Podział głosów ważonych w Radzie oraz miejsc w Parlamencie Europejskim

Na równi z przedstawionym w poprzednim podrozdziale zarysem kompetencji i pozycji polityczno-prawnej instytucji UE, zagadnieniem związanym z funkcjonowaniem dwóch z nich – Rady i PE – i istotnym w kontekście ich legitymizacji jest liczba przyznanych poszczególnym państwom głosów ważonych w Radzie oraz miejsc w PE.

Od wejścia w życie TL głosowanie większością kwalifikowaną jest podstawowym, domyślnym sposobem stanowienia przez Radę, tzn. Rada stanowi w ten sposób, o ile w traktatach nie przewidziano inaczej (art.

16 ust. 3 TUE). Ta okoliczność powoduje, że kwestia podziału głosów ważonych nabrała tym większego znaczenia. Jednakże, zgodnie z postano-wieniami TL, definiowanie większości kwalifikowanej poprzez „potrójną”

większość docelowo zostanie zastąpione większością „podwójną”, w któ-rej zrezygnuje się z głosów ważonych (pozostanie tylko liczba członków Rady oraz liczba ludności zamieszkującej w poszczególnych państwach UE). Więc ta z kolei okoliczność powoduje, że w przyszłości kwestia głosów ważonych po prostu przestanie istnieć (oczywiście, nie można wykluczyć, że kiedyś pojawi się pomysł powrotu do niej). Ze względu jednak na to, że głosy ważone w Radzie istniały od początku istnienia Wspólnot, w pewnym okresie wprowadzania reform UE była to sprawa

42 V.A. Schmidt: Democracy…, s. 48.

3.2. Podział głosów ważonych w Radzie… 185

wzbudzająca duże kontrowersje i aktualnie ciągle większość ,,potrójna”

obowiązuje (jak wynika z przedstawionych w dalszej partii tekstu posta-nowień, może być wykorzystywana do 31 marca 2017 r.), wydaje się, że warto zagadnienie to poruszyć.

Zmiany w definiowaniu większości kwalifikowanej podczas głosowa-nia w Radzie wyglądają następująco. Zgodnie z art. 16 ust. 4 TUE od 1 listopada 2014 r. większość kwalifikowana ma być tzw. większością podwójną i ma stanowić „co najmniej 55% członków Rady, jednak nie mniej niż piętnastu z nich, reprezentujących państwa członkowskie, których łączna liczba ludności stanowi co najmniej 65% ludności Unii”.

W następnym zdaniu zastrzeżono, że mniejszość blokująca musi liczyć przynajmniej cztery państwa UE (sens tego zastrzeżenia jest taki, że gdyby nie ono, teoretycznie mogłoby dojść do sytuacji, w której jakaś decyzja zostałaby zablokowana przez trzy najludniejsze państwa UE, mające ra-zem powyżej 35% liczby ludności UE).

Co do pozostałych zasad głosowania większością kwalifikowaną w Radzie to następne zdanie cytowanego art. 16 ust. 4 TUE odsyła do art. 238 TFUE. I tak, zgodnie z art. 238 ust. 2 TFUE, od 1 listopada 2014 r., jeśli Rada nie będzie stanowiła na wniosek Komisji lub wysokiego przedstawiciela UE do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, to większość kwalifikowaną stanowi przynajmniej „72% członków Rady re-prezentujących państwa członkowskie, których łączna liczba ludności sta-nowi co najmniej 65% ludności Unii”. Tak więc w przypadku głosowania przez Radę nad aktem prawnym niezaproponowanym ani przez Komisję, ani przez wysokiego przedstawiciela UE do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, minimalna liczba państw UE potrzebna do przyjęcia aktu prawnego została podniesiona z 55% do 72% członków Rady.

Zgodnie z art. 238 ust. 3 TFUE, jeśli nie wszyscy członkowie Rady biorą udział w głosowaniu, progi określające odpowiednią liczbę człon-ków Rady reprezentujących państwa mające odpowiednią liczbę lud-ności są takie same, jak przedstawione uprzednio, przy czym dotyczą członków Rady reprezentujących uczestniczące w głosowaniu państwa członkowskie UE.

Pozostałe kwestie dotyczące większości kwalifikowanej w Radzie uregulowane zostały w aktach dołączonych do TL. ,,Protokół w sprawie postanowień przejściowych” w tytule II („Postanowienia dotyczące więk-szości kwalifikowanej”) w art. 3 ust. 2 stanowi, iż w okresie pomiędzy

„1 listopada 2014 r. a 31 marca 2017 r., jeżeli przyjęcie uchwały wymaga większości kwalifikowanej, członek Rady może zażądać, by uchwała ta została przyjęta większością kwalifikowaną określoną w ust. 3”. Z kolei w tym ustępie definiuje się większość kwalifikowaną tak, jak to zostało

ujęte w traktacie z Nicei⁴³. Stwierdza się w tym miejscu także, że taki sposób definiowania większości kwalifikowanej będzie obowiązywał do 31 października 2014 r. Do przyjęcia aktu przez Radę Europejską lub Radę, gdy wymagana jest większość kwalifikowana, konieczne jest speł-nienie trzech warunków:

1. Odpowiednia liczba członków Rady, tzn. ich większość, gdy gło-suje się nad uchwałą zaproponowaną przez Komisję Europejską, lub co najmniej dwie trzecie członków Rady, gdy propozycja przyjęcia danego aktu nie została przedłożona przez Komisję;

2. Odpowiednia liczba głosów ważonych, czyli, po przystąpieniu do UE Chorwacji, razem przynajmniej 260 spośród 352 głosów ważonych⁴⁴. Przy czym podział głosów ważonych jest następujący: Niemcy, Francja, Włochy, Wielka Brytania – po 29, Hiszpania, Polska – po 27, Rumunia – 14, Holandia – 13, Belgia, Czechy, Grecja, Węgry, Portugalia – po 12, Bułgaria, Austria, Szwecja – po 10, Dania, Irlandia, Litwa, Słowacja, Fin-landia, Chorwacja – po 7, Estonia, Cypr, Łotwa, Luksemburg, Słowenia – po 4, Malta – 3;

3. Członek Rady może zażądać sprawdzenia, czy w państwach sta-nowiących większość kwalifikowaną zamieszkuje odpowiednia liczba ludności, która musi wynosić przynajmniej 62% ogółu ludności UE⁴⁵.

43 Treaty of Nice amending the treaty on European Union, the treaties establishing the European communities and certain related acts. “Official Journal” C 80, 10.03.2001.

44 Art. 20 Aktu dotyczącego warunków przystąpienia Republiki chorwacji oraz dostoso-wań w Traktacie o Unii Europejskiej, Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej i Trak-tacie ustanawiającym Europejską Wspólnotę Energii Atomowej. Traktat między Królestwem Belgii, Republiką Bułgarii, Republiką czeską, Królestwem Danii, Republiką Federalną Nie-miec, Republiką Estońską, Republiką Grecką, Królestwem Hiszpanii, Republiką Francuską, Irlandią, Republiką Włoską, Republiką cypryjską, Republiką Łotewską, Republiką Litewską, Wielkim Księstwem Luksemburga, Republiką Węgierską, Republiką Malty, Królestwem Niderlandów, Republiką Austrii, Rzecząpospolitą Polską, Republiką Portugalską, Rumunią, Republiką Słowenii, Republiką Słowacką, Republiką Finlandii, Królestwem Szwecji, Zjedno-czonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej (Państwami członkowskimi Unii Europejskiej) a Republiką chorwacji dotyczący przystąpienia Republiki chorwacji do Unii Europejskiej. ,,Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej” L 112, 24.04.2012.

45 Liczba mieszkańców poszczególnych państw UE, liczba mieszkańców UE ogółem oraz próg 62% na potrzeby głosowania większością kwalifikowaną zawarte są w za-łączniku do regulaminu Rady i odpowiednio aktualizowane. Regulamin ten stanowi także, że ze skutkiem od 1 stycznia każdego roku, Rada dostosowuje ww. dane liczbowe (Załącznik III, art. 2 ust. 2). Decyzja Rady z dnia 1 grudnia 2009 r. dotycząca przyjęcia regulaminu wewnętrznego Rady (2009/937/UE). ,,Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej”

L 325, 11.12.2009. Zgodnie z decyzją Rady, po wejściu Chorwacji do UE, ogólna liczba mieszkańców UE wynosi 508 077,9 tys., z kolei próg 62% – 315 008,3 tys. Decyzja Rady z dnia 1 lipca 2013 r. w sprawie zmiany regulaminu wewnętrznego Rady (2013/345/

UE). ,,Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej” L 183, 02.07.2013.

3.2. Podział głosów ważonych w Radzie… 187

Zgodnie z art. 3 ust. 4 omawianego protokołu, analogicznie do regu-lacji przedstawionej uprzednio, jeśli nie wszyscy członkowie Rady biorą udział w głosowaniu, „większość kwalifikowana jest określona jako taki sam udział głosów ważonych i taki sam udział liczby członków Rady oraz, w stosownym przypadku, taki sam udział procentowy ludności danych państw członkowskich”.

Bardzo duże znaczenie dla omawianego zagadnienia większości kwali-fikowanej w Radzie ma oznaczona numerem 7 deklaracja odnosząca się do art. 16 ust. 4 TUE i art. 238 ust. 2 TFUE, stanowiąca jedną z dołączo-nych do TL deklaracji odnoszących się do postanowień traktatów. Został w niej przedstawiony projekt decyzji Rady dotyczącej wykonania art. 16 TUE i art. 238 ust. 2 TFUE w okresie między 1 listopada 2014 r., a 31 marca 2017 r. oraz od 1 kwietnia 2017 r. Decyzja ta miała zostać przy-jęta przez Radę w dniu podpisania TL⁴⁶ i obowiązywać od dnia wejścia w życie tego traktatu (art. 7 przyjętej decyzji).

Zgodnie z art. 1 tej decyzji, jeżeli w okresie między 1 listopada 2014 r.

a 31 marca 2017 r. członkowie Rady reprezentujący przynajmniej trzy czwarte ludności lub trzy czwarte liczby państw UE niezbędnych do utwo-rzenia mniejszości blokującej podczas głosowania większością kwalifiko-waną przez Radę zgłoszą swój sprzeciw wobec przyjęcia aktu prawnego, będącego przedmiotem głosowania Rady, „kwestia ta trafi pod obrady Rady”. I jak stanowi art. 2, „podczas tych obrad Rada czyni wszystko, co leży w granicach jej uprawnień, aby w rozsądnym terminie i bez uszczerb-ku dla wiążących terminów określonych przez prawo Unii osiągnąć za-dowalające rozwiązanie wątpliwości podniesionych przez członków Rady, o których mowa w art. 1”. Aby osiągnąć ten cel, „przewodniczący Rady, wspierany przez Komisję i z poszanowaniem regulaminu wewnętrznego Rady, podejmuje wszelkie inicjatywy, aby ułatwić stworzenie szerszej pod-stawy do osiągnięcia porozumienia w Radzie. Członkowie Rady udzielają przewodniczącemu wsparcia w wykonaniu tego zadania” (art. 3).

Druga sekcja wskazanej decyzji dotyczy okresu po 1 kwietnia 2017 r.

Zgodnie z art. 4, jeżeli w okresie tym członkowie Rady reprezentujący przynajmniej 55% ludności lub 55% liczby państw UE niezbędnych do utworzenia mniejszości blokującej podczas głosowania większością kwalifikowaną przez Radę zgłoszą swój sprzeciw wobec przyjęcia aktu

46 Decyzja ta została przyjęta: Decyzja Rady z 13 grudnia 2007 r. odnosząca się do wykonania art. 9c ust. 4 Traktatu o Unii Europejskiej i art. 205 ust. 2 Traktatu o funkcjo-nowaniu Unii Europejskiej w okresie między dniem 1 listopada 2014 r. a dniem 31 marca 2017 r. i od dnia 1 kwietnia 2017 r. (2009/857WE). ,,Dziennik Urzędowy Unii Europej-skiej” L 314, 01.12.2009. Różnice w numeracji artykułów TUE i TFUE wynikają z tego, że w całym opracowaniu stosowana jest nowa ich numeracja.

prawnego, będącego przedmiotem głosowania Rady, to na podstawie art. 5 i 6 postępowanie w takim przypadku jest takie, o jakim mowa w przytoczonych art. 2 i 3. Warto dodać, iż takie regulacje wzorowane są na tzw. kompromisie z Joaniny⁴⁷.

Pisząc ogólnie, głosowanie większościowe może być okolicznością wpływającą negatywnie na postrzeganie prawomocności podejmowa-nych w taki sposób decyzji przez tych, którzy zostali przegłosowani.

W odniesieniu do Rady chodzi o to, że nawet gdyby uznać pośrednią odpowiedzialność poszczególnych członków Rady za wystarczającą (są oni odpowiedzialni przed parlamentami narodowymi i te mogą wyrazić wobec nich wotum nieufności także za ich działania podejmowane na forum unijnym), to jednak reprezentant danego państwa w Radzie może zostać przegłosowany. Tym samym jakiś akt prawny będzie obowiązywał oczywiście także w państwie członkowskim UE, którego reprezentant w Radzie sprzeciwił się jego przyjęciu, co może być przyczyną formuło-wania zarzutu o braku wystarczającej legitymacji demokratycznej.

Oczy-47 Polegał on na tym, że na nieformalnym spotkaniu ministrów spraw zagranicznych państw UE w tym greckim mieście 29 marca 1994 r. osiągnięto m.in. porozumienie w sprawie głosowania większością kwalifikowaną w Radzie UE w związku z rozszerze-niem składu członkowskiego UE w 1995 r. z 12 do 15 państw. Zmieniała się bowiem m.in. suma głosów ważonych przyznanych państwom członkowskim UE, a wskutek tego także wzrastała liczba głosów ważonych potrzebnych do zablokowania decyzji Rady – z 23 do 26 (suma głosów ważonych w Radzie wzrosła wtedy z 76 do 87 głosów;

większość konieczna do podjęcia decyzji wzrosła z 54 do 62 głosów). Podniesienie mi-nimalnej liczby głosów ważonych koniecznych do zablokowania decyzji Rady siłą rzeczy oznaczało relatywne zmniejszenie możliwości zablokowania decyzji na forum Rady przez wszystkie państwa członkowskie UE. Sprzeciwiała się temu Wielka Brytania, której ów-czesny premier John Major chciał, aby także po rozszerzeniu UE mniejszość blokująca wynosiła nadal 23 głosy. Inne państwa widziały w tym zagrożenie dla skuteczności podejmowania decyzji przez Radę UE. Ponieważ Wielka Brytania zagroziła zablokowa-niem rozszerzenia UE, jakiś kompromis był konieczny. Zob. F. Emmert, M. Morawiecki:

Prawo europejskie. Warszawa–Wrocław 2002, s. 76. Formalnym rezultatem porozumienia osiągniętego w Joaninie była decyzja Rady, w której stwierdzono, że „jeśli członkowie Rady reprezentujący od 23 do 26 głosów mają zamiar sprzeciwić się podjęciu przez Radę decyzji większością kwalifikowaną, Rada zrobi wszystko, co w jej mocy, aby osiągnąć, w rozsądnym czasie i bez uszczerbku dla terminów wynikających z Traktatów lub aktów prawa pochodnego […] satysfakcjonujące rozwiązanie, które będzie mogło zostać przyję-te przynajmniej 68 głosami. W tym czasie, przestrzegając postanowień Regulaminu Rady, jej Przewodniczący podejmie, z pomocą Komisji, wszelkie konieczne działania mające pozwolić na znalezienie szerszego porozumienia w Radzie. Członkowie Rady udzielą mu w tym swojej pomocy”. Zob. council decision of 29 March 1994 concerning the taking of decision by qualified majority by the council. “Official Journal” C 105, 13.04.1994.

Szerzej na ten temat zob. np.: T. Kubin: Głosowanie większością kwalifikowaną w Radzie Unii Europejskiej w Traktacie z Lizbony. ,,Polski Przegląd Dyplomatyczny” 2008, nr 4 (44), s. 82–84.

3.2. Podział głosów ważonych w Radzie… 189

wiście, najważniejsze decyzje zapadające nie tylko w Radzie, ale w ogó-le w UE, wymagają jednomyślności przedstawicieli wszystkich państw członkowskich. Jednak, jak wspomniano, obecnie głosowanie większością kwalifikowaną jest podstawowym sposobem stanowienia przez Radę.

Jakie ma znaczenie kwestia podziału głosów ważonych podczas gło-sowania większością kwalifikowaną w Radzie UE oraz podziału miejsc w PE w kontekście legitymizacji funkcjonowania tych instytucji? Otóż w obydwu tych przypadkach mamy do czynienia z bardzo wyraźną ,,nad-reprezentacją” państw ,,małych” (pod względem liczby ludności) – mają one przyznane relatywnie znacznie więcej głosów ważonych oraz miejsc w PE w stosunku do liczby mieszkańców w porównaniu do państw ,,du-żych”. Przedstawienie liczby głosów ważonych oraz liczby miejsc w PE, jakie przypadają i przypadały państwom UE (WE) w okresie od początku funkcjonowania Wspólnot Europejskich do chwili obecnej, oraz wylicze-nia obrazujące stosunek tych wielkości do liczby ludności krajów UE (WE) zawarte są w tabeli 3.2. (dotyczy liczby głosów ważonych w Radzie) oraz tabeli 3.3. (dotyczy liczby miejsc w PE).

Te proste wyliczenia bardzo wyraźnie wskazują na to, że państwa ,,małe” od początku funkcjonowania WE dysponowały relatywnie więk-szą liczbą głosów ważonych w Radzie oraz więkwięk-szą liczbą miejsc w PE niż państwa ,,duże” w stosunku do liczby ludności. Zarówno o odniesieniu do liczby głosów w Radzie, jak i liczby miejsc w PE, od początku istnie-nia WE funkcjonuje zasada ,,degresywnej proporcjonalności”⁴⁸, zgodnie z którą im ludniejsze państwo, tym proporcjonalnie mniej ma głosów w Radzie czy miejsc w PE. Warto zwrócić uwagę na to, że zasada ta (w odniesieniu do miejsc w PE) została wpisana do TUE (art. 14 ust. 2) na mocy TL.

Jeśli wyjść z założenia, że w demokracji każdy uprawniony do gło-sowania powinien mieć tyle samo głosów i głosy te powinny mieć taką samą ,,wagę”, to w efekcie przyjętych rozwiązań, ,,siła głosu” podczas głosowania większością kwalifikowaną w Radzie, która niejako ,,przypa-da” na daną liczbę obywateli ,,małych” państw, jest znacznie większa niż ,,siła głosu” takiej samej liczby obywateli państw ,,dużych” (tabela 3.2.).

Najbardziej widoczne było to w początkowym okresie funkcjonowania WE, gdy były one tworzone przez sześć państw. Wtedy to, biorąc np. pod uwagę dwa skrajne przypadki, na jeden głos w Radzie posiadany przez RFN ,,przypadało” 13,3 mln mieszkańców tego państwa, podczas gdy na jeden głos Luksemburga ,,przypadało” tylko 300 tys. mieszkańców tego

48 J. Barcz: Traktat z Nicei. Zagadnienia prawne i instytucjonalne. Warszawa 2003, s. 46, 73–74.

Tabela 3.2. Liczba głosów w Radzie, liczba ludności oraz stosunek liczby ludności do

Francja 4 45,7 11,425 10 52,2 5,22 10 54,2

Włochy 4 49,6 12,4 10 54,9 5,49 10 57,2

Holandia 2 11,5 5,75 5 13,4 2,68 5 14,3

Belgia 2 9,15 4,575 5 9,8 1,96 5 9,9

Luksemburg ¹ 0,3^{(2) 0,3 2} 0,35 0,175 2 0,36

Wielka Brytania 10 55,95 5,595 10 55,8

Irlandia 3 3 1 3 3,5

Ź ró d ł o: Opracowanie własne na podstawie traktatów założycielskich WE, traktatów akcesyjnych, 1996, 2005, 2007, 2013

3.2. Podział głosów ważonych w Radzie… 191

Tabela 3.3. Liczba miejsc w PE, liczba ludności oraz stosunek liczby ludności do liczby

Francja 36 45,7 1,27 36 52,2 1,45 81 54,2

Włochy 36 49,6 1,38 36 54,9 1,525 81 57,2

Holandia 14 11,5 0,82 14 13,4 0,96 25 14,3

Belgia 14 9,15 0,65 14 9,8 0,7 24 9,9

Luksemburg 6 0,3⁽²⁾ 0,05 6 0,35 0,06 6 0,36

Wielka Brytania 36 55,95 1,55 81 55,8

Dania 10 3 0,3 16 3,5

3.2. Podział głosów ważonych w Radzie… 193

kraju. Rzut oka na tabelę 3.2. pozwala także zauważyć tendencję, zgodnie z którą wraz z kolejnymi rozszerzeniami składu członkowskiego UE (WE) różnice te malały – mieliśmy więc do czynienia ze ,,spłaszczaniem” różnic w liczbie ludności państw UE (WE) w stosunku do liczby posiadanych głosów ważonych w Radzie.

Takie samo zjawisko dotyczyło (i nadal dotyczy) PE. Ponownie różnice w liczbie deputowanych do PE (Zgromadzenia) były największe w począt-kowym okresie funkcjonowania WE (np. po rozszerzeniu w 1973 r. jeden deputowany z RFN ,,przypadał” na 1,66 mln mieszkańców tego kraju, podczas gdy deputowany z Luksemburga tylko na 60 tys.) i ponownie wraz z kolejnymi rozszerzeniami różnice te malały (tabela 3.3.). Biorąc pod uwagę wskazaną tendencję, można twierdzić, że ,,deficyt demokracji”

w tym właśnie aspekcie jest systematycznie redukowany. Jednak różnice zarówno w odniesieniu do liczby głosów ważonych przyznanych danemu państwu UE (WE), jak i miejsc w PE w stosunku do liczby mieszkańców, ciągle pozostają bardzo wyraźne na korzyść państw „małych”.

Czy zatem przyznawanie głosów ważonych i miejsc w PE zgodnie z zasadą degresywnej proporcjonalności jest przejawem ,,deficytu demo-kracji”? Chociaż do głosowania w Radzie dochodzi bardzo rzadko, to jednak liczba posiadanych głosów ważonych jest oznaką wpływu pań-stwa na proces podejmowania decyzji w UE – zarówno ich popierania oraz przyjmowania, jak i blokowania⁴⁹. Na ,,obronę” zasady degresywnej proporcjonalności można przedstawić kilka argumentów. Najpierw jednak należałoby chyba podnieść następujący problem: Czy w ogóle należy w jakikolwiek sposób odnosić liczbę głosów ważonych podczas głosowa-nia w Radzie i miejsc w PE do liczby ludności państw UE (WE)? Wydaje się, że tak. Innymi w miarę obiektywnymi kryteriami, jakie mogłyby być w tym kontekście uwzględnione, to np. wartość wpłacanych do budżetu UE środków finansowych (podobnie jak to ma miejsce w przypadku Mię-dzynarodowego Funduszu Walutowego, gdzie liczba głosów uzależniona jest od udziału w kapitale zakładowym) czy też potencjał gospodarczy da-nego państwa ujmowany w jego PKB. Jednak, po pierwsze, uwzględnianie liczby obywateli, a nie wskaźników ekonomicznych, bardziej odpowiada współczesnym standardom demokracji. Kierowanie się przede wszystkim wymienionymi przesłankami ekonomicznymi przypominałoby nieco sto-sowanie cenzusu majątkowego, gdzie prawo głosu uzależnione jest od tego, ile ktoś płaci podatków. We współczesnych systemach

demokratycz-49 R. Trzaskowski: Ważenie głosów w Radzie Unii Europejskiej – analiza -politologiczna. W: J. Barcz, R. Trzaskowski: Przyszły Traktat konstytucyjny. Granice kom-promisu w dziedzinie podejmowania decyzji większością kwalifikowaną. Warszawa 2004, s. 8–9.

3.2. Podział głosów ważonych w Radzie… 195

nych kanonem jest zasada ,,jeden wyborca – jeden głos – jednej wagi” bez względu na jego status majątkowy i – przynajmniej teoretycznie – rządy reprezentujących większość elektoratu, a nie wyborców najbogatszych.

Po drugie, przełożenie takich kryteriów na liczbę głosów w Radzie czy miejsc w PE nastręczałoby trudności (chodzi o to, że np. sytuacja poszczególnych państw, jeśli brać pod uwagę o wielkość wpłacanych przez nie środków do budżetu wspólnotowego, może się dosyć szybko zmieniać, kłopotliwe byłoby też ,,przekładanie” pozycji państw, które więcej z bud-żetu otrzymują, niż do niego wpłacają, na liczbę głosów w Radzie czy miejsc w PE, wreszcie wielkość PKB danego państwa oczywiście również jest zmienna i zmiany te mogą być bardzo dynamiczne).

Jeśli zaś chodzi o argumenty przemawiające za zasadą degresywnej proporcjonalności podczas przydziału liczby głosów ważonych w Radzie i miejsc w PE, to są one następujące. Z uprzywilejowaniem państw re-latywnie ,,małych” mamy do czynienia od samego początku istnienia Wspólnot Europejskich. Taki stan rzeczy miał im zapewnić wpływ na podejmowane we Wspólnotach decyzje. Gdyby liczba głosów ważonych w Radzie i liczba miejsc w PE dokładnie odpowiadała potencjałowi demograficznemu państw członkowskich WE, ,,małe” kraje w praktyce zostałyby zdominowane przez ,,duże”, co w rezultacie mogłoby prowadzić do dekompozycji WE i dezintegracji. Argumentem ściśle z tym związanym jest argument zasadzający się na stwierdzeniu, że UE (WE) była i jest strukturą specyficzną, o ,,podwójnej naturze”⁵⁰ – jednoczącą zarówno obywateli, jak i państwa. Dlatego system instytucjonalny i polityczny UE (a wcześniej WE) należy analizować właśnie z uwzględnieniem tej ,,dwo-istości” – jako system, w którym odpowiednia reprezentacja powinna być zapewniona w równej mierze obywatelom i państwom członkowskim.

Relatywna ,,nadreprezentacja” państw ,,małych” pod względem przyzna-nych im głosów ważoprzyzna-nych w Radzie i miejsc w PE ma właśnie zapewnić odpowiednią reprezentację tym krajom jako państwom członkowskim.

Trzeba tutaj pamiętać, że podczas głosowania większością kwalifikowaną

Trzeba tutaj pamiętać, że podczas głosowania większością kwalifikowaną