STRAŻ MIEJSKA
II REALIZACJA ZADAŃ
W 2021 r. przeprowadzono ponad 13.700 kontroli, w tym ponad 13.110 kontroli własnych oraz w wyniku przyjętych 590 zgłoszeń interwencyjnych od mieszkańców i turystów.
141
Kontrole dotyczyły w szczególności:
utrzymania porządku i czystości,
miejsc publicznych zagrożonych spożywaniem alkoholu,
zezwoleń na deptaku,
osiedli mieszkaniowych,
parkowania pojazdów,
kotłów w budynkach jednorodzinnych ogrzewanych paliwami stałymi,
palenia tytoniu na przystankach autobusowych,
udokumentowania wywozu nieczystości płynnych,
przestrzegania przepisów związanych ze stanem epidemii COVID-19, w tym kwarantanny i izolacji osób
W wyniku kontroli własnych oraz przyjętych interwencji od mieszkańców i turystów ujawniono 1.029 wykroczeń. Najwięcej 829 przeciwko bezpieczeństwu i porządkowi w komunikacji, 79 wykroczeń przeciwko zdrowiu (głównie w związku z COVID-19 - maseczki), następnie 21 wykroczeń z ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, 20 wykroczeń z ustawy o odpadach, 29 – przeciwko bezpieczeństwu osób i mienia, 13 – z ustawy o wychowaniu w trzeźwości, 10 wykroczeń przeciwko porządkowi i spokojowi publicznemu, 9 – dot. ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu, 6 wykroczeń
142
przeciwko urządzeniom użytku publicznego, 5 - dot. ustawy o ochronie zwierząt i ustawie o ochronie zdrowia zwierząt, 5 wykroczeń przeciwko obyczajowości oraz po jednym wykroczeniu z ustawy z ustawy o Prawo ochrony środowiska, Prawo wodne i przeciwko mieniu.
W rezultacie ujawnionych wykroczeń zastosowano 527 razy środek oddziaływania wychowawczego w postaci pouczenia, nałożono 448 mandatów karnych, sporządzono 38 wniosków do Sądu, 16 spraw przekazano innym instytucjom.
Poniższa tabela nr 1 obrazuje ujawnione wykroczenia z podziałem na kategorie wynikające z rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych i administracji z dnia 12 listopada 2009 r. w sprawie zakresu i sposobu prowadzenia przez straże gminne (miejskie) ewidencji etatów, wyposażenia oraz wyników działań straży
143
Tab. nr 1) Ujawnione wykroczenia z podziałem na kategorie wynikające z rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych i administracji z dnia 12 listopada 2009 r. w sprawie zakresu i sposobu prowadzenia przez straże gminne (miejskie) ewidencji etatów, wyposażenia oraz wyników działań straży
Obok ujawniania wykroczeń strażnicy wykonują inne zadania, w tym np. konwoje dokumentów oraz środków pieniężnych ze Strefy Płatnego Parkowania do Urzędu i z Urzędu
Liczba Kwota
3 O wychowaniu w trzeźwości 43' ust.1,2 45 pkt
2 6 7 700 - - 13
5 O utrzymaniu czystości i porządku w gminach
EWIDENCJA WYNIKÓW DZIAŁAŃ
Lp. Rodzaj wykroczeń zawartych w: Pouczenie
Mandat Wniosek
144
do Banku, zabezpieczanie miejsc awarii urządzeń użyteczności publicznej, zakładanie urządzeń blokujących koła pojazdów itp.
Tab. nr 2) Liczba wykonanych czynności.
Szczegóły ważniejszych obszarów działania 1. Stan epidemii SARS-COV-2
Rok 2021 stał pod znakiem epidemii Sars-Cov-2. Przez I półrocze z Polecenia Wojewody Małopolskiego strażnicy wykonywali zadania związane ze stanem epidemii we współpracy z Policją. Wspólne służby odbywały się 7 dni w tygodniu w godz. 7:00-15:00 oraz ponownie w miesiącu grudniu codziennie od godz. 8:00-12:00. W całym roku wykonano 406 wspólnych służb, podczas których kontrolowano osoby na kwarantannie/izolacji oraz inne zakazy i nakazy wprowadzane w związku z epidemią.
2. Ustawa o wychowaniu w trzeźwości
Strażnicy kontrolowali wytypowane miejsca publiczne, gdzie mogło dochodzić do nielegalnego spożywania alkoholu. Na skutek tych działań z roku na rok znacznie poprawia się sytuacja (patrz tabela nr3), zasadniczo zmniejsza się liczba wykroczeń dot. spożywania alkoholu w miejscach publicznych, przez co osiągnięto wyższy poziom czystości i porządku w tych rejonach, zmniejszyła się liczba zakłóceń porządku publicznego poprzez nieodpowiednie zachowania osób spożywających alkohol.
1) 21
zabezpieczenie miejsca przestępstwa, katastrofy itp. lub zagrożonego takim zdarzeniem pojazdy unieruchomione-blokada
wydane dyspozycje usunięcia pojazdów, w tym:
a) na podstawie art. 50a Prd b) na podstawie art. 130a Prd pojazdy usunięte z drogi
zastosowanie procedury wynikające z art.. 130a ust. 2a
145
Tab. nr 3 Liczba ujawnionych wykroczeń dot. spożywania alkoholu w latach z ostatnich 10 lat
Zgodnie z ustawą o wychowaniu w trzeźwości osoby nietrzeźwe są doprowadzane do miejsca zamieszkania lub izby wytrzeźwień. Gmina Krynica-Zdrój posiadała umowę z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Nowym Sączu na przyjmowanie osób do wytrzeźwienia z terenu naszej Gminy. Łącznie przewieziono 11 osób, ujawniono w tym zakresie 13 wykroczeń, nałożono 7 mandatów karnych, pouczono 6 osób.
3. Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach
W ramach ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach i Regulaminu o utrzymaniu porządku i czystości w gminie Krynica-Zdrój strażnicy kontrolują stan utrzymania dróg i chodników, oczyszczanie ciągów pieszych ze śniegu, lodu, błota itp. nieczystości. Realizowano to przez interweniowanie, pouczanie i egzekwowanie wydanych poleceń od właścicieli posesji oraz wykonawców zimowego utrzymania dróg. Jednocześnie strażnicy współpracują z wykonawcami zimowego utrzymania dróg podczas usuwania śniegu z poboczy ulic, gdzie są zaparkowane pojazdy.
W zakresie tej ustawy oraz uchwały znajduje się także gospodarka odpadami. W 2021 r.
dokonano łącznie 37 kontroli nieruchomości dot. usuwania nieczystości płynnych (tzw.
szambo) oraz usuwania nieczystości stałych (odpadów). Kontrole dotyczyły pozbywanie się odpadów zgodnie z przepisami prawa, a w szczególności wywozu nieczystości płynnych oraz ujawnianie ewentualnych wycieków nieczystości.
146
Łącznie z tego zakresu ujawniono 22 wykroczenia, pouczono 6 osób, nałożono 11 mandatów karnych, przekazano innym instytucjom 4 sprawy, sporządzono 1 wniosek do Sądu oraz 1 wszczęte postępowanie wyjaśniające zakończono wnioskiem do Sądu w 2022 r.
4. Ustawa o odpadach
Z ustawą o utrzymaniu czystości i porządku wiąże się ustawa o odpadach oraz w pewnym zakresie ustawa Prawo ochrony środowiska. Na podstawie upoważnień wydanych przez Burmistrza Krynicy-Zdroju, strażnicy kontrolują piece w budynkach ogrzewanych paliwami stałymi. Mimo stanu epidemii i wspólnych służb z Policją przeprowadzono wymaganą przez uchwałę antysmogową województwa małopolskiego planowaną liczbę kontroli pieców.
W 2021 r. przeprowadzono łącznie 128 kontroli dot. spalania odpadów w piecach domowych lub na powierzchni ziemi, w tym:
109 - kontroli planowych pieców
9 - kontroli interwencyjnych pieców (zgłoszenia interwencyjne)
10 - kontroli interwencyjnych spalania odpadów na powierzchni ziemi (np. budowa, ogródki działkowe)
W wyniku kontroli ujawniono 22 wykroczenia, w tym:
12 - z kontroli spalania odpadów w piecach,
10 - z kontroli spalania odpadów na powierzchni ziemi.
Podczas kontroli, gdy zachodzi podejrzenie o spalanie odpadów, strażnicy mają prawo pobrać próbkę popiołu do badania. Gmina ma podpisaną umowę na badanie próbek popiołu z Centralnym Laboratorium Pomiarowo-Badawczym Sp. zo.o. w Jastrzębiu–Zdroju.
W wyniku kontroli nie ujawniono wykroczeń wynikających z tzw. uchwały antysmogowej, dot.
spalania mokrego drewna oraz zabronionych paliw stałych (m.in. mułów, flotów itp.). Nie było konieczności pobrania próbki.
Ujawniono 20 wykroczeń, nałożono 16 grzywien w drodze mandatu karnego, pouczono 4 osoby.
147
5. Porządek i spokój publiczny
Są to wykroczenia określone w art. 51 Kodeksu wykroczeń (Kto krzykiem, hałasem, alarmem lub innym wybrykiem zakłóca spokój, porządek publiczny, spoczynek nocny albo wywołuje zgorszenie w miejscu publicznym), art. 54 kw. (Kto wykracza przeciwko wydanym z upoważnienia ustawy przepisom porządkowym o zachowaniu w miejscach publicznych), art.
58 kw (Kto mając środki egzystencji lub będąc zdolny do pracy, żebrze w miejscu publicznym…), art. 603 kw (Kto prowadzi sprzedaż na terenie należącym do gminy…), art.
63a§1 kw (Kto umieszcza w miejscu publicznym do tego nieprzeznaczonym ogłoszenie, plakat, afisz, apel, ulotkę napis lub rysunek albo wystawia je na widok publiczny w innym miejscu bez zgody zarządzającego tym miejscem).
Ujawniono 10 wykroczeń, pouczono 8 osób, nałożono 2 mandaty karne.
6. Kontrola ruchu drogowego
W zakresie porządku i bezpieczeństwa w komunikacji ujawnianych jest najwięcej wykroczeń.
W tej materii jest także najwięcej interwencji od mieszkańców i turystów (w 2021 – 199 zgłoszeń interwencyjnych tj. ok. 34 % wszystkich interwencji). Gama tych wykroczeń jest bardzo różna, od samowolnego usuwania znaków, zanieczyszczenia drogi, uszkodzenie dróg lub urządzeń drogowych, po niedostosowanie się do znaków drogowych lub nieprawidłowe parkowanie na wjeździe do posesji, na przejściu dla pieszych lub w miejscu objętym zakazem parkowania.
Najczęściej ujawniane wykroczenia dot.:
a) Nieuprawnionego wjazdu w rejon deptaku
b) Nieuprawnionego wjazd na drogę na Górę Parkową c) Nieuprawnionego wjazd na drogę na Jaworzynę d) Nieprawidłowego parkowania pojazdów
W 2021 w tym zakresie ujawniono i zakończono postępowania łącznie w liczbie 828 wykroczeń. Dla porównania, liczba ujawnionych wykroczeń z kamer monitoringu – niedostosowanie się do znaku B-1 „zakaz ruchu” na Drodze na Jaworzynę oraz na Drodze na Parkową wyniosła 222 wykroczenia tj. ok. 25%. Niestety, czynności wyjaśniające prowadzone w wyniku ujawnienia w/w wykroczeń są bardzo pracochłonne i czasochłonne, ponieważ, niejednokrotnie, postępowania te wymagają wielu ustaleń, dokumentów i korzystania z baz danych CEPiK, PESEL, CEIDG, a czasem nawet danych dostępnych w publicznej sieci Internet
148
np. na portalach społecznościowych. Równocześnie, większy odsetek tych postępowań niż pozostałych, kończy się sporządzeniem wniosku do Sądu.
Tabela nr 4) obrazuje liczbę wszystkich sporządzonych wniosków do Sądu na przestrzeni ostatnich 6 lat i znaczny wzrost liczby wniosków od czasu ujawniania „wykroczeń z monitoringu”.
Rok Liczba sporządzonych wniosków do Sądu
2016 9 2017 5 2018 8 2019 15 2020 22 2021 38 Tab. nr 4)
W tym zakresie ujawniono 828 wykroczeń, pouczono 422 osoby, nałożono 369 mandatów karnych, sporządzono 31 wniosków do Sądu (w 2020 r. było ich 17).
7. Bezpieczeństwo osób i mienia
Wykroczenia określone m.in. w art. 75 kw (Kto, bez zachowania należytej ostrożności (...) wylewa płyny, wyrzuca nieczystości…); art. 77 kw (Kto, nie zachowuje zwykłych lub nakazanych środków ostrożności przy trzymaniu zwierzęcia). Interweniowano w stosunku do osób, które prowadziły lub wypuszczały psy bez zachowania zwykłych środków ostrożności typu kaganiec lub smycz.
Ujawniono 29 wykroczeń, pouczono 17 osób, nałożono 12 mandatów karnych.
8. Wykroczenia przeciwko obyczajowości
Wykroczenia określone w art. 140 kw (Kto publicznie dopuszcza się nieobyczajnego wybryku), art. 141 kw (Kto w miejscu publicznym … używa słów nieprzyzwoitych) Dotyczyły one przede wszystkim osób po spożyciu alkoholu lub osób, które załatwiały swoje potrzeby fizjologiczne w miejscu publicznym.
Ujawniono 5 wykroczeń, pouczono 2 osoby, nałożono 2 mandaty karne, 1 sprawę przekazano.
149
9. Wykroczenia przeciwko urządzeniom użytku publicznego
Określone w art. 144 kw. (Kto, na terenach przeznaczonych do użytku publicznego niszczy lub uszkadza roślinność…), art. 145 kw. (Kto, zanieczyszcza lub zaśmieca miejsca dostępne dla publiczności, a w szczególności drogę, ulicę, plac, ogród, trawnik lub zieleniec).
Czyny zabronione w postaci zaśmiecenia miejsc publicznych i niszczenia zieleni. Dotyczyły one także zanieczyszczania miejsc publicznych przez psie odchody.
Ujawniono 6 wykroczeń, pouczono 3 osoby, nałożono 2 mandaty karne, 1 sprawę przekazano.
10. Wykroczenia z ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu … Kontrole przystanków autobusowych z uwagą na osoby palące papierosy i inne wyroby tytoniowe, co jest niezgodne z ustawą o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych.
Ujawniono 9 wykroczeń, pouczono 7 osób, nałożono 1 mandat karny, sporządzono 1 wniosek do Sądu.
11. Współpraca z instytucjami a) Policja
Głównie współpraca odbywała się z Policją. W latach poprzednich liczba wspólnych służb kształtowała się na poziomie ok. 90 służb/rocznie, a w 2021 – 406 służb, co stanowiło łącznie 2984 godziny wspólnych patroli oraz 72 godz. wspólnych zabezpieczeń.
W trakcie wspólnych działań: przeprowadzono 11.623 kontrole, w tym 9442 osób na kwarantannie/izolacji domowej związanej z COVID-19, 383 pojazdów, 387 miejsc zagrożonych popełnianiem wykroczeń. W Ich wyniku ujawniono 719 wykroczeń, przeprowadzono 918 interwencji, doprowadzono do domu lub izby wytrzeźwień 7 nietrzeźwych, zabezpieczono 23 miejsca zdarzeń, ujawniono 4 przestępstwa, zatrzymano 7 sprawców przestępstw.
b) Instytucje i firmy
W celu utrzymania porządku publicznego Straż Miejska współpracuje także z innymi instytucjami, m.in.:
150
Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej (MPGK) – „akcja zima”, usuwanie odpadów komunalnych,
Zakład Wodociągów i Kanalizacji (ZWiK) – podłączanie do kanalizacji ściekowej, wywóz ścieków,
Gminna Komisja Przeciwdziałania Alkoholizmowi – kontrole punktów sprzedaży alkoholu – w 2021 r. nie prowadzono kontroli.
Ośrodek Pomocy Społecznej (OPS) – wymiana informacji oraz współpraca na rzecz osób bezdomnych.
Powiat Nowosądecki – udział Komendanta w Powiatowym Zespole Zarządzania Kryzysowego,
Zarząd Dróg Powiatowych – dot. utrzymania czystości i porządku na ul. Pułaskiego,
Pogotowie Ratunkowe – m.in. przy udzielaniu pomocy osobom nietrzeźwym,
Firma ochrony „ATUT” – dot. m.in. monitoringu na ul. Czarny Potok droga na Jaworzynę i ul. Pułaskiego droga na Górę Parkową
c) Szkoły, przedszkola
Straż Miejska wykonuje także działania na płaszczyźnie profilaktycznej. Prowadzone są zajęcia w szkołach i przedszkolach. W 2021 roku przeprowadzono 6 pogadanek w szkołach i przedszkolach dot. bezpiecznego poruszania się po drogach. W zajęciach wzięło udział łącznie 297 (-siedmioro) dzieci. W zajęciach wykorzystano „miasteczko ruchu drogowego” oraz grę edukacyjną zakupione przez Małopolski Ośrodek Ruchu Drogowego w Nowym Sączu.
Strażnicy trenowali z dziećmi właściwe zachowania pieszych na drodze i na pasach drogowych.
Dzieciom rozdano elementy odblaskowe.
12. Dyscyplina pracy
W 2021 r. wpłynęła jedna (1) skarga na strażnika miejskiego uznana przez Burmistrza jako bezzasadna.
13. Podsumowanie
Rok 2021 w 30-letniej działalności Straży Miejskiej cechował się szczególnymi okolicznościami. Obok trwającej epidemii SARS-CoV-2 i związanymi z nią szczególnymi
151
zadaniami, obok jubileuszu i otrzymanych przez strażników wyróżnień i odznaczeń, ten rok objawił się także dużymi zmianami personalnymi.
Mimo tych różnych zawirowań udało się zrealizować wiele zadań w zakresie utrzymania porządku publicznego. Przy tym, na uwagę zasługuje fakt, że zadania te są realizowane na wielu płaszczyznach od kontroli pieców, wywozu odpadów, zbiorników na nieczystości płynne, przez szeroki zakres działań w ruchu drogowym, konwoje środków finansowych, po zatrzymanie osoby nietrzeźwej i doprowadzenie do izby wytrzeźwień i wiele innych. Ta szeroka gama zadań i podejmowanych czynności wymaga od strażnika dużo wiedzy prawnej oraz umiejętności zachowania procedur zgodnych z przepisami. To w połączeniu z poczuciem ciągłego zagrożenia sytuacjami konfliktowymi wymaga bardzo dużej odporności psychicznej i umiejętności radzenia sobie ze stresem. Niestety, przez 30 lat, odkąd istnieją straże gminne, ani Państwo Polskie, ani samorządy nie wypracowały właściwych mechanizmów ograniczających wpływ tych czynników na strażnika miejskiego, a wszelkie próby wpisania zawodu strażnika do listy zawodów z możliwości wcześniejszej emerytury nie przyniosły właściwych efektów.
Krótko mówiąc, strażnik w wielu sytuacjach pracuje na równi z policjantem (dowodem może być sytuacja związana z COVID-19), ale nie ma żadnych udogodnień socjalnych z tego tytułu.
Nie trudno więc o tzw. wypalenie zawodowe.
Niewątpliwie, zmiana pokoleniowa, która nastąpiła w jednostce w ubiegłym roku, niesie ze sobą pewne ryzyko braku doświadczenia „na mieście” nowych strażników, ale świeżość i zaangażowanie daje nadzieję na dobre efekty pracy w służbie społeczności lokalnej.
Wszystkie działania podejmowane przez strażników miejskich przynoszą wymierne korzyści dla Gminy Krynica-Zdrój w postaci stałego wzrostu poziomu czystości oraz porządku publicznego. To z kolei wpływa na wzrost poziomu poczucia bezpieczeństwa mieszkańców i turystów.
Przed nami coraz to nowe wyzwania. Zadania zlecane także przez Państwo Polskie, ale nie możemy zapominać o porządku publicznym, o czystości w mieście, o porządku w ruchu drogowym, o czystości powietrza i ochronie środowiska. Przede wszystkim nie możemy zapominać, że pełnimy służebną rolę wobec społeczności lokalnej Gminy Krynica-Zdrój, dlatego naszym priorytetem jest reagowanie w pierwszej kolejności na zgłoszenia interwencyjne mieszkańców zaniepokojonych zakłócaniem porządku publicznego.
152