Cena zł 15,
P ozn ań , d n ia 15 lu teg o 1 9 4 7
W y ja ś n ie n ie p rzep isó w
o z o b o w iq z a n ia c h p o d a tk o w y c h
i i.
D łu7n iv 3' Z aPłata
ty tu łó w zob ow iąza nia p o da tko w e z różnych chce u iś c ić WSkaZaĆ Przy zapłacie, k tó re zobow iązanie w ią z a n i ^ 3 ° ' co PrzYpada na rachunek danego zotoo- spokoić n r ! atisowego^ w ładza p o d a tk o w a m a p ra w o za- za z w ło k ę 6 6 WSZYStkim k o s z ty eg ze ku cyjn e oraz d o d a tk i z a w ie m ia d n v H n 10Wan^a ko'sztó w e g z e k u c y jn y c h de kre t nie P rzy « ĘSC? o wyvch l gT l CZ° ń ' n a t° « r i « t d o d a tk i za zw lokę ccnej a nie o j o a ó life ^ 3011 po b ie ra c na le ży od sum y spła-
J m e od o g olnej sum y zaległości.
7 W f ZYleln0ŚĆ podatnika WQbec Skarbu państwa
ty tuła cb^ m gr ^ M ie lc a rz ! ° WyCZerpująco om ów ione w a r
k a " z r I g i t 1CZa w N r 35 i 48 „T y g o d n i- sek d łu ż n ik a ' z n W t&Z lPrzYP°™ inam y ty lk o , iż na w n io - 7 jego w z a ie m m h lązam e p o d a tk o w e ulega p o trą c e n iu wobec S karbu PaństwaSP° rną ‘ WYma'9aln ą w ie rz y te ln o ś c ią n ia n « ^g o \o tra re n ;a We (re w iz y jn e ) będą d o k o n y w a ły wspom - w a rte k r e d y ty w C e n tra ln e j
K sięgow ości M in . Skarbu, w izbach s k a rb o w y d i lu b w urzę- . 1 urzę dó w w ładze skarbow e nie będą h o n o ro w a ły .
5. N a d p ła ty
D e kret s ta n o w i w te j m ie rze, iz ta k im i w ie rz y te ln o ś c ia m i poda tn ika , o ja k ic h m ow a w y żej w rozd zia le 4-tym , są ró w nież k w o ty n a d m ie rn ie lu b n ie należnie _ uiszczone ty tu łe m zo
bow iązań p o d a tk o w y c h oraz kosztow e g z e k u c y jn y c h ; k w o ty te u le g a ją zalicze n iu na po
czet in n y c h p ła tn y c h zo b o w ią zań p o d a tk o w y c h d łu ż n ik a a w 9otówcekU Ul<3gają ZWr° l0W i l i : c z e n i ^ 0 n a iliu P °trą ć e n ia (za
ró w n o r ! • y aóza zaw iad om i d łu ż n ik a . N a w ladzak nr,°H ntn ik a lu b p ła tn ik a te rm in ip Pt datkoiAra P °w in n a w mu od!nisiiygOCinioWym u d z ie lić w ego P J6g° k ° n ta P ° d a tk 0 -
W tym numerze:
W y ja ś n ie n ie prze pisów o zob ow iąza niach po d a t
k o w y c h — N o w e n o rm y a m o rty z a c y jn e — Porad
n ik księ go w eg o — S k rz y n k a o d p o w ie d z i — A k tu alne zagad nie nia p rz e m y s łu p ry w a tn e g o — E w i
dencje urządzeń fa b ry c z n y c h — K o m u n ik a ty .
W najbliższych numerach:
N o w y d e k re t o p o d a tk u d o c h o d o w y m — Rozpo
rządzenie w y k o n a w c z e do d e k re tu o pod. doch. — W y ja ś n ie n ia do ¡dekretu o post. pod. — P ora d n ik k się go w eg o — S k rz y n k a od p o w ie d zi — K o m u n ik a ty .
Stale działy:
Skarbow ość — K się go w ość — P ieniądz i k re d y t — S p ra w y socjaln e — K o m u n ik a c ja — U s ta w o d a w stw o h a n d lo w e — A d m in is tra c ja p rze m ysło w a — P rzem ysł — Rzem iosło — H andel.
N a d p ła ty , podlega ją ce z w ro to w i lu b zaliczeniu, op roce n.
to w u je się w stosunku 4 od sta rocznie, lic z ą c od dn ia w p ła ty sum y uznanej za niesłu sznie pobraną. Żądanie z w ro tu n a d p ła ty prze d a w n ia się z u p ły w e m następnego ro k u kalendarzow ego po roku , w k tó ry m na dp łata pow stała.
N a d p ła tę w ro zu m ie n iu d e k re tu stan ow ią k w o ty nad
m ie rn ie lu b nien ale żnie uiszczone ty tu łe m należności g łó w - • nych , należności ubocznych, t j. do da tkó w za z w ło k ę oraz ty tu łe m k o s z tó w e g zeku cyjnych .
Przez sum y na d m ie rn ie uiszczone rozum ie się różnicę pom ię dzy k w o tą należną a k w o tą fa k ty c z n ie uiszczoną, zaś przez sum y nien ale żnie uiszczone rozu m ie się k w o ty uiiszczo- ■ ne m im o b ra k u ob ow iązku . ,
Za m om ent po w stan ia n a d p ła ty uznać n a le ż y dzień, w k tó ry m doręczono s tro n ie decyzję, na sk u te k k tó r e j w y n ik ła na dp łata (np. nakaz p ła tn ic z y u s ta la ją c y w yso ko ść zotoo- w ą zania po da tko w e go w k w o c ie niższej od k w o t uiszczonych przez p o d a tn ik a , de cyzja w ła d z y p o d a tk o w e j I I in s ta n c ji o ob niżenie w ym ierzon eg o po da tku ).
D la po w stan ia n a d p ła ty ob ojętną je s t okoliczność, czy k w o ty z o s ta ły w p ła c o n e przez p o d a tn ik a d o b ro w o ln ie czy też w drodze e g zeku cji.
P ow stanie n a d p ła ty w na leżności g łó w n e j pociąga za sobą po w stan ie n a d p ła ty w n a leżnościach u b oczn ych w od
p o w ie d n im ¡stosunku do w y s o k o ś c i k w o ty na dp łaco ne j należ, ności g łó w n e j.
P rz y k ła d : Urząd s ka rb o w y d o k o n a ł w y m ia ru p o d a tk u ob
rotow eg o w k w o c ie 100.000.—
zł. P o d a tn ik u iś c ił powyższą k w o tę po u p ły w ie . 3 m ie się cy lic z ą c od dnia następnego po u p ły w ie te rm in u p ła tn o ś c i, p rz y czym został p o b ra n y dodatek za z w ło k ę w k w o c ie 10.000,—
zł. N a s k u te k o d w o ła n ia w y m ia r zo sta ł o b n iż o n y do 80.000 zł.
N a d p ła tę sta n o w i k w o ta 20.000 zł. z ty tu łu n a d m ie rn ie uiszczo
nego p o d a tk u oraz k w o ta 2.000 zł. ty tu łe m na d m ie rn ie u is z c z o -.
nego d o d a tk u za zw łokę.
Przez n a d m ie rn ie w p ła co n e k o s z ty eg ze ku cyjn e (o p ła ty i w y d a tk i) rozum ieć n a le ż y kosz.
t y eg ze ku cyjn e w p ła co n e w k w o c ie w yższe j n iż ta, ja k a przyp ad a do z a p ła ty w m om en
cie d o k o n y w a n ia eg zeku cji, cho
cia żby zob ow iąza nie p o d a tko w e u le g ło p ó ź n ie j zm niejszeniu.
. -
50
-N a to m ia st za nien ale żnie pobrane k o s z ty egzeku
c y jn e uw aża się k o s z ty pobrane od zob ow iąza nia p o d a tk o wego, k tó re zostało umorzone na s k u te k stw ie rd ze n ia bra ku o b ow iązku po d a tko w e g o : nie n a le żn ie poorane k o szty egze
k u c y jn e u le g a ją w całości zalicze n iu lu b z w ro to w i.
Sumy nadpłacone p o w in n y b y ć n iezw łoczn ie po u ja w n ie n iu n a d p ła ty w księgach b ie rc z y c h pzerachow ane z urzędu na zaleg łości p o d a tko w e p o d a tn ik a (p ła tn ik a ).
P rzerachow anie n a d p ła ty na zaległości po da tko w e , co do k tó ry c h ud zie lon o odroczenia wzgl. ra t w ym a ga zgody p o da tn ika . Zasada ia nie ma je dn ak zastosowania, je ś li p o d a tn ik nie d o trz y m a ł w a ru n k ó w odroczenia lu b ra ta ln e j spłaty.
W razie b ra k u zaległości p o d a tk o w y c h urząd skarb ow y (re w iz y jn y ) dokona z w ro tu n a dp łaty.
W y p ła ta do rą k osoby trzecie j,' ja k ró w n ie ż prze la nie nad.
p ia ty na zale g ło ści p o da tko w e lu jr na ko n to czekow e osoby trze cie j, na stępuje ty lk o na ¡podstawie pisem nego o św iad cze
nia zaopatrzonego w podpis p o d a tn ik a (p ła tn ik a ), u w ie rz y te ln io n y przez notariusza, urząd p a ń s tw o w y lu b zarząd gm inny.
Je że li p o d a tn ik (p ła tn ik ) z ło ż y ł pow yższe ośw iadczenie bez u w ie rz y te ln ie n ia podpisu, ja k ró w n ie ż g d y nie o k re ś li!
d o k ła d n ie k o n ta czekowego, urząd s k a rb o w y (re w iz y jn y ) prze syła k w o tę n a d p ła ty p o d a tn ik o w i przekazem po cztow ym na je g o koszt.
W przyp ad ku, g d y płatnik, p o d a tk u od w ynagrodzeń (pracodawca) w y k o n a ł p o m y łk o w o zobow iązanie w k w o c ie n a dm ierne j i zażądał z w ro tu nadp łaco ne j k w o ty , a w ładza p o da tko w a uznała słuszność żądania, wówczas z w ro t nad
p ła ty następuje do rą k p ła tn ik a . O zarządzeniu z w ro tu n a d p ła ty na le ży je d n a k zaw iad om ić rów nocześnie w ła ś c iw y c h p o d a tn ik ó w (pra cow n ikó w ). Z aw ia d o m ie n ie to zostanie w y s ła n e p o d adresem ra d y z ałog ow e j danego
•p rze d się b io rstw a a w je j b ra k u do rą k jednego z za in te re sow anych p o d a tn ik ó w (pra co w n ikó w ).
O p roce ntow an iu p o d le g a ją sum y. uznane za niesłusznie pobrane, a w ię c o p ro c e n to w a n iu p o d le g a ją n a d p ła ty p o w stałe np. na s k u te k błędu rachunkow ego, p o pe łnion ego przez władzę, p o dw ójn eg o op o d a tk o w a n ia lu b w w y n ik u d e c y z ji na o d w o ła n ie itp .
O proce ntow an iu p o dlega ją n ie ty lk o nadołacone na le ż
ności głów ne, lecz rów nie ż niesłusznie pobrane d o d a tk i za z w ło k ę i k o s z ty egzekucyjne.
N ie p o d le g a ją na tom ia st o p ro c e n to w a n iu k w o ty w p ła cone bez żadnego ty tu łu nip. w p rz y p a d k u , g d y osoba u iś c iła je z w ła s n e j in ic ja ty w y w błęd nym przekonaniu, że ma obo
w ią z e k zap ła ty.
O proce ntow an ie n a d p ła ty o b lic z a się od dzieln ie co do każd ej w p ła c o n e j sumy, k tó ra okazała się nadolatą, za pełną ilc ś ć dn i z w y łą cze n ie m dnia do kon an ia w p ła ty oraz dnia d o kon an ia z w ro tu , p rz y czym p rz y u s ta la n iu ilo ś c i dni, za k tó re p rz y s łu g u je p o d a tn ik o w i op rocentow anie, n a le ż y p rz y . jąć, że p e łn y m iesiąc k a le n d a rz o w y lic z y 30 dni.
P rzy p rze ra ch o w a n iu n a d p ła t za zaległości ¡podatkowe po
da tnika , płatne prze d dniem po w stan ia p o d le g a ją c e j prze ra
cho w a n iu n a d p ła ty — o p roce ntow a nie ob licza się od Ostat
nio w p ła c o n y c h k w o t, k tó re s p o w o d o w a ły na duiatę za pe łn ą ilo ś ć dni, obliczo ną od następnego d n ia po dokonaniu w p ła ty do dnia p o w s ta n ia n a d p ła ty w yłącznie.
Przy p rz e ra c h o w y w a n iu n a d o ła ty na zależności p o d a t
ko w e p o d a tn ik a po w sta łe po d n iu po w s ta n ia n a d p ła ty — o p roce ntow a nie ob licza się od osta tn io do kon an ych uiszczeń, k tó re sp o w o d o w a ły na dpłatę do te rm in u p ła tn o ś c i p o w y ż szych należności w yłą czn ie .
W razie p rze ra ch o w a n ia n a d p ła ty na zaległości osoby trz e c ie j o p ro ce n to w a n ie o b licza się do dnia prze rachow ania n a d p ła ty w yłącznie.
Przepis o p rz e d a w n ie n iu zadania z w ro tu n a d p ła ty ma zastosow anie do n a d p ła t p o w s ta ły c h przed w e jś c ie m w życie d e k re tu z tym , że okres p rze da w nien ia p ra w a żądania z w ro tu n a d p ła ty lic z y się od dnia liip c a 1945 r. Zatem p ra w o do zadania z w ro tu tych na dpłat przedaw nia sie z up ływ em
1947 r. ‘
Przed u p ły w e m okresu prze d a w n ie n ia kasa urzędu s k a r
bowego (re w iz y jn e g o ) obow iązana je s t u s ta lić , czy po da tn ik, k tó re m u przypada do z w ro tu nadpłata, n ie posiada w danym urzędzie zaleg łości p o d a tko w ych , k tó re po w in na kasa p o k ry ć
nadpłatą.
6. D o d a tk i za z w ło k ę
O w yso kości d o d a tk ó w za z w ło k ę w spom niano w po
przednich num erach „T y g o d n ik a ” . Pozostają one narazie bez zm ian.
Od n ie w y k u p io n y c h w te rm in ie k a rt re je s tra c y jn y c h przy głaszaniu ob o w ią z k u podatkow ego w p o d a tk u ob ro
to w y m pobiera się dodatek za zw łokę.
Przy p rz e ra c h o w y w a n iu n a d p ła t na zaległości p o d a tk o we, k tó ry c h te rm in p ła tn o ś c i zapadł przed dniem p o w s ta nia n a d p ła ty — d o d a te k za z w ło k ę ob liczać n a le ż y ty lk o do dnia p o w s ta n ia n a d p ła ty . Jeże li zaś te rm in p ła tn o ś c i należności, k tó ra m a b y ć p o k ry ta nadpłatą, zapadł po d n iu po w stan ia n a d p ła ty — od k w o ty należności p o k ry te j na d
p ła tą (oprocentow anie) nie po biera się w ogóle do da tku za zw łokę.
W razie p o k ry c ia zaleg łości p o d a tk o w y c h na dp łatą przyp ad ają cą osobie trz e c ie j — dodatek za z w ło k ę od ty c h zaległości po b ie ra ć na le ży do dnia p rze ra ch o w a n ia n a dp łaty.
T e rm in y .p ła tn o ś c i z a lic z e k m iesięczn ych na p o d a tk i o b ro to w y i do ch o d o w y określone z o s ta ły rozporządzeniam i m in is tra skarb u z dn ia 20 stycznia 1946 r. w spra w ie o b o w iązku w p łace nia zaliczek na p o d a tk i do ch o d o w y i o b ro to w y .
O kreślone ty m i rozporządzeniam i te rm in y p ła tn o ś c i obo
w ią z u ją oczyw iście także w p rz y p a d k u , g d y p o d a tn ic y nie w y k o n a li w te rm in ie o b o w ią z k u p ła c e n ia zalic z e k wcale, bądź też w y k o n a li go ty lk o częściowo, a w ładza p o d a tko w a na po dstaw ie art. 126 d e k re tu z dn ia 16 m a ja 1946 r. o p o s tęp ow a niu p o d a tk o w y m u s ta liła sama w yso kość z a lic z k i drogą w y d a n ia i doręczenia p o d a tn ik o w i o d p o w ie d n ie j de
c y z ji.
Od. w p ła t zatem na poczet zaliczek m ie sięczn ych na p o d a tk i o b ro to w y i dochodów y, d o k o n y w a n y c h oo u p ły w ie te rm in u p ła tn o ś c i zaliczek, n a le ż y p o b ie ra ć dodatek za z w lo . kę, n ie w y łą c z a ją c p rzyp a d ku , g d y władza, po d a tk o w a usta
liła podstaw ę o b lic z e n ia /z a lic z k i w drodze oszacowania, (art. 118 d e k re tu o po stępo w a niu p o d a tko w ym ).
W o d c h y le n iu od po w yższe j zasady, od k w o t z a lic z e k w y m ie rz o n y c h przez w ładzę p o d a tk o w ą w m yśl § 2 ust., 2 rozporządzenia m in is tra skarb u z dnia 20 stycznia lSf46 r. w spra w ie o b ow iązku w p ła ca n ia zaliczek na. p o d a te k do cho
d o w y — dodatek za z w lo k ę p o b ie ra się od dn ia następnego po u p ły w ie m iesiąca, lic z ą c od d a ty doręczenia te j d e c y z ji.
Chodzi tu o te p rz y p a d k i, w k tó r y c h z bilan su okresow ego w y n ik a , że z a lic z k i w y m ie rz o n o w k w o c ie niższej od k w o ty , ja k a by w y p a d a ła z bilan su okresow ego. W ty m p rz y p a d k u słu ży w ła d z y p o d a tk o w e j pra w o żądania d o d a tk o w e j w p ła ty .
Od zaległości odroczonych lu b ro zło żo n ych na ra ty po.
b ie ra się dodatek za z w ło k ę w w y s o k o ś c i n a ro s łe j do dnia w n ie s ie n ia p o da nia o odroczenie lu b rozłożenie na ra ty .
W p rz y p a d k u n ie d o trz y m a n ia te rm in u , do któ re g o za
płata została odroczona lu b nieuiszczenia r a ty w te rm in ie od nieuiszczonej k w o ty zaległości p o b ie ra się dodatek za zw łokę, licząc od dnia po w stan ia zaległości.
W p rz y p a d k u odm ow nego z a ła tw ie n ia p ro ś b y o odrocze
nie lu b rozłożenie na r a ty — dodatek za z w ło k ę p o b ie ra się na o g ó ln y c h ¡zasadach od te rm in u p ła tn o ś c i zobow iązania.
A b y nie narażać je d n a k p o d a tn ik ó w na w z ro s t d o d a tk u za z w ło k ę , w ładza p o d a tko w a p o w in n a z a ła tw ia ć po da nia w tym p rz e d m io c ie m o ż liw ie szybko tak, a b y p o d a tn ik o d m ow ną de cyzję o trz y m a ł przed u p ły w e m o k re s u p o w o d u ją cego po b ra n ie d o d a tk u za z w ło k ę a w p rz y p a d k u w n ie s ie n ia podania po te rm in ie p ła tn o ś c i ¡podatku dążyć, a b y wispom- nian a de cyzja została doręczona p o d a tn ik o w i w ciągu dni 14, licząc od d a ty w n ie s ie n ia podania.
P rzy częściow ych w p ła ta c h nie p o k ry w a się n a jp ie rw d o da tku za z w ło k ę przyp ad ają ceg o od całej zaległości, lecz dodatek ten p o biera się p ro p o rc jo n a ln ie od w p ła c o n e j k w o ty. W ty m celu og ólną k w o tę w p łaco ną (na zobow iązanie podatkow e) p o d z ie lić należy:
r i- p rz y zw łoce nie dłuższej niż 14 d n i przez 101, 2. p rz y z w ło c e ponad 14 dni, a nie dłuższej niż jeden
m iesiąc ¡przez 102,
3. p r z y z w ło c e ponad 1 m iesiąc, a nie dłuższej niż 3 m iesiące przez 106,
4. p rz y zw łoce ponad 3 m iesiące, a nie dłuższej niż 5 m ie się cy przez 110,
.5. p rz y zw łoce ponad 5 m ie się cy przez 120.
Ilo ra z o trz y m a n y z po dziele nia, ¡pomnożony przez 100, sta n o w ić będzie k w o tę należności g łó w n e j, zaś różnica p o m ię d z y sumą w p łaco ną ńa zobow iązanie po d a tk o w e a tą n a leżnością główną, s tan ow ić będzie dodatek za zw łokę, k tó r y raież.y z a o k rą g lić do 1 z ło te go w dób
w 7vr-;lir 6 ^ ? d o w ią z a n ia c h p o d a tk o w y c h , k tó r y wszedł po stan6 z.- . em 1 lip c a 1945 r. n ie z a w ie ra przepisu, iż je go k u 7-i ° w !eJll a . o b ow iązu ją wstecz w zakresie poboru doclat- a zatem d o d a te k za z w lo k ę od zaległości p o ro oii ,i ,przed dniem 1 lip c a 1946 r . po bierać na le ży dopie- zaległoścj9 * '*pca 1 ^46 r. a n ie od te rm in u p ła tn o ś c i ty c h czerw9 CZaS od te rm in u płatno ści zaległości do dnia 30 d n ca ^946 r, w łą c z n ie na le żało po b ie ra ć od setki p rz e w i
a n e w u sta w ie z dnia 18 m arca 1935 r. o p o b ie ra n iu o d
n ina ch p u b lic z n y c h oraz s kła dka ch i opłatach na rzecz praw - n o -p u b lic z n y c h in s ty tu c y j ubezpieczeń.
M in is te rs tw o S karb u na zasadzie art. 35 d e k re tu o zo
bo w ią zan ia ch po d a tk o w y c h u m o rz y ło należne a nie uisz
czone od setki od zaległości p o w s ta ły c h przed w e jście m w żyći*ć\ d e kretu o zobow iązaniach p o d a tk o w y c h za okrea cza
su od te rm in u p łatno ści, ty c h zaległości do dnia .30 czerwca 1946 r. włącznie.
N ow e normy amortyzacyjne
z a na- nrzv c7v °k0SC- te9° 'Po tr 4cenia z a le ż y od n a tu ry przedm iotu, W v ła r7r,; 'w ysokości dopuszczalnych od pisów jest sunku nr6 aktYczne zużyaie. Z u ż y c ie to ustala się w sto- P r z e d m L ^ i ? ? ^ 111. do k o s z tó w n a b ycia łu b w y tw o rz e n ia należy n n u t v ^ razie tru d n o ści w u s ta le n iu te j w a rto ści szacunku l » ° WaĆ s i? in n ?. *b'Użoną w a rto ścią , ja k suma dam enty p r z v ^ r i'e r f6? 11 ° d ° ignia 2 doda tkiem 10% za fun- tość na le ży u s ta li ,ucham ościa ch a w ostatecznym razie w a r-
Raz jnY - • przez b ie g ły c h ,
sadniczo m i i - f 9 iu b usta lon a w a rto ść p rz e d m io tu jest s t in y c h . ą 0dpisań 2 ty tu łu zużycia w latach p is ó w 'o k r e ś la n e m u up o w a żn io n Y je s t do w y d a w a n ia prze- na zużycie r i i i V * p rze cię tn e no rm y w y s o k o ś c i odpisów
dnia 1946 r ! n astępująco ^ m in is tra skarbu z dnia 1 gru- W piy n c7Vansk m hi% ) eSZlCalnyCh m u r°w a n y c h na 1-5%
2.
3.
4.
chodó Powszechnie w iadom o, k o szta m i u zyska nia przy- d io w e We Z poszczeg ólnych źród eł są m ię dzy in n y m i p ra w i- Viych C0i ? czne o d p is y na zużycie p rz e d m io tó w m a ją tk o - m a s z ^ 0 6gają.Cych zużYc iu a w szczególności b u d yn kó w , r> rządzeń * wsze‘k ie g o rodzaju m artw ego inw entarza oraz
z.użycip* po-i^?'enj p r a w id ło w y c h corocznych odpisów na 5 żm nieis rQZ-UWli^ odpisania o d po w ia da jące rzeczyw istem u ie g a ia c e 6111^ ^ w a rto ś c i, ja k ie m u u le g ły p rz e d m io ty pod- da tku ZUZVciu w okre sie m ia ro d a jn y m do w y m ia ru po-
6.
?.
8.
p rz y b u dyn kach m ie s z k a ln y c h d re w n ia n y c h i z tzw.
m uru p ru s k ie g o na 2,5% (dotychczas -— 2% ), p rz y b u d y n k a c h gospodarczych m u ro w a n y c h na 2%
(dotychczas —• 1,5%),
p rz y b u dyn kach gospodarczych d re w n ia n y c h i z tzw.
m uru p ru s k ie g o na 4% (dotychczas — 3%), p rz y b u d y n k a c h fa b ryczn ych m u ro w a n y c h na 3%
(dotychczas — 3% ),
p rz y b u dyn kach fa b ry c z n y c h d re w n ia n y c h na 6% (dotychczas — 6% ),
p rz y ruchom ościach (urządzenia b iu r, ka n to ró w , k a n c e la ry j, skle pó w , h o te li, p e n s jo n a tó w itp.) na 5%
(dotychczas — 5% ),
p rz y maszynach, urządzeniach fa b ry c z n y c h ,, k o p a l
nianych-, piecach fa b ry c z n y c h itp . na 10% (d o ty c h czas — 10%),
p rz y narzędziach na 20%. (Narzędzia dotychczas umieszczone, b y ły w g ru p ie p rz e d m io tó w w y m ie n io ne j w y ż e j p o d p k t. 8), teraz zaś tw o rz ą grupę o d rębną, dla k tó re j n o rm y podw yższono z 10% na 20%), p rz y sam ochodach i tra k to ra c h na 20% w a rto ś c i przedm iotu.
P rzy n a b y ty c h o d p ła tn ie p rz y w ile ja c h i pra w a ch m a
ją tk o w y c h te rm in o w y c h (w y n a la z k i, p ra w a a u to rs k ie itp,), na le ży w yso kość rocznego od pisania u s ta lić w stosunku do w a rto ś c i i czasu k o rz y s ta n ia z ty c h p rz y w ile jó w i praw , np. z w a rto ś c i 120.000,— zł p rz y w ile ju trw a ją c e g o 12 la t na le ży potrącać rocznie 1/12 część, tj. po 10.000,— zł.
W yso k o ś ć od pisania z ty tu łu zużycia zapasów k o p a l
n ia n y c h ustala się w prz y p a d k a c h w ą tp liw y c h przez prze
słu cha nie b ie g ły c h , p rz y jm u ją c za podstaw ę odpisania k o s z ty na bycia zapasów lu b u p ra w n ie ń do ic h e k s p lo a ta c ji;
u p o d a tn ik ó w pro w a dzących k s ię g i ha nd low e k o s z ty n a b y cia w yra ża z zasady w artość w ykazana w zam kn ię ciu rocz
nym . 10.
in d y w id u a ln y , ^bow iw n g‘ p o da tko w e m a ją ch a ra k te r raczej m ia n o w ic ie : otyczą trzech gru p p o d a tn ik ó w a
Poradnik księgowego
Księgi p o d atko w e
nr 3 przeznaczona je s t dla w ol-
Wz°™ (patrz str. 52).
dzić księ gę po d a tk o w ą n r 3.
części: P rzychód i Rozchód 1 - księ ga p o d a tk o w a
n y c h zaw odów,
2' ik * Ł t ó w & et? ^ y ^ ao r l f tadów fryzjersk‘ d l bu dynków ^a tk ° Wa ^ ^ ^*a w *a^c' c’ eib nieru chom o ści fakt, że n i e lt e t ^ iy widzG nla p ra k ty c z n e g o je s t ten k u sprzedaż^ mI k, ‘ ° becnej b ra k l Ych k s ią ż e k -n a ry n tym s a m y m u m o ^ c ™ T 7 jd z ie b u k ie m n o w y n a k ła d i ciążący na n ic h ohnwia-7ob-°k lm rz f szo.m p o d a tn ik ó w spełnić C h w ilo w o zalecam v Prow adzenia k s ią g p o d a tk o w y c h , lin io w a n e j p rz y z a r W a n i ^ - W d o w o ln e -i k s i^ dzf>
u k ła d u zew nętrznego w e d łu g
^ ¡ ę g a p o d a tko w a n r 3 (dla w o ln y c h zaw odów) i po d a tk ó w v c h ' i 8 ksi.Gf|ach h a n d lo w y c h , uproszczonych
‘ ii, le k a rz e dentyści S r Y * ’ 26 1,eka1rze' le k a rz e w e te ry n a - m ż y n ie ro w ie J l l f 1.27' . a d w o k a c i, o b ro ń c y sądow i,
y ) r te c h n ic y są o b o w ią z a n i p ro w a -
Księga ta d z ie li się na d w ie D o w o d y rozchodow e należy p rze cho w yw a ć w porządku ch ro n o lo g iczn ym w od dzieln ej teczce k o le jn o 'p ó h u m e ro w a n e . D ochodow ać w te j księdze na le ży w s z e lk ie w p ły w y a zatem ró w n ie ż z a lic z k i. M a ona ch a ra k te r k s ię g i ka so w e j i z te j p rz y c z y n y u ja w n ia ć w in n a b ie ż ą to w p ły w y i rozch od y dokonane w poszczególnych dniach danego m iesiąca. Z koń cem m ie siąca na le ży dokor nać zam knięcia, a w yka zan e koń cow e m iesięczne sum y prze no sim y p rz y ko ń cu ro k u na oddzielną stronę, b y o trz y mać. zestawienie, roczne w p ły w ó w i. rozchodów . Z darzyć się może, że ty tu łe m w yn ag rodze nia za św iadczenia o trz y m am y ró w n o w a rto ś ć w naturze. N a le ż y ją p rz y ją ć po ce
nie ry n k o w e j i w s ta w ić po s tro n ie dochodu. Jeże lj w p la ta do kon an a przez k lie n ta przekracza w a rto ść udzielonego św iadczenia i w y p ła c a m y je m u nadpłaconą na dw yżkę, ro z c h o d u je m y ja w o s ta tn ie j k o lu m n ie ,,Rozchodu", tj. w p o z y c ji „ W y d a tk i z sum do ro z lic z e n ia ".
K sięga po da tko w a nr 4
(dla z a k ła d ó w fry z je rs k ic h i g a b in e tó w kosm e tyczn ych) K sięga ta je s t z b io rn ik ie m osta te cznym po bra nych w p ły w ó w ze ś w iadczo nych usług w zakładach fry z je rs k ic h i gabineta ch kosm e tyczn ych. K ażdy z a k ła d p ra c y w y d a je poszczególnym , z a tru d n io n y m p ra c o w n ik o m b lo c z k i k o le j-
-
52
-W z ó r k s ię g i p o d a tk o w e j n r 3
PrzychódMięsiąC
53
no-1 num erow ane r, „j
w in ie n być o,7n ar,0dm ienri^ m. ^ ° ^ orze- K ażd y ta k i bloczek bólem. ozony na zw iskiem p ra c o w n ik a lu b sym - należną 0d k l T f u f na le zy zao pa trzyć w datę i sumę do księ go w an i« • K w ity te są p o d s ta w o w y m dow odem do re.j P rzenosim y r« « ° ma.w ia n e i księ dze p o d a tk o w e j, do k tó - w ienia) oaólna ^ ®Ple J na po d sta w ie oddzieln eg o zesta- znaczonei d la n n w u ta rg u w da nym d n iu w k o lu m n ie prze-
W księdze f zcze9olnego p ra c o w n ik a . 1. dzień w p ły w ó w T Jm r PiSUjem y^ 0 le jn 0 :
S łó w ku na każde “ fe l ' ^ W M '
2- n u m e ry k w itó w ,
usług 'p rz e z 1ri zainkasow an{i z ty tu łu dokonanych W ydana f i daneg0 P raco w n ika.
Z w ią z k u Z a w o d o w i« ? Dk s i99a P od atkow a n r 4 nakładem w ie p rz e w id u je na ta ż H r ^ C°łWnikÓW S k a rb o w y c h w Warisza- c o w n lk ó w oraz k n ń rm el s tro n ie m ie jsce d la czterech p ra nej, zebranej z twho,, ^ ko lu m n ę na w p is a n ie sum y og ól- U k ia d je s t w ten s n n - r f S o d w s z y s tk ic h p ra c o w n ik ó w , zainkasow ane sum v h« 3 zestaw io n y , że p o zw a la no tow a ć p ra c o w n ik ó w , z w zględu na ilo ś ć za tru d n io n y c h
Z końcem m iesiąca •
sumować, zaś p o n iż ę j k w o l u f J - .p o 'sz(czególne k o lu m n y ze
z w o lę w yp laco ne ao wyr, Y ° 9 ° ^ neJ (m iesięcznej) n o tu je m y
" k P o l e w j ^ Z S f f 19 każdem u p ia c o w iik o - m y p ro c e n to w y u d z ia ł nr« 3St f J ostatn ie j s u m y w p is u je - dezeli sam w ła ś c ic ie l rów nifż™ ” * 3 We w Pł y w a c h brutto, b io rs tw ie , w ów czas na le ży no s w o lm przedsię- n io n y m i p ra c o w n ik a m i i u z fs k fn ip t0WaC na ró w n i z zatrud- wadzac do om aw ianej ks ie e i n n H -,? rzez. n ie 9 ° sum y wipro- sta w ia m y w zó r księ g i n o d ^ tt d t k ° f e j' N a s tr’ 52 Przed_
skich. ęgl P od atkow ej dla z a k ła d ó w fry z je r-
m ł się sprzedażą^ t o w f r f ^ o o l 15 gabm ,et kosm e tyczn y tru d - zakładzie, natenczas ie -t g o to w y c h lu b w y tw o rz o n y c h w k si^gę p o d a tko w ą n r i t i k pow iązany ponadto pro w a dzić d y fry z je rs k i« -»«i;— b zakupu. Poniew aż zć
"ó d.” 1“ ? “ r , ‘ p o n i s r p“ ni
nej p ro d u k c ji siedm lu b wiece,rZL ó t f ? dn? niU prZy jem i członkam i ienn b ł 9c z n ie z w laśc księgow ość u p ro s z ffo n ą d Y -est otoowi9zany prow a
K sięga p o d a tko w a n r 5
, ® b o w ią fe k Sp r ^ w a d ^ e f i f t e f k s f b u dVn^ w y c h ) . P o d a tn ikó w p o d a tk u dnr-h a 1 k s ł99ł p o d a tk o w e j d o t’
a k tó re z n a jd u ją się w m ia sta ch będących siedzibą urzę
d ó w S karbow ych lu b w in n y c h z ilo ś c ią m ie szkań ców p o nad 5.000 (§ 35 p k t. 2 rozporządzenia m in is tra .skarbu o k s ię gach h a n d lo w y c h , up roszczo nych i p o d a tk o w y c h ). O prócz w y ż e j w y m ie n io n e j k s ię g i p o d a tk o w e j p o d a tn ic y c i o b o w ią zani są p ro w a d z ić arkusz k o n tro ln y w p ła t kom o rne go, w k tó ry m prze w id zia n e są następu ące dane:
1. nu m er lo k a lu , 2. na zw isko lo k a to ra ,
3. u m ó w io n e kom o rne (czynsz) m iesięczne a) od k tó re g o dnia,
b) sum a w z ło ty c h ,
4. zaległość na 1 s ty c z n ia danego roku , (tj. w c h w ili o tw a rc ia now ego okresu gospodarczego),
5. w p ła ty na poszczególne m iesiące z u w id o c z n ie n ie m a) p o z y c ji k s ię g i p o d a tk o w e j,
b) okresu, za k t ó r y lo k a to r p ła c i czynsz, c) sum y w p ła c o n e j.
A rk u s z ro z lic z e n io w y n a le ż y p rz e w id z ie ć na c a ły ro k , to znaczy u w z g lę d n ić ta b e la ry c z n ie k o le jn e m iesiące a w k o ń c u ta b e li po p ra w e j s tronie prz e w id z ie ć po nadto d w ie k o lu m n y na w yszcze g ó ln ie n ie :
a) o g ó ln e j sum y w p ła c o n e j przez lo k a to ra w danym ro k u gospodarczym ,
b) zaległość na dzień 31 g ru d n ia za m in io n y okres.
K sięga ¡podatkowa n r 5 o b e jm u je stronę p rz y c h o d u i rozchodu. Po u p ły w ie m iesiąca n a le ż y do kon ać zam kn ię
cia a z końcem ro k u ogólnego zestaw ienia, z k tó re g o o tr z y m am y sumę roczną w p ły w ó w . Saldo g o tó w k o w e w y p ro w a . dzam y m iesięcznie przenosząc z m ie siąca na m iesiąc. Inne dane a szczególnie sposób k s ię g o w a n ia w te j księdze w y n ik a z treści n a g łó w k ó w po szczególnych k o lu m n i z te j p rz y c z y n y p o d a je m y w z ó r tejże k s ię g i na str. 52 celem o rie n ta c ji i tym czasow ego k s ię g o w a n ia do c h w ili ukazania się ty c h ks ią g na ry n k u .
m g r M . N o w ic k i Od R e d a k c ji: W je d n y m z o s ta tn ic h n u m e ró w „T y g o d n ik a " z a p o w ia d a liś m y m o ż liw o ś ć rozszerzenia o b o w ią z k u pro w a dzen ia k s ią g h a n d lo w y c h w o p a rc iu o je d n o lity plan k o n t na p rz e d s ię b io rs tw a p ry w a tn e . Z te j p rz y c z y n y od następnego n u m eru rozp oczyn am y c y k l a rty k u łó w n a tem at
„J e d n o lite g o p la n u k o n t".
N ie z a le ż n ie o d po w yższych zagadnień om a w ia ć będzie
m y aktu a ln e s p ra w y dotyczące księ go w ości, k t ó r y to d z ia ł na łam ach naszego pism a ro z s z e rz y liś m y przez w p ro w a d ze n ie s k rz y n k i o d p o w ie d zi k się go w eg o i skarbowca.. P rosim y przeto o n a d s y ła n ie p o d adresem re d a k c ji za p y ta ń w spra
w ach w ą tp liw y c h . O dp o w ie d zi znajdą Sz. C z y te ln ic y w je d n y m z n a jb liż s z y c h nu m e ró w „T y g o d n ik a ".
Skrzynka odpowiedzi księgowego.
oa kosztów 01 Ufm Z aliczen ie w y d a tk ó w na rem o nt lo k a l
wówczas m ieć P ^ ^ b i o r s t w może ty lk o
w a rte j u m o w v n ■6' ^ Zf 1 w y n ik a ć to będzie jasno z za- um n ie jszen ie , na)em lo k a lu . Jest k w e s tią bezsporną, że dzenia p r z e d s i f h in r i r 690 dochodu b r u tt° o k o s z ty prow a- p ro w a d z e n iu St a k i r t f “ “ u -m ie ć m ie i sce w y łą c z n ie p rz y s ka rb o w v za ta k lc h ^ si£ig, k tó re uznaw ane są przez urząd w łaściw e k s i f ' Y ld i o w ® 1 rzetelne. R adzim y zaprow adzić rem ontu na r 9* 1 n ieza h'CZ0IN sumę w y d a tk ó w z ty tu łu o tw a rcia n a W. Ulble9 ł y m ro k u w s ta w ić do bilan su
iw a rc ia na dzień 1 stycznia br.
w łaśc;e?;;*SZCZ1eCi n , k dak K sięgować p o b ra n ia tow a row e Stalić w l r f f k s l£9ach uproszczonych? N a jp ie rw n a le ż y u- m ując ia t p o b ra n y c h to w a ró w p ize z w ła ś c ic ie la , p rz y j- tów n o tu j« CEnę i edn° s tk o w ą koszt w ła s n y . W księdze obro- p ra w e j t S! ? Y z u z y ty . P rzez w ła ś c ic ie la to w a r po s tronie (ogólna s u m a k u 0 w p is u ją c w a rto ść w k o lu m n ie 16 n ią m ożna ,-,? /■ °.t:ow) oraz 20 (w o lna ko lu m n a ). Tę osta t- Ponadto n a W YtUł°™ a ć . " T o w a r dla ' w ła ś c ic ie la " lu b tp.
czystego doch HPam* ^ a^' b y PrZY osta{tecżnym w y lic z e n iu tość pobrania ł za. m in io n y ro k gospodarczy do bić w a r- g i o b ro tó w _ t ° w a r° w , w y k a z a n y c h w k o lu m n ie 20 księr przedsiębiorstw a owlieln ° ta k 9 k w o tę zw iększa się dochód a. Tego ro d z a ju p o z y c ji n ie p rz e n o s im y
do k s ię g i k a s o w e j z te j p ro s te j p rz y c z y n y , że stan k a s y nie uiega żadnej zm ianie. To, co w y ż e j w z m ia n k o w a liś m y , je s t w spra w o zdan iu k o ń c o w y m d la te g o konieczne, b y w a r
to ścio w o b y ła m o ż liw a do prze pro w ad zen ia k o n tro la na o d c in k u is to tn y c h w p ły w ó w z d o kon an ej sprzedaży to w a ró w . 2. Ja k księ go w ać k o s z ty ba nko w e (rów nie ż w księgach uproszczonych)? O b ro ty z ba n kie m w y k a z u je m y w k s ię dze k a s o w e j po s tro n ie p rz y c h o d u w k o lu m n ie 7., — po s tro n ie rozchodu za: w 20 ko lu m n ie . N ie w ą tp liw ie k a ż d y k s ię g o w y p ra g n ie n o to w a n y u s ie b ie w księdze kaso w e j stan g o tó w k i w ba n ku m ie ć zgodny z p ro w a dzon ym rach un
k ie m w ba nku . To też z ty tu łu k o s z tó w lic z o n y c h nam przez bank n a le ż y do konać k s ię g o w a n ia w księdze ka so w e j po s tro n ie dochodu, w p is u ją c p rz y ro z b ic iu w k o lu m n ie s ió d m ej, tj. „P o d ję c ia z b a nku ". Z d ru g ie j s tro n y natom iast, by zachow ać zgodność księ go w eg o stanu g o tó w k i z rzeczy
w is ty m , w y p a d a z k o le i zapisać ta k ą samą sumę po s tro nie rozchodu, u w id a c z n ia ją c ją p rz y ro z b ic iu w k o lu m n ie 2p, t j. „K o s z ty p ro w a d z e n ia p rz e d s ię b io rs tw a ". T y m sa
m ym n ie p o w o d u je m y d y fe re n c ji ka so w e j a jednocześnie:
1. k s ię g u je m y zgodnie z b a n k ie m i 2. w y k a z u je m y k s ię g o w o p o w s ta ły koszt.
P raktyczn e stosow anie ks ią g u p roszczo nych da nam dość często id e n ty c z n e w ą tp liw o ś c i, k tó ry c h je d y n e ro z w ią .
Zanie z n a jd z ie m y p rz y zasto sow a niu k s ię g o w a n ia p o d w ó j
nego, n ie w y k lu c z a ją c kon ie czności naruszenia p o z y c ji przeznaczonej flia w yK azam a o n ro tó w m iędzy. właś'c±cieiem z je d n e j a p rze dsięoiorstw e m z d ru g ie j s trony. N ie p o p e ł
n im y na ty m o d c in k u biędu, je ż e li nie spo w o dujem y
•a) sztucznych kosztów , b) ró ż n ic y k a s o w e j w p o ró w n a n iu ze SLanem rzec z y w is ty m , c) niesłu szne j zm ia n y innego s k ła d n ik a m a ją tk o w e g o lu b ka p ita ło w e g o ,
St. K . P., Zabrze — Jest spraw ą zrozum iałą, że p ro w a dzenie w y łą c z n ie ksią g poda ticow ych n ie po zw a la u s ta lić dochodow ości w sposoo zde cydo w an ie n ie o m y ln y i w ła ś n ie z ty c h po bu de k zaleca się d o d a tk o w e pro w a dzen ie ta k ic h zapisków,, (o k tó r y c h b y ła w z m ia n k a p rz y om aw ianiu- ks ią g p o d a tk o w y c h ), k tó re w in te re s ie p ła tn ik a będą stan ow ić fa k ty c z n y dowód. W ą tp liw o ś ć , -czy w ładze po d a tk o w e bę
dą k o rz y s ta ły z tego ro d z a ju do w o d ó w o tia ro w y w a n y c h przez po d a tn ik a , je s t niesłuszną . Rozporządzenie o k s ię gach h a n d lo w y c h nie n a k ła d a np. o b o w ią z k u pro w a dzen ia całego .-szeregu ksią g po m ocn iczych. Je że li zaś w ty c h p rze dsiębiorstw a ch, k tó re m a ją o b ow iąze k pro w a dzen ia k s ią g h a n d lo w ych , to cz y n im y , to przede w s z y s tk im w ty m celu, b y u ła tw ić pracę organom k o n tro ln y m w w y p a d k a c h w ą tp liw y c h i -niezupełnie ja sn ych . To też w sze lkie g o ro-
" d z a ju d o da tko w e z a p is k i prow adzone przez p rz e d s ię b io r
stwa, k tó re obow iązane są prze d sta w ić k s ię g i podatkow e, będą zawsze ro z p a try w a n e i badane ja k o m a te ria ł d o w o d o w y pod w a ru n k ie m ic h rze te ln o ści i p ra w id ło w o ś c i w za
kresie planow anego celu.
M ó w ią c o k o n tr o li ilo ś c io w e j to w a ró w słusznie na le ży m ieć n a uw adze dochód i rozch ód to w a ró w . N ie p o trz e b u ją n a to m ia s t: p ro w a d z ić rozchodu to w a ró w (w k o n tro li ilo ś c io w e j) te prze d się b io rstw a , w k tó ry c h sprzedaż od byw a się w ram ach dro bn ej sprzedaży ró ż n o ro d n y c h to w a ró w bezpośrednio konsum entom , (patrz § 5 p k t. 2 rozporządze
n ia o księgach h a n d lo w ych , 'upro szczon ych i p o d a tk o w y c h z 31. 10. 46 — Dz. U. R. P. n r 65/46). P rzychód to w a ró w p ro w a d z ić m ożem y w sposób d o w o ln y a w ię c w księdze
A ktualne zagadnienia
J a k d o n o s iliś m y w -poprzednim num erze „T y g o d n ik a ", w d n iu 23 stycznia 1947 r. o d b y ła się k o n fe re n c ja przedsta
w ic ie li Izb P rz e m y s ło w o -H a n d lo w y c h i Rady N a cze ln e j K u- p ie c tw a P olskiego u p. m in is tra prze m ysłu H. M in c a w obecności w -m in. prz e m y s łu p łk . S zyra i d y re k to ró w De
partam entu. P rzem ów ienie p. M in is tra p o d a liś m y w stresz- szeniu w po prze d n im num erze, © becnie p ra g n ie m y zapo
znać C z y te ln ik ó w p o k ró tc e ze stan ow iskiem , ja k ie z a ją ł ,p.
w -m in. S zyr do n ie k tó ry c h po ru szo n ych przez re fe re n tó w zagadnień.
W -sprawie p rz y d z ia łu suro w có w dla prz e m y s łu p r y w atnego s tw ie rd z ił p. w -m in. Szyr. że p rz y d z ia ł suro w có w je s t u za le ż n io n y od stopnia o rg a n iz a c ji prze m ysłu p r y w a t
nego, ja k ró w n ie ż od stopnia za tru d n ie n ia prz e m y s łu pa ń
stw ow ego i zasp oko jen ia jego p o trze b suro w co w ych. Poza ty m m usi b yć pewność, że p rz y d z ie lo n y -surowiec nie zosta
nie w y k o rz y s ta n y dla c e ló w s p e k u la c y jn y c h . N a zakup surow ca zagranicznego zostanie przeprow adzona a k c ja w k ie ru n k u m o b iliz a c ji dew iz. W surow ce na ry n k u w o ln y m z a o p a tru ją -się nie ty lk o p rz e d s ię b io rs tw a p ry w a tn e ale i n ie je d n o k ro tn ie ró w n ie ż p rz e d s ię b io rs tw a p rz e m y s łu pa ń
stw ow ego. S pe cja lnie d a je się odczuw ać b ra k w a lc ó w k i w m a ły c h i śred nich p ro fila c h . B raku ją ce zapotrzebow anie p o k ry je m y im p ortem z zagranicy, k tó re g o w iększe na sile n ie spodziew ane je s t na d ru g i k w a rta ł ro k u -bieżącego. N a n ie . reg ularno ść dostaw surow ca k ra jo w e g o , ja k ró w n ie ż na je go ja k o ś ć ska rży się nie ty lk o p rz e m y s ł p ry w a tn y , ale r ó w nież szereg p rz e m y s łó w p a ń stw o w ych . Z arów no te r
m in y d o sta w y ja k i ja k o ś ć suro w ca będą przedm iotem c w ie le ostrzejszej re g la m e n ta c ji, ja k dotychczas. W sto
sunku do p ry w a tn o - p ra w n y c h u m ó w -pomiędzy p rz e m y słem p a ń s tw o w y m i p ry w a tn y m ma zastosow anie w p e łn i p ia w o handlow e.
S prawa o b o w ią z k u o d sta w y to w a ró w w zam ian za p rz y d z ie lo n y -surowiec nie je s t jeszcze w m in is te rs tw ie za
decydow ana. P raw do pod ob nie m in is te rs tw o " z a d o w o li: się
to w a ro w e j (m agazynow ej) ‘ h lb n a I ń ź n y c h ka rta c h . W y p e łn ia ć będz.em y przeto ru b ry k ę p rzych o d u ha po dstaw ie o trz y m y w a n y c h fa k tu r.
N o to w a n ie d e ta lic z n e j sprzedaży w e fo im ie codzien
nego u ta rg u w prze dsiębiorstw a ch, k tó re p ro w a d z ić mogą k s ię g i po da tko w e , je s t uzasadnione p ra w e m z w y c z a jo w y m a ponadto uw ag am i w y łu s z c z o n y m i w p ie rw s z e j części n i
n ie js z e j odpow iedzi.
Rem anent to w a ró w m ożna przenieść -do k s ię g i p o d a t
k o w e j w sum ie g lo b a ln e j (k o ń c o w e j) pod. w a ru n k ie m p o siadania od dzieuiej, d o k ła d n e j s p e c y fik a c ji ja k o ś c io w e j, ilo ś c o w e j i-w a rto ś c io w e j. P rzy zap row adzeniu po raz p ie r
w szy ksią g p o d a tk o w y c h p rz e c h o w u je m y bru dn opis in w en - tu r y ja k i in w e n ta rz otw a rc ia , rem a ne nt.za ś w p is u je m y po m y ś li in s tr u k c ji do k s ią g p o d a tk o w y c h w k o ń c u danego ro k u na od dzieln ej stro n ie . N a ty m m ie js c u w y ja ś n ia m y , że -sprawa -prowadzenia ks ią g p o d a tk o w y c h p o w o dow ać b ę dzie w ą tp liw o ś c i, zw łaszcza w k o ń c o w y m etapie, tj.
po u p ły w ie obecnego, pierw sze go ro k u gospodarczego w z w ią z k u z k o n tro lą przez w ładze -podatkowe. Sądzim y, że do tego czasu p o ja w i się c a ły szereg w y ja ś n ie ń , k tó re p o dam y do o g ó ln e j w ia d o m o ści osób z a intere sow a nych na łam ach T yg o d n ika .
J. W ., O po le — P rzy a n a liz ie re n to w n o ś c i n a le ż y z a w sze brać k a p ita ł p o d uw agę, b o w ie m jego w k ła d je s t je d n y m z p o d s ta w o w y c h c z y n n ik ó w d e c y d u ją c y c h o m o ż liw o ściach ro z w o ju i do d a tn im w y n ik u d z ia ła ln o ś c i przedsię
bio rstw a . N ie w ą tp liw ie o b ró t p rz y c z y n ia -się w w ię k s z y m lu b w m n ie jszym s to p n iu do ren to w n ości. K a-pitał jedna-k, w y s tę p u ją c y w różn ej postaci, je s t g łó w n y m pu nktem z a in teresow ania i z te j p rz y c z y n y a n a liz u ją c dochodow ość w stosunku do k a p ita łu (własnego, o b c y c h lu b w s z y s tk ic h ra zem łącznie) -stw ierdzam y ren to w n ość danego p rz e d s ię b io r
stwa. O d p is y z m a ją tk u stałego prz e d s ię b io rs tw a w łą c z a m y na: r ó w n i, z -in n y m i w y d a tk a m i do k o s z tó w pro w a dzen ia p rze dsiębiortsw a , a zatem l i ty lk o c zysty zysk- je s t je d n y m z p rz e d m io tó w a n a liz y p rz y u s ta le n iu rentow ności.
przemysłu pryw atnego
k o n tro lą k a lk u la c ji i cen z po zostaw ien ie m sw obody zbytu.
N a w e t na w y p a d e k z a w a rc ia u m o w y z prze m ysłem p r y w a tn y m o prze rób za w y n ag rodze niem dla prze m ysłu p a ń stw ow ego, p rz e m y s ł p ry w a tn y ma pra w o o trz y m y w a ć su
ro w ie c na -produkcję poza um ową, ale po in n e j cenie, W z w ią z k u , z tym, n a k re ś lił p. w -m in is te r zadania, ja k ie s to ją -przed sam orządem gospodarczym i przed przem ysłem pa ństw o w ym . Zadania te da ją się u ją ć w n a stępu ją cych pu nktach :
1. ja k najszersza org a n iza cja p rzym u so w ych zrzeszeń bra nżo w ych,
2. z e w id e n c jo n o w a n ie m aszyn we fa b ry k a c h i m o b ili
zacja de w iz na cele im p o rto w e , a ze s tro n y Państwa — m a k s y m a ln y pełnego z a tru d n ie n ia w s z y s tk ic h w a i
W k w e s tii rów nego tra k to w a n ia p ra c o w n ik ó w p rze d s ię b io rs tw p a ń s tw o w y c h z p ra c o w n ik a m i p rz e d s ię b io rs tw p ry w a tn y c h , m in is te rs tw o rozpoczęło pracę w k ie ru n k u u re g u lo w a n ia stosunku po m ię d z y p rz e d s ię b io rs tw a m i pa ńst
w o w y m i a p ry w a tn y m i prze dsiębiorstw a m i. Z chw ilą ,, gd y u m o w y zb io ro w e zostaną zaw arte, nastąpi w ty m w zg lęd zie c a łk o w ita rów ność;
P ro je k t rozporządzenia dot. lis tó w że ły c h je s t ju ż g o tó w i czeka na w y d ru k o w a n ie .
F u n kcja , k r e d y to w a n ia /d o s ta w p a ń s tw o w y c h zostanie zlecona je dn em u z banków .
N a k o n ie c s tw ie rd z ił p. w -m in . Szyr, że dążeniem m in i
sterstw a je st, ażeby w e w s z y s tk ic h w a ż n ie js z y c h zag ad nie
n ia c h iż b y prze-m ysiow oh-andlow e i zrzeszenia, branżowe- b y ły kon sulto w an e.
Izbom p rz e m y s ło w o -h a n d lo w y m ró w n ie ż zostaną p rz e kazane w szerszym zakresie fu n k c je k o n tro ln e -w od niesie niu do prze m ysłu pryw a tn e g o . — / :
Ew idencja urządzeń fabrycznych d la celów amortyzacji
W ,s to s u n k u do ró żn ych urządzeń m ogą być, w m yśl poprzednio w y ło ż o n y c h zasad, stosowane różne m e to d y od
pisów . o po ciąga za sobą konieczność po siadania do kła d-
° każ(i7 m Poszczególnym urządzeniu. D a le j ze IIT, L , . na zasadniczy c ha rakter, w s p ó ln y d la pew nych
„ „ „ I ' Pow sta je po trze ba g ru p o w a n ia ic h w pewne ze- ciażpnia ° r t Yza cyjne . W reszcie w celach p ra w id ło w e g o ob- o d rM a ir. k ^ zta m i a m o rty z a c ji tzw . s ta n o w is k pra cy, tj.
J f " y w y d z ia łó w fa b ry c z n y c h albo ic h części od- n ie ć ^ m T i ,slę d?. sc iśle określonego ro d z a ju p ro d u k c ji, is t- n; j , 1 ^ tw o s c z b iera nia c y fro w y c h da nych w o d n ie s ie niu do ty c h w ła ś n ie potrzeb.
sP r ostać tem u w ła ś n ie zad an iu m u s im y operow ać k u la c y jn e jC1S y m i fo rm a m i o rg a n iz a c y jn y m i te j p ra c y k a l- C7n v c h rweHbmZ rnaą jr f u s la le n ie p o d z ia łu urządzeń fabry
cznych w e d łu g je d n o lite g o system u rzeczowego
W ty m c e lu m ożem y w s z y s tk ie urządzenia pom ieścić w p ię c iu zasadniczych grupach:
1. G ru n ty i place niezabudow ane.
2. B u d y n k i w ra z z p la ca m i przez n ie z a ję ty m i o. M a s z y n y i urządzenia m aszynow e.
4, N a rzęd zia oraz urządzenia ru c h u i a d m in is tra c ji
•o. K oncesje, patenty, lic e n c je itp . p ra w a .
Każda z ty c h grup d z ie li s ię d a le j n a p o d g ru p y . Podział na p o d g ru p y m u s i b y ć dostosow any do p o trze b danego prze dsiębiorstw a i celow ości urządzeń.
N a p rz y k ła d w je d n y m w y p a d k u w y g o d n ie j będzie b u d y n k i p o d z ie lić na: b u d y n k i fabryczne, b u d y n k i m ag azyn o
we, b u d y ń * ! a d m in is tra c y jn e , b u d y n k i m ieszkalne itp . n a W p ™ n y m ZnÓW w y p a d k u ' u w z g lę d n ia ją c m om ent je d- w e k ¡min 2uzyw am a S1? i je d n a k o w y c h z tego po w o du sta- l i i T t Y H C y jn Y ? ’ c e lo w y m staje się p o d z ia ł na: bu- d y n k i betonowe, o u d y n k i z c e g ły i b u d y n k i drew niane.
7« T , ! i v Pai U m aszyn ow ym za podstaw ę p o d z ia łu na pewne chaPrakYte rv iu ZI prz,Y jąc cel 1 Przeznaczenie d a nych urządzeń r ? u r z ą d z e n i PeT ną ró ż n o r°dność czynności a w ię c nfa w y tw m -rz p .energ ety czue, s iln ik i, o b ra b ia rk i, urządze- tra n s p o rto w e W y2ej ^ m ie n io n y c h ) i urządzenia m ożfuw TgTędnTać ępdo1rz°eby T a f n r f - poflm oc,n ic ^ ch P o s ia ł m odele i i7h m i0n;n tJUirzeD/» jaic mp.. narzędzia, p rzyrzą d y,
Ze w znledu na™arsztata' i urządzenia a d m in is tra c y jn e , w ym a g a ł s p e c ia ln e n r,°u -fe ,kazdY prze m ysłu będzie go w podgrupach zależren9 M n ie m a p o d z ia łu szczegółowe- czego, to n ie ^ a s'ie „ ct3r c a łk o w ic ie od procesu w y tw ó r- k ic h bez w y ją tk u p r z e d s f ę l S i f 9° SChematu dla w s z y s t' w ram ach któ re q o każde ugru,P °w a n ie urządzeń, w szystkie swoje9 urządzenfa ^ Slębl° rStW° moze Pom ieścić
n r; s ¿ d u9 szcze^ói° - w
G ru n ty i b u d y n k k W1Ilien w Y g M a ć następująco:
00 G runty,
° 0nn?oUntY zabudowane
00.0 g ru n ty zabudow ane b u d y n k a m i fa b ry c z n y m i,
w ówcza " ' ” m ag azyn ow ym i,
• " " a d m in is tra c y jn y m i
" '» '= « k 1 n V ®
OK? K 01' 10’" ’
0022 k a n a ły , 0023 u lic e i drogi, 0024 place m agazynowe, 0025 podw órza fabryczne, W26 o g ro d y i zieleńce itp., 0028 P 3Ce s o r to w e ,
b ry k i, ,do w 'ane, przeznaczone na rozbudow ę fa- 01 B u d y n k lfCS b u do w la ne> przeznaczone na osiedla rotootn.
m m K,lbY f i m urow ane,
0102 s z o p ^ s to iT k T b eze h(eW- Z nlaCli Y fa Iis le jb 0103 z b io rn ik i Z bocznY ch £« a n ,
011 b u d y n k i m agazynow e, 0110 b u d y n k i m urow ane, 0111 b u d y n k i drew niane,
0102 szopy, stoiska bez bocznych ścian, 0113 ra m p y i p o djazdy,
012 b u d y n k i a d m in is tra c y jn e , 013 b u d y n k i m ieszkalne,
014 b u d y n k i d la c e ló w s o c ja ln y c h (k a n ty n y , ś w ie tlic e , ła_
żnie spo rto w e itp.),
015 różne (kanały, p iw n ic e , tunele, d o ły odpadkow e itp.), 016 m osty itp .
1. M a s z y n y i urządzenia m aszynow e:
10. m aszyn y i urządzenia m aszynow e w ytw ó rcze, 100 m aszyn y i urządzenia dla o b ró b k i m echanicznej,
101 „ ,, ,, , ,, pla styczn e j;
102 ,, ,, ,, ,, ,, c ię ż k ie j,
103 ,, ,, ,, k o n tro ln e i badawcze.
11. m aszyn y i urządzenia transp ortow e:
110 to ry k o le jo w e i ic h uzb ro je n ie ,
111 urządzenia tra n s p o rtu w ew nętrznego, 112 urządzenia w y c ią g o w e stałe, 113 urządzenia rozdzielcze i Składowe.
12. M a s z y n y i urządzenia energetyczne, w odociągow e, p o w ie trz n e i chłodnicze:
120 m aszyn y i urządzenia dla e n e rg ii m echanicznej 1200 s iln ik i elektryczne ,
1201 tu rb in y wodne, 1203 lo k o m o b ile ,
1204 s iln ik i w yb uch ow e , .... ...
1205 s iln ik i p o w ie trzne,
121 urządzenia p rz e s y łk o w e i prze tw a rza ją ce energię m echaniczną (pędne, urządzenia try b o w e ),
122 urządzenia w y tw a rz a n ia prądu elektryczne go,' 1220 g e n e ra to ry i prądnice,
1221 b a te rie a k u m u la to ro w e ,
123 urządzenia p rz e s y łk o w e i prze tw a rza ją ce energię,
\ e le k try c z n ą (tra n sfo rm a to ry, p ro s to w n ik i, ro z
d z ie ln ie itp.),
124 urządzenia w y tw ó rc z e gazowe, 125 urządzenia w y tw ó rc z e parow e, 126 urządzenia w y tw ó rc z e po w ie trzne, 127 urządzenia w odociągow e,
128 urządzenia chłodnicze i dla w ie trze n ia .
2. N arzędzia, urządzenia pom ocnicze fab ryczn e i a d m in i
s tra c y jn e :
20. narzędzia, m odele, p rz y rz ą d y d la p ro d u k c ji, 200 narzędzia ręczne,
201 narzędzia m aszynowe,
202 narzędzia p o m ia ro w e i kon tro ln e, 203 m odele,
204 p rz y rz ą d y i spraw dziany, 21. urządzenia pom ocnicze fabryczne,
210 ruchom e ś ro d k i transp ortu, 2100 po dn ośn iki,
2101 w o z y kon ne i ręczne,
2102 ś ro d k i przew ozow e k o le jo w e (lo k o m o ty w y , w agony),
2103 sam ochody,
2104 ś ro d k i tra n s p o rto w e wodne, 2105 sam oloty,
211 ruchom e urządzenia od biorcze prą d u e le k try c z n e go, gazu itp.,
212 urządzenia oś w ie tle n io w e ,
213 ś ro d k i k o n tro ln e w a rs z ta to w e (zegary itp.), 214 urządzenia w a rszta to w e i m agazynow e (s to ły w a r.
sztatow e, p ó łk i, szafki, s to łk i),
215 urządzenia Sanitarne (klo ze ty, u m y w a ln ie , szafki u b ra n io w e itp.,
216 urządzenia so cja ln e (a p a ra ty ra d io w e i g ło ś n ik i, p rz y rz ą d y sportow e),
217 urządzenia bezpieczeństwa pracy, 22. urządzenia pom ocnicze a d m in is tra c y jn e ,
220 urządzenia e le k try c z n e (ośw ietle nie, reklam a ś w ie tln a , urządzenia do w y ś w ie tla n ia , ry s u n k ó w itp .),
221 urządzenia telefoniczne, tele gra ficzne, po czty pn e u m a tyczn e j itp.,
222- u rządzenia s yg n a liza cyjn e , 223 m aszyn y biurow e,
224 m eble , b iuro w e,
225 urządzenia i pom oce gospodarcze.
3 Prawa p rze m ysło w e : 3.0 koncesje,
31 pa tenty, 32 lic e n c je :
33 pra w a ochronne (znaki tow a row e itp), 34 p ra w a wodne, górnicze,
35 specjalne pra w a i nadania.
W p o w yższym schemacie uw zglę dn io na została nu m eracja op arta na znanym system ie dziesiętnym . Ta n u m e ra c ja ma na celu ła tw o ś ć u k ła d u k a rto te k i oraz jednoczesnego za- n u m e ro w a n ia poszczególnych p rz e d m io tó w tym że samym num erem in w e n ta rz o w y m . N a p rz y k ła d określona to k a rn ia będzie m ia ła N r. in w e n ta rz o w y 1Ó.000, ja k o że na le ży do m aszyn dla o b ró b k i m ech an iczne j (grupa 100) d a le j należy do p o d g ru p y to k a re k (1000). Następna to k a rk a 'bedzie m ia ła N r. 10001 itd .
D la ce ló w k a lk u la c ji k o sztó w w łasnych , gdzie chodzi o o b cią żenie koszta m i poszczególnych m ie js c p ra c y ,(o d d z ia łó w fab ry c z n y c h , p o d o d d z ia łó w czy p o je d y n c z y c h sta
no w is k ) potrzebne je s t g ru p o w a n ie urządzeń w e d łu g ty c h m iejsc. Rzadko k ie d y zdarza się, ab y p o w y ż e j podane u g ru . p o w a n ie p o k ry w a ło się z m ie jscem pracy. P rzew ażnie m ie j
sce pra cy będzie obejm ow ać szereg urządzeń należących do różn ych g ru p 'k la s y fik a c y jn y c h . N a p rz y k ła d m od elow - nia będzie skła da ć się z 1. b u d y n k u oddzielonego, 2. m aszyn obróbczych, 3. w a rs z ta tó w s to la rs k ic h , szaf, stołów , 4. u rz ą dzeń w e n ty la c y jn y c h , o g rzew aw czych itp .
A b y te dw a różnorodne p o d z ia ły uzgodnić m ię dzy sobą, p iz y jm u je się zasadę k a rt in w e n ta rz o w y c h w e d łu g w y ż e j podanego schem atu (zasadniczy cel b ila n s o w y ) z tym , że każda k a rta dotycząca poszczególnego urządzenia znaczona je s t k a lk u la c y jn y m m ie jsce m pracy. W ten sposób p rz y za
s toso w an iu o d p o w ie d n ie j te c h n ik i p ra c y ra c h u n k o w e j daje się ła tw o gru po w ać k o s z ty obciążeń a im o rty fc c y jn y c h w e d łu g ty c h dw óch zasadniczych po trze b: b u c h a lte ry jn e j i k a lk u la c y jn e j.
A b y u je d n o s ta jn ić dla w s z y s tk ic h ro d z a jó w urządzeń w s z y s tk ie niezbędne dane techniczne i ha ndlow e, s ta n o w ią ce p o d kła d w ła ś c iw e g o o b lic z a n ia a m o rty z a c ji i s ta łe j nad n ią k o n tro li, opracow ane z o s ta ły k a r ty in w e n ta rz o w e 1), k tó re p rz e w id u ją w s z y s tk ie niezbędne zap isy ja k : h a n d lo w e , i techniczne o k re ś le n ie urządzenia, dostaw cę, ro k b u d o w y i zakupu, m ie js c e zainstalow a nia, przynależność do k a lk u -' la c y jn e g o m ie js c a p ra c y , p o d s ta w y w a rto ś c io w e dla o k re ślenia s ta w k i a m o rty z a c y jn e j, o d p is y roczne a m o rty z a c y jn e itp.
inż. J e rzy W ito w s k i.
ł ) W y d a w n ic tw o In s ty tu tu N a u k o w e j O rg a n iz a c ji K ra
ków . ’
Wiadomości I teomunittatut
P rzyjm o w a n ie o b lig a c ji na podatek sp a d k o w y i od da row izn
W m yśl po stano w ie ń arl. 7 d e kretu z dnia 21 g ru d n ia 1945 r. o up o w a żn ie n iu m in is tra skarb u do w ypuszczenia P rem iow e j P ożyczki O d b u d o w y K ra ju 1946 r. o b lig a c je te j p o życzki m a ją b yć p rz y jm o w a n e w e d łu g ich im ie n n e j w a r
tości na po da te k od spadków i da ro w izn do k w o ty 50.000,—
zl od każdego p o d a tn ik a tego podatku.
O b lig a c je P. P. O. K. m ogą b y ć p rz y jm o w a n e na spłatę p o d a tk u spadkowego i od d a ro w iz n w ra z z p rz y p a d a ją c y m i d o da tka m i za z w ło k ę ; o b lig a c ja m i P. P. O. K. nie mogą b yć spłacane należności z ty tu łu k o s z tó w usta le n ia w a rto ści m a ją tk u spadkow ego (darow anego) a n i też należności z t y tu łu kosztó w eg zeku cyjnych .
Suma w a rto ś c i im ie n n e j p rze d kła d a n ych o b lig a c y j nie może być w yższa od sum y p rz y p a d a ją c e j do z a p ła ty n a leżności z ty tu łu p o d a tk u i d o d a tk u z. zw łokę. K o ń có w kę należności, k tó r e j o b lig a c ja m i spłacać n ie m ożna z tego p o wodu, że je s t m niejsza od w a rto ś c i im ie n n e j na jm n iejszego przedkładanego od cin ka o b lig a c ji, p o d a tn ik w in ie n u iścić gotów ką.
Kasa urzędu skarbow ego p rz y jm u je w p ła ty o b lig a c ja m i na p o d s ta w ie sporządzonej przez p o d a tn ik a w dw óch je d n ob rzm iących egzem plarzach d e k la ra c ji.
... Zjednoczenie P rzem ysłu M e ta li N ieżelazn ych.
D onosim y, że Z jed no czenie P rzem ysłu C yn kow e go z dn.
1. 1. 1947 z m ie n iło swą dotychczasow ą nazwę na Z jednoczenie P rzem ysłu M e ta li N ieżelaznych.
W zw ią z k u z ty m oraz na skute k zarządzenia M in is te r
stwa P rzem ysłu z dn ia 22. 11. 46 — sprzedaż p ro d u k tó w che
m icznych a m ia n o w ic ie : kw asu sia rkow e go , s ia rk i elem e ntarne j, sia rczku żelaza,
s ia rc z y n u i d w u s ia rc z y n u sodu.
p rz e ję ło z dniem 1. 1. 47 B iu ro Sprzedaży P ro d u k tó w N ie o r g a n iczn ych w G liw ic a c h , u li Z a w iszy Czarnego 7.
W s z e lk ie zam ó w ie nia na dostaw ę w y ż e j w y m ie n io n y c h
■produktów n a le ż y w p rzyszło ści k ie ro w a ć do w y m ie n io n e g o B iu ra Sprzedaży.
H A N D E L Z A G R A N IC Z N Y S ektor p ry w a tn y w ha nd lu zagranicznym
W od po w ie dzi na p o s tu la ty sekto ra p ry w a tn e g o złożone do M in is te rs tw a Ż e g lu g i j H a nd lu Zagranicznego M n is te r- stw o to k o m u n ik u je , że:
a) S ekto r p ry w a tn y może b yć dopuszczony do ud zia łu w k o n ty n g e n ta c h um o w n ych, o ile k o n ty n g e n ty te zo-
» staną Specjalnie u w zglę dn io ne i w staw ion e do um ów handlow ych.
b) W ro k o w a n ia c h h a n d lo w y c h sam orząd gospodarczy może brać udział, ja k o p rz e d s ta w ic ie l sekto ra p ry w atnego, je d n a kże ty lk o z głosem doradczym (kon
sultacja).
c) O dnośnie samorządu gospodarczego m in is te rs tw o ak c e p tu je c a łk o w ic ie s tan ow isko sektora pryw a tn e g o , że p rz e d s ta w ic ie l sam orządu gospodarczego w in ie n spełniać ro lę c z y n n ik a op in iod aw czego i w e jś ć do w ładz P olskie go T o w a rz y s tw a O b ro tu T ow a row e go z Z agra nicą (d a w n ie j Zahan).
d) W m ia rę m ożności m in is te rs tw o będzie u d z ie la ło paszportów na w y ja z d y za granicę dla p rz e d s ta w ic ie li handl. s ekto ra p ry w a tn e g o , celem n a w ią z a n ia bezpo
średnich k o n ta k tó w z ku p c a m i zagr.
P rze d sta w icie lstw a h a nd low e firm za g ran icznych . S e k c ja p rz e d s ta w ic ie li handlow ych, fir m z ag ran icznych p rz y Zrzeszeniu E k s p o rte ró w i im p o rte ró w R. P. — W arsza
w a — B racka 25, posiada zgłoszenia szeregu firm z a g ra n i
cznych, p o s z u k u ją c y c h w Polsce prze dstaw icie li, h a n d lo w y c h na a r ty k u ły różn ych branż.
D z ia ł U I V — U. S. A . a) m aszyny i w yp osa żenia w arszta to w e ;
b) a r ty k u ły chem iczne dla, celów fa rm a ce u tyczn ych i prze
m y s ło w y c h ;
c) sprzęt r a d io w y i fo n o g ra fy ;
d) w y ro b y z m e ta li szla che tn ych, p rz y b o ry dentystyczne, p rz y b o ry in tro lig a to rs k ie , c h iń s k ie w y r o b y ozdobne;
e) różne w y r o b y prze m ysło w e ja k : m aszyny, m a te ria ły plastyczne, c h e m ik a lia .a r ty k u ły w łó k ie n n ic z e , a r ty k u ły żyw n ościo w e , sprzę t -rad iow y w y r o b y g a la n te ry jn e .
D z ia ł B I V — A n g lia
a) m aszyny i urządzenia, p rz y b o ry 1 in s tru m e n ty do w y rob u piw a.
