D z iś w s c h ó d s ło ń c a
J u tr o , b
D z i*8 „ k s ię ż y c a
g o d z . 8 1 5 z a c h 1 8 .4 4 8 ,1 5 „ 1 5 4 5 1 .3 ,3 2 - . 4 3 9 P ią te k Ig n a c e g o
S o u o ia M a tk i B o s k ie j G r o m n ic z n e j.
N ie d z ie la B ła ż e ja b . i m .
Wąbrzeźno, sobota 2 lutego 1929 r.
Nr. 15 Rok IX
Zmierzch te^rji walki klas IW dnh? Imienin Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.
Z rz u c o n e g o , n a w s tę p ie M a n ife s tu K o m u n i- s ty c z a e g o z 1 8 4 7 r., d o g m a tu , ż e „ c a ła h is to rja s p o łe c z n o ś c i lu d z k ie j a ż p o d z ie ń d z isie js z y je s t h i- s to rją w a lk i k la s“ w y w io d ła s ię te o rja , z a s ila n a o d p o c z ą tk u ró w n o b o jo w o n a s tro jo n ą p o lity k a ru c h u ro b o tn ic z e g o k la s o w e g o , o p a rte g o n a w a lc e , d z ia ła ją c e g o m e to d ą w a lk i i u w a ż a ją c e g o k a ż d e g o s ą s ia d a w s p o łe c z e ń stw ie z a p rz e c iw n ik a w a lc z ą c e g o . D łu g o le tn ie k u lty w o w a n ie te g o d o g m a tu w p ły n ę ło n a n a s ta w ie n ie u m y s ło w o ś c i d o ś ć s z e ro k ic h w a rstw lu d n o śc i, k tó re — d z ię k i te m u — n ie u m ie ją w id z ie ć m o ż liw o śc i p o s tę p u w in n e j fo rm ie , ja k ty lk o d ro g ą b e z w z g lę d n e g o p rz e c iw sta w ia n ia się P ra c y i K a p ita łu .
Z y c ie je s t w a lk ą . Z d a je s o b ie z te g o s p ra w ę k a ż d a je d n o s tk a , c z u je te ż to d o b rz e k a ż d a ż y w o tn a g ru p a s p o łe c z n a . S tw ie rd z e n ie je d n a k te g o fa k tu n ie o z n a c z a , ż e h a s łe m n a c z e ln e m i p ro g ra m e m lu d z k o ś c i, o ra z je d y n ie s k u te c z n ą m e to d ą d z ia ła n ia w in n a b y ć w a lk a .
P o ls k i ru c h k la s o w y trw a w n ie n a ru s z a ln o ś c i s w e g o h a s ła . W b re w in te re s o w i w a rstw p ra c u
ją c y c h , w b re w in te re so w i P a ń s tw a , o k u p io n e g o p rz e c ie ż w ie lk im w y s iłk ie m ro b o tn ik a i c h ło p a p o l
s k ieg o , i w b re w m o c n ie js z e j p o n a d w s z y s tk o w y m o w ie ż y c ia . W y n ie s io n a d o g o d n o ś c i h a s ła w a l
k i k la s, trw a s a m a w s ta łe j w a lc e m ię d z y d o g m a - ty c z n e m s w e m z n a c z e n ie m , a rz e c z y w isto ś c ią c o d z ie n n e g o ż y c ia , d o k tó re j p o m im o w s z y s tk o c o ra z c z ę ś c ie j z b liż a ć s ię je st z m u s z a n a .
N a z a c h o d z ie E u ro p y p ro c e s o trz e ź w ie n ia p o d ty m w z g lę d e m p o s u n ą ł s ię ju ż z n a c z n ie n a p rz ó d . P o trz e b y ż y c ia i z m y s ł s p o łe c z n y ro b o t
n ik a z a c h o d n io -e u ro p e js k ie g o d o p o m o g ły m u ju ż d o p o s ta w ie n ia n o g i n a tw a rd y m g ru n c ie rz e c z y
w is to ś c i. _ _
Z re a liz o w a n y w z e sz ły m ro k u w A n g lji „ In d u s tria l P e a c e " (p o k ó j w p rz e m y ś le ) — p ro d u k t p o k o jo w e g o w y s iłk u trz e ź w o m y ś lą c e g o p ra c o d a w c y i p ra c o b io rc y a n g ie ls k ie g o — je s t z a k o ń c z e n ie m o k re s u w a lk i m ię d z y o b ie m a s tro n a m i. J e ś li w le c ie u h . ro k u , g d y p e rtra k ta c je to c z y ły s ię je s z c z e m ię d z y z a rz ą d a m i o b u s tro n m o ż n a b y ło z p o b ła ż liw y m u ś m ie c h e m p rz y s łu c h iw a ć się ty m w y s iłk o m — to ju ż o b e c n ie — p o k o n g re s ie T ra d e U n io n ó w z w rz e ś n ia 1 9 2 8 r,, n a k tó ry m d o ty c z ą c y ra p o rt Z a rz ą d u p rz y ję ty z o s ta ł w ię k s z o ś c ią 3 .0 7 5 ,0 0 0 g ło só w p rz e c iw 5 6 6 0 0 0 g ło s ó w — u z n a ć to n a le ż y z a e p o k o w e z d a rz e n ie , k tó re z a s a d n ic z o z m ie n ia o b lic z e s o c ja liz m u a n g ie ls k ie g o .
„ W s p ó p ra c a ty c h w s z y stk ic h , k tó rz y b io rą u d z ia ł w p ro d u k c ji" w s tą p iła o fic ja ln ie n a m ie js c e p ro g ra m o w e j d o n ie d a w n a w a lk i ic h . R e a ln ie m y ś lą c e s p o łe c z e ń stw o , z b io ro w is k o m y ś lą c e s z c z e rz e o s w e m w s p ó ln e m d o b ru p o tra fiło z a p rz e c z y ć d o g m a ty c z n o ś c i h a s ła w a lk i k la s , n ie z a p rz e d a ją c się b y n a jm n ie j w s k u te k te g o k a p ita listo m , a n i te ż n ie re z y g n u ją c z d a ls z e j s k u te c z n e j o b ro n y in te re s ó w i g o d n o ś c i w a rstw y p ra c u ją c e j.
W in n e j n ie c o fo rm ie , a le ró w n ie ż n a w s p ó ł
d z ia ła n iu P ra c y z in n y m i tw ó rc z y m i c z y n n ik a m i
w P a ń s tw ie , o p ie ra s ię ju ż o d k ilk a la t e g z y s te n c ja w a rs tw p ra c u ją c y c h w F ra n c ji. Is tn ie ją c a o d ro k u 1 9 2 5 „ N a ro d o w a R a d a G o s p o d a rc z a " (C o n s il N a tio n a l E c o n o m iq u e ) s k u p ia w s w o je m ło n ie w s z e l
k ie in te re s y g o s p o d a rc z e , w ś ró d n ic h z a ś P ra c ę i K a p ita ł. W y b itn y u d z ia ł n a jp o w a ż n ie js z e j w F ra n c ji o rg a n iz a c ji ro b o tn ic z e j, P o w s z e c h n e j K o n fe d e ra c ji P ra c y (C , G . T .), w p ra c a c h R a d y w s k a z u je n a p rz e jś c ie s y n d y k a liz m u fra n c u s k ie g o d o z u p e łn ie k o n s tru k ty w n e j, o p a rte j n a p o k o jo w e j e - w o lu c ji, p ra c y .
W N ie m c z e c h , p rz e w id z ia n a w a rt. 1 6 5 K o n s ty tu c ji, R a d a G o s p o d . P a ń s tw o w e g o (R e ic h s - w irtsc h a fts ra t) z c a łą s w o ją p o d b u d o w ą je st te ż o rg a n e m o b e jm u ją c y c h P ra c ę i K a p ita ł n a s to p ie ró w n o rz ę d n o ś c i i o p ie ra s ię n a z a sa d a c h w s p ó ł-
W d n iu ju trz e js z y m t. j. 1 lu te g o N a ró d o b c h o d z i Im ie n in y G ło w y P a ń s tw a , P a n a P re z y d e n ta R z e c z y p o s p o lite j P ro f, D r. Ig n a c e g o M o ś c ic k ie g o ,
B o d z ie ń te n , to n ie d a w n a u rz ę d o w a p a ra -
’ d a , z ja k ą o b c h o d z o n o „ K a is e rg e b u rsta g “ , to n ie
> d z ie ń fa łs z y w e g o p rz y m u s u , i o b łu d n e g o p o c h le b - I s tw a w o b e c w ro g ie j s iły i p o tę g i z a b o rc ó w ,. N ie, I d z ie ń d z isie js z y n ie p o w in ie n m ie ć w s o b ie a le z
■ d a w n e j tra d y c y jn e j fa łsz y w e j p o m p y i o s te n ta c ji
। z a b o rc ó w .
T o m u s i b y ć d z ie ń p ra w d z iw e g o z a p a łu i I> w y la n ia u c z u ć N a ro d u w o b e c s w e g o P ie rw s z e g o
O b y w a te la , to m u s i b y ć c h w ila s e rd e c z n e g o z a - j c ie ś n ie n ia w ę z łó w m iło ś c i ja k a łą c z y o jc a z d z ie -
। ć m i.
N ie s ie m y C i P a n ie P re z y d e n c ie w D z ie ń T w e ' g o Im ie n ia h o łd n a s z ej m iło ś c i i c z c i. Ż y c z y m y b y ś I ż y ł w ś ró d n a s n a jd łu ż e j a z T w o jej ś w ia tłe j ra d y i i R z ą d ó w b y ś m y w sz y s c y p rz y k ła d b ra li,
• N IE C H Ż Y J E P A N P R E Z Y D E N T R Z E C Z Y P O - J S P O L IT E J P O L S K IE J P R O F . D R . IG N A C Y M O -
! Ś C IC K I! N IE C H Ż Y J E !!!
M ie m c y d ą ż ą d o p rz y ś p ie s z e n ia ro k o w a ń h a n d le m y c h .
W a rsz a w a 3 1 . I. 2 9 . J a k d o n o s z ą , N iem c y d ą ż ą d o ’ n ie o d z o w n y m w a ru n k ie m p ro w a d z e n ia ro k o w a ń p rz y ś p ie sz e n ia ro k o w a ń h a n d lo w y c h z P o lsk ą , i o tra k ta t h a n d lo w y n ie m ie c k o - fra n c u s k i. Z a w a r P rz y c z y n ą te g o k ro k u rz ą d u R z e s z y je s t ' c ie te g o o s ta tn ie g o tra k ta tu je s t d la N ie m ie c k o - t s tw ie rd z e n ie p rz e z N ie m c ó w fa k tu , iż z a w a rc ie i n ie c z n o śc ią .
■ tra k ta tu h a n d lo w e g o p o ls k o - n ie m ie c k ie g o je st i — o —
i. nitwiMr-y u■■ ■ -■ MWKMtł.mm imiit .wwwna^aMw&uaoMMMiiiiiii fnaaMMifiitn -»•«wi vnwm b t mi tami ■■■ ii. u, «m n hna i iim m ktwaHMMHm
P o ż y c z k a h o le n d e rs k a d la m ia s t p o ls k ic h ?
H o le n d e rs k ie k o n s o rc ju m fin a n s o w e z ło ż y ło rz ą d o w i p o ls k ie m u o fe rtę n a u d z ie le n ie z b io ro w e j p o ż y c z k i d la s a m o rz ą d ó w , w w y s o k o ś c i 1 5 0 m il
io n ó w d o la ró w . W p o ż y c z c e te j z a in te re s o w a n e
d z ia ła n ia p o k o jo w e g o . A c z k o lw ie k d e fin ity w n e j i s w e j p o s ta c i d o ty c h c z a s n ie u k o n s ty tu o w a n a , d a je o n a m o ż n o ś ć w p ły w a n ia o p in ji ro b o tn ic z e j n a n a j- ! w a ż n ie js z e g o s p o d a rc z e p o c z y n a n ia rz ą d u R z e s z y i n a p o k o jo w ą n o rm a liz a c ję w s p ó łż y c ia p ra c o d a w c ó w i ro b o tn ik ó w .
W re s z c ie M ię d z y n a ro d o w e B iu ro P ra c y w G e n e w ie , in s ty tu c ja m ię d z y n a ro d o w a , w k tó re j ’ n a s to p n iu a b s o lu tn e j ró w n o rz ę d n o ś c i i ró w n o w a - j ż n o ś c i z a s ia d a ją p rz e d s ta w ic ie le P ra c y i K a p ita łu
! k ilk u d z ie się c iu P a ń s tw ś w ia ta , i je j s ta le w z ra sta ją c a s k u te c z n a , w k ie ru n k u n o rm a liz a c ji s to su n k ó w \ p ra c y , d z ia ła ln o ś ć — ś w ia d c z y d o b itn ie o ja ło w o - I ś c i h a s ła w a lk i k la s w d z ie d z in ie s to s u n k ó w s p o - , łe c z n o -g o s p o d a rc z y c h .
Z re s z tą i w P o ls c e w a rstw y p ra c u ją c e w s tą - ; , a ra c z e j w s tę p o w a ły ju ż k ilk a k ro tn ie , a c z b a rd z o n ie ś m ia ło , n a d ro g ę w s p ó łp ra c y . A n g a ż o w a ły s ię m ia n o w ic ie c z y n n ie w s z e re g u in s ty fu - ’
’ c y j, k tó re m ia ły ira c e lu p rz y c z y n ie n ie się d o p o - i
; k o ju g o s p o d a rc z e g o w k ra ju . T a k n p . ró ż n e g o ro - j d z a ju ra d y o p in jo d a w c z e , is tn ie ją c e b ą d ź to p rz y p o s z c z e g ó ln y c h re s o rta c h a d m in istra c ji p a ń s tw o w e j, b ą d ź te ż p rz y P re z y d ju m R a d y M in istró w , '
K o m is ja A n k ie to w a itd . ’
i W s z y s tk ie s ta n y w c a ły m k ra ju , b e z w z g lę d u j n a p rz e k o n a n ie p o lity c z n e s k ła d a ją P ie rw s z e m u . O b y w a te lo w i h o łd i w y ra z g łę b o k ie j c z c i, w d n iu
ta k u ro c z y s ty m .
I m y p ra g n ie m y w im ie n iu w ła s n e m i n a s z e j li c z n e j rz e sz y C z y te ln ik ó w z ło ż y ć ż y c z e n ia i h o łd , w d n iu ta k u ro c z y sty m .
z o s ta ły b y w s z y s tk ie w ię k sz e m ia s ta w P o ls c e - G w a ra n c ją p o ż y c z k i m a ją b y ć m a ją tk i n ie ru c h o m e g m in m ie js k ic h i p o rę c z e n ie rz ą d u .
rz ą d u .
P o m im o te g o je d n a k w d u ż e j c z ę ś c i z o rg a n i
z o w a n e g o ś w ia ta p ra c y p o d trz y m u je s ię u s iln ie z a rz e w ie w a lk i. J e st c n a w y p is a n a n a c z e rw o n y m s z ta n d a rz e , ja k o n ie z b ę d n a d ro g a d o w y z w o le n ia w a rstw p ra c u ją c y c h , c h o ć z a p rz e c z a w rę c z ż y c iu , k tó re p c h a d o in n y ch n o w y c h fo rm . J e s t o n a z a
te m fa łs z e m , k tó ry d e s o rje n tu je ro b o tn ik a . W k o liz ji m ię d z y te m , c o m u s ię d o w ie rz e n ia p o d a je , a te m c o m u ż y c ie d y k tu je n ie z n a jd u je o n c z ę s to w y jś c ia in n e g o , ja k w y c o fa n ie się o d s w y c h w o d z ó w i o d ja k ie jk o lw ie k d z ia ła ln o ś c i o rg a n iz a c y j
n e j.
W s u m ie n iu ro b o tn ik a b u d z i s ię w y c z u c ie k ła m s tw a i o b łu d u i c h ę ć d o s w o b o d n e j p ra c y d la s ie b ie i P a ń s tw a . B u d z i się ś w ia d o m o ść g ó ru ją c e g o p o n a d w s z y stk ie m in te re s e m d o b ra o g ó ln e g o , p a ń s tw o w e g o . B u d z i s ię c h ę ć o d w a ż n e g o p ó jś c ia ś la d e m to w a rz y s z y z Z a c h o d n ie j E u ro p y d la p o d trz y m a n ia P a ń s tw a i u w y d a tn ie n ia je g o s ta n o w i
s k a n a w e w n ą trz i z e w n ą trz . B u d z i s ię w n im ż ą d z a p ra w d y ż y c io w e j, ta k s k w a p liw ie ta jo n e j p rz e d n im d o ty c h c z a s p rz e z ty c h , k tó rz y p o z a w a lk ą d la w a lk i n ic w y m y śle ć n ie z d o ła li.
Z . M .
K A T A S T R O F A K O L E J O W A .ZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
N a s t a c j i M a ł k i n i e w y d a r z y ł a s i ę g r o ź n a k a t a s t r o f a k o l e j o w a . P o c i ą g t o w a r o w y p o s p i e s z n y s k u t k i e r a m g ł y n a j e c h a ł n a d r u g i p o c i ą g t o w a r o w y , k t ó r y s t a ł n a s t a c j i . P a r o w ó z i k i l k a w a g o n ó w u l e g ł o r o z b i c i u . 2 p r a c o w n i k ó w k o l e j o w y c h z o s t a ł o c i ę ż k o r a n n y c h .
N O W Y W I C E P R E Z E S B A N K U .
W i c e p r e z e s e m B a n k u G o s p o d a r s t w a K r a j o w e g o z o s t a ł w y b r a n y s z e f k o r p u s u k o n t r o l e r ó w M . S . W o j s k , g e n . b r y g . M a c i s z e w s k i .
J U Ż W I O S N A .
D o n o s z ą z S e b a s t o p o l u i ż w i o s n a n a K r y m i e j e s t j u ż w c a ł e j p e ł n i . W c z o r a j z a n o t o w a n o w s ł o ń c u t e m p e r a t u r ę p l u s 2 5 s t o p n i w N o w o m S i m e i - z i e i G u r z u f i e .
O R G J A G R Y P Y .
;'p i d e m j a g r y p y s z e r z y s i ę w J a p o n j i z z a s t r a s z a j ą c ą s z y b k o ś c i ą . W n i e k t ó r y c h m i e j s c o w o ś c i a c h n a g r y p ę c h o r u j e n i e o m a l p o ł o w a l u d n o ś c i . C o d z i e n n i e u m i e r a n a t ę c h o r o b ę o k o ł o 3 5 t y s i ę c y l u d z i .
M R O Z Y N A W Ę G R Z E C H .
W c a ł y c h W ę g r z e c h p a n u j ą o g r o m n e z i m n a . N a p r o w i n c j i t e m p e r a t u r a d o c h o d z i d o m i n u s 2 0 s t . W B u d a p e s z c i e p a n o w a ł a w c z o r a j t e m p a r a - t u r a m i n u s 1 2 s t . D u n a j p o k r y t y j e s t p r a w i e c a ł k o w i c i e g r u b ą s k o r u p ą l o d o w ą .
D Z I E Ń P R A S Y P O M O R S K I E J .
Z a r z ą d S y n d y k a t u D z i e n n i k a r z y P o m o r s k i c h z w o ł a ł n a d z i e ń 2 l u t e g o d o G r u d z i ą d z a w i e l k i z j a z d p r a s y p o m o r s k i e j .
Z t e j o k a z j i , j a k c o r o c z n i e o d b ę d z i e s i ę w i e l k a k o n f e r e n c j a p r a s o w a z p r z e d s t a w i c i e l a m i r z ą d u , w ł a d z , u r z ę d ó w i s f e r g o s p o d a r c z y c h , z a ś w i e c z o r e m w s a l a c h „ K r ó l e w s k i e g o D w o r u ” b a l p r a - ' s o w y .
W t y c h d n i a c h P r e z y d j u m S y n d y k a t u p r z y j ę t e b y ł o p r z e z p . p r e z e s a m i n i s t r a P r z e m y s ł u i H a n d l u i n ż . K w i a t k o w s k i e g o , p r e z e s a B a n k u G o s p o d a r s t w a K r a j o w e g o g e n e r a ł a d r . G ó r e c k i e g o i p . w o j e w o d ę p o m o r s k i e g o W . L a m o t a — i u z y s k a ł o z a p e w n i e n i e , ż e p . p r e m j e r , p . m i n i s t e r K w i a t k o w s k i , g e n . G ó r e c k i i p . w o j e w o d a p o m o r s k i p r z y j a d ą d o G r u d z i ą d z a w d n i u 2 l u t e g o i w e z m ą u d z i a ł w k o n f e r e n c j i i b a l u p r a s y .
P r o t e k t o r a t h o n o r o w y o b j ę l i ł a s k a w i e p . m i n i s t e r P r z e m y s ł u i H a n d l u i n ż . K w i a t k o w s k i i p . w o j e w o d a p o m o r s k i W . L a m o t .
B a l p r a s y w d n i u 2 l u t e g o z g r o m a d z i w G r u d z i ą d z u e l i t ę P o m o r z a .
J u ż d z i ś z r a d o ś c i ą k o m u n i k u j e m y , ż e u ś w i e t n i ą g o s w o j ą o b e c n o ś c i ą — p r ó c z c z ł o n k ó w r z ą d u — p p . w o j e w o d a p o m o r s k i , d o w ó d c a O . K . g e n , P a s ł a w s k i , s t a r o s t a k r a j o w y m i n . W y b i c k i , k i l k u n a c z e l n i k ó w w y d z i a ł u P o m . U r z ę d u W o j e w ó d z k i e g o , w s z y s c y s t a r o s t o w i e i p r e z y d e n c i m i a s t p o m o r s k i c h , p r e z e s i i z b g o s p o d a r c z y c h i o r g a n i - z a c y j s p o ł e c z n y c h l i c z n i r e p r e z e n t a n c i z i e m i a ń s t w a p r z e m y s ł u i h a n d l u p o m o r s k i e g o i t . d . W n a j b l i ż s z y c h d n i a c h w y s ł a n e z o s t a n ą z a p r o s z e n i a , k t ó r y c h i l o ś ć j e s t o g r a n i c z o n a .
B a l p r a s y b ę d z i e n i e w ą t p l i w i e n a j p i ę k n i e j s z y m w k a r n a w a l e b a l e m w G r u d z i ą d z u .
R a t u j c i e n a s z e d u s z e . . .
D a n t e j s k i e s c e n y i d ą c y c h n a d n o m o r s k i e s t a t k ó w — C i ą g l e w o ł a n i a S . O . S . p r z e r y w a j ą sen
u m a r y n a r z y s t a t k ó w r a t o w n i c z y c h . — B u r z a , s z a l e j ą c a w o g r o m n y m r o z m i a r z e p r z y c z y n ą ka
t a s t r o f .
j e m n o ś c i 3 . 0 4 9 t o n w p a d ł n a p a r o w i e c g r e c k i „ N e j o n “ o p o j e m n o ś c i 4 . 4 0 0 t o n w p o b l i ż u D u n g e s e . P a r o w i e c a n g i e l s k i p o n i ó s ł s i l n e u s z k o d z e n i e . N a p o m o c w y s ł a n o z D o v e r u k i l k a o k r ę t ó w . „ N e i o n “ , D o v r u .
W e d ł u g o s t a t n i c h w i a d o m o ś c i , b u r z a p r z e s u n ę ł a s i ę w i ę c e j n a p o ł u d n i e .
A m e r y k a ń s k i e r a d j o s t a c j e p r z y b r z e ż n e p r z y j ę ł y n o w e s y g n a ł y S O S w y s ł a n e p r z e z a m e r y k a ń s k i o k r ę t m o t o r o w y „ D i x i a n o “ , k t ó r y w j e c h a ł w o k o l i c y p o ł u d n i o w y c h w y b r z e ż y K u b y n a m i e l i z n ę .
N o r w e s k i p a r o w i e c „ F e r n l a n e * * w z y w a n a d r o d z e r a d i o t e l e g r a f i c z n e j p o m o c y , d o n o s z ą c ż e w c z a s i e b u r z y p o s t r a d a ł s t e r i o b e c n i e j e s t m i o t a n y p r z e z w i c h r y n a A t l a n t y k u .
N a A t l a n t y k u w s k u t e k b e z p r z e r w y s z a l e j ą c e j b u r z y , t r z y o k r ę t y s ą w t a k i e m n i e b e z p i e c z e ń s t w i e , ż e o m o ż l i w o ś c i u r a t o w a n i a d w ó c h z w ą t p i o n o o s t a t e c z n i e .
P a r o w i e c w ł o s k i „ C a p o V a d o “ k t ó r y d a w a ł r o z p a c z l i w e s y g n a ł y , z a m i l k ł z u p e ł n i e , a j e g o z a ł o g a , l i c z ą c a 2 5 l u d z i j u ż z a p e w n e z g i n ę ł a .
R ó w n i e ż p o r z u c o n o w s z e l k ą n a d z i e j ę o c a l e n i a h o l o w n i k a , , S t e i n e r ” , k t ó r e g o z a ł o g a w y n o s i 2 0 l u d z i . O k r ę t a n g i e l s k i , , S i l v e r m a p l e “ ,
4 8 l u d z i z a ł o g i z a g r o ż o n y p r z e z b u r z ę n a w s c h ó d o d B o s t o n u b ę d z i e m ó g ł o t r z y m a ć p o m o c d o p i e r o z a k i l k a d n i , g d y ż p a r o w c e n a d b r z e ż n e z e S t a n ó w Z j e d n o c z o n y c h n i e z d o ł a j ą w c z e ś n i e j p r z y b y ć n a m i e j s c e w s k a z a n e d r o g ą r a d j o w ą . W k a n a l e L a M a n c h e , p a r o w i e c a n g i e l s k i , , R e v e n s t o n‘ ‘ o p o -
l i c z ą c y
I m i e n i n y W i l u s h ” o b c h o d z o n o j a k d a w n i e !
Z D o o r n d o n o s z ą , ż e u r o c z y s t y o b c h ó d 7 0 - l e - c i a u r o d z i n b y ł . c e s a r z a W i l h e l m a o d b y ł s i ę w e d ł u g d a w n e g o c e r e m o n j a ł u . R a n o c e s a r z p r z y j m o w a ł ż y c z e n i a c z ł o n k ó w r o d z i n y , k t ó r z y p r a w i e
W J e r o z o l i m i e c z e k a j ą n a p r z y j ś c i e , M e s j a s z a "
A f i s z e n a u l i c a c h J e r o z o l i m y . — C i ą g ł e m o d ł y ż y d ó w . — R o k b i e ż ą c y m a b y ć w y z w o l e n i e m ż y d ó w .
W d z i e l n i c a c h ż y d o w s k i c h J e r o z o l i m y s ą r o z - , b i o r ą s p r a w ę p o w a ż n i e , w i e r z ą c , ż e r o k 5 6 8 9 t j . l e p i o n e a f i s z e , z a p o w i a d a j ą c e p r z y j ś c i e w t y c h | b i e ż ą c y o d z n a c z y s i ę w y z w o l e n i e m n a r o d u ż y d ó w d n i a c h m e s j a s z a . A f i s z e n a w o ł u j ą l u d n o ś ć ż y d ó w - ■ s k i e g o .
s k ą d o z a n o s z e n i a b e z u s t a n n y c h m o d ł ó w . Ż y d z i ' — ° ~
W i e l e p ł a c ą N i e m c y o d s z k o d o w a ń w o j e n n y c h ?
Z a 1 m i n u t ę 1 0 . 0 0 0 z ł o t y c h — T o z a m a ł o — P o w i n n i p o n i e ś ć j e s z c z e w i ę k s z ą k a r ę z a s t r a s z n e z b r o d n i ę !
W m y ś l p l a n u D a w e s a , ż e o g ó l n a k w o t a r a t y r o c z n e j , p ł a t n e j p r z e z N i e m c ó w , w y n o s i 2 i p ó ł m i l j a r d a m a r e k , z c z e g o z n a c z n ą c z ę ś ć s k ł a d a j ą N i e m c y n i e w g o t ó w c e , l e c z w s u r o w c a c h ( w ę g l e , ż e l a z o , r u d y m i n e r a l n e j ) l u b w f a b r y k a t a c h .
N i e m n i e j j e d n a k k w o t a r o c z n a p ł a t n o ś c i n i e m i e c k i c h j e s t p o w a ż n a i w y n o s i o k r ą g ł o d z i e n n i e w p r z e r a c h o w a n i u o k o ł o 1 3 m i l j o n ó w z ł o t y c h , c o c z y n i n a g o d z i n ę o k o ł o 6 0 0 t y s , z i o t y c n , c z y l i w k a ż d e j m i n u c i e p ł a c ą N i e m c y z a s w e z b r o d n i e w o
j e n n e o k o ł o 1 0 t y s . z ł o t y c h .
W s z y s c y n a ś w i e c i © m a j a s w o j e k ł o p o t y
T a j e m n i c z e s a m o b ó j s t w o B e r l i n , 3 1 . I . 2 9 . P o p e ł n i ł t u t a j s a m o b ó j s t w o w s p ó ł w ł a ś c i c i e l j e d n e g o z d o m ó w b a n k o w y c h , 5 6 - l e t n i b a n k i e r H a r r y B o e t t c h e r . P o w o d e m t a r g n i ę c i a s i ę n a ż y c i e m a j ą b y ć w i e l k i e s t r a t y f i r m y , k t ó r e s p o w o d o w a ł w s p ó l n i k s a m o b ó j c y , M a k s D u k a s . K i e d y w i a d o m o ś ć o s a m o b ó j s t w i e B o e t t c h e r a n a -
w s z y s c y z j a w i l i s i ę w D o o r n , M a ł ż o n k a b y ł . c e s a r z a H e r m i n a n i e w z i ę ł a u d z i a ł u w u r o c z y s t o ś c i a c h c h c ą c w t e n s p o s ó b z a d e m o n s t r o w a ć s w ą n i e c h ę ć d l a n i e k t ó r y c h H o h e n z o l e r n ó w .
P o d o b n i e , g d y h y s w ą r o c z n ą r a t ę p ł a c i l i j e - d n o m a r k o w e m i m o n e t a m i s r e b r n e m i , t o p o ł o ż y w s z y t e m o n e t y o b o k s i e b i e , u z y s k a l i b y ś m y t a ś m ę m e t a l o w ą 5 7 i p ó ł m i l j o n a m e t r ó w d ł u g o ś c i . D o j e j p r z e w i e z i e n i a p o t r z e b a b y o k o ł o — 2 4 0 p o c i ą
g ó w , K a z o y z i o z o n y z 1 5 w a g o n ó w .
N i e w ą t p l i w i e n i e m i e c k a r a t a r e p a r a c y j n a j e s t k w o t ą b a r d z o p o w a ż n ą , a l e w s t o s u n k u d o s z k ó d m a t e r j a l n y c h i m o r a l n y c h , k t ó r e z a d a l i N i e m c y l u d z k o ś c i w c z a s i e w o j n y ś w i a t o w e j , j e s t o n a s t a - n o w c z o z b y t n i s k a .
2 b a n k i e r ó w n i e m i e c k .
d e s z ł a d o b a n k u , w s p ó l n i k D u k a s w y t a r z a ł e m z | r e w o l w e r u p o z b a w i ł s i ę ż y c i a . I
S o m o b ó j s t w o o b u b a n k i e r ó w w y w o ł a ł o t u o l b r z y m i ą s e n s a c j ę w k o ł a c h g i e ł d o w y c h i f i n a n s o - I w y c h .
— o —
es*
P A U L I N A Z L . W I L K O Ń S K A .
pora i mitnść
O B R A Z E K H I S T O R Y C Z N Y Z R O K U 1 7 8 9 . - - - o - - - - -
B ó g n a s u p a t r z y ł p o m i ę d z y n a r o d y N a w z ó r , ś w i a d e c t w o i n a u k ę ś w i a t a , J a k c h r z e ś c i a ń s k i e j n a r o d u s w o b o d y . T a k c h r z e ś c i a ń s k i e j w ł a d z y m a j e s t a t u . . . A d z i e j e n a s z e — t o w c i ą ż b ó j a p r ó b a C n ó t c h r z e ś c i a ń s k i c h i p o k u s s z a t a ń s k i c h .
A . E . O d y n i e c . 1 .
P r z e z s a s k i d z i e d z i n ie c z m i e r z a ł m ł o d y k a p i ta n o d a r t y l e r y i : w y s o k i, s i l n e j b u d o w y , p r z y s t o j n y b l o n d y n , g d y o d u l i c y k r ó l e w s k ie j n a d c h o d z i ł d r u g i t e jż e s a m e j b r o n i . T e n o s t a t n i b y ł n i e c o n i ż s z y , s m u k łe j s z y , ż w a w y c h i e l e g a n c k ic h r u c h ó w , b r u n e t z c z a r n y m n i e m a l w ą s i k i e m . Z o b a c z y w s z y k o l e g ę , d ą ż ą c e g o k u u l i c y W i e r z b o w e j , p r z y s p i e s z y ł c h o d u i z a w o ł a ł :
— S t a s i u ! R u d n i c k i !
T a m te n s i ę o b e j r z a ł i p r z y s t a n ą ł . M i ły w y r a z j e g o w y d a tn y s k r a s i ł r y s y i w y c i ą g n ą ł r ę k ę k u n a d b i e g a j ą c e m u .
- - J a k s i ę m a s z , k o c h a n y ? J a k s i ę m a s z J e r c i u ? — U ś c i s n ę l i s i ę p r z y j a ź n i e .
— K ie d y ż e ś w r ó c i ł?
— • P r z e d g o d z i n ą d o p i e r o .
— O c h w a ł a B o g u , ż e c i e b ie m a m z n o w u ! A l e c ó ż t a m s ł y c h a ć u w a s ? J a k ż e ż t w ó j o j c i e c ?
— Z n a c z n i e m u l e p ie j , n i e m a l d o b r z e z u p e ł n ie . U r l o p s i ę s k o ń c z y ł , w i ę c w r ó c i łe m .
— O c h , r a d t e m u j e s te m n a d o k r e ś l e n ie ! c ó ż t u m a c ie _ n o w e g o ? .
— I w ie l e ! — J e r z e g o c i e m n a p o ł y s n ę ł a ź r e n i c a . — C z y j u ż w i e s z , ż e P o n i ń s k i w r e s z c ie a r e s z to w a n y m z o s t a ł?
— M ó w ił m i o t e r n o b y w a te l , j a d ą c y z W a r s z a w y , n a p o p a s i e . A l e o p o w i e d z b l iż s z e s z c z e g ó ł y . C i e k a w y j e s t e m .
— Z o s t a ł a r e s z t o w a n y 1 - g o c z e r w c a , w m i e s z k a n i u w ł a s n e m , w p a ł a c u P o t k a ń s k i c h i p o d ś c is ł ą j e s t t r z y m a n y s t r a ż ą .
— S i a ł a s i ę p r z e c i e ż s p r a w i e d li w o ś ć z d r a j c y !
— W i a d o m o c i , ż e p o s e ł c h e łm s k i, S u c h o d o l s k i, w o ł a ł d i a n o w y m ia r k a r y ; z a j e g o p r z y k ła d e m i i n n i o z w a l i s i ę p o s ł o w ie , a ż w r e s z c i e c a ł a i z b a j e d n o m y ś ln i e u w i ę z i e n i a j e g o z a ż ą d a ł a .
— A c ó ż k r ó l ?
— K r ó l n i o y t o g o b r o n i ł i n i e k tó r z y p r z y k r ó l u . . .
— S ł a b i a l o o n i K c z e m n i !
— A l e t o n i c n i e p o m o g ł o i t r z y m a j ą p t a s z k a .
— Z j a k i e m iż g ł ó w n i e p r z e c i w k o n i e m u w y s tą p il i p u n k t a m i ?
— Z e s i ę o m a r s z a ł k o s iw o n i e w k r a j u , a l e w P e t e r s b u r g u p o s t a r a ł ; ż e d l a u p e w n i e n i a s o b i e t e j g o d n o ś c i, p r z y r z e k ł s p e ł n ić w s z y s t k o , c o k o l w i e k M o s k w a z P o ls k ą u c z y n i ć z e c h c e ; z e R e j t a n a z a t o , i ż m u ł a s k i m a r s z a łk o w s k i e j w z o r a n i a ł , b y n i e d o p e ł n i ł z d r a d y , c h c ia ł n a ś m ie r ć s k a z a ć ; ż e p o d z i a ł k r a j u p o d p i s a ł n a l a t k i lk a p i e r w e j w g a b i n e ta c h b e r l i ń s k i m , w i e d e ń s k im i p e t e r s o u r s k i m , a z a s w e g o m a r s z a ł k o s t w a , p o d z a s ł o n ą z o r o j n e g o , o b c e g o ż o ł n i e r s t w a d o p r o w a d z i ł d o s k u tk u . . .
— Z a n a d t o w i e lk i e t o z b r o d n i e ! — z a w o ł a ł R u d n i c k i — a ś w i a d o m e p r z e c i e ż k r a j o w i c a ł e m u .
— D a l e j, ż e u r z ę d y s p r z e d a w a ł , a w z i ą ł n i e k i e d y z a j e d e n o d t r z e c h i c z t e r e c h p i e n i ą d z e . . . I k t ó ż b y t a m s p a m i ę t a ł w s z y s t k ie j e g o n i e g o o z i w o ś c i !
— Z p o d ł e j d u s z y ł a ń c u c h s n u j e s i ę w y s tę p k ó w , a k o ń c a i m n i e m a s z !
— N a z n a c z o n o z a t e m s ą d n a n i e g o , z ł o ż o n y d w u d z i e s tu c z te r e c h s ę d z i ó w — m ó w i ł J e r z y d a l e j . ' N a z w is k a i c h w y c i ą g n ą ł z u r n y c h ł o p c z y k o d d z ie c i t k a J e z u s , t e n s a m , k t ó r y - c i ą g n i e l o t e r y ą .
— C z e ś ć S u c h o d o l s k i e m u , ż e p r z e p r o w a d z i ł t(
a k t s p r a w i e d li w o ś c i o d w a ż n ie i z e n e r g i ą ! C z e ś ć i d r g i m , k t ó r z y z a j e g o p o s z l i g ł o s e m . N i e c h ż y j e r z e c p o s p o l i t a , w o l n o ś ć i w i a r a !
— C z e ś ć r z e c z y p o s p o l it e j! M i ł o ś ć p o l s k i e j o j c z ź n ie ! W o l n o ś ć , w i a r a i b r a t e r s t w o ! — d o d a ł J e r z y
r o z j a ś n i o n ą ź r e n i c ą . a
— A c ó ż s ł y c h a ć w i ę c e j? — z a p y t a ł R u d n i c k i 1 c h w il i .
— M ó w i ą , ż e k r ó l s e k r e t n i e p a n i ą G r a b o w s p o ś l u b i . . .
— W c h w i l i, g d y w i e lu n a d d z i e d z i c z n o ś c i ą t r o p r z e m y ś l iw a ?
— f o t e ż , o t , p e w n i e t y l k o s o b i e b r u k o w a n o w i k a . K a z i o p o z a r ę c z y n a c h z p a n n ą M i c h a li n ą .
— W ię c z e z w o l ił a w r e s z c i e s t a r o ś c i n a ? - — Z e z w o l i ła .
— D z ię k i B o g u ! P o c z c i w y c h ł o p a k w d z i ę c z n ą (i b r ą b ę d z i e m i a ł ż o n ę . R o z r a d o w a ł e ś m i s e r c e t ą n w i n ą . C ó ż r o b i p a n i p o d k o m o r z y n a i p a n n a Z o f i
— Z d r o w e . S p o t k a i e m j e d z i ś r a n o w S a s k i m g r o d z i e .
— D o k ą d ż e b i e g n i e s z ?
— D o j e n e r a ł a , k a z .a ł m n i e w e z w a ć p o s ł u ż b i c t
— A j a m z a m e l d o w a ł s i ę w ł a ś n i e .
— C z y z o b a c z y m y s i ę d z i ś j e s z c z e ? M a m z t ó p o m ó w i e n i a . . .
— P r z y j d ź d o I g n a s i a w i e c z o r e m . B ę d ę t a m g o d z i n i e d z i e w ią t e j.
— P r z y j d ę z p e w n o ś c i ą .
— D o z o b a c z e n i a .
— D o w id z e n ia . P o d a l i s o b i e r ę c e .
( C i ą g d a l s z y n a s t ą p i . ) d o
