Postawy osób niekorzystających z agregatorów płatności

Osoby niedokonujące płatności za pośrednictwem agregatorów płatności sta-nowią ważne źródło pozyskania informacji. Dzięki nim możliwe jest zbadanie świadomości społeczeństwa co do istnienia serwisów integrujących płatności.

Wśród osób, które nie korzystają z serwisów płatności online, jedynie 40% spotkało się z pojęciem „agregator płatności”, co ilustruje wykres 7.

Następnie respondenci zostali poproszeni o wskazanie cech charakteryzują-cych agregatory płatności, możliwe było wskazanie kilku odpowiedzi. Wyniki przedstawiły się następująco:

– możliwość dokonywania płatności przez Internet bez konieczności rejestracji w wirtualnym systemie płatności oraz na stronach sklepów internetowych – 20%,

152 BEATA ROżEK

– możliwość dokonywania płatności przez Internet wyłącznie po uprzedniej rejestracji w wirtualnym systemie płatności i/bądź na stronach sklepów interne-towych – 16%,

– pośrednictwo między sprzedającym a kupującym w realizacji płatności – 8%, – dostępność kilku form płatności (przelew, płatność kartą, płatność SMS) – 32%,

– dostępność wyłącznie jednej formy płatności – przelew – 8%,

– konieczność samodzielnego wypełnienia formularza płatności przy każdym zakupie – 4%,

– korzystanie z wstępnie wypełnionych formularzy płatności podczas każdego zakupu – 12%,

– nie wiem – 36%.

Największą liczbę wskazań uzyskała odpowiedź „nie wiem”. Część ankie-towanych należących do grupy osób niekorzystających z agregatorów przy pró-bie wskazania zasad działania serwisów płatności wybrała błędne odpowiedzi, czyli: możliwość dokonywania płatności przez Internet wyłącznie po uprzedniej rejestracji w wirtualnym systemie płatności i/bądź na stronach sklepów inter-netowych (16%), dostępność wyłącznie jednej formy płatności – przelew (8%) oraz konieczność samodzielnego wypełnienia formularza płatności przy każdym zakupie (4%). Tylko 8% osób reprezentujących tę grupę badanych zaznaczyło, że serwisy integrujące płatności pełnią funkcję pośrednika w transferze środków pieniężnych między kupującym a sprzedającym, co świadczyć może o braku świadomości społeczeństwa, że są to odrębne podmioty.

Jak pokazano na wykresie 8, główną przyczyną niekorzystania z agregato-rów płatności (36% wskazań) jest brak znajomości zasad ich działania. Ponadto jedna czwarta badanych z tej grupy, podobnie jak duża część osób z grupy ko-rzystających z agregatorów, wskazuje na obawę przed oszustwem. Zagrożenie

Wykres 7. Znajomość pojęcia agregator płatności

Elektroniczne agregatory płatności – postawy i zachowania e-konsumentów… 153

może istnieć zarówno po stronie nieuczciwego sprzedawcy, jak i po stronie nie-zaufanych serwisów płatności online. 18% badanych znajdujących się w grupie niekorzystających z agregatorów preferuje realizowanie płatności bezpośrednio u sprzedającego, bez pośredników innych niż bank, w którym mają rachunek/ kartę. Kolejne 18% nie potrafi udzielić jednoznacznej odpowiedzi na temat przyczyn niewykorzystywania integratorów płatności.

Nieznajomość zasad funkcjonowania agregatorów ma również przełożenie na nastawienie do korzystania z tego typu pośrednictwa w transakcjach, obrazuje to wykres 9. Jedynie 3 osoby spośród tej grupy respondentów zdecydowanie odpowiedziały, że nie zamierzają w przyszłości korzystać z agregatorów płat-ności, z kolei pozostałe 88% nie potrafi określić, czy w przyszłości zdecyduje się na tę metodę płatności.

Wykres 9. Skłonność do korzystania z agregatorów płatności w przyszłości

Ź r ó d ł o: opracowanie własne.

Wykres 8. Przyczyny niekorzystania z usług agregatorów płatności

154 BEATA ROżEK

Wykres 10 wskazuje, że niekorzystający z usług agregatorów płatności byliby skłonni zmienić zdanie, gdyby uzyskali w zamian określoną korzyść. Dla osób niekorzystających z tej metody płatności czynnikiem skłaniającym do jej wyboru byłoby większe bezpieczeństwo (44%), podczas gdy wśród osób z pierwszej gru-py wybór agregatora płatności podyktowany jest w głównej mierze oszczędnością czasu oraz wygodą. Osoby z drugiej grupy zadeklarowały, że byłyby skłonne korzystać z agregatorów płatności, jeśli wiązałoby się to z szybszym dostarcze-niem produktu (36%) oraz z niższymi cenami (24%). Taki odsetek badanych, wskazujących czynniki, które mogłyby skłonić do korzystania z agregatorów, jest konsekwencją braku wiedzy na ich temat. Korzystanie z agregatorów przyspie-sza bowiem proces dostarczania produktu, a ponadto nie generuje dodatkowych kosztów po stronie klienta, ponieważ to sprzedający płaci prowizję od transakcji.

5. Podsumowanie

Rozwój nowych technologii oraz handlu internetowego przyczynił się do prze-kształceń na rynku usług płatniczych. Dokonując opłat, kupujący mają do wy-boru tradycyjne oraz nowoczesne metody regulowania należności. Dynamiczny rozwój nowych technologii oraz zmiana postaw i oczekiwań klientów umożliwiły przedstawienie nowych rozwiązań, dzięki którym dokonywanie płatności stało się szybsze i wygodniejsze. Postawy klientów mają duży wpływ na powodzenie w zakresie wprowadzania nowych rozwiązań, ponieważ to od nich zależy, czy dana forma regulowania zobowiązań znajdzie zastosowanie. Na rynku pojawia się wiele nowych możliwości dokonywania płatności, a klienci cenią wygodę, ponadto ważna jest dla nich funkcjonalność i prostota. Te cechy łączą w sobie

Wykres 10. Czynniki mogące skłonić w przyszłości do korzystania z pośrednictwa

agregatorów płatności

Elektroniczne agregatory płatności – postawy i zachowania e-konsumentów… 155 elektroniczne agregatory płatności, które pośredniczą w transferze środków pie-niężnych między kupującym a sprzedającym (dostawcą usług). Celem ich dzia-łania jest udostępnienie jak najszerszej oferty kanałów płatności, dzięki którym klienci mogą opłacać zobowiązania za zakupy w Internecie.

Cel artykułu, jakim było przybliżenie zasad funkcjonowania agregatorów płatności, został zrealizowany. Na podstawie wyników przedstawionych badań możliwe stało się udzielenie odpowiedzi na pytanie: „czy korzystanie z usług agregatorów płatności podczas realizowania transakcji przez Internet jest popu-larne wśród społeczeństwa?”. Z uwagi na pozytywne nastawienie respondentów do nowych form realizowania transakcji agregatory płatności cieszą się dużym uznaniem. Aż 79% ankietowanych deklaruje, że korzysta z tej metody płatności. Przyczyną tak dużego zainteresowania jest wielość oferowanych kanałów płatno-ści. Sprzedawcom zależy na tym, by udostępniać ich jak najwięcej, dlatego też starają się o to, by w ich ofercie nie zabrakło tej formy płatności, którą preferuje duża liczba klientów. Badania pokazały również, że aż 84% respondentów wyra-ża swoje zadowolenie z jakości usług świadczonych przez serwisy agregatorów płatności. Najbardziej popularnym agregatorem jest serwis PayU – wybiera go aż 93% ankietowanych.

Do najważniejszych dla klientów cech, które skłaniają do wyboru agrega-torów jako formy płatności, należą szybkość transakcji oraz wygoda. Ponadto większość klientów uważa, że jest to bezpieczna metoda płatności. Jednakże przy jej stosowaniu po stronie kupujących pojawiają się pewne obawy, które wiążą się m.in. ze strachem przed oszustwem oraz obawą przed koniecznością podania swoich danych, które mogłyby być wykorzystane w nieodpowiedni sposób.

Mimo że wiele osób korzysta z formy pośrednictwa integratorów płatności, świadomość społeczeństwa na temat zasad ich działania nie jest jeszcze wysoka. Wśród ankietowanych, którzy nie mieli styczności z taką formą zapłaty, wiele osób przyznaje, że nie zna samego pojęcia „agregator płatności” oraz że nie orientuje się, na jakich zasadach odbywa się dokonywanie płatności tą metodą. Wielu respondentów nie zdaje sobie nawet sprawy z tego, że agregatory płatności stanowią instytucję odrębną. W efekcie duża część osób nie jest w stanie określić, czy w przyszłości zdecyduje się realizować płatności za pośrednictwem takich serwisów integrujących płatności. Warto zatem zastanowić się nad możliwością edukowania tej grupy osób po to, aby byli oni skłonni dokonywać płatności w ten sposób, ponieważ ze względu na brak wiedzy na temat agregatorów korzystają z rozwiązań droższych.

Jeśli współpraca agregatorów płatności ze sklepami internetowymi będzie przebiegała na takich zasadach, jak dotychczas i nie będą zwiększane opłaty i prowizje, agregatory płatności mogą stać się bardzo ważnymi podmiotami pośredniczącymi na rynku usług płatniczych. Zapotrzebowanie na ich usługi jest ogromne, dlatego warto wspierać taki typ pośrednictwa w dokonywaniu

156 BEATA ROżEK

płatności. Należy także pamiętać o oszustach, chcących wyłudzić pieniądze i dane. Dlatego każdy sprzedawca powinien szczegółowo przemyśleć wybór konkretnego agregatora płatności.

Literatura

Dyrektywa 2007/64/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 listopada 2007 r. w sprawie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrznego, Dz.Urz. UE L 319.

Eurostat 2016, E-commerce statistics for individuals, http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/ index.php/Ecommerce_statistics_for_individuals [dostęp: 16.05.2016].

Gemius 2015, E-commerce w Polsce 2015, https://www.gemius.pl/files/reports/E-commerce-w--Polsce-2015.pdf [dostęp: 16.05.2016].

Gemius 2016a, E-commerce w Polsce 2016, https://ecommercepolska.pl/files/9414/6718/9485/E--ommerce_ w_polsce_2016.pdf [dostęp: 28.12.2016].

Gemius 2016b, Zachowania zakupowe w Internecie, w: E-commerce w Polsce 2016, https://ecom-mercepolska.pl/files/9414/6718/9485/E-commerce_w_polsce_2016.pdf [dostęp: 28.12.2016]. Harasim J., 2014, Skłonność Polaków do stosowania innowacyjnych instrumentów płatniczych,

Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, t. 48, nr 3.

Iwańczuk A., Kotliński G., 2008, Bankowe rozliczenia pieniężne, Poznań: Akademia Ekonomiczna w Poznaniu.

Jarosz P. (red.), 2012, e-Handel Polska, Wrocław: Dotcom River.

Komunikat ze 169. posiedzenia Komisji Nadzoru Finansowego w dniu 27 listopada 2012 r., KNF, 2012, http://www.knf.gov.pl/o_nas/komunikaty/2012/169_posiedzenie_knf.html [dostęp: 25.04.2016].

Koźliński T., 2013, Zwyczaje płatnicze Polaków, Warszawa: NBP, https://www.nbp.pl/systemplat-niczy/zwyczaje_platnicze/zwyczaje_platnicze_Polakow.pdf [dostęp: 14.02.2016].

Kudła J., 2011, Instrumenty finansowe i ich zastosowania, Warszawa: Key Text.

Kunkowski J., 2013, Rola i zadania integratorów płatności w polskim e-handlu, Copernical Journal

of Finance & Accounting, t. 2, nr 2.

Kunkowski J., Polasik M., 2012, Transakcje i płatności, w: P. Jarosz (red.), e-Handel Polska 2012, Wrocław: Dotcom River.

Obrót bezgotówkowy – zalety i korzyści wynikające z jego upowszechnienia, 2008, Warszawa:

NBP, www.nbp.pl.

Polasik M., Maciejewski K., 2009, Innowacyjne usługi płatnicze w Polsce i na świecie, Warsza-wa: NBP; https://www.nbp.pl/publikacje/materialy_i_studia/ms241.pdf [dostęp: 20.10.2016].

Porównanie wybranych elementów polskiego systemu płatniczego z systemami innych krajów Unii Europejskiej za 2014 r., 2015, Warszawa: NBP;

http://www.nbp.pl/systemplatniczy/obrot_bez-gotowkowy/porownanie_UE_2014.pdf, s. 36-37 [dostęp: 13.02.2016].

Żukowska H., Żukowski M. (red.), 2013, Obrót bezgotówkowy w Polsce, Lublin: KUL.

electronic payment aggregators – a survey of attitudes

and behavior of e-consumers

Abstract. The development of e-commerce in Poland has resulted in a rising demand for services

enabling payments for goods purchased online. Consumers’ needs in such a rapidly growing mar-ket vary greatly, which is why traditional forms of payment do not always meet the expectations of market participants. This situation has led to the development of new forms of payments that

Elektroniczne agregatory płatności – postawy i zachowania e-konsumentów… 157

meet the challenges of the modern market. The aim of this article is to describe the mechanism of electronic payment aggregators and determine how often consumers use payment aggregators to make online purchases. The study is based on a survey of people who make online payments. The results indicate that the use of payment aggregators is a popular option for online purchases.

Keywords: payments market, cash and non-cash turnover, payment instruments, payment

Debiuty Naukowe Studentów Wyższej Szkoły Bankowej 2016, nr 16

JUliTa TyRakoWSka

Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu, Wydział Finansów i Bankowości e-mail: jula287@wp.pl