Organizacja zarządzania kryzysowego na poziomie wojewódzkim w województwie dolnośląskim

Zarządzanie kryzysowe w województwie dolnośląskim leży w gestii Wojewody Dolnośląskiego. Podstawowym dokumentem planistycznym jest Wojewódz­ ki plan zarządzania kryzysowego, opracowany w  2012 roku. Nowy plan został przedstawiony do zaakceptowania ministrowi właściwemu do spraw administra­ cji, ale nie został on jeszcze zatwierdzony.

Inne dokumenty związane z zarządzaniem kryzysowym w województwie dol­ nośląskim to:

– Wojewódzki Plan Operacyjny Ochrony przed Powodzią;

– Wojewódzki plan działania na wypadek wystąpienia epidemii zachorowań na choroby zakaźne;

– Plan Postępowania Awaryjnego Województwa Dolnośląskiego w przypad­ ku zdarzeń radiacyjnych;

– Plan Wprowadzenia Ograniczeń w Zakresie Obrotu Paliwami i Zmniejsze­ nie Zużycia Paliw w Województwie Dolnośląskim;

– Plan Ograniczeń Dostaw Ciepła; – Wojewódzki Plan Ratowniczy;

– Plan operacyjnego funkcjonowania województwa dolnośląskiego w warun­ kach zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa i wojny;

– Wojewódzki Plan Obrony Cywilnej;

– Wojewódzki Plan Działania Systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne dla Województwa Dolnośląskiego.

Decyzję o przeprowadzeniu ewakuacji – w zależności od rodzaju oraz skali za­ grożenia – podejmuje Wojewoda Dolnośląski, jako organ kierujący działaniami mającymi na celu zapobieżenie wystąpieniu klęski żywiołowej (w  tym katastrofy naturalnej) bądź usunięcie jej skutków – o ile stan klęski żywiołowej wprowadzo­ ny został na obszarze więcej niż jednego powiatu w województwie dolnośląskim. Decyzję o podjęciu ewakuacji II stopnia podjąć może także osoba kierująca akcją

67 Wojewódzki Plan Działania Systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne dla Województwa Dolnośląskiego, Wydział Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Dolnośląskiego Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu, Wrocław 2011, s. 26.

ratunkową68. Ewakuacja ludności z zagrożonych terenów leży w gestii wójtów (bur­ mistrzów, prezydentów miast). Jeśli posiadane siły i środki na poziomie gminnym okażą się niewystarczające, starostowie uruchamiają swoje procedury ewakuacji ludności, a gdy szczebel powiatowy nie jest w stanie podołać sytuacji, w ewakuację włączony zostaje szczebel wojewódzki. Działaniami związanymi z ewakuacją kieru­ je Dyrektor Wydział Bezpieczeństwa i  Zarządzania Kryzysowego Dolnośląskiego Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu69. Do jego zadań należy m.in. nadzorowanie przygotowania i przebiegu ewakuacji ludności i zwierząt oraz określenie rejonów, z których ludność będzie ewakuowana. Współdziała on z Wydziałem Polityki Spo­ łecznej DUW oraz Komendantem Wojewódzkim Policji. Powiadamianie ludności o ewakuacji II stopnia w województwie dolnośląskim następuje za pomocą środ­ ków łączności radiowej oraz telefonicznej, a także lokalnych i regionalnych rozgłośni radiowych oraz telewizyjnych, wcześniej przygotowanych komunikatów (obwiesz­ czeń), ulotek, ruchomych środków nagłaśniających, a ponadto za pośrednictwem zwyczajowo przyjętych sposobów podawania wiadomości do ogółu społeczeństwa70.

Wojewoda Dolnośląski wykonuje swoje obowiązki przy pomocy Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Dolnośląskiego Urzędu Wojewódz­ kiego we Wrocławiu (WBiZK DUW we Wrocławiu). W skład wydziału wchodzą zarówno komórki organizacyjne, jak i  stanowiska pracy, a  ich kompetencje są opisane w Regulaminie71. Łącznie w Wydziale Bezpieczeństwa i Zarządzania Kry­ zysowego DUW we Wrocławiu zatrudnionych jest 116 osób, w tym część w nie­ pełnym wymiarze godzin. Największa liczba osób zatrudniona jest w Oddziale Powiadamiania Ratunkowego i Ratownictwa Medycznego.

Do obowiązków Oddziału Zarządzania Kryzysowego i Spraw Obronnych na­ leży m.in.:

– wykonywanie zadań Wojewódzkiego Centrum Zarządzania Kryzysowego oraz współpraca z zespołami powiatowymi;

– monitorowanie, analizowanie i prognozowanie rozwoju zagrożeń na terenie województwa;

– dostarczanie bieżących informacji na temat stanu bezpieczeństwa do Rzą­ dowego Centrum Bezpieczeństwa;

– zapewnienie funkcjonowania oraz dostarczanie informacji wojewódzkiemu zespołowi zarządzania kryzysowego;

– sporządzanie raportu o zagrożeniach bezpieczeństwa narodowego na po­ trzeby Krajowego Planu Zarządzania Kryzysowego;

68 Wojewódzki plan zarządzania kryzysowego (Wrocław, 2012), s. 174. 69 Więcej zob. ibidem.

70 Ibidem, s. 178.

71 Regulamin Dolnośląskiego Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu (tekst ujednolicony – stan na dzień 16 czerwca 2015 r.), stanowiący Załącznik do Zarządzenia Nr 72 Wojewody Dol-nośląskiego z dnia 5 marca 2015 r. w sprawie ustalenia Regulaminu DolDol-nośląskiego Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu.

– prowadzenie bieżącej analizy sytuacji hydrologiczno­meteorologicznej na podstawie danych otrzymywanych od służb hydrologiczno­meteoro­ logicznych;

– opracowywanie oraz aktualizacja wojewódzkiego planu zarządzania kry­ zysowego, Wojewódzkiego Planu Operacyjnego Ochrony przed Powodzią, Planu Postępowania Awaryjnego Województwa Dolnośląskiego w  przy­ padku zdarzeń radiacyjnych, Planu Wprowadzenia Ograniczeń w Zakresie Obrotu Paliwami i Zmniejszenia Zużycia Paliw w Województwie Dolnoślą­ skim, uzgadnianie Planów Ograniczeń Dostaw Ciepła oraz Wojewódzkiego Planu Ratowniczego (opracowywanego przez Dolnośląskiego Komendanta Wojewódzkiego PSP);

– organizacja i wykonywanie zadań z zakresu ochrony infrastruktury krytycznej; – planowanie użycia pododdziałów lub oddziałów Sił Zbrojnych RP;

– planowanie, organizacja oraz prowadzenie szkoleń, ćwiczeń, a także trenin­ gów z zakresu zarządzania kryzysowego na szczeblu wojewódzkim;

– zarządzanie i  administrowanie informatycznym Systemem Ostrzegania, Alarmowania i Informowania Województwa Dolnośląskiego;

– sporządzanie zbiorczych oraz cząstkowych raportów z prowadzonych ak­ cji przeciwpowodziowych, uczestniczenie w okresowych przeglądach stanu technicznego budowli przeciwpowodziowych;

– realizacja zadań wojewody w zakresie ratownictwa wodnego;

– sporządzanie i  aktualizacja – w  uzgodnieniu z  Ministrem Obrony Naro­ dowej i ministrami właściwymi w sprawach administracji publicznej oraz spraw wewnętrznych – Planu operacyjnego funkcjonowania wojewódz­ twa dolnośląskiego w  warunkach zewnętrznego zagrożenia bezpieczeń­ stwa państwa i wojny;

– wykonywanie zadań na rzecz Sił Zbrojnych RP oraz wojsk sojuszniczych (HNS – wsparcie państwa gospodarza), organizowanie działań edukacyj­ nych dla społeczeństwa dotyczących przygotowania obronnego, opracowy­ wanie i aktualizacja Wojewódzkiego Planu Obrony Cywilnej, organizowa­ nie oraz prowadzenie szkoleń i ćwiczeń obronnych72.

Oddział Powiadamiania Ratunkowego i Ratownictwa Medycznego odpowia­ da m.in. za funkcjonowanie systemu powiadamiania ratunkowego i  systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego, sporządzanie oraz aktualizację Planu Działania Systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne dla Województwa Dol­ nośląskiego, realizację zadań w  zakresie współpracy transgranicznej pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec i Republiką Czeską w za­ kresie ratownictwa medycznego, a także realizacja zadań Krajowego Systemu Ra­ towniczo­Gaśniczego przewidzianych dla wojewody73.

72 Więcej: § 44.1 Regulaminu Dolnośląskiego Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu, s. 51–55. 73 Więcej: ibidem, § 44.2.

Oddział Logistyki i Usuwania Skutków Klęsk Żywiołowych m.in.:

– sporządza wykaz jednostek poszkodowanych w wyniku klęski żywiołowej oraz zbiorcze zestawienia strat w infrastrukturze komunalnej jednostek sa­ morządu terytorialnego po wystąpieniu klęski żywiołowej;

– rozpatruje wnioski jednostek samorządowych o przyznanie dotacji z rezer­ wy celowej na prowadzenie działań przeciw­ i  poklęskowych, weryfikuje wnioski o dotacje złożone przez jednostki samorządu terytorialnego, któ­ re otrzymały promesy właściwego ministra na realizację zadań związanych z usuwaniem skutków klęsk żywiołowych lub z przeciwdziałaniem ich wy­ stąpieniu, a także wnioski o przekazanie środków finansowych z Funduszu Solidarności Unii Europejskiej;

– prowadzi kontrole planowe i doraźne w zakresie prawidłowości rzeczowego wykorzystania dotacji;

– sporządza coroczny plan wydatków budżetowych na cele obronności pań­ stwa, wykonuje rozdział dotacji na zadania zlecone dla powiatów, gmin oraz wyznaczonych podmiotów w zakresie: obrony cywilnej, pozostałych zadań obronnych, ratownictwa medycznego, organizacji pozarządowych (w tym ratownictwa wodnego);

– sporządza sprawozdania roczne dla instytucji centralnych (Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, Szef Obrony Cywilnej Kraju) z planowania i realizacji budżetu w zakresie obrony cywilnej, prowadzi ewidencję ilościowo­wartościową sprzę­ tu obrony cywilnej i materiałów, zaopatruje ograny i formacje obrony cywilnej w sprzęt oraz środki techniczne niezbędne do wykonywania działań, zapewnia funkcjonowanie infrastruktury technicznej obrony cywilnej (w tym magazy­ nów, warsztatów i pracowni), zapewnia także funkcjonowanie systemu łączno­ ści na potrzeby obronne, ochrony ludności i obrony cywilnej74.

Na obszarze województwa dolnośląskiego znajdują się cztery Wojewódzkie Magazyny Przeciwpowodziowe (WMP), zlokalizowane w miejscowościach: Kieł­ czów, Słup, Lwówek Śląski, Świdnica. Strukturę magazynów przeciwpowodzio­ wych na poziomie wojewódzkim uzupełnia: osiem magazynów przeciwpowo­ dziowych Dolnośląskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych we Wrocławiu (MP DZMiUW) (w miejscowościach: Bolesławiec, Góra (Luboszyce), Oleśnica, Oława, Strzelin, Środa Śląska, Trzebnica, Wołów) i magazyn interwencyjny Wy­ działu Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego DUW we Wrocławiu, do czego dochodzą magazyny PSP. Oprócz tego istnieją także powiatowe i gminne maga­ zyny przeciwpowodziowe. Ulokowanie tego rodzaju obiektów na terenie woje­ wództwa przedstawia rysunek 4.5. Magazyny podlegają Dolnośląskiemu Wo­

jewódzkiemu Zarządowi Melioracji i Urządzeń Wodnych we Wrocławiu75.

74 Więcej: ibidem, § 44.3.

75 Szczegółową organizację oraz tryb pracy Dolnośląskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych we Wrocławiu określa Regulamin zatwierdzony Uchwałą Nr 6270/IV/14 Zarządu

Rys. 4.5. Wojewódzkie Magazyny Przeciwpowodziowe w województwie dolnośląskim Źródło: opracowanie własne.

W ramach realizowanych zadań z zakresu zarządzania kryzysowego Wojewoda Dolnośląski zawiera umowy i porozumienia z innymi podmiotami.