Uregulowania ustawowe w podnoszeniu jakości badania

Pomimo faktu, że Krajowa Izba Biegłych Rewidentów jako samorząd zawodowy swoje istnienie zapoczątkowała w 1994 r., polscy biegli rewidenci mogli bazować na istniejących już rozwiązaniach i wzorcach międzynarodowych. Opracowane przez Międzynarodową Federację Księgowych w 1995 r. Międzynarodowe Standardy Rewizji Finansowej zostały przetłumaczone i opublikowane w Polsce w 1996 r.341

Intensywnie prowadzone działania w sferze ujednolicania regulacji międzynarodowych i dostosowywania ich do zmieniających się potrzeb rynkowych zaowocowały dużymi zmianami w zapisach następnej, nowszej wersji standardów.

W 2001 r. ukazało się kolejne wydanie Międzynarodowych Standardów Rewizji Finansowej.³⁴² Publikacja zawierała oprócz standardów również „Międzynarodowe Wskazówki dotyczące Praktyki Rewizji Finansowej.” Na uwagę zasługuje fakt, iż polski przekład Międzynarodowych Standardów Rewizji Finansowej zawierał najbardziej aktualne, opracowane pod koniec roku 2001, najnowsze wersje wskazówek dotyczących badania sprawozdań finansowych banków oraz współpracy biegłych rewidentów z nadzorem bankowym.

W 2005 roku w wyniku wspólnie podjętej inicjatywy Stowarzyszenia Księgowych w Polsce i Krajowej Izby Biegłych Rewidentów ukazał się na rynku wydawniczym przekład Międzynarodowych Standardów Rewizji Finansowej, opracowanych przez Międzynarodową Federację Księgowych IFAC. Na szczególna uwagę zasługuje fakt, że wydanie z 2005 r. obejmuje, oprócz regulacji z zakresu rewizji finansowej, usług atestacyjnych, również Kodeks etyki zawodowych księgowych.

W porównaniu do poprzednich opracowań, Międzynarodowe Standardy Rewizji Finansowej zostały poddane rozległemu procesowi zmian aktualizujących. Po raz pierwszy pojawił się standard poświęcony kontroli jakości, którego pełna nazwa brzmi: Międzynarodowy Standard Kontroli Jakości 1 „Kontrola jakości w firmach świadczących

341 Międzynarodowe Standardy Rewizji Finansowej, SKwP, Warszawa 1996 r.,

342 Międzynarodowe Standardy Rewizji Finansowej i Międzynarodowe Wskazówki dotyczące Praktyki Rewizji Finansowej, SKwP, Warszawa 2001,

170 usługi badania i przeglądu historycznych informacji finansowych oraz inne usługi atestacyjne i pokrewne”.

Użytkownicy Międzynarodowych Standardów Rewizji Finansowej, a zwłaszcza biegli rewidenci, otrzymali nowoczesne i aktualne narzędzie wspomagające ich w wykonywaniu pracy zawodowej. Doskonale istota Międzynarodowych Standardów Rewizji Finansowej została przedstawiona we wstępie publikacji z 2005 r., mianowicie: „…stanowią one źródło najlepszych rozwiązań podyktowanych troską o wysoką jakość usług rewizji finansowej, a co za tym idzie, utrzymanie zaufania opinii publicznej do badania sprawozdań finansowych.”343

Zaawansowany proces globalizacji w sposób nieustający wymusza dynamiczne zmiany w obwiązujących regulacjach dotyczących rewizji finansowej i równolegle w rachunkowości. Opracowane standardy są rezultatem pracy wielu wybitnych specjalistów, posiadających bogate doświadczenie praktyczne i teoretyczne.

W 2009 roku zakończono proces tłumaczenia i opublikowano kolejną wersję standardów, pod tytułem „Międzynarodowe Standardy Rewizji Finansowej i Kontroli Jakości.”344

W miarę postępu prac prowadzonych przez Radę Międzynarodowych Standardów Rewizji Finansowej i Usług Atestacyjnych (IAASB) przy opracowywaniu Międzynarodowych Standardów Rewizji Finansowej a następnie dokonywanych tłumaczeń, prac redakcyjnych i wydawniczych, ukazywały się poszczególne tomy zawierające standardy.

W efekcie przeprowadzonych prac, obszerne i bogate w treść Międzynarodowe Standardy Rewizji Finansowej opublikowane zostały w trzech tomach. Międzynarodowe Standardy Rewizji Finansowej zostały opracowane w sposób ułatwiający posługiwanie się nimi przy wykonywaniu czynności rewizyjnych. Wysoka jakość treści merytorycznej standardów daje możliwość wykorzystania treści i zastosowania ich w praktyce na terenie Unii Europejskiej. Biegli rewidenci otrzymali przydatne i nowoczesne narzędzie do pracy. Zestawienie zawartości opracowanych Międzynarodowych Standardów Rewizji Finansowej w poszczególnych wydaniach standardów obrazuje tabela nr 4.1.

343 Międzynarodowe Standardy Rewizji Finansowej, SKwP KIBR, Warszawa 2005, s. 6,

344Międzynarodowe Standardy Rewizji Finansowej i Kontroli Jakości, SKwP KIBR, Warszawa, tom I ukazał

171 Tabela nr 4.1 Zestawienie opracowanych Międzynarodowych Standardów Rewizji Finansowej w latach

173

Źródło: opracowanie własne na podstawie Międzynarodowych Standardów Rewizji Finansowej wydanych w okresie 1996-2010 r.

174 Dbałość o podnoszenie jakości badania sprawozdania finansowego jest procesem złożonym i ciągłym. Podstawę stanowią uregulowania ustawowe dotyczące kandydatów na biegłych rewidentów, biegłych rewidentów oraz całego samorządu zawodowego. Można stwierdzić, że proces podnoszenia jakości badania sprawozdania finansowego rozpoczyna się od chwili nabywania uprawnień przez kandydata na biegłego rewidenta. Długotrwały i pracochłonny okres zdobywania wiedzy i potwierdzanie poziomu jej przyswojenia w formie egzaminów nakłada na kandydata na biegłego rewidenta obowiązek osiągnięcia minimalnych umiejętności założonych dla wskazanych tematów.

Proces ten nie kończy się w momencie zdania końcowego egzaminu i złożenia ślubowania. Z chwilą wpisu do rejestru biegłych rewidentów, biegły rewident przyjmuje na siebie obowiązek ustawicznego kształcenia, podnoszenia i poszerzania poziomu posiadanej wiedzy. Wszystkie te czynniki wpływają na poziom jakości badania. Należy mieć oczywiście na uwadze fakt, że wszystkie wymogi narzucone obowiązującymi przepisami, czy też wynikające z innych uwarunkowań, to jest np. wewnętrznych regulacji Krajowej Izby Biegłych Rewidentów, wyznaczają minimalny poziom wiedzy, umiejętności, czy też ilości godzin szkoleniowych. Wiadomym jest, że w dobie zmieniających się przepisów i potrzeb rynkowych jest to niewystarczające. Konieczność rozwoju i uzupełniania wiedzy powinna być, a wielu sytuacjach już jest, automatycznym procesem dla osób aktywnie działających zawodowo. Biegły rewident, jako osoba zaufania publicznego i niezależny ekspert, poprzez każdą wykonywaną czynność, powinien gwarantować i poświadczać najwyższy poziom posiadanej wiedzy. Połączenie zdobytej wiedzy teoretycznej z praktycznymi umiejętnościami oraz zasadami etyki zawodowej, powinno stanowić podstawę najwyższej jakości świadczonych usług przez biegłych rewidentów.

W procesie badania sprawozdania finansowego wyraźnie widoczne są organizacyjne instrumenty kontroli jakości. Wskazać należy następujące elementy:

 wykorzystanie kontroli wewnętrznej poprzez badanie zgodności (kontroli),

 wewnętrzną weryfikację przebiegu i rezultatów badania sprawozdania finansowego,

 nadzór nad podmiotami uprawnionymi do badania sprawozdań finansowych,

 system nadzoru publicznego.

Wykorzystanie kontroli wewnętrznej jest proceduralnym elementem procesu badania i przejawia się poprzez badanie zgodności. Stąd też kwestię tą zarysowano, jako wymogi badania sprawozdania finansowego.

175 Istniejący do tej pory w podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych obowiązek wewnętrznej weryfikacji, jest warunkiem utrzymania odpowiednio wysokiego poziomu badania sprawozdań finansowych. Zasady wewnętrznej kontroli jakości, wykonywanej pracy przez biegłych rewidentów, umożliwiają wskazanie na pewne elementy pracy, zastosowane procedury, jakość wykonanej pracy, które należy udoskonalić, bądź zmienić w przyszłości. Biegłego rewidenta cechować bowiem powinny wysokie kompetencje zawodowe. Wymóg ten wynika z regulacji ustawowych odnoszących się do biegłych rewidentów i ich samorządu,³⁴⁵ również potwierdzonych w kodeksie etyki zawodowej.

Biegły rewident dokonujący weryfikacji pracy wykonanej przez innego biegłego rewidenta, poddaje kontroli i ocenie rzetelność i zgodność z procedurami oraz dopuszczalnymi metodami badania poszczególnych obszarów jednostki. Wyniki ujmowane są w protokole z weryfikacji, który obejmuje sprawdzenie kompleksowe wykonywanych czynności, począwszy od kontroli formalnej strony przeprowadzania badania, czyli skuteczności zawartych umów, a kończąc na podpisie biegłego pod raportem z badania sprawozdania finansowego. Wykaz niedociągnięć i uchybień zaobserwowanych przez osoby postronne, weryfikujące pracę biegłego rewidenta, jest cenną wskazówką w procesie ciągłego doskonalenia zawodowego.

Wskazana instytucja weryfikacji wewnętrznej to również istotny element kontroli procesu badania sprawozdania finansowego, podnoszący jego jakość. Biegli rewidenci tworzą samorząd biegłych rewidentów, zwany Krajową Izbą Biegłych Rewidentów. Przynależność do Krajowej Izby Biegłych Rewidentów jest obowiązkowa i powstaje w momencie wpisu do rejestru biegłych rewidentów. Poprzez szeroki wachlarz swoich zadań Krajowa Izba Biegłych Rewidentów dba o zapewnienie odpowiedniego poziomu usług świadczonych przez biegłych rewidentów, jednocześnie sprawując nadzór nad ich jakością.

Prawidłowe funkcjonowanie samorządu biegłych rewidentów możliwe jest dzięki wyodrębnionym organom, funkcjonującym w ramach samorządu biegłych rewidentów.

W skład Krajowej Izby Biegłych Rewidentów wchodzą następujące organy:346 Krajowy Zjazd Biegłych Rewidentów, Krajowa Rada Biegłych Rewidentów, Krajowa Komisja Rewizyjna, Krajowy Sąd Dyscyplinarny, Krajowy Rzecznik Dyscyplinarny, Krajowa Komisja Nadzoru. Organy te współpracując ze sobą, w zakresie

345 Ustawa o biegłych rewidentach i ich samorządzie, op. cit, art. 12, ust. 1, pkt 2,

346

176 ustalonych praw i obowiązków stoją na straży dbałości o dobre imię zawodu, budowanie prestiżu i zaufania publicznego.

Odpowiednią jakość badania sprawozdania finansowego zapewnić może zastosowanie kompleksowych rozwiązań, wzajemnie ze sobą powiązanych. System zapewnienia jakości badania sprawozdania finansowego został zaprezentowany w formie schematu nr 4.1.

Schemat nr 4.1 System zapewnienia jakości badania sprawozdania finansowego

Źródło: opracowanie własne

Powołanie do życia Krajowej Komisji Nadzoru, wymusza dążenie do podnoszenia jakości wykonywanych usług oraz dbałości przestrzegania istniejących przepisów i procedur przez biegłych rewidentów. Pojawia się świadomość, nie tylko wśród przedstawicieli jednostek badanych, ale również osób reprezentujących podmioty uprawnione do badania sprawozdań finansowych oraz biegłych rewidentów, istnienia kolejnego szczebla kontrolnego wykonywanych prac i świadczonych usług.

System nadzoru publicznego jest nowym organizacyjnym instrumentem powołanym decyzjami stosownych władz Unii Europejskiej. Od początku pojawienia się

177 uregulowań dotyczących nadzoru publicznego, ta forma kontroli budziła wiele emocji i kontrowersji. Wprowadzany nadzór publiczny w swoim założeniu ma spełniać rolę niezależnego organu, gwarantującego wysoką jakość świadczonych usług przez biegłych rewidentów. Takie też stanowisko zaprezentowała przewodnicząca Komisji Nadzoru Audytowego E. Chojny – Duch, zaznaczając, że nadzór publiczny ma być postrzegany jako nowoczesny i niezależny. Takie podejście jest podstawą budowania „…skutecznego systemu kontroli oraz zwiększenia jego znaczenia w świadomości społecznej…”.347 Struktura systemu nadzoru i kontroli podmiotów uprawnionych do badania sprawozdań finansowych została zaprezentowana w formie schematu nr 4.2.

Schemat nr 4.2. Struktura systemu nadzoru i kontroli podmiotów uprawnionych do badania sprawozdań

finansowych po ustanowieniu nadzoru publicznego,

Źródło: K. Sawicki, Komisja Nadzoru Audytowego i komitety audytu nowymi organami zapewnienia jakości badania sprawozdań finansowych, (w:) Rewizja finansowa w warunkach nadzoru publicznego. Materiały pokonferencyjne Jachranka 3-5 listopada 2010, KIBR, Warszawa, 2011, s. 47.

347 Rewizja finansowa w obrocie gospodarczym. Materiały pokonferencyjne, Jachranka 4-6 listopada 2009, KIBR, Warszawa, 2010, s. 13,

178 Działania Komisji Nadzoru Audytowego, jako organu nadzoru publicznego zostały szerzej przedstawione w podrozdziale 4.3 pracy.

Szczególna uwaga nadzoru nad jakością wykonywania usług przez biegłych rewidentów skupiona jest na jednostkach zainteresowania publicznego. Należy dodać, że przez jednostki zainteresowania publicznego rozumie się:348

a) „mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej emitentów papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym państwa Unii Europejskiej, (z wyłączeniem jednostek samorządu terytorialnego),

b) banki krajowe, oddziały instytucji kredytowych i oddziały banków zagranicznych, c) spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe,

d) zakłady ubezpieczeń i główne oddziały zakładów ubezpieczeń oraz zakłady reasekuracji,

e) krajowe instytucje pieniądza elektronicznego, oddziały unijnych instytucji pieniądza elektronicznego i oddziały zagranicznych instytucji pieniądza elektronicznego,

f) otwarte fundusze emerytalne oraz powszechne towarzystwa emerytalne,

g) fundusze inwestycyjne otwarte, specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte oraz fundusze inwestycyjne zamknięte, których publiczne certyfikaty inwestycyjne nie zostały dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym),

h) podmioty prowadzące działalność maklerską z wyłączeniem podmiotów prowadzących działalność wyłącznie w zakresie przyjmowania i przekazywania zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych lub w zakresie doradztwa inwestycyjnego.”

W jednostkach zainteresowania publicznego funkcjonują powoływane komitety audytu. Osoby wchodzące w skład komitetu powoływane są zazwyczaj przez radę nadzorczą lub komisję rewizyjną z pośród swojego składu.349

Rozwiązanie to nie jest stosowane w przypadku:350

 otwartych funduszy emerytalnych,

 powszechnych towarzystw emerytalnych,

 funduszy inwestycyjnych,

 oddziałów instytucji kredytowych i oddziałów banków zagranicznych,

 głównych oddziałów zakładów ubezpieczeń

 banków spółdzielczych,

348 Ustawa o biegłych rewidentach i ich samorządzie, op. cit, art. 2 pkt. 4,

349 Ibidem, art. 86 ust. 1,

350

179

 jednostek zainteresowania publicznego, w których nie powołano rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej,

 spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych.

W skład komitetu audytu powinny wchodzić co najmniej trzy osoby, a jedna z tych osób powinna posiadać kwalifikacje w dziedzinie rachunkowości lub rewizji finansowej oraz spełniać warunki niezależności.351

Niezależność w tym przypadku rozpatrywana jest z punktu widzenia braku powiązań z jednostką w zakresie posiadanych udziałów, akcji lub tytułów własności. Ten warunek nie dotyczy jedynie osób będących w komitecie audytu towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych.352

Poza tym wyjątkiem, od członków komitetu audytu zobligowanych do niezależności wymagane jest, aby w okresie ostatnich trzech latach osoba ta nie uczestniczyła w prowadzeniu ksiąg rachunkowych lub sporządzaniu sprawozdania finansowego jednostki. Nie mogą występować również powiązania rodzinne lub opiekuńcze z osobami wchodzącymi w skład organów nadzorujących, zarządzających lub administrujących jednostkę.

Jest to wymóg minimalny w odniesieniu do składu komitetu, natomiast nie ma przeciwwskazań, aby cały zespół spełniał warunki niezależności wraz ze wspomnianymi kwalifikacjami.

W przypadku, gdy rada nadzorcza składa się maksymalnie z pięciu osób, wówczas obowiązki komitetu audytu mogą być przekazane temu organowi.353

Komitet audytu ma na celu monitorowanie:³⁵⁴

 procesu sprawozdawczości finansowej

 skuteczności systemów kontroli wewnętrznej, audytu wewnętrznego oraz zarządzania ryzykiem

 wykonywania czynności rewizji finansowej

 niezależności biegłego rewidenta i podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych,

Obowiązek spełnienia wymogu niezależności przez biegłego rewidenta i podmiot, rozszerzony został również do usług świadczonych przez podmioty uprawnione do badania sprawozdań finansowych takich jak:355

1) „usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych i podatkowych,

351

Ibidem, art. 86 ust. 4,

352 Ibidem, art. 86 ust. 6,

353 Ibidem, art. 86 ust. 3,

354 Ibidem, art. 86 ust. 7,

355

180 2) doradztwo podatkowe,

3) prowadzenie postępowania upadłościowego lub likwidacyjnego,

4) działalność wydawnicza lub szkoleniowa w zakresie rachunkowości, rewizji finansowej i podatków,

5) wykonywanie ekspertyz lub opinii ekonomiczno-finansowych,

6) świadczenie usług atestacyjnych, doradztwa lub zarządzania, wymagających posiadania wiedzy z dziedziny rachunkowości lub rewizji finansowej,

7) świadczenie usług przewidzianych standardami rewizji finansowej, a także innych usług zastrzeżonych w odrębnych przepisach do wykonywania przez biegłych rewidentów.”

Komitet audytu odgrywa kluczową rolę przy wyborze podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych. Rekomenduje on radzie nadzorczej, bądź innemu organowi nadzorującemu jednostkę, wybrany podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych.³⁵⁶ Z kolei informacje o wszelkich istotnych zagadnieniach związanych z badanym sprawozdaniem finansowym, również te dotyczące nieprawidłowości w działaniu systemu kontroli wewnętrznej w obszarach związanych ze sprawozdawczością finansową, przekazywane są komitetowi audytu przez jednostkę badającą w formie pisemnej.³⁵⁷

Pełna kontrola nad podmiotami uprawnionymi do badania sprawozdań finansowych przejawia się również w obowiązku jaki muszą spełnić podmioty uprawnione do badania sprawozdań finansowych, dotyczącym informowania Krajowej Rady Biegłych Rewidentów o umowach podpisanych w roku poprzedzającym na przeprowadzenie czynności rewizji finansowej w jednostkach zainteresowania publicznego. Informacja jest szczegółowa, a przekazywane treści, oprócz informacji o nazwie jednostki badanej oraz rodzaju czynności rewizji finansowej, dotyczą zagadnień związanych bezpośrednio z podmiotem uprawnionym do badania sprawozdań finansowych. Przekazywane są informacje dotyczące:³⁵⁸

 uchwały na podstawie której podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych, uzyskał wpis na listę,

 aktualnego odpisu z rejestru lub zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej,

356 Ibidem, art. 86 ust. 8,

357 Ibidem, art. 86 ust. 9,

358

181

 wyników z przeprowadzanej kontroli w zakresie systemu zapewniania jakości oraz w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości, ich szczegółowy opis,

 liczby biegłych rewidentów wykonujących czynności rewizji finansowej,

 prowadzonych (toczących się) w ciągu ostatnich trzech lat postępowań dyscyplinarnych w stosunku do biegłych rewidentów, zakończonych prawomocnym orzeczeniem,

 rodzaju i liczby przeprowadzonych czynności rewizyjnych na przestrzeni ostatnich trzech lat, z wyszczególnieniem rodzaju czynności i liczby tych, które dotyczyły jednostek zainteresowania publicznego.

Termin składania informacji przez podmioty uprawnione do badania, upływa z końcem miesiąca stycznia. Następnie Krajowa Rada Biegłych Rewidentów przekazuje otrzymane informacje do dnia 15 lutego dla Komisji Nadzoru Audytowego.³⁵⁹ Nie wywiązanie się podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych z obowiązku przekazania wyżej wspomnianych informacji, stanowi podstawę do wydania przez Komisję Nadzoru Audytowego odpowiedniej decyzji administracyjnej. Sankcje, będące skutkiem decyzji administracyjnej mogą dotyczyć:³⁶⁰

 kar pieniężnych, w wysokości stanowiącej maksymalnie 10% przychodów osiągniętych przez jednostkę w ubiegłym roku z wykonanych czynności rewizyjnych, nie wyższej niż 250.000 zł,

 zakazu wykonywania przez podmiot, czynności rewizji finansowej przez okres od 6 miesięcy do trzech lat,

 skreślenia z listy podmiotów uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz

 nałożenia na podmiot kary dodatkowej, polegającej na podaniu do publicznej wiadomości informacji o nałożonych karach i stwierdzonych nieprawidłowościach.

Podane rodzaje kar, mogące być skutkiem niedostosowania się podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych do wymogów sprawozdawczych, względem Krajowej Rady Biegłych Rewidentów, a w konsekwencji Komisji Nadzoru Audytowego, wskazują jednoznacznie na duże znaczenie przepływu informacji w zakresie kontroli przeprowadzanej w jednostkach zainteresowania publicznego. Dążenie do monitorowania czynności rewizyjnych, nie tylko z punktu widzenia ewidencji i danych statystycznych, jest efektem czynności kontrolnych i dbałości o jakość wykonywanych usług.

359 Ibidem, art. 87 ust. 2,

360

182 Oprócz obowiązku cyklicznego sporządzania i przekazywania informacji, podmioty uprawnione do badania sprawozdań finansowych przeprowadzające czynności rewizyjne w jednostkach zainteresowania publicznego są zobligowane do bieżącego prowadzenia strony internetowej oraz umieszczania informacji o prowadzonej działalności, strukturze czy też staraniach podejmowanych w celu podnoszenia jakości świadczonych usług. W związku z wprowadzonymi wymogami ustawowymi, na stronach internetowych podmiotów uprawnionych do badania, wykonujących czynności rewizyjne w jednostkach zainteresowania publicznego obowiązkowo muszą się znaleźć takie informacje jak:361

 forma organizacyjno – prawna oraz struktura własności, a w sytuacji, gdy podmiot należy do sieci, to również informacje dotyczące sieci, rozwiązania prawne i strukturalne,

 opis, charakterystyka struktury zarządzania występującej w podmiocie,

 opis wdrożonego w podmiocie systemu wewnętrznej kontroli jakości wraz z oświadczeniem zarządu na temat skuteczności jego funkcjonowania,

 termin ostatniej przeprowadzanej przez Krajową Komisję Nadzoru kontroli w zakresie systemu zapewnienia jakości,

 lista jednostek zainteresowania publicznego, w których w poprzednim roku obrotowym, przeprowadzane były przez podmiot czynności rewizji finansowej,

 oświadczenie podmiotu o wprowadzonej i stosowanej polityce w zakresie zapewnienia niezależności oraz o przeprowadzonej wewnętrznej kontroli w tym zakresie,

 oświadczenie podmiotu o stosowanej polityce w zakresie doskonalenia zawodowego biegłych rewidentów,

 wykaz osiągniętych przez podmiot przychodów ze szczegółowym podziałem na poszczególne czynności rewizji i usługi,

 zasady wynagradzania kluczowych biegłych i zarządu oraz wskazanie biegłego rewidenta odpowiedzialnego za sporządzenie tego sprawozdania.

Podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych jest zobligowany do składania dla komitetu audytu, w każdym roku prowadzonych czynności rewizyjnych, oświadczeń o niezależności firmy oraz biegłych rewidentów. Oprócz oświadczenia składana jest również informacja o rodzaju świadczonych usług na rzecz tej jednostki.362 Komitet audytu jest powiadamiany o wszelkiego rodzaju pojawiających się zagrożeniach

361 Ibidem, art. 88 pkt. 1,

362

183 niezależności podmiotu uprawnionego do badania oraz o podjętych działaniach mających na celu ograniczenie powstałego zagrożenia.363

Przy wykonywaniu czynności rewizji finansowej w jednostkach zainteresowania publicznego występuje ograniczenie czasowe w stosunku do kluczowego biegłego rewidenta. Wskazane jest, aby czynności rewizyjne przeprowadzane przez wiodącego biegłego rewidenta, w tej samej jednostce, nie przekraczały pięciu lat. Ponowne prowadzenie działań rewizyjnych w znanej już kluczowemu biegłemu rewidentowi jednostce, będzie możliwe po dwuletniej przerwie.364

Wydaje się, że powody ograniczeń czasowych są uzasadnione, a odświeżone, inne spojrzenie kolejnego kluczowego biegłego może być tylko i wyłącznie z korzyścią dla jednostki zainteresowania publicznego. Właśnie takie podejście przemawiać powinno przez działania poszczególnych organów samorządu zawodowego oraz nadzoru zewnętrznego.

Gdy biegły kluczowy lub ktokolwiek z zespołu badającego byłby zainteresowany objęciem kierowniczego stanowiska w jednostce, w której wcześniej wykonywane były czynności rewizyjne przez te osoby, konieczne jest odczekanie okresu dwóch lat.365

Dokonując wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzenia badania sprawozdania finansowego jednostka kieruje się wieloma kryteriami. Z jednej strony osoby dokonujące

W dokumencie Rola kontroli i nadzoru w procesie badania sprawozdania finansowego (Stron 169-186)