90 Powiat polkowicki
Środowisko przyrodnicze. Historia
Powiat usytuowany jest w północno-zachodniej części województwa dolnośląskiego. Obszar powiatu wynosi 779,6 km2 i charakteryzuje się znaczącym i walorami przyrodniczym i. Ustanowiono tu rezerwaty przyrody:
Uroczysko O biszów, Dałkowskie Jary, Stawy Przemkowskie oraz obszary chronionego krajobrazu: Wzgórza Dałkowskie, Lasy Chocianowskie i Dolina Czarnej W ody. Rezerwat „Dałkowskie Jary" został ustanowiony w 1972 roku.
Położony jest w gminie G aw orzyce i zajm uje powierzchnię 17,1 ha.
W gminie Grębocice w 1972 roku ustanowiono rezerwat „Uroczysko O biszów ", którego powierzchnia wynosi 6,28 ha. W 1997 roku powstał Przemkowski Park Krajobrazowy, który obejmuje m.in. rezerwat ornitologiczny „Stawy Przemkowskie". Obszar chronionego krajobrazu
„W zgórza Dałkowskie" obejmuje powierzchnię 2360 ha, natomiast obszar chronionego krajobrazu „Lasy Chocianowskie" wynosi 63,9 km2, w tym powierzchni leśnej 48,4 km2. Środkową część zlewni rzeki Czarna Woda zajm uje obszar chronionego krajobrazu "Dolina Czarnej Wody".
Jego powierzchnia całkowita wynosi ok. 103,3 km2. Łączna powierzchnia obszarów prawnie chronionych wynosi 20,2 tys. ha (stanowią one 25,9%
ogólnego obszaru powiatu).
Zabytki architektury, pałace i zamki oraz inne obiekty kultury materialnej określają specyfikę i historyczną przeszłość subregionu. Na szczególną uwagę zasługuje barokowy zespół pałacowo-parkowy w Chocianow ie, pochodzący z I połowy XVIII wieku, którego ranga liczy się w skali europejskiej. Liczne są także zabytkowe obiekty sakralne, z których w ym ienić należy m.in.
XV-w ieczny Kościół Świętego Jana Chrzciciela w Kurowie W ielkim .
Ludność i osadnictwo
Sieć osadniczą powiatu tworzą trzy miasta (Chocianów, Polkowice i Przemków) oraz 103 miejscowości wiejskie.
Według stanu w końcu 2000 roku w powiecie zam ieszkiwało 62,5 tys.
ludności, w tym w miastach 61,4% ogółu (38,4 tys. osób).
Ludność Powierzchnia w ha gmina miejsko-wiejska Chocianów 13294 23027
gmina miejsko-wiejska Polkowice 26705 15877
Powiat polkowicki 91 jednostek gospodarczych zarejestrowanych w końcu 2000 roku, do sektora prywatnego należało 3688 podmiotów (co stanowiło 96,8% ogółu). Wśród jednostek gospodarczych funkcjonujących na terenie powiatu najliczniejsze zw iązane są z następującymi sekcjami: „Handel i naprawy" (1325
podmiotów), „Obsługa nieruchomości i firm; nauka" (472) oraz
„Budownictwo" (400).
Rejon powiatu jest zasobny w złoża strategicznych surowców, a do najw ażniejszych należy ruda miedzi. Górnictwo miedzi dominuje w układzie gospodarczym powiatu. Z rudami miedzi współwystępują: kobalt, molibden,
nikiel, ołów, wanad i sól kamienna. Ponadto na terenie powiatu występują złoża kruszyw naturalnych oraz surowce ilaste ceramiki budowlanej.
Istotną rolę w gospodarce powiatu odgrywa także rolnictwo. Według stanu w czerw cu 2000 roku, na terenie powiatu znajdowało się 3080
indywidualnych gospodarstw rolnych. W strukturze indywidualnego rolnictwa dominowały gospodarstwa o powierzchni od 1,00 do 2,00 ha (1053, co stanowiło 34,2% ). Indywidualne gospodarstwa rolne dysponujące użytkami rolnymi o powierzchni ponad 10 ha (584) stanowiły 19,0% ogólnej ich liczby w powiecie.
Relatywnie niewielkie jest natomiast znaczenie funkcji turystycznej.
W 2000 roku na terenie powiatu funkcjonowały jedynie 4 obiekty noclegowe turystyki dysponujące 188 miejscami noclegowymi.
Rynek pracy
92 Powiat polkowicki
W końcu 2000 roku odnotowano 5980 osób pozostających bez pracy, a stopa bezrobocia rejestrowanego wynosiła 15,8% . Absolwenci szkół różnych szczebli stanowili 6,7 % ogólnej liczby bezrobotnych (401 osób).
Infrastruktura osadnicza
Podstawowymi elementami lokalnej infrastruktury technicznej powiatu w 2000 roku były:
> 426,7 km rozdzielczej sieci wodociągowej (w miastach z sieci tej korzystało 92,4% ogółu ludności),
>
254,9 km rozdzielczej sieci kanalizacyjnej (w miastach z sieci tej korzystało 88,9% ogółu ludności),> 11 komunalnych biologicznych oczyszczalni ścieków o łącznej przepustowości 13037 m7d (obiekty te obsługiwały 72,1% ludności powiatu),
> 149 km rozdzielczej sieci gazowej (z sieci tej korzystało 10831 gospodarstw domowych),
>
250 km dróg powiatowych oraz 823 km dróg gminnych.Zasoby mieszkaniowe powiatu (według stanu w dniu 31 XII 2000 roku) liczyły 17256 mieszkań o łącznej powierzchni użytkowej wynoszącej
1121,1 tys. m '. Udział substancji mieszkaniowej stanowiącej własność komunalną wynosił 11,5% . Na osobę przypadało przeciętnie 18,3
m2
powierzchni użytkowej mieszkania. W roku 2000 oddano do użytku 84 mieszkania.
Sieć instytucji infrastruktury społecznej powiatu w 2000 roku tworzyło m .in.:
> 10 przedszkoli, do których uczęszczało 1083 dzieci,
> 18 szkół podstawowych, do których uczęszczało 5936 uczniów oraz 6 gim nazjów (2035 uczniów),
>
2 licea ogólnokształcące dla młodzieży (łącznie 871 uczniów) oraz 8 średnich szkół zawodowych (1149 uczniów),> 22 biblioteki publiczne (łącznie z filiami) dysponujące księgozbiorem liczącym 265,8 tys. w o l. (na 1000 m ieszkańców przypadało 4251 wol.),
> 2 kina stałe posiadające 348 miejsc na widowni,
> 5 przychodni i 4 ośrodki zdrowia.
Powiat polkowicki 93
Budżet powiatu
Dochody budżetu powiatu w 2000 roku wynosiły 22915,8 tys. zł (na każdego mieszkańca przypadało 367,63 zł). Wydatki budżetu w tym roku zamknęły się kwotą 23956,1 tys. zł. Na inwestycje przeznaczono niespełna 3% ogółu wydatków. W budżecie powiatu dominowały wydatki na oświatę i wychowanie (w 2000 roku stanowiły one 28,8% ogółu wydatków), a znaczącym i działami wydatkowania były także bezpieczeństwo publiczne (27,6% ) oraz administracja samorządowa (15,8% ).
Współpraca samorządowa
Integracja organizacyjna gmin tworzących powiat rozpoczęła się w połowie 1994 r., utworzeniem Zw iązku Gmin Zagłębia Miedziowego. Celem tej ponadlokalnej wspólnoty jest kształtowanie samorządowego społeczeństwa obywatelskiego oraz rozwój wszystkich przejawów życia społecznego.
Rozległą i wielopłaszczyznową współpracę z zagranicą prowadzą poszczególne gminy powiatu oraz różnorodne instytucje (w tym szkoły).
Strategiczne kierunki rozwoju powiatu
Cele strategiczne:
> zapewnienie w danych warunkach subregionalnych (powiatowych) oraz zewnętrznych (regionalnych i krajowych) maksymalnej aktywności
gospodarczej podmiotów gospodarki lokalnej,
> zapewnienie m ożliwie najwyższego, w danych warunkach lokalnych i zewnętrznych, poziomu warunków bytowych oraz możliwości konsumpcyjnych społeczności powiatu,
V użytkowanie naturalnych zasobów powiatu zgodnie z zasadami ekorozwoju.
Cele operacyjne:
> osiągnięcie akceptowalnego społecznie zakresu usług socjalnych,
V osiągnięcie dobrego stanu technicznego dróg i pozostałej infrastruktury drogowej,
> podniesienie jakości życia osób niepełnosprawnych,
>
wielofunkcyjność gospodarki powiatu,> prewencja i sanacja zasobów przyrodniczych,
94 Powiat polkowicki
>
stały rozwój funkcji ponadlokalnych powiatu (w tym rozwój kultury i aktywności obywatelskiej społeczeństwa),>
stały rozwój funkcji produkcyjnych, turystycznych i rekreacyjnych powiatu,>
stały rozwój systemu oświaty i szkolnictwa wyższego,> stały wzrost jakości usług administracyjnych samorządu powiatowego,
> stworzenie subregionalnego, zintegrowanego systemu gospodarki odpadami,
> uzyskanie najniższego w regionie poziomu bezrobocia,
>
wysoki poziom bezpieczeństwa publicznego,> wzrost poziomu profilaktyki i opieki medycznej oraz prewencji sanitarnej.