Publikujemy streszczenia niektórych referatów nadesłanych przed zamknięciem Biuletynu PTE
ZĘŚĆ I – X KONGRES EKONOMISTÓW POLSKICHKONOMIŚCI DLA ROZWOJU
przedsiębiorstwa niefinansowe, nienotowane na gieł-dzie papierów wartościowych (niepubliczne). Wnioski z obserwacji empirycznych skutków nieprowadzenia rachunkowości przez zdecydowaną większość przed-siębiorców w Polsce zostaną przedstawione z dwóch perspektyw: popytowej i podażowej. Przedstawimy przyczyny i skutki bagatelizowania znaczenia jako-ści informacji sprawozdawczej dla kształtowania struktury kapitałowej i wykorzystywania możliwo-ści rozwojowych przez przedsiębiorstwa. Natomiast od strony podażowej przedstawimy wyniki badania determinant, mechanizmu i skutków redystrybucji oszczędności przedsiębiorstw niefinansowych za pośrednictwem udzielanych pożyczek. Podstawą dla referatu jest autorska książka wydana w 2018 roku, która inspiruje czytelnika do refleksji nad rolą informacji finansowej w dostępie przedsiębiorstw do źródeł finansowania.
Robert Ciborowski
Uniwersytet w Białymstoku
Proces learning ‑economy w regionach słabo rozwiniętych (przykład Polski północno ‑wschodniej) Zdolność do innowacji jest obecnie jednym z najważ- niejszych czynników decydujących o międzynarodo- wej konkurencyjności i rozwoju gospodarczym re-gionu. Badania porównawcze wskazują, że działalność innowacyjna w regionach peryferyjnych jest bardzo ograniczona. Dodatkowo występuje charakter lokalny.
W związku z tym coraz większą wagę przywiązuje się do kwestii innowacji w regionach peryferyjnych, gdzie stworzenie skutecznej polityki innowacyjnej pozostaje głównym wyzwaniem. Taka polityka musi uwzględniać specyficzne warunki często silnie spola-ryzowanych regionów. Polska północno ‑wschodnia pozostaje jednym z mniej innowacyjnych regionów rozszerzonej Unii Europejskiej. Jest to prawdopo-dobnie wynikiem otoczenia instytucjonalnego, które nie odzwierciedla wymogów nowoczesnej konku-rencyjności międzynarodowej. Kapitał i struktura produkcji są „nisko technologiczne” i nie spełniają wymogów międzynarodowej konkurencji handlowej, przede wszystkim konkurencji pozacenowej. Dlatego też learning ‑economy, a zwłaszcza międzynarodowy transfer technologii, może stać się kluczowym czyn- nikiem determinującym naturę i dynamikę proce-sów rozwojowych, a także wpływającym na przyszłe zdolności Polski północno ‑wschodniej do innowacji.
Import nowych technologii powinien wspierać pro-cesy modernizacyjne w firmach i stwarzać szanse rozwojowe regionu.
Anna Czech
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach Sławomir Czech
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Równość skonstruowana.
Migawki z dziejów modelu szwedzkiego Przedmiotem zainteresowania opracowania jest rów-ność ekonomiczna właściwa szwedzkiemu modelowi społeczno ‑gospodarczemu. Pokazujemy, że nie była ona spontanicznym wynikiem rynkowych procesów gospodarczych ani efektem społecznego przywią-zania do określonej idei, ale konstrukcją polityczną wynikającą ze zbieżności interesów kluczowych grup nacisku – związków zawodowych, partii socjaldemo-kratycznej oraz – co nie mniej ważne – organizacji biznesu. Miała ona istotne znaczenie nie tylko dla egalitarnego światopoglądu robotniczo ‑partyjnego, lecz także odgrywała niebagatelną rolę na rynku pracy i w polityce gospodarczej państwa. Polityczne i systemowe przywiązanie do tej równości wygasło jednak wraz z końcem zbieżności interesów, co nastą-piło w latach 80. XX wieku. Współcześnie Szwecja wciąż pozostaje krajem o relatywnie wysokiej rów-ności ekonomicznej, ale należy to przypisać raczej instytucjonalnej inercji niż jej walorom systemowym.
W przyszłości będzie się obserwować coraz dynamicz-niejszy przyrost nierówności dochodowych w tym kraju. Co jednak istotne, kazus Szwecji pokazuje, że skuteczna implementacja równości jest wynikiem przemian systemowych (a nie spontanicznych i jed- nostkowych działań), które są możliwe przy zbudowa-niu odpowiednio szerokiej koalicji politycznej.
Bazyli Czyżewski
Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu Współautor: Aleksander Grzelak
Znaczenie czynników wytwórczych gospodarstw rolnych w regionach UE dla ekoefektywności Niejednokrotnie w literaturze tematu podnoszony jest problem dotyczący wpływu gospodarstw rolnych na środowisko. Pytaniem otwartym pozostaje czy transformacja nakładów środowiskowych na efekty produkcyjne jest bardziej efektywna w jednostkach większych, czy mniejszych? Problem ten nie jest bez znaczenia dla kierunków ewolucji wsparcia rolnictwa w ramach wspólnej polityki rolnej (WPR) w przy-szłej perspektywie budżetowej UE. Głównym celem opracowania jest rozpoznanie wpływu czynników
wytwórczych (ziemi, pracy, kapitału) gospodarstw rolnych w krajach UE na kształtowanie się ekoefek-tywności. Termin „ekoefektywność” definiowany jest z perspektywy środowiskowej wartości zrównoważo-nej (environmental sustainable value). Zakres podmio-towy badań odnosi się do sytuacji tzw. przeciętnych gospodarstw rolnych z regionów UE‑28, natomiast zakres czasowy dotyczy lat 2004–2015. W artykule wykorzystujemy analizę danych panelowych z wy-korzystaniem modelowania within ‑between. Główne wnioski z badań są następujące: 1) wyższe wyposaże- nie kapitałowe, a niższe w czynnik pracy działa ko- rzystnie na ekoefektywność. Oznacza to, że gospodar-stwa kapitałochłonne efektywniej transformują dane nakłady środowiskowe na efekty produkcyjne; 2) naj-silniejsze relatywne oddziaływanie na kształtowanie się ekoefektywności odnotowano dla kapitału. Z kolei wpływ czynnika pracy i ziemi był negatywny na ESV;
3) w kolejnej perspektywie budżetowej WPR nadal wspierać inwestycje, przyjazne dla środowiska.
Marek A. Dąbrowski
Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
Globalny cykl finansowy jako ograniczenie niezależności polityki pieniężnej w krajach na średnim poziomie rozwoju W ostatnich latach w literaturze ekonomicznej dokonał się renesans zainteresowania zależności między sferami finansową i realną gospodarki, co bez wątpienia wiązało się z wybuchem światowego kryzysu finansowego. Jed- nym z ważniejszych obszarów ożywionej debaty ekono-micznej stały się relacje zachodzące między stabilnością finansową i stabilnością makroekonomiczną. Przed kryzysem światowym relacje między tymi rodzajami stabilności były analizowane w kontekście kryzysów fi-nansowych i wskaźników wczesnego ostrzegania przed nimi. Doświadczenie światowego kryzysu finansowego i następującego po nim długotrwałego spowolnienia go-spodarczego przyczyniły się do sformułowania nowych poglądów na temat znaczenia czynników finansowych w funkcjonowaniu gospodarki, m. in. hipotezy obcią- żającego gospodarkę cyklu finansowego oraz zakwe- stionowania adekwatności tzw. trylematu makroekono-micznego do opisu rzeczywistości gospodarki otwartej.
Oba poglądy zakładają występowanie zjawiska cyklu finansowego, który ogranicza pole wyboru w polityce pieniężnej, zwłaszcza w warunkach otwartości na prze-pływy kapitału. Celem referatu jest zbadanie, w jakim stopniu tego rodzaju ograniczenie odnosi się do polityki pieniężnej w krajach na średnim poziomie rozwoju, jak i możliwych zmian, do których doszło w tej sferze w okresie po światowym kryzysie finansowym.
Marian Gorynia
Katarzyna Mroczek ‑Dąbrowska Anna Matysek ‑Jędrych
Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu
Ekonomiczne wyzwania Polski wobec brexitu Decyzja o brexicie, tj. wystąpieniu Wielkiej Brytanii ze struktur Unii Europejskiej (UE), wywołała nieusta- jącą debatę na temat potencjalnych negatywnych kon-sekwencji, jakie ten proces może i prawdopodobnie będzie mieć, zarówno dla Wielkiej Brytanii, jak i dla pozostałych krajów UE‑27. Po kryzysie zadłużenia w strefie euro, kryzysie instytucjonalnym w całej Unii Europejskiej i kryzysie migracyjnym, Europa wydaje się stać w obliczu kolejnego problemu – tzw. neonacjo-nalizmu. Wyniki referendum budzą niepokój – przede wszystkim w Wielkiej Brytanii, ale wpływają również na pozostałe kraje członkowskie. Celem niniejszego artykułu jest sprawdzenie, w jakim stopniu Polska i poszczególne branże polskiej gospodarki mogą i po-winny w rzeczywistości obawiać się brexitu.
Krzysztof Jajuga
Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu
Ewolucja koncepcji w naukach ekonomicznych a zmiany technologiczne Referat przedstawia następujące kwestie: – systema- tyka najważniejszych zmian technologicznych w ostat-nich latach (np. algorytmy AI, technologia łańcucha bloków, robo doradztwo); – możliwa ewolucja podejść naukowych w dyscyplinie ekonomia i finanse, wynika-jących z tych przemian; – odzwierciedlenie przemian naukowych w dydaktyce.
Andrzej Jakubowicz
Rada Naukowa Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego
Spadek i wzrost gospodarczy w okresie polskiej transformacji gospodarczej W swoim referacie zaprezentuję rozmiary wytworzo-nego w Polsce PKB począwszy od 1989 r. w oparciu o dane GUS. Prezentacja zostanie dokonana w prze- kroju poszczególnych ekip rządowych. Wpływ wzro- stu cen na prezentowane liczby zostanie wyelimi-nowany. W oparciu o analizę „Listy 500” (struktura
ZĘŚĆ I – X KONGRES EKONOMISTÓW POLSKICHKONOMIŚCI DLA ROZWOJU własnościowa) nastąpi próba określenia roli kapitału
zagranicznego w tworzeniu polskiego PKB.
Poniżej przedstawiam w punktach treść referatu.
1. Analiza wpływu ustaleń tzw. „Planu Balcerowicza”
na przekształcenia polskiej gospodarki.
2. Rezultaty gospodarcze w przekroju poszczególnych ekip rządowych.
2.1 Pierwsze cztery lata (1990–1993).
2.2 Rządy lewicy – I okres (1994–1997).
2.3 Rządy prawicy (1998–2001).
2.4 Rządy lewicy – II okres (2002–2005).
2.5 Dwa lata Prawa i Sprawiedliwości (2006–
2007).
2.6 Rządy Platformy Obywatelskiej – I okres (2008–2011).
2.7 Rządy Platformy Obywatelskiej – II okres (2012–2015).
2.8 Rządy Prawa i Sprawiedliwości (2016–
2017).
3. Rola kapitału zagranicznego w tworzeniu polskiego 4. Co dalej? Problemy przyszłości.PKB.
Iwona Jakubowska ‑Branicka
Instytut Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytet Warszawski
Rynek firm pożyczkowych w Polsce – funkcje i dysfunkcje W referacie poruszone będą następujące zagadnie-nia:• identyfikacja i charakterystyka rynku firm pożycz-kowych w Polsce – płaszczyzna ekonomiczna i socjologiczna.
profil klienta firm pożyczkowych w Polsce
• nowoczesne technologie na rynku firm
po-• życzkowych w Polsce oraz ich wpływ na profil klienta.
społeczna i prawna sytuacja klientów firm po-• życzkowych w Polsce.
regulacje prawne rynku firm pożyczkowych
• w Polsce.
Konkluzja: mamy do czynienia z potrójnym, kaska-dowym wykluczeniem klientów firm pożyczkowych w Polsce: wykluczenie ekonomiczne prowadzi do wykluczenia z rynku tradycyjnych usług bankowych, a w konsekwencji do wykluczenia prawnego i oby-watelskiego.
Problem do rozważenia: rola państwa w regulacji rynku firm pożyczkowych w Polsce – jakie regulacje prawne mogą zapobiec wykluczeniu obywatelskiemu ludzi nie spełniających warunków zdolności kredy-towej.
Stanisław Kasiewicz
ALTERUM Ośrodek Badań i Analiz Systemu Finansowego
Współautor: Lech Kurkliński
Regulacyjna zasada proporcjonalności a dominacja globalnych platform cyfrowych Proces rozwoju i transformacji gospodarek w konfron-tacji z megatrendami występującymi w XXI wieku powodują, że tradycyjne fundamenty konkurowania i osiągania konkurencyjności przez przedsiębiorstwa stają się coraz bardziej kruche, a tradycyjne mechanizmy mniej skuteczne. Wobec nowych uwarunkowań kon-kurowania takich jak: ekosystemy, algorytmy, cyfrowe modele biznesowe, Big Data, aplikacje API, czy nowe regulacje, na znaczeniu zyskują platformy cyfrowe.
Sytuacja ta prowadzi do powstawania na niespotykaną skalę siły (pozycji monopolistycznej) globalnych plat-form, zwłaszcza tych określanych mianem GAFA i BAT.
Na zagadnienie to nakłada się pozycja europejskich platform, która jest wyjątkowo słaba. Przeprowadzone badania w obszarze przestrzegania zasad uczciwej kon-kurencji jednoznacznie wskazują, że dominujące firmy technologiczne nadużywają swej pozycji konkuren-cyjnej. Kontrola administracyjna tych gigantów jest iluzoryczna, nawet na obszarze UE. Co więcej, działania chroniące konkurencję podejmowane przez Komisję Europejską koncentrują się na nakładaniu kar i zaostrza-niu przepisów, które w minimalnym stopniu zmieniają rynkową rolę tych gigantów technologicznych. W tych okolicznościach celem opracowania z jednej strony jest pokazanie, jakie metody redukowania pozycji tych domi-nujących podmiotów były stosowane przez regulatorów europejskich, a z drugiej strony wskazanie na regulacyjną zasadę proporcjonalności, jako instrumentu przywróce-nia równowagi w systemie konkurowania firm.
Ryszard Kata Wydział Ekonomii Uniwersytet Rzeszowski Współautorzy:
Andrzej Czyżewski, Anna Matuszczak
Dochody gospodarstw domowych rolników – problem dynamiki, parytetu i nierówności Badania przeprowadzono w celu ustalenia poziomu i dynamiki dochodów rozporządzalnych rolników w Polsce w latach 1995–2017, a także określenia tendencji w zakresie luki dochodowej rolników względem innych grup społeczno ‑zawodowych. Po-nadto analizowano wewnątrzsektorowe nierówności
dochodów rozporządzalnych gospodarstw rolni-czych. Zakres czasowy badań, obejmujący okres przed przystąpieniem Polski do UE (1995–2003) i okres poakcesyjny (2004–2017), umożliwił ana-lizę dochodów rolników w odmiennych warunkach polityki rolnej, a tym samym dla różnych poziomów wydatków budżetowych na rolnictwo. Wykazano, że wydatki budżetowe na rolnictwo, obok wolu-menu produkcji rolnej i dochodów pozarolniczych, są najważniejszą determinantą dochodów rozpo-rządzalnych rolników. W okresie przedakcesyjnym (1995–2003), w warunkach niskich wydatków budże-towych na rolnictwo, obserwowano poszerzanie się luki dochodowej między rolnikami a innymi grupami społeczno ‑zawodowymi. Znaczący wzrost wydatków budżetowych na rolnictwo w okresie poakcesyjnym, pochodzących z budżetu krajowego i funduszy UE, przyczynił się do realnego wzrostu dochodów rolni- ków, a także stopniowej – ale wciąż niepełnej – kon-wergencji dochodowej rolników. Proces pogłębiania się nierówności dochodowych w obrębie gospodarstw domowych rolników postępował zarówno w okresie przedakcesyjnym, jak i po roku 2004. Przeprowa-dzona analiza wskazuje jednak, że rosnące wydatki budżetowe na rolnictwo w okresie poakcesyjnym spowolniły ten proces.
Bogdan Klepacki
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Kierunki i możliwości zastosowania rolnictwa precyzyjnego w Polsce Rolnictwo jest najstarszym działem gospodarki naro-dowej i przez tysiąclecia było podstawowym źródłem utrzymania i zatrudnienia ludzi. W erze industrialnej i postindustrialnej relatywnie straciło na znaczeniu, ponieważ jego rozwój odbywał się wolniej aniżeli działalności wytwórczej poza rolnictwem. W krajach wysoko rozwiniętych jego udział w tworzeniu PKB spadł nawet poniżej 1%. Powszechnie uznawane jest ono za dział tradycyjny, mało nowoczesny, a biorąc pod uwagę łatwość importu żywności przez bogate kraje – wręcz schyłkowy. Tymczasem, rolnictwo staje się działem bardzo nowoczesnym, wydajnym i chłonnym na postęp technologiczny. Wyrazem tego jest powstanie, upowszechnienie i sukcesy rolnictwa precyzyjnego, wykorzystującego połączenie nowo- czesnej techniki w postaci wysokowydajnych i precy-zyjnych maszyn, coraz lepszych środków obrotowych z systemami informatycznymi oraz przy wykorzysta-niu najnowszych osiągnięć wiedzy agronomicznej.
Rolnictwo precyzyjne, początkowo traktowane jako
nowinka, staje się coraz szerzej stosowanym sposobem gospodarowania w nowoczesnym rolnictwie. W opra-cowaniu postawiono za cel rozpoznanie kierunków wdrażania oraz możliwości rozszerzenia zastosowania tego rolnictwa w warunkach polskich. W opracowaniu wykorzystano literaturę polską i zagraniczną oraz dostępne dane statystyczne.
Luiza Kostecka ‑Tomaszewska Uniwersytet w Białymstoku
Rola polityki przemysłowej w procesie konwergencji gospodarczej Referat porusza problematykę bezpieczeństwa eko- nomicznego rozumianego jako długookresowa zdol-ność gospodarki do osiągania relatywnie szybkiego, trwałego i niezagrożonego wzrostu gospodarczego oraz tworzenia warunków sprzyjających podwyż-szaniu poziomu szeroko rozumianego dobrobytu obywateli w warunkach wolego handlu i swobod-nego przepływu czynników wytwórczych (w tym zwłaszcza kapitału w formie BIZ). Nieodłącznym elementem wzrostu i rozwoju gospodarczego są zmiany strukturalne, które z jednej strony mogą być stymulatorem, a z drugiej strony barierą na drodze wzrostu gospodarczego i czynnikiem zwiększającym ryzyko wejścia w pułapkę średniego rozwoju (pułapkę konwergencji). Z kolei tempo zmian strukturalnych jest uwarunkowane wieloma czynnikami, do któ-rych można zaliczyć: rozmiary i strukturę popytu krajowego oraz eksportu, postęp techniczny, zasoby naturalne, zasoby i jakość kapitału ludzkiego, uwa-runkowania instytucjonalne oraz infrastrukturalne.
Zatem aktywna polityka przemysłowa w powyższych obszarach jest niezbędnym warunkiem zainicjowa-nia lub przyspieszenia procesu zmian strukturalnych w pożądanym kierunku.
Aneta Kosztowniak
Uniwersytet Technologiczno ‑Humanistyczny im. K. Pułaskiego w Radomiu
Aktywność grup kapitałowych na rynku FIZ w Polsce, z uwzględnieniem mechanizmów optymalizacji podatkowej Grupy kapitałowe prowadzące zróżnicowaną dzia-łalność gospodarczą (finansową i niefinansową), wykorzystują rynek funduszy inwestycyjnych do realizacji działalności inwestycyjnej lokując wolne środki finansowe, absorpcji kapitału, dywersyfikacji
ZĘŚĆ I – X KONGRES EKONOMISTÓW POLSKICHKONOMIŚCI DLA ROZWOJU ryzyka, segmentacji (wydzielenia) określonych
przedsięwzięć inwestycyjnych itd. Oprócz tych aktywności grupy te podejmują również działania optymalizacji podatkowej powołując tzw. spółki celowe i podmioty transparentne podatkowo, które współpracują z podmiotem dominującym, tj. fun-duszem inwestycyjnym zamkniętym (FIZ). Celem opracowania jest analiza aktywności podmiotów powiązanych kapitałowo w ramach FIZ w Polsce w latach 2010–2018, z uwzględnieniem mechani-zmów optymalizacji podatkowej. Zmiany polityki inwestycyjnej grup kapitałowych, w tym zwłaszcza podmiotów niefinansowych wyrażone m. in. w zmia-nach struktury stanu aktywów FIZ w analizowanych latach świadczą o działaniach adaptacyjnych do zmian przepisów podatkowych, w tym w podatku dochodowym. Jednym z mechanizmów dostoso-wawczych przedstawionych w opracowaniu było wykorzystanie emisji obligacji przez spółki trans-parentne (zależne) do zakupu udziałów w spółce dominującej (FIZ). Koszty odsetek od obligacji wykorzystane były do pomniejszenia dochodów z udziału do opodatkowania w spółkach zależnych.
Mechanizm ten stosowany był w Polsce przez grupy powiązane kapitałowo w związku z objęciem opo-datkowaniem od 1.01.2017 roku przychodów FIZ z udziału w spółkach transparentnych.
Grzegorz Kotliński
Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu
Strategiczne wyzwania stawiane polskiej bankowości przez zmiany w jej otoczeniu Celem opracowania jest wytypowanie i scharakte-ryzowanie zjawisk, które w najbliższej przyszłości będą determinowały zmiany w polskiej bankowości, z uwzględnieniem wybranych – zdaniem autora – możliwych do uznania za najbardziej prawdopodobne trendów zmian w otoczeniu: gospodarczym, prawno‑
‑instytucjonalnym i społecznym banków działających w naszym kraju. Konsekwencje rewolucji informa-cyjnej, jaka dokonała się w Polsce po przyjęciu do Unii Europejskiej są powierzchownie znane, jednak w obszarze finansów i bankowości, trafiły na inny grunt, ponieważ banki, które zdecydowanie domi-nują w polskim systemie finansowym, były do niej, w odróżnieniu od innych branż i dziedzin naszego życia, przygotowane. Nie odgrywały roli biernej, ale aktywną! To ich pracownicy kształtowali po-trzeby i kreowali popyt na tworzone usługi (wtedy bankowości elektronicznej). Postęp techniczny jest jednak tak szybki, a jego społeczna akceptacja tak wielka, że wyprzedził wprowadzanymi innowacjami
nawet zamiary dobrze planujących swoją działalność decydentów bankowych. W zakresie rozwoju usług mobilnych, opartych na wykorzystywaniu smartfo-nów i bogactwa szybko tworzonych aplikacji, banki przestały kreować popyt, a tylko z trudem dotrzy-mują kroku rosnącym potrzebom użytkowników tych technologii. Szansą na odzyskanie roli aktywnego kreatora potrzeb klientów dla działających w Pol-sce banków są automatyzacja i robotyzacja obsługi i świadczenia usług.
Anna Krajewska Stefan Krajewski Politechnika Warszawska
Płaca minimalna jako kontrowersyjne narzędzie kształtowania dochodów W okresie transformacji polskiego systemu go-spodarczego płaca minimalna była (i ciągle jest) postrzegana jako bardzo kontrowersyjne narzędzie kształtowania dochodów. Od początku dominowały poglądy, wyrażane przez przedsiębiorców, polityków, przedstawicieli rządu i środowiska ekonomistów, że płaca minimalna (zwłaszcza jej podwyższenie) utrudnia, albo wręcz uniemożliwia prowadzenie racjonalnej polityki dochodowej i pogarsza efek-tywność na wszystkich poziomach gospodarki.
Wskazywano, że podnoszenie płacy minimalnej przyczynia się do wzrostu bezrobocia, wywołuje inflacyjną spiralę płacowo ‑cenową, wywiera presję na wzrost świadczeń socjalnych, pogłębia rozmiary szarej strefy, obniża konkurencyjność gospodarki.
W referacie przytaczamy dane statystyczne, które nie potwierdzają tych obaw. Te fakty były w znacznej mierze ignorowane i dalej postrzegano płacę mini-malną przez pryzmat doktryny liberalno ‑rynkowej interpretowanej zgodnie z narracją narzuconą przez Leszka Balcerowicza. W ostatnich latach płaca mi-nimalna obarczona została funkcją polityczną, co doprowadziło do wprowadzenia innych niż dotych-czas stosowane kryteriów oceny jej przydatności.
Dopóki zwolennicy któregoś z tych dwóch podejść (liberalno ‑rynkowego lub politycznego) będą decy-dowali, jaka ma być rola płacy minimalnej w Polsce, dopóty będzie ona instrumentem pełniącym nieja-sno określone i niespójne funkcje, często sprzeczne z innymi elementami polityki dochodowej. A z tą polityką płaca minimalna powinna być zsynchro-nizowana. Byłoby też wskazane, żeby podejście do płacy minimalnej w Polsce nie odbiegło znacząco od przyjętego w większości państw UE (a zwłaszcza
„starej” 15), jeżeli mamy w Unii pozostać i być jej integralną częścią.
Hanna Kuzińska
Akademia Leona Koźmińskiego
Praktyczne ujęcie granicy opodatkowania Teoria ekonomii na wiele sposobów definiuje gra-nicę opodatkowania, wskazując przede wszystkim jej potencjalny wpływ na równowagę sektora finansów publicznych. Inaczej mówiąc, sprowadza się często do następującego uproszczonego pytania: jak wysoką można stosować stopę podatkową, by została ona społecznie akceptowana, by zapewniała wystarcza- jące finansowanie wydatków państwa i w jak naj-mniejszym stopniu wywoływała efekt spustoszenia podatkowego. Niezamierzonym źródłem tego sche-matu myślenia jest zapewne krzywa Laffera, której nieco inna interpretacja może nadać głębszy sens, szczególnie wówczas, gdy odwołuje się do praktyki gromadzenia środków publicznych w poszczegól-nych krajach. W przedstawionym badaniu pokazane zostaną zmiany w wydajności fiskalnej oddzielnie podatków pośrednich i podatków bezpośrednich na zmiany stawek podatkowych. Przyjmuje się zało-żenie, że w polityce fiskalnej zawierającej deficyty budżetowe, administracja państwowa zamierza albo poprawiać wydajność danin, albo ją stabilizować, czyli, że obniżanie tej wydajności oznacza w danych warunkach osiągnięcie punktu przesilenia na krzywej Laffera. Okazuje się, że granicą opodatkowania będzie dla rodzaju podatku ta stopa podatkowa, przy której wzrost stawki spowodował zmniejszenie wydajności fiskalnej (prawa strona krzywej Laffera) i zmniejsze-nie stawki spowodowało zmniejszenie wydajności fiskalnej (lewa strona krzywej Laffera).
Witold Kwaśnicki Uniwersytet Wrocławski
Witold Kwaśnicki Uniwersytet Wrocławski