- BIBLIOTEKA”
- to tem at konferencji zorganizowanej 29 kwietnia 2004 r. w Specjalnym Ośrodku Szkolno-W ychowawczym w Głubczycach z inicjatywy Pedagogicznej Biblioteki W o
jew ódzkiej w O polu Filii w G łubczycach i Koła Stowarzyszenia B ibliotekarzy Pol
skich przy tejże filii.
Inaugurowała ona uroczystości zw ią
zane z obchodami „Tygodnia Bibliotek”
w Głubczycach, ogłoszonego przez Zarząd Główny Stowarzyszenia Bibliotekarzy Pol
skich, który uwzględniając długoletnią tra
dycję upowszechniania książki i fakt formal
nego przystąpienia Polski do struktur Unii Europejskiej, wyznaczył go w dniach 8 -1 5 maja br. pod hasłem „Biblioteki w Europie były zawsze”.
Miejsce Polski w nowej Europie zale
żeć będzie niewątpliwie od wykształcenia, kwalifikacji społeczeństwa i jego mądrości.
A tym czasem, ja k stwierdza prof. Jadw i
Uczeń, książka, biblioteka to trzy pod
stawowe filary pracy nauczycieli biblioteka
rzy szkolnych, i nie tylko, stąd problematy
ka konferencji skupiła się wokół książki dla ucznia.
Na d z ie c ię c ą p o trze b ę o b co w a n ia z książką niebagatelny wpływ m ają dorośli
pośrednicy, którzy w istotny sposób odpo
w iadają za dobór lektury, konkretyzację tre
ści literackich i oczywiście za sam fakt kon
taktu z książką. W dzieciństw ie bowiem - j a k mawiał prof. Jerzy Cieślikowski - za
wiera się najczęściej małżeństwo z książ
ką i to bez rozwodu na całe życie, co po
tw ierdzają zresztą badania prof. Jadwigi Andrzejewskiej.2
Bardzo ważnym pośrednikiem słowa s ą też bibliotekarze, którzy starają się, by w miarę swoich możliwości usuwać barie
ry między młodym czytelnikiem a światem książek3.
W spotkaniu uczestniczyło 59 osób.
W śród gości obecni byli: wizytator Kurato
rium Oświaty w Opolu - Halina Nowacka, Dyrektor Zakładu Narodowego im. Osso
lińskich -W o jc ie c h Karwacki, zastępca red.
naczelnego „Guliwera” - Aleksandra Pethe i sekretarz red. - Aneta Satława, kierownik Wydziału Oświaty Starostwa Powiatowego została do dyrektorów szkół, bibliotekarzy szkolnych i nauczycieli szkół powiatu głub- czyckiego, zainteresowanych propagowa
niem c z yte ln ictw a i u p o w szech n ia n ie m książek. Biblioteki bowiem m ają coraz bar
dziej - je ś li tak można rzec - autorski cha
rakter, z ich dzia ła ln o ści w yzie ra coraz mocniej osobowość i kreatywne możliwo
ści ich organizatorów.
Uczestnicy konferencji w jej pierwszej części wysłuchali referatów, które uświada
miały potrzebę promocji przez dorosłych dobrej książki dla dzieci.
W pływ lite ra tu ry na rozw ój dziecka przedstawiła Beata Krzaczkowska -
psy-130
Fot. z archiwum Biblioteki Śląskiej
cholog Poradni Psychologiczno-Pedago
gicznej w Głubczycach - w referacie „Li
teratura - kreator postaw i zachow ań dziecka”. Zwróciła ona uwagę na fakt, że literatura jest głównym źródłem rozwoju ję zyka dziecka.
„Dlaczego nastolatki nie czytają?” - takie pytanie rozważał Wojciech Karwacki, dyrektor Zakładu Narodowego im. Ossoliń
skich. Z ankiety przeprow adzonej przez W ydawnictwo Ossolineum wynika, że aż 41% dzieci nie lubi czytać książek, a 42%
nie czyta nic, poza wymaganymi lekturami.
Jest to zbyt duża grupa dzieci, by nie szu
kać tego przyczyn. Wśród tych najważniej
szych, według autora referatu, jest między innymi: mało atrakcyjna oferta wydawnicza, wśród której dominują wznowienia lektur z lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych, tema
tyka w nich podejmowana jest niezrozumiała dla współczesnego czytelnika, brakuje pro
mocji młodych polskich autorów.
Jako bibliotekarz dodam jeszcze je d ną w a żn ą dla problem atyki czytelnictw a przyczynę - zbyt mało aktualna oferta czy
telnicza bibliotek - skrom ne środki nie po
zw alają na planowe uzupełnianie księgo
zbioru o nowości.
„Guliwer: czasopismo o książce dla dziecka” to kolejny podejmowany na kon
ferencji temat - i to nie bez przyczyny. To jedyny w Polsce periodyk poświęcony za
gadnieniom czytelnictwa dzieci i młodzieży.
Kwartalnik „G uliwer” adresowany jest do wszystkich, którzy są pośrednikami między dzieckiem a książką, więc także do bibliote
karzy, nauczycieli jak również do rodziców, którzy towarzyszą swoim dzieciom w rozwi
janiu zamiłowań czytelniczych. Z zagadnie
niami poruszanymi na jego łamach zapozna
ły uczestników spotkania zastępca redaktora n aczelnego-A leksandra Pethe i sekretarz redakcji - Aneta Satława. Jak mawiał Stani
sław Konarski „Bez dobrych książek nauka obyć się nie może”. Informacje usłyszane na konferencji pozwoliły uświadomić zebra
nym, że treści zawarte w czasopiśmie uła
tw ią trafne wybory i dadzą wartościującą orientację coraz bogatszej ofercie rynku wy
dawniczego.
Umberto Eco w eseju O bibliotece na
pisał „Tak więc jeśli biblioteka jest, jak chce tego Borges, modelem wszechświata, sta
rajmy się uczynić z niej wszechświat na mia
rę człowieka...” - dodajmy ucznia. Podej
m ow ane przez b ib lio te ka rzy codzienne działania zmierzają ku temu, by uczynić z bi
bliotek wszechświat na miarę czytelników, a także oczekiwań bibliotekarzy, spodziewa
jących się satysfakcji godnej wykonywane
go zawodu. Stąd też druga część konferen
cji prezentow ała w form ie kom unikatów
Biblioteka w Głubczycach, fot. z archiwum Biblioteki Śląskiej
Konkurs „Mój bohater literacki”, fot. z archiwum Biblioteki Śląskiej
przykłady praktykowanych przez biblioteka
rzy szkolnych przedsięwzięć z uczniami.
Z zainteresowaniem zebrani wysłuchali in
formacji o rozstrzygnięciu I Powiatowego Międzyszkolnego Konkursu „Mój bohater li
teracki” , promującego Kanon Książek dla Dzieci i Młodzieży, ustalonego przez Poro
zumienie Wydawców, przekazaną przez jed
ną z współorganizatorek Lucynę Łatę, na
u c z y c ie la b ib lio te k a rz a Z e s p o łu S zkó ł M echanicznych w G łubczycach, a także opowiadania Bursztynowy słonik, czytane
go przez autora Marcina Maleca, ucznia kla
sy III Szkoły Podstawowej w Gołuszowicach.
Nie przypadkiem obecna z nim była jego na
uczycielka Małgorzata Szuszkowska, która poinformowała, jak we współpracy z biblio
teką ich szkoła promuje twórczość uczniów.
Jak planować pracę Szkolnego Koła Czy
telniczego, na przykładzie swoich doświad
czeń podpowiadała nauczycielka, bibliote
karz szkolny S zkoły P odstaw ow ej nr 1 w Głubczycach, Danuta Dziedzic. O tym, że dziecko musi się stykać z książką w domu, przekonywała Helena Korus, nauczyciel bi
bliotekarz Szkoły Podstawowej nr 2 w Głub
czycach, omawiając ankietę skierowaną do osób czytających dziecku, uczniów szkół podstawowych.
Konferencji towarzyszyła prezentacja książek przeznaczonych na nagrody w kon
kursie „Mój bohater literacki” Porozumienia W ydaw ców Kanonu K siążek dla Dzieci i Młodzieży z Warszawy, prezentacja i kier
masz publikacji Zakładu Narodowego im.
Ossolińskich z W rocławia oraz prezentacja o fe rty edukacyjnej O ficyny Edukacyjnej Krzysztof Pazdro i W ydawnictw Szkolnych i Pedagogicznych z Warszawy.
Konferencję uatrakcyjnił w ystęp chóru dziewczęcego z Gimnazjum nr 1 w Głub
czycach oraz prace plastyczno-techniczne laureatów konkursu literackiego.
Promocji książki wśród dzieci trzeba się uczyć. Mam nadzieję, że konferencja była spotkaniem inspirującym do poszukiwań lepszych rozwiązań w promowaniu w arto
ściowej książki, podnoszeniu kultury czy
telniczej ucznia i działań zmierzających do tego, by biblioteki przeobrażać w instytucje żywe, atrakcyjne, przyciągające rzesze czy
telników.
1 I. Janowska-Woźniak: Państwo nie może abdykować. Rozmowa z prof. J. Kołodziejską, kierowniczką Instytutu Książki i Czytelnictwa Bi
blioteki Narodowej, „Nowe Książki” 2000, nr 11, s. 79.
2 J. Andrzejewska: Kreatywna funkcja na
uczyciela bibliotekarza, [w:] Kreatywność biblio
tekarzy: materiały z ogólnopolskiej konferencji pt.
„Społeczno-kulturalna i zawodowa aktywność bibliotekarzy”, Miedzeszyn 13-14.06.1997 r., Warszawa 1997, s. 135.
3 Zobacz m.in. G. Leszczyński: Literatura i książka dziecięca, Warszawa 2003.
132
Hanna Dymel-Trzebiatowska