Potencjał intelektualny

Iluzję wysokiej technologii sygnalizuje i stara się j ą obnażać uznany w środowisku informatycznym T.DeMarco [DEMA02, s. 19]. Pisze on - pracujemy

„w zespołach, w grupach zadaniowych lub innych zwartych grupach roboczych, zajmujemy się głównie komunikacją między ludźmi. Nasze sukcesy zawdzięczamy skutecznym interakcjom zachodzącym między wszystkimi uczestnikami tych prac, a niepowodzenia - kiepskim interakcjom. Nasza skłonność do skupiania się w pracy raczej na technice niż na człowieku wynika nie z tego, że technika jest ważniejsza od człowieka, ale z tego, że jest mniej skomplikowana”.

Pisze on także o samoleczącym się systemie [DEMA02, s. 134] oraz przestrzega, że „Obsesja na temat Metodyki w miejscu pracy to kolejny przykład wysokiej technologii.” Obsesja ta jego zdaniem wywodzi się z przekonania, że naprawdę liczy się tylko technologia. Uważa więc za swój obowiązek powtórzenie na wiele sposobów tezy, że ludzie pracują lepiej i lepiej się czują gdy działają w zespole, a praca powinna sprawiać przyjemność. Obnaża także działania kierownicze „o skutkach ubocznych grożących zespołobójstwem: doroczne oceny płac lub wyników pracy; zarządzanie przez cele; udzielanie pochwał niektórym pracownikom za wybitne osiągnięcia; przyznawanie nagród, dyplomów lub premii zależnie od wydajności pracowników; sprawdzanie wydajności na każdy możliwy sposób.” [DEMA02, s. 199] broniąc pracę intelektualną informatyków przed wprowadzaniem prymitywnych zasad konkurencji. Doradza także w sprawie chaosu i porządku proponując stosowanie polityki „konstruktywnego przywracania niewielkich porcji nieporządku”. Metody wdrażania tej polityki to jego zdaniem

„organizowanie: przedsięwzięć pilotowych, gier wojennych, burz mózgów, zaskakujących doświadczeń szkoleniowych; szkoleń, podróży, konferencji, uroczystości i ucieczek” [DEMA02, S . 1 7 6 J . Wspomina także, iż Arystoteles zaliczył politykę (firmy) do pięciu dziedzin wiedzy składających się na filozofię:

metafizyka, logika, etyka, polityka, estetyka [DEMA02, s.238].

W podobnym klimacie wypowiadają się także inne autorytety uznane w świecie informatycznym jakim jest E.Yourdon i A.Cooper. Piszą oni, że droga do klęski prowadzi poprzez ograniczenia tj.: termin, personel, budżet, wymagania (funkcje, cechy, działania, różne aspekty techniczne) [YOUROO, s. 16] oraz podkreślają, że „Jeżeli ludzie mają być zadowoleni z oprogramowania i mieć z niego pożytek, to musi być ono zharmonizowane z potrzebami natury ludzkiej."

119

[COOPOl, s. 122]. Kluczem do wszystkich rozważań jest jego porównanie komputerów i ludzi (tab. 2).

Tablica 2. Zestawienie cech

K om putery: Ludzie:

Niezwykle szybkie Niezwykle powolni

Nie mylą się Mylą się

Deterministyczne Irracjonalni

Apatyczne Emocjonalni

Interpretują dosłownie Wyciągają wnioski Działają sekwencyjnie Działają przypadkowo

Przewidywalne Nieprzewidywalne

Amoralne Etyczni

Głupie Inteligentni

Źródło: A.Cooper, W ariaci rządzą domem wariatów. Dlaczego produkty wysokich technologii doprow adzają nas do szaleństwa i co zrobić żeby tego uniknąć, W NT, 2001,

s. 122

Powyższe rozważania dotyczące potencjału intelektualnego wydają się bardzo oczywiste, niemniej są one odkrywcze na obecnym etapie rozwoju gospodarki globalnej. Szczególnie istotne są one w kontekście wskazywanym przez W. Iszkowskiego bardzo cenionego w środowisku informatycznym w naszym kraju. Podkreśla on rangę praktyki zarządzania międzynarodowego i apeluje aby „szybko pokonać przyzwyczajenia poprzedniego okresu i poznać nowe zasady zarządzania.” [ISZK00, s.l 1].

6. Podsumowanie

Wiek XX określany mianem wieku społeczeństwa informacyjnego sprawił, że człowiek czuje się wyalienowaną istotą, uzależnioną od technologii informatycznej (high - tech), z której często nie potrafi efektywnie korzystać.

A przy tym życie milionów ludzi na świecie zależy od tego co dzieje się w przemyśle wysokich technologii, od kaprysów i decyzji ludzi tam pracujących oraz katastrof do jakich doprowadzają. Z przykrością należy zgodzić się, iż ci, którzy wymyślają i projektują urządzenia i oprogramowanie albo opracowują różne technologie często nie m yśląjak ci, dla których to robią. Stąd wynika, że światem rządzą informatycy z innej wirtualnej rzeczywistości [COOPOl]. Nie byłoby w tym nic niepokojącego, gdyby ich pomysły zaspokajały potrzeby ludzi wykonujących różnorodne prace wykorzystując technologie informatyczne.

Miary efektywności należą do jednych z najbardziej złożonych, a pomiar i analiza efektywności jest dość poważnym przedsięwzięciem nawet w przypadku obiektów i zjawisk „dobrze” mierzalnych. Jest to jednak szczególnie złożone zadanie w przypadku trudno mierzalnych cech jakościowych systemów informatycznych i efektów ich zastosowań. Wieloznaczna interpretacja, 120

wielowymiarowe konteksty etyczne (psychologiczne, socjologiczne, ekonomiczne), skrajnie subiektywne aspekty kosztowe oraz niezgłębione jeszcze relacje ekonomiki informacji upoważniają i obligują do bardzo głębokich poszukiwań efektywności zastosowań zarówno w kontekście, tych którzy są kreatorami zastosowań systemów informatycznych, jak i tych którzy są ich beneficjentami, ale także tych, którzy są ofiarami tej efektywności (po stronie zwycięzców i po stronie przegranych).

Literatura

1. W.Iszkowski; „Praktyka zarządzania międzynarodowego w Polsce przeszczep managementu”; Difin Warszawa; 2000

2. E.Yourdon; „Marsz ku klęsce. Poradnik projektanta systemów”; WNT Warszawa; 2000

3. A.Cooper; „Wariaci rządzą domem wariatów. Dlaczego produkty wysokich technologii doprowadzają nas do szaleństwa i co zrobić żeby tego uniknąć”;

WNT Warszawa; 2001

4. T.DeMarco, T.Lister; „Czynnik ludzki. Skuteczne przedsięwzięcia i wydajne zespoły”; WNT Warszawa; 2002

5. J.M.Bocheński; „Sens życia i inne eseje”; PHILED Kraków; 1993

6. J.M.Bocheński; „Sto zabobonów. Krótki filozoficzny słownik zabobonów”;

PHILED Kraków; 1994

7. J.M.Bocheński; „Podręcznik mądrości tego świata”; PHILED Kraków; 1994 8. J.Galarowicz; „Na ścieżkach prawdy. Wprowadzenie do filozofii”;

Wydawnictwo Naukowe PAT Kraków; 1992

9. J.Bańka, „Filozofia techniki. Człowiek wobec odkrycia naukowego i technicznego”; Wydawnictwo "Śląsk" Katowice; 1980

dr Jolanta SALA

Wyższa Szkoła Zarządzania w Kwidzynie,

ul. 11 Listopada 13 Tel.:(0-55) 261 31-39 e-mail: prorektor@wsz.kwidzvn.edu.pl dr Halina TAŃSKA

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Licznerskiego 4 Tel.:(0-89) 523-33-24 e-mail: tanska@uwm.edu.pl

121

TEORETYCZNE ROZW AŻANIA NAD MOŻLIW OŚCIAMI