W roku sprawozdawczym nie znalazła jeszcze praca w tym dziale hodowli organizacyjnego rozwiązania, po
nieważ brak funduszów i sil wykonawczych na to nie pozwolił.
Nieznaczną kwotę, jaka stała do dyspozycji, prze
znaczono na założenie 2 stacyj rozpłodowych: 1. u p. Ma
kowskiego w Słomionce, po w. Tarn. Góry i 2. up. "Wło
darczyka w Radzionkowie, pow. Tarn. Góry.
Wiosną 1930 r. zorganizował Związek Śląskich Rol
ników i Związek Młodzieży Ludowej w Mikołowie kon
kurs wychowu prosiąt i tuczu słoninowego w kilku zespo
łach celem zapoznania uczestników z racjonalnym wycho
wem prosiąt i ekonomicznym sposobem tuczenia. Wobec tego, że Min. Roi. zatwierdziło konkurs tuczenia słonino
wego i na ten cel wyłącznie wyasygnowało fundusze, pozo
stawały zmontowane zespoły pod nadzorem wymienionych na wstępie organizacyj. Jesienią przejmie Wydział facho
we kierownictwo w przeprowadzeniu konkursu tuczenia trzody chlewnej.
Na obszarze Województwa tylko w 2 powiatach przeprowadza się licencję knurów, przeznaczonych do pokrywania obcych macior, mianowicie: w powiecie lu- blinieckim i tarnogórskim. Uznawanie knurów odbywa się równocześnie z licencją buhai. W roku 1929-30 licencjo
nowano w powiecie lublinieckim 29 knurów, w tarnogór
skim 4 knury. W stosunku do rzeczywistego zapotrzebo
wania jest to ilość niewystarczająca, lecz brak świadczeń ze strony samorządu gminnego na kupno i utrzymanie knurów, oraz brak funduszów na zakładanie stacyj
roz-129 —
płodowych nie pozwalają na uzupełnienie potrzebnej ilo
ści knurów. W materjale rozpłodowym przeważa typ podrasowanej, względnie uszlachetnionej świni krajowej.
Pozostałe powiaty rolnicze: rybnicki, pszczyński, bielski i cieszyński zaopatrują się w materjał rozpłodowy zwyczajem dobrowolnego układu między gospodarzami w gminie. W tych powiatach przeważa typ świni, po
prawionej średnią białą angielską oraz uszlachetnioną i szlachetną świnią niemiecką. Cieszyńskie słynie z produk
cji prosiąt do chowu, które eksportuje do innych dzielnic kraju i do Czechosłowacji.
Z większych chlewni, produkujących materjał roz
płodowy, wymienić należy następujące chlewnie:
1. Inż. Albinowski, Belk, po w. Rybnik, 2. Majchrzakowski, Stanowice, pow. Rybnik, 3. Fry da Dzimierz, pow. Rybnik,
4. Dr. Scholz, Zawiść, pow. Pszczyna, 5. Dr. Scholtz, Łyski, pow. Rybnik, 6. Matzura, Wyry, pow. Pszczyna, 7. Folwark Babienica, pow. Lubliniec, 8. Krebs, Hadra, pow. Lubliniec,
9. Balestroem, Kochcice, pow. Lubliniec, 10. Branny, Simoradz, pow. Cieszyn.
W ubiegłym roku opracował Śląski Urząd Woje
wódzki projekt nowych przepisów dla Centralnej Tar
gowicy w Mysłowicach i dla przyszłej Kasy targowej, które mogą mieć poważne znaczenie w organizacji zbytu trzody chlewnej na drodze spółdzielczej. Komisja do no
towania cen na Centralnej Targowicy działała do końca roku sprawozdawczego w niezmienionym składzie.
Godną wzmianki jest inicjatywa Min. Roln., które opracowało szczegółowy plan pracy, zmierzającej do zra
cjonalizowania i podniesienia hodowli trzody chlewnej w Polsce.
Ustalenie kierunków hodowlanych i metod pracy przyczyni się niezawodnie do przystosowania produkcji do wymagań rynku wewnętrznego i potrzeb eksporto
wych, prowadząc w rezultacie do podniesienia opłacal
9
— 130 —
ności chowu trzody chlewnej. Uwzględniając stan fak
tyczny, ustalono dla Województwa Śląskiego kierunek produkcji mięsno-tłuszczowej z uwzględnieniem produkcji mięsnej i bekonowej w rejonie mleczarń spółdzielczych.
Zwiększenie pogłowia trzody chlewnej nie wchodzi w ra
chubę, natomiast konieczna jest poprawa materjalu hodo
wlanego, intensyfikacja produkcji mięsno-tłuszczowej, wzgl. bekonowej oraz organizacja zbytu. Zmienność kon- junktury handlowej w sprzedaży żywca, oraz grasujące często choroby zaraźliwe, wymagają zbiorowych środków zapobiegawczych.
Owczarstwo.
Chów owiec koncentruje się wyłącznie na niewielkim obszarze Beskidu Śląskiego. Głownem oparciem owczar
stwa górskiego są ekstensywnie prowadzone gospodarstwa szałasowe, w których owca znajduje bardzo skromne wa
runki utrzymania.
Ogólna ilość w tym rejonie chowanych owiec docho
dzi do 3000 sztuk. Owce górskie należą do typu cakla przekrzyżowanego opasowemi, krótkowełnistemi owcami angielskiemi i odpowiadają wszechstronnemu kierunkowi użytkowemu z produkcją wełny i mleka na pierwszym planie.
Niewłaściwe zagospodarowanie pastwisk górskich i innych użytków rolnych jest powodem ogólnego niedo
statku paszy w gospodarstwach górskich i w Związku z tern przyczyna prymitywnego i nieekonomicznego cho
wu zwierząt. Wychodząc z założenia, że o podniesieniu hodowli w rejonie górskim zadecyduje zracjonalizowanie uprawy łąk i pastwisk oraz gospodarki rolnej, utworzono Komitet Fachowy do spraw meljoracji szałasów, który przystąpił do założenia wzorowej stajni halnej ze zbior
nikiem na gnojownicę na Kotarzu celem uporządkowania gospodarki nawozowej, oraz do próbnej meljoracji sza
łasu nawozami sztucznemi. Podobne urządzenia mają pow
stać na szałasie Gienków. Dzięki funduszom Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego przystąpiła nadto Izba do urzą
dzenia trzech przykładowych gospodarstw górskich u p.
Pawła Pilcha w Jaworniku, p. Moskały w Brennej i p.
Zawady w Istebnej celem propagowania urządzeń
gospo-— 132 —
Jarskich, przystosowanych do intensywniejszej gospodar
ki w górach.
Z postępem tych prac można będzie rozwinąć sku
teczniejszą działalność nad podniesieniem owczarstwa, które na równi z chowem bydła stanowić będzie główne źródło dochodu gospodarstw górskich.
RYBY.
Gospodarstwa rybne na Śląsku obejmują 3500 ha łącznej powierzchni stawów rybnych i należą do inten
sywnie i wzorowo zagospodarowanych hodowli karpia i lina.
W katowickiej części Województwa zrzeszone są gospodarstwa stawowe w Związku Rybackim Polskiego Śląska, Katowice, ul. Marjacka 17.
Pewna ilość gospodarstw rybnych na Cieszyńskim Śląsku należy wraz z hodowcami zachodniej części Wo
jewództwa Krakowskiego do Związku Właścicieli i Dzierżawców Stawów Rybnych przy Spółce Roi.-Leśnej Bielsko-Biała w Bielsku, ul. Wzgórze 18. W Bielsku znaj
duje się też giełda rybna.
Drobna i średnia własność rolna korzysta z pomocy Funduszu Meljoracyjnego przy zakładaniu stawów.