A NALIZA PRZYPADKU

Do celów niniejszego artykułu przeprowadzono analizę przypadku. In-spiracją była metodyka zaproponowana przez W. Czakona²⁵, jednakże ze względu na cel i charakter niniejszej publikacji oraz ograniczenia procesu badawczego, została ona w znacznym stopniu ograniczona. Opis sytuacji został przedstawiony w Tabeli 3.

18 Ibidem.

19 S. Zaheer, A. Zaheer, Trust across borders…op. cit., s. 22.

20 [http://histmag.org/Funkcjonalizm-w-archeologii-3680].

21 S. Zaheer, A. Zaheer, Trust across borders…op. cit., s. 22

22 Ibidem, s. 22-23, C. Sikorski, Kultura organizacyjna, C.H.Beck, Warszawa, 2006, s. 7-13.

23 S. Zaheer, A. Zaheer, Trust across borders…op. cit., s. 22.

24 Wyjątkiem jest zapewne osadzenie transakcji w kraju o znacznym rozwarstwieniu społecz-nym np. w przypadku kast w Indiach.

25 W. Czakon, Łabędzie Poppera – studia przypadków w naukach o zarządzaniu, „Przegląd Organizacji”, 2006, nr 9, s. 9-13.

Tabela 3. Kontekst kulturowy partnerów w analizowanym

Identyczne w ramach tego samego kraju

Instrumenty

Partner 1 reprezentował środowisko biznesu, natomiast Partner 2 był utytułowanym przedstawicielem środowiska naukowego. Partner 1

zamie-rzał wprowadzić innowację produktową w oparciu o nową technologię, w której specjalizował się Partner 2²⁶. Środowisko, w którym zwykle funk-cjonuje Partner 1 to środowisko lokalnego biznesu, w którym transakcje mają charakter krótkoterminowy. Nie są stosowane instrumenty społeczne regulujących monitorowanie i sankcjonowanie społecznych zachowań w zakresie zaufania. Naruszenie zaufania jest akceptowalne i jest postrze-gane jako przejaw „sprytu”. W danej branży i regionie brak liderów promu-jących wzorce szacunku dla relacji długoterminowych. Środowiskowe wzor-ce Partnera 1 promują krótkoterminowe zyski, a zaniedbania w tym zakre-sie są piętnowane. Szacunek dla struktury środowiska naukowego i stopni naukowych nie są charakterystyczne w tej branży ani w danym regionie.

Zaufanie budowane jest w oparciu o działania formalne (dominacja CBT), zgodnie z zasadą „strzeżonego Pan Bóg strzeże” a dbałość o szczegóły for-malne w transakcjach jest uznawana jako wartość. Dlatego można powie-dzieć, że Partner 1 funkcjonuje w kulturze o niskim kontekście zaufania.

Partner 2 jest przedstawicielem środowiska naukowego, w którym do-minują wzorce promujące szacunek dla własności intelektualnej oraz znaczny szacunek dla struktury środowiska naukowego i stopni nauko-wych. Szczególnie silnym mechanizmem nieformalnie regulującym jest wła-śnie szacunek dla stopni i osiągnięć naukowych. Prowadzenie działań bez formalnej umowy jest postrzegane jako działanie objęte wystarczającymi uregulowaniami etycznymi jeśli dojdzie do ustnej deklaracji i obustronnej zgody. Świadczy to o dominacji IBT. Relacje są długoterminowe, co wynika z natury procesów naukowych. Pracownicy dzielą wiedzą na konferencjach i seminariach, a proces formalnego zabezpieczenia własności intelektualnej jest stosowany jedynie w przypadku, gdy wynalazek lub owoce pracy na-ukowej mogą „wyjść spod kontroli” i zetknąć z niekontrolowanym środowi-skiem poza nauką. Partner 2 funkcjonuje w kulturze o wysokim kontekście zaufania.

Podczas konferencji mającej na celu zbliżenie obu środowisk doszło do spotkania partnerów i podczas wielogodzinnej rozmowy Partner 1 zapropo-nował Partnerowi 2 przeprowadzenie określonych badań. Partner 2 uznał, że jego zespół ma wystarczające kompetencje do wykonania tego zadania i przyjął propozycję. Po kilku tygodniach Partner 1 potwierdził gotowość podjęcia współpracy. Partner 2 powołał odpowiedni zespół badawczy, który przez miesiąc podnosił kompetencje w danym zakresie, po czym określono możliwości realizacji zlecenia w zakresie terminu i kosztów. Zaangażowano czas pracowników, a przez to także koszty Wydziału. Badania nie miały bezpośredniego związku z obecnie prowadzonymi badaniami oraz kierun-kami rozwoju, zatem pracownicy postrzegali te działania jako kosztowne i czasochłonne. W ten sposób nastąpiło szafowanie kosztów. Następnie zwrócono się do Partnera 1 z propozycją formalizacji tego działania poprzez podpisanie stosownej umowy. Partner 1 był zaskoczony oczekiwaniami od-płatności za wykonaną pracę i zaniechał kontaktów z Partnerem 2. Podczas

26 Dokładne informacje zostały zastrzeżone przez obu partnerów, Dotyczy to także branży i lokalizacjo działań.

rozmowy argumentował, że nie brał pod uwagę kosztów i stwierdził, że mo-że się wycofać gdyż nie podpisał dotąd żadnego dokumentu.

Współpraca została zaniechana. Partner 2 musiał zaakceptować koszty utopione. Dwa lata później Partner 1 zwrócił się ponownie, tym razem z bardzo poważną formalną propozycją gdyż Partner posiada w określonym zakresie jako jedyny wystarczające kompetencje na terenie kraju. Nikt nie odpowiedział na jego wielokrotne próby nawiązania kontaktu.

Kontekst kulturowy partnerów był asymetryczny. Partner 1 pochodził ze środowiska o niskim kontekście zaufania (high) natomiast Partner 2 po-chodził ze środowiska o wysokim kontekście zaufania. Jest to zatem przy-padek asymetrycznego kontekstu zaufania.

Ze względu na cechy jakościowe charakteryzujące typy relacji (Jeden z partnerów powinien być godny zaufania, dyskretny, przewidywalny, konsekwentny i jego działanie powinno być transparentne), partnerstwo mogłoby opierać się jedynie na zasadach niskiej (płytkiej) współzależności (por. Tabela 1). W ramach takiej relacji jeden z partnerów powinien być godny zaufania i dyskretny, przewidywalny, konsekwentny i transparentny i w opisywanym przypadku można uznać Partnera 2 za spełniającego wy-mogi (Tabela 1). Ponieważ jednak obaj partnerzy pochodzili ze środowisk o asymetrycznym kontekście zaufania, współpraca była skazana na porażkę gdyż tylko Partner 1 prowadził koordynację. Zatem efektywność relacji była niska.

Z

Celem artykułu było sprawdzenie, czy kontekst kulturowy partnerów w zakresie zaufania jest czynnikiem wpływającym na efektywność relacyj-ną. Po przeprowadzeniu analizy przypadków potwierdzona została zasad-ność przedstawionych przez S. Zaheer i A. Zacheera twierdzeń w odniesie-niu do kontekstu międzyśrodowiskowego. Asymetria kulturowa w przypad-ku słabej koordynacji i niskiej współzależności nie prowadzi do efektywno-ści gdyż jeden z partnerów może zachować się etycznie ale nie zabezpieczyć formalnie a drugi działać formalnie poprawnie, ale bez wysokiego poziomu odpowiedzialności w sensie etycznym. Na podstawie tego przypadku można także uznać, że różnice międzykulturowe mogą dotyczyć nie tylko relacji międzynarodowych, ale także międzyśrodowiskowych. Kontekst ten może być odniesiony nie tylko do relacji międzynarodowych, ale także do subkul-tur różnych środowisk. Cel zostanie zrealizowany poprzez elementy analizy przypadku relacji pomiędzy przedsiębiorcą, a przedstawicielem nauki w procesie innowacji.

L

:

[1] Arranz N., Arroyabe J., Effect of Formal Contracts, Relational Norms and Trust on Performance of Joint Research and Development Projects. “British Journal Of Management”, 2012, vol. 23, no 4, s. 575-588.

[2] Carnabuci G., Operti E., Where do firms' recombinant capabilities come from?

Intraorganizational networks, knowledge, and firms' ability to innovate through technological recombination. “Strategic Management Journal”, 2013, vol. 34, no 13, s. 1591-1613.

[3] Chesbrough H.W., Open Innovation: The new imperative for creating and prof-iting from technology, Harvard Business School Press, Boston 2003.

[4] Cushenbery L. D., Gabriel A. S., Reappraising the Brain Drain: Collaboration as a Catalyst for Innovation in Industrial-Organizational Research. “Industrial

& Organizational Psychology”, vol. 7, no 3, s. 347-351.

[5] Czakon W., Łabędzie Poppera – studia przypadków w naukach o zarządza-niu, „Przegląd Organizacji”, 2006, nr 9, s. 9-13.

[6] Ebersberger B., Herstad S. J., The relationship between international innova-tion collaborainnova-tion, intramural R&D and SMEs’ innovainnova-tion performance:

a quantile regression approach. “Applied Economics Letters”, 2013, vol. 20, no 7, s. 626-630.

[7] Grudzewski W., Hejduk I., Sankowska A., Wańtuchowicz M., Zarządzanie zaufaniem w przedsiębiorstwie, Wolters Kluwer Polska, Kraków 2009.

[8] Lewicka D, Krot K. Zaufanie organizacyjne jako czynnik kreujący proinnowa-cyjny klimat w organizacji, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica”

2014, vol. 4, no. 305, s. 47-58.

[9] Lewicki R.J., Bunker B.B., Trust in relationships: A Model of trust develop-ment and decline. [w:] Bunker, B.B., Rubin, J.Z. (red.). Conflict, Cooperation and Justice: A Tribute Volume to Morton Deutsch. San Francisco: Jossey Bass, 1995, s. 133-173

[10] Sikorski C., Kultura organizacyjna, C.H.Beck, Warszawa, 2006,

[11] Sheppard B.H, Sherman D.M., The grammars of trust: a model and general implications, “Academy of Management Review”, 1998, vol. 23, no. 3, s. 422-437.

[12] McGuinness T., Markets and Managerial Hierarchies [w:] G. Thompson i wsp.

(red.), Markets, Hierarchies and Networks, Sage, London, England, 1994, s. 66–81.

[13] Vaidya S., Trust and Commitment: Indicators of Successful Learning in Inter-national Joint Ventures (IJVs). “Journal Of Comparative InterInter-national Man-agement”2012, vol. 15, no 1, s. 29-49.

[14] Wang H., Tseng J., Yen Y., How do institutional norms and trust influence knowledge sharing? An institutional theory. “Innovation: Management, Policy

& Practice” 2014, vol. 16, no 3, s. 374-391.

[15] Zaheer A., Kamal D.F., Creating trust in piranha-infested waters. The conflu-ence of buyer, supplier and host country contexts, “Journal of International Business Studies”, 2011, vol. 42, no. 1, s. 48-55.

[16] Zaheer S., Zaheer A., Trust across borders, “Journal of International Busi-ness Studies”, 2006, vol. 37, no. 1, s. 21–29.

Źródła internetowe:

[17] [http://openinnovation.net/about-2/open-innovation-definition], (data do-stępu: 15.09.2015)

S

Jakość współpracy międzyorganizacyjnej w procesie innowacji jest uwarunkowana konfiguracją kontekstów kulturowych partnerów w zakresie podejścia do zaufania. W artykule opisano konfiguracje symetryczne w za-kresie kontekstów kulturowych i asymetryczne. Opisano także poziom współzależności pomiędzy partnerami. Przeprowadzono elementy analizy przypadku relacji partnerów o asymetrycznym kontekście kulturowym oraz niskiej współzależności relacji. Potwierdzono zasadność twierdzenia, że kon-tekst kulturowy może dotyczyć nie tylko relacji międzynarodowych, ale tak-że relacji międzyśrodowiskowych.

Słowa kluczowe: zaufanie, relacje międzyorganizacyjne, dystans kul-turowy.

S

Trust context and collaboration performance in innovation process The quality of collaboration in innovation process is underpinned by configuration of trust contexts of partners. There are described symmetric and asymmetric configurations of such contexts in this paper. The problem of partner interdependence also is also presented. There is a partial case study presented in the paper. It consist of case of asymmetric context and low relational interdependence. The preposition, that cultural context can also vary not only in international transactions but also in transactions between partners with different environmental origins, was verified in this paper.

Keywords: trust, interorganizational relations, innovation, cultural distance.