Karol Stobiecki
Władysław Porejko (1900-1966)
Ochrona Zabytków 20/2 (77), 59
27 p a ź d z ie r n ik a 1966 r. z m a r ł w e W ro c ła w iu po c ię ż k ie j c h o ro b ie W ła d y s ła w P o re jk o , p ie r w s z y n ie o f ic ja ln y w o je w ó d z k i k o n s e r w a to r z a b y tk ó w D o ln eg o Ś lą s k a . U ro d z o n y w 1900 r. w W a rs z a w ie , ta m ż e s k o ń c z y ł g im n a z ju m filo lo g ic z n e . W la t a c h 1923—28 s tu d io w a ł n a w y d z ia le rz e ź b y A k a d e m ii S z tu k P ię k n y c h w W a rs z a w ie pod k ie r u n k ie m p ro f. T a d e u s z a B re y e ra . P o u k o ń c z e n iu s tu d ió w w a rs z a w s k ic h p o g łę b ia ł w ie d z ę o s z tu c e w P a ry ż u , W ie d n iu i F lo r e n c ji. P o p o w ro c ie do k r a j u p ra c o w a ł w zesp o le g e n e ra ln e g o k o n s e r w a to r a , p ó ź n ie jsz e g o p ro f. J. R e m e ra . N a s tę p n ie z o s ta ł k o n s e r w a to r e m rz e ź b y w D y re k c ji P a ń s tw o w y c h Z b io ró w S z tu k i. P o d c z a s o k u p a c ji u k r y w a ł się pod W a rs z a w ą , p rz e z ja k iś czas p ra c o w a ł w f a b r y c e m e c h a n ic z n e j. A re s z to w a n o go w e w rz e ś n iu 1944 r. i p rz e w ie z io n o do o bozu w e W ro c ła w iu . O d r a z u po w y z w o le n iu , w m a ju 1945 r. p r z y s tą p ił do p r a c y w g ru p ie p e łn o m o c n ik a M in is tra O ś w ia ty . 1 c z e rw c a o b ją ł r e f e r a t z a b y tk ó w . O d 1 g ru d n ia 1945 r. z a jm o w a ł s t a n o w is k o k ie r o w n ik a O d d z ia łu O c h ro n y Z a b y tk ó w U rz ę d u W o je w ó d z k ie g o W r o c ła w s k ie go. R e f e r a t o c h ro n y z a b y tk ó w w zn isz c z o n y m W ro c ła w iu i o lb rz y m im w te d y w o je w ó d z tw ie to b y ł o g ro m z a d a ń i o d p o w ie d z ia ln o śc i p rz y c a łk o w ity m n ie m a l b r a k u ś ro d k ó w . T o b y ła p o n o sz o n a n ie je d n o k r o tn ie n a w ła s n e ry z y k o o d p o w ie d z ia ln o ść za s ta n p o s ia d a n ia , za los s k a r b ó w k u ltu r y . N ie b y ło fu n d u s z ó w , b ra k o w a ło f a c h o w y c h h is to ry k ó w sz tu k i, g ra b ili sz a b ro w n ic y , w a liły się r u in y , często w y b u c h a ły p o ż a ry . Do 1 g r u d n ia 1946 r. p e łn ił W ła d y s ła w P o re jk o te o b o w ią z k i — w n ie z w y k le tr u d n y m , w a ż n y m o k re s ie , in ic ju ją c i k ie r u ją c z a b e z p ie c z a n ie m z a b y tk ó w n ie r u c h o m y c h i ru c h o m y c h , o rg a n iz o w a n ie m p ie r w s z y c h b ry g a d ro b o c z y c h itd .
O d g r u d n ia 1946 do 1 c z e rw c a 1949 r. b y ł n a c z e ln ik ie m W o je w ó d z k ie g o W y d z ia łu K u l t u r y i S z tu k i. N a ty m s ta n o w is k u ta k ż e s p r a w y k o n s e r w a c ji z a b y tk ó w r u c h o m y c h i n ie r u c h o m y c h b y ły p o d jeg o p ieczą. P rz e z o s ta tn ie 17 la t ży cia b y ł d y r e k to r e m P a ń s tw o w e g o O g n isk a K u ltu r y P la s ty c z n e j w e W ro c ła w iu . N a w e t p o w a lo n y ś m ie r te ln ą c h o ro b ą n ie p r z e s ta ł żyć s p r a w a m i sw e j szk o ły . Z o s ta w ił po so b ie d o b rą p a m ię ć w ś ró d k ilk u ty s ię c y słu c h a c z y , k tó r z y w ty m czasie p rz e s z li p rz e z O g n isk o . Z a d z ia ła ln o ś ć p io n ie r s k ą z o s ta ł W ła d y s ła w P o r e jk o o d z n a c z o n y w 1945 r. Z ło ty m K rz y ż e m Z a słu g i. W d w a d z ie ś c ia l a t p ó ź n ie j o tr z y m a ł Z ło tą O d z n a k ę Z a słu ż o n e g o K o n s e r w a to r a .
B y ł je d n y m z ty c h , k tó r y c h o d p o w ie d z ia ln o śc i, u m ie ję tn o ś c i i o f ia r n e j p ra c y z a w d z ię c z a m y u ra to w a n ie tego, co p o sia d a m y . T e n m iło ś n ik s z tu k i i u ro k ó w ży cia , k tó r y m i p o tr a f ił się cieszyć, d z ia ła ł w d n ia c h tr u d n y c h i d e c y d u ją c y c h . B ył k o n s e r w a to r e m , k tó r y z w y c ię sk o p rz e s z e d ł p rz e z p ró b ę s ta n u w y ją tk o w e g o .
K a r o l S t o b i e c k i
