tak nie motywuje do działania, jak obietnica odniesienia szybkiej korzyści. Używanie Internetu niesie ze sobą między innymi następujące korzyści:
poprawa jakości życia; zwiększanie samodzielności;
łatwy dostęp do bieżących informacji i usług;
przełamanie samotności, utrzymywanie bieżących kontaktów z bliskim czy znajo-mymi;
oszczędzanie pieniędzy i czasu; zwiększanie szans na rynku pracy; poprawa jakości i efektywności pracy;
ułatwienie dostępu do edukacji, także zawodowej; rozwój zainteresowań;
źródło przyjemności i rozrywki” [Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji 2013 c].
Rzeczywiste miejsce włączenia cyfrowego w polityce
społecznej wybranych JST
Skoro włączenie cyfrowe uznawane jest za jeden z głównych sposobów ograniczenia zjawiska wykluczenia społecznego powinno znaleźć się w dokumentach strategicz-nych z zakresu rozwiązywania problemów społeczstrategicz-nych.
Przeprowadzona w dniach 510 września 2015 r. analiza 21 losowo wybranych strategii rozwiązywania problemów społecznych obowiązujących w jednostkach samorządu terytorialnego województwa łódzkiego (ponad 10% ogółu JST w woje-wództwie) pokazała, że problem włączenia cyfrowego nie został w zdecydowanej większości z nich uwzględniony. W przeprowadzonym badaniu przyjęto, że uwzględ-nienie w strategii problematyki włączenia cyfrowego musi powodować odwołanie w treści dokumentu do pojęć takich jak: wykluczenie cyfrowe, włączenie cyfrowe, edukacja cyfrowa lub odniesienie do kluczowych w tym obszarze dokumentów kra-jowych bądź europejskich (np.: Europejska Agenda Cyfrowa, Strategia informatyzacji państwa, Strategia rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce do roku 2013). Z analizowanych 21 dokumentów wyłącznie Strategia rozwiązywania problemów społecznych do roku 2015 opracowana przez powiat radomszczański zawiera odnie-sienia do problematyki włączenia cyfrowego i Europejskiej Agendy Cyfrowej.
Tabela 4. Problematyka włączenia cyfrowego w strategiach rozwiązywania problemów społecznych wybranych jst z województwa łódzkiego
JST Okres obowią-zywania strategii do: Odniesienie do wykluczenia cyfrowego Odniesienie do włączenia cyfrowego Odniesienie do edukacji cyfrowej 1 gmina Bolimów 2020 brak brak brak 2 gmina Brójce 2015 brak brak brak 3 gmina Dmosin 2020 brak brak brak 4 gmina
Kiełczygłów 2015 brak brak brak
5 gmina miasto
Brzeziny 2014 brak brak brak
6 gmina Oporów 2015 brak brak brak 7 gmina Pajęczno 2020 brak brak brak 8 gmina Piątek 2030 brak brak brak 9 gmina rogów 2020 brak brak brak 10 gmina Sadkowice 2015 brak brak brak 11 gmina Widawa 2015 brak brak brak 12 gmina Wieruszów 2020 brak brak brak 13 gmina Złoczew 2015 brak brak brak 14 miasto Bełchatów 2020 brak brak brak 15 miasto Kutno 2015 brak brak brak 16 miasto Łęczyca 2020 brak brak brak 17 miasto Łódź 2015 brak brak brak 18 miasto Sieradz 2013 brak brak brak 19 powiat
piotrkowski 2020 brak brak brak
20 powiat
radomszczański 2015 brak TAK! brak 21 powiat
skierniewicki 2015 brak brak brak
Problematyka włączenie cyfrowego jest jednym z kluczowych zagadnień proro-zwojowych UE, w tym również Polski, przynajmniej od 2010 r. W tym czasie przyjętych zostało kilkanaście dokumentów strategicznych i operacyjnych szczebla UE i krajowe-go, powstały dziesiątki publikacji, odbyło się tylko w Polsce setki konferencji i warsztatów. Jednak badane jednostki samorządu terytorialnego nie zwerbalizowały problematyki włączenia cyfrowego mieszkańców, przygotowując dokumenty strate-giczne w zakresie polityki społecznej wyłącznie w zakresie wymaganym przepisami prawa i regulaminami konkursów na dofinansowanie projektów ze środków pomo-cowych UE. Problem ten, jak pokazuje literatura przedmiotu nie dotyczy wyłącznie samorządów terytorialnych z województwa łódzkiego. „W kontekście prognozy de-mograficznej istotny dla przyszłego rozwoju społeczeństwa informacyjnego w woje-wództwie wielkopolskim jest fakt, że w 80% samorządów powinny powstać programy dotyczące stosowania ICT” [Mińkowski 2013, s. 147]. Potrzebę włączenia cyfrowego potwierdzają również badania prowadzone wśród jednostek powołanych do realizacji zadań z zakresu pomocy społecznej „w gminach miejskich 60% ośrodków pomocy społecznej czuje potrzebę i posiada możliwość dokonania w swoich strategiach zapi-sów dotyczących wspierania aktywności osób starszych poprzez ICT i eUsługi. Odse-tek ten w gminach miejsko-wiejskich wynosi 49%, a w wiejskich 35,5%.W samorzą-dach z kolei największe zapotrzebowanie w tej sferze wyrażają gminy miejsko-wiejskie (52,6%)” [Mińkowski 2013, s. 147157].
Pozostaje mieć nadzieję, że zmiana zasad udzielania pomocy ze środków UE w perspektywie finansowej 20142020 wymusi na jednostkach samorządu terytorial-nego aktualizację dokumentów lub przyjęcie nowych.
Bibliografia
Baumann K. (2006), Jakość życia w okresie późnej dorosłości – dyskurs teoretyczny, „Gerontologia Polska”, tom 14, nr 4.
Castells M. (2003), Galaktyka Internetu. Refleksje nad Internetem, biznesem i społeczeństwem, Rebis, Poznań.
Czapiński J., Panek T. (red.) (2014), Diagnoza społeczna 2013. Warunki i jakość życia Polaków, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa.
Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji (2013), Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju Polska
2030 – trzecia fala nowoczesności, Warszawa.
Komisja Europejska (2010), Europa 2020 – Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego
rozwoju sprzyjającemu włączeniu społecznemu, Bruksela.
Lew-Starowicz R., Lorecka K. (2013), Włączenie cyfrowe – droga do reintegracji społecznej, Uni-wersytet Warszawski, Warszawa.
Minkowski A. (2013), Rola samorządu terytorialnego w kształtowaniu aktywności osób starszych
dzięki zastosowaniu technologii teleinformatycznych i e-usług, „Biznes międzynarodowy
w gospodarce globalnej”, nr 32.
Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji (2013a), Program zintegrowanej informatyzacji państwa, Warszawa.
Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji (2013b), Społeczeństwo informacyjne w liczbach 2013, Warszawa.
Ministerstwo Rozwoju Regionalnego (2012), Strategia rozwoju kraju 2020, Warszawa. Bibliografia elektroniczna:
Główny Urząd Statystyczny (2015), Wskaźniki społeczeństwa informacyjnego, źródło: www.gus.gov.pl, dostęp 9 maja 2015.
Fundacja Orange (2013), Podstawowe wyniki badania :Kompetencje cyfrowe młodzieży w Polsce”, źródło: www.fundacja.orange.pl/badania.html, dostęp 15 maja 2015.
Komisja Europejska (2009), Konsultacje UE2020, źródło: www.europa.eu/rapid/press-release_IP-09-1807_pl.htm, dostęp 11 maja 2015.
Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji (2014), Program Operacyjny Polska Cyfrowa, źródło: www.mac.gov.pl/projekty/polska-cyfrowa-po-pc-2014-2020, dostęp 15 maja 2015.
Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji (2013c), Raport warsztatu ekspertów Integracja cyfrowa, źródło: www.maic.gov.pl, dostęp 15 maja 2015.
UNCTAD (2001), Information Economy Report, 2011, źródło: www.unctad. org/en/docs/ier2011_en.pdf. Understanding the Digital Divide
UPC (20013), Cyfrowa przyszłość Polski – fundamenty rozwoju konkurencyjnej gospodarki w dobie
Tom XVII Zeszyt 4 Część 2 ss. 175-186
Mirosław Grewiński, Elżbieta Smolec1
Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. J. Korczaka Warszawa