n iary
P r 1946 (fakt.)
d u k c 1947 (fakt.)
j a
1948 (plan)
i . Płyty gum oire ton * 30 109 288
2. Sztuczna skóra »r 2,8 126 162
3. Obumie tekstylne tys. par 1.388 2.337 1.692
P oniew aż obuw ie tek sty ln e n a gum owych spodach przeszyw ane było bardzo n iep o p ularn e u odbiorców, przem ysł skórzany p rz e sta w ia się n a pro duk ow an ie obuw ia tek styln eg o p rzeszy
w anego n a spodach skórzanych.
Do zastępo w ania skóry przez in n e niedefi- cytow e a rty k u ły zm ie rz a ją zgłaszane i realizo
w ane w przem yśle skórzanym w nioski ra c jo n a liz a to rsk ie ; należy tu w ym ienić w nioski p r a cownikom przem ysłu obuw ianego o zam ianie pasków skórzanych p rz y p ro d u k cji obuw ia przeszyw anego przez p ask i z k e d ry gum ow ej o raz w prow adzenie m asy baledrow ej w m iejsce dotąd używ anej n a b aled ry skóry.
M a teria ły i p ó łfa b r y k a ty do p ro d u k cji
P rzem ysł S kórzany w dalszym ciągu p ro d u kow ał w e w łasnym zarządzie cały szereg m ate riałów , niezbędnych m u do p ro d u k cji w łaściw ej oraz usilnie p raco w ał n a d u sp raw n ien iem za
o p a trz en ia w m ate ria ły , o trzy m y w an e z zew n ą trz . P ra c a t a n ie pozostała bez skutków , ta k że z ao p atrzen ia n a ogół funkcjonow ało coraz le
piej. Cały szereg posunięć da w yniki dopiero po pew nym czasie. W ym ienim y tu p a rę p rzy k ła dów. B ardzo isto tn y m elem entem p ro d u k cji obu- w ian ej s ą k o p y ta d rew n ia n e ; od so rty m en tu i ilości kopyt, posiad any ch przez poszczególne Z akłady należy so rty m en t w ykonyw anej p ro dukcji, faso n y i w ym iary, w iększa lub m n iejsza swoboda w p rze staw ia n iu p ro d u k cji z jed n y ch rodzai obuw ia n a inne itp. N asz przem ysł obu- w iany je s t b ardzo ubogi w ko p y ta i odczuwa n a ty m tle duże tru d n o śc i; tru d n o ści stw orzen ia k o n ty n g en tu potrzebn ych ko pyt u niem ożliw iają rozw iązanie ta k w ażnych problem ów , ja k s ta n d a ry z a c ja i ra c jo n a liz a c ja fasonów , c e n traliza c ja ro zk ro ju itp . P o siad a ją c w łasne u rząd zen ia do p ro d u k cji kopyt, p rzem ysł skórzan y n ie m o
że je d n a k należycie te j p ro d u k cji rozw inąć ze względu n a b ra k odpow iedniego suchego drew na. Otóż przem ysł skórzan y zerw ał z dotych
czasow ą ta k ty k ą poszukiw ania w yłącznie suche
go drew na, k tó ra daw ała bardzo nikłe rezu ltaty , a nabył i zm agazynow ał do suszenia św ieże drew no, g w a ra n tu ją c sobie rozw iązanie proble
m u kopyt i innych problem ów od tego zależnych p rz y n a jm n ie j po pew nym czasie.
Dużo tro s k przem ysłow i taśm ow ej p ro d u k cji obuw ia stw a rz a ła u staw iczn a niepew ność do
sta w m etalow ych krążkó w (oczek), co groziło unieruchom ieniem całych zespołów, p ro d u k u ją cych obuw ie w ojskow e. T rudności w ynikały stąd, że a rty k u ł te n produkow ała tylko je d n a fa b ry k a państw ow a. Obecnie zainteresow an o tą p ro d u k cją przem ysł m iejscow y, tak , że napięcie n a ty m odlcimku zao p atrz e n ia zostanie zlikw ido
wane.
M a szyny, części zam ienne do m a szyn , r e m o n ty m a szyn
D la ro zw iązania ogrom nych tru d n o ści, stw o
rzonych przez b ra k m aszyn i części zam iennych dla odnow ienia, u trzy m y w an ia w s ta n ie z d a t
nym do użytku i pow iększenia szczupłego i ogrom nie zużytego p a rk u m aszynow ego p rze m ysłu skórzanego p o w stały now e możliwości w zw iązku z zaw arciem um owy handlow ej z Czechosłow acją. P rzem y sł skó rzan y naby ł z Czechosłow acji pow ażną ilość m aszyn g a rb a r skich, obuw ianych, o b rab ia re k do m etali, części zam iennych, igieł do m aszyn obuw ianych itp .;
dostaw y m a ją odbyć się w ciągu p a ru la t ; um o
żliw ią one przem ysłow i obuw ianem u do r. 1950 skom pletow ać około 25-ciu now ych zespołów ta ś m owych do p ro d uk cji obuw ia ze zdolnością p ro d u kcy jn ą ok 5 m ilionów p a r rocznie. O trzym ane o b rab ia rk i pozwolą znacznie pow iększyć p ro d u k c ję części zam iennych przez w a rs z ta ty m e
chaniczne Południow ych Z akładów Obuw ia w Chełm ku i przekształcić te w a rs z ta ty n a p la cówkę, obsługującą cały przem y sł obuw iany w k ra ju . Dzięki p ro d u k cji ty ch w a rsz ta tó w oraz dzięki dostaw om części zam iennych z Czecho
słow acji pow iększą się możliwości rem o nto w a
nia m aszyn ; cały szereg m aszyn unieruchom io
nych z b ra k u części zam iennych dla rem o n tu —
Dział VI — P R Z E M Y S Ł S K Ó R Z A N Y
zacznie znow u pracow ać. D uża liczba m aszyn (1.270 szt.) będzie w y słan a w ciągu 1948— 49 ro ku do rem o n tu do Czechosłowacji. W te n spo
sób n a odcinku m aszynow ym , dotąd s tw a rz a ją cym dla przem ysłu skórzanego ta k duże tru d n o ści, n a stę p u je pew ne odprężenie.
Z a k ła d y p rzem ysło w e
W ro k u 1947 kon ty n u o w an a b y ła odbuldbwa n iek tórych zakładów p rzem ysłu skórzanego.
W przem yśle g a rb a rsk im głów ny n acisk poło
żono n a g a rb a rn ie m in eraln e (chrom ow nie), gdzie p rzem y sł dotkliw ie odczuw ał n ied o statek zdolności p ro d u k cy jn ej. Z w iększych in w esty cji v/ ty m dziale należy w ym ienić odbudowę g a r b a rn i w R um ii Z agórzu. K ontynuow ano odbu
dowę urządzeń fa b ry k i obuw ia w Odmęcie (Śląsk O polski), gdzie liczbę zespołów taśm o w ych powiększono z 3-ch n a początku ro k u 1947 dlo 7-m iu w końcu tegoż roku. K o m asacja czyni
ła w rok u 1947 dalsze p o stęp y ; liczba zakładów od początku do końca ro ku zm niejszyła się w g a rb a rs tw ie z 83 do 59, w obuw nictw ie z 36 do 29.
Z m ia n y s tr u k tu r y orga n iza cyjn ej
Poza tym , k o m asacją a d m in istra c y jn ą w w iększym stylu, je s t p rzeprow ad zo n a w p rze m yśle skórzanym w d ru g iej połowie ro ku 1947 reo rg a n iz a c ja , k tó re j p o trz e b a była ju ż daw no odczuw ana. W w yniku te j reo rg a n iz a c ji p o sta w ione zostały w s ta n likw idacji Z jednoczenia terenow e, k tó ry m podporządkow ane były za
kłady różnych gałęzi przem y słu skórzanego i k tó re były kom órkam i ad m in istracy jn y m i, gdyż zakłady m iały pełną sam odzielność m a ją t
kową.
W m iejsce Zjednoczeń pow stały p rzedsię
b io rstw a jednobranżow e, a więc tylko g a rb a r skie, czy też tylko obuw iane itp ., p rzy czym n a leżące do p rzedsiębiorstw zakłady u tra c iły sw o ją sam odzielność m ajątk o w ą. N a zew nątrz jak o całość w y stęp u je p rzedsiębiorstw o, k tó re w ew n ątrz je s t ju ż nie a d m in istra to re m , lecz peł
nym gospodarzem w szystkich należących do nie
go zakładów i całego ich m a ją tk u , p lan u je i o r
g an izu je ich pracę, rozdziela m iędzy nim i śro d ki p ro d u k cji i odpow iada za ich działalność.
W te n sposób zostały powiększone podm ioty go
sp o d a ru ją ce i produ k ujące, co m a poniekąd ła godzić nad m iern e rozdrobnienie tego przem ysłu i nie dostosow anie jego s tr u k tu ry do w aru nk ów now ej rzeczyw istości.
Praca i płaca — K a d ry
W d ru g iej połowie roku 1947 uspraw niono planow anie z a tru d n ie n ia, k tó re izostało o p a rte o norm y w ydajności p racy . Pozwoliło to n a do
k ładniejsze skonstatow an ie rozm iaró w i u m ie j
scowienie przero stó w z a tru d n ie n ia i n a pod ję
cie kroków w kieru n k u jeg o likw idow ania. Poza ty m uregulow ano kw estię płac, w p ro w adzając a k o rd w g a rb a rstw ie , za w a rto szereg um ów zbiorow ych, zlikw idow ano system prem io w an ia w n a tu rz e, ja k o części składow ej płac. L ikw idu
ją c w k a d ra c h p rz e ro sty ilościowe, przem ysł skórzany w dalszym ciągu usilnie uzupełniał b ra k i jakościow e k a d r przez szkolenie zaw o
dowe.
P ro d u kcja
P ro d u k c ję przem ysłu skórzanego za r. 1947 w zak resie najw ażn iejszy ch arty k u łó w c h a ra k te ry z u je n a s tę p u ją c a ta b e la :
Tabela 12
Jedn.
miary
P r o d u k c j a
L. p. W s' k a ź n i k i 1946 1947 Procent rubr. 5
wykon. plan wyk. do rubr. 3 do rubr. 4
1 2 3 4 5 6 7
1. Produkcja garbarska w przel. na surow iec wagi
solonej ton 15.545 31.030 19.123 123,0 61,6
2. Produkcja obuw ia tys. par 5 033 5.600 6.526 129,7 116,6
3. tym skórzanego 2.877 3.300 >3.120 108,4 94,5
Prod. pas. pędnych ton 292 450 363 124,3 80,7
Prod. artyk. techn. 94 108 218 231,9 20,19
5. Łączna prod. przem. skórz. w 1937 r. tys. zł. 92.899 170.782 136.100 146,5 79,7
r/ p m ? u^ c-ia w zrosła w porów naniu z p j ą za ro k 1946, jedlnak p la n nie został w ykonany p rzed e w szystkim przez przem ysł g a rb a rs k i; przyczyną n iew y k o n an ia p lan u był b r a k surow ca z powodu niedostatecznego p rz y działu dewiz n a p lanow anie z a o p atrz e n ia z im p o rtu . P la n przem ysłu obuw ianego ilościowo został przekroczony, nie w ykonano je d n a k p lan u obuw ianego w sortym encie z pow odu b ra k u
sk ó ry ; zm usiło to przem ysł obuw iany do p rz e sta w ie n ia się w pew nej części n a p rod u k cję za
stępczego obuw ia tekstylnego. N ależy jed n a k zaznaczyć, że pom im o dużych tru d n o ści, d osta
w y obuw ia dla w o jsk a zostały w ykonane w 100 procentach. B ra k surow ca i n iew ykonanie plan u przez przem ysł g a rb a rs k i zadecydow ały o tym , że p lan przem ysłu jak o całości rów nież w yko
n a n y n ie został.
Dział VI — P R Z E M Y S Ł S K Ó R Z A N Y
P lan na ro k 19U8
n ia w ro k u 1947, ja k i do plan u n a tenże rok.
P la n n a rok 1948 zo stał op racow any w łaśnie w te n sposób, ja k to w idać z następ u jąceg o ze
sta w ie n ia :
Tabela 13
L.
P-W S K A Ź N I K I Jednostka Wykonanie
za rok 1947 Plan na 1947 Plan na 1948 Procent rubr. 5
miary do rubr. 3 do rubr. 4
1 2 3 4 5 6 7
1 Wartość produkcji przemysłu
skórzanego ujcenach 1937 r. tys. zł 136.100 170.782 181.619 133,4 106,3 2 Produkcja garbarska m przeli
czeniu na skóry surorne magi
s o l o n e j ... ton 19.123 31.030 32.000 167,3 103,1
3 Produkcja obuuiia tys. par 6.526 5.600 6.660 102,1 118,9
uj tym skórzanego Jł 2.877 3.300 3.947 137,2 119,6
4 Produkcja pasóm pędnych ton 363 450 480 132,2 106,7
5 Produkcja artykułóm technicz
nych ... »> 218 108 276 126,6 255,6
N ie (zważając n a to, że p la n n a ro k 1947 nie został w ykonany przem ysł skó rzany m a p o d sta
w y do plan o w an ia dalszego w zro stu p ro d u k cji n a ro k 1948 zarów no w p orów n an iu do w
ykona-Do opracow ania ta k optym istycznego p lan u przem ysł sk órzan y u p ra w n ia fa k t, że p la n n a ro k 1947 nie został w ykonany z przyczyn od przem ysłu niezależnych, m ianow icie, z powodu n iep rz y zn a n ia dostatecznej ilości dewiz n a im p o r t surow ca.
P la n wychodzi z uzasadnionego założenia, że te tru d n o śc i w ro k u 1948 w żadn y m w ypadku pow tórzyć się nie pow inny, że im p o rt surow ca nie zawiedzie, co łącznie z lepszym i w ynikam i zbiórki surow ca w k r a ju o raz iz w y korzystaniem sk ó r św ińskich spow oduje, iż zaop atrzenie p rze
m ysłu w surow iec będzie pełne.
Rów nież n a in n y ch odcinkach, gdzie p rz e m ysł skó rzan y odczuwał dotąd bardzo pow ażne tru d n o ści, r. 1947 przyniósł, ja k w idzieliśm y w y żej, zdecydow any w zro st w k ieru n k u popraw y.
Tym że optym izm em , w ia rą w to, że osiągnięcia r. 1947 b ędą w dalszej p ra c y rozszerzone i po
głębione, nacechow any będzie p la n długofalo
w y przem ysłu skórzanego, k tó ry będlzie zm ie
rz a ł do podniesienia te j technicznie i o rg an iz a cyjnie zacofanej gałęzi przem y słu do szeregu przo d u jący ch dziedzin naszej gospodarki.
N a ta n K ro n ik
Szef Działu Ekonomiki Przemysłu w C. Z. P. S.
P R Z E M Y S Ł S K Ó R Z A N Y
0800 — 08281. ZAKŁADY GARBARSKIE 0800. D olno-Sląskie Zakłady
Garbarskie
A. Bolków, Zaworska 14.
B. Garbarnia.
C. P. Z. P.
G. Blanki, juchty.
0801. D olno-Sląskie Zakłady Garbarskie
0805. Fabryka Garbarska, Temler i Szwede blanki, juchty, pergamin, skóry techniczne, pasy napędne, usz
czelki.
0806. Fabryka Skór „Fortuna"
(1923)
G. Garbowanie skór bydlęcych spo
sobem roślinnym. Produkcja:
krupony podeszwowe i pasowe,
połówki podeszwowe i brandz
lowe oraz karki i boki podesz
wowe i brandzlowe.
0808. Fabryka Skór „Patria"
(1937)
0812. Garbarnia, Andrzej Antoń A. Brzozów, Piszczał 161.
D. Andrzej Antoń G. Garbowanie skóry.
0813. Garbarnia, Antoni Dąbro-w iecki
A. Chojnice, Dworcowa 26, woj. po
morskie.
D. Umiastowski i Rozparzyński.
G. Garbowanie skóry.
G. Skóry wierzchnie ochronne.
H. 130%
0821. Garbarnia „Elgold", Izrael Werchajzer
0822. Garbarnia, Emil K owalski A. Warszawa, Płocka U.
0824. Garbarnia, Franciszek Kor
czak
A. Warszawa, Wawrzyszewska 13.
D. Gustaw i Ludwik Ahrens.
0827. Garbarnia, J. Przytulski i S -w ie
0829 — 0861 Dział VI — P R Z E M Y S Ł S K Ó R Z A N Y zwierzęcego (odpadki skór su
rowych).
A. Solec-Kujawski, Średnia 5, pow.
Bydgoszcz.
0839. Garbarnia Skór Chromowych i G alanteryjnych „Gemza",
0840. Garbarnia Skór Chromowych
„Mars"
(1945)
A. Łódź, A ntoniego 5, tel. 154-45.
C. P. Z. P.
G. W ierzchy chromowe.
0841. Garbarnia Skór Chromowych
„Niecała"
0844. Garbarnia, W itold Czajkowski A. Warszawa, Spokojna 7.
0846. Garbarska Spółdzielnia Pracy
„Spójnia"
0847. Gnieźnieńska Fabryka Skór
„Granit"
G. Skóry juchtowe garb. roślinnego
0 8 5 4 . Państw ow a Fabryka Skór A. Braniewo, woj. mazurskie.
C. P. Z. P.
G. Skóra podeszwowa, juchty.
0 8 6 0 . Państw ow a Garbarnia Nr 1