáówne:
gospodarka, transport, ruch turystyczny, energetyka.
W wspomnianej wyĪej Strategii wyznaczono nastĊpujące cele231:
Cel 1. Wysoka atrakcyjnoĞü terytorium województwa Ğląskiego oraz Samorządowego Kraju ĩyliĔskiego dla prowadzenia nowoczesnych dziaáalnoĞci gospodarczych oraz zakorzeniania siĊ firm krajowych i miĊdzynarodowych.
Cel 2. Pro-biznesowa i pro-innowacyjna edukacja oparta na wspóápracy Ğrodowisk naukowych, gospodarczych i samorządu terytorialnego w obszarze transgranicznym województwa Ğląskiego oraz Samorządowego Kraju ĩyliĔskiego.
Rozwój proponowanych obszarów wspóápracy, zgodnie z powoáaną wyĪej Strategią, powinien równieĪ uwzglĊdniaü zaáoĪenia przyszáego Programu Wspóápracy Transgranicznej Rzeczpospolita Polska - Republika Sáowacka 2014-2020, który stanowi kontynuacjĊ wczeĞniejszych dziaáaĔ zmierzających do wzrostu spójnoĞci spoáeczno-gospodarczej pogranicza, jak równieĪ wspólnego rozwiązywania problemów rozwojowych. Gáównym celem Programu na lata 2014-2020 jest stawienie czoáa trzem istotnym wyzwaniom oraz zniwelowanie sáaboĞci typowych dla pogranicza. Pierwsze wyzwanie wiąĪe siĊ z ochroną, wzmocnieniem i rozwojem gáównego potencjaáu, tj. Ğrodowiska naturalnego i kulturowego, stanowiącego bogate Ĩródáo komparatywnych – choü nie konkurencyjnych wobec siebie – zasobów. Drugie wyzwanie polega na usprawnieniu infrastruktury transportowej, przede wszystkim w zakresie transgranicznych poáączeĔ drogowych, zwáaszcza lokalnych i regionalnych.
Chodzi tu przede wszystkim o inwestycje, które umoĪliwiáyby stworzenie
229 Ibidem.
230 Ibidem.
231 A.Drobniak, A. Ochojski, Ustalenia strategiczne dla dokumentu pt.: Strategia systemowej wspóápracy instytucji Województwa ĝląskiego i Samorządowego Kraju ĩyliĔskiego na lata 2010-2020, Katowice, sierpieĔ 2012, Katowice 2011, www.innowacyjnawspolpraca.eu, (dostĊp: 30.03.2014).
zintegrowanej sieci komunikacyjnej áączącej PolskĊ i SáowacjĊ, uáatwiającej dostĊp do korytarzy TEN-T i wykorzystującej rozwiązania przyjazne Ğrodowisku. Trzecim, kluczowym wyzwaniem pozostaje edukacja, gáównie na poziomie ponadpodstawowym, a takĪe zwiĊkszanie moĪliwoĞci uczenia siĊ przez caáe Īycie i lepsze dostosowanie profilu ksztaácenia na pograniczu do potrzeb rynku pracy232.
232 Program Wspóápracy Transgranicznej Rzeczpospolita Polska - Republika Sáowacka 2014-2020 – projekt, Ministerstwo Rozwoju i Infrastruktury, Warszawa 2014, www.plsk.eu, (dostĊp: 30.03.2014).
Rozdziaá 6.
Partnerstwo Koalicji Marek Ziem Górskich i Klastra Liptov – praktyczny wymiar polsko-sáowackiej wspóápracy transgranicznej
6.1. Wspólne przedsiĊwziĊcia Koalicji Marek Ziem Górskich i Klastra Liptov w latach 2011-2014
Pogranicze polsko-sáowackie - w tym ĩywiecczyznĊ, Podhale i Liptov - áączy wspólna toĪsamoĞü historyczna i regionalna, której korzenie wywodzą siĊ z wyjątkowej, charakterystycznej dla tych ziem kultury pasterskiej i górskiej.
Oddziaáywanie istniejącej formalnie przez dáugi czas granicy paĔstwowej miĊdzy Polską a Czechosáowacją, a póĨniej Polską, Sáowacją i Czechami nie wpáynĊáo w dáuĪszej perspektywie na znaczące zahamowanie dobrosąsiedzkiej wspóápracy.
Kontakty transgraniczne intensywnie zaczĊáy siĊ rozwijaü jeszcze w latach 90-tych XX. wieku, co skutkowaáo zawieraniem wielu umów o „zbliĨniaczeniu” miast i gmin, mniej byáo natomiast w tamtym okresie przykáadów partnerstw miĊdzy organizacjami pozarządowymi czy przedsiĊbiorstwami po obu stronach granicy. Z chwilą wejĞcia Polski, Czech i Sáowacji do Unii Europejskiej procesy integracyjne na pograniczu nabraáy jeszcze wiĊkszej dynamiki, do czego z pewnoĞcią przyczyniáa siĊ aktywna dziaáalnoĞü euroregionów oraz wysoka dostĊpnoĞü funduszy europejskich przeznaczonych na rozwój pograniczy. W latach 2007-2013 samorządy lokalne oraz m.in. organizacje pozarządowe dziaáające na terenie Euroregionu Beskidy mogáy korzystaü ze Ğrodków Programu Wspóápracy Transgranicznej Rzeczpospolita Polska – Republika Sáowacka 2007-2013233, którego celem jest intensyfikacja opartej na partnerstwie wspóápracy polsko-sáowackiej, sprzyjającej trwaáemu rozwojowi obszaru przygranicznego. W ramach tego programu dla podmiotów i instytucji zainteresowanych rozwojem wspóápracy polsko-sáowackiej w skali lokalnej zaplanowano moĪliwoĞü realizacji wspólnych, transgranicznych projektów w ramach Osi priorytetowej 3 - Wspieranie inicjatyw lokalnych (Mikroprojekty), sáuĪących pogáĊbianiu róĪnego typu wspóápracy opartej na dziaáaniach typu „ludzie dla ludzi”.
SzansĊ tĊ wykorzystaáy wspólnie Koalicja Marek Ziem Górskich i Stowarzyszenie Klaster Liptov, które nawiązaáy w 2010 roku wspóápracĊ sáuĪącą promocji kultury, krajobrazu oraz innych walorów ziem górskich pogranicza polsko-sáowackiego. Celem tego partnerstwa jest m.in. integrowanie spoáecznoĞci lokalnych wokóá wspólnych tradycji i wartoĞci, dalsze pogáĊbianie dobrosąsiedzkich kontaktów polsko-sáowackich
233 Program Wspóápracy Transgranicznej Rzeczpospolita Polska – Republika Sáowacka 2007-2013;
www.plsk.eu (dostĊp: 30.04.3014).
i budowanie poczucia wspólnoty oraz eliminowanie barier we wzajemnej komunikacji.
Obie organizacje skupiáy siĊ na wspólnej promocji turystyki transgranicznej i lokalnej przedsiĊbiorczoĞci, ksztaátującej nowy wizerunek marek ziem górskich jako produktów wywodzących siĊ z etosu solidnie wykonanej pracy, dobrej jakoĞci opartej na doĞwiadczeniu i tradycji, ale takĪe nowoczesnoĞci, wpisującej siĊ w strategiĊ budowania konkurencyjnoĞci najlepszych górskich marek na wspólnym rynku europejskim.
Tego rodzaju dziaáania po stronie polskiej od 2005 roku realizowaáo Stowarzyszenie Koalicja Marek Ziem Górskich234, stanowiące prĊĪnie rozwijającą siĊ platformĊ zrzeszającą samorządy lokalne oraz przedsiĊbiorców i osoby fizyczne z terenu ĩywiecczyzny i Podhala. Inicjatywa sáuĪy promowaniu walorów turystycznych i ekonomicznych ziem górskich, a zarazem podkreĞla wyjątkowoĞü i niepowtarzalnoĞü regionalnych produktów. Statutowe cele dziaáalnoĞci Stowarzyszenia to miĊdzy innymi: wspieranie rozwoju i promowanie regionów górskich, w tym tradycji i wartoĞci kulturowych oraz produktów i usáug pochodzących z tych terenów. ZaáoĪenia te konsekwentnie realizowane są, miĊdzy innymi, poprzez:
− nadawanie godeá promocyjnych oraz wyróĪnieĔ dla przedsiĊbiorców i samorządów terytorialnych w formie organizacji corocznego konkursu
„OsobowoĞü Ziem Górskich”,
− organizowanie szkoleĔ, wystaw i targów produktów regionalnych,
− dziaáalnoĞü wydawniczą oraz kampanie reklamowe, informacyjne i edukacyjne dotyczące tematyki ziem górskich.
Do najbardziej aktywnych uczestników Koalicji naleĪą miasta: Nowy Targ, Sucha Beskidzka i ĩywiec, a takĪe wiele firm, oferujących róĪnego typu produkty związane z obszarem dziaáania tej organizacji. Są to zarówno regionalne marki z wieloletnią tradycją, jak teĪ towary i usáugi wyróĪniające siĊ nowoczesnoĞcią oraz innowacyjnoĞcią. Koalicja jest swoistą platformą marketingową, wzmacniającą pozycjĊ rynkową i sprzedaĪ regionalnych towarów i usáug, w oparciu o skojarzenia z dobrze przyjmowanym wizerunkiem produktów pochodzących z ziem górskich (solidne wykonanie w czystym Ğrodowisku: woda, powietrze, ziemia; naturalne piĊkno; dzika, nieokieáznana przyroda). Najbardziej prestiĪowym dziaáaniem Koalicji, organizowanym cyklicznie jest Konkurs „OsobowoĞü Ziem Górskich”. To popularny plebiscyt wyróĪniający osoby i firmy, które poprzez swoją dziaáalnoĞü przyczyniają siĊ do rozwoju ziem górskich. Nominacje i wyróĪnienia przyznawane są przez KapituáĊ Konkursu politykom i samorządowcom, a takĪe dziennikarzom, przedsiĊbiorcom oraz innym postaciom Īycia publicznego, które dziaáają na rzecz ziem górskich.
W konkursie nagradzani są obecnie laureaci polscy i sáowaccy, znani ze swej dziaáalnoĞci na rzecz pogranicza, którzy otrzymują nagrody w róĪnych kategoriach np.
234 Informacje ze strony internetowej Stowarzyszenia Koalicja Marek Ziem Górskich www.koalicja.zywiec.pl (dostĊp: 30.04.2014).
przedsiĊbiorca, samorządowiec, dziennikarz, organizacja pozarządowa. Najbardziej prestiĪowym, honorowym wyróĪnieniem, przyznawanym przez Zarząd Stowarzyszenia Koalicja Marek Ziem Górskich jest tytuá Ambasadora Ziem Górskich, nadawany co roku wybitnym osobistoĞciom, przyczyniającym siĊ do promocji i rozwoju ziem górskich.
Stowarzyszenie Klaster Liptov235 z siedzibą w Liptovskim Mikolasu dziaáa od 2008 roku i zrzesza lokalne samorządy, przedsiĊbiorstwa oraz szkoáy i inne organizacje pozarządowe zajmujące siĊ rozwojem turystyki w regionie Liptov i rozwijające róĪne obszary rynku turystycznego, gáównie w wymiarze komercyjnym.
Zarówno na Sáowacji, jak teĪ w caáej Europie, rozwój przemysáu hotelarskiego i gastronomicznego stymuluje dalszy rozwój infrastruktury turystycznej, a tym samym rozwój regionalny i lokalny w destynacjach turystycznych, której przykáadem jest region Liptov236. Stowarzyszenie Klaster Liptov stawia sobie za cel wykorzystanie atrakcyjnych walorów tego regionu, przede wszystkim z myĞlą o rozwoju turystyki, wypoczynku i rekreacji, ale takĪe w celu wsparcia promocyjnego atrakcyjnych miejsocowoĞci w regionie Liptov.
Inicjatywy Klastra sáuĪą promowaniu oraz podkreĞleniu wyjątkowoĞci regionu i są realizowane pod wspólnym hasáem: Liptov – Treba zazit (Liptov – Trzeba spróbowaü). Dziaáania te zmierzają do wykreowania konkurencyjnych, regionalnych produktów turystycznych oraz wspierania aktywnej wspóápracy oĞrodków turystycznych. Klaster oparty jest na wspóápracy i synergii, która przynosi efekty odczuwalne przez wszystkich zainteresowanych, znacznie przewyĪszające korzyĞci z indywidualnych dziaáaĔ firm i samorządów lokalnych w dziedzinie turystyki. Siáa Klastra polega m.in. na tym, Īe jego czáonkowie wspólnie przyciągają do Liptova wiĊcej turystów, niĪ gdyby kaĪdy z nich robiá to oddzielnie. Klaster Liptov to organizacja non-profit, która prĊĪnie pozyskuje fundusze na realizacjĊ wytyczonych celów. Wáasnym produktem Klastra jest specjalna karta rabatowa Liptov Region Card, pierwsza tego rodzaju na Sáowacji, która umoĪliwia korzystanie z atrakcyjnych zniĪek w wysokoĞci 5-50% przy wstĊpach do ponad piĊüdziesiĊciu najwiĊkszych atrakcji letnich i wycieczkowych miejsc na Liptowie. Ponadto Klaster zarządza Centralnym Systemem Rezerwacji, dysponującym najkorzystniejszą dla turystów regionalną ofertą noclegową przedsiĊbiorstw turystycznych w nim zrzeszonych. O sukcesie Klastra Liptov Ğwiadczy równieĪ jego dziaáalnoĞü w zakresie pozyskiwania Ğrodków z funduszy europejskich. Na wsparcie marketingowe rozwoju turystyki Klaster Liptov uzyskaá unijna dotacjĊ w wysokoĞci 850 tysiĊcy euro. Klaster podejmuje wiele dziaáaĔ promocyjnych i marketingowych na wiĊkszą i mniejszą skalĊ. Poza promocją na
235 Informacje ze strony internetowej Stowarzyszenia Klaster Liptov www.klasterliptov.sk (dostĊp:
30.04.2014).
236 M. Gucik, V. Marakova, I. Sipkova, Strategies for Small- and Medium- Sized Hotels in the Slovak Republik, [w:] Tourism in the New Europe: Perspectives on SME Policies and Practices, R. Thomas, M.
Augustyn (red.), Elsevier, Oxford – Amsterdam 2007, s. 147.
targach turystycznych, miĊdzy innymi w Polsce i w Czechach, Klaster wspiera takĪe swoich czáonków serią materiaáów marketingowych. Dodatkowo w kaĪdej gminie na terenie objĊtym dziaáalnoĞcią Klastra znajdują siĊ tablice informacyjne z wykazem certyfikowanych miejsc noclegowych. Klaster buduje tarasy widokowe, wytycza rowerowe i piesze trasy turystyczne oraz podejmuje szereg innych przedsiĊwziĊü.
W 2010 roku Koalicja Marek Ziem Górskich w ĩywcu oraz Klaster Liptov nawiązaáy wspóápracĊ, skutkującą realizacją dwóch wspólnych transgranicznych przedsiĊwziĊü, ukierunkowanych na wspieranie rozwoju pogranicza, a przede wszystkim regionów ĩywiecczyzny, Podhala i Liptowa. Charakterystyki obu projektów przedstawiono w tabeli 10.
Tabela 10. Podstawowe informacje o realizowanych projektach transgranicznych Koalicji Marek Ziem Górskich i Klastra Liptov w latach 2011-2014
Wyszczególnienie Projekt: Polsko-sáowacka inicjatywa promocji i rozwoju marek ziem
górskich
Projekt: Rozszerzenie wspóápracy Koalicji Marek Ziem Górskich
i Klastra Liptov oraz firm, samorządów i organizacji pozarządowych – wspólny rozwój i promocja marek produktów oraz usáug
z pogranicza polsko-sáowackiego
Okres realizacji: 2011-2012 2013-2014
Cel gáówny: Rozwój i intensyfikacja wspóápracy miĊdzy spoáecznoĞciami pogranicza polsko-sáowackiego, a szczególnie ĩywiecczyzny, Podhala i Liptova, m.in. upowszechnianie wiedzy o tradycjach, zwyczajach i walorach turystycznych ziem górskich pogranicza; promocja marek tradycyjnych i nowoczesnych z pogranicza polsko-sáowackiego.
Rozwój i intensyfikacja wspóápracy miĊdzy spoáecznoĞciami pogranicza polsko-sáowackiego, a szczególnie ĩywiecczyzny, Podhala i Liptova m.in.
nawiązywanie kontaktów bezpoĞrednich pomiĊdzy firmami, samorządami oraz organizacjami pozarządowymi w zakresie wspólnego wykorzystania potencjaáu rozwojowego pogranicza, a szczególnie jego walorów wiąĪących siĊ z markami produktów i usáug tradycyjnie
kojarzonymi z ziemiami górskimi Polski i Sáowacji.
Dziaáania: 1. Konkurs dla máodzieĪy szkolnej, dotyczący historii, tradycji i kultury ziem górskich pogranicza.
2. Kampania informacyjna w mediach pogranicza, promująca walory ziem górskich.
3. Impreza promująca kulturĊ i turystykĊ ziem górskich
m.in. wystawa marek ziem górskich, prezentacje szkóá i firm z pogranicza.
4. Organizacja konkursu „OsobowoĞü Ziem Górskich”.
5. Wydanie polsko-sáowackiej publikacji dot. tradycji, kultury, turystyki ziem górskich pogranicza 6. Polsko-sáowackie warsztaty
edukacyjne dot. lokalnych tradycji i zwyczajów ziem górskich.
1. Sformuáowanie dáugookresowej strategii wspóápracy Koalicji Marek Ziem Górskich z Klastrem Liptov i jej publikacja.
2. Spotkanie informacyjne dla czáonków i sympatyków Koalicji Marek Ziem Górskich oraz przedstawicieli Klastra Liptov.
3. Organizacja konkursu „OsobowoĞü Ziem Górskich” z nową kategorią:
„Organizacja Pozarządowa Ziem Górskich”.
4. Wizyta studyjna w regionie Liptov dla przedsiĊbiorców, samorządowców oraz przedstawicieli innych podmiotów i instytucji zainteresowanych nawiązaniem bilateralnych kontaktów z partnerami z regionu Liptov.
7. Wizyta studyjna na Sáowacji.
Efekt trans- graniczny:
1. Upowszechnianie wiedzy o kulturze pogranicza, co zachĊca do aktywnej wspóápracy, pozbawionej
stereotypowych uprzedzeĔ czy barier.
2. Wspólna promocja polskich i sáowackich liderów pogranicza w konkursie „OsobowoĞü Ziem Górskich”, m.in. w drodze gáosowania internetowego po obu stronach granicy.
3. Stworzenie nowych relacji instytucjonalnych pomiĊdzy partnerami, dziĊki wspólnym dziaáaniom organizacyjnym.
1. Umacnianie poczucie toĪsamoĞci regionalnej na pograniczu, budowanie dobrych relacji sąsiedzkich, opartych na postĊpującym zrozumieniu i tolerancji, ale takĪe wzajemnej akceptacji i pogáĊbiającej siĊ wzajemnej chĊci bliĪszego poznania.
2. Wspólna promocja tzw. dobrych marek ziem górskich, intensyfikacja
kontaktów pomiĊdzy polską i sáowacką spoáecznoĞcią pogranicza m.in. poprzez aranĪowanie kolejnych, wspólnych przedsiĊwziĊü transgranicznych samorządów, firm oraz organizacji skupionych wokóá Koalicji Marek Ziem Górskich i Klastra Liptov.
ħródáo: opracowanie wáasne na podstawie materiaáów Koalicji Marek Ziem Górskich w ĩywcu.
Wyniki dotychczasowej wspóápracy, m.in. bardzo dobry odbiór spoáeczny wspólnych dziaáaĔ w ramach obu projektów, potwierdzają, Īe po obu stronach granicy istnieje autentyczne zapotrzebowanie na zacieĞnienie kontaktów i bliĪsze wzajemne poznanie siĊ. Rola, jaka moĪe w tym zakresie przypaĞü obu organizacjom zostaáa przedstawiona w dáugookresowej strategii wspóápracy Koalicji Marek Ziem Górskich z Klastrem Liptov, stanowiącej jeden z rezultatów drugiego z realizowanych projektów. W procesie przygotowania strategii wziĊto pod uwagĊ zarówno opinie czáonków Koalicji Marek Ziem Górskich i Klastra Liptov, dotyczące preferowanego zakresu dalszej wspóápracy, jak równieĪ roboczą wersjĊ Programu Operacyjnego Wspóápracy Transgranicznej Rzeczpospolita Polska – Republika Sáowacka 2014-2020, który aktualnie znajduje siĊ jeszcze w fazie konsultacji i uzgodnieĔ237. Zadaniem strategii jest ukierunkowanie dalszej wspóápracy obu organizacji na rzecz priorytetów rozwoju pogranicza polsko-sáowackiego, z uwzglĊdnieniem potrzeb i oczekiwaĔ czáonków i sympatyków Koalicji Marek Ziem Górskich i Klastra Liptov.
6.2. Wyniki badaĔ wytyczających przyszáe kierunki partnerstwa Koalicji Marek Ziem Górskich w ĩywcu i Klastra Liptov Mając na uwadze wysoką efektywnoĞü wspólnych dziaáaĔ zrealizowanych w latach 2010-2014 przez KoalicjĊ Marek Ziem Górskich w ĩywcu oraz Klaster Liptov - obie organizacje zadeklarowaáy chĊü kontynuacji wspóápracy i zawiązania partnerstwa wykraczającego poza dotychczas realizowane projekty transgraniczne i wymogi związane z zapewnieniem ich trwaáoĞci. W IV kwartale 2013 roku wykonano badania ankietowe, którymi objĊci zostali czáonkowie Koalicji Marek Ziem
237 Program Wspóápracy Transgranicznej Rzeczpospolita Polska – Republika Sáowacka 2014-2020, tekst roboczy, www.plsk.eu (dostĊp: 30.04.2014).
Górskich i Klastra Liptov. Ankiety pisemne wypeániáo áącznie 14 respondentów ze strony Klastra Liptov i 16 respondentów ze strony Koalicji Marek Ziem Górskich.
Tematyka badania dotyczyáa:
− oceny efektywnoĞci uczestnictwa w Klastrze Liptov/Koalicji Marek Ziem Górskich oraz zainteresowania respondentów dalszym udziaáem w tych organizacjach,
− oceny poziomu zainteresowania dalszym rozwojem wspóápracy w ramach obu organizacji,
− oceny wspóápracy transgranicznej na pograniczu polsko-sáowackim i okreĞlenia oczekiwanych, przyszáych kierunków tej wspóápracy.
Za najwiĊksze korzyĞci z uczestnictwa w Klastrze Liptov respondenci sáowaccy uznają:
− rozwój branĪy turystycznej w regionie (m.in. wzrost liczby klientów, rozszerzenie oferty usáug itp.),
− korzystną wspóápracĊ i kooperacjĊ z innymi czáonkami Klastra sprzyjającą rozwojowi wspólnej oferty turystycznej i promocji atrakcji regionu Liptov,
− zdobycie dodatkowego know-how oraz informacji od innych uczestników Klastra,
− poszerzenie wiedzy o rynku turystycznym w regionie Liptov,
− wzrost rozpoznawalnoĞci marki Klaster Liptov.
Z kolei dla czáonków Koalicji Marek Ziem Górskich najwiĊkszymi korzyĞciami z uczestnictwa w tej organizacji są:
− nawiązywanie nowych kontaktów,
− pogáĊbienie wiedzy o potencjale rozwojowym pogranicza polsko-sáowackiego,
− promocja najlepszych marek kojarzonych z regionem,
− integracja spoáeczna mieszkaĔców pogranicza polsko-sáowackiego,
− integracja spoáeczna mieszkaĔców pogranicza polsko-sáowackiego,