Sprawozdanie z działalności Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu za rok 2004

(1)

Artur Jazdon

Sprawozdanie z działalności

Biblioteki Uniwersyteckiej w

Poznaniu za rok 2004

Biblioteka 9 (18), 229-252

2005

(2)

N R 9 (18) B IB L IO T E K A 2005 A R T U R JA ZD O N

Sprawozdanie z działalności

Biblioteki Uniwersyteckiej

w Poznaniu za rok 2004

I. U w a g i w s t ę p n e

Rok 2004 okazał się porównywalny, choć w pewnych zakresach, gorszy od roku poprzedniego. O cena tak a wynika głównie z fak tu niższego niż w latach ubiegłych poziom u finansow ania wielu zadań. Równocześnie długotrw ałość pew nych procedur realizowanych centralnie przez adm ini strację Uczelni spowodowała, iż nie w ykonano w szystkich zaplanowanych prac. Zaliczyć m ożna do nich głównie nie przeprow adzenie na. czas zaplano wanych prac rem ontow ych, d ziałań z zakresu konserwacji zbiorów, zakupu sp rzętu kom puterowego i doposażenia nim czytelń oraz katalogu. Równo cześnie jed n a k wiele prac z zakresu grom adzenia i opracow ania, a także działalności szkoleniowej czy obsługi użytkowników7 w ykonano n a zadowa lającym poziomie.

Zam ierzeniem na rok 2004 b y ła n a tu ra ln a kontynuacja wielu prac reali zowanych w latach poprzednich. Zaliczyć do nich należy przede w szystkim działania, zw iązane z pełnym w ykorzystyw aniem możliwości stw arzanych przez system . Planow ano również nowe przedsięw zięcia w zakresie m .in. w spółpracy z NUKAT-em.

W zakresie grom adzenia zak ład an o dalszy rozwój zak upu celowego lite ra tu ry w tym szczególnie zagranicznej, rozbudow ę system u selekcji w pły wów bieżących, dalsze porządkow anie (scalanie) zbiorów, porządkow anie zasobu dubletów , pogłębianie specjalizacji poprzez w zm ocnienie w spół pracy z innym i bibliotekam i sieci bibhoteczno-inform acyjnej UAM oraz m iasta, u trzy m an ie zakresu selekcji retrospek tyw n ej, rozbudow a zasobów

(3)

elektronicznych, w ty m budow a w łasnego zasobu wchodzącego w zakres W ielkopolskiej Biblioteki Cyfrowej.

Z zadaniam i zw iązanym i z dostępem do źródeł elektronicznych wiązało się oczekiwanie dalszego w zrostu w ykorzystyw ania głównie czasopism elek tronicznych, ale i innego ty p u źródeł, do których Biblioteka organizow ała dostęp, a także uaktyw nienia w ydziałów w przyjm ow aniu oferty składanej przez Bibliotekę w zakresie szkoleń z tego zakresu.

W związku ze złą sy tu acją m agazynow ą planow ano dalsze prowadzenie dyskusji środowiskowej n a te m a t sposobu jej rozw iązania. Równocześnie planow ano znalezienie nowych m agazynów zastępczych w celu przem iesz czenia do nich zbiorów oraz szukanie rezerw m agazynowych w gm achu głównym.

N adal niem ałą uwagę planow ano poświęcić działaniom w zakresie za bezpieczania gm achu (rozbudow a system u kontroli, przeniesienie szatni, zm iany regulam inowe w system ie u d ostępniania).

W zorem roku poprzedniego zam ierzano również aktyw nie starać się o pozyskiw anie zew nętrznych środków finansowych, zwiększenie zakresu środków pozyskiw anych sam odzielnie m .in. poprzez intensyfikację sprzeda ży nakładów w łasnych, a także wzm ocnienie w szystkich d ziałań prom ocyj nych i m arketingow ych.

Powyższe założenia w yznaczały główne kierunki prac w roku sprawoz dawczym.

II. O rg a n iz a c ja

1. S tru k tu ra organizacyjna Biblioteki Uniwersyteckiej nie uległa żadnym zm ianom . Z aprojektow ano zm iany stru k tu ry , które po zaopiniow aniu przez R adę B iblioteczną przedstaw ione zostały Rektorow i UAM w celu ich w prow adzenia w życie od roku 2005.

2. R a d a B iblioteczna zeb rała się trzy k ro tn ie om aw iając m .in. spraw ozda nie roczne, założenia regulam inu wzorcowego dla bibliotek sieci, zasady i w arunki przekazania upraw nień bibliotekom sieci do rejestracji czy telników i w ydaw ania kart bibliotecznych, zm ian w stru k tu rz e organi zacyjnej, cennika o p łat za wykonywane usługi, rozbudow y B iblioteki W ydziału Neofilologii, spraw y kadrowe.

3. Przygotow ano 6 zarządzeń w ew nętrznych dotyczących m .in. zm ian w re gulam inie u dostępniania, digitalizacji, rejestracji braków, pow ołania ze społu ds. szczególnych zagrożeń.

(4)

Sprawozdanie, z działalności B iblioteki U niw ersyteckiej za rok 2004 _{2 3 1}

G rupa pracownicza Liczba etatów

bibliotekarze dyplomowani 20.50

służba biblioteczna 129.55

inżynieryj no-techniczni 7,00

adm inistracja 4,50

obsługa 31,00

S tan etatow y B iblioteki Uniwersyteckiej wyniósł n a koniec roku 192,55 e ta tu (w tym bibliotekarze i pracow nicy inżynieryjno-techniczni 157,05, a pracow nicy adm in istracji i obsługi 35,5). U tworzono e ta t konserw ato ra system ów alarm ow ych. Z atrudnionych w BU było 199 osób — 64 męż czyzn (32%) i 135 kobiet (68%).

S tru k tu ra w ykształcenia kadry:

Wykształcenie Liczba osób %

wyższe 113 56,8

średnie biblioteczne 7 3.5

średnie 41 20.6

zasadnicze 22 11.0

podstawowe 16* 8,1

*w tym 13 osób w obsłudze i adm inistracji

W porów naniu z poprzednim i latam i zm niejszyła się liczba osób z wy kształceniem zasadniczym i podstaw ow ym . Dwie osoby zdały egzam in i uzyskały upraw nienia bibliotekarza dyplomowanego.

N adal w Bibliotece równocześnie m ogło odbywać zastęp czą służbę woj skową 5 poborowych.

5. A bsencja chorobow a w raz z opieką i urlopam i m acierzyńskim i w yniosła 14,85 dni n a 1 osobę (2002 - 10,42 dni). W płynęły na to długotrw ałe choroby kilku pracowników. F lu k tu a c ja kadr w ynosząca ok. 6% była mi nim alnie niższa niż w roku 2003.

6. W roku sprawozdawczym przeprow adzono regulację uposażeń, zgodnie z przyjętym n a uczelni porozum ieniem , w któ rym częściowo uwzględ niono zgłaszane przez Dyrekcję BU wnioski o traktow anie bibliotekarzy dyplom ow anych zgodne z ich wysokim w ykształceniem i specjalnym m iejscem w stru k tu rz e biblioteki (tak ja k m iało to miejsce w wielu bi bliotekach k ra ju ja k i zróżnicowanie uposażeń w zależności od stażu pracy w pozostałych grupach.

Średnia p łaca b ru tto dla służby bibliotecznej - bez 20% prem ii - wynosi ła 1439 zł (w 2003 - 1270,03), dla bibliotekarzy dyplomowanych 2520 zł

(5)

(2003 - 2165,85), adm inistracji 1498 zł, a pracowników obsługi 1000 zł. N a wniosek D y rek to ra R ektor przyznał dodatkow o kwotę 1200 zł na podw yżki uznaniowe (dla 12 osób po 100 zl).

7. W szyscy pracow nicy otrzym ali:

- w g rudniu jednorazow o dodatkow e w ynagrodzenie (tzw. „karpiowe”) w wysokości 400 zł,

- 800 zł z funduszu socjalnego (na pełen e ta t, dla pracujących m inim um ] rok),

- legitym acje upraw n iające do k orzystania ze zniżki 50% za przejazdy koleją.

8. Z funduszu nagród w wysokości 42000 zł nagrody otrzym ało 59 osób. Niski poziom p łac nie pozostaw ał w żadnym stosunku do w ym agań kwalifikacyjnych i obciążenia personelu, które w zrosły niew spółm iernie w związku z tran sfo rm acją Biblioteki w ynikającą z jej kom puteryzacji i związanych z nią nowych możliwości, ja k i zwiększonych oczekiwań. Je d y n ą możliwością popraw y sy tuacji w7 tym zakresie staw ało się po zyskiwanie środków n a realizację pew nych zadań w postaci prac zleco nych oraz u trz y m an ia zasady odpłatn ości za dyżury sobotnio-niedzielne w O ddziałach U dostępniania i M agazynow ania.

III. F in a n s e

1. B udżet Biblioteki Uniwersyteckiej w yniósł 1 0 1 1 3 0 0 0 z ł (w 2003 - 9 0 2 0 0 0 0 z ł), a więc był o 12,1% wyższy od środków roku poprzednie

go. Zwiększenie b u d żetu w zasadniczej części przeznaczone było n a re gulację płac. B udżet B iblioteki stanow ił 4,2 % (2003 - 4,6%) w budżecie Uczelni.

P lan i wykonanie b u d żetu (w tys. zł) przedstaw ia poniższa tabela:

Dział budżetu Plan Wykonanie

1. Wynagrodzenia z narzutam i w tym:

osobowy fundusz płac 6160 4 734

bezosobowy fundusz płac 4650 166

„13 pensja” 140 332

2. Odpisy na fundusz zakładowy 326 279

3. Amortyzacja 288 285

4. Zakup książek 430 608

5. Zakup czasopism i baz danych 1200 1639

6. Zbiory specjalne 210 248

(6)

233

8. Zakup materiałów 110 152

9. O płaty pocztowe 85 79

10. Konserwacja, wykonanie druków, mikrofilmowanie

230 110

11. Koszty utrzym ania obiektu 810 7-56

12. Podróże krajowe i zagraniczne 30 29

13. Pozostałe koszty 150 149

R a z e m ( w ty s . z ł ) 1 0 1 1 3 1 0 6 7 2

W ydatki b u d żetu zostały zrealizowane n a poziom ie 105,5%.

U w zględniając inflację oraz podw yżki cen głównie czasopism zagranicz nych m ożna stw ierdzić, że realne środki pozostające w dyspozycji BU były m inim alnie niższe w stosunku do roku ubiegłego.

D ługa p ro ced u ra organizow ania przetargów n a Uczelni spraw iła, że nie zdołano zrealizować kilku założonych prac (konserw acja książek, w yposa żenie w m eble), co rodziło realną groźbę niew ykorzystania przyznanych środków. Niestety, zad an ia te będą opłacone n a p o czątku 2005 roku, co spo w oduje w ydatkow anie środków już z b u d żetu tego roku.

Wzorem lat ubiegłych Biblioteka Uniwersytecka starała się samodzielnie po zyskiwać środki n a realizację określonych zadań. Pozyskano przeszło 440 tys. zł (2003 - 611 tys. zł), tj. 4,35 % w stosunku do dotacji budżetowej, w tym:

Kary 93130

Zapisy 168834

Czytelnie (zapisy ksero, m ikroprinter itp.) 23 737

Odsetki 28 723 DWB 72000 D otacja statutow a 33600 Sprzedaż wydawnictw 6646 Pracownia Mikrofilmowa 18821 inne 759

Środki uzyskane w ram ach DW B przeznaczono n a prowadzenie retrokonwersji, konserwacji zbiorów, prace n ad zbioram i (selekcje, porządkow a nie) oraz zakup baz danych. Środki uzyskane z kar i zapisów przeznaczono n a zakup lite ra tu ry i drobnego w yposażenia, n a opłacenie godzin nadlicz bowych zw iązanych z realizowanym i zadaniam i dodatkow ym i (retrokonw er- sja, przenosiny zbiorów, dyżury sobotnio-niedzielne).

Sytuację finansow ą B iblioteki U niwersyteckiej w roku 2004 uznać należy za porów nyw alną z s y tu a c ją z roku 2003. Nie pozw oliła ona na prow a dzenia rem ontów w koniecznym zakresie, zlecanie usług

(7)

introligatorsko--konserw atorskich oraz prow adzenie w spom nianych ju ż prac związanych z k o m puteryzacją (zakup sprzętu).

IV . O b s łu g a a d m in is tr a c y jn o -g o s p o d a r c z a

1. P rzy jęto 60299 (w 2003 - 58198), a w ysłano 21730 (w 2003 - 23331) przesyłek, za kwotę 70 383 zł (w 2003 - 71964). O znacza to, że każda tegoroczna przesyłka kosztow ała BU przeciętnie 3,20 zł i b yła droższa od ubiegłorocznej o 0,10 zł N astąp iło to m imo zm niejszenia o 7% liczby w szystkich wysyłek, co wskazuje ja k podrożały usługi pocztowe. W arto wskazać, że d ziałan ia BU n a rzecz zm niejszenia kosztów portoriów , po zwoliły - m im o w zrostu cen usług pocztow ych - n a dalsze ich obniżenie do poziom u 73 tys. z poziom u 100 tys. w roku 2001.

2. W zakresie prac rem ontow ych wykonano:

- nowe pomieszczenia dla szatni (usytuowanie przy wejściu, przed bram ką m agnetyczną),

- szyb windy,

- drew nianą zabudow ę C zytelni Ogólnej,

- rem ont pom ieszczeń dawnego klubu n a stanow iska dla OPAC-ów, - rem ont pom ieszczenia w piwnicy starego m agazynu, przysposabiając

je n a m agazyn książek,

- nowe pom ieszczenia dla z-cy kierownika m agazynu i rem ont pom iesz czenia dla konserw atora system ów alarmowych,

- nowe okna w pom ieszczeniach Sekcji Kom puterowej oraz drzwi do m a gazynów zbiorów specjalnych,

- w ym ianę głównych pionów telefonicznych,

- częściowy remont Pracowni Łitroligatorni wraz z montażem komory próżniowej, - nagrzew nicę w łączniku pom iędzy m agazynam i.

Niestety, m im o uprzednich założeń nie przeprow adzono m alow ania holu i k latki schodowej oraz czytelń starego gm achu.

Stan budynków - szczególnie budynku głównego - wymaga dalszych inten sywnych prac remontowych, które powtórnie zgłoszono do planu remontowego uczelni n a rok 2005. Jeśli nie podejm ie się tych prac w najbliższym czasie za bytkowy gmach Biblioteki pozostanie najbrudniejszym gmachem na uczelni.

V . G r o m a d z e n ie z b io r ó w

1. W pływ ogólny oraz ilość m ateriałów skierowanych do zbiorów przed staw ia się następ u jąco (w tys. wol.):

(8)

Rok Wpływ ogółem Wpływ do zbiorów

2002 197,7 71.2

2003 199,1 66,-5

2004 196,1 63,4

2. Z ogólnego w pływ u skierowano do dalszego opracow ania 6 3 4 0 4 (2003

- 6 6 4 5 7 ) jed n o stek (33,9%). D uża selekcja jest wynikiem stałego dą

żenia do u trz y m an ia grom adzenia zawężonego do publikacji w yłącznie wartościowych, zgodnych z przyjętym i zasadam i grom adzenia zbiorów, w zrastającej tendencji do przekazyw ania m ateriałów specjalistycznych do innych bibliotek UAM i m iasta. Należy zwrócić uwagę na m inim alny spadek ilości m ateriałów w pływ ających do Biblioteki.

3. Ilość m ateriału, który w płynął do Biblioteki wg źródeł w pływ u (w wol.):

Źródło wpływów 2003 2004 Kupno 22856 21802 Wymiana 5474 3853 EO 94 179 91 464 Dary 9844 11 973 Dublety 66 158 67010 R a z e m 1 9 9 1 1 1 1 9 6 1 0 2

4. Do dalszego opracow ania z poszczególnych źródeł w pływ u skierowano: Źródło wpływu 2003 (w jednostkach) 2004 (w jednostkach) Udział % w wykonaniu 2003 Udział % w wykonaniu 2004 Kupno 19 772 19304 29,75 30.4 EO 38472 36725 57,89 57.9 W ymiana 1650 1617 2,48 2.6 Dary 6.563 5 742 9,88 9,1 Dublety 0 16 - -R a z e m 7 0 4 1 9 6 3 4 0 4 1 0 0 1 0 0

'Wyliczona powyżej stru k tu ra , w stosunku do roku poprzedniego i przyję tych założeń, nie uległa zasadniczym zmianom. Udział wpływów z kupna u trzym ał się zasadniczo na poziomie roku ubiegłego, lekko w zrastając - kolejny rok z rzędu - do poziomu 30,4%. Ta wielkość nie jest jednak nadal do końca zadowalająca, gdyż jest jeszcze niższa od poziomu lat 2000-2001. Sytuacja powyższa spowodowana została brakiem środków na celowe ku powanie większej liczby m ateriałów , mimo wskazywania na niezadowala jący poziom zaspakajania potrzeb naukowych i dydaktycznych uczelni.

(9)

N ajw ażniejsze źródło wpływów stanow ił EO (57,9%), i to m im o pro w adzenia znacznej jego selekcji (do zbiorów skierowano 40% wpływów), co oznacza m inim alny wzrost w stosunku do roku u biegłego. W arte wskazanie jest wyliczenie kom pletności przekazyw ania EO od w ydaw ców, które obliczam y n a 70-75%:.

Te dwie drogi celowego doboru m ateriałów do zbiorów przyniosły w roku spraw ozdaw czym 88,3% (w 2003 — 87,6%) w szystkich wpływów, co uznać należy za zjawisko ja k n ajbardziej właściwe.

W pływ y pozyskiw ane drogą darów oraz zagospodarow yw anie dubletów i druków zabezpieczonych zawsze p o d leg ają najw iększym wahaniom , k tóre tru d n o przew idyw ać i stym ulować. Zgodnie z przyjętym i założe niam i, należy jed n ak i tu dbać o dobór w yłącznie m ate ria łu w artościo wego i zgodnego z założeniam i polityki grom adzenia. U dział tych źródeł ja k i w ym iany w inien w następnych latach n adal maleć.

Zm alał w pływ z wymiany, co jest konsekwencją przeprow adzonej selek cji liczby partn eró w i realizacji decyzji dotyczącej zap rzestan ia wprowa dzania do zbiorów m ateriałów nie profilowych lub zbyt szczegółowych. 5. Prow adzana od 1998 roku weryfikacja partnerów wym iany przyniosła

dalsze efekty w roku sprawozdawczym. Jak w roku ubiegłym prowadzono wym ianę z 35 p artneram i (w tym 34 bibliotek zagranicznych i 1 krajowa). K ontrahentom BU wysłano łącznie 1 6 3 0 w ol. (2003 - 1819wol.), z któ rych 1 0 3 0 w ol. (2003 - 1 0 0 3 ) stanow iły publikacje zakupione na ten cel z W ydawnictwa Naukowego UAM. Spośród otrzym anych od partnerów

3 8 5 3 w ol. (2003 - 5474) wol. do zbiorów skierowano 1 6 1 7 w ol. (2003 -

1650), a więc 42 % spośród nich. Oznacza to, ze w ym iana była bardziej ekwiwalentna i otrzym ywane m ateriały (poza specjalistycznymi kierowany mi do bibliotek sieci) były bardziej zgodne z profilem biblioteki.

6. Liczba ty tu łó w czasopism w wersji p rin t wprow adzanych do zbiorów zw iększyła się w stosunku do roku ubiegłego i w yniosła 2 977, w tym polskich 2391 oraz 525 zagraniczne (w 2003 roku, odpow iednio 2352 i 508, łącznie 2860). Zapew nialiśm y użytkow nikom w drodze ku p n a elektroniczny dostęp do 7 8 2 7 ty tu łó w pełnotekstow ych, (w 2003 do 6591 tytułów ). Łącznie więc czytelnicy otrzym yw ali dostęp do 1 0 8 0 4

t y t u łó w c z a so p is m (w 2 0 0 3 — 9 4 5 1 ) , nie licząc elektronicznych

czasopism, do których dostęp online jest b e z p ła tn y lub tych płatnych, do których uzyskujem y dostęp w yłącznie n a poziom ie abstractó w czy spisów treści (ok. 25000 tytułów ). Zm iany w zakresie dostępu do czaso pism uznać należy za n ajbardziej widoczne w zakresie zarządzania zbio ram i w o statn ich dwóch latach.

7. W w yniku prowadzonej selekcji wycofano ze zbioru głównego 11829 wol. (w 2003 - 16365 wol.). Selekcja zbiorów b y ła kolejny rok niższa, co

(10)

Spraw ozdanie z działalności B iblioteki U niw ersyteckiej za rok 2004 ₂₃₇

jest wynikiem w yczerpania się w zbiorze głównym m ate ria łu łatwego do selekcji (lite ra tu ra wieloegzemplarzowa, społeczno-polityczna, d y serta cje). Z inw entarzy wykreślono 10838 (2003 - 16692) jednostek. Liczba nowych, zinw entaryzow anych jedn o stek w yniosła we w szystkich kom ór kach 36090 jed n o stek (w 2003 - 30330) i b yła o wyższa od liczby jedno stek wyselekcjonowanych o 25252 w 2003 - 13638).

8 .Ze 130442 (2003 - 129793) jed n o stek wpływów pierw otnych i w tórnych zagospodarow anych przez Sekcję Zagospodarow ania Druków Zbędnych 16 jedno stek skierowano do zbiorów, 6100 wol. (w 2003 - 5408) prze kazano bibliotekom sieci, a 35 100 (2003 - 31105) innym odbiorcom . Na aukcję skierowano 2205 (2003 - 3980) wol., n atom iast n a m ak u latu rę przekazano 87037 (2003 - 89300) jednostek. Cieszy nieznaczny wzrost z 28,1% do 31,6% m ate ria łu przekazanego celowo innym jednostkom . 9 .Sekcja Zagospodarow ania Druków Zbędnych zakończyła w roku spra

wozdawczym dług o letn ią akcję zagospodarow yw ania dubletów zgrom a dzonych w piwnicy m agazynu głównego. Stanowi to zakończenie bardzo poważnego e ta p u zagospodarow yw ania tego zasobu.

10.Łącznie n a grom adzenie w ydano (w zł):

2004 2003 zmiany Udział %

w % 2004 2003

P renum erata czasopism 2 544619,50 2462155.16 - 3 .3 65.9 63,4

Bazy danych, 357822,15 681054,93 -48,5 9,3 17,5 e-czasopisma. Łącznie czasopisma 2902441,65 3143210,09 -7,7 75,2 80,9 i bazy danych Książki 707309,35 553378.17 +27.8 18.3 14,3 Zbiory specjalne 249366,75 186088,78 +34,0 6,5 4,8 R a z e m 3 8 5 9 1 1 7 , 7 5 3 8 8 2 6 7 7 , 0 4 - 0 , 6 1 0 0 , 0 0 1 0 0 , 0 0

* koszty udziału w konsorcjach w 2003 r. wliczone do kosztów zakupu baz danych i e-czasopism w roku 2004 wliczono zarówno do tj^ch kosztów jak i kosztów prenum eraty czasopism.

Łączne w yd atk i n a grom adzenie u trz y m ały się więc n a ubiegłorocznym poziomie. Zm niejszenie kosztów p ren u m eraty czasopism i baz danych w yniknęło z fak tu podw ójnego obciążenia w ydatków w roku ubiegłym w związku z bankructw em firmy STRATU S oraz tań szym zakupem zre alizowanym w wyniku przeprow adzonego postępow ania przetargowego. Zm niejszenie kosztów w tych g rupach pozwoliło zwiększyć w ydatki w pozostałych, dzięki czemu s tru k tu ra w ydatków w ydaje się korzyst niejsza.

(11)

Duże znaczenie dla zwiększenia w budżecie środków n a grom adzenie zbio rów, m iało przeznaczenie n a ten cel ta k dochodów w łasnych Biblioteki, ja k i przesunięcie do tej grupy środków nie wykorzystanych w innych pun k tach b u d żetu (głównie z powodu b raku terminowej organizacji przez Dział Zamówień Publicznych przetargów ).

Ponieważ kupiono 9207 (2003 - 8304) wol. wydawnictw zwartych, łatwo m ożna wyliczyć, iż przeciętnie jeden tom tego ty p u wydawnictw kupiony w 2004 roku kosztował 76,80 zł (w 2003 roku - 66,60 zł) i był wyższy od ubiegłorocznego o 10,20 zł. Taka sytuacja wynika z faktu, że choć przy za kupie 8-591 wol. wydawnictw polskich (2003 - 7651) kupiono tylko 616, ale za to znacznie droższych, pozycji zagranicznych (2003 - 480). W zrost zakupu tych ostatnich należy wyraźnie podkreślić jako zjawisko pożądane. Po wyraźnym spadku w roku 2003 ilości pozyskanych zbiorów specjalnych, wzrost w roku sprawozdawczym jest także zjawiskiem pozytywnym. 11.Ogólny sta n ilościowy zinw entaryzow anych zbiorów wyniósł:

Rodzaj m ateriału 2003 Nowe Odpisane 2004

Książki 1541681 26095 7630 1560146

Czasopisma 678 740 3762 3208 679294

Zbiory specjalne 473202 6233 - 479435

R a z e m 2 6 9 3 6 2 3 3 6 0 9 0 1 0 8 3 8 2 7 1 8 8 7 5

Uwaga: Czasopisma Sekcji Zbiorów Masońskich (w liczbie 48068 wol., w tym wpływy nowe w liczbie 12 wol.) liczone są w rubryce czasopisma a nic zbiory specjalne.

V I. O p r a co w a n ie zb io ró w

1. A lfabetyczne dzieł zw artych i seryjnych:

Zadanie 2004 2003 Opracowane rekordy: - nowe 11344 12970 - przejęte 5470 4028 - poprawione 338 764 - wtórne 11863 10071 - usunięte 158 198 Hasła khw nowe 2 529 2539 poprawione 227 159 Zinwentaryzowano w wol. 34095* 31345** o wartości w zł 1254249,94 1054571,26 Wykreślono wol. 7630 8343

(12)

* w tej liczbie 26.0-59 rekordów nowości i 8.036 rekordy po retrokonwersji ** w tej liczbie 22.814 rekordów nowości i 8.531 rekordów po retrokonwersji Ogólnie pracowano nad 28115 rekordami, w tym 16814 rekordam i nowymi w bazie, spośród których ju ż 32,5% stanow iły rekordy przejęte.

2. Czasopism a:

Zadanie 2004 2003

Rekordy bibliograficzne Rekordy egzemplarzy Rekordy pozycji (wol.)

Dopisano w inwentarzu tradycyjnym (wol.) Założono nowych sygnatur:

Wyłączono ze zbiorów (sygnatur//w ol.)

1103 1113 12317 3 750 216 6 7 //3 208 991 1082 22613 3888 168 121/78103 3. K lasyfikacja rzeczowa: Zadanie 2004 2003

opracowane rekordy: nowe przejęte

retrokonwersja Łącznie:

Sprawdzanie rekordów zwrotów Kontrola haseł przedmiotowych

6447 4384 6515 17346 3642 720 8307 1680 8052 18039 2900 3372

Szczególną uwagę zw raca przeszło 2,5 krotn y w zrost liczy rekordów prze jętych, które stanow iły ju ż 40% w szystkich rekordów nowo opracow a nych wpływów.

4. P race nad katalogiem trad y cyjn y m objęły: K atalog alfabetyczny

Zadanie 2004 2003

Włączono kart

Wyznaczone egz. prezencyjne

1863 2 270 3773 2689 K atalog rzeczowy Zadanie 2004 2003

Szeregowanie i włączanie kart Szeregowanie, przeklasyfikowywanie i wyłączanie kart

Usuwanie kart zagubień

651 9858 1785 276 8012 1917

(13)

O ddział K ontroli Zasobu, wykonując niezbędne prace nad zam kniętym katalogiem alfabetycznym , oznacza! k arty pieczątką Horizon karty (3826), wyjm ował k arty odsyłaczowe książek poddaw anych retrokonw ersji oraz karty czasopism wprow adzanych w całości do bazy, oznaczał książki jedno- egzem plarzowe do wyłącznego k o rzystania n a m iejscu, prow adził selekcję bieżącą, w yznaczał książki do retrokonw ersji, spraw dzał zam ów ienia czy telnicze niezrealizowane z pow odu zagubień.

V I I . Z b io ry s p e c ja ln e

1. Zgrom adzono 6232 jed no stek zbiorów specjalnych (2003 - 6319). Główne źró d ła wpływów (kupno i eo) w ykazują w stosu n ku do w pływ u z roku ubiegłego w zrost. Liczba jed no stek pozyskanych drogą k u p n a w yniosła 1775 (2003 - 1345), w ym iany 26 (14), darów 858 (891) jako egzem plarz obowiązkowy 3541 (2949), zbiorów zabezpieczonych 33 (118).

2. N a szczególne podkreślenie zasługuje dalsza rozbudow a zbioru ikono grafii (zakup rzadkich zdjęć dagerotypow ych), spuścizny po B. D em biń skim, kilka ciekawych starodruków .

3. O pracow ano 6245 jed n o stk i (2003 - 3686), co uznać należy za w ynik sa tysfakcjonujący. D uża liczba opracow anych jed nostek w ynika z tego, iż część z nich należy do grupy intensyw nie przekatalogowrywanych starych druków z dawnego zbioru K aiser-W ilhelm -B ibliothek (426 dzieł). Dzięki innej organizacji opracow ania (wydzielony dw uosobow y zespół) opraco wano znacznie więcej niż w latach ubiegłych.

4. U trzym ując p od jętą przed laty decyzję (dotyczącą sposobu realizacji zadań związanych z konserwacją), tylko część środków przeznaczono na wykona nie pełnej konserwacji wybranych obiektów u zewnętrznych konserwato rów spoza Biblioteki. W wyniku komplikacji z rozstrzygnięciem przetargu efekty tegorocznego zlecenia widoczne będą dopiero w roku przyszłym. Nadal współpracowano z Akadem ią Sztuk Pięknych w Warszawie, której studenci w ram ach prac dyplomowych konserwują obiekty ze zbiorów BU. D rugą część środków przeznaczono n a w ykonanie drobnych zabiegów kon-

serw atorsko-zabezpieczających (czyszczenie opraw pergam inow ych, n a tłuszczanie opraw skórzanych, podklejanie obiektów ikonograficznych i kartograficznych). O b jęto nim i 157 obiektów (w 2003 - 3650).

5. Sekcja Konserwacji zakonserwow ała i opraw iła 225 (2003 - 159) stary ch druków, rękopisów i masonikówT, a Sekcja O praw 53 (2003 - 256) stare druki oraz 29 rękopisów.

6. K ontynuow ano akcję w ydzielania i przenoszenia zbiorów należących do NZB, któ re podlegać będą szczególnej ochronie sprawowanej przez

(14)

O ddział Zbiorów Specjalnych. R ozpoczęto również retrokonw ersję tego zasobu.

7. Kontynuowano mikrofilmowanie zabezpieczające starych czasopism, a także skanowanie obiektów specjalnych (starych druków, ikonografii).

8. Z czytelni O ddziału skorzystało 1962 czytelników (2003 - 1641), którym udostępniono łącznie 8 206 (2003 - 7 459) obiektów.

V I I I . P r z e c h o w y w a n ie i o c h r o n a z b io r ó w

1. Przem ieszczanie i porządkow anie zbiorów realizowane było z większym natężeniem niż w roku ubiegłym . Akcją przem ieszczeniową objęto 130 tys. wol. (w 2003 - 38,2 tys.), z czego 65000 z b a ra k u do m agazynu przy ul. 28 Czerwca 1956, k tó ry w całości uporządkow ano.

2. Przygotow ano do u ży tk u piętro m agazynowe w piwnicy głównego gmachu.

3. Oklejono, tj. przysposobiono technicznie do u d o stępn iania 33,3 tys. wo lum inów książek i czasopism (w 2003 - 41 tys.).

4. Sekcja Skontrum w ram ach bieżącej kontroli księgozbioru, spraw dziła 100000 sy g n atu r, stw ierdzając 1330 zagubień. Prow adzono równocześnie szereg prac związanych z dalszym porządkow aniem kuponoteki i kont w ypożyczalni oraz spraw dzaniem zamówień czytelniczych niezrealizo wanych z powodu stw ierdzenia zagubienia. Łącznie stw ierdzono 2 855 zagubień. K ontynuow ano akcję w pisyw ania do bazy kom puterowej sy g n a tu r książek wycofanych lub zagubionych, odnotowując: 13000 sygna tu r (2003 - 25400) co um ożliw ia spraw niejsze prowadzenie typowego skontrum .

5. O praw iono łącznie 3407 wol., w ty m Sekcja O praw w ram ach godzin służbow ych 3022, 385 jako prace zlecone (w 2003 - łącznie 4106 wol.). Sekcja O praw w ykonała również 12 pudeł n a zbiory (w 2003 - 25) oraz 403 teczek do gazet (w 2003 - 370), 1 dyplom h.c. dla R ek to ra UAM, a także plansze wystawowe, napisy n a grzbiety opraw itp.

6. Sekcja Konserwacji w ykonała napraw ę lub konserwację 601 opraw (2003 - 249) i 1690 różnych zabiegów introligatorskich (2003 - 2 694).

7. Zainstalow ana zo stała nowoczesna kom ora do gazow ania książek. Roz poczęto również w spółpracę z B iblioteką Jagiellońską w zakresie odkw a szania papieru.

8. Pracow nia M ikrofilmowa w ykonała 453 filmy, tj. blisko 125 tys. klatek m ikrofilmowych oryginałów oraz przeszło 107 tys. klatek diazo. W ram ach skanowania wykonano łącznie przeszło 64 tys. plików (2003 - 5,5 tys.), digitalizując m .in. 16 obiektów dla p o trzeb O ddziału Zbiorów

(15)

Specjalnych i C E w G nieźnie oraz wykonując dodatkow o 22 tys. skanów d la W ielkopolskiej B iblioteki Cyfrowej. W ykonano blisko 65 tys. ksero kopii z mikrofilmów i oryginałów.

9. F irm a M ikrofilm -Center zeskanow ała z mikrofilmów 5 kolejnych roczni ków „Głosu W ielkopolskiego'' (łącznie 30 p ły t za la ta 1969-1974).

IX . U d o s t ę p n ia n ie z b io r ó w

1. W zakresie zamówień złożonych w m agazynie nie zanotow ano zm ian, od notow ując ich 164692 (2003 - 164597).

Ze złożonych zamówień realizowano 133126 (2003 — 131933 wx>l.), co oznacza że wskaźnik rewersów zrealizowanych wyniósł 80,8% (2003 - 80,2%). P o d trzy m an o s ta n wyraźnej popraw y tego ta k bardzo niezado w alającego w poprzednich latach wskaźnika. Z powodu w ypożyczenia nie zrealizowano 15,8% (2003 - 17,1%) złożonych zamówień, a z powodu zagubień 3,4% (w 2003 — 2,8%). Liczba zamówień niezrealizowanych wy niosła 31566, tj. 19,1% (2003 - 32660, tj. 19,8%).

2. Liczba czytelników zarejestrow anych w roku bieżącym w yniosła 23500 (2003 - 19612), spraw iając, iż liczba aktyw nych kont czytelniczych osią gnęła 35169 (w 2003 - 29748). K ontynuow ano przenoszenie tra d y c y j nych kont czytelniczych do bazy kom puterow ej, co nie n astępuje ta k szybko ja k zak ładano z pow odu tru dności w zdopingow aniu w szystkich czytelników do założenia nowego konta.

3. W O ddziale U dostępniania udostępniono łącznie 5 6 5 0 5 3 wol. (2003 - 543418), co oznacza w zrost o 3,5 %. U dostępniono:

- w czytelniach łącznie z C zytelnią Niemiecką 377765 wol., (2003 - 366725) co oznacza wzrost o 2%,

- poprzez wypożyczalnię miejscową: 164153 wol., (2003 - 150647), wzrost o 8%, w tym: bezpośrednio z księgozbioru wypożyczalni 125247 (w 2003 - 122275), co oznacza wzrost o 2%, z m agazynu 38906 (w 2003 - 28444) co oznacza wzrost 36%,

- poprzez w ypożyczalnię m iędzybiblioteczną: 3269 wol. (2003 - 3322) co oznacza spadek o 1%,

- w D om ach Studenckich: 19866 wol. (2003 - 22 724), spadek o 12%. W ypożyczalnia przy jęła 165 298 (2003 - 126175) zwrotów.

4. P ozostałe agendy Biblioteki udo stęp niły w trad y cy jn y sposób 8.800 jed nostek (2003 - 13.500 jednostek) co d aje łącznie rejestrow anych 5 7 3 8 5 3

udostępnienia (2003 - 556918), co oznacza wzrost o 3%. Sum a t a nie obejm uje u d ostępnień zbiorów podręcznych czytelń w ram ach tzw. wol nego do stępu do półek.

(16)

5. Mimo niedoskonałości system u rejestracji udostępnień elektronicznych (wynikającej m.in. z niechęci dostawców do ujaw niania statysty k), w roku sprawozdawczym zarejestrow ano 150636 (2003 - 197728) wyszukanych tą drogą a b strak tó w i artykułów . Łącznie więc zarejestrow ano 7 2 4 4 8 9 udostępnień, w śród których elektroniczne stanow iły 21%.

6. Nie prowadzono selekcji księgozbioru dydaktycznego. Zarejestrow ano 113 ubytków, pow stałych w w yniku zagubień. W prow adzono 6213 ksią żek (2003 - 5095). Liczył on n a koniec roku 72 62 3 w ol.

7. Mimo pewnych trudności utrzym ano wprowadzoną w końcu roku 1999 zasadę realizacji zamówień do czytelń co 30 m inut (uprzednio co 60 min.). 8. K ontynuow ano akcję zabezpieczania księgozbioru dydaktycznego (fo

liowanie) i równoczesnego jego oznaczania działowego i w yposażania w kody kreskowe oraz paski m agnetyczne (przeszło 7200 wol.).

9. W szystkie czytelnie (poza Bibliologiczną) czynne były w soboty do godz. 17.00, a trz y z nich w niedziele do 13.00. Łącznie w szystkie czy telnie były dostępne przez 397 godziny w tygodniu.

10. Do księgozbiorów podręcznych czytelń w łączono blisko 3200 jedno stek a wycofano nie całe 2000 jednostek. Łącznie czytelnie liczyły 3 3 5 6 2

w o l. w ydaw nictw zwartych, 2 5 9 0 dokum entów audiow izualnych, baz

danych i mikrofilmów oraz 1 8 2 4 ty tu ły czasopism bieżących.

11. Księgozbiór W ypożyczalni wzrósł w roku sprawozdawczym o 6213 wol. (436 tytułów ) osiągając wielkość 72623 wol.

12. W skaźnik częstotliwości ud ostępn ian ia księgozbiorów podręcznych w czy telniach wyniósł 10,49 (2003 - 6,65) a dla księgozbioru dydaktycznego W ypożyczalni 1,7 (w 2003 - 1,84), m im o u trz y m an ia zasady wypoży czeń n a stosunkowo długie term iny.

13. Liczba miejsc w czytelniach w ynosiła 242 i nie uległa zmianie.

14. Liczba zarejestrow anych odwiedzin w czytelniach w yniosła 89973 (2003 - 85130).

15. W prow adzenie możliwości elektronicznego zam aw iania książek z m aga zynów spowodował w zrost zamówień o 12%.

16. Skrócono okres w ypożyczeń z m agazynu ze 150 do 30 dni, co w płynęło n a zwiększenie szybkości cyrkulacji posiadanych zbiorów.

X . D z ia ła ln o ś ć in fo r m a c y jn a

1. Biblioteka dysponow ała przeszło 80 bazam i danych n a CD -ROM oraz dyskach m ultim edialnych (słowniki, encyklopedie), udostępnianych czy telnikom zarówno jednostanow iskow o ja k i sieciowo. Mogli oni korzy stać również z In tern etu , a także baz udostępnianych z serw era PCSS-u.

(17)

Z baz w BU skorzystało 3.508 zarejestrow anych użytkowników (w 2003 - 3.464). D la kolejnych 483 wykonano szereg odpłatn y ch i darniow ych usług inform acyjnych.

2. B iblioteka stale zapew niała n a bieżąco dostęp do 38 baz danych. W roku sprawozdawczym testow ano i proponow ano dostęp do kolejnych 16 nowych tytułów .

3. B iblioteka uczestniczyła w konsorcjach: Elsevier, E IFL -D irect, Springer, K lüver, T O C P rem ier oraz Chem ical A b stracts. N iepełna za rok sp ra wozdawczy sta ty sty k a ich w ykorzystania pozw ala stw ierdzić, że ściągnię to z nich 120.390 (2003 - 96.175) artykułów pełnotekstow ych.

4. Z prowadzonych w każdą środę i w czw artek szkoleń z zakresu korzy sta n ia z CD -ROM i In te rn e tu skorzystały 42 osoby indyw idualnie oraz 11 pracowników O ddziału Zbiorów Specjalnych. K onsultacje w zakresie do stępu do czasopism elektronicznych zostały zastąpione stały m kontak tem mailowym.

5. Zintensyfikowano szkolenia grupowe po czynając od pracowników nauki, poprzez grupy doktorantów , kończąc na stu den tach. Łącznie grupowe szkolenia zajęły 124 godziny.

6. Powyższe usługi inform acyjne zastęp u ją korzystanie z form tra d y c y j nych - zestaw ień tem atycznych i kwerend, które s ta ją się form am i uzu p ełniającym i. Z usług tych w O ddziale Inform acji Naukowej wykonano 2 zestaw ienia tem atyczne z 362 opisam i oraz 669 kwerend z 5.047 opisa mi. O ddział Zbiorów Specjalnych w ykonał 138 kw erend oraz 15 a b stra k tów, a C zytelnia Niemiecka 69 kwerend.

7. Zarówno w OIN ja k i w innych kom órkach organizacyjnych BU w zrosła liczba zap y tań i inform acji udzielanych drogą m ailową, które nie podle g a ją dokładnej rejestracji.

8. Testow ano dostęp do 18 różnych baz oraz w ykonano szereg ulotek, fol derów prom ujących działalność inform acyjną.

9. Zorganizowano 5 dużych wystaw:

- IX Poznański Przegląd Książki Naukowej, - B adania. Podróże. Biblioteka,

- E uropa. Polska. E uropa,

- Co zostało powiedziane. J a n Paweł II w Poznaniu 03.06.1997 r., - H einrich Boli - życie i twórczość.

X I. K o m p u te r y z a c ja

1. Zakupiono 10 kom puterów , 10 stacji i serwer Sun R a y ’a, laptopa, 14 mo nitorów, rzu tn ik m ultim edialny i 16-portowy Switsch D-link.

(18)

2. W ram ach w d rażan ia i użytkow ania system u w BU m.in.: - Instalow ano system y operacyjne i oprogram ow anie biurowe,

- Zainstalow ano now ą wersję oprogram ow ania V irtu a do kom unikacji z katalogiem N U K at i CK H W ,

- U ruchom iono oprogram ow anie do zarządzania kopiowaniem dokum en tów do W BC ,

- Dokonywano popraw ek i aktualizacji program ów,

- Zainstalow ano program FireW all i wdrożono proxy serwer, które to działan ia zw iększają bezpieczeństwo sieci i danych.

3. W drażając system HORIZON:

- instalow ano now ą wersję oprogram ow ania (5.1.gl2),

- realizowano prace n ad konwersją danych z program u SOWA w Biblio tekach W ydziału Historycznego,

- wdrożono m oduł CSA (zamówień elektronicznych) w BU oraz Biblio tece In s ty tu tu H istorii oraz m oduł rezerwacji n a pozycje wypożyczone w BU oraz Bibliotece W ydziału M atem atyki,

- uruchom iono m oduł u d o stęp n ian ia w kolejnych 5 bibliotekach sieci, - prowadzono bieżące szkolenia, w arsztaty, opracow ywano skry pty i in

strukcje.

4. Wobec: bibliotek sieci realizowano obowiązki serw isanta sprzętu kom pu terowego, diagnozując i nap raw iając sprzęt oraz instalując oprogram o wanie, zapew niając im także p e łn a obsługę inform atyczną.

5. Przeprow adzono próby zastosow ania sieci bezprzewodowej.

6. W spółpracując z P F B N przeprow adzono testy serw era W ebPAC V I .91, testy wersji 5.3 system u, uczestniczono w szkoleniach

7. Sprawowano nadzór techniczny i m erytoryczny n ad bazą ogólnopolskie go program u „Analiza funkcjonow ania bibliotek naukowych w Polsce”. 8. K ontynuow ano w spółpracę z dotychczasow ym wykonawcą strony dom o

wej W W W , przygotow ując jej now ą wersję. 9. N a koniec roku sprawozdawczego baza liczyła:

1999 2000 2001 2002 2003 2004 Opisów bibliograficznych Pozycji 46353 108628 118 792 277374 164390 404278 214853 541985 320 570 759890 358937 874571 O znacza to, że przeszło 18% zbiorów bibliotek wchodzących w skład system u biblioteczno-inform acyjnego UAM u ję ta jest już w system ie kom puterow ym .

(19)

X II. D z ia ła ln o ś ć d y d a k ty c z n a , n a u k o w o -b a d a w cz a , w y d a w n ic z a i p o p u la r y z a to r s k a

1. K ształceniem z „Przysposobienia bibliotecznego" objęto 6400 (2003 - 5800) studentów w ram ach 638 godzin dydaktycznych, a zajęciam i z „Pod staw inform acji naukowej” ta k ja k w roku ubiegłym 4 grupy ćwiczenio we w ram ach 60 godzin dydaktycznych. W ram ach zajęć 2-godzinnych przeprow adzono 7 w ykładów i ćwiczeń (łącznie 14 godzin).

2. Praktyki studenckie - po dwóch latach przerwy - odbyło 4 studentów biblio tekoznawstwa. Zrealizowano specjalistyczne praktyki dla studentki Instytutu Filologii Polskiej oraz 2 studentek Wyższej Szkoły Umiejętności Praktycznej a także praktyki zawodowe dla 2 pracowników innych bibliotek.

3. W szkoleniu w ew nętrznym uczestniczyło 21 osób, uzyskując stosowne zaśw iadczenia; 6 osób uczestniczyło w lek to ratach języka angielskiego, 6 niemieckiego. W lek to ratach w ew nętrznych uczestniczyło 25 osób. Za ocznie n a studiach m agisterskich studiow ało 8 osób, stu d ia podyplom o we zrealizow ała 1 osoba. C zterech pracowników przygotow ało rozpraw y doktorskie. Dwie osoby zdały egzam in państw ow y uzyskując upraw nie nia bibliotekarza dyplomowanego.

4. Zorganizowano konferencję pośw ięconą Źródłom do dziejów braci cze skich w bibliotekach i m uzeach polskich.

5. Zorganizowano 12 zebrań naukowych dotyczących: realizacji zajęć dy daktycznych, relacji z pobytów n a konferencjach, wyjazdów zagranicz nych, prezentacji nowych kom puterow ych prezentacji w spom agających dydaktykę, problem atyki b a d ań porównawczych bibliotek, kodeksu etyki zawodowej, zbiorom specjalnym , problem om konserwacji.

6. Zorganizowano 3 prelekcje, środowiskową sprzedaż w ydaw nictw Biblio tek, w ystaw ione z okazji obchodzonego po raz pierwszy T ygodnia Bi bliotek oraz prezentację i 7 w ykładów w związku z organizowanym i przez UAM D niam i Nauki, w Pracow ni M ikroform w ykład i prezentację a także szkolenie z zakresu archiwizow ania danych i digitalizacji dla p ra cowników W ojewódzkiej Biblioteki Publicznej oraz 34 prelekcje dla gości w izytujących Ciążeń. P rzyjęto 10 wycieczek tj. przeszło 260 osób zainte resowanych h isto rią Biblioteki, jej bieżącą działalnością, rozw ojem usług inform acyjnych i znaczeniem biblioteki jako w a rszta tu pracy naukowo- badawczej .

7. W celu przygotow ania kolejnego rocznika „Biblioteka” 7-krotnie zbierał się zespół redakcyjny, om aw iając problem y redakcyjne i wydawnicze, co zaowocowało w ydaniem kolejnego tom u.

8. W ram ach w spółpracy m iędzynarodowej w spółpracow ano n a podstaw ie um ów z 21 ośrodkam i.

(20)

P rzyjęto 7 gości indyw idualnych z tych ośrodków, a pracow nicy Biblio teki Uniwersyteckiej wyjeżdżali indyw idualnie do różnych ośrodków ta k w ram ach umów, ja k i poza nim i 13-krotnie. Zorganizowano również jed en w yjazd stu d y jn y dla 16 pracowników do B rna. Goszczono delega

cje Politechniki z H annow eru w związku z propozycją p o d p isania środo wiskowej umowy o w spółpracy, R ek to ra U niw ersytetu z Lwowa.

9. W zorem lat ubiegłych z okazji D nia B ibliotekarza zorganizowano w yjazd szkoleniowo-rekreacyjny, ty m razem do Biblioteki i A rchiw um w Gnieź nie oraz Lednogóry.

10. W ram ach prow adzonych prac naukowo-badawczych:

- 42 osoby wzięły udział w konferencjach krajow ych, w ygłaszając 11 re feratów , przew odnicząc 3 sesjom oraz 4 osoby w konferencjach zagra nicznych (3 z referatem ),

- 2 osoby odbyły sty p en d ia zagraniczne,

- pracow nicy BU opublikowali 49 oryginalnych p rac (w tym 2 sam oist ne oraz 3 zestaw y reprintów pocztów ek),

- opracowali 15 ab strak tó w dla czasopism a RILM A bstracts,

- 2 osoby p ełn iły funkcje członków redakcji pism lub serii ogólnopol skich.

11. W łasnym n akładem Biblioteki Uniwersyteckiej ukazał się kolejny num er „Biblioteki”, 1 zeszyt serii A n tią u ita te s M inutae (poświęcony: Pieśni majowej M. K arłow icza), 1 serii Spisy zaw artości prasy wielkopolskiej, 3 zestaw y (reprinty) pocztówek.

12. Złożono 2 wnioski Fundacji Porozum ienie bez barier oraz F N P roz patrzo n e negatyw nie oraz wniosek w ram ach p ro je k tu F IG A R O skła danego Komisji E uropejskiej, którego celem jest digitalizacja zbiorów muzycznych (p artn er innych podm iotów ).

13. Biblioteka kontynuow ała funkcję k oo rd y n ato ra ogólnopolskiego pro gram u prowadzonego p o d egidą R ady W ykonawczej K onferencji Dy rektorów B ibliotek Szkół W yższych A naliza funkcjonow ania bibliotek naukowych w Polsce.

X I I I . A r c h iw u m B ib lio te k i

W ykonało: — 18 kwerend,

— opracow ało 20 nowych jedn o stek archiwalnych, — udostępniło 192 jed n o stk i archiwalne.

(21)

X I V . Z b io r y B ib lio te k i U n iw e r s y te c k ie j w C ią ż e n iu

1. Sporządzono 1 listę dubletów , k tó rą rozesłano do bibliotek krajow ych i zagranicznych.

2. U porządkow ano 720 m b zbiorów masońskich.

3. Zakończono selekcję dubletów n a strychu oraz rozpoczęto przekazywanie stary ch dysertacji do selekcji (1100 wol.).

4. Zrealizowano głównie dla biblioteki w H erne 370 zamówień spośród du bletów1.

•5. Zrealizowano 142 zam ów ienia czytelnicze oraz wykonano 1137 stro n kse rokopii.

6. Przeprow adzono 32 prelekcje lit. zbiorów m asońskich, udzielono 48 in form acji indyw idualnych.

X V . P o d s u m o w a n ie

W podsum ow aniu zauważyć m ożna kilka podstaw ow ych spraw , które s ta nowiły główne problem y B iblioteki w 2004 roku. N ależą do nich:

1. Zmniejszający się procentowy udział budżetu Biblioteki w budżecie Uczelni. 2. Zagospodarow anie ostatniego poziom u (piwnica!) w sta ry m m agazynie

n a cele przechow yw ania zbiorów.

3. B rak jakichkolw iek postępów w zakresie rozbudow y powierzchni m aga zynowej .

4. U trzym anie dyscypliny finansowej mimo zawirowań w realizacji w y d at ków, spowodowanych dużym i opóźnieniam i w realizacji procedur adm ini stracyjnych.

5. Niezrealizowanie z ww. powodów p rac m erytorycznych i technicznych (np. konserw acja zbiorów, zakup kom puterów , zakup m ebli).

6. Praw idłow a realizacja polityki grom adzenia czy szerzej zarządzania zbio ram i (duża selekcja w stępna, duży zakres prac porządkow ych, selekcja retrospektyw na, zagospodarow yw anie dubletów ).

7. U trzym anie w ydatków i w yraźna zm iana n a korzyść s tru k tu ry w y d a t ków w zakresie grom adzenia zbiorów, przy równoczesnym zwiększeniu liczby kupow anych ty tu łó w i jednostek.

8. U trzym anie wysokiego tem p a opracowania zbiorów nowych ja k i retrokonwersji, w yrażających się w skali system u osiągnięciem poziomu 18% skom puteryzow ania i informacji o zasobach.

9. Zw iększający się poziom przejm ow ania opisów i haseł wzorcowych z kar to te k centralnych, w wyniku podjęcia w pełnym zakresie aktyw nej w spół pracy z N U K atem .

(22)

10. Stosunkowo wysoki odsetek zagubień, szczególnie w części wpływów najnow szych.

11. Zm iany w zakresie u d o stęp n ian ia - przekazanie upraw nień do zapisów części bibliotek sieci, skrócenie czasu wypożyczeń, zwiększenia sto pnia prezencyjności u d o stęp niania zbiorów.

12. B rak sukcesów w pozyskiw aniu środków zew nętrznych. 13. B rak zasadniczych postępów w rem oncie gm achu głównego.

Główne zad an ia n a rok 2005 w ynikające z takiej oceny roku sprawoz dawczego, to:

1. Prow adzenie dalszych s ta ra ń o rozbudow ie powierzchni m agazynowej. 2. Dokonanie okresowej oceny prowadzonej polityki grom adzenia. 3. Intensyfikacja analiz w ydatkow ania środków finansowych.

4. Zwiększenie wysokości środków pozabudżetow ych pozyskiw anych sam o dzielnie przez Bibliotekę.

5. Rozbudow a i m odernizacja sieci kom puterowej i jej doposażenie w sprzęt kom puterowy.

6. Rozwój różnych form i zakresów szkoleń, konsultacji, w arsztatów dla środow iska bibliotekarskiego ja k i różnych gryp użytkowników.

7. Rozwój w spółpracy zagranicznej i krajowej w celu zwiększenia liczby przejm ow anych opisów i haseł.

8. K ontynuow anie d ziałań n a rzecz rem o ntu substancji zabytkowej. 9. Rozwój d ziałań w zakresie prac badawczych i działalności wydawniczej.

(23)

Z a łą c z n ik 1

Klasyfikacja rzeczowa nowych wpływów w edług dyscyplin wiedzy

Symbol Dział wol. 2003 % wol. 2004 %

A Języki informacyjne,

encyklopedie, prasoznawstwo

118 1,42 145 2,25

B Bibliotekoznawstwo 132 1,59 60 0,93

C,D,E Historia, Nauki pomocnicze 1787 21,51 1121 17,39

F Wojskowość 160 1,92 81 1,26 G,H, Nauki społeczne, Ruchy Społeczne 282 3.39 317 4,92 I Socjologia 116 1,39 137 2.13 K Ekonomia 736 8,86 629 9,76 L Prawo 672 8,08 581 9,00 M Sztuka 702 8,45 548 8,50 N ,0,P,Q ,Z Filologie 1012 12,18 876 13,59 R Filozofia, Psychologia 412 4,95 367 5.69 S Pedagogika 670 8,06 374 5,80 T Religioznawstwo 722 8,69 500 7,76 u Geografia 147 1,76 142 2,20

V M atem atyka, Astronomia 70 0.84 54 0,84

w Nauki przyrodnicze 415 4.99 343 5.32 X M edycyna 58 0,69 65 1,01 Y Technika, Rolnictwo, Leśnictwo 96 1,15 107 1,65 R a z e m 8 3 0 7 100,00 6 4 4 7 100,00

(24)

Sprawozdanie, z działalności B iblioteki U niw ersyteckiej za rok 2004 _{2 5 1} Z a łą c z n ik 2 W skaźniki 2001 2002 2003 2004 Użytkownicy Studenci Pracownicy 50000 45 000 5000 54000 49000 5 000 57000 52000 5000 60000 54000 6000 Wskaźnik 2001 2002 2003 2004

W ydatki biblioteki na 1 użytkownika 179,60 187,20 158,2 171.20

W ydatki biblioteki na 1 studenta 199,60 224,70 191,90 190,30

W ydatki na zakup zbiorów bibliotecznych 72,90 71,50 68,10 64.30

na 1 użytkownika

W ydatki na zakup zbiorów bibliotecznych 81,00 78,70 74,70 71.50

na 1 studenta

W ydatki na zakup książek n a 1 użytkownika 12,50 10,90 9.70 11,80

W ydatki na zakup książki na 1 studenta 13,90 12,00 10,60 13,10

Koszt magazynowania 1 vol. 3,38 3,78 3,34 3,78

Proporcja budżetu biblioteki (tzw. fundusz 5,25 5,04 4,60 4,20

dydaktyczny + płace) do budżetu Uczelni (w %)

Proporcja pracowników biblioteki do ogólnej 3,03 3,01 3,18 3.20

liczby pracowników Uczelni (w %)

Proporcja funduszu płac: Biblioteka/Uczelnia 4.80 4,70 4,30 4.09

Użytkownicy zarejestrowani do użytkowników 46,20 49,30 52,18 58,61

potencjalnych (w %)

Liczba vol. (jedn. obi.) na 1 użytkownika ■53,20 49,50 47,25 45,31

Liczba vol. (jedn. obi.) na 1 studenta ■59,10 54,50 51,80 50,34

Liczba vol. książek na 1 użytkownika 30,80 28,30 27,04 26,00

Liczba vol. książek na 1 studenta 33,80 31,20 29,64 28,89

Wpływ roczny na 1 użytkownika 0,60 0,63 0,53 0,60

Wrpływ roczny na 1 studenta 0,67 0,70 0,58 0,67

Ogólna liczba vol. (jedn. obi.) na liczbę ■5,01 4,87 4,84 4,73

udostępnień tradycyjnych

Liczba udostępnień (tradycyjnych — 0,28 0,39 0,28 0.27

elektronicznych) do liczby wol.

Liczba użytkowników przypadająca na 330,00 359,00 358,50 382.00

1 pracownika biblioteki

Liczba studentów przypadająca 297,00 325,60 327,00 343,80

na 1 pracownika biblioteki

Powierzchnia biblioteki przypadająca 0,34 0,31 0,30 0,28

na 1 użytkownika (m2)

Powierzchnia biblioteki przypadająca 0.37 0,35 0,33 0,32

na 1 stud enta (m2)

(25)

Liczba użytkowników na 1 pracownika agend obsługi (udostępnianie, magazyny, OIN)

926 1000 1019 1052 Liczba wypożyczeń na 1 zarejestrowanego czytelnika 6,75 6,35 6,30 4,76 Liczba wypożyczeń na 1 pracownika Wypożyczalni 15487 18814 20826 20928

Liczba udostępnień w czytelniach na 1 pracownika Czytelń

25 720 26299 25427 26983

Liczba udostępnień w bibliotece (czytelnie + wypożyczalnia)

10,60 10,20 9,80 9,60

na 1 użytkownika 14,80* 19,40* 13,23* 12,02*

Liczba udostępnień w bibliotece (czytelnie + wypożyczalnia)

11,80 11,20 10,70 10,62

na 1 studenta 16,40* 21,40* 14,51* 13,35*

* pierwszy wskaźnik: udostępnienia wyłącznie tradycyjne, drugi: tradycyjne i elek troniczne.