Opłata reklamowa

krót-kim rodowodzie. Została wprowadzona do porządku praw-nego przed pięciu laty na mocy ustawy z 24 kwietnia 2015 r.

o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu (Dz.U. z 2015 r., poz. 774), którą znowelizowano m.in. ustawę z 12 stycznia 1991 r.

o podatkach i opłatach lokalnych.

Co do zasady każda firma ma prawo się reklamować. Nie każdy przedsiębiorca jednak wie, że umieszczenie w przestrzeni publicznej nawet zwykłej tablicy reklamowej może generować dodatkowe, często nieprzewidziane wcześniej koszty w postaci opłaty reklamowej. Opłata ta stanowi instrument kształtowania gminnej polityki przestrzennej, pozwalający na zachowanie ładu w przestrzeni publicznej, a tym samym prowadzący do ochrony krajobrazu zarówno naturalnego, jak i miejskiego, np. w historycznych centrach miast.

W

^IESŁAWA

K

^ULIG

-W

^YPORSKA

A

DRIANNA

E

LŻBIETA

G

RZYMSKA

-T

RUKSA

Opłata reklamowa

P RAWO

Regulacje prawne

Aktualnie kwestie związane z opłatą reklamową są regulo-wane przez ustawy: z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych oraz z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Ponadto dla zagadnie-nia opłaty reklamowej mają znaczenie akty prawa

miejsco-Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w uzasadnieniu wyroku z dnia 12 września 2018 r., sygn. akt I SA/Gd 682/18, wskazał, że: przez reklamę należy rozumieć upowszechnianie w jakiejkolwiek wizualnej formie informacji promującej osoby, przedsiębiorstwa, towary, usługi, przedsięwzięcia lub ruchy społeczne. W znaczeniu słowni-kowym reklama to (1) działanie mające na celu zachęcenie potencjalnych klientów do zakupu konkretnych towarów lub do skorzystania z określonych usług, (2) plakat, napis, ogłoszenie, krótki film itp. służące temu celowi (internetowe wydanie Słownika języka polskiego Wydawnictwo Naukowe PWN). Zatem upowszechnianie w jakiejkol-wiek wizualnej formie informacji promującej osoby, przedsiębiorstwa, towary, usługi, przedsięwzięcia lub ruchy społeczne, stanowi niewątpliwie reklamę. Z powyższego wynika, że również samo logo czy nazwa firmy stanowią reklamę, albowiem niewątpliwie reklamują konkretne przedsiębiorstwo.

P ^RAWO

wprowadzić opłatę reklamową od umieszczonych tablic reklamowych lub urządzeń reklamowych, przy czym opłata ta może być pobierana jedynie na obszarach, dla których obowiązują zasady i warunki sytuowania obiektów małej architektury, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń. W przypadku wprowadzenia opłaty reklamo-wej rada gminy (rada miasta) winna w drodze uchwały określić w sposób szczegółowy zasady poboru i terminy płatności opłaty reklamowej. Może ona również wprowadzić obowiązek składania deklaracji na opłatę reklamową.

W deklaracji powinny być wykazywane dane niezbędne do wymiaru i poboru opłaty reklamowej.

Opłata reklamowa składa się z dwóch części:

• stałej (niezależnej od powierzchni, w formie ryczałtu),

• części zmiennej (zależnej od pola powierzchni) – wyso-kości opłat określane są w drodze uchwały rady gminy (rady miasta), z tym że stawka części stałej nie może przekroczyć 2,50 zł dziennie, stawka części zmiennej zaś – 0,20 zł za 1 m2 pola powierzchni.

Kto jest zobowiązany do uiszczania opłaty reklamowej?

Podmiotami zobowiązanymi do uiszczania opłaty reklamo-wej, stosownie do art. 17 ust. 3 ustawy o podatkach i opła-tach lokalnych, są:

• właściciele nieruchomości lub obiektów budowlanych (z wyłączeniem nieruchomości gruntowych oddanych w użytkowanie wieczyste),

• użytkownicy wieczyści nieruchomości gruntowych,

• posiadacze samoistni nieruchomości lub obiektów budowlanych,

• posiadacze nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie: wynika z umowy zawartej z właścicie-lem, Agencją Nieruchomości Rolnych, wynika z innego tytułu prawnego lub nawet nie ma tytułu prawnego – jeżeli znajdują się na nich tablice reklamowe lub urzą-dzenia reklamowe, niezależnie od tego, czy eksponowa-na jest eksponowa-na nich reklama.

W przypadku gdy nieruchomość lub obiekt budowlany, na których zlokalizowana jest tablica reklamowa lub urządzenie reklamowe, jest przedmiotem współwłasności lub pozostaje w posiadaniu dwóch lub więcej osób, obowiązek w zakresie wniesienia opłaty reklamowej ciąży solidarnie na wszystkich współwłaścicielach lub współposiadaczach.

Co jest przedmiotem opłaty reklamowej?

Definiując kluczowe pojęcia mające znaczenie dla przedmiotu opodatkowania, należy wskazać, że zgodnie z zawartą przez prawodawcę w art. 1 ust. 1 pkt 3a ustawy o podatkach i opłatach lokalnych legalną definicją pojęć „reklama, tablica reklamowa, urządzenie reklamowe, szyld”, oznaczają one odpowiednio reklamę, tablicę reklamową, urządzenie rekla-mowe i szyld w rozumieniu przepisów ustawy z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2018 r. poz. 1945 oraz z 2019 r. poz. 60, 235 i 730).

Natomiast z praktyki, w tym z orzecznictwa sądów admini-stracyjnych, wynika poniższa definicja pojęć:

• reklama – upowszechnianie w jakiejkolwiek wizualnej formie informacji promującej osoby, przedsiębiorstwa, towary, usługi, przedsięwzięcia lub ruchy społeczne,

Zgodnie z art. 2 pkt 16d u.p.z.p. szyld to tablica reklamowa lub urządzenie reklamowe informujące o działalności prowadzonej na nieruchomości, na której ta tablica reklamo-wa lub urządzenie reklamowe się znajdują. Dokonując wykładni językowej należy zaureklamo-ważyć, że w języku potocznym (…) „szyld” to: (1) tablica przy wejściu do sklepu, reklamo- warszta-tu, instytucji itp., podająca ich nazwę, (2) nazwa, hasło itp., które ktoś wykorzystuje w działaniu, lub organizacja, instytucja, w której imieniu występuje (internetowe wydanie SJP PWN). Przywołana definicja słownikowa wskazuje, że pojęcie to na gruncie języka potocznego ma takie samo znaczenie, jakiego użyto w ustawie, dodatkowo definicja słownikowa podaje również inne (oprócz nazwy) przykładowe elementy szyldu, jak np. hasło. Zdaniem sądu ustawodawca w jasny sposób zakomunikował, że szyldem jest zarówno tablica, jak i urządzenie reklamowe, których celem jest informowanie o działalności prowadzonej na nieruchomości i szyld może również zawierać takie elementy jak logo, hasło, grafikę. Szyld spełnia bowiem funkcję zarówno informującą, jak i zachęcającą. Dlatego logotyp A umieszczony na pylonie cenowym, logotypy firm umieszczo-ne obustronnie na stelażu, czy wreszcie tablica „Sklep 24” należy zakwalifikować jako urządzenia reklamowe, które niewątpliwie informują i zachęcają potencjalnych klien-tów do skorzystania z usług stacji. Z treści art. 2 pkt 6d u.p.z.p. wynika, że urządzeniem lub tablicą reklamową nie musi być wyłącznie obiekt zawierający reklamę (a więc element promujący), lecz wystarczające jest zawarcie informacji o działalności prowadzonej na danej nieruchomości.

P RAWO

• tablica reklamowa – przedmiot materialny przezna-czony lub służący ekspozycji reklamy wraz z elementami konstrukcyjnymi i zamocowaniami, o płaskiej powierzch-ni, w szczególności to baner reklamowy, reklama nakle-jana na okna budynków i reklama umieszczana na rusz-towaniu, ogrodzeniu lub wyposażeniu placu budowy, z wyłączeniem drobnych przedmiotów codziennego użyt-ku wykorzystywanych zgodnie z ich przeznaczeniem,

• urządzenie reklamowe – przedmiot materialny przeznaczony lub służący ekspozycji reklamy, wraz z ele-mentami konstrukcyjnymi i zamocowaniami, inny niż tablica reklamowa, z wyłączeniem drobnych przedmiotów codziennego użytku wykorzystywanych zgodnie z ich przeznaczeniem,

• szyld – tablica reklamowa lub urządzenie reklamowe informujące o działalności prowadzonej na obszarze nie-ruchomości, na której ta tablica reklamowa lub urządze-nie reklamowe się znajdują.

W tym miejscu należy wskazać, że w orzecznictwie Naczel-nego Sądu AdministracyjNaczel-nego (wyrok z 12 grudnia 2018 r., sygn. akt II FSK 1897/18) stwierdza się, że: nośnik reklamo-wy, stanowiący tzw. billboard, składający się z jednej, wspólnej, metalowej konstrukcji nośnej (słupa), na szczycie którego zostały umieszczone dwa ekrany ekspozycyjne o płaskich powierzchniach, skierowane w różnych kierun-kach, nie może zostać uznany za urządzenie reklamowe w rozumieniu art. 1a ust. 1 pkt 3a ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. z 2016 r.

poz. 716 z zm.), w związku z art. 2 pkt 16b ustawy z 27

marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu prze-strzennym (Dz.U. z 2016 r. poz. 778 z zm.).

Kiedy nie pobiera się opłaty reklamowej?

Opłaty reklamowej nie pobiera się w przypadkach:

Jeżeli tablice reklamowe lub urządzenia reklamowe nie są widoczne z przestrzeni dostępnych publicznie.

Ponieważ opłata reklamowa służyć ma przede wszystkim porządkowaniu przestrzeni publicznej, oczywistym wydaje się, że brak jest uzasadnienia dla jej poboru w sytuacji, w której tablica reklamowa lub urządzenie reklamowe nie są widoczne z przestrzeni publicznie dostępnych, a zatem nie wywierają na nie wpływu. Zgodnie z powszechną praktyką, nośnik reklamy uznaje się za widoczny z danego miejsca, jeśli osoba o przeciętnym wzroku jest w stanie odczytać z niego jakąkolwiek treść o charakterze reklamowym. Zatem obiekty, które są widoczne z przestrzeni dostępnej publicznie z bardzo dużej odległości lub jedynie częściowo, w sposób pozbawiający je w stosunku do obserwatora znajdującego się w przestrzeni publicznej waloru nośnika reklamy, nie powinny być uznawane za obiekty widoczne.

Jeżeli tablice lub urządzenia reklamowe stanowią szyld, zgodnie z zasadami i warunkami sytuowania obiektów małej architektury, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń. Zatem chcąc uniknąć konieczności uiszczania opłaty reklamowej, warto sprawdzić, jeszcze przed zamówieniem i zamontowaniem szyldu, czy w gminie, w której prowadzimy działalność

P ^RAWO

gospodarczą, istnieje uchwała w tym przedmiocie. Uchwała może określać nie tylko dopuszczalny rozmiar szyldu, rodzaje materiałów, z których może być wykonany, lecz również zasady i warunki jego sytuowania oraz liczbę szyldów, które mogą być umieszczone na nieruchomości przez podmiot pro-wadzący na niej działalność gospodarczą. Jeżeli zatem przed-siębiorca umieści szyld niezgodny z obowiązującymi w danej gminie zasadami, musi liczyć się z naliczeniem opłaty.

Jeżeli tablice są realizacją obowiązku nałożonego przepisami prawa. Sytuacja ta dotyczyć może m.in.

tablic, o których mowa w art. 60 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r.

poz. 1651 z zm.).

Jeżeli tablice służą wyłącznie do upowszechniania informacji trwale upamiętniającej osoby, instytucje lub wydarzenia o charakterze religijnym, związanym z działalno-ścią kościołów lub innych związków wyznaniowych, jeżeli tablica reklamowa czy też urządzenie reklamowe sytuowane są w granicach terenów użytkowanych jako miejsca kultu i działalności religijnej lub na obszarach cmentarzy.

W tym miejscu, odnosząc się do powyższych rozważań w zakresie przedmiotu opodatkowania, należy zwrócić uwa-gę, że kwestia praktycznej interpretacji wyłączeń spod ob-ciążenia opłatą reklamową jest niejednoznaczna i – jako że stanowi przedmiot ulg – bywa przedmiotem sporów, włącz-nie ze sporami prawnymi, rozstrzyganymi przez sądy admi-nistracyjne. Niejasne są też same przepisy prawa definiują-ce przedmiot obciążenia opłatą reklamową.

Jak obliczyć wysokość opłaty reklamowej?

Opłata reklamowa składa się z dwóch części:

• stałej, o zryczałtowanej wysokości, niezależnej od pola powierzchni tablicy reklamowej lub urządzenia reklamo-wego służącego ekspozycji reklamy (aktualnie stała część opłaty nie może przekraczać 2,59 zł dziennie),

• zmiennej, zależnej od wielkości pola powierzchni tablicy lub urządzenia reklamowego służących ekspozycji rekla-my, przy czym, jeśli kształt urządzenia reklamowego uniemożliwia wyznaczenie pola powierzchni służącej ekspozycji reklamy, wysokość opłaty zależy od pola powierzchni bocznej prostopadłościanu opisanego na urządzeniu reklamowym (aktualnie nie może ona prze-kraczać 0,23 zł za 1 m²).

W tym miejscu podkreślić należy, że wysokość opłaty rekla-mowej może być zróżnicowana nie tylko pomiędzy poszcze-gólnymi gminami (miastami), lecz nawet w ramach jednej gminy (miasta). Zróżnicowanie to może dotyczyć zarówno części stałej, jak i części zmiennej opłaty reklamowej; może być uzależnione od okoliczności o charakterze obiektywnym,

wynikających np. z lokalizacji nośnika reklamy (wyższa stawka może mieć zastosowanie w centrum miasta) lub wielkości i rodzaju nośnika (np. wyższe stawki mogą doty-czyć tablic większych lub o zmiennej treści).

Zatem przedsiębiorca może samodzielnie obliczyć wysokość opłaty reklamowej wyłącznie w sytuacji, w której, po pierw-sze, znane są mu regulacje ustawowe, a po drugie, znana jest mu treść uchwały rady gminy (miasta) odnosząca się do wysokości opłaty reklamowej w danej gminie (mieście), w której planuje umieścić nośnik reklamowy. Stawki opłaty mające zastosowanie w konkretnym przypadku powinny bowiem w jasny sposób wynikać z uchwały. Po trzecie, samodzielne obliczenie wysokości opłaty jest możliwe, gdy przedsiębiorca posiada wiedzę na temat pola powierzchni planowanego nośnika reklamy. Przedsiębiorca musi posiadać wszystkie wymienione wyżej informacje, aby podjąć trafną decyzję dotyczącą wysokości opłaty reklamowej i prawidło-wo zamontować nośnik.

Omawiając kwestię wysokości opłaty reklamowej, należy zauważyć, że zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa kwotę zapłaconego podatku od nieruchomości od tablicy reklamowej lub urządzenia reklamowego zalicza się na poczet należnej opłaty reklamowej.

Ile będzie wynosić opłata reklamowa w 2021 roku?

23 lipca 2020 r. Minister Finansów wydał obwieszczenie w sprawie górnych granic stawek podatków i opłat lokalnych, które będą obowiązywać w 2021 r. Tak więc w kolejnym roku górna granica opłaty reklamowej ulegnie powiększeniu w części stałej do 2,70 zł dziennie za obiekt, zaś w części zmiennej, uzależnionej od wielkości pola powierzchni tablicy lub urządzenia reklamowego służących ekspozycji reklamy, do 0,24 zł dziennie za każdy metr kwadratowy.

Od 1 stycznia 2021 r. wzrost w wysokości stawek maksymal-nych, które rada gminy (miasta) może ustalić w zakresie opłaty reklamowej, wyniesie aż 3,9 proc. Gmina na 2021 r.

może pozostawić stawki podatków na dotychczasowym po-ziomie lub też uchwalić ich wzrost o nie więcej niż 3,9 proc.

W każdej z obu wymienionych sytuacji gmina będzie działać na podstawie i w granicach przepisów prawa. ◼ Wiesława Kulig-Wyporska: radca prawny z wieloletnim doświadczeniem w pracy w organach administracji państwowej, aktualnie praktykujący prawo w kancelarii Kulig-Wyporska, specjalizującej się w postępowaniach administracyjnych, w tym podatkowych.

Adrianna Elżbieta Grzymska-Truksa: radca prawny z ponaddwudziestoletnim stażem pracy w organach administracji skarbowej, były wykładowca

akademicki, zastępca przewodniczącego Komisji Rewizyjnej Stowarzyszenia Badań nad Źródłami i Funkcjami Prawa Fontes.

W dokumencie SUKCESJA W FIRMACH I ZDOLNOŚĆ KREDYTOWA I LOJALNY KLIENT I UPADAĆ CZY WALCZYĆ (Stron 84-88)