"Rocznik Statystyczny województwa olsztyńskiego 1966", Olsztyn 1966 : [recenzja]

(1)

Żyromski, Stanisław

"Rocznik Statystyczny województwa

olsztyńskiego 1966", Olsztyn 1966 :

[recenzja]

Komunikaty Mazursko-Warmińskie nr 4, 589-590

(2)

ko rzy stał też sporo ilu stro w an y ch m ateriałó w arch iw aln y ch (rysunki, plany, fotografie). M apki są w y konane poglądow o i przejrzyście; n ie ste ty w kilku w ypadkach pom niejszono je zbytnio (m apy 3, 4, 11), co u tru d n ia ich czy telność. Rów nież n ie k tó re ilu stra c je w ypadły w d ru k u zbyt szaro — brak im intensyw ności czerni (m apa 6, ryc. 1, 12, 28, 29, 32, 33, 34, 35, 44, 61, 75, 77, 84, 113).

P ra ca posiada streszczenie i spis ilu stra c ji w języku angielskim , co um oż liw ia obcym sp ecjalistom zapoznanie się z jej treścią. (Przykładem z a in te resow ania może być recenzja szw ajcarskiego e tn o g rafa W ildhabera, um iesz czona w „Schweiz. A rchiv fü r V olkskunde”, 62 Jg. 1—2, s. 124, B asel 1966). W sum ie obszerna ro zp ra w a F. K lonow skiego je s t dobrze przem y ślan ą i w artościow ą p racą, p odającą czytelnikow i n ajnow sze w yniki b ad ań nad złożonym problem em budow nictw a ludow ego M azur i W arm ii. N ależą się też słow a u zn an ia zasłużonem u W ydaw nictw u „Pojezierze” i W ydziałow i K u ltu ry PW RN w O lsztynie za w ydanie tego pożytecznego dzieła.

L ongin M alicki

R o czn ik sta ty s ty c z n y w o jew ó d ztw a o lsztyń skieg o 1966, O lsztyn 1966, R. 9,

W ojewódzki U rząd S taty sty czn y w O lsztynie, ss. 430.

„Rocznik sta ty sty czn y w ojew ództw a olsztyńskiego 1966” ukazał się sto sunkow o w cześniej niż poprzednie.

T reść in fo rm acji o rozw oju gospodarczo-społecznym i k u ltu ra ln y m w o je w ództw a p rzed staw ia czytelnikow i 297 tablic i 18 w ykresów . Te o sta tn ie, szczególnie dla czytelnika n ie przygotow anego do odbioru liczb, są bardzo dogodne przy analizie inform acji. W ykaz terenow ych je d n o ste k staty sty czn y ch oraz in fo rm acje o możliwości zakupu „R oczników ” z poprzednich la t u zu p ełn iają treść recenzow anego „R ocznika”. U kład i podział in fo rm acji nie odbiega od dotychczas stosow anego, rów nież i szata g raficzn a p ro je k tu Ja n a G o ł a s z e w s k i e g o nie uległa zm ianie.

A oto k ilk a in fo rm acji dotyczących ludności, k tó re przynosi nam now y „R ocznik”. W dniu 31 g ru d n ia 1965 r. m ieszkało w woj. olsztyńskim 957 tys. osób, to znaczy do sta n u z a lu d n ien ia w 1939 r., w g ran icach porów nyw alnych, b rakow ało ponad 9 tys. osób l. L udność m ia st w zrosła o 6 tys. osób i s ta now iła 36,9% ogółu ludności. Na 100 mężczyzn p rzy p ad ały 103 kobiety, przy czym n ajb ard ziej sfem inizow anym było m iasto O lsztyn (108 kobiet), n a to m iast w pow. piskim zachow ała się id ealn a rów now aga płci, tj. 100 kobiet n a 100 mężczyzn. Ruch n a tu ra ln y ludności w y k azu je dalszą te n d en cję sp a d kow ą. Na p rzykład w spółczynnik m ałżeń stw z 7,3 n a 1000 ludności w 1964 r. obniżył się do 6,0 w 1965 r. A nalogicznie: u ro d zen ia żywe: 23,9 i 22,4; zgony — 6,3 i 5,9, p rzy ro st n a tu ra ln y — 17,6 i 16,5 oraz zgony n iem ow ląt na 1000 urodzeń żyw ych z 49,1 w 1964 r. do 41,1 w 1965 r.

P rzem ysł z a tru d n ia ł w 1965 r. 48,6 tys. osób. Z kolei pow ażną liczbę ludności z a tru d n ia ły n a stę p u ją c e działy g ospodarki naro d o w ej: rolnictw o 41,5 tys. osób, ośw iata, n a u k a i k u ltu ra , ochrona zdrow ia, opieka społeczna i k u ltu ra fizyczna 27,5 tys. osób, obrót tow arow y 24,0 tys. osób oraz tra n sp o rt i łączność 23,9 tys. osób. Najbardziej· sfem inizow anym działem gospodarki narodow ej była ośw iata, n a u k a i k u ltu ra o raz ochrona zdrow ia i opieka społeczna, gdzie zatru d n io n y ch było ponad 19 tys. kobiet, tj. 25,7% ogółu kobiet czynnych zawodowo.

M ieszkańcy w ojew ództw a o trzy m ali w 1965 r. 7911 izb m ieszkalnych z gos p o d ark i uspołecznionej oraz 1403 izby w ram ach gospodarki nieuspołecznio nej. S tanow i to łącznie 3193 m ieszkań jed n o - i w ieloizbow ych.

(3)

W arto odnotow ać rów nież w zrost pro d u k cji rolnej na jednego m ieszkańca. Dotyczy to u p ra w czterech zbóż, b uraków cukrow ych, pro d u k cji m ięsa i m le ka. Rów nież w przeliczeniu na 100 ha użytków rolnych n a s tą p iła in te n sy fi k a c ja p ro d u k cji rolnej w porów naniu do 1964 r.

B rak e rra ty w skazyw ałby n a to, że k o re k ta została p o p raw n ie p rz e p ro w adzona. Tym czasem , już n a pierw szej ty tu ło w ej stronie, chochlik d ru k a rsk i zm ienił kolejny rok w y d an ia z IX na IV. N iezrozum iałe jest, dlaczego te sam e tablice m ają różne nazw y w kolejnych w ydaniach „R ocznika”, pomimo nie zm ienionej treści i układu tablicy. Dotyczy to tablicy 2: S ta n ludności

w Polsce i w o jew ó d ztw ie („Rocznik”, 1966, ss. 78—79) i analogicznej tablicy 2: N iek tó re dane o ro zw o ju ludności w Polsce i w o jew ó d ztw ie („Rocznik”, 1965,

s. 92). Należy podkreślić, że ty tu ł tab licy z n ajd u jącej się w recenzow anym „Roczniku” je st odpow iedniejszy. Rów nież um ieszczenie tablicy tej sam ej treści n a dwu stro n ach w przeciw ieństw ie do poprzedniego w ydania, w k tó rym zmieszczono na jednej stro n ie (tablice: 2 (9) ss. 78—79, 3 (10) ss. 80—81,

8 (15) ss. 86—87) w ydaje się być nieuzasadnione, n aw et m ając n a uw adze w iększą czytelność liczb, tym bardziej, że łam an ie tablic nie zaw sze je st p o p raw n e i liczby kolum n stro n y lew ej i p raw ej nie zn ajd u ją się n a tym sam ym poziomie, co w ręcz u tru d n ia czytanie tablic (ss. 63, 67, 73, 89, 103, 135, 139, 161, 163, 177, 183, 193, 199, 241) — razem 14 tab lic. W y d aje się rów nież niep o p raw n e złam anie ty tu łu tablicy 2: S ta n ludności (St - an ludności).

B ardzo dobrze się stało, że w yodrębniono z atru d n ien ie kobiet i m łodo cianych, co w poprzednich „R ocznikach” podaw ano łącznie. T ablica sta ła się b ard ziej czytelna. N atom iast b ra k bliższych danych o w ew nętrznym ruchu w ędrów kow ym ludności w ojew ództw a uszczupla pow ażnie p ro b lem aty k ę a n a lizy ruchów m igracyjnych ludności na te re n ie w ojew ództw a w p rzek ro ju np. wieś — m iasto i innych relacjach.

„Rocznik sta ty sty czn y w ojew ództw a olsztyńskiego 1966” przynosi czytelni kow i bogaty zasób in fo rm acji dotyczących realizacji zadań ostatniego planu rozw oju gospodarczego w ojew ództw a, tj. za la ta 1961— 1965. Chronologia liczb i p o rów nanie ich do ru ch u wyjściowego 1960, d ają czytelnikow i obraz dy nam iki zjaw isk, ja k ie w ystępow ały w poszczególnych działach gospodarki narodow ej na tle rozw oju ludności u jęty m w II dziale „R ocznika sta ty s tycznego”.

Całość stanow i rzeczow ą in fo rm ację o woj. olsztyńskim i ciekaw ą le k tu rę zarów no dla specjalistów ja k i dla hobbystów .

S ta n isla w Z y ro m sk i

1 Por. P roblem y rozw o ju gospodarczego i dem ograficznego Z iem Zachod