3. DZIAŁALNOŚĆ PAŃSTWA W ŚRODOWISKU MIĘDZYNARODOWYM
3.1. ORGANY WEWNĘTRZNE PAŃSTWA
3.1.4. Ministerstwo Spraw Zagranicznych i inne resorty
Zgodnie z art. 149 KRP ministrowie kierują określonymi dzia-łami administracji rządowej lub wypełniają zadania wyznaczone im przez prezesa Rady Ministrów. W gestii każdego członka Rady Ministrów znajduje się odpowiedzialność za prowadzenie polityki zagranicznej państwa. Nieocenioną rolę w zakresie dyplomacji pełni minister spraw zagranicznych, który może wspomagać pre-zesa Rady Ministrów. Minister spraw zagranicznych jest naczelnym organem administracji publicznej, któremu obsługę administra-cyjną zapewnia Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Ministra spraw zagranicznych wspomagają politycy, tj. powołani na jego wniosek przez prezesa Rady Ministrów sekretarz stanu i podsekre-tarze stanu, których obsługuje Ministerstwo Spraw Zagranicznych, a dokładniej – pracujący w nim członkowie służby zagranicznej
i inni zatrudnieni150. Ministerstwo jest urzędem administracji
rzą-dowej utworzonym na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów
147 Ibidem, s. 134–135. 148 Ibidem.
149 J. Barcz, B. Libera, Urzędnik i biznesmen…, op. cit., s. 21–22.
150 Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2002 r. w sprawie szcze-gółowego zakresu działania Ministra Spraw Zagranicznych, Dz.U. Nr 97, poz. 870.
z dnia 3 listopada 1999 r. w sprawie utworzenia Ministerstwa Spraw Zagranicznych151.
Instytucja ministra spraw zagranicznych ma swoje początki w czasach panowania francuskiego króla Ludwika XIV, który powo-łał na stanowisko ds. kontaktów z zagranicą sekretarza stanu ds. cudzoziemskich. W Polsce podobna funkcja zaczęła kształtować się pod koniec XVIII w., na stałe wpisując się w 1918 r., gdy do życia powołano Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Na jego czele stanął najpierw Leon Wasilewski, następnie zaś Ignacy Jan Paderewski152. Minister spraw zagranicznych RP wchodzi w skład Rady Mini-strów, stojąc na czele działu administracji publicznej odpowiedzial-nego za polską politykę zagraniczną i stosunki z Unią Europejską (UE). Minister spraw zagranicznych powoływany jest przez prezy-denta RP na wniosek premiera153.
Stojący na czele resortu minister spraw zagranicznych RP odpo-wiada za:
∙ realizację polityki zagranicznej – precyzuje w swoim exposé
główne kierunki polityki zagranicznej państwa. Jest bez-pośrednim zwierzchnikiem przedstawicielstw za granicą (wydaje instrukcje, przyjmuje raporty, decyduje o obsadzie personalnej), jest tzw. organem właściwym do utrzymywa-nia stosunków z przedstawicielami państw obcych w swoim państwie;
∙ reprezentowanie państwa w stosunkach międzynarodowych –
w większości przypadków działa na arenie międzynarodowej, reprezentuje państwo, podpisuje umowy i prowadzi rokowa-nia (nie potrzebuje specjalnego pełnomocnictwa), może zacią-gać zobowiązania w imieniu państwa;
151 Ministerstwo Spraw Zagranicznych działa na podstawie Zarządzenia Nr 54 prezesa Rady Ministrów z dnia 21 czerwca 2012 r. w sprawie nadania statutu Minister-stwu Spraw Zagranicznych zmienionego zarządzeniem nr 81 Prezesa Rady Ministrów z dnia 8 września 2015 r. zmieniającym zarządzenie w sprawie nadania statutu sterstwa Spraw Zagranicznych. Dz.U. Nr 91, poz. 1025; zob. też Status prawny,
Mini-sterstwo Spraw Zagranicznych, http://www.msz.gov.pl/pl/p/msz_pl/miniMini-sterstwo/
ministerstwo_organizacja/status_prawny/, dostęp: 13.09.2015 r.
152 Więcej na temat zob. K. Szczepanik, Organizacja polskiej służby zagranicznej…, op. cit.
∙ realizowanie funkcji organizacyjnych – współdziała w spra-wach dotyczących spraw zagranicznych (udzielanie pełno-mocnictw, podejmowanie negocjacji międzynarodowych, kontrasygnowanie dokumentów), ma istotny udział inicju-jący w procesie mianowania ambasadorów przez głowę pań-stwa, mianuje pracowników misji dyplomatycznych, często wystawia tzw. listy komisyjne i udziela exequatur (mianowanie
i udzielanie zgody dla konsulów zawodowych i honorowych)154.
Szczegółowe zadania i kompetencje ministra spraw zagranicz-nych RP155 wynikają z trzech aktów prawzagranicz-nych: (1) Rozporządze-nia Prezesa Rady Ministrów z dRozporządze-nia 22 grudRozporządze-nia 2009 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Spraw Zagranicznych156, (2) Ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji
rządo-wej157 oraz (3) Ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów158.
Kompetencje wynikające z Rozporządzenia Prezesa Rady Mini-strów z dnia 22 grudnia 2009 r. to:
∙ kierowanie działami administracji rządowej: sprawy
zagra-niczne oraz członkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej;
∙ dysponowanie częścią 45 budżetu państwa.
Kompetencje wynikające z Ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej to:
1) w dziale sprawy zagraniczne:
∙ utrzymywanie stosunków Rzeczypospolitej Polskiej z innymi
państwami i organizacjami międzynarodowymi;
∙ reprezentowanie i ochrona interesów Rzeczypospolitej
Pol-skiej za granicą, w tym także przed sądami i trybunałami międzynarodowymi, z wyłączeniem organów sądowych Unii Europejskiej i Trybunału Europejskiego Porozumienia o Wol-nym Handlu (EFTA);
154 J. Barcz, B. Libera, Urzędnik i biznesmen…, op. cit., s. 23.
155 Zadania i kompetencje Ministra Spraw Zagranicznych, Ministerstwo Spraw Zagranicznych, http://www.msz.gov.pl/pl/p/msz_pl/ministerstwo/minister/zadania_ i_kompetencje/zadania_i_kompetencje_ministra_spraw_zagranicznych, dostęp: 19.06.2015 r. 156 Dz.U. Nr 220, poz. 1725. 157 Dz.U. Nr 141, poz. 943. 158 Dz.U. Nr 106, poz. 492.
∙ koordynowanie polityki zagranicznej Rzeczypospolitej Pol-skiej, w tym działalności organów administracji rządowej oraz podległych im jednostek przez:
a) coroczne opracowywanie, uzgadnianie i wnoszenie do rozpatrzenia przez Radę Ministrów dokumentu rządo-wego określającego kierunki i cele polskiej polityki zagra-nicznej oraz promocji interesów Rzeczypospolitej Polskiej na następny rok, a także opracowywanie i przedkładanie Radzie Ministrów wieloletnich strategii w zakresie spraw zagranicznych,
b) opiniowanie pod względem zgodności z tym dokumen-tem i przedkładanie Prezesowi Rady Ministrów opinii na temat rocznych i wieloletnich planów współpracy zagra-nicznej ministrów,
c) współuczestniczenie w istotnych dla interesów Rzeczypo-spolitej Polskiej relacjach międzynarodowych;
∙ reprezentowanie i ochrona interesów polskich obywateli oraz
polskich osób prawnych za granicą, a także współpraca z Pola-kami zamieszkałymi za granicą, w tym wspieranie polskich instytucji kulturalnych i oświatowych za granicą,
∙ sprawy z zakresu międzynarodowej współpracy na rzecz
roz-woju i pomocy humanitarnej,
∙ kształtowanie międzynarodowego wizerunku
Rzeczypospo-litej Polskiej,
∙ sprawy z zakresu dyplomacji publicznej i kulturalnej, a także
wspierania działań promujących polską gospodarkę, kulturę, język, turystykę, technikę i naukę, realizowanych w ramach innych działań,
∙ przedstawianie sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej informacji
o zadaniach polskiej polityki zagranicznej,
∙ ustalanie organizacji i kierowanie działalnością placówek
zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej oraz koordynowanie działań związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa placówek; 2) w dziale członkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Euro-pejskiej:
∙ w zakresie udziału organów administracji rządowej w pracach
opracowywa-nie strategii polityki Rzeczypospolitej Polskiej w ramach Unii Europejskiej oraz inicjowanie i opracowywanie dokumentów rządowych związanych z udziałem w pracach organów Unii Europejskiej lub opiniowanie ich pod względem zgodności z tą strategią;
∙ w zakresie działalności informacyjnej i edukacyjnej służącej
rozpowszechnianiu wiedzy o integracji europejskiej i zasa-dach funkcjonowania Unii Europejskiej oraz polityce Rady Ministrów w tej dziedzinie;
∙ w zakresie zgodności polskiego systemu prawa z prawem Unii
Europejskiej oraz ochroną interesów Rzeczypospolitej Pol-skiej w postępowaniach przed organami sądowymi Unii Euro-pejskiej i Trybunałem Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA), w szczególności:
a) koordynowanie procesu wdrażania prawa Unii Europej-skiej do polskiego systemu prawa,
b) przedstawianie Radzie Ministrów opinii o zgodności z pra-wem Unii Europejskiej rządowych projektów aktów prawa powszechnie obowiązującego oraz projektów umów mię-dzynarodowych,
c) opiniowanie, na zasadach określonych w regulaminie sejmu, projektów ustaw co do ich zgodności z prawem Unii Europejskiej,
d) zapewnienie, z zastrzeżeniem przepisów odrębnych, reprezentacji Rzeczypospolitej Polskiej w postępowa-niach przed organami sądowymi Unii Europejskiej i Try-bunałem Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA);
∙ przygotowanie organów administracji rządowej do
wykony-wania zadań wynikających z członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej;
∙ zatrudnianie obywateli polskich w instytucjach i agendach
Unii Europejskiej.
Kompetencje wynikające z Ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów to:
∙ uczestnictwo, na zasadach określonych w Konstytucji,
rządu odpowiedzialność w trybie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach;
∙ inicjowanie i opracowywanie polityki rządu w zakresie
swo-jej właściwości, a także przedkładanie inicjatyw, projektów założeń projektów ustaw i projektów aktów normatywnych na posiedzenia Rady Ministrów, na zasadach i w trybie okre-ślonych w odrębnych przepisach;
∙ realizacja polityki Rady Ministrów;
∙ reprezentowanie rządu przed sejmem RP na zasadach
okre-ślonych w ustawie;
∙ udział w posiedzeniach Rady Ministrów;
∙ kierowanie, nadzór i kontrola działalności
podporządkowa-nych organów, urzędów i jednostek;
∙ przedstawianie spraw dotyczących działania podległego
resortu na posiedzeniach Rady Ministrów159.
Ministra spraw zagranicznych w przypadku nieobecności zastę-pują, zgodnie z porządkiem zastępstw, i wykonują zadania określone w zakresach czynności ustalonych przez ministra sekretarze i podse-kretarze stanu. W ich gestii leży także prowadzenie nadzoru zadań komórek organizacyjnych ministerstwa oraz polskich placówek za granicą160.
Istotna rola w ministerstwie przypada dyrektorowi generalnemu służby zagranicznej161, który pełni swe funkcje na podstawie ustawy
159 Zadania i kompetencje Ministra Spraw Zagranicznych, Ministerstwo Spraw
Zagranicz-nych, http://www.msz.gov.pl/pl/p/msz_pl/ministerstwo/ministerstwo_organizacja/
status_prawny/, dostęp: 20.06.2015 r.
160 Ministrowi spraw zagranicznych podlegają także placówki zagraniczne oraz placówki badawcze i szkoleniowe, np.: Biuro Przedstawiciela Rzeczypospolitej Pol-skiej przy PalestyńPol-skiej Władzy Narodowej z siedzibą w Ramallah, Polski Instytut Dyplomacji im. Ignacego Jana Paderewskiego, Warszawskie Biuro Handlowe w Taj-pej czy Przychodnia Lekarska Służby Zagranicznej. Nadzorowane przez ministra są: Polski Instytut Spraw Międzynarodowych i Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, zob. Obwieszczenie Ministra Spraw Zagranicznych z dnia 22 maja 2015 r. w sprawie wykazu jednostek organizacyjnych podległych lub nadzorowanych przez Ministra Spraw Zagranicznych, M. P. 2015, poz. 543.
161 Podstawy działania dyrektora służby zagranicznej określa Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o służbie zagranicznej (Dz.U. Nr 128, poz. 1403 z późn. zm., dalej: ustawa o służbie zagranicznej z 2001 r.), zgodnie z którą jest on wyłaniany spośród osób posiadających stopień dyplomatyczny w drodze konkursu i mianowany przez prezesa Rady Ministrów na wniosek szefa służby cywilnej po zasięgnięciu opinii ministra spraw zagranicznych.
o służbie zagranicznej162 i ustawy o służbie cywilnej, odpowiada za politykę kadrową w ministerstwie, mianowanie i odwoływa-nie pracowników ministerstwa oraz członków personelu placówek zagranicznych, nadawanie stopni dyplomatycznych, sprawowanie nadzoru nad komórkami organizacyjnymi ministerstwa oraz pro-cesem przygotowania zawodowego kadr do służby zagranicznej163.
Jeśli chodzi o strukturę ministerstw spraw zagranicznych, to w różnych państwach opiera się ona na podobnym podziale. W Pol-sce podział określa ustawa o służbie cywilnej, precyzuje natomiast Regulamin organizacyjny stanowiący załącznik do Zarządzenia nr 31 Ministra Spraw Zagranicznych z dnia 30 września 2015 roku w sprawie nadania regulaminu organizacyjnego Ministerstwu Spraw Zagranicznych. W skład resortu wchodzi Gabinet Polityczny Mini-stra, Sekretariat MiniMini-stra, biura i departamenty. W resorcie wyróż-nia się stanowiska polityczne, których obsada zmiewyróż-nia się wraz z ministrem (należą do nich: sekretarz stanu, podsekretarze stanu i członkowie Gabinetu Politycznego), ponadto departamenty
tery-torialne – zajmujące się stosunkami z określoną grupą państw,
regionem geograficznym, oraz departamenty merytoryczne164
(funkcjonalne) – właściwe dla określonych spraw (m.in.
departa-ment konsularny, prawno-traktatowy, systemu informacji). Ważną rolę w prawidłowym utrzymywaniu kontaktów zagranicznych
162 Zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy o służbie zagranicznej z 2001 r. Zmiany tej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U.: 2004 Nr 273, poz. 2703; 2006 Nr 170, poz. 1217 i 1218; 2006 Nr 220, poz. 1600; 2008 Nr 227, poz. 1505; 2009 Nr 161, poz. 1277; 2015, poz. 1220).W skład służby zagranicznej wchodzą: członkowie korpusu służby cywilnej zatrudnieni w MSZ i placówkach zagranicznych, osoby zatrudnione w służbie zagra-nicznej niebędące członkami tego korpusu, pełnomocni przedstawiciele RP w innym państwie lub przy organizacji międzynarodowej. W służbie zagranicznej wyróżnia się następujące stopnie dyplomatyczne: ambasador tytularny, radca minister, I radca, radca, I sekretarz, II sekretarz, III sekretarz, attaché, przy czym najniższym stopniem jest stopień attaché. Stopnie dyplomatyczne stanowią jednocześnie stanowiska pracy, a w placówkach zagranicznych funkcje. Stopień ambasadora tytularnego to najwyż-szy stopień w służbie zagranicznej. Nadaje go minister, w odróżnieniu od pozostałych stopni, które nadaje dyrektor generalny służby zagranicznej. Jeśli do wykonywania zadań ministra obrony narodowej w placówce zagranicznej wyznaczone zostały osoby – nadaje się im stopień dyplomatyczny attaché obrony (wojskowego, morskiego, lotniczego) bądź zastępcy attaché obrony.
163 J. Modrzyńska, Protokół dyplomatyczny…, op. cit., s. 67.
164 Warto podkreślić, że departamenty terytorialne są również departamentami merytorycnymi.
odgrywa Protokół Dyplomatyczny. W Polsce jego dyrektor podlega bezpośrednio ministrowi165.
Funkcjonowanie ministerstwa i placówek poza granicami pań-stwa zapewnia pion administracyjny, ze specyficznymi biurami odpowiedzialnymi za łączność z placówkami (głównie łączność tajną i pocztę dyplomatyczną) oraz bezpieczeństwo placówek166.
W Ministerstwie Spraw Zagranicznych funkcjonują następujące komórki organizacyjne:
∙ Gabinet Polityczny Ministra,
∙ Departament Afryki i Bliskiego Wschodu,
∙ Departament Ameryki,
∙ Departament Azji i Pacyfiku,
∙ Departament ds. Postępowań przed Międzynarodowymi
Organami Ochrony Praw Człowieka,
∙ Departament Dyplomacji Publicznej i Kulturalnej,
∙ Departament Ekonomiczny Unii Europejskiej,
∙ Departament Komitetu do Spraw Europejskich,
∙ Departament Konsularny,
∙ Departament Narodów Zjednoczonych i Praw Człowieka,
∙ Departament Polityki Bezpieczeństwa,
∙ Departament Polityki Europejskiej,
∙ Departament Prawa Unii Europejskiej,
∙ Departament Prawno-Traktatowy,
∙ Departament Strategii Polityki Zagranicznej,
∙ Departament Wschodni,
∙ Departament Współpracy Ekonomicznej,
∙ Departament Współpracy Rozwojowej,
∙ Departament Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą,
∙ Centrum Operacyjne,
∙ Sekretariat Ministra,
∙ Biuro Administracji,
∙ Biuro Archiwum i Zarządzania Informacją,
165 O Protokole Dyplomatycznym Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP będzie jeszcze mowa w dalszej części tekstu. Na temat funkcjonowania protokołów dyplo-matycznych w różnych państwach zob. Organizacja Protokołu dyplomatycznego, [w:] T. Orłowski, Protokół dyplomatyczny…,op. cit., s. 30–37.
Ry c. 2. Or ganigr am funk cjona ln y Minist erstw a Spr aw Z agr aniczn ych (
stan na dzień 1 lut
ego 2016 r .) Źr ódło : Minist erstw o Spr aw Z agr aniczn ych, https: //w w w .msz.go v.pl/ resour ce/52c65296–6dfa-49a5-beb7–41f4dfed7aa f:JCR, dost ęp : 4.02.2016 r .
∙ Biuro do Spraw Przygotowania Szczytu Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego w Rzeczypospolitej Polskiej w 2016 r.,
∙ Biuro Dyrektora Generalnego,
∙ Biuro Dyrektora Politycznego,
∙ Biuro Finansów,
∙ Biuro Informatyki i Telekomunikacji,
∙ Biuro Infrastruktury,
∙ Biuro Kontroli i Audytu,
∙ Biuro Ochrony Informacji Niejawnych,
∙ Biuro Rzecznika Prasowego MSZ,
∙ Biuro Spraw Osobowych,
∙ Inspektorat Służby Zagranicznej,
∙ Protokół Dyplomatyczny167.
Ze względu na to, że w dalszej części książki do polskiego Protokołu Dyplomatycznego będziemy się odwoływać wielokrotnie, warto już w tym miejscu podać kilka informacji na jego temat. Chociaż nie można mu przypisywać wielowiekowej tradycji jak protoko-łom innych państw, to znaczenie i rola pełnionych przezeń funkcji jest ogromna. Przez cały XIX wiek, zasadniczy dla kształtowania się sztuki protokołu, w wyniku rozbiorów Polska była pozbawiona państwowości, a co za tym idzie – nie miała własnej służby dyploma-tycznej. Polski Protokół Dyplomatyczny zaczął się więc kształtować dopiero po I wojnie światowej wraz z odbudowywaną Rzeczpospolitą. Głównymi jego twórcami stali się Stefan hrabia Przeździecki i Karol Bertoni, mający już obycie w dyplomacji: pierwszy w służbie Rosji, drugi – Austro-Węgier168. Dyplomatom tym zawdzięcza się m.in. opracowanie przepisów protokolarnych, których podstawą było doświadczenie; częściowo przejęły one elementy protokołu peters-burskiego i wiedeńskiego, ale nie pozostały też obojętne na polską tradycję narodową i pojawiające się potrzeby169. Funkcje Protokołu Dyplomatycznego zostały zawężone po II wojnie światowej, na co
167 Komórki organizacyjne ministerstwa, Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP, http://www.msz.gov.pl/pl/ministerstwo/ministerstwo_organizacja/komorki/ komorki_organizacyjne_ministerstwa, dostęp: 02.02.2016 r.
168 T. Orłowski, Protokół dyplomatyczny…, op. cit., s. 37. 169 Ibidem.
bezpośredni wpływ miała sytuacja polityczna. Twórcą „nowego” ceremoniału (tak naprawdę niewiele różnił się on od ceremoniału II Rzeczypospolitej) został Adam Gubrynowicz170. Faktycznie o dzia-łalności Protokołu Dyplomatycznego Ministerstwa Spraw Zagra-nicznych, pełniącego rolę protokołu państwowego ustalającego bądź potwierdzającego ogólne zasady protokołu stosowane przez administrację państwową i samorządową w stosunkach zarówno z partnerami zagranicznymi, jak i miejscowym korpusem dyploma-tycznym i konsularnym, można mówić od lat dziewięćdziesiątych XX w. Działania Protokołu skupiają się głównie na zabiegach na rzecz Ministerstwa Spraw Zagranicznych oraz polskiej służby zagra-nicznej, ale też polegają na zapewnieniu pełnej oprawy ceremonial-nej i protokolarceremonial-nej najwyższych organów państwa uprawnionych do reprezentowania go na zewnątrz i w stosunkach międzynarodowych, tj. prezydenta, prezesa Rady Ministrów i ministra spraw zagranicznych. Do zadań znajdujących się w gestii Protokołu Dyplomatycznego zgodnie z zapisem regulaminu Ministerstwa Spraw Zagranicznych171 można zaliczyć:
∙ przygotowywanie planów i programów wizyt głów państw,
szefów rządów i ministrów spraw zagranicznych oraz pono-szenie odpowiedzialności za ich realizację;
∙ współdziałanie z właściwymi komórkami organizacyjnymi
w przygotowaniu i realizacji programów wizyt sekretarza stanu, podsekretarzy stanu i dyrektora generalnego służby zagranicznej;
∙ przygotowywanie audiencji przedstawicieli dyplomatycznych
państw obcych u prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, pre-zesa Rady Ministrów, marszałków sejmu i senatu oraz mini-stra spraw zagranicznych;
∙ stosownie do potrzeb merytorycznych uczestniczenie
w orga-nizacji wizyt pełnomocnych przedstawicieli Rzeczypospolitej
170 Ibidem. Szerzej na temat Polskiej dyplomacji zob. Archiwum Polskiej
Dyplo-macji, Ministerstwo Spraw Zagranicznych, https://www.msz.gov.pl/pl/ministerstwo/
historia/, dostęp: 10.09.2015 r.
171 Zarządzenie nr 5 Ministra Spraw Zagranicznych z dnia 25 marca 2013 r. w spra-wie nadania regulaminu organizacyjnego Ministerstwu Spraw Zagranicznych, Dz.Urz. MSZ 2013, poz. 4 z późn. zm.
Polskiej u prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, prezesa Rady Ministrów oraz ministra spraw zagranicznych;
∙ zapewnianie obsługi protokolarnej przyjęć dyplomatycznych
wydawanych przez prezydenta, prezesa Rady Ministrów oraz ministra spraw zagranicznych, sekretarza stanu, podsekreta-rzy stanu i dyrektora generalnego służby zagranicznej;
∙ prowadzenie korespondencji protokolarnej prezydenta
Rze-czypospolitej Polskiej, prezesa Rady Ministrów i ministra spraw zagranicznych z ich odpowiednikami w innych państwach;
∙ prowadzenie spraw związanych z akredytacją i exequatur
przedstawicieli państw obcych w Rzeczypospolitej Polskiej i przedstawicieli Rzeczypospolitej Polskiej za granicą;
∙ prowadzenie spraw związanych z ustanawianiem
i funkcjono-waniem urzędów konsularnych państw obcych kierowanych przez konsulów honorowych i udzielaniem im exequatur;
∙ czuwanie nad przestrzeganiem przywilejów i immunitetów
dyplomatycznych i konsularnych oraz nad przestrzeganiem zasady wzajemności w tym zakresie w Rzeczypospolitej Pol-skiej i za granicą;
∙ prowadzenie ewidencji personelu obcych przedstawicielstw
dyplomatycznych i urzędów konsularnych i innych osób korzystających z przywilejów i immunitetów dyplomatycz-nych w Rzeczypospolitej Polskiej; wydawanie odpowiednich dokumentów oraz udzielanie wiz dyplomatycznych i służbo-wych tej grupie osób; wydawanie „Listy korpusu dyplomatycz-nego i konsulardyplomatycz-nego”;
∙ załatwianie spraw związanych z zapewnieniem obcym
przed-stawicielstwom dyplomatycznym, urzędom konsularnym i przedstawicielstwom organizacji międzynarodowych w Rze-czypospolitej Polskiej oraz członkom ich personelu możliwo-ści korzystania z przywilejów i immunitetów, włamożliwo-ściwych warunków działania, a także stwierdzanie dla potrzeb władz i instytucji polskich statusu oraz zakresu przysługujących im przywilejów i immunitetów;
∙ współdziałanie z właściwymi służbami w sprawach
związa-nych z zapewnieniem bezpieczeństwa obcych przedstawi-cielstw dyplomatycznych, urzędów konsularnych, rezydencji
szefów i członków personelu misji oraz osób korzystających z przywilejów i immunitetów;
∙ inicjowanie, opracowywanie i opiniowanie projektów umów
międzynarodowych oraz innych aktów prawnych dotyczących przywilejów i immunitetów;
∙ załatwianie spraw związanych ze zwolnieniami celnymi oraz
podatkowymi przysługującymi obcym przedstawicielstwom dyplomatycznym, urzędom konsularnym, organizacjom mię-dzynarodowym korzystającym z przywilejów i immunitetów oraz członkom ich personelu;
∙ współdziałanie przy zawieraniu porozumień w sprawach
dotyczących ułatwień wizowych dla posiadaczy paszpor-tów dyplomatycznych i służbowych oraz osób korzystają-cych z przywilejów i immunitetów na mocy ustaw, umów lub powszechnie przyjętych zwyczajów międzynarodowych; nad-zorowanie realizacji tych porozumień;
∙ prowadzenie spraw związanych z działalnością szkół
istnie-jących przy obcych przedstawicielstwach dyplomatycznych w Rzeczypospolitej Polskiej;
∙ opracowywanie umów o zatrudnieniu członków rodzin
per-sonelu obcych przedstawicielstw dyplomatycznych, urzędów konsularnych oraz organizacji międzynarodowych w przed-siębiorstwach i instytucjach na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
∙ prowadzenie spraw związanych z zapewnieniem członkom
personelu obcych przedstawicielstw dyplomatycznych i urzę-dów konsularnych opieki medycznej przysługującej im na podstawie stosownych umów;
∙ ułatwianie nabycia przez państwa wysyłające pomieszczeń
koniecznych dla ich przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych oraz udzielanie pomocy w uzyska-niu takich pomieszczeń w inny sposób, w tym prowadzenie i aktualizowanie ewidencji nieruchomości użytkowanych i stanowiących własność przedstawicielstw państw obcych w Rzeczypospolitej Polskiej;
∙ prowadzenie spraw o nadanie obywatelom państw obcych
orderów i odznaczeń oraz spraw związanych z przyjęciem przez obywateli polskich odznaczeń nadawanych przez naj-wyższe władze państw obcych172.