Na podstawie porównania maksymalnej do uzyskania liczby punktów w każdym z kryte-riów (450 pkt.) z wartością otrzymaną, powstał ranking cech stron internetowych (tabe-la 5), które są priorytetowo traktowane przez jednostki naukowe. Jak pokazuje zestawie-nie, zdecydowanie najwyższą estymą wśród jednostek naukowych cieszy się aktualizacja strony (kryterium 11), a więc umieszczanie na niej relacji z bieżących zdarzeń i zapowie-dzi zaplanowanych wydarzeń (konferencje, wykłady, nadania tytułów naukowych, etc.). Drugie z kryteriów, odpowiedzialne za efekt halo (kryterium 1), niestety jest uznawane za zdecydowanie najmniej ważne dla badanej populacji. Ta skrajność jest zapewne wyni-kiem systemu organizacyjnego i finansowego, w jakim przyszło funkcjonować jednost-kom naukowym, w którym praca dla i z przedsiębiorstwami nie jest priorytetem. Dzi-wić mogą natomiast niskie pozycje w rankingu kryteriów informacyjno-kontaktowych (kryteria 2, 3, 12, 13), a więc tak naprawdę podstaw komunikacji. Nie można bowiem budować sprawnego przekazu, jeśli jego nadawca (będący równocześnie odbiorcą, za sprawą sprzężenia zwrotnego) nie jest precyzyjnie określony. Brak w większości jedno-stek naukowych możliwości bezpośredniego przesyłania zapytań za pomocą formularza kontaktowego jest z kolei dowodem na pozostanie instytucji nauki w erze Web 1.0, czyli stron statycznych, informacyjnych (tabela 5).
Tabela 5. Ranking ważności cech stron internetowych dla jednostek naukowych
L.p. Nr kryt. Kryterium Liczba punktów % max wart. pkt.
1. 11. Czy strona była akutalizowana w ciągu ostatniego miesiąca? 420 93
2. 6.
Czy na stronie jest informacja z jakimi partnerami (przedsiębiorstwami, innymi jednostkami naukowymi lub samorządowymi) jednostka współpracuje/współpracowała?
385 86
3. 7. Czy strona zawiera charakterystykę kadry naukowej wraz z opisem
specjalizacji poszczególnych naukowców? 310 69
4. 14. Czy strona zawiera połączenia z profilem instytucjonalnym
(fan page) w mediach społecznościowych? 310 69
5. 9. Czy strona zawiera opisy prowadzonych aktualnie badań
i prac B+R? 305 68
6. 12. Czy strona posiada co najmniej 1 wersję obcojęzyczną? 300 67 7. 10. Czy strona zawiera opis projektów międzynarodowych
180
Sławomir Milczarek, Magdalena Grębosz-Krawczyk
L.p. Nr kryt. Kryterium Liczba punktów % max wart. pkt.
8. 8. Czy są opisy zasobów (laboratoria, sprzęt, aparatura, itp.)? 255 57 9. 3. Czy podane są dane kontaktowe osób odpowiedzialnych za
współpracę ze sferą biznesu? 230 51
10. 4. Czy są opisy prac (wiedzy) przeznaczonych do komercjalizacji? 190 42
11. 15. Czy strona jest RWD 190 42
12. 2.
Czy strona główna zawiera zakładkę dla przedsiębiorców (dla biznesu) lub inna formę zaproszenia do współpracy sfery biznesowej?
185 41
13. 5. Czy język użyty do opisu przedmiotu komercjalizacji i obszarów
badawczych jest językiem korzyści? 185 41
14. 13. Czy jest możliwość bezpośredniej komunikacji za pośrednictwem
strony? 120 27
15. 1. Czy layout strony głównej eksponuje możliwość współpracy
jednostki ze sferą biznesu? 40 9
Źródło: opracowanie własne.
Zdecydowanie poniżej średniej punktowej przedstawiają się również kryteria ko-munikacyjno-produktowe (kryteria 4, 5, 9). Szczególnie zauważalny jest brak używania przez jednostki naukowe języka korzyści rynkowych, w stosunku do ofertowych roz-wiązań, co jest dużym błędem. Wyróżniająca się natomiast pozycja kryterium 9 (opis prowadzonych badań), w stosunku do kryterium 4 (opisy prac przeznaczonych do ko-mercjalizacji), jest kolejnym dowodem na realizowanie założeń systemowych, w których obecnie funkcjonują instytucje nauki.
Zestaw kryteriów referencyjnych (kryteria 6, 7, 8 i 10), jako zbiór cech stron interneto-wych jednostek naukointerneto-wych, uzyskał największą liczbę punktów, co oznacza iż zawiera on informacje, które najczęściej umieszczane są na witrynach instytucji nauki. Kryteria 6 (in-formacja o partnerach) i 7 (opis kadry naukowej) uplasowały się w pierwszej trójce spośród wszystkich 15 badanych cech. Taki wynik pokazuje, iż nazwy bądź logotypy partnerów, a także opisy własnej kadry naukowej, są informacjami, które chętnie chcą prezentować jednostki naukowe. Nieco niższa, aczkolwiek również powyżej średniej, pozycja kryteriów 10 (współpraca międzynarodowa) i 8 (opis zasobów własnych materialnych) świadczy o ros-nącej świadomości, w jednostkach naukowych, siły działań public relations.
Kryteria 14 (połączenie profilem instytucjonalnym) i 15 (responsywność strony), pomimo iż stanowią jeden zestaw świadczący o zrozumieniu znaczenia ery Web 2.0 i marketingu 2.0+, znalazły się na przeciwległych biegunach. O ile widżety mediów społecznościowych są czę-sto umieszczane na stronach internetowych jednostek naukowych, o tyle responsywność
181
Marketingowa komunikacja internetowa jednostek naukowych w kontekście współpracy z przedsiębiorstwami
strony zgromadziła jedynie 42% możliwej liczby punktów. Ów fakt świadczy o braku śledze-nia przez osoby odpowiedzialne za witrynę internetową procesów zmian technologicznych, w konstrukcji, a co ważniejsze w sposobie odczytywania stron w Internecie. Reasumując, na-leży stwierdzić, iż w dalszym ciągu aktualna jest teza I. Iłowieckiej-Tańskiej [2007, ss. 29–31] o odgrywaniu przez witrynę internetową roli wirtualnej recepcji (sekretariatu), w większości jednostek naukowych, nie zaś efektywnego narzędzia komunikacji z otoczeniem. Charakte-rystyczny jest również fakt, iż ów sekretariat nakierowany jest głównie na świat nauki, czyli takie grupy jak studenci i naukowcy. Stąd tak niskie oceny w badaniu, uzyskane przez kry-teria informacyjne ukierunkowane na otoczenie biznesowe. Niekonsekwencja, która jest widoczna w poszczególnych grupach kryteriów (jedno kryterium z bardzo wysoką oceną, a inne z bardzo niską) jest w większości przypadków pochodną zorientowania badania na grupę przedsiębiorstw. W sytuacji zastąpienia ich grupą studentów, owe niekonsekwencje automatycznie znikną. Taki stan, jak wielokrotnie podkreślano, jest wynikiem reguł, jakie na-rzucają na jednostki naukowe akty normatywne.
Zakończenie
W artykule przedstawiono analizę stron internetowych parametryzowanych jednostek naukowych zlokalizowanych w województwie łódzkim, w kontekście komercjalizacji wiedzy. Autorzy zdecydowali się na przeprowadzenie przedmiotowej analizy ze względu na rolę, jaką odgrywa witryna internetowa we współczesnej komunikacji marketingowej. Analiza stron internetowych jednostek naukowych w regionie łódzkim dowiodła ni-skiego stopnia ich wykorzystania, jako głównego narzędzia komunikacji w hipermedial-nym środowisku komputerowym w kontekście relacji z otoczeniem biznesowym. Witryny jednostek naukowych są w zdecydowanie większym stopniu wykorzystywane do komu-nikacji w obszarze kształcenia i nauki (naukowcy, studenci, instytucje) niż w obszarze bi-znesowym. Świadczy o tym ich wygląd, sposób nawigacji czy miejsce umieszczenia po-szczególnych opisów. To co może przysparzać trudności przedsiębiorcom w poruszaniu się po witrynach instytucji naukowych, jest naturalnym środowiskiem dla naukowców i studentów. Oznacza to, iż jednostki świadomie stosują określoną konfigurację strony, aby przekaz płynący za jej pośrednictwem był poprawnie dekodowany w otoczeniu na-ukowym. Stąd pierwsze trzy pozycje w rankingu kryteriów dedykowane są sferze nauko-wej. Informacje z nich płynące są adresowane bezpośrednio do osób zaangażowanych w sprawy kształcenia i nauki. Taki obraz wykorzystania strony internetowej jest – jak wiele razy wskazywano – podyktowany uwarunkowaniami strukturalnymi, w których funkcjo-nują jednostki naukowe. Fakt ten dowodzi jednak, iż instytucje naukowe chcą i potrafią stosować nowoczesne narzędzia komunikacji, w celu realizowania narzuconych im zadań.
182
Sławomir Milczarek, Magdalena Grębosz-Krawczyk
Wprawdzie sposób posługiwania się własną witryną jako narzędziem komunikacji wyma-ga pewnych korekt (np. jej responsywność w kontekście korzystania przez studentów), ale stopień jej wykorzystania należy uznać za zadawalający. Można zatem oczekiwać, iż w przypadku zmiany lub dywersyfikacji zadań nałożonych na jednostki naukowe przez ustawodawcę, modyfikacji ulegnie również sposób komunikacji za pośrednictwem włas-nej witryny. Pierwszą oznaką takiego działania jest wysoka pozycja stron internetowych 4 spośród 8 badanych instytutów naukowych, które dla sprawnego funkcjonowania muszą pozyskiwać zewnętrzne środki finansowe, w tym pochodzące również z komercjalizacji wiedzy. Wypadają one zatem znacznie lepiej niż ogół tego typu jednostek także w bada-niach M. Feldy [2015, ss. 37–76].
Wyniki analizy stron internetowych jednostek naukowych zlokalizowanych w regio-nie łódzkim pod kątem ich użyteczności w komunikacji ze światem biznesu w dużym stopniu potwierdzają wnioski z wcześniejszych badań. Sytuacja nie zmienia się mimo upływu lat, co z kolei negatywnie wpływa na współpracę świata nauki i biznesu. Brak zbliżenia obu środowisk jest nadal widoczny, mimo aktywującej roli funduszy unijnych i rządowych. Wydaje się, iż tylko zmiany strukturalne mogą odmienić istniejący stan.
Zrealizowane studia i badania skłaniają jednak do dalszych rozważań w obszarze komunikacji marketingowej, nakierowanej na środowisko biznesowe. Szczególnie inte-resujące wydaje się porównanie wyników badań uzyskanych w regionie łódzkim, z wy-nikami z pozostałych województw, z uwzględnieniem ich regionalnych specjalizacji.
Bibliografia
Bodyk E. (2009), Przewodnik po otwartej nauce, ICMMiMK Uniwersytetu Warszawskiego,
Warszawa.
Cisek S. (2017), Nauka 2.0: nowe narzędzia komunikacji naukowej [online], http://eprints.rclis.
org/11212/, dostęp: 17.08.2017.
Feldy M. (2015), Strona internetowa jako narzędzie komunikacji w instytucjach naukowych,
„Mar-keting Instytucji naukowych i badawczych”, nr 4(18), ss. 37–76.
Frankowski P. (2010), Firmowa strona WWW. Idee, strategia, realizacja, Helion, Gliwice.
Główny Urząd Statystyczny (2017), Rocznik Statystyczny Województwa Łódzkiego, Urząd Staty-styczny, Łódź.
183
Marketingowa komunikacja internetowa jednostek naukowych w kontekście współpracy z przedsiębiorstwami
Gordon J., Berhow S. (2009), University websites and dialogic features for building relationships
with potential students, „Public Relations Review”, vol. 35, ss. 150–152. https://www.gov.pl/web/nauka/, dostęp: 1.10.2017.
Iłowiecka-Tańska I. (2007), Promocja w nauce. Podręcznik dobrych praktyk, MNiSW, Warszawa. Iłowiecka-Tańska I. (2013), Strona internetowa: którędy do badań? [w:] P. Żabicki, E.
Giży-cka (red.), Promosaurus. Poradnik promocji nauki, CITTRU UJ, Kraków, ss. 59–65.
Kang S., Norton H.E. (2006), Colleges and universities’ use of the World Wide Web. A public
rela-tions tool for the digital age, „Public Relarela-tions Review”, vol. 32, ss. 426–428.
Kleiber M. (2004), Społeczeństwo wiedzy w Polsce [w:] E. Okoń-Horodyńska (red.), Rola polskiej
nauki we wzroście innowacyjności gospodarki, PTE, Warszawa, ss. 37–45.
Kotler P., Keller K.L. (2015), Marketing, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań. Marszałek A. (2010), Rola uczelni w regionie, Difin, Warszawa.
Mobile-friendly, https://search.google.com/test/mobile-friendly, dostęp: 20.03.2018.
Osica N. (2012), Wirtualne biuro prasowe jako skuteczne narzędzie komunikacji naukowej, „Prace
Instytutu Lotnictwa”, nr 4(225), ss. 343–349.
Radomski P., Moskała P., Mikosz P.M. (2009), Promocja nauki w jednostkach
Badawczo-Rozwo-jowych na przykładzie Instytutu Zootechniki-Państwowego Instytutu Badawczego, „Pamiętnik Pu-ławski”, nr 151, ss. 597–607.
Rayport J.F., Jaworski B.J. (2001), E-commerce, McGraw Hill, New York.
Różański J. (red.) (2013), Współpraca nauki i biznesu jako czynnik wzmacniający innowacyjność
regionu łódzkiego, Wyd. Biblioteka, Łódź.
Śliwińska K., Pacut M. (2011), Narzędzia i techniki komunikacji marketingowej XXI wieku.
184
Sławomir Milczarek, Magdalena Grębosz-Krawczyk
WEI (2016), Przyszłość polskiej nauki, Potencjał i bariery współpracy biznesu z nauką [online], http:// wei.org.pl/files/manager/file-6fb1d9a829f1d6c9863dedf31382e308.pdf, dostęp: 09.06.2017.
Will E.M., Callison C. (2006), Web presence of universities: Is higher education sending the right
Małgorzata Karpińska-Krakowiak |
mkarpinska@uni.lodz.plUniwersytet Łódzki, Wydział Studiów Międzynarodowych i Politologicznych, Katedra Marketingu Międzynarodowego i Dystrybucji
ORCID ID: 0000-0003-4730-5568