Wprowadzenie
Wyrok.Trybunału.Konstytucyjnego.z.dnia.17.maja.2012.roku.był.wy-raźnym. sygnałem,. że. nadszedł. czas. na. zmiany. w. prawie. do. stosowania.
środków.przymusu.bezpośredniego.i.broni.palnej.przez.uprawnione.pod-mioty ..Orzekając,.sąd.przywołał.art ..41.ust ..1.i.art ..31.ust ..3.Konstytucji.
Rzeczypospolitej.Polskiej,.z.których.wynika.wprost,.że.wszelkie.ogranicze- nia.w.zakresie.korzystania.z.konstytucyjnych.wolności.i.praw.mogą.nastę-pować.tylko.na.zasadach.i.w.trybie.określonym.w.ustawie1 ..Z.racji.tego.
po.dwunastu.miesiącach.od.ogłoszenia.wyroku.straciły.moc.przepisy.re-gulujące.stosowanie.środków.przymusu.bezpośredniego.przez.uprawnione.
podmioty,.w.tym.także.Policję.2 ..Cytowany.wyrok.przyczynił.się.również.
do.zmian.w.zakresie.stosowania.broni.palnej,.w.efekcie.czego.po.blisko.
czterech.latach.prac,.5.czerwca.2013.roku,.weszła.w.życie.ustawa.o.ośrod-kach.przymusu.bezpośredniego.i.broni.palnej ..
Akt.w.kompleksowy.sposób.objął.23.podmioty,.z.których.21.jest.upra-wionych.do.użycia.lub.wykorzystania.broni.palnej3 ..Rozwiązanie.to.znalazło.
tyle.samo.zwolenników,.ilu.przeciwników ..Zresztą.podobne.niezdecydowa-nie.budzi.wiele.innych.elementów.zawartych.w.ustawie ..Niemniej.jednak.
przeciwnicy.utrzymują.pogląd,.że.ujednolicenie.przepisów.dla.wszystkich.
1 Wyrok.Trybunału.Konstytucyjnego.z.dnia.17.maja.2012.r .,.sygn ..K.10/11,.opubl ..Dz .U ..z.2012,.poz ..627 .
2 Sąd.Najwyższy.orzekł,.że.art ..16.ust ..4.ustawy.z.dnia.6.kwietnia.1990.r ..o.Policji.(Dz .U ..z.2011,.
Nr.287,.poz ..1687).i.podobne.przepisy.dotyczące.innych.podmiotów.uprawnionych.do.stosowania.
środków.przymusu.bezpośredniego.są.niezgodne.z.Konstytucją.Rzeczypospolitej.Polskiej ..
3. Ustawa. z. dnia. 24. maja. 2013. r .. o. środkach. przymusu. bezpośredniego. i. broni. palnej,. Dz .U .. z. 2013,.
poz ..628 .
Specjalista.Zespołu.Szkolenia.Oddziału.Prewencji.Policji.
Śląskiej.Komendy.Wojewódzkiej.Policji.w.Katowicach
Ocena prawna jakości
istniejących regulacji w zakresie stosowania broni palnej
przez funkcjonariuszy Policji
Wprowadzenie
Wyrok.Trybunału.Konstytucyjnego.z.dnia.17.maja.2012.roku.był.wy-raźnym. sygnałem,. że. nadszedł. czas. na. zmiany. w. prawie. do. stosowania.
środków.przymusu.bezpośredniego.i.broni.palnej.przez.uprawnione.pod-mioty ..Orzekając,.sąd.przywołał.art ..41.ust ..1.i.art ..31.ust ..3.Konstytucji.
Rzeczypospolitej.Polskiej,.z.których.wynika.wprost,.że.wszelkie.ogranicze- nia.w.zakresie.korzystania.z.konstytucyjnych.wolności.i.praw.mogą.nastę-pować.tylko.na.zasadach.i.w.trybie.określonym.w.ustawie1 ..Z.racji.tego.
po.dwunastu.miesiącach.od.ogłoszenia.wyroku.straciły.moc.przepisy.re-gulujące.stosowanie.środków.przymusu.bezpośredniego.przez.uprawnione.
podmioty,.w.tym.także.Policję.2 ..Cytowany.wyrok.przyczynił.się.również.
do.zmian.w.zakresie.stosowania.broni.palnej,.w.efekcie.czego.po.blisko.
czterech.latach.prac,.5.czerwca.2013.roku,.weszła.w.życie.ustawa.o.ośrod-kach.przymusu.bezpośredniego.i.broni.palnej ..
Akt.w.kompleksowy.sposób.objął.23.podmioty,.z.których.21.jest.upra-wionych.do.użycia.lub.wykorzystania.broni.palnej3 ..Rozwiązanie.to.znalazło.
tyle.samo.zwolenników,.ilu.przeciwników ..Zresztą.podobne.niezdecydowa-nie.budzi.wiele.innych.elementów.zawartych.w.ustawie ..Niemniej.jednak.
przeciwnicy.utrzymują.pogląd,.że.ujednolicenie.przepisów.dla.wszystkich.
1 Wyrok.Trybunału.Konstytucyjnego.z.dnia.17.maja.2012.r .,.sygn ..K.10/11,.opubl ..Dz .U ..z.2012,.poz ..627 .
2 Sąd.Najwyższy.orzekł,.że.art ..16.ust ..4.ustawy.z.dnia.6.kwietnia.1990.r ..o.Policji.(Dz .U ..z.2011,.
Nr.287,.poz ..1687).i.podobne.przepisy.dotyczące.innych.podmiotów.uprawnionych.do.stosowania.
środków.przymusu.bezpośredniego.są.niezgodne.z.Konstytucją.Rzeczypospolitej.Polskiej ..
3. Ustawa. z. dnia. 24. maja. 2013. r .. o. środkach. przymusu. bezpośredniego. i. broni. palnej,. Dz .U .. z. 2013,.
poz ..628 .
podmiotów. może. sprzyjać. chaosowi. kompetencyjnemu .. Z. kolei. entu-zjaści. twierdzą. zupełnie. odwrotnie,. uznając. tak. kompleksowe. podejście.
za.jak.najbardziej.dobre ..Za.entuzjastami.przemawia.prosty.przykład.zda-rzenia,.gdy.podczas.skoordynowanych.działań.np ..Policji,.Straży.Granicznej.
i.Służby.Celnej.doszło.do.użycia.broni.palnej.przez.poszczególnych.funk-cjonariuszy.wchodzących.w.skład.grupy.realizacyjnej ..Prokurator.badający.
zasadność.zastosowania.tego.środka.według.poprzednich.rozwiązań.zmu-szony.był.sięgnąć.do.trzech.różnych.ustaw.regulujących.funkcjonowanie.
wymienionych.służb.i.co.najmniej.trzech.rozporządzeń.obejmujących.za-sady.stosowania.przez.nie.broni.palnej ..Powodowało.to.niepotrzebne.prze-dłużanie.czynności.procesowych,.co.było.szczególnie.uciążliwe.w.świetle.
jedynie.kosmetycznych.różnic.pomiędzy.tymi.przepisami ..Zatem.za.spra-wą.nowych.przepisów.problem.ten.stracił.rację.bytu,.co.w.rezultacie.należy.
ocenić.pozytywnie .
Powyższe. rozwiązanie. nie. jest. jedyną. nowością .. W. ustawie. znalazł.
się.szereg.innych.nowinek.zarówno.w.kwestii.środków.przymusu.bezpo-średniego,. jak. i. broni. palnej .. Warto. wspomnieć. chociażby. o. możliwości.
prewencyjnego. zastosowania. kajdanek. czy. uregulowań. pozwalających.
na.stosowanie.broni.nie.tylko.wobec.osoby,.ale.także.w.celu.m .in ..unie-ruchomienia.pojazdu.czy.pokonania.przeszkody ..Część.z.tych.rozwiązań.
wychodzi. naprzeciw. postulatom. środowiska. policyjnego .. Niestety. w. wie-lu. miejscach. widać. też. pośpiech,. niejako. „wymuszony”. wyrokiem. Sądu.
Najwyższego,. chęć. sprostania. oczekiwaniom. różnych. środowisk,. nie. tyl-ko.odpowiedzialnych.za.stosowanie.przymusu.i.zwyczajny.brak.lepszych.
pomysłów,.szczególnie.w.odniesieniu.do.przypadków.użycia.broni.palnej ..
Już.na.pierwszy.rzut.oka.wyraźnie.widać,.że.jednoznaczna.ocena.aktual-nych.regulacji.nie.będzie.łatwa ..Konieczne.jest.więc.poddanie.analizie.kilku.
najistotniejszych.elementów,.które.pozwolą.wydać.takową.ocenę . Użycie broni palnej a jej wykorzystanie
Najistotniejszą.kwestią,.przy.okazji.całkowicie.nową,.jest.rozdzielenie.
pojęć.użycia.broni.palnej.oraz.wykorzystania.jej ..W.art ..4.ust ..7.ustawy.mo-żemy.przeczytać,.że.użyciem.broni.palnej.jest.oddanie.strzału.w.kierunku.
osoby.z.zastosowaniem.amunicji.penetracyjnej ..Z.kolei.zgodnie.z.ust ..10.
wspomnianego. artykułu. wykorzystanie. broni. palnej. to. oddanie. strzału.
z.zastosowaniem.amunicji.penetracyjnej.w.kierunku.zwierzęcia,.przedmio-tu.lub.w.innym.kierunku.niestwarzającym.zagrożenia.dla.osoby.(tamże) ..
Zanim.szczegółowo.opiszę.wspomniane.elementy,.chciałbym.w.kilku.sło-wach.przedstawić.historię.definicji.użycia.broni.palnej ..Wspomniany.termin.
w.przepisach.policyjnych.przez.lata.był.traktowany.po.macoszemu ..Prze-de.wszystkim.nie.znalazł.się.we.wchodzącej.w.życie.w.1990.roku.ustawie.
podmiotów. może. sprzyjać. chaosowi. kompetencyjnemu .. Z. kolei. entu-zjaści. twierdzą. zupełnie. odwrotnie,. uznając. tak. kompleksowe. podejście.
za.jak.najbardziej.dobre ..Za.entuzjastami.przemawia.prosty.przykład.zda-rzenia,.gdy.podczas.skoordynowanych.działań.np ..Policji,.Straży.Granicznej.
i.Służby.Celnej.doszło.do.użycia.broni.palnej.przez.poszczególnych.funk-cjonariuszy.wchodzących.w.skład.grupy.realizacyjnej ..Prokurator.badający.
zasadność.zastosowania.tego.środka.według.poprzednich.rozwiązań.zmu-szony.był.sięgnąć.do.trzech.różnych.ustaw.regulujących.funkcjonowanie.
wymienionych.służb.i.co.najmniej.trzech.rozporządzeń.obejmujących.za-sady.stosowania.przez.nie.broni.palnej ..Powodowało.to.niepotrzebne.prze-dłużanie.czynności.procesowych,.co.było.szczególnie.uciążliwe.w.świetle.
jedynie.kosmetycznych.różnic.pomiędzy.tymi.przepisami ..Zatem.za.spra-wą.nowych.przepisów.problem.ten.stracił.rację.bytu,.co.w.rezultacie.należy.
ocenić.pozytywnie .
Powyższe. rozwiązanie. nie. jest. jedyną. nowością .. W. ustawie. znalazł.
się.szereg.innych.nowinek.zarówno.w.kwestii.środków.przymusu.bezpo-średniego,. jak. i. broni. palnej .. Warto. wspomnieć. chociażby. o. możliwości.
prewencyjnego. zastosowania. kajdanek. czy. uregulowań. pozwalających.
na.stosowanie.broni.nie.tylko.wobec.osoby,.ale.także.w.celu.m .in ..unie-ruchomienia.pojazdu.czy.pokonania.przeszkody ..Część.z.tych.rozwiązań.
wychodzi. naprzeciw. postulatom. środowiska. policyjnego .. Niestety. w. wie-lu. miejscach. widać. też. pośpiech,. niejako. „wymuszony”. wyrokiem. Sądu.
Najwyższego,. chęć. sprostania. oczekiwaniom. różnych. środowisk,. nie. tyl-ko.odpowiedzialnych.za.stosowanie.przymusu.i.zwyczajny.brak.lepszych.
pomysłów,.szczególnie.w.odniesieniu.do.przypadków.użycia.broni.palnej ..
Już.na.pierwszy.rzut.oka.wyraźnie.widać,.że.jednoznaczna.ocena.aktual-nych.regulacji.nie.będzie.łatwa ..Konieczne.jest.więc.poddanie.analizie.kilku.
najistotniejszych.elementów,.które.pozwolą.wydać.takową.ocenę . Użycie broni palnej a jej wykorzystanie
Najistotniejszą.kwestią,.przy.okazji.całkowicie.nową,.jest.rozdzielenie.
pojęć.użycia.broni.palnej.oraz.wykorzystania.jej ..W.art ..4.ust ..7.ustawy.mo-żemy.przeczytać,.że.użyciem.broni.palnej.jest.oddanie.strzału.w.kierunku.
osoby.z.zastosowaniem.amunicji.penetracyjnej ..Z.kolei.zgodnie.z.ust ..10.
wspomnianego. artykułu. wykorzystanie. broni. palnej. to. oddanie. strzału.
z.zastosowaniem.amunicji.penetracyjnej.w.kierunku.zwierzęcia,.przedmio-tu.lub.w.innym.kierunku.niestwarzającym.zagrożenia.dla.osoby.(tamże) ..
Zanim.szczegółowo.opiszę.wspomniane.elementy,.chciałbym.w.kilku.sło-wach.przedstawić.historię.definicji.użycia.broni.palnej ..Wspomniany.termin.
w.przepisach.policyjnych.przez.lata.był.traktowany.po.macoszemu ..Prze-de.wszystkim.nie.znalazł.się.we.wchodzącej.w.życie.w.1990.roku.ustawie.
o.Policji ..Nie.ukazał.się.również.w.rozporządzeniu.Rady.Ministrów.z.dnia.
5. marca. 1991. roku. w. sprawie. szczegółowych. zasad. i. warunków. użycia.
oddziałów. i. pododdziałów. Policji. oraz. Sił. Zbrojnych. RP. w. razie. zagroże-nia.bezpieczeństwa.lub.niebezpiecznego.zakłócenia.porządku.publicznego.
trybu.postępowania.określonego.w.§.34. Co.ciekawe,.definicja.ta.straciła.
rację.bytu.wraz.z.wejściem.w.życie.rozporządzenia.Rady.Ministrów.z.dnia.
19.lipca.2005.roku.w.sprawie.szczegółowych.warunków.i.sposobu.postępo-wania.przy.użyciu.broni.palnej.przez.policjantów.oraz.zasad.użycia.broni.
palnej.przez.oddziały.i.pododdziały.zwarte.Policji,.w.którym.to.nie.znalazł.
się.żaden.odpowiednik ..Zabieg.ten.wzbudził.wiele.obaw.interpretacyjnych,.
co.z.kolei.spotkało.się.z.natychmiastowym.odzewem.m .in ..Wyższej.Szkoły.
Policji.w.Szczytnie,.która.wystąpiła.wówczas.do.Biura.Prawnego.Komen-dy. Głównej. Policji. o. wykładnię. użycia. broni. palnej .. W. odpowiedzi. wspo-mniane.biuro.przedstawiło.stanowisko,.z.którego.wynikało,.że.za.użycie.
broni.palnej.w.dalszym.ciągu.należy.uznawać.„oddanie.strzału.w.kierunku.
osoby. w. celu. jej. obezwładnienia” .. W. opinii. Biura. znalazł. się. również. ko-mentarz.mówiący,.że.umieszczanie.w.rozporządzeniu.definicji.było.zbędne,.
a.warunki.postępowania.policjantów.przy.użyciu.broni.palnej.zostały.okre-ślone.szczegółowo.i.jednoznacznie.w.przytaczanym.akcie5 ..Brak.definicji.
był.ogromnym.błędem,.zaś.pomysł.biura.nie.mógł.spotkać.się.z.aprobatą.
środowiska. ze. względu. na. ważkości. materii .. Niemniej. stanowisko. Biura.
przedstawiało.jedyną.wykładnię,.która.zasadniczo.funkcjonowała.do.czasu.
4. §.3.ust ..1 ..Policjanci.przed.użyciem.broni.palnej.są.obowiązani:.1).po.uprzednim.okrzyku.„Policja!”.
wezwać.osobę.do.zachowania.się.zgodnego.z.prawem,.a.w.szczególności.do.natychmiastowego.po-rzucenia. broni. lub. niebezpiecznego. narzędzia,. zaniechania. ucieczki,. odstąpienia. od. bezprawnych.
działań.lub.użycia.przemocy,.2).w.razie.niepodporządkowania.się.wezwaniom.określonym.w.pkt.1,.
zagrozić.użyciem.broni.palnej,.wzywając:.„Stój,.bo.strzelam!”,.3).oddać.strzał.ostrzegawczy.w.górę,.
jeżeli.wezwania.określone.w.pkt.1.i.2.okażą.się.bezskuteczne .
2 ..Przepisów.ust ..1.nie.stosuje.się.w.przypadku,.gdy.z.zachowania.osoby.posiadającej.broń.lub.nie- bezpieczne.narzędzie.wynika,.że.wszelka.zwłoka.groziłaby.bezpośrednim.niebezpieczeństwem.dla.ży-cia.lub.zdrowia.ludzkiego .
. 3 ..Użycie.broni.palnej.w.sytuacji,.o.której.mowa.w.ust ..2,.musi.być.poprzedzone.okrzykiem.„Policja” ..
5 M ..kArczMArczyk:.„Użycie broni”, a jej „wykorzystanie” ..„Policja ..Kwartalnik.Kadry.Kierowniczej.Policji”.
2006,.nr.2,.s ..43 .
o.Policji ..Nie.ukazał.się.również.w.rozporządzeniu.Rady.Ministrów.z.dnia.
5. marca. 1991. roku. w. sprawie. szczegółowych. zasad. i. warunków. użycia.
oddziałów. i. pododdziałów. Policji. oraz. Sił. Zbrojnych. RP. w. razie. zagroże-nia.bezpieczeństwa.lub.niebezpiecznego.zakłócenia.porządku.publicznego.
trybu.postępowania.określonego.w.§.34. Co.ciekawe,.definicja.ta.straciła.
rację.bytu.wraz.z.wejściem.w.życie.rozporządzenia.Rady.Ministrów.z.dnia.
19.lipca.2005.roku.w.sprawie.szczegółowych.warunków.i.sposobu.postępo-wania.przy.użyciu.broni.palnej.przez.policjantów.oraz.zasad.użycia.broni.
palnej.przez.oddziały.i.pododdziały.zwarte.Policji,.w.którym.to.nie.znalazł.
się.żaden.odpowiednik ..Zabieg.ten.wzbudził.wiele.obaw.interpretacyjnych,.
co.z.kolei.spotkało.się.z.natychmiastowym.odzewem.m .in ..Wyższej.Szkoły.
Policji.w.Szczytnie,.która.wystąpiła.wówczas.do.Biura.Prawnego.Komen-dy. Głównej. Policji. o. wykładnię. użycia. broni. palnej .. W. odpowiedzi. wspo-mniane.biuro.przedstawiło.stanowisko,.z.którego.wynikało,.że.za.użycie.
broni.palnej.w.dalszym.ciągu.należy.uznawać.„oddanie.strzału.w.kierunku.
osoby. w. celu. jej. obezwładnienia” .. W. opinii. Biura. znalazł. się. również. ko-mentarz.mówiący,.że.umieszczanie.w.rozporządzeniu.definicji.było.zbędne,.
a.warunki.postępowania.policjantów.przy.użyciu.broni.palnej.zostały.okre-ślone.szczegółowo.i.jednoznacznie.w.przytaczanym.akcie5 ..Brak.definicji.
był.ogromnym.błędem,.zaś.pomysł.biura.nie.mógł.spotkać.się.z.aprobatą.
środowiska. ze. względu. na. ważkości. materii .. Niemniej. stanowisko. Biura.
przedstawiało.jedyną.wykładnię,.która.zasadniczo.funkcjonowała.do.czasu.
4. §.3.ust ..1 ..Policjanci.przed.użyciem.broni.palnej.są.obowiązani:.1).po.uprzednim.okrzyku.„Policja!”.
wezwać.osobę.do.zachowania.się.zgodnego.z.prawem,.a.w.szczególności.do.natychmiastowego.po-rzucenia. broni. lub. niebezpiecznego. narzędzia,. zaniechania. ucieczki,. odstąpienia. od. bezprawnych.
działań.lub.użycia.przemocy,.2).w.razie.niepodporządkowania.się.wezwaniom.określonym.w.pkt.1,.
zagrozić.użyciem.broni.palnej,.wzywając:.„Stój,.bo.strzelam!”,.3).oddać.strzał.ostrzegawczy.w.górę,.
jeżeli.wezwania.określone.w.pkt.1.i.2.okażą.się.bezskuteczne .
2 ..Przepisów.ust ..1.nie.stosuje.się.w.przypadku,.gdy.z.zachowania.osoby.posiadającej.broń.lub.nie- bezpieczne.narzędzie.wynika,.że.wszelka.zwłoka.groziłaby.bezpośrednim.niebezpieczeństwem.dla.ży-cia.lub.zdrowia.ludzkiego .
. 3 ..Użycie.broni.palnej.w.sytuacji,.o.której.mowa.w.ust ..2,.musi.być.poprzedzone.okrzykiem.„Policja” ..
5 M ..kArczMArczyk:.„Użycie broni”, a jej „wykorzystanie” ..„Policja ..Kwartalnik.Kadry.Kierowniczej.Policji”.
2006,.nr.2,.s ..43 .
wymienionymi.w.uchylonym.już.art ..17.ustawy.o.Policji ..Art ..45.ustawy.
o.środkach.przymusu.bezpośredniego.i.broni.palnej.mówi,.że.broni.można.
użyć,.gdy.zaistnieje.co.najmniej.jeden.z.następujących.przypadków:.
1).konieczność.odparcia.bezpośredniego,.bezprawnego.zamachu.na:.
a) życie,. zdrowie. lub. wolność. uprawnionego. lub. innej. osoby. albo. ko-nieczność. przeciwdziałania. czynnościom. zmierzającym. bezpośred-nio.do.takiego.zamachu,.
b) ważne. obiekty,. urządzenia. lub. obszary. albo. konieczność. przeciw-działania. czynnościom. zmierzającym. bezpośrednio. do. takiego. za-machu,.
c) mienie,.który.stwarza.jednocześnie.bezpośrednie.zagrożenie.życia,.
zdrowia. lub. wolności. uprawnionego. lub. innej. osoby,. albo. koniecz-ność. przeciwdziałania. czynnościom. zmierzającym. bezpośrednio.
do.takiego.zamachu,.
d) nie.dotyczy.funkcjonariuszy.Policji,.
e) bezpieczeństwo.konwoju.lub.doprowadzenia;.
2).konieczność.przeciwstawienia.się.osobie:.
a) niepodporządkowującej. się. wezwaniu. do. natychmiastowego. porzu-cenia. broni,. materiału. wybuchowego. lub. innego. niebezpiecznego.
przedmiotu,.którego.użycie.może.zagrozić.życiu,.zdrowiu.lub.wolno-ści.uprawnionego.lub.innej.osoby,.
b) która.usiłuje.bezprawnie.odebrać.broń.palną.uprawnionemu.lub.innej.
osobie.uprawnionej.do.jej.posiadania;.
3).bezpośredni.pościg.za.osobą,.wobec.której:.
a) użycie.broni.palnej.było.dopuszczalne.w.przypadkach.określonych.
w.pkt ..1.lit ..a–d.i.pkt ..2,.
b) istnieje.uzasadnione.podejrzenie,.że.popełniła.przestępstwo,.o.któ-rym. mowa. w. art .. 115. §. 20. (przestępstwo. o. charakterze. terrory-stycznym),.art ..148.(zabójstwo),.art ..156.§.1.(ciężkie.uszkodzenie.
ciała),. art .. 163–165. (sprowadzenie. katastrofy,. sprowadzenie. nie-bezpieczeństwa. katastrofy,. sprowadzenie. nienie-bezpieczeństwa. po-wszechnego),. art .. 197. (zgwałcenie,. doprowadzenie. do. innej. czyn-ności.seksualnej),.art ..252.(branie.lub.przetrzymywanie.zakładnika).
i.art ..280–282.(rozbój,.kradzież.rozbójnicza,.wymuszenie.rozbójni-cze).ustawy.z.dnia.6.czerwca.1997.r ..–.Kodeks.karny;
4).konieczność:.
a) ujęcia.osoby:.
wymienionymi.w.uchylonym.już.art ..17.ustawy.o.Policji ..Art ..45.ustawy.
o.środkach.przymusu.bezpośredniego.i.broni.palnej.mówi,.że.broni.można.
użyć,.gdy.zaistnieje.co.najmniej.jeden.z.następujących.przypadków:.
1).konieczność.odparcia.bezpośredniego,.bezprawnego.zamachu.na:.
a) życie,. zdrowie. lub. wolność. uprawnionego. lub. innej. osoby. albo. ko-nieczność. przeciwdziałania. czynnościom. zmierzającym. bezpośred-nio.do.takiego.zamachu,.
b) ważne. obiekty,. urządzenia. lub. obszary. albo. konieczność. przeciw-działania. czynnościom. zmierzającym. bezpośrednio. do. takiego. za-machu,.
c) mienie,.który.stwarza.jednocześnie.bezpośrednie.zagrożenie.życia,.
zdrowia. lub. wolności. uprawnionego. lub. innej. osoby,. albo. koniecz-ność. przeciwdziałania. czynnościom. zmierzającym. bezpośrednio.
do.takiego.zamachu,.
d) nie.dotyczy.funkcjonariuszy.Policji,.
e) bezpieczeństwo.konwoju.lub.doprowadzenia;.
2).konieczność.przeciwstawienia.się.osobie:.
a) niepodporządkowującej. się. wezwaniu. do. natychmiastowego. porzu-cenia. broni,. materiału. wybuchowego. lub. innego. niebezpiecznego.
przedmiotu,.którego.użycie.może.zagrozić.życiu,.zdrowiu.lub.wolno-ści.uprawnionego.lub.innej.osoby,.
b) która.usiłuje.bezprawnie.odebrać.broń.palną.uprawnionemu.lub.innej.
osobie.uprawnionej.do.jej.posiadania;.
3).bezpośredni.pościg.za.osobą,.wobec.której:.
a) użycie.broni.palnej.było.dopuszczalne.w.przypadkach.określonych.
w.pkt ..1.lit ..a–d.i.pkt ..2,.
b) istnieje.uzasadnione.podejrzenie,.że.popełniła.przestępstwo,.o.któ-rym. mowa. w. art .. 115. §. 20. (przestępstwo. o. charakterze. terrory-stycznym),.art ..148.(zabójstwo),.art ..156.§.1.(ciężkie.uszkodzenie.
ciała),. art .. 163–165. (sprowadzenie. katastrofy,. sprowadzenie. nie-bezpieczeństwa. katastrofy,. sprowadzenie. nienie-bezpieczeństwa. po-wszechnego),. art .. 197. (zgwałcenie,. doprowadzenie. do. innej. czyn-ności.seksualnej),.art ..252.(branie.lub.przetrzymywanie.zakładnika).
i.art ..280–282.(rozbój,.kradzież.rozbójnicza,.wymuszenie.rozbójni-cze).ustawy.z.dnia.6.czerwca.1997.r ..–.Kodeks.karny;
4).konieczność:.
a) ujęcia.osoby:.
– wobec. której. użycie. broni. palnej. było. dopuszczalne. w. przypad-kach.określonych.w.pkt ..1.lit ..a–d.i.pkt ..2,.
– wobec. której. istnieje. uzasadnione. podejrzenie,. że. popełniła.
przestępstwo,. o. którym. mowa. w. art .. 115. §. 20. (przestępstwo.
o. charakterze. terrorystycznym),. art .. 148. (zabójstwo),. art .. 156.
§. 1. (ciężkie. uszkodzenie. ciała),. art .. 163–165. (sprowadzenie. ka-tastrofy,. sprowadzenie. niebezpieczeństwa. kaka-tastrofy,. sprowa-dzenie. niebezpieczeństwa. powszechnego),. art .. 197. (zgwałcenie,.
doprowadzenie.do.innej.czynności.seksualnej),.art ..252.(branie.
lub.przetrzymywanie.zakładnika).i.art ..280–282.(rozbój,.kradzież.
rozbójnicza,. wymuszenie. rozbójnicze). ustawy. z. dnia. 6. czerwca.
1997.r ..–.Kodeks.karny;
– dokonującej.zamachu,.o.którym.mowa.w.pkt ..1.lit ..d.lub.e,.
– jeżeli.schroniła.się.w.miejscu.trudno.dostępnym,.a.z.okoliczności.
zdarzenia.wynika,.że.może.użyć.broni.palnej.lub.innego.niebez-piecznego.przedmiotu,
b) ujęcia. lub. udaremnienia. ucieczki. osoby. zatrzymanej,. tymczasowo.
aresztowanej.lub.odbywającej.karę.pozbawienia.wolności,.jeżeli:.
– ucieczka.tej.osoby.stwarza.zagrożenie.życia.lub.zdrowia.upraw-nionego.lub.innej.osoby,.
– istnieje.uzasadnione.podejrzenie,.że.osoba.ta.może.użyć.mate-riałów. wybuchowych,. broni. palnej. lub. innego. niebezpiecznego.
przedmiotu,.
– pozbawienie.wolności.nastąpiło.w.związku.z.uzasadnionym.podej-rzeniem.lub.stwierdzeniem.popełnienia.przestępstwa,.o.którym.
mowa.w.art ..115.§.20.(przestępstwo.o.charakterze.terrorystycz-nym),.art ..148.(zabójstwo),.art ..156.§.1.(ciężkie.uszkodzenie.ciała),.
art ..163–165.(sprowadzenie.katastrofy,.sprowadzenie.niebezpie- czeństwa.katastrofy,.sprowadzenie.niebezpieczeństwa.powszech-nego),. art .. 197. (zgwałcenie,. doprowadzenie. do. innej. czynności.
seksualnej),. art .. 252. (branie. lub. przetrzymywanie. zakładnika).
i.art ..280–282.(rozbój,.kradzież.rozbójnicza,.wymuszenie.rozbój-nicze).ustawy.z.dnia.6.czerwca.1997.r ..–.Kodeks.karny;
c) nie.dotyczy.funkcjonariuszy.Policji;
5).nie.dotyczy.funkcjonariuszy.Policji.(Dz .U ..z.2013,.poz ..628) .
Z.kolei.uchylony.art ..17.ustawy.o.Policji.pozwalał.na.użycie.broni.palnej.
w.następujących.przypadkach:
– wobec. której. użycie. broni. palnej. było. dopuszczalne. w. przypad-kach.określonych.w.pkt ..1.lit ..a–d.i.pkt ..2,.
– wobec. której. istnieje. uzasadnione. podejrzenie,. że. popełniła.
przestępstwo,. o. którym. mowa. w. art .. 115. §. 20. (przestępstwo.
o. charakterze. terrorystycznym),. art .. 148. (zabójstwo),. art .. 156.
§. 1. (ciężkie. uszkodzenie. ciała),. art .. 163–165. (sprowadzenie. ka-tastrofy,. sprowadzenie. niebezpieczeństwa. kaka-tastrofy,. sprowa-dzenie. niebezpieczeństwa. powszechnego),. art .. 197. (zgwałcenie,.
doprowadzenie.do.innej.czynności.seksualnej),.art ..252.(branie.
lub.przetrzymywanie.zakładnika).i.art ..280–282.(rozbój,.kradzież.
rozbójnicza,. wymuszenie. rozbójnicze). ustawy. z. dnia. 6. czerwca.
1997.r ..–.Kodeks.karny;
– dokonującej.zamachu,.o.którym.mowa.w.pkt ..1.lit ..d.lub.e,.
– jeżeli.schroniła.się.w.miejscu.trudno.dostępnym,.a.z.okoliczności.
zdarzenia.wynika,.że.może.użyć.broni.palnej.lub.innego.niebez-piecznego.przedmiotu,
b) ujęcia. lub. udaremnienia. ucieczki. osoby. zatrzymanej,. tymczasowo.
aresztowanej.lub.odbywającej.karę.pozbawienia.wolności,.jeżeli:.
– ucieczka.tej.osoby.stwarza.zagrożenie.życia.lub.zdrowia.upraw-nionego.lub.innej.osoby,.
– istnieje.uzasadnione.podejrzenie,.że.osoba.ta.może.użyć.mate-riałów. wybuchowych,. broni. palnej. lub. innego. niebezpiecznego.
przedmiotu,.
– pozbawienie.wolności.nastąpiło.w.związku.z.uzasadnionym.podej-rzeniem.lub.stwierdzeniem.popełnienia.przestępstwa,.o.którym.
mowa.w.art ..115.§.20.(przestępstwo.o.charakterze.terrorystycz-nym),.art ..148.(zabójstwo),.art ..156.§.1.(ciężkie.uszkodzenie.ciała),.
art ..163–165.(sprowadzenie.katastrofy,.sprowadzenie.niebezpie- czeństwa.katastrofy,.sprowadzenie.niebezpieczeństwa.powszech-nego),. art .. 197. (zgwałcenie,. doprowadzenie. do. innej. czynności.
seksualnej),. art .. 252. (branie. lub. przetrzymywanie. zakładnika).
i.art ..280–282.(rozbój,.kradzież.rozbójnicza,.wymuszenie.rozbój-nicze).ustawy.z.dnia.6.czerwca.1997.r ..–.Kodeks.karny;
c) nie.dotyczy.funkcjonariuszy.Policji;
5).nie.dotyczy.funkcjonariuszy.Policji.(Dz .U ..z.2013,.poz ..628) .
Z.kolei.uchylony.art ..17.ustawy.o.Policji.pozwalał.na.użycie.broni.palnej.
w.następujących.przypadkach:
1) w. celu. odparcia. bezpośredniego. i. bezprawnego. zamachu. na. życie,.
zdrowie.lub.wolność.policjanta.lub.innej.osoby.oraz.w.celu.przeciwdzia-łania.czynnościom.zmierzającym.bezpośrednio.do.takiego.zamachu;
2) przeciwko. osobie. niepodporządkowującej. się. wezwaniu. do. natych-miastowego. porzucenia. broni. lub. innego. niebezpiecznego. narzędzia,.
którego. użycie. zagrozić. może. życiu,. zdrowiu. lub. wolności. policjanta.
albo.innej.osoby;
3). przeciwko. osobie,. która. usiłuje. bezprawnie,. przemocą. odebrać. broń.
palną. policjantowi. lub. innej. osobie. uprawnionej. do. posiadania. broni.
palnej;
4). w.celu.odparcia.niebezpiecznego.bezpośredniego,.gwałtownego.zama-chu.na.obiekty.i.urządzenia.ważne.dla.bezpieczeństwa.lub.obronności.
państwa,.na.siedziby.naczelnych.organów.władzy,.naczelnych.i.central-nych.organów.administracji.państwowej.albo.wymiaru.sprawiedliwości,.
na. obiekty. gospodarki. lub. kultury. narodowej. oraz. na. przedstawiciel- stwa.dyplomatyczne.i.urzędy.konsularne.państw.obcych.albo.organiza-cji.międzynarodowych,.a.także.na.obiekty.dozorowane.przez.uzbrojoną.
na. obiekty. gospodarki. lub. kultury. narodowej. oraz. na. przedstawiciel- stwa.dyplomatyczne.i.urzędy.konsularne.państw.obcych.albo.organiza-cji.międzynarodowych,.a.także.na.obiekty.dozorowane.przez.uzbrojoną.