Przesłanki podziału spraw pomiędzy sądy rejonowe i sądy okręgowe jako sądy pierwszej instancji

Właściwość ogólna sądu powszechnego

4.1 Właściwość rzeczowa

4.1.1. Przesłanki podziału spraw pomiędzy sądy rejonowe i sądy okręgowe jako sądy pierwszej instancji

Za nim przejdę do omówienia obecnie obowiązujących przepisów regulujących właściwość rzeczową, zasadnym będzie przyjrzenie się przesłankom, którymi kieruje się oraz którymi, powinien kierować się ustawodawca w trakcie stanowienia przepisów dotyczących właściwości rzeczowej.

Regulacje ustawowe, dokonujące rozdziału spraw pomiędzy sądy rejonowe i sądy okręgowe, mają istotne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania sądownictwa, Wynika to przede wszystkim z tego, iż właściwość, jest składnikiem prawa do sądu, będącego jedną z konstytucyjnych gwarancji demokratycznego państwa prawa. Dlatego właśnie tak ważnym jest, aby podział spraw pomiędzy sądy rejonowe i okręgowe był dokonany w sposób jak najbardziej przemyślany, w oparciu o jasno określone kryteria.

254 Por. K. Marszał, Proces... str. 196. oraz Rozdział III punkt 1 str. 74 i nast.

255 Jak wyżej.

~ 96 ~

Niestety, tego nie można powiedzieć o aktualnie obowiązującym stanie prawnym.

Podziału spraw pomiędzy sądy rejonowe i sądy okręgowe w Kodeksie postępowania karnego dokonano w przepisie art. 24 § 1 k.p.k. i art. 25 § 1 k.p.k. W pierwszym z wymienionych przepisów ustawodawca przekazał prymat w przedmiocie rozpoznawania spraw karnych sądom rejonowym. Natomiast orzekanie przez sądy okręgowe ma miejsce jedynie wtedy, gdy ustawa tak stanowi. W związku z takim rozwiązaniem zasadniczy problem, jaki pojawia się przed ustawodawcą, to określenie kryteriów, na bazie których dokonywany jest taki podział kompetencji.

Omawiając powyższy problem, w pierwszej kolejności należy zastanowić się, jakie warunki powinny spełniać regulacje ustawowe, dokonujące podziału spraw pomiędzy sądy rejonowe i okręgowe, aby można było powiedzieć, że podział właściwości sądów został dokonany prawidłowo. Propozycję taką zgłosił S. Waltoś, który wyodrębnił trzy kryteria prawidłowej regulacji właściwości rzeczowej sądów. Kryteriami tymi są: stabilność kompetencji, równowaga kompetencji oraz ekonomika kompetencji.

Przez stabilność kompetencji S. Waltoś rozumie stan polegający na tym, iż właściwość sądu nie może zależeć od indywidualnej decyzji organu procesowego; sąd właściwy do rozpoznania konkretnej sprawy winien być wyznaczany w oparciu o przepisy ustawy.²⁵⁶

Drugim z warunków, podniesionych przez S. Waltosia, jest równowaga kompetencji.

Ustawodawca powinien tak konstruować reguły właściwości rzeczowej sądów, aby te sądy, które rozpoznają środki odwoławcze, nie były nadmiernie obciążone. W przeciwnym przypadku nie będą one w stanie działać w sposób sprawny, w konsekwencji czego dojdzie do opóźnień w rozpoznawaniu spraw. Powyższy problem w ocenie S. Waltosia dotyczy w szczególności sądów apelacyjnych.²⁵⁷

Ostatnim z przytoczonych powyżej warunków jest warunek ekonomiki kompetencji, polegający na tym, iż ustawodawca winien, stanowiąc przepisy o właściwości rzeczowej, liczyć się z kosztami takiego postępowania. Im więcej spraw rozpatrywanych jest przez sądy okręgowe, tym większe koszty procesu związane np. z dojazdem stron do sądu itp.²⁵⁸

Przedstawione powyżej warunki, jakie musi spełniać prawidłowo uregulowana właściwość rzeczowa, wydają się być słuszne i powinny zostać zaakceptowane, w

256 Por. S. Waltoś, Proces..., str. 157.

257 Por. Jak wyżej.

258 Por. Jak wyżej.

~ 97 ~

szczególności przez ustawodawcę albowiem to on winien się nimi kierować. Również doktryna akceptuje powyższy pogląd.²⁵⁹

Nie mniej jednak wydaje się zasadnym zwrócenie uwagi na kilka spraw dotyczących tego zagadnienia. W odniesieniu do stabilności kompetencji na wstępie zaznaczyć należy, że zasada ta znajdzie swoje zastosowanie nie tylko w odniesieniu do właściwości rzeczowej sądów, lecz również w odniesieniu do właściwości miejscowej, albowiem również w jej zakresie zasadnym jest ograniczenie do niezbędnego minimum możliwości wpływu organów procesowych na to, który sąd ma rozpoznać daną sprawę.

Kolejną kwestią, związaną ze stabilnością kompetencji jest również stabilność samych przepisów określających właściwość rzeczową sądów. Wydaje się zasadnym sformułowanie postulatu, aby ustawodawca za wszelką cenę ograniczał liczby zmian art. 25 § 1 k.p.k. celem zapewnienia stabilności właściwości sądów na poziomie legislacyjnym. Taka interpretacja stabilności kompetencji wykracza poza zakres kryterium, przedstawianego przez S. Waltosia, jednak w mojej ocenie jest ona wskazana.

Jednocześnie zaznaczyć należy, iż postulat całkowitego uniemożliwienia podejmowania indywidualnych decyzji dotyczących właściwości rzeczowej, również nie jest do końca zasadny. Praktyka wymiaru sprawiedliwości pokazała jednoznacznie, że pojawiają się przypadki, które uzasadniają odstępstwa od podstawowych reguł określających właściwość rzeczową. Przykładem takiej sytuacji jest stosowanie tzw. „właściwości ruchomej” i jej powrót do Kodeksu postępowania karnego na mocy noweli z 2003 roku.

Warunek ekonomiki kompetencji powinien być rozumiany szerzej, niż to przedstawia S. Waltoś. Ustawodawca, określając właściwość sądu, powinien nie tylko kierować się kosztami postępowania, lecz również potrzebą sprawnej organizacji procesu karnego z technicznego lub organizacyjnego punktu widzenia. Konsekwencją takiego rozszerzonego warunku ekonomiki jest również zmiana jego nazwy albowiem proponowany przeze mnie zakres tego warunku jest szerszy i powinien się nazywać warunkiem prawidłowej organizacji kompetencji.

Wiedząc już, jakie warunki powinny spełniać przepisy określające właściwość sądów, należy zastanowić się, jakimi przesłankami kieruje się oraz jakimi przesłankami powinien kierować się ustawodawca podczas podziału spraw pomiędzy sądy rejonowe i sądy okręgowe?

259 Zob. Z. Świda, Właściwość..., str. 41.

~ 98 ~

Aby odpowiedzieć na powyższe pytanie, należy przeanalizować treść art. 25 § 1 k.p.k., a w szczególności punkt drugi tego przepisu. Porównując wymienione w nim przestępstwa, należy dojść do wniosku, że ustalając katalog spraw o przestępstwa rozpoznawanych przez sąd okręgowy, ustawodawca nie wykształcił konkretnej przesłanki lub grupy spójnych przesłanek, na bazie których dokonuje on podziału spraw pomiędzy sądy.

Zasadniczo w niektórych przypadkach możemy dojść do wniosku, że ustawodawca nie kieruje się żadną z wymienionych przesłanek i dokonuje zmian właściwości rzeczowej w zależności od doraźnych potrzeb, np. pod wpływem opinii publicznej na tle określonej sprawy.

Przyglądając się treści art. 25 § 1 k.p.k. i wymienionym w nim przestępstwom można dojść do wniosku, że ustawodawca w pewnym stopniu próbował kierować się znaczeniem dobra chronionego przepisami prawa materialnego.²⁶⁰Sądom okręgowym zostały przekazane do rozpoznania sprawy dotyczące przestępstw, w których dobrem chronionym jest ludzkie życie, jak również sprawy, w których przedmiotem ochrony są ustrój i bezpieczeństwo państwa, pokój oraz zbrodnie przeciwko ludzkości. Zauważyć należy jednak na wstępie, że w zakresie określenia właściwości rzeczowej sądu okręgowego ustawodawca przejawia niekonsekwencje za pośrednictwem przesłanki znaczenia dobra chronionego przepisami prawa karnego materialnego. Poza właściwością sądu okręgowego pozostało przestępstwo nieumyślnego spowodowania śmierci z art. 155 k.k. W grupie przestępstw przekazanych do rozpoznania sądom okręgowym możemy znaleźć również czyny, które dotyczą dóbr chronionych o znacznie mniejszej szkodliwości społecznej niż te wymienione powyżej.

Prowadzi to do wniosku, iż ustawodawca albo nie do końca przestrzegał ustanowionych przez siebie reguł rozdziału spraw pomiędzy sądy okręgowe i rejonowe albo kierował się innymi przesłankami.

Dokonując analizy przestępstw wymienionych w Kodeksie karnym oraz w innych ustawach możemy dojść do wniosku, że ustawodawca uzależnił wysokość sankcji ustawowej od znaczenia dobra chronionego. Czym bardziej dobro chronione przepisami prawa jest istotne, tym ustawodawca przewiduje wyższy wymiar sankcji ustawowej. Przykładowo w przypadku przestępstwa, gdzie dobrem chronionym jest życie człowieka np. zabójstwo z art.

148 § 1 k.k. zagrożenie ustawowe przewiduje możliwość wymierzenia kary do 15 lat pozbawienia wolności, 25 lat pozbawienia wolności lub karę dożywotniego pozbawienia wolności. Natomiast w przypadku przestępstw polegających na naruszeniu dobra chronionego

260 Por. Z Świda, Właściwość sądu..., str. 339.

~ 99 ~

o mniejszej wadze np. prawa własności, poprzez dokonanie kradzieży z art. 278 § 1 k.k.

ustawodawca przewidział możliwości orzeczenia kary do 5 lat pozbawienia wolności.

Uwzględniając powyższe uwagi możemy dojść do wniosku, że ustawodawca kształtując właściwość rzeczową sądów okręgowych i rejonowych kierował się również w pewnym zakresie wymiarem sankcji ustawowej określonej w stosunku do poszczególnych przestępstw. Podobnie stanowisko zostało już sformułowane w doktrynie.²⁶¹ Wskazuje na to przekazanie sądom okręgowym wszystkich spraw dotyczących zbrodni niezależnie od rodzaju dobra chronionego, jak również niektórych występków, zagrożonych wysokimi karami pozbawienia wolności, np. art. 156 § 3 k.k., czy art. 148 § 4 k.k.

Sądzę jednak, iż nie można jednoznacznie stwierdzić, że zagrożenie ustawowe stanowi kolejną samodzielną przesłankę, w oparciu o którą ustawodawca dzieli sprawy pomiędzy sądy okręgowe i sądy rejonowe. Wynika to przede wszystkim z faktu, iż jak zaznaczyłem wcześniej, wysokość przewidzianej w przepisach prawa karnego materialnego maksymalnej kary jest konsekwencją znaczenia dobra chronionego przez poszczególne przepisy prawa karnego materialnego. Takie powiązanie pomiędzy powyższymi przesłankami jest jak najbardziej naturalne i pożądane

Mając na uwadze treść art. 25 § 1 k.p.k. możemy dojść do wniosku, że ustawodawca nie przyjął jednolitych kryteriów w zakresie ustawowego zagrożenia karą, które uzasadniałyby rozpoznanie sprawy przez sąd okręgowy. Wyjątkiem w tym zakresie są zbrodnie. W mojej ocenie zaznaczyć jednak należy, że ustawodawca, przekazując wszystkich zbrodnie do rozpoznania sądom okręgowym, kierował się bardziej kwestią chronionego przez nie dobra, a nie rozmiarem grożącej kary

Natomiast w zakresie występków wymienionych w art. 25 § 1 pkt 2 k.p.k. możemy dostrzec wyraźną niekonsekwencję ustawodawcy, który przekazuje do rozpoznawania sądowi okręgowemu sprawy zagrożone karą do roku pozbawienia wolności, np. art. 137 § 1 k.k.

Jednocześnie pozostawia sądom rejonowym sprawy zagrożone karą do 12 lat pozbawienia wolności, np. art. 200 § 1 k.k., art. 228 § 4 k.k., czy art. 229 § 4 k.k.

Prowadzi to w moim przekonaniu do wniosku, że wymiar ustawowego zagrożenia karą za poszczególne przestępstwa wymienione w przepisach prawa karnego materialnego stanowi jedynie uzupełnienie przesłanki znaczenia dobra chronionego przepisami prawa materialnego.

261 Zob. W. Jasiński, Bezstronność..., str. 190.

~ 100 ~

Za uznaniem, że wymiar ustawowego zagrożenia karą stanowi jedynie kryterium pomocnicze do przesłanki wagi dobra chronionego przepisami prawa materialnego, przemawia również aktualny pogląd nauki prawa karnego materialnego.

Prawo karne, w pierwszej kolejności winno kłaść nacisk na ochronę dóbr prawnych, a dopiero w dalszej kolejności spełniać funkcję sprawiedliwej odpłaty za wyrządzoną krzywdę.²⁶² Prawdą jest, że możemy znaleźć odmienny pogląd, zgodnie z którym funkcja ochronna prawa karnego i funkcja sprawiedliwiej odpłaty są równorzędne.²⁶³ Jednak w mojej ocenie nie można do końca zgodzić się z takim poglądem. Obecny kształt rozwoju uwarunkowań społecznych w kręgu kulturowym, do którego zalicza się nasz kraj odchodzi od poglądu, iż prawo karne i wymierzane w jego zakresie kary mają w pierwszej kolejności za zadanie stanowić odpłatę za czyn, którego dopuścił się sprawca przestępstwa. Aktualnie większy nacisk kładzie się na to, aby oddziaływanie prawa karnego koncentrowało się na ochronie dóbr prawnie chronionych.

W nauce procesu karnego pojawił się postulat odwołania się do kwestii związanych ze stopniem zawiłości postępowania.²⁶⁴Przedstawiona przez W. Jasińskiego przesłanka, była już wcześniej sygnalizowana w doktrynie procesu karnego.²⁶⁵ Przyglądając się treści art. 25 § 1 k.p.k. w szczególności katalogowi występków rozpoznawanych przez sąd okręgowy, możemy dojść do wniosku, że ustawodawca w pewnym zakresie, ustalając właściwość rzeczową sądu okręgowego, kierował się również takąż przesłanką, czego przejawem jest przekazanie do rozpoznania sądom okręgowym spraw dotyczących np. przestępstwem prania brudnych pieniędzy z art. 299 k.k., czy przestępczości zorganizowanej z art. 258 k.k. Prowadzenie postępowania karnego w sprawach dotyczących wymienionych przestępstw zazwyczaj wiąże się z potrzebą przeprowadzenia i oceny szeregu dowodów w dodatku nieraz dowodów o skomplikowanym charakterze, jak również analizy zawiłych stanów prawnych. Naturalnym jest, że tego typu sprawy powinny być rozpoznawane przez sędziów o większym stopniu doświadczenia zawodowego i życiowego. Podobnie jak w przypadku wymienionych wcześniej przesłanek, również w stosunku do przesłanki zawiłości sprawy, nie sposób uznać, że ustawodawca posłużył się nią w jednoznaczny i precyzyjny sposób. Przykładem niekonsekwentnego zachowania ustawodawcy w zakresie posłużenia się przesłanką zawiłości sprawy jest przestępstwo nadużycia zaufania w obrocie gospodarczym, gdzie sprawy dotyczące tego czynu rozpoznawane są przez sąd okręgowy w przypadku, gdy w

262 Por. A. Marek, Prawo Karne Warszawa 2007, str. 107 i nast.

263 Por. L. Gardocki, Prawo..., str. 6-7.

264 Por. W. Jasiński, Bezstronność..., str. 190.

265 Por. Z Świda, Właściwość sądu..., str.341.

~ 101 ~

konsekwencji przestępstwa wystąpiła szkoda w wielkich rozmiarach z art. 294 § 3 k.k..

Natomiast w pozostałych przypadkach sprawa dotycząca tego typu przestępstwa jest rozpoznawana przez sąd rejonowy. Przykład ten prowadzi do wniosku, że ustawodawca rozdzielając sprawy pomiędzy sądy okręgowe i rejonowe działa w sposób nieprzekonujący.

Uznając, że zawiłość sprawy stanowi jedną z przesłanek, w oparciu o którą ustawodawca kształtuje właściwość rzeczową, zastanowić się należy, jak badać ową zawiłość sprawy mającą przesądzać o właściwości rzeczowej?

Odpowiadając na to pytanie należy dokonać podziału tego zagadnienia na dwie płaszczyzny - pierwsza będzie dotyczyć oceny zawiłości konkretnej, indywidualnej sprawy, natomiast druga - oceny zawiłości sprawy w znaczeniu abstrakcyjnym w stosunku do poszczególnych przestępstw wymienionych w przepisach rangi ustawowej. W przypadku badania konkretnej sprawy odpowiedzi wydaje się prosta. Uprawniony podmiot (sąd) będzie musiał dokonać analizy sprawy pod kątem ustalonych okoliczności faktycznych oraz prawnych i w jej oparciu podjąć decyzję. Zaznaczyć należy, jednak że problematyka badania zawiłości sprawy w stosunku do konkretnego przypadku będzie dotyczyła jedynie kwestii związanych z nadzwyczajną zmianą właściwości rzeczowej w sprawie w myśl art. 25 § 2 k.p.k. a nie zagadnienia ustalenia przesłanek, w oparciu o które ustawodawca kształtuje właściwość rzeczową sądów.

Natomiast ustalenie zawiłości sprawy w znaczeniu abstrakcyjnym będzie niewątpliwie o wiele trudniejsze. Wymagać będzie to od ustawodawcy, a w szczególności od ministerstwa sprawiedliwości zwykle przygotowującego projekty ustaw, dokonania szczegółowej analizy prowadzonych postępowań karnych w zakresie poszczególnych przestępstw, które w założeniu projektodawcy miałyby być przekazane do rozpoznania sądowi okręgowemu.

Analiza taka winna dotyczyć w szczególności zagadnienia czasu trwania postępowań, zakresu przeprowadzanych dowodów, mechanizmów zachowań społecznych, których przestępstwa dotyczą, jak również ich oceny pod kątem kryminalistycznym i kryminologicznym. Dopiero dokonanie takiego szczegółowego badania przekroju spraw karnych dotyczących poszczególnych przestępstw przez projektodawcę, a następnie ustawodawcę pozwoli dokonać oceny zawiłości sprawy na poziomie abstrakcyjnym. Niestety praktyka procesu legislacyjnego w naszym kraju, zaczynając od tworzenia założeń zmian ustawowych do momentu uchwalenia ustawy, wskazuje, że projektodawca, jak i ustawodawca nie dokonują takich analiz albo dokonują ich w sposób pobieżny.

Mając na uwadze powyższe rozważania możemy dojść do wniosku, że ustawodawca kształtując katalog przestępstw podlegających rozpoznaniu przez sąd okręgowy zasadniczo

~ 102 ~

kierował się dwoma przesłankami. Pierwszą z nich jest znaczenie dobra chroniącego przez konkretne przepisy szczególne ustaw karnych materialnych z uwzględnieniem przesłanki pomocniczej, jaką jest wysokość ustawowego zagrożenia przewidzianego w sankcjach przepisów penalizujących poszczególne zachowania. Natomiast drugą przesłanką którą w mojej ocenie posługuje się ustawodawca jest stopień zawiłości sprawy.

Ustaliwszy grupę przesłanek, którymi w mojej ocenie kieruje się ustawodawca, dzieląc sprawy pomiędzy sądy okręgowe oraz sądy rejonowe należy również odpowiedzieć na pytanie, czy zestaw takich przesłanek, jest spójny i czy ustawodawca zawsze przestrzega ukształtowanych przez siebie reguł? Zasadnym wydaje się również rozważenie czy pomiędzy wymienionymi przeze mnie przesłankami występują jakiekolwiek zależności i czy ustawodawca wyróżnił którąś z przesłanek jako najistotniejszą?

Przyglądając się jedynie wymienionym przeze mnie wcześniej przykładami nieścisłości, jakie pojawiają się w zakresie kierowania się przez ustawodawcę wymienionymi przesłankami, jak również wszystkim wymienionym w art. 25 § 1 k.p.k. przestępstwami, a w szczególności występkami wymienionym w punkcie drugim tego przepisu, możemy dojść do wniosku, że ustawodawca nieraz zignorował omawiane przesłanki, podejmując decyzję o przekazaniu określonego rodzaju spraw do rozpoznania przez sądy okręgowe. Przykładem może być przekazanie sądom okręgowym spraw dotyczących służby wojskowej w obcym wojsku lub obcej organizacji wojskowej bez zgodny właściwego organu art. 141 k.k.. Mając na uwadze powyższa sprawę można dojść do przekonania, że ustawodawca czasami w ogóle nie kieruje się żadnymi przesłankami. Trudno również mówić o spójności czy wzajemnych zależnościach pomiędzy wymienionymi przeze mnie przesłankami. Znaczenie dobra chronionego przepisami prawa i zawiłość spraw ocenić należy jako przesłanki skrajnie od siebie odmienne, Przy analizie konkretnych przestępstw, wskazanych w przepisach prawa materialnego, będziemy za ich pośrednictwem oceniać całkowicie odmienne kwestie.

Nie można wykluczyć, że właściwość rzeczowa sądu okręgowego do rozpoznania spraw dotyczących jakiegoś z przestępstw będzie wynikała z obu przesłanek. Dobry przykład, w mojej ocenie, stanowi tu przestępstwo z art. 310 § 1 k.k., czyli fałszowanie pieniędzy.

Zaznaczyć należy jednak, że nie jest to reguła i nieraz omawiane przesłanki będą wzajemnie się wykluczać, czego przykładem może być przestępstwo aborcji z art. 152 k.k., gdzie za właściwością rzeczową sądu okręgowego przemawia znaczenie dobra chronionego tj. życia człowieka, natomiast przeczy jej stopień zawiłości tego typu spraw, który w mojej ocenie nie jest zbytnio skomplikowany. Ustalenie przez ustawodawcę, która z przesłanek będzie dominująca, stanowić będzie przejaw swobody jego działania w zakresie podejmowania takiej

~ 103 ~

decyzji. Nie zmienia to jednak faktu, iż ustawodawca za każdym razem powinien dokładnie uzasadnić swoje stanowisko przedstawiając okoliczności, które w jego ocenie przesądziły, że w danym przypadku, konkretna przesłanka zadecydowała o ustaleniu właściwości rzeczowej, a druga została odrzucona.

Pozostaje odpowiedzieć na pytanie, czy którąś z wymienionych przeze mnie przesłanek można uznać za najważniejszą?

Analizując treść art. 25 § 1 k.p.k. dochodzimy do wniosku, że ustawodawca w większości przypadków kierował się przesłanką dobra chronionego prawem, natomiast przesłanka stopnia zawiłości sprawy jest brana pod uwagę o wiele rzadziej. Wydaje się, że takie stanowisko ustawodawcy ocenić należy pozytywnie. Przemawia za tym przede wszystkim fakt, iż łatwiej jest znaleźć argumenty przemawiające za rozpoznaniem sprawy przez sąd okręgowy w oparciu o tę przesłankę, jak również to, że nauka prawa karnego materialnego wskazuje na prymat funkcji ochronnej prawa karnego.²⁶⁶ Pozwala to w mojej ocenie na uznanie, że faktycznie w zakresie omawianych przesłanek mamy do czynienia z pewnego rodzaju hierarchią, kiedy przesłankę znaczenia dobra chronionego przepisami prawa ocenić należy jako istotniejszą od przesłanki stopnia zawiłości sprawy.

Zaznaczyć jednocześnie należy, że wykształcenie tego typu hierarchii przesłanek nie oznacza, że przesłanka stopnia zawiłości sprawy w każdym przypadku będzie ustępować przesłance znaczenia dobra chronionego przepisami prawa. Jak zaznaczyłem już wcześniej ustawodawca dysponuje pełną swobodą w zakresie kształtowania zakresów właściwości rzeczowej sądów okręgowych i rejonowych, w związku z czym nie jest on taką hierarchią związany. Jeżeli w ocenie ustawodawcy zawiłość spraw dotyczących konkretnego rodzaju przestępstw przemawia za ich rozpoznaniem przez sąd okręgowy, to winien podjąć decyzję o ich przekazaniu do kompetencji sądu okręgowego. Prowadzi to do wniosku, że przedstawiona przeze mnie hierarchia omawianych przesłanek ma jedynie znaczenie teoretyczne i w praktyce ustawodawca nie musi się do niej stosować.

Mając na uwadze powyższe rozważania możemy dojść do wniosku, że do chwili obecnej nie wykształcono spójnych i jednoznacznych reguł, na podstawie których ustalany jest zakres właściwości rzeczowej sądów okręgowych i sądów rejonowych.

Przedstawione przeze mnie przesłanki nie spełniają swojej funkcji, a ustawodawca nieraz podejmował decyzje, całkowicie je ignorując. Prowadzi to do wniosku, iż zasadnym jest odejście o kształtowania właściwości rzeczowej sądów w oparciu o obecnie stosowane

266 Zob. A. Marek, Prawo..., str. 107 i nast

~ 104 ~

przesłanki i zaproponowanie nowego rozwiązania, na podstawie którego ustawodawca powinien ustalać zakres właściwości rzeczowej sądów okręgowych i rejonowych.

Nie ulega wątpliwości, że przesłanka bądź grupa przesłanek, w oparciu o które ustawodawca powinien kształtować właściwość rzeczową sądów okręgowych i rejonowych winna być jednoznaczna i w jasny oraz przejrzysty sposób regulować podział spraw pomiędzy sądami. Niewątpliwe sądy okręgowe winny rozpoznawać sprawy dotyczące przestępstw cechujących się najbardziej zawiłymi stanami faktycznymi oraz prawnymi.

W dokumencie Właściwość sądu powszechnego w sprawach karnych (Stron 96-106)