• Nie Znaleziono Wyników

STRESZCZENIA REFERATÓW W SESJACH PANELOWYCH

Publikujemy streszczenia niektórych referatów  nadesłanych przed zamknięciem Biuletynu PTE

ŚĆ I – X KONGRES EKONOMISW POLSKICHKONOMCI DLA ROZWOJU

przedsiębiorstwa niefinansowe, nienotowane na gieł-dzie papierów wartościowych (niepubliczne). Wnioski  z obserwacji empirycznych skutków nieprowadzenia  rachunkowości przez zdecydowaną większość przed-siębiorców w Polsce zostaną przedstawione z dwóch  perspektyw: popytowej i podażowej. Przedstawimy  przyczyny i skutki bagatelizowania znaczenia jako-ści informacji sprawozdawczej dla kształtowania  struktury kapitałowej i wykorzystywania możliwo-ści rozwojowych przez przedsiębiorstwa. Natomiast  od strony podażowej przedstawimy wyniki badania  determinant, mechanizmu i skutków redystrybucji  oszczędności przedsiębiorstw niefinansowych za  pośrednictwem udzielanych pożyczek. Podstawą  dla referatu jest autorska książka wydana w 2018  roku, która inspiruje czytelnika do refleksji nad rolą  informacji finansowej w dostępie przedsiębiorstw do  źródeł finansowania.

Robert Ciborowski

Uniwersytet w Białymstoku

Proces learning ‑economy w regionach słabo rozwiniętych (przykład Polski północno ‑wschodniej) Zdolność do innowacji jest obecnie jednym z najważ- niejszych czynników decydujących o międzynarodo- wej konkurencyjności i rozwoju gospodarczym re-gionu. Badania porównawcze wskazują, że działalność  innowacyjna w regionach peryferyjnych jest bardzo  ograniczona. Dodatkowo występuje charakter lokalny. 

W związku z tym coraz większą wagę przywiązuje  się do kwestii innowacji w regionach peryferyjnych,  gdzie stworzenie skutecznej polityki innowacyjnej  pozostaje głównym wyzwaniem. Taka polityka musi  uwzględniać specyficzne warunki często silnie spola-ryzowanych regionów. Polska północno ‑wschodnia  pozostaje jednym z mniej innowacyjnych regionów  rozszerzonej Unii Europejskiej. Jest to prawdopo-dobnie wynikiem otoczenia instytucjonalnego, które  nie odzwierciedla wymogów nowoczesnej konku-rencyjności międzynarodowej. Kapitał i struktura  produkcji są „nisko technologiczne” i nie spełniają  wymogów międzynarodowej konkurencji handlowej,  przede wszystkim konkurencji pozacenowej. Dlatego  też learning ‑economy, a zwłaszcza międzynarodowy  transfer technologii, może stać się kluczowym czyn- nikiem determinującym naturę i dynamikę proce-sów rozwojowych, a także wpływającym na przyszłe  zdolności Polski północno ‑wschodniej do innowacji. 

Import nowych technologii powinien wspierać pro-cesy modernizacyjne w firmach i stwarzać szanse  rozwojowe regionu.

Anna Czech

Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach Sławomir Czech

Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Równość skonstruowana.

Migawki z dziejów modelu szwedzkiego Przedmiotem zainteresowania opracowania jest rów-ność ekonomiczna właściwa szwedzkiemu modelowi  społeczno ‑gospodarczemu. Pokazujemy, że nie była  ona spontanicznym wynikiem rynkowych procesów  gospodarczych ani efektem społecznego przywią-zania do określonej idei, ale konstrukcją polityczną  wynikającą ze zbieżności interesów kluczowych grup  nacisku – związków zawodowych, partii socjaldemo-kratycznej oraz – co nie mniej ważne – organizacji  biznesu. Miała ona istotne znaczenie nie tylko dla  egalitarnego światopoglądu robotniczo ‑partyjnego,  lecz  także  odgrywała  niebagatelną  rolę  na  rynku  pracy i w polityce gospodarczej państwa. Polityczne  i systemowe przywiązanie do tej równości wygasło  jednak wraz z końcem zbieżności interesów, co nastą-piło w latach 80. XX wieku. Współcześnie Szwecja  wciąż pozostaje krajem o relatywnie wysokiej rów-ności ekonomicznej, ale należy to przypisać raczej  instytucjonalnej inercji niż jej walorom systemowym. 

W przyszłości będzie się obserwować coraz dynamicz-niejszy przyrost nierówności dochodowych w tym  kraju. Co jednak istotne, kazus Szwecji pokazuje,  że skuteczna implementacja równości jest wynikiem  przemian systemowych (a nie spontanicznych i jed- nostkowych działań), które są możliwe przy zbudowa-niu odpowiednio szerokiej koalicji politycznej.

Bazyli Czyżewski

Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu Współautor: Aleksander Grzelak

Znaczenie czynników wytwórczych gospodarstw rolnych w regionach UE dla ekoefektywności Niejednokrotnie w literaturze tematu podnoszony  jest problem dotyczący wpływu gospodarstw rolnych  na środowisko. Pytaniem otwartym pozostaje czy  transformacja nakładów środowiskowych na efekty  produkcyjne jest bardziej efektywna w jednostkach  większych, czy mniejszych? Problem ten nie jest bez  znaczenia dla kierunków ewolucji wsparcia rolnictwa  w ramach wspólnej polityki rolnej (WPR) w przy-szłej perspektywie budżetowej UE. Głównym celem  opracowania jest rozpoznanie wpływu czynników 

wytwórczych (ziemi, pracy, kapitału) gospodarstw  rolnych w krajach UE na kształtowanie się ekoefek-tywności. Termin „ekoefektywność” definiowany jest  z perspektywy środowiskowej wartości zrównoważo-nej (environmental sustainable value). Zakres podmio-towy badań odnosi się do sytuacji tzw. przeciętnych  gospodarstw rolnych z regionów UE‑28, natomiast  zakres czasowy dotyczy lat 2004–2015. W artykule  wykorzystujemy analizę danych panelowych z wy-korzystaniem modelowania within ‑between. Główne  wnioski z badań są następujące: 1) wyższe wyposaże- nie kapitałowe, a niższe w czynnik pracy działa ko- rzystnie na ekoefektywność. Oznacza to, że gospodar-stwa kapitałochłonne efektywniej transformują dane  nakłady środowiskowe na efekty produkcyjne; 2) naj-silniejsze relatywne oddziaływanie na kształtowanie  się ekoefektywności odnotowano dla kapitału. Z kolei  wpływ czynnika pracy i ziemi był negatywny na ESV; 

3) w kolejnej perspektywie budżetowej WPR nadal  wspierać inwestycje, przyjazne dla środowiska.

Marek A. Dąbrowski

Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

Globalny cykl finansowy jako ograniczenie niezależności polityki pieniężnej w krajach na średnim poziomie rozwoju W ostatnich latach w literaturze ekonomicznej dokonał  się renesans zainteresowania zależności między sferami  finansową i realną gospodarki, co bez wątpienia wiązało  się z wybuchem światowego kryzysu finansowego. Jed- nym z ważniejszych obszarów ożywionej debaty ekono-micznej stały się relacje zachodzące między stabilnością  finansową i stabilnością makroekonomiczną. Przed  kryzysem światowym relacje między tymi rodzajami  stabilności były analizowane w kontekście kryzysów fi-nansowych i wskaźników wczesnego ostrzegania przed  nimi. Doświadczenie światowego kryzysu finansowego  i następującego po nim długotrwałego spowolnienia go-spodarczego przyczyniły się do sformułowania nowych  poglądów na temat znaczenia czynników finansowych  w funkcjonowaniu gospodarki,  m. in. hipotezy obcią- żającego gospodarkę cyklu finansowego oraz zakwe- stionowania adekwatności tzw. trylematu makroekono-micznego do opisu rzeczywistości gospodarki otwartej. 

Oba poglądy zakładają występowanie zjawiska cyklu  finansowego, który ogranicza pole wyboru w polityce  pieniężnej, zwłaszcza w warunkach otwartości na prze-pływy kapitału. Celem referatu jest zbadanie, w jakim  stopniu tego rodzaju ograniczenie odnosi się do polityki  pieniężnej w krajach na średnim poziomie rozwoju,  jak i możliwych zmian, do których doszło w tej sferze  w okresie po światowym kryzysie finansowym.

Marian Gorynia

Katarzyna Mroczek ‑Dąbrowska Anna Matysek ‑Jędrych

Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

Ekonomiczne wyzwania Polski wobec brexitu Decyzja o brexicie, tj. wystąpieniu Wielkiej Brytanii  ze struktur Unii Europejskiej (UE), wywołała nieusta- jącą debatę na temat potencjalnych negatywnych kon-sekwencji, jakie ten proces może i prawdopodobnie  będzie mieć, zarówno dla Wielkiej Brytanii, jak i dla  pozostałych krajów UE‑27. Po kryzysie zadłużenia  w strefie euro, kryzysie instytucjonalnym w całej Unii  Europejskiej i kryzysie migracyjnym, Europa wydaje  się stać w obliczu kolejnego problemu – tzw. neonacjo-nalizmu. Wyniki referendum budzą niepokój – przede  wszystkim w Wielkiej Brytanii, ale wpływają również  na pozostałe kraje członkowskie. Celem niniejszego  artykułu jest sprawdzenie, w jakim stopniu Polska  i poszczególne branże polskiej gospodarki mogą i po-winny w rzeczywistości obawiać się brexitu.

Krzysztof Jajuga

Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Ewolucja koncepcji w naukach ekonomicznych a zmiany technologiczne Referat przedstawia następujące kwestie: – systema- tyka najważniejszych zmian technologicznych w ostat-nich latach (np. algorytmy AI, technologia łańcucha  bloków, robo doradztwo); – możliwa ewolucja podejść  naukowych w dyscyplinie ekonomia i finanse, wynika-jących z tych przemian; – odzwierciedlenie przemian  naukowych w dydaktyce.

Andrzej Jakubowicz

Rada Naukowa Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego

Spadek i wzrost gospodarczy w okresie polskiej transformacji gospodarczej W swoim referacie zaprezentuję rozmiary wytworzo-nego w Polsce PKB począwszy od 1989 r. w oparciu  o dane GUS. Prezentacja zostanie dokonana w prze- kroju poszczególnych ekip rządowych. Wpływ wzro- stu cen na prezentowane liczby zostanie wyelimi-nowany. W oparciu o analizę „Listy 500” (struktura 

ŚĆ I – X KONGRES EKONOMISW POLSKICHKONOMCI DLA ROZWOJU własnościowa) nastąpi próba określenia roli kapitału 

zagranicznego w tworzeniu polskiego PKB.

Poniżej przedstawiam w punktach treść referatu.

1.   Analiza wpływu ustaleń tzw. „Planu Balcerowicza” 

na przekształcenia polskiej gospodarki.

2.   Rezultaty gospodarcze w przekroju poszczególnych  ekip rządowych.

  2.1   Pierwsze cztery lata (1990–1993).

  2.2   Rządy lewicy – I okres (1994–1997).

  2.3   Rządy prawicy (1998–2001).

  2.4   Rządy lewicy – II okres (2002–2005).

  2.5   Dwa lata Prawa i Sprawiedliwości (2006–

2007).

  2.6   Rządy Platformy Obywatelskiej – I okres  (2008–2011).

  2.7   Rządy Platformy Obywatelskiej – II okres  (2012–2015).

  2.8   Rządy  Prawa  i  Sprawiedliwości  (2016–

2017).

3.   Rola kapitału zagranicznego w tworzeniu polskiego  4.   Co dalej? Problemy przyszłości.PKB.

Iwona Jakubowska ‑Branicka

Instytut Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytet Warszawski

Rynek firm pożyczkowych w Polsce – funkcje i dysfunkcje W referacie poruszone będą następujące zagadnie-nia:•  identyfikacja i charakterystyka rynku firm pożycz-kowych w Polsce – płaszczyzna ekonomiczna  i socjologiczna.

profil klienta firm pożyczkowych w Polsce

• nowoczesne  technologie  na  rynku  firm 

po-• życzkowych w Polsce oraz ich wpływ na profil  klienta.

społeczna i prawna sytuacja klientów firm po-• życzkowych w Polsce.

regulacje  prawne  rynku  firm  pożyczkowych 

• w Polsce.

Konkluzja: mamy do czynienia z potrójnym, kaska-dowym wykluczeniem klientów firm pożyczkowych  w Polsce: wykluczenie ekonomiczne prowadzi do  wykluczenia z rynku tradycyjnych usług bankowych,  a w konsekwencji do wykluczenia prawnego i oby-watelskiego.

Problem do rozważenia: rola państwa w regulacji  rynku firm pożyczkowych w Polsce – jakie regulacje  prawne mogą zapobiec wykluczeniu obywatelskiemu  ludzi nie spełniających warunków zdolności kredy-towej.

Stanisław Kasiewicz

ALTERUM Ośrodek Badań i Analiz Systemu Finansowego

Współautor: Lech Kurkliński

Regulacyjna zasada proporcjonalności a dominacja globalnych platform cyfrowych Proces rozwoju i transformacji gospodarek w konfron-tacji z megatrendami występującymi w XXI wieku  powodują, że tradycyjne fundamenty konkurowania  i osiągania konkurencyjności przez przedsiębiorstwa  stają się coraz bardziej kruche, a tradycyjne mechanizmy  mniej skuteczne. Wobec nowych uwarunkowań kon-kurowania takich jak: ekosystemy, algorytmy, cyfrowe  modele biznesowe, Big Data, aplikacje API, czy nowe  regulacje, na znaczeniu zyskują platformy cyfrowe. 

Sytuacja ta prowadzi do powstawania na niespotykaną  skalę siły (pozycji monopolistycznej) globalnych plat-form, zwłaszcza tych określanych mianem  GAFA i BAT. 

Na zagadnienie to nakłada się pozycja europejskich  platform, która jest wyjątkowo słaba. Przeprowadzone  badania w obszarze przestrzegania zasad uczciwej kon-kurencji jednoznacznie wskazują, że dominujące firmy  technologiczne nadużywają swej pozycji konkuren-cyjnej. Kontrola administracyjna tych gigantów jest  iluzoryczna, nawet na obszarze UE. Co więcej, działania  chroniące konkurencję podejmowane przez Komisję  Europejską koncentrują się na nakładaniu kar i zaostrza-niu przepisów, które w minimalnym stopniu zmieniają  rynkową rolę tych gigantów technologicznych. W tych  okolicznościach celem opracowania z jednej strony jest  pokazanie, jakie metody redukowania pozycji tych domi-nujących podmiotów były stosowane przez regulatorów  europejskich, a z drugiej strony wskazanie na regulacyjną  zasadę proporcjonalności, jako instrumentu przywróce-nia równowagi w systemie konkurowania firm.

Ryszard Kata Wydział Ekonomii Uniwersytet Rzeszowski Współautorzy:

Andrzej Czyżewski, Anna Matuszczak

Dochody gospodarstw domowych rolników – problem dynamiki, parytetu i nierówności Badania przeprowadzono w celu ustalenia poziomu  i dynamiki dochodów rozporządzalnych rolników  w Polsce w latach 1995–2017, a także określenia  tendencji  w  zakresie  luki  dochodowej  rolników  względem innych grup społeczno ‑zawodowych. Po-nadto analizowano wewnątrzsektorowe nierówności 

dochodów  rozporządzalnych  gospodarstw  rolni-czych. Zakres czasowy badań, obejmujący okres  przed przystąpieniem Polski do UE (1995–2003)  i okres poakcesyjny (2004–2017), umożliwił ana-lizę dochodów rolników w odmiennych warunkach  polityki rolnej, a tym samym dla różnych poziomów  wydatków budżetowych na rolnictwo. Wykazano,  że wydatki budżetowe na rolnictwo, obok wolu-menu produkcji rolnej i dochodów pozarolniczych,  są najważniejszą determinantą dochodów rozpo-rządzalnych rolników. W okresie przedakcesyjnym  (1995–2003), w warunkach niskich wydatków budże-towych na rolnictwo, obserwowano poszerzanie się  luki dochodowej między rolnikami a innymi grupami  społeczno ‑zawodowymi. Znaczący wzrost wydatków  budżetowych na rolnictwo w okresie poakcesyjnym,  pochodzących z budżetu krajowego i funduszy UE,  przyczynił się do realnego wzrostu dochodów rolni- ków, a także stopniowej – ale wciąż niepełnej – kon-wergencji dochodowej rolników. Proces pogłębiania  się nierówności dochodowych w obrębie gospodarstw  domowych rolników postępował zarówno w okresie  przedakcesyjnym, jak i po roku 2004. Przeprowa-dzona analiza wskazuje jednak, że rosnące wydatki  budżetowe na rolnictwo w okresie poakcesyjnym  spowolniły ten proces.

Bogdan Klepacki

Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Kierunki i możliwości zastosowania rolnictwa precyzyjnego w Polsce Rolnictwo jest najstarszym działem gospodarki naro-dowej i przez tysiąclecia było podstawowym źródłem  utrzymania i zatrudnienia ludzi. W erze industrialnej  i postindustrialnej relatywnie straciło na znaczeniu,  ponieważ jego rozwój odbywał się wolniej aniżeli  działalności wytwórczej poza rolnictwem. W krajach  wysoko rozwiniętych jego udział w tworzeniu PKB  spadł nawet poniżej 1%. Powszechnie uznawane jest  ono za dział tradycyjny, mało nowoczesny, a biorąc  pod uwagę łatwość importu żywności przez bogate  kraje – wręcz schyłkowy. Tymczasem, rolnictwo  staje się działem bardzo nowoczesnym, wydajnym  i chłonnym na postęp technologiczny. Wyrazem tego  jest powstanie, upowszechnienie i sukcesy rolnictwa  precyzyjnego, wykorzystującego połączenie nowo- czesnej techniki w postaci wysokowydajnych i precy-zyjnych maszyn, coraz lepszych środków obrotowych  z systemami informatycznymi oraz przy wykorzysta-niu najnowszych osiągnięć wiedzy agronomicznej. 

Rolnictwo precyzyjne, początkowo traktowane jako 

nowinka, staje się coraz szerzej stosowanym sposobem  gospodarowania w nowoczesnym rolnictwie. W opra-cowaniu postawiono za cel rozpoznanie kierunków  wdrażania oraz możliwości rozszerzenia zastosowania  tego rolnictwa w warunkach polskich. W opracowaniu  wykorzystano literaturę polską i zagraniczną oraz  dostępne dane statystyczne.

Luiza Kostecka ‑Tomaszewska Uniwersytet w Białymstoku

Rola polityki przemysłowej w procesie konwergencji gospodarczej Referat porusza problematykę bezpieczeństwa eko- nomicznego rozumianego jako długookresowa zdol-ność gospodarki do osiągania relatywnie szybkiego,  trwałego i niezagrożonego wzrostu gospodarczego  oraz tworzenia warunków sprzyjających podwyż-szaniu poziomu szeroko rozumianego dobrobytu  obywateli w warunkach wolego handlu i swobod-nego przepływu czynników wytwórczych (w tym  zwłaszcza kapitału w formie BIZ). Nieodłącznym  elementem  wzrostu  i  rozwoju  gospodarczego  są  zmiany strukturalne, które z jednej strony mogą być  stymulatorem, a z drugiej strony barierą na drodze  wzrostu gospodarczego i czynnikiem zwiększającym  ryzyko wejścia w pułapkę średniego rozwoju (pułapkę  konwergencji). Z kolei tempo zmian strukturalnych  jest uwarunkowane wieloma czynnikami, do któ-rych można zaliczyć: rozmiary i strukturę popytu  krajowego oraz eksportu, postęp techniczny, zasoby  naturalne, zasoby i jakość kapitału ludzkiego, uwa-runkowania instytucjonalne oraz infrastrukturalne. 

Zatem aktywna polityka przemysłowa w powyższych  obszarach jest niezbędnym warunkiem zainicjowa-nia lub przyspieszenia procesu zmian strukturalnych  w pożądanym kierunku.

Aneta Kosztowniak

Uniwersytet Technologiczno ‑Humanistyczny im. K. Pułaskiego w Radomiu

Aktywność grup kapitałowych na rynku FIZ w Polsce, z uwzględnieniem mechanizmów optymalizacji podatkowej Grupy kapitałowe prowadzące zróżnicowaną dzia-łalność gospodarczą (finansową i niefinansową),  wykorzystują rynek funduszy inwestycyjnych do  realizacji działalności inwestycyjnej lokując wolne  środki finansowe, absorpcji kapitału, dywersyfikacji 

ŚĆ I – X KONGRES EKONOMISW POLSKICHKONOMCI DLA ROZWOJU ryzyka,  segmentacji  (wydzielenia)  określonych 

przedsięwzięć  inwestycyjnych  itd.  Oprócz  tych  aktywności grupy te podejmują również działania  optymalizacji podatkowej powołując tzw. spółki  celowe i podmioty transparentne podatkowo, które  współpracują z podmiotem dominującym, tj. fun-duszem inwestycyjnym zamkniętym (FIZ). Celem  opracowania jest analiza aktywności podmiotów  powiązanych kapitałowo w ramach FIZ w Polsce  w latach 2010–2018, z uwzględnieniem mechani-zmów optymalizacji podatkowej. Zmiany polityki  inwestycyjnej grup kapitałowych, w tym zwłaszcza  podmiotów niefinansowych wyrażone  m. in. w zmia-nach struktury stanu aktywów FIZ w analizowanych  latach świadczą o działaniach adaptacyjnych do  zmian przepisów podatkowych, w tym w podatku  dochodowym. Jednym z mechanizmów dostoso-wawczych przedstawionych w opracowaniu było  wykorzystanie emisji obligacji przez spółki trans-parentne (zależne) do zakupu udziałów w spółce  dominującej (FIZ). Koszty odsetek od obligacji  wykorzystane były do pomniejszenia dochodów  z udziału do opodatkowania w spółkach zależnych. 

Mechanizm ten stosowany był w Polsce przez grupy  powiązane kapitałowo w związku z objęciem opo-datkowaniem od 1.01.2017 roku przychodów FIZ  z udziału w spółkach transparentnych.

Grzegorz Kotliński

Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

Strategiczne wyzwania stawiane polskiej bankowości przez zmiany w jej otoczeniu Celem opracowania jest wytypowanie i scharakte-ryzowanie zjawisk, które w najbliższej przyszłości  będą determinowały zmiany w polskiej bankowości,  z uwzględnieniem wybranych – zdaniem autora –  możliwych do uznania za najbardziej prawdopodobne  trendów zmian w otoczeniu: gospodarczym, prawno‑

‑instytucjonalnym i społecznym banków działających  w naszym kraju. Konsekwencje rewolucji informa-cyjnej, jaka dokonała się w Polsce po przyjęciu do  Unii Europejskiej są powierzchownie znane, jednak  w obszarze finansów i bankowości, trafiły na inny  grunt, ponieważ banki, które zdecydowanie domi-nują w polskim systemie finansowym, były do niej,  w odróżnieniu od innych branż i dziedzin naszego  życia, przygotowane. Nie odgrywały roli biernej,  ale aktywną! To ich pracownicy kształtowali po-trzeby i kreowali popyt na tworzone usługi (wtedy  bankowości elektronicznej). Postęp techniczny jest  jednak tak szybki, a jego społeczna akceptacja tak  wielka, że wyprzedził wprowadzanymi innowacjami 

nawet zamiary dobrze planujących swoją działalność  decydentów bankowych. W zakresie rozwoju usług  mobilnych, opartych na wykorzystywaniu smartfo-nów i bogactwa szybko tworzonych aplikacji, banki  przestały kreować popyt, a tylko z trudem dotrzy-mują kroku rosnącym potrzebom użytkowników tych  technologii. Szansą na odzyskanie roli aktywnego  kreatora potrzeb klientów dla działających w Pol-sce banków są automatyzacja i robotyzacja obsługi  i świadczenia usług.

Anna Krajewska Stefan Krajewski Politechnika Warszawska

Płaca minimalna jako kontrowersyjne narzędzie kształtowania dochodów W  okresie  transformacji  polskiego  systemu  go-spodarczego płaca minimalna była (i ciągle jest)  postrzegana jako bardzo kontrowersyjne narzędzie  kształtowania dochodów. Od początku dominowały  poglądy, wyrażane przez przedsiębiorców, polityków,  przedstawicieli rządu i środowiska ekonomistów,  że płaca minimalna (zwłaszcza jej podwyższenie)  utrudnia, albo wręcz uniemożliwia prowadzenie  racjonalnej polityki dochodowej i pogarsza efek-tywność  na  wszystkich  poziomach  gospodarki. 

Wskazywano, że podnoszenie płacy minimalnej  przyczynia się do wzrostu bezrobocia, wywołuje  inflacyjną spiralę płacowo ‑cenową, wywiera presję  na wzrost świadczeń socjalnych, pogłębia rozmiary  szarej strefy, obniża konkurencyjność gospodarki. 

W referacie przytaczamy dane statystyczne, które  nie potwierdzają tych obaw. Te fakty były w znacznej  mierze ignorowane i dalej postrzegano płacę mini-malną przez pryzmat doktryny liberalno ‑rynkowej  interpretowanej zgodnie z narracją narzuconą przez  Leszka Balcerowicza. W ostatnich latach płaca mi-nimalna obarczona została funkcją polityczną, co  doprowadziło do wprowadzenia innych niż dotych-czas stosowane kryteriów oceny jej przydatności. 

Dopóki zwolennicy któregoś z tych dwóch podejść  (liberalno ‑rynkowego lub politycznego) będą decy-dowali, jaka ma być rola płacy minimalnej w Polsce,  dopóty będzie ona instrumentem pełniącym nieja-sno określone i niespójne funkcje, często sprzeczne  z innymi elementami polityki dochodowej. A z tą  polityką płaca minimalna powinna być zsynchro-nizowana. Byłoby też wskazane, żeby podejście do  płacy minimalnej w Polsce nie odbiegło znacząco  od przyjętego w większości państw UE (a zwłaszcza 

„starej” 15), jeżeli mamy w Unii pozostać i być jej  integralną częścią.

Hanna Kuzińska

Akademia Leona Koźmińskiego

Praktyczne ujęcie granicy opodatkowania Teoria ekonomii na wiele sposobów definiuje gra-nicę opodatkowania, wskazując przede wszystkim jej  potencjalny wpływ na równowagę sektora finansów  publicznych. Inaczej mówiąc, sprowadza się często  do następującego uproszczonego pytania: jak wysoką  można stosować stopę podatkową, by została ona  społecznie akceptowana, by zapewniała wystarcza- jące finansowanie wydatków państwa i w jak naj-mniejszym stopniu wywoływała efekt spustoszenia  podatkowego. Niezamierzonym źródłem tego sche-matu myślenia jest zapewne krzywa Laffera, której  nieco inna interpretacja może nadać głębszy sens,  szczególnie wówczas, gdy odwołuje się do praktyki  gromadzenia środków publicznych w poszczegól-nych krajach. W przedstawionym badaniu pokazane  zostaną zmiany w wydajności fiskalnej oddzielnie  podatków pośrednich i podatków bezpośrednich na  zmiany stawek podatkowych. Przyjmuje się zało-żenie, że w polityce fiskalnej zawierającej deficyty  budżetowe, administracja państwowa zamierza albo  poprawiać wydajność danin, albo ją stabilizować,  czyli, że obniżanie tej wydajności oznacza w danych  warunkach osiągnięcie punktu przesilenia na krzywej  Laffera. Okazuje się, że granicą opodatkowania będzie  dla rodzaju podatku ta stopa podatkowa, przy której  wzrost stawki spowodował zmniejszenie wydajności  fiskalnej (prawa strona krzywej Laffera) i zmniejsze-nie stawki spowodowało zmniejszenie wydajności  fiskalnej (lewa strona krzywej Laffera).

Witold Kwaśnicki Uniwersytet Wrocławski

Witold Kwaśnicki Uniwersytet Wrocławski