Z o b o w ią za n ie s ię do n ab ycia d la k o g o ś g ru n tó w i p o sta r a n ia s ię o p rze n iesien ie p raw a w ła s n o ś c i jest w a ż n e i n ie m ożn a ś w ia d czen ia z takiej u m o w y u w a ża ć za n iem o żliw e do w y k o n a n ia .
O rzeczenie Izby III Sądu N ajw . z 4/Xl. 1924 Rw. 1331/24.
Sąd A pelacyjny' w e Lw ow ie n a odw ołanie pozw anego od w y ro ku Sądu okręg o w eg o w P rz em y ślu z 14/11 1923 Cg. 1. 379/23, k tó rym orzeczono, że pozw any w inien je st do dni 14 pod ry g o rem eg zekucji nabyć t ł a pow odów w W yszatycach lob w Poździaczu 7 i pół m o rg a g runtu i p o sta ra ć się, aby odnośny dokum ent zd a t
ny do ta b u larn eg o przeniesienia p raw a w lrsn o ści został zeznany, w yrokiem z dm a 10/4 1924 Bc. III. 142/24 orzekł, że zmi nia się ' zaczepiony w y ro k i oddala się pow odów ze żądaniem skargi.
W m otyw ach w yroku w ychodzi Sąd A pelacyjny z tego sta n o w iska, że św iadczenie będące przedm iotem zobow iązania jest m .wy
konalne, gdyż w dzisiejszych czasach g ru n ta tylko w w yjątkow ych wypa ikaeh są do nabycia, a okoliczność, że pozw any posiada kil-kan a cre m o rg ó w g runtu w W y szatycach je s t zdaniem Sądu bez z n a
czenia, skoro zobow iązał się on n ie do oddania p o w o to m w łasnych gruntów , lecz do nabycia dla nich gTuntów od osób trzecich, a z re sz tą jest on tylko w łaścicielem idealnej części j dnego ciała ta b u larnego, a drugie cisło hipoteczne je st obciążone dożyw ociem na rze cz jego ojca. W reszcie um ow a p rzed staw ia się Sądow i Ap t. jako niew ażn a z tego pow odu, że U rząd ziem ski m ógłby w edle ustaw y zezw olić n a nabycie g runtu ru sty k aln eg o tylko temu, kto m a z a m iar sam ten g ru n t upraw iać, zatem pozw any, aby uzyskać to ze
zw olenie, m usiałby niezgodnie z p r a w d ą ' tw ierdzić, że sam będzie g ru n t u praw iał, podczas gdy w rzeczyw istości m a je później oddać pow odom , a w ięc m usiałby popełnić czyn niem cralny.
Sąd N ajw yższy na rew izję pow odów od pow yższego w yroku w y . rokiem z dnia 4/11 1924 Rw. 1331/24 zm ienił w y ro k zaczepiony t. j. zresty tu o w ał w y ro k Sądu pierw szego z następ u j cych m o ty w ó w : S ąd N sjw yższy nie podziela za p atry w an ia S ąau Apelacyjnego, ja koby św ia czenie. było niem ożliw e do w ykonania i sam a um ow a w m yśl §§ 878 i 879 u. c. byia niew ażna.
P ozw any zobow iązał się na zupełne zaspokojenie p rete n sji p o w o dów dać im n a w łasność 7 i pół m orga g ru n tu w W yszatycach na g ranicy Poździacza i w tym celu nabyć te g ru n ta od osób trz e cich. Z aw ierając tę um ow ę, pozw any jako m ieszkaniec W yszatyc zn ał dobrze stosunki w tej gm inie odnośnie do m ożliw ości n ab y cia spornego gruntu, w iedział, że. żona je st w spółw łascici lką jedne
go ciała hipotecznego, a d ruga realność będąca jego w yłączną w ła- s n o 'c ią j : s t obciążona w połow ie dożyw ociem n a rzecz ojca, a je
żeli mim oto w ziąi na siebie o bow iązek p o sta ra n ia się cła pow odów o 7 i pół m orga gruntu, to pow inien zobow iązania dotrzy m ać i me m ożna zgoła tw ierdzić, aby św iadczenie z tej umowy' było dla p o zw a n eg o nirrnożliw em do w ykonania, skoro p iz w a n y m oże g ru n t k u pić za gotów kę lub nabyć go w crodze zam iany za w łasny grunt.
W reszcie pozw any nietylko nie w y k azał wcale, aby św iadczenie z p o w ołanej um ow y było dla mego niem ożliw ym do w ykonania, ale n a w et nie tw ierdził, jakoby poczynił jakie sta ra n ia w tym w zględzie.
Str. 82 G Ł O S P R A W A Nr. 3—4
O w prow adzeniu w błąd U rzędu ziem skiego m ow y być nie m o że, gdyż pozw any m a nabyć g ru n ta nie dla siebie lecz dla p o w o dów , k tó rzy przyjęli w um ow ie obow iązek p o sta ra n ia się o z a tw ie r
dzenie odnośnych k o n trak tó w p rz e z P o w iato w ą Komisję O brotu zie
mią. Podał D r. ]. L o e w e n th a l (Przemyśl).
§ 880 a) — § 918 § 1346 etc. u. c. — Z o b o w ią za n ie s i ę do sk u te c z n e g o w sta w ien ia s ię u o so b y ir z e c ie j c e le m sk ło ie n ia tejże d o w ykon ania p ew n e g o św ia d c z e n ia na rz ec z u p raw n ion ego, n ie jest p oręk ą, le c z zo b o w ią za n ie m z § 880 a) u. c., a w ię c zob ow iązan iem sa m o istn em , nakład ającem o b o w ią zek z u p e łn e g o za d o ść u c zy n ien ia , j e ś li w sta w ien ie o k a że s i ę b ezsk u teczn e.
(O rzeczenie Izby III Sądu N ajw yższego z dnia 3 grudnia 1924 L. cz. Rw. 1500/24).
S ąd N ajw yższy n a skutek rew izji pow ódki, Składnicy K ółka ro J w T. od w yroku Sądu A pelacyjnego w e L w ow ie z dnia 23 czerw ca 1924 L. cz. Be II 363/24, którym z a t w i e r d z o n o w y ro k sądu o k ręg o w eg o w C zortkow ie z dnia 13 lutego 1924 L. cz. Cg L 499/23, 0 d d a la j ą c y pow ódkę z żądaniem skargi, że pozw ani w inni zeznać na rzecz pow ódki dokum ent zezw alający n a przeniesienie p raw a w ła sności p g r. Ik. 169/3 w T., o raz zapłacić pow ódce k w otę 1250 złp.
84 gr. zpn., o rze k ł:
„Nie uw zględnia się rew izji, o ile sk iero w an a je s t p rzeciw tej c z ę ści w yroku, k tó rą zatw ierdzono u stę p I 1) w y ro k u sądu 1 in stan c ją o d d a j ą c y pow ódkę z żądaniem zeznania dokum entu zdolnego do p rz e n ie s ie n i hipotecznego n a nią p raw a w łasności pgr. 169/3, gm. T., 2) uw zględnia się n atom iast rew izję, o ile za sk a rż a tę część w yro k u apela
cyjnego, k tó rą zatw i rdzono u s tę p I 2) w yro k u sądu 1 instancji, k tć ry m oddalono p o w ódkę ta k że z żądaniem zapłaty 1250 zł. 84 gr. z odsetkam i — znosi się w tej części w y ro k Sądu A pelacyjnego jak i u- (stęp I 2) w yroki sądu I instancji, o raz u tępy o ko z ach p o stęp o wania 1 zw rac a sp raw ę sądow i 1 instan cji c d m uzupełnienia ro z p ra w y i p o no w n eg o ro zitrzy g n rem a.
Z p o w o d ó w : R ew izję o p a rto na przyczynach rew izyjnych z p, ,2, 3) i 4 § 503 p. c., żadna z nich n ie j . s t jednak uzasadniona w o d niesieniu d o u stęp u 1 1) wyroicu i sądu. Skoro bow iem pow ódka w sk a rd z e sam a przyznała, że pozw ani sp rzed ając jej sp o rn ą paacełę, stanow iącą w łasn o ść gr. kat. cerk w i w T., działali jedynie w i m i e n i u t e j o s t a t n i e j j a k o c z ł o n k o w i e k o m i t e t u c e r k i e w n e g o , to bez po trzeb y stw ierdzenia dalszych oko i zn-ośii, w yrok zaskarżony je st w tej części uzasadniony w postanow ieniach z §§ 1003 i 1017 u. c.
Nie m ożna jednak odm ów ić rew izji uzasadnienia, odnośnie do żą
d ania od pozw anych zupełnego zadośćuczynienia. P ow ódka tw ierdz.ła.
że pozw ani zaw i ra ją c z nią w i m i e n i u gr. kat. c e r k w i w T. u m o w ę k u p na-sprzedaży spornej działki, z a r ę c z y l i j e j o s o b i ś c i e , że gr. k at. ce rk iew um ow y tej dopełni, co j dnaik mim o upływ u u m ów ionego cz aso k re su i upom nień m e nastąpiło. W yrok zaskarżony przyjm ując te faktyczne tw ierdzenia, jak niem niej i d alszą okolicz- noś , że p o w ó d k a w y t o c z y ł a n a w e t p r z e c i w gr. kat. c e r k w i w T. o d o p e ł n i e n i e t e j u m o w y s p ó r , k tóry spoczyw a, w y ra ził z a p atry w an ie praw ne, że pow ódka z żądaniem zadośćuczynie
n ia z m ocy przepisu § 880 a) u. c. przeciw pozw anym , w tedy dopiero będzie m ogła zw rócić się skutecznie, k i.d y nie zdoła p rzy są d zo n e
go jej ew entualnie przeciw gr. kat. cerk w i w T. św iadczenia w y eg z e
kw ow ać, lub jeśli cofnie przeciw cerkw i sk a rg ę i postąpi w myśi
§ 918 u. c.
P ogląd te n zdaniem Sądu N ajw yższego m e je st trafny. W ychodzi on z błędnego w idocznie m niem ania, jakoby zobow iązanie z § 880 ą) u. c. było ró w n o zn aczn e ze zobow iązaniem poręki w edle § 1359 ul c. W p raw d zie p rzy p oręce w ec ie § 1350 u. c. służy istotnie rę - czycidom niep rzy jęte w naszem u sta w o d aw stw ie (§ 1355 u, c.>,
od-Nr. 3 - 4 G Ł O S P R A W A Str. 83
im enm e od p ra w a niem ieckiego (§ 771 B. G.) beneficium ordinus. ”) P o jęcie jednak p o ręk , w ogóle w a ru n k o w an e je st is tn i.n i m w ażnego z o bow iązania się pierw szego dłużnika, — p o ręk a bow iem je st jedynie sposobem um ocow ania istniejącego iuż zobow iązania. — W y raźn a n a to m ia st stylizacja § 880 a) u. c. głosi, że k to p rzy rzek a w sta w ie n ie Ei1? sw oje u osoby trzeciej i ręczy, że ono będzie skuteczne, to znaczy, że ta trzecia osoba z o b o w i ą ż e s i ę d o p i e r o do o k re ślo n ego św iadczenia w obec k o n tra h e n ta dającego to zapew nienie i w y kona św iadczenia **), ten obow iązany je st do zupełnego zadośćuczy
nienia, j sii w s ta w ie n ie okaże się bezskut. czne.
W ynika z te g o jasno, że zo bow iązanie z § 880 a) u. c. nie jest poręką, ale zobow iązaniem sam oistnem , zaczem i p i s e m n a t o r - m a z § 1346 u. c., m e jest dlań w y m a g a n a ; dalej, że ten, kom u za skutek zaręczono, nie m a n i.ty lk o obow iązku, ale n a w e t p r a w a do w ystęp o w an ia przeciw owej trz .c ie j osobie z e s k a r g ą o ś w i a d c z e n i e c z y o d s z k o d o w a n i e , sk o ro z m ą w żaden stosunek o b liga
to ry jn y , m e w szedł. - - (W tym sp o rze atoli rzecz m a się. w ręcz p rz e ciw nie! P rzyp. Red.), — a u sta w a, o ile uznaje w ażność um ów n a k o rzy ść osób trzecich (§ 106 do 108 now eli HI), o tyle me dopuszcza um ów n a ciężar trzecich osób, jak to w ynika z za sa d w yrażo n y ch w § 1016 i 1017 u. e., zatem m e m a i obow iązku postąpienia w obec te g o trzeciego w edle § 918 u. c,
M iarodajnem dla oceny spraw y są poza w ysokością szkody i u tra c o n e g o zysku (§ 1323 u. c.) jedynie zaistnienie um ow y o treści w y m aganej w § 880 a) u. c. i takt, że w staw ienie się pozostało bez skutku, (W enn die L eistung des D ritten au sblsibt). W ystąpienie po w ódki w tych w aru n k ach ze sk a rg ą przeciw cerkw. m ogło spow odo
w ać jedynie zastosow anie § 190 p. c.
Tych okoliczności n ie 1' b ad a n o an i m e ustalono, zaczem należało w tym kierunku uw zględnić rew izję o p a rtą tak n a przyczynie rew iz y j
nej z l. 4 jak i z 1. 2 § 503 p . o. i o rzec jak w yżej.
(M amy tu zatem przed sobą z n ó w jedno z ow ych c h a ra k te ry sty cznie błędnych o rz s c z .ń , któ ry ch te z a p ra w n a na czele w yrażona, m e p rzy sta je w cale do dan eg o sta n u taktycznego. — P rzyp. Red).
Egzekucja m obilarn a p rzeciw sk arb ow i p ań stw a n ie jest d o p u szczaln a.
(Orzeczenie Izby trzeciej Sądu Na.jw. z 30 grudnia 1922 R 680/22).
Sąd N ajw yższy w sp raw ie egzekucyjnej D ra F ranciszka S., a d w o k ata, jako w ierzyciela popierającego, przeciw sk arb o w i pań stw a, o 1042
*) , Cóż to z n a c z y : s ł u ż y istotnie n i e p r z y j ę t e w naszem u s ta w o d a w s tw ie ? ... W szak to contradiciio in adiecto! Ju ż to S ąd Najw. do w ybitnych stylistów snać me należy. Chciał On atoli zapew ne w y ra z i:, że zasada 'b e n e h c ii ordinis m a zastosow anie w y j ą t k o w o t. j. w b re w regule z § 1355 u, c. odnośnie do c z y s t o o so b i s t y c h zobow iązań dłużnika głów nego określonych w § 1350 u. c., bo tego zdania jest K ra in z -E h ren zw .ig wyd. V t. 11 309. - (Przyp. Red.).
*") § 880 a) ust. cyw. n ie m ów i wcale o tem, by o so b a trzecia m iała się dopiero z o b o w i ą z a ć do św iadczenia i to w obec osoby, zapew niającej to św iadczenie sw em u k o n trah en to w i. A obiecuje o sobie B, iż pew ne św iadczenie o t r z y m a bezpośrednio od C:
o to w ypadek przew idziany w tym przepisie. A w inien tem sam em s t a r a ć się o to, by C dokonał św iad czen ia a jeśli A ręczył za skutek, . » w b rak u tego skutku, w inien dać osobie B pełne zadośćuczynienie.
P rz ep is te n otóż nie daje się chyba żadną m ia rą za sto so w a ć do stan u faktycznego skargi, k tó ra tw i rćz i, iż pozw ani działań i m i e n i e m ceT- kw i zaręczyli pow ódce o s o b i ś c i e dopelnw m e t e g o k o n t r a k t u sprzedaży. J . stto n ajo ezy w iśo ej p o rę k a — w danym w ypadku n ie w ażna dla b raku torm y" pisem nej (§ 1346 u. c.) — (Przyp. Red.).
S tr. 84 G L O S P R A W A Nr . 3—4
mk. 60 fen., na re k u rs rew izyjny w ierzyciela od uchw ały sądu o k rę g o w eg o w N ow ym Sączu jako sądu re k u r s ow ego z 3 czerw ca 1G22 L.. cz.
R. III 164/22, k tó rą zm ieniono u ch w a łą sądu pow iatow ego w No
w ym T a ig u z 1 kw ietnia 1922 L. cz. E. 62/22/1, pow ziął n a s tę p u jącą u ch w a lę; me uw zględnia się rek u rsu rew izyjnego. U z a s a r i n i;:
G otów ka zgrom adzona w kasie . sk a rb o w ej ma sw oje u sta w o w e p rz e znaczenie, i m oże być u ży tą tylko w sposób określony przez m ini
s tra skarbu na zasadzie u sta w o w e g o upow ażnienia, za w arteg o w art.
12 u sta w y z 31 lipca 1919 poz. 391 dp. o organizacji w ładz i u rzę
dów skaroow yen. Z t j przyczyny g o tó w k a ta nie m oże w myśl §§ 29.0 i 1441 kc. o raz a r t VII u t. w pr. o rd . egz. ul dz zajęciu w drodze e gzekucji dla w i;rzy teln o śc i osoby obcej. Inne ruchom ości, będące w p osiadaniu kasy, służą w yłącznie na cel publiczny, i w edług podobień
stw a § 15 ord: egz. nie m ogą być zajęte bez zgody przełożonej w/«.
dzy skarbow ej.
Uwaga R edakcji: Pow yższe orzeczen ie S. N. zgodne z o rze cze
niem z 13/6 1922 R 435/22, ogłoszonom w P rzeglądzie pr. i adm.
1922 str. 226 należy oczyw iście a o w ykw itów judy k atu ry pseudopa- patrjotycznej, do kt r j przypuściliśm y a ta k w artykule p. t. „T enden
cja p atrjo ty czn a w judy k atu rze" (Lex) w N -rze 5. r. 1924 naszego pism a. O głaszam y atoli orzeczenie pnw yż ze nie tyle d h jego u z a s a dnienia, k tó r 'g o sz ab lo n o w o 'ć i n iefrasobliw ość j st stalą cechą judy- k atu ry p m udopatrjotycznej, i b raczej dla n astępującej g ! o s s y, p.
prof. St. G o 1 ą b a, o ło ż o n e j d o p isrcc o w O. S.P., t. IV, z. 1., któ re ze w zględu na sw oją trafn o ść i na doniosłość k w est.i w ydaja się nam godną p o w tórzenia w całej erto o snow ie:
Sąd N ajw yższy trzym a się w danym przypadku orzeczenia ple
n a rn e g o wied. Sądu N ajw yższego z r. 1901, ogłoszonego w zbiorze o rzeczeń nr. 173, k tó re w yklucza z® ta s o w a n i: rozdziału drugiego p ie r
w szej części ord. egz. o e g z e k u ć i cel m ś c ią p r b ia w ierzytelności p ie
niężnej — do n i-asy g n o w an y 3 i jeszcze wi r z - 1 "Incś i p i e n i ę ż n y c h p rzeciw skarbow i pań stw a. P o p rzed n ia p rak ty k a a u rtrj-acka b y ła inną, n i e u z n a j ą c ą ż a d n ° g o p r z y w i l e j u s k a r b u p a ń s t w a w pow yższym k ier' oku (Neuman, K om m entar zur E. O. str. 93).
Z m ieue te ^ o stanow iska m o ty w j > się „w zględam i pubhcznem i", a mia- now i je obaw ą, że przez egzekucję p rzeciw skarbow i p ań stw a m ogły
b y być narażone na szw ank, a r i ra z n a w e t udarem nione, w y ż -ze in te re sy najw yższej z osób praw nych t. j. . p "ń -tw a . P rzyczyna n iew ątpli
w ie wi łkiej w a m ; zachodzi j dinak p v ta n b , czy gra c n a rolę w k a ż dym p rzy p ad k u e~z kucji orz ciw skarbow i, a w iec z ró w no w egze
kucji » a r i ru c h o m o ść , jak w razie^gzekucji n a ruchom ościach i na w ie r z 't in o ś i ’ch do skarbu. W yelim inow aną je st z g ćry z pod tych ro zw aż ań e^z-fcłicja dla ,,w ym urzr n !a czynności lub zaniechań" i e g z e
kucja n a z a b e z p b c z e r b i zarządzenia tym czasow e, albow iem naw et cytow any ju d y k a t w iedeński nie ro zsz erza przywr] ju sk a rb u p ań stw a na te rodzaje postępow ania.
S tanow isko w iedeńskiego Sądu N ajw yższego, pow inno być m. zd.
p oddane rew irfi tak prz~z sądy polskie, crzekaćące n a pod staw ie o b o w iązujących pr? pi ów, jak rów nież p rzez u sta w o d aw cę polskiego de lege ferenda. Chodzi tu przecież o j e d n ą z n a j w i ę k s z y c h p o d s t a w p r a w o r z ą d n o ś c i , o w y k o n a l n o ś ć w y r o k ó w s ą d o w y c h (i innych tytułów' egzekucyjnych) w z a k r e ś l o n y m c z a s i e . Rzecz jasna, nie idzie mi o to, aby za w z e lk ą cene usunąć w s z e b ie w z ^ b a y r’b sk arb u p ristw a w przedm iocie egzekucji, ale o to, aby nie posuw ać jego przyw ileju dalej, niż to jest koniecznem n a praw dę.
M ożna mi^ć w atoliw olS co do tego, czy przepisy pow ołem - w uza- sadri-erdu Sądu N ajw yższego dadzą się zasto so w ać w p rzypadkach e- gzekucb prz ciw sk e rv ow i państw a. P rzepisy sk a r^o w o -a d m in isb ac y jn e skierow ane są do w łaściw ych o rg an ó w sk-arbowwch i me u^hylałą w "ale postanow ień u staw ow ych o w ykonalności ty tu łó w egzekucyjnych;
§ 290 ord. egz. dotyczy innych ograniczeń egzekucji na w ierzytelności
tir 3—4 G Ł O S P R A W A S tr. 85
pieniężne; § 1441 k c. mówi jedynie o kom pensacie, której w aru n k i tu ne zach o d zą — analog ja z ty c h p rzepisów przy bliższem w ejrzeniu w rzecz zaw i dzie. P rzyjm ując niedopuszczalność egz.k u cj) przeciw s k a r
bow i p a ń -tw a , pow oływ ano się głów nie na art. IX 1. 5 u sta w y za p ro w adzającej ord. egz. i u trzym any nim w y raźn ie w m ocy d e k re t kanc.
nadw . z 21 sierpnia 1838 zb. u. s. nr. 291 niedopuszczający zajęcia me- płynnych i n ieasygnow anych pretensji do skarbu, o ra z na u- -trzymany artykułem VII u sta w y zaprow adzającej ord. egz. , im
plicite" w m ocy dekret n ad w o rn y z dnia 21-go w rześnia 1798 zb. u, s. n r. 434, dotyczący w p r ó w na nierucohm ościach sk a r
bow ych. Co się tyczy pierw szego z ty c h dekretów , znajdują się i w s a m ej o rdynacji egzekucyjnej (§§ 295 n.) i w różnych od r. 1897 w y d a
w anych rozporze dżem ach m i n r t rjaln y ch przepisy o egzekuc ji na w ie
rzytelności pi m ężne przeciw skarbow i p ń rtw a , oczyw iście w ięc ta p o stanow ienia p raw n e m ają sw ą m oc n a ia L C r r i z cytow anych dekretów o ta k silnym uw iądzie staiczym , ż e n a w e t S e h a u e r w sw em w y d a n iu ord. e?z. o nim zapom niał, m ów i tylk o o ,,Verbiich ru n g en auf S taa tsg u te r", któ re nic m ogą być dozw olone b :z p rzesłuchania F iskusa.
W p ra w d ń art. VII u sta w y zap ro w ad zającej o m . egz. utrzym uje w mocy przepisy u sta w o w e i m ięd zy n aro d o w e o jwjij 'piu; z pod e g z z k u c i lab o- g ra n ic z e ria egzekucji n a pew ne rzeczy, p ra w a lub p retensje, nie w y n i
k a je d n ak stąd „niew ątpliw ie", jak twi r d i N e u m a n n, a b y pow yż
szy 126 letni dek ret po zo stał w m ocy, choćby za tern p r z ’ .mawiały m otyw y do art. VII ustaw y z a p ro w a d za jąc e' o r i . egz. P rzedew szystkiem ow a podana na w stęp ie przyczyna przyw il ja w egzekucji nie w ydaje się tu dość ja sn ą ; cóż za „z ab u rze n ia " ta ta r sów p aństw ow ych nastąpić m oże p rz z dozw olenie przym usow ego w pisu p raw a zestaw u na nie
ruchom ości p ań stw a dla w ykonalnej już w i:rz y t:ln o ś 'i pieniężnej, której nie a cygnow ały na czasie opieszałe u rzę d y ? P ow ażniej już przed staw ia się rzecz z innem i środkam i egzekucyjnem.i na nieruchom ość, t. j. z p rzym usow ym zarządem (v. § 99 CTd. egz.) i z p rzym usow ą licy ta
cją. Ale n a w e t dozw olenie tych środków nie b ęd rie jeszcze — sam o p rze z się — r i s z c z ę s c rm państw ow em , jeżeli tylko potrafi skłonić w ład z e do natychm iastow ej asygnaty, zanim n astąpi w ykonanie eg ze
kucji, co przyjąć należy jako p w rik w "zędzie tam , g ' z ń skarb p ań stw a n ie m a żadnych zarzu tó w ani p rzeciw egzekw ow anem u roszczeniu,
ani przeciw dozw oleniu egzekucji (§§ 35 n. ord. egz.).
P odnieść dalej trzeb a, że w ra z ie u tr z y m a n i tego dekretu w mocy ta k ż e dopuszczalność egzekucji na z a b c z n c z e r ń przez p ren o tację p r a w a za sta w u (§ 374 ord. egz.) na nieruchom ości p aństw ow ej m ogłaby być silnie zakw estionow ana, mim o, że w ied. Sąd N ajw yż zy w cytow a- nem w yżej o r z - c z e m p k m r n e m ograniczył niedopuszczalność e g z e
kucji p rzeciw skarbow i p ań stw a do egzekucji celem ściągnięcia w ie rzytelności pieniężnych (patrz. orz. u N e u m a n n a , str. 994).
B ądźcobądź m e od rzeczy będzie stw i rdzić, ża — w przeciw ień stw ie do w yraźnego o g ra n ic z 'n ia egzekucji na p reten sje do skarbu — niem a w praw ie a u 'tr . przepisu, ogran iccająceg o generalnie egzekucję na ruchom ość’ lub nieruchom ości państw ow e. P o w o łan y d ek re t n ad w o r
n y nie pozw ala jedynie na w pisy do k siąg g ru ntow ych b e z p r z e s ł u c h a n i a wł.eś iw ych w ładz państw ow ych. Co się tyczy nato m iast egzekucji na gotów kę w kasach p ństw ow ych, to w łaśn ie ten, n aj nie-.
b ez p ń e z n ie jrzy dla sk arb u przypadek, który ro z strz y g a niniejsze o rz e czenie S ądu N ajw yższego, n ń jest chroniony odoow iednim - p rz 'p ise m . A rgum entacja a m m ori ad m aius z §§ 28, i5, 251, 290 ord. egz., tu dzież z różnych przepisów u sta w y zaprow adzającej ord. egz. (v. art.
IV n.) b rak u tego w zupełności nie zastąpi. Z pod egzekucji są w p ra w dzie pew ne rzeczy w yjęte w yraźnem i p rzepisam i np. przedm ioty m a
jące być k o n trak to w o d o starczone skarbow i państw a, p o cztow e środki ta n sp o rtu , sum y p o b ran e na rach u n ek sk arb u przez k olektorów lo tery j
n y ch i t. d. — ale te w łaśni? „specjalności" p o tw ierd zają tylko re g u łę naczelną o w y k o n a l n o ś c i t y t u ł ó w e g z e k u c y j n y c h , r e g u ł ę , k t ó r e j p o d d a ć s i ę p o w i n n o w z a sa d z i e p a ń - .
Str. 86 G Ł O S P R A W A Ni. 3
—4'-s t w o t a k —4'-s a m o , j a k k a ż d a i n n a O —4'-s o b a , p o d l e g ł a n o r m o m p r a w a p r z e d m i o t o w e g o .
D z ie d z ic p od staw ion y w o d n ie sie n iu d o m ajątku su b sty tu cy jn e
g o n ie je s t d z ie d z ice m fid u cjarju sza, le c z d zie d z ice m sp adk odaw cy.
D z ie d z ic p o d sta w io n y ma p o n a d e jśc iu w ypadku su b stytu cji w n ie ść d ek la ra cję w p ierw otn ym s ą d z ie spadkow ym , w którym m u si być na n o w o otw arte i p rze p r o w a d z o n e p o stę p o w a n ie sp a d k o w e p o p ie r w otnym sp adk odaw cy.
Jeżeli z a ś r o z c h o d z i s ię tylko o le g a t substytucyjny, od p ad a p o trzeb a otw a rcia na n o w o p o stę p o w a n ia sp a d k o w e g o p o p ierw otnym sp adk odaw cy, a n ależy jed yn ie zaw ia d o m ić legatarju szy p o d sta w io nych o otw arciu le g a tu i p rzyznać im le g a t s to s o w n ie do p rze p isó w
§ 174 pat. n ie sp . i § § 688, 817 u. c.
(Orzeczenia Izby trzeciej Sądu N ajw yższego z dnia 27 stycznia 1925.
R. 4/25.
S ąd N ajw yższy pow ziął w sp ra w ie spadkow ej po ś. p. P aw ie K.
z pow odu re k u rsu rew izyjnego B azylego K. od uchw ały sądu o k rę g ow ego w Złoczow ie jako sądu rek u rso w e g o z dm a 10 ii to p a d a 1924 L. cz. R. 471/24/2, k tó rą uchw ałę sądu p ow iatow ego w Glinianach z dm a 24 w rz eśn ia 1924 L. cz. A 328/23 na re k u rs te g o sam ego u ch y lo n o — nas^ępującą uch w ałę:
Nie u w z g ię d ria się rek u rsu . U z a s a d n i e n i e : Kodycylem z da
ty P o h cry lce 3 m a rc a 1921 za p isa ła ś. p. H onorata K. sw ojem u m a łoi.
synow i P aw łow i kd. 4/9 połow ę dom u m ieszkalnego, placu bud o w la
n eg o i ogro d u p o d L. sp. 49 w P o h o ry lcach , p o ło w ę lasu na d o b rac h Ł ahodów , o ra z k ro w ę z te m dołożeni m, że na w ypadek śm ier
ci P a w ła K. „daro w izn ę1* tę m ają odziedziczyć m ałżonkow ie B a rtło miej i' K atarzyna P.
W pow yższem ro zp o rząd zen iu m ieści się zatem p o d s t a w i e n i e p o w i e r n i c z e c o d o l e g a t u P aw ło w i K. zapisanego — na rze cz m ałżonków P. (§§ 652, 608 u. c.) P a w e ł K. zm arł 31/8 1923 i prócz pow yższego legatu substytucyjnego nie zo staw ił innego m ajątku.
W m yśl § 609 u. c. w olno ro d zico m dziecka, k tó re me jest zdol
n e te sto w ać , p odstaw ić dziedzica do m ajątk u jemu (dziecku) p o zo sta
w ionego. T ak te ż postąpiła ś. p. H o n o ra ta K. w obec sw ego syna P aw ła, k tó ry licząc w chw ili śm ierci łat 12 nie był zdolny te sto w ać (§§ 569.
21 u. c.), i dlatego w tym w y padku nie m a zastosow aniu przepis § 774 u. c. P on iew aż w ięc re k u re n t na ty m tylko przepisie buduje sw e m nie
21 u. c.), i dlatego w tym w y padku nie m a zastosow aniu przepis § 774 u. c. P on iew aż w ięc re k u re n t na ty m tylko przepisie buduje sw e m nie