Cena zł 30,—
t r e ś ć) P ia n imrweisltycy.jiny ®elkto>ra ip ry w a to e g a w 1947 r. i je g o w y k o n a n ie . — Z u s ta w o d a w s tw a p ra cy (str. 50) — W y ja ś n ie n ia w s p ra w a c h s k a rb o w y c h (str. 52) — W ia d o m o ś c i s k a rb o w e ( it r . 53). — Dejpuszczaihia w y s o k o ś ć z y s k u b r u t t o (str, 59J. — N o rm a lliza cja i (s tr. 56). — U d z ia ł, s e k to ra p ry w a tn e g o w M ię d z y n a ro d o w y c h T a rg a c h w P o z n a n ia w ir. 1948 (str. 58). — K o m o rn i:
k ą t y (s tr. 58). — H a n d e l z a g ra n ic z n y (str. 59). — K a r to te k a ,
Plan inwestycyjny sektora prywatnego w 1947 r.
i jego wykonanie
P a ń s tw o w y P lan In w e s ty c y jn y na r o k 1947 o b e jm o w a ł dla s e k to ra p ry w a tn e g o in w e s ty c je w o g ó ln e j sum ie 452 m ilio n ó w z ło ty c h . W te j sum ie p rz e w id y w a n o dla izb p rz e m y s ło w o -h a n d lo w y c h n a k ła d y w sum ie 280 m ilio n ó w z ło ty c h , a m ia n o w ic ie z k re d y tó w b a n k o w y c h w w y s o k o ś c i 130 m ilio n ó w oraz z w ła s n y c h fu n d u s z ó w in w e s to ró w w w y s o k o ś c i 150 m ilio n ó w z ło ty c h .
In w e s ty c je te, dla w s z y s tk ic h gałęzi p rz e m y s łu i h a n d lu p ry w a tn e g o p rz e w id z ia n e , m ia ły na ce lu d o p ro w a d ze n ie do p e łn e j s p ra w n o ś c i te c h n ic z n e j 20 p rz e d s ię b io rs tw p rz e m y s łu b u d o w la n e g o oraz re m o n t k a p ita ln y b u d y n k ó w , n a b y c ie m aszyn i na-, rzędzi w 20 p rz e d s ię b io rs tw a c h m e ta lo w y c h .\ W d zie d z in ie p rz e m y s łu chem icznego p ro je k to w a n o w 10 p rz e d s ię b io rs tw a c h przez re m o n t b u d y n k ó w i n a b y c ie urządzeń — u m o ż liw ie n ie p r o d u k c ji e k s tra k tó w g a rb a rs k ic h oraz w y tw a rz a n ie s p e c y fi
k ó w fa rm a c e u ty c z n y c h , k tó r y c h b ra k na ry n k u daje się bardzo odczuw ać. Przez zakup oraz r e n o w a c ję urządzeń 10 p rz e d s ię b io rs tw p rz e m y s łu m in e ra ln e g o m ia ła b yć p rz y w ró c o n a ic h zdolność P ro d u k c y jn a . P o d o b n y cel m ia ły in w e s ty c je 10 P rz e d się b io rstw w łó k ie n n ic z o -o d d z ie ż o w y c h , 15 p rz e d s ię b io rs tw d rz e w n y c h , 20 s p o ż y w c z y c h i k i l k u p rz e d s ię b io rs tw tra n s p o rto w y c h .
U w z g lę d n io n o ró w n ie ż p o trz e b y p rz e m y s łu po- h g ra iic z n o -w y d a w n ic z e g o na u m o ż liw ie n ie w z n o w ie n ia d z ia ła ln o ś c i w y d a w n ic z e j oraz p rz e m y s łu pa p ie rn icze g o , w k tó r y m n a p ra w a i k u p n o m aszyn albo re m o n t b u d y n k ó w u m o ż liw ić m ia ły p o w ię k szenie p ro d u k c ji ze s z y tó w sz k o ln y c h , m a te ria łó w b iu ro w y c h oraz o p akow a ń.
Przez p rz y z n a n ie d a lszych k re d y tó w p la n o w a no w z n o w ie n ie d z ia ła ln o ś c i o ch a ra k te rz e u ż y te c z ności p u b lic z n e j, szeregu p rz e d s ię b io rs tw ró ż n y c h in n y c h branż; w re szcie p la n zam ierzał, d z ię k i re m o n to m m a g a zyn ó w i z a k u p o w i urządzeń, u m o ż liw ić k ilk u d z ie s ię c iu p rz e d s ię b io rc o m h a n d lo w y m rozpoczęcie lu b ro z w in ię c ie d z ia ła ln o ś c i na
o d c in k a c h w y m a g a ją c y c h u s p ra w n ie n ia d y s tr y b u c ji.
T a k ie b y ły p r o je k ty p la n u in w e s ty c y jn e g o w sektorze izb p rz e m y s ło w o -h a n d lo w y c h . D la rz e m io s ła zrzeszonego w izb a ch rz e m ie ś ln ic z y c h p la n p rz e w id y w a ł in w e s ty c je w w y s o k o ś c i 172 m i.
lio n ó w z ło ty c h , w ty m 120 m ilio n ó w z k re d y tó w b a n k o w y c h , 40 m ilio n ó w z w ła s n y c h ś ro d k ó w rz e m io s ła oraz 12 m ilio n ó w z ło ty c h d o ta c y j s k a rb o w y c h .
R e m o n ty k a p ita ln e b u d y n k ó w , zakup i re m o n t m aszyn i n a rz ę d z i w rze m io śle m e ta lo w y m i e le k tro te c h n ic z n y m m ia ły p rz y c z y n ić się do u m o ż li
w ie n ia p ra c y 50 w a rs z ta to m rz e m ie ś ln ic z y m z te re n u 8 izb rz e m ie ś ln ic z y c h i p o w ię k s z y ć p ro d u k c ję s ta n o w ią c ą niezbędne u z u p e łn ie n ie p r o d u k c ji w ie lk ie g o p rz e m y s łu m e ta lo w e g o , szczególnie w d z ie d z in ie narzędzi, o k u ć b u d o w la n y c h i w s z e l
k ic h n a p ra w . P rzyznane d la rz e m io s ła drzew nego k r e d y ty m ia ły u m o ż liw ić o d b u d o w ę i u ru c h o m ie n ie 40 w a rs z ta tó w ro zm ie szczo n ych na te re n ie 10 izb rz e m ie ś ln ic z y c h , p ro d u k u ją c y c h sto la rszczy- znę b u d o w la n ą , m eble, p rz e d m io ty u ż y tk u d o m o w ego, w y r o b y lu d o w e na e k s p o rt oraz sprzęt s p o rto w y . Podaż ty c h a r ty k u łó w n ie p o k ry w a ła b o w ie m d o tych cza s z a p o trze b o w a n ia .
D alsza pom oc fin a n s o w a p rz y c z y n ić się m ia ła do u ru c h o m ie n ia szeregu w a rs z ta tó w b ra n ż y spo
ż y w c z e j w c e lu u m o ż liw ie n ia p r o d u k c ji p o p u la r
n y c h a r ty k u łó w s p o ż y w c z y c h d la kom sum cji c o d zie n n e j i u ru c h o m ie n ia p r o d u k c ji p ie c z y w a d ie te ty c z n e g o d la s z p ita li, a w b ra n ż y b u d o w la n e j
— do zw ię k s z e n ia p r o d u k c ji w y ro b ó w b e to n o w y c h , c e ra m iczn ych , in s ta la c y jn y c h i d e k a rs k ic h . U w z g lę d n io n o ró w n ie ż branżę te k s ty ln ą , d la k tó re j k r e d y t p o z w o lić m ia ł na o d p o w ie d n ie w y p o s a żenie w z o ro w e g o w a rszta tu , m ogącego w y s z k o lić zw ię k s z o n ą ilo ś ć u c z n ió w w b ie liź n ia rs tw ie oraz po le p sze n ie w y p o s a ż e n ia szeregu w a rs z ta tó w k r a
w ie c k ic h i s z e w skich w m ie jsco w o ścia ch , w k to -
- 50 ry c h d a ł się odczu w a ć b ra k ta k ic h w a rs z ta tó w . W re s z c ie 40 w a rs z ta tó w ró ż n y c h rze m io sł, p o ło ż o n y c h na te re n ie 7 izb rz e m ie ś ln ic z y c h , o b ję ty c h zostało p la n e m in w e s ty c y jn y m , m. in. z a k ła d y fo to g ra fic z n e , w u lk a n iz a to rs k ie , fry z je rs k ie , ze
g a rm is trz o w s k ie i p ra ln ie . P ow ażną k w o tę k r e d y tó w przeznaczon o też ja k o pom oc d la rz e m ie ś l
n ik ó w o s ie d la ją c y c h się na Z ie m ia c h O d z y s k a n y c h , w m ie js c o w o ś c ia c h o d c z u w a ją c y c h szcze
g ó ln y b ra k p e w n y c h ro d z a jó w rze m io sł.
S p e cja ln ą d o ta c ję z fu n d u s z ó w s k a rb o w y c h p rz e z n a c z y ł p la n in w e s ty c y jn y na re m o n t gm a
chów , urządzeń sal w y k ła d o w y c h i w a rs z ta tó w s z k o ln y c h , na n a b y c ie m aszyn i urządzeń oraz p o m o c y s z k o ln y c h d la R z e m ie śln iczych In s ty tu tó w N a u k o w y c h w O ls z ty n ie , Szczecinie, L u b lin ie i B ia ły m s to k u . D z ię k i ty m d o ta c jo m zam ie rzo n o osiągnąć: o rg a n iz o w a n ie k u rs ó w p rzy s p o s o b ie n ia z a w o d o w e g o , p rz y g o to w u ją c y c h do e g za m in ó w c z e la d n ic z y c h i m is trz o w s k ic h , p ro w a d z e n ie szkó ł z a w o d o w y c h z w ła s n y m i w a rs z ta ta m i, w s p ó łd z ia ła n ie z M in is te rs tw e m O ś w ia ty w d o k s z ta łc a n iu u c z n ió w d o k s z ta łc a ją c y c h s z k ó ł z a w o d o w y c h w c e n tra la c h w y s z k o le n ia z a w o d o w e g o , u ru c h a m ia n ie bu rs d la te rm in a to ró w z a m ie js c o w y c h i u c z n ió w p ro w a d z o n y c h przez In s ty tu t S zkó ł Z a w o d o w y c h , urzą d za n ie o d c z y tó w oraz o tw ie ra n ie ś w ie tlic i b ib lio te k . W ie lo s tro n n a ta d zia ła ln o ś ć in s ty tu tó w p rz y s p o rz y p rz e m y s ło w i i rz e m io s łu n a le ż y c ie w y s z k o lo n y c h rz e m ie ś ln ik ó w oraz p o d n o s ić będzie p o z io m z a w o d o w y p ra c o w n ik ó w c z y n n y c h za z n a ja m ia ją c ic h z postępem te c h n ik i i p o trz e b a m i g o s p o d a rk i n a ro d o w e j.
W ie m y , o ty m , że n a k ła d y s e k to ra p ry w a tn e g o s ta n o w ią t y lk o d ro b n y u ła m e k ogrom neg o p la n u in w e s ty c y jn e g o , a p a ń s tw o w a pom oc fin a n s o w a n ie m oże w p o c z ą tk o w y m o k re s ie gospodarczej o d b u d o w y k r a ju zasp a ka ja ć od ra zu w s z y s tk ic h zg ła sza n ych je j p o trz e b .T y m b a rd z ie j w ię c — na co ju ż w je d n y m z p o p rz e d n ic h a r ty k u łó w z w ra c a liś m y u w a g ę — p rz e d s ię b io rs tw a i w a rs z ta ty , k tó r y c h w n io s k i z o s ta ły u w z g lę d n io n e , a za m ie rze
n ia z o s ta ły o b ję te p a ń s tw o w y m p la n e m in w e s ty c y jn y m , m a ją o b o w ią z e k w y k o n y w a n ia p la n o w a n y c h p ro je k tó w ,
T ym czasem d o ty c h c z a s o w y p o g lą d na . w y k o n a n ie p la n u in w e s t y c y jn e g o se k to ra p r y w a tn e g o w r. 1947 w y k a z u je r e z u lt a t y a b s o lu tn ie n ie w y starczające. C a ły szereg p rz e d s ię b io rs tw o d s tą p ił od re a liz a c ji p ro je k to w a n y c h in w e s ty c y j, m im o o tw a rc ia w b a n k a c h p rz e w id z ia n y c h n a te n cel k re d y tó w p a ń s tw o w y c h . D o tych cza so w e c y fr y o rie n ta c y jn e odnoszące się do in w e s ty c y j d o k o n a n y c h w o k re sie od s ty c z n ia dó k o ń c a g ru d n ia 1947 ro k u ,w s k a z u ją n a to, że — w s k a li o g ó ln o p o ls k ie j
— ś ro d k i fin a n so w e , k tó re p la n in w e s ty c y jn y p rz e w id y w a ł w u b ie g ły m r o k u d la in w e s ty c ji p rz e d s ię b io rs tw p o z o s ta ją c y c h p o d o p ie k ą izb p rz e m y s ło w o -h a n d lo w y c h , z o s ta ły zaangażow ane w w y s o k o ś c i o k o ło 60%. A c z k o lw ie k b ra k jeszcze szcz e g ó ło w y c h dan ych , m ożna je d n a k p rz e w i
dzieć, że w y k o n a n ie p la n u in w e s ty c y jn e g o pod w zg lę d e m te c h n ic z n o -rz e c z o w y m w y k a ż e p ro c e n t jeszcze n iższy, c h o ć b y w s k u te k z w y ż k i cen sze
re g u m a te ria łó w i ro b o c iz n y , k tó rą m ie liś m y w p ie rw s z y m o k re s ie u b ie g łe g o ro k u . R ów nież d o ty c h c z a s o w a o b s e rw a c ja re z u lta tó w , k tó re o b ję te p la n e p i rz e m io s ło o sią g n ę ło w r. 1947, w s k a z u je na nied o sta te czn e w y k o n a n ie p a ń s tw o w e g o p la n u in w e s ty c y jn e g o i z ro z u m ie n ie o b o w ią z k ó w o b y w a te ls k ic h .
Z c h w ilą z a ko ń cze n ia a k c ji in w e s ty c y jn e j ro k u u b ie g łe g o n ie o m ie s z k a m y p o d z ie lić się o sta te cz
n y m i w y n ik a m i. T ym czasem z w ra c a m y uw agę z a in te re s o w a n y c h n a to, że okre s w y k o r z y s t a n ia k r e d y t ó w , p rz e w id z ia n y c h w p la n ie in w e s ty c y j
n y m i o tw a r ty c h w , B a n k u H a n d lo w y m albo B a n k u Z w ią z k u S p ó łe k Z a ro b k o w y c h , u p ł y w a n i e
o d w o ła ln ie z d n ie m 31 m a rca br. Do tego te rm in u w ię c p rz e d s ię b io rs tw a p rz e m y s ło w e i z a k ła d y rz e m ie ś ln ic z e m ogą jeszcze w y k o rz y s ta ć o fia ro w a n ą im pom oc p a ń s tw o w ą i w y k o n a ć swe p r o je k ty a ty m sa m ym w n ie ś ć s w ó j u d z ia ł do re a liz a c ji p a ń s tw o w e g o p la n u in w e s ty c y jn e g o .
Z ustawodawstwa pracy
Praca kierow ców samochodowych
W z w ią z k u z w y k o n y w a n ą p ra cą k ie ro w c ó w s a m o c h o d o w y c h w y s u w a się z a g a d n ie n ie czasu p ra c y s zo fe ró w oraz sposób o b lic z a n ia n a le żn o ści za g o d z in y n a d lic z b o w e . Są to w is to c ie d w a o d rębne zagad n ie n ia . ' R o z p a trz m y je k o le jn o .
N o rm y czasu p ra c y dla s z o fe ró w n ie są je d n o lit e d la w s z y s tk ic h . O d m ie n n ie rzecz się p rz e d s ta w ia dla k ie ro w c ó w s a m o c h o d ó w c ię ż a ro w y c h a o d m ie n n ie d la szo fe ró w s a m o ch o d ó w oso b o w y c h .
O d n o śn ie k ie ro w c ó w sam o ch o d ó w c ię ż a ro w y c h i a u to b u s ó w oraz p o m o c n ik ó w ty c h ż e m a ją z a s to so w a n ie p rz e p is y ro zp o rzą d ze n ia M in is tr a O p ie k : S połeczne j z d n ia 13 g ru d n ia 1933 r. w s p ra w ie czasu p ra c y osób z a tru d n io n y c h w p rz e m yśle p rz e w o z o w y m (Dz. U. R. P. n r 103, poz. 805). R oz
p o rzą d ze n ie to p rz e w id u je d la te j k a te g o rii szo
fe ró w n o rm ę d o b o w ą 10 g o d z in na dobę oraz n o r
mę w o k re sie 13-sto ty g o d n io w y m 598 (p o p rze d n io 624). N ie z a le ż n ie od te g o d la w y k o n a n ia ro b ó t p o p rz e d z a ją c y c h w y ja z d sam ochodu cię ża ro w e g o lu b a u to b u su z m ie js c a p o s to ju , ja k ró w n ie ż d la ro b ó t n ie z b ę d n y c h po p o w ro c ie do m ie js c a p o s to ju , p rz e w id u je się łą czn ie n a jw y ż e j 2 g o d z in y p o za w y ż e j p rz y to c z o n y m i n o rm a m i. Po p rz e p ra c o w a n iu n o rm y d o b o w e j (m a k s y m a ln ie 10 plus 2 g o d zin y) szofer p o w in ie n o trz y m a ć co n a jm n ie j 10- c io g o d z in n y okre s n ie p rz e rw a n e g o w y p o c z y n k u . Do czasu p ra c y n ie w lic z a się czasu p o z o s ta w io nego s z o fe ro w i do d y s p o z y c ji, o ile w y n o s i on co n a jm n ie j 1 godzinę i o ile m oże on w ty m cza
sie p o z o s ta w ić p o ja z d bez sw e j o p ie k i. W w y p a d k u p ra c y w n ie d z ie lę szofer p o w in ie n o trz y m a ć w o ln y d zie ń w ty g o d n iu . P racodaw ca p o w in ie n p ro w a d z ić k o n tro lę u s ta la ją c ą czas w y ja z d u i p o w r o tu k ie ro w c y . P ra c o w n ik m u s i m ie ć m ożność w g lą d u co n a jm n ie j raz n a ty d z ie ń d o tych. n o to -
\
- 51 - w a ń . Czas p ra c y , p rz e k ra c z a ją c y n o rm ą ilo ś c i go d zin na dobę (10), u w aża się za p ra cę w g odzi
n a ch n a d lic z b o w y c h . P onadto u w a ża się za pracę w g o d zin a ch n a d lic z b o w y c h p ra c ę w y k o n y w a n ą p o n a d 598 g o d z in w o k re s ie 13-stu ty g o d n i, n a w e t je ż e li n o rm a d o b o w a n ie została p rze kro czo n a . P ra cy w ilo ś c i do d w ó c h g o d zin p rz y ro b o ta c h p o p rz e d z a ją c y c h 'w y ja z d lu b n a s tę p u ją c y c h po p rz y . je źd zie n ie uw aża się za p ra cę w g odzina ch n a d lic z b o w y c h i n ie w lic z a do o k re ś lo n y c h w y ż e j n o rm czasu p ra c y .
O dn o śn ie k ie ro w c ó w sam ochodó w o sobow ych , do k tó r y c h n ie m a ją za sto so w a n ia p rz e p is y o m ó w io n e g o w y ż e j rozporządze nia, n a le ż y stosow ać o gólne p rz e p is y u s ta w y o czasie p ra c y . J a k w ia dom o, u sta w a o czasie p ra c y p rz e w id u je m a k s y m a ln ie 8 g o d zin p ra c y w d n ia c h od p o n ie d z ia łk u do p ią tk u , 6 g o d zin w sobotę, łą czn ie — 46 godzin ty g o d n io w o . P rze kro cze n ie te j ilo ś c i g o d zin b ę dzie p racą w g odzina ch n a d lic z b o w y c h , k tó re p o w in n y b y ć w y n a g ra d z a n e o d p o w ie d n im d o d a t
k ie m p ro c e n to w y m : 50% — za p ie rw sze d w ie go
d z in y n a d lic z b o w e , tzn. 9 i 10-tą godzinę p ra c y a w sobotę 7-ą i 8-ą oraz 100% -— za trz e c ią i d a l
sze g o d z in y n a d lic z b o w e oraz za g o d z in y n a d lic z b o w e p rz y p a d a ją c e w n ie d z ie le i św ię ta . O ile k ie ro w c a z a tru d n io n y w n ie d z ie lę o trz y m a w za
m ia n w o ln y d zień w ty g o d n iu , w ów czas g o d zin y p ra c y n ie d z ie ln e j będą n o rm a ln y m i g o d zin a m i p ra c y , a n a d lic z b o w y m i t y lk o te z n ich , k tó re p rz e k ro c z ą n o rm ę dobow ą, p rz e w id z ia n ą w u s ta w ie o czasie p ra c y .
P o zo sta w a ła b y do o m ó w ie n ia d ru g a część za
g a d n ie n ia a m ia n o w ic ie spraW a w y n a g ro d z e n ia . Je ż e li ch o d zi o w y p ła tę sta łe g o p o d sta w o w e g o w y n a g ro d z e n ia k ie ro w c y , to n ie m a tu żadnych w ą tp liw o ś c i. W y s o k o ś ć z a p ła ty za poszczególne g o d z in y n a d lic z b o w e o m ó w iłe m ju ż na w stępie, m ó w ią c o n o rm a c h czasu p ra c y . W y ja ś n ie n ia n a to m ia s t w y m a g a s p ra w a w y p ła ty za g o d z in y n a d lic z b o w e p ra c y k ie ro w c ó w w ów czas, g d y w y je ż d ż a ją p o za m ie jsco w o ść, w k tó r e j z n a jd u je się
siedziba ic h z a k ła d u p ra c y i to w w y p a d k u , gdy k o rz y s ta ją ró w n o cze śn ie z p rz y s łu g u ją c y c h im d ie t w y ja z d o w y c h , w y p ła c a n y c h o g ó ło w i p ra c o w n ik ó w z ty t u łu o d b y w a n ia p o d ró ż y s łu ż b o w e j. Po
w s ta je w ię c k o n k re tn e p y ta n ie : czy k ie ro w c a , p o b ie ra ją c y d ie ty w p rz e w id z ia n e j w y s o k o ś c i dla p o d ró ż y s łu ż b o w y c h , m a ró w n o cze śn ie p ra w o do n a le żn o ści za g o d z in y n a d lic z b o w e , e w e n tu a ln ie p rze p ra co w a n e w czasie p o d ró ż y i o d w ro tn ie : czy szofer , p o b ie ra ją c y należność za g o d z in y n a d lic z bowe, p rze p ra co w a n e w p o d ró ż y , m a p ra w o do diet.
P u n kte m w y jś c ia w ro z w a ż a n ia c h będzie o k ó l
n ik n r 20/47 M in is tr a P ra cy i O p ie k i S połecznej z d n ia 18 m arca 1947 r. w s p ra w ie p ra c y w g o d z i
n a ch n a d lic z b o w y c h , k tó r y zo sta ł c a łk o w ic ie u z g o d n io n y z in n y m i z a in te re s o w a n y m i re s o rta m i a w p ie rw s z y m rzędzie z M in is te rs tw e m P rze
m y s łu i H a n d lu , ja k ró w n ie ż p ó źn ie jsze w y ja ś n ie n ia M in is te rs tw a P ra c y i O p ie k i S połecznej z g ru d n ia ub. r o k u ściśle w o d n ie s ie n iu do k ie r o w c ó w sa m o ch o d o w ych . O tó ż d la p ra c o w n ik ó w w y je ż d ż a ją c y c h w sp ra w a ch s łu ż b o w y c h d ie ty , W y
płacane za po d ró że służbow e, o b e jm u ją ró w n ie ż w y n a g ro d z e n ie za g o d z in y n a d liczb o w e , p rz e p ra cow ane w czasie p o d ró ż y , a p ra c o w n ik o m d e le g o w a n y m n ie p rz y s łu g u je w y n a g ro d z e n ie za p ra - cę w» g odzina ch n a d lic z b o w y c h , gdyż w a r u n k i ic h p ra c y zasadniczo ró ż n ią się od w a ru n k ó w p ra c y na m ie js c u w p rz e d s ię b io rs tw ie . To u ję c ie , d o ty czące g e n e ra ln ie w s z y s tk ic h p ra c o w n ik ó w , n ie d o ty c z y je d n a k p ra c o w n ik ó w fiz y c z n y c h , w y s y ła n y c h nh ro b o ty poza siedzibę stałego m ie jsca p ra c y , ja k ró w n ie ż p ra c o w n ik ó w u m y s ło w y c h (np.
m a js tró w ), p ra c u ją c y c h z ty m i p ra c o w n ik a m i f i z y c z n y m i. Tym p ra c o w n ik o m , o ile p ra c u ją w g o d zin a ch n a d lic z b o w y c h , n a le ż y poza d ie ta m i w y p ła c a ć w y n a g ro d z e n ie za g o d z in y n a d lic z b o w e p ra c y , fa k ty c z n ie p rzepracow a ne, n ie w lic z a ją c do ilo ś c i g o d zin p ra c y czasu zu żyte g o na podróż.
Z g o d n ie ze s ta n o w is k ie m M in is te rs tw a P racy i O p ie k i S połecznej do te j k a te g o rii p ra c o w n ik ó w fiz y c z n y c h za licza się ró w n ie ż i k ie ro w c ó w sa
m o c h o d o w y c h . S ta n o w is k o w p e łn i uzasadnione.
K ie ro w c a sa m o ch o d o w y o d b y w a ją c y p o d ró ż słu ż.
b o w ą n ie o d b y w a je j w ty c h w a ru n k a c h , co ja k i
k o lw ie k in n y p ra c o w n ik , będący je d y n ie pasaże
rem . K ie ro w c a sp e łn ia s w o ją n o rm a ln ą codzienną pracę i d la te g o też, oprócz d ie t p rz e w id z ia n y c h re g u la m in e m diet, k ie ro w c o m n a le ż y w y p ła c a ć w y n a g ro d z e n ie za pracę w g odzina ch n a d lic z b o w y c h p rz e p ra c o w a n y c h w czasie p o d ró ż y .
W y p ła ta zasiłków zimowych i świątecznych W w ie lu p rz e d s ię b io rs tw a c h i in s ty tu c ja c h , zw łaszcza h a n d lo w y c h i k re d y to w y c h , is tn ia ł u ta r t y z w y c z a j w y p ła c a n ia w p e w n y c h te rm in a c h , n a jc z ę ś c ie j z o k a z ji ś w ią t Bożego N a ro d z e n ia lu b W ie lk a n o c y albo na N o w y k o k , d o d a tk o w y c h g r a ty fik a c ji lu b zapom óg. Z w y c z a j te n is tn ia ł ju ż p rze d w o jn ą . N a jc z ę ś c ie j w y s o k o ś ć te g o z a s iłk u s ta n o w iła tz w . „trz y n a s ta p e n s ja ", k tó ra z w y k le b y ła w y p ła c a n a w d w ó c h ra ta c h o k o ło N o w e g o R o k u i Ś w ią t W ie lk a n o c y .
W y c h o d z ą c z za łożenia , iż w s z e lk ie n a d z w y czajne w y p ła ty p o szcze g ó ln ym g ru p o m p ra c o w n ic z y m p o d w a ż a ją zasady o g ó ln e j p o lit y k i p ła c i w re z u lta c ie p o w o d u ją k rz y w d z ą c e z ró ż n ic z k o w a n ie d la n ie k tó r y c h g ru p p ra c o w n ic z y c h , ju ż w d n iu 28 lis to p a d a 1946 r. u c h w a łą R ady M in is tr ó w zo sta ł w p ro w a d z o n y zakaz w y p ła t z a s iłk ó w z i
m o w y c h i ś w ią te c z n y c h . K o m ite t E k o n o m ic z n y R a d y M in is tr ó w u c h w a łą z d n ia 25 m a rca 1947 i.
u z n a ł za w skazane p rz y p o m n ie ć te k s t te j u c h w a ły w s z y s tk im z a in te re s o w a n y m re s o rto m m in is te ria ln y m . W p ra k ty c e p rz y ją ć n a le ży, że zakaz ten w iąże n ie t y lk o in s ty tu c je i p rz e m y s ł p a ń s tw o w y , lecz ró w n ie ż i u s p o łe czn io n y, p ra c u ją c y w znacz
n e j m ie rz e dla p a ń s tw a lu b n a zle ce n ie państw a.
N a le ż y je d n a k za u w a żyć, że n ie k tó rz y z p ra c o d a w c ó w o k a z a li m oże z b y t d a le ko p o s u n ię tą g o rliw o ś ć w h o n o ro w a n iu te g o zakazu. D la te g o też pożądane b y ło b y p rz y p o m n ie ć p e łn y te k s t u c h w a ły K o m ite tu E ko n o m iczn e g o R a d y M in i
s tró w z d n ia 25. 3. 1947 r. a p rze d e w s z y s tk im k o ń c o w y ustęp te j u c h w a ły . B rzm i on n a stę p u ją c o : „ W y ją t k i od p rz y ję te j zasady dopuszczalne są t y lk o w ów czas, g d y w y p ła ty ta k ic h za s iłk ó w ś w ią te c z n y c h z a g w a ra n to w a n e są w y ra ź n ie obo-
52 w ią z u ją c y m i z b io ro w y m i u k ła d a m i p ra c y lu b p ro to k ó ła m i d o d a tk o w y m i, z a w a rty m i w u z u p e łn ie n iu i zgod n ie z ty m i u k ła d a m i".
W y n ik a z tego, że praco d a w ca , bez w z g lę d u na to, czy re p re z e n tu je in s ty tu c ję p a ń stw o w ą , sp ó łd zie lczą lu b p ry w a tn ą , o ile je s t o b ję ty u k ła dem z b io ro w y m p ra c y , k t ó r y z a w ie ra p o s ta n o w ie n ie o w y p ła c ie d o d a tk o w y c h z a s iłk ó w — w in ie n te z a s iłk i ta k d łu g o w y p ła c a ć , ja k dłu g o u k ła d z b io ro w y o b o w ią zu je , c h y b a że p o s ta n o w ie n ie ' 0 w y p ła c ie z a s iłk ó w zostało w c ze śn ie j u c h y lo n e na p o d s ta w ie p o ro z u m ie n ia w s z y s tk ic h k o n tr a h e n tó w u k ła d u z b io ro w e g o p ra c y .
Z głoszenie osób o d p o w ie d z ia ln y c h za k ie ro w n ic tw o za kła d e m p ra c y .
R ozporządzenie M in is tró w : P ra c y i O p ie k i Spo
łe czn e j, Z d ro w ia , P rzem ysłu, O d b u d o w y , A d m in i
s tra c ji P u b lic z n e j oraz Z ie m O d z y s k a n y c h z dnia 6 lis to p a d a 1946 r. o o g ó ln y c h p rze p isa ch d o ty czą cych bezpiecze ństw a i h ig ie n y p ra c y (Dz. U. R.
P. n r 62, poz. 344)) w § 2 n a ło ż y ło o b o w ią z e k na p ra co d a w cę p o w ia d o m ie n ia w c ią g u m iesiąca od d n ia u ru c h o m ie n ia z a k ła d u o b w o d o w e g o in s p e k to ra ' p ra c y o n a z w is k a c h w za kre sie c z y n n o ś c i i o d p o w ie d z ia ln o ś c i bsób, w y z n a c z o n y c h przez n ie . go do s p ra w o w a n ia : k ie ro w n ic tw a p o szcze g ó ln ych d z ia łó w p ra c y , n a d zo ru n a d p ra cą lu b nadzoru tech n iczn e g o . P rzepis te n n ie m a zastosow ania do k ie r o w n ik ó w z a k ła d ó w w o js k o w y c h lu b p ro d u k u ją c y c h d la w o js k a , o ile c h o d z i o dane sta
n o w ią c e ta je m n ic ę w o js k o w ą odnośnie urządzeń 1 p ro d u k c ji.
W z w ią z k u z ty m w a rto p rz y p o m n ie ć p o sta n o w ie n ia a r ty k u łu 9 '"rozporządzenia P rezydenta R. P. z d n ia 16. 3. 1928 r. o u m o w ie o pracę r o b o tn ik ó w (Dz U. R. P. n r 35, poz. 324). A r t y k u ł te n p rz e w id u je , że p ra c o d a w c a w c ią g u m iesiąca od o tw a rc ia z a k ła d u p ra c y p o w in ie n podać do w ia d o m o ś c i w ła ś c iw e g o o b w o d o w e g o in s p e k to ra p ra c y , czy sam k ie r u je zakładem , czy też p o w ie rz a k ie ro w n ic tw o za kła d e m in n e j osobie; w ty m o sta t.
n im w y p a d k u p ra co d a w ca o b o w ią z a n y je s t podać n a z w is k o k ie r o w n ik a z a k ła d u i e w e n tu a ln e g o za
stępcy oraz p iśm ie n n ą zgodę ty c h osób na o b ję cie w y m ie n io n y c h s ta n o w is k . O ka żd o ra z o w e j zm ia n ie na ty c h s ta n o w is k a c h n a le ż y z a w ia d a m iać w te rm in ie 3-ch dni.
P rzyto czo n e d w a p rz e p is y n ie w ie lu p ra c o d a w com są'znane, a jeszcze rz a d z ie j są one p rz e s trz e gane. D la te g o p o ś w ię c a m y te m u s łó w k ilk a . P rz y toczone d w a p rz e p is y c zę ścio w o się p o k ry w a ją , a częściow o u z u p e łn ia ją . Z a w ia d o m ie n ie , o k tó r y m w y ż e j m ow a, p o w in n o składać się z d w ó c h czę
ści. P ierw szą część w y p e łn ia praco d a w ca , k tó r y w yzn a cza k ie r o w n ik a za kła d u . W p rz e d s ię b io r
s tw ie p ry w a tn y m p ra co d a w cą będzie w ła ś c ic ie l p rz e d s ię b io rs tw a , w s p ó łd z ie ln i — zarząd albo ra d a nadzorcza, w p rz e d s ię b io rs tw ie p a ń s tw o w y m lu b p o d zarządem p a ń s tw o w y m ro lę p ra c o d a w c y o d g ry w a ć będzie in s ty tu c ja nadrzędn a w sto su n ku do k ie r o w n ik a a lb o d y re k to ra z a k ła d u p ra c y a w ię c np. D y re k c ja P rze m ysłu M ie js c o w ego, Z je d n o cze n ie B ranżow e, D y re k c ja O k rę gowa, C e n tra la W o je w ó d z k a albo C e n tra ln y Z arząd P a ń s tw o w y . A w ię c w p ie rw s z e j części z a w ia d o m ie n ia w ła ś c iw y p ra co d a w ca poda • n a z w is k o desyg n o w a n e g o k ie ro w n ik a z a k ła d u p ra c y z zaznaczeniem , od k ie d y zlecono m u tę fu n k cję, z a o p a tru ją c to w ła s n y m podpisem . D ru g ą część z a w ia d o m ie n ia w y p e łn i w y z n a c z o n y k ie r o w n ik p rz e d s ię b io rs tw a , k tó r y w ła s n o rę c z n y m p odpise m p o tw ie rd z i s w o ją zgodę na o b ję c ie sta n o w is k a od w y z n a c z o n e j daty.
Przepis ro zp o rzą d ze n ia z 6. 11. 1946 r. n a ło ż y ł je d y n ie d o d a tk o w y o b o w ią z e k na k ie r o w n ik a p o da n ia n a z w is k osób, k ie ru ją c y c h p o szcze g ó ln ym i d z ia ła m i p ra c y lu b o d d z ia ła m i p rz e d s ię b io rs tw a .
Z. k w e s tią p rz e s ła n ia te g o z a w ia d o m ie n ia łą czy się o d p o w ie d z ia ln o ś ć k a rn ą p ra c o d a w c y za p rz e k ro c z e n ia u sta w o w e . M a m na m y ś li w p ie r w szym rzę d zie p rz e k ro c z e n ia u s ta w o d a w s tw a so
c ja ln e g o oraz p rz e p is ó w o be zp ie cze ń stw ie i h i
g ie n ie p ra c y . W w y p a d k u g d y p ra co d a w ca n ie w y z n a c z y ł k ie r o w n ik a z a k ła d u p ra c y , o d p o w ie d z ia ln y za p rze stę p stw a je s t sam w ła ś c ic ie l p rz e d s ię b io rs tw a . O ile k ie r o w n ik zo sta ł w y z n a c z o n y z g o d n ie z w y m o g a m i p rz y to c z o n y c h p rz e p is ó w p ra w n y c h — za p rze stę p stw o o d p o w ia d a k ie r o w n ik zakładu. W ła ś c ic ie l je s t o d p o w ie d z ia l
n y na ró w n i z k ie ro w n ik ie m , je ż e li p rze stę p stw o zostało p o p e łn io n e za je g o w ie d z ą lu b też g d y w ła ś c ic ie l za n ie ch a ł n a le ż y te j sta ra n n o ści p rz y w y b o rz e k ie ro w n ik a .
inż. T. S ku sie w icz
W yjaśnienia w sprawach skarbowych
P o d a te k od lo k a li u ż y tk o w y c h Lu b . F a b r, D r. — Luboń. P y ta n ie : U rz ą d G m in
ny ja ko w ła d za w y m ia ro w a p o d a tk u od lo k a li za
licza do p o d s ta w y w y m ia ru nie ty lk o pom ieszczę nia m ieszkalne, b iu ro w e , m agazynów , lecz ró w n ie ż w s z e lk ie pom ieszczenia służące celom fa b ry k a c ji, ja k w a rs z ta ty , hale m aszyn, k o tło w n ie , k o m in y fa . bryczne, pom ieszczenia dla a p a ra tó w i urządzeń fa b ryczn ych etc, licząc przestrzeń tych pom iesz
czeń w n r ja k o podstaw ę w y m ia ru . W te n sposób p o d a te k o d lo k a li dla p rz e d s ię b io rs tw fa b ry c z n y c h będzie niespod ziew anie bardzo w y s o k i.
M a m y w ą tp liw o ś c i, czy in te rp re ta c ja § 59 ro z porządzen ia z dnia 20 stycznia 1947 r. w spraw ie w y k o n a n ia d e k re tu z dnia 20 m a rca 1946 r. o po d a tk a c h k o m u n a ln y c h (Dz, U. R. P. N r, 25, poz. 97) stosowana przez U rz ą d G m in n y je st w łaściw a,
— S ta n o w isko w ła d z y w y m ia ro w e j w y d a je się b yć uzasadnione; p u n k te m w y jś c ia dla usta le n ia o b o w ią z k u p o d a tko w e g o w p o d a tk u od lo k a li w k o n k re tn y m p rz y p a d k u są nie ty le p o s ta n o w ie n ia § 59 rozpo rzą d ze n ia w yko n a w cze g o z dnia 20 s ty c z n ia 1947 r., ile p o sta n o w ie n ia a rt. 24 w po-
- 53 *
łączeniu z p o sta n o w ie n ia m i a rt. 15 d e k re tu o p o d a tka ch ko m u n a ln y c h z dnia 20 ¡marca 1946 ro k u w b rz m ie n iu o b o w ią zu ją cym od dnia 10 m aja 1947 (Dz. U.-R. P. N r. 40, poz,. 198 z r. 1947).
F rz y in te rp re ta c ji odnośnych po sta n o w ie ń n a leży n adto sięgnąć do p rze p isó w § 60 ro z p o rz ą d z e nia z dnia 20 styczn ia 1947 r.
W ś w ie tle w y m ie n io n y c h p rz e p is ó w sprawa o b o w ią zku p o d a tko w e g o będzie się p rz e d sta w ia ła następująco: w ro zu m ie n iu a rt. 24 p o d a tk o w i od lo k a li podlegają wszelkiego ro d za ju lo k a le (po
m ieszczenia) w nieruchom o ściach (budynkach), o kre ślo n ych w a rt, 15, zajęte zarówno- na cele m ieszkalne ja k i na inne cele (użytkowe.)
• W y n ik a z tego, iż o b o w ią ze k p o d a tk o w y w p o d a tk u od lo k a li zależy nie ty le od za istn ie n ia o b o w ią zku podatkow ego w p o d a tk u od nieruchom o
ści, ile od tego, czy lo ka le i pomieszczenia w ra z z ich przyn a le żn o ścia m i m ieszczą się w n ie ruchom ościach (budynkach) w y m ie n io n y c h w a rt.
15 d e k re tu i to zarów no p odleg ających ja k i nie podleg ających p o d a tk o w i od -nieruchomości.
P ostanow ie nia zaś § 59 ro zp o rzą d ze n ia w y k o nawczego, k tó r y b u d zi zastrzeżenia P anów is to tn ie i może ze w zg lę d u na swą k o n s tru k c ję p rz y po b ie ż nym analizo w a n iu nasuwać w n io s k i, czy o b o w ią z
k o w i p o d a tk o w e m u rze czyw iście podlegają ta k ie pom ieszczenia, o ja k ic h m o w a : (§ 59: „L o k a la m i są w szelkiego ro d za ju pom ieszczenia m ieszkalne, handlow e, b iu ro w e i inne w ra z z n ależącym i do nich zabudo w aniam i gospodarczym i, p iw n ic a m i, skła d a m i itp ....")
N a le ży je d n a k zauw ażyć, że p o sta n o w ie n ia §59 sta n o w ią ty lk o część ro zp o rzą d ze n ia w y k o n a w czego do a rt. 24 d e k re tu o p o d a tka ch k o m u n a l
nych, gdyż m ó w ią one ty lk o o lo k a la c h m ie s z k a l
nych, h a n d lo w ych , b iu ro w y c h i „innych“ w r o zum ieniu lo k a li zb liżo n ych s tru k tu rą do lo k a li m ie szka ln ych , h a n d lo w ych i b iu ro w y c h .
Pod ty m samym n a to m ia st „ ty tu łe m “ w rozpo rządzeniu w y k o n a w c z y m a m ia n o w ic ie : „ D o a rt, 24“ m ie ści się § 60, k tó re g o p o sta n o w ie n ia zajm ują się w y łą c z n ie „pom ie szcze n ia m i w n ie ru ch o m o , ścia-ch u ż y tk o w y c h “ , za k tó re uważa w szelkiego ro d z a ju pom ieszczenia o tw a rte , ja k p lace s k ła d o w e lu b za m kn ię te w b u d yn ka ch g łó w n y c h i za b u d o w ania ch ubo czn ych w ra z z w sze lkie g o ro d za ju urządzeniam i, ja k np. piecam i, kom inam i itp .
W ty m stanie rze czy należy p rzyją ć, iż w ładza w y m ia ro w a zasadnie o k re ś liła o b o w ią ze k p o d a t k o w y .
M ielcarzew icz.
Wiadomości skarbowe
W A D IU M PRZY P R Z E T A R G A C H
N a p o d s ta w ie § 20 ust. 2 i 3 oraz. § 44 . ust. 2 ro zp o rzą d ze n ia R ady M in is tr ó w z d n ia 29 s ty c z n ia 1937 r. o d ostaw ach i ro b o ta c h na rz e c z .S k a r
bu Państwa, sam orządu oraz in s ty tu c y j p ra w a p u b liczn e g o (Dz. U. R. P. N r. 13, poz. 92) M in is te r stw o S karbu za rzą d ziło z dnie m 29 g ru d n ia 1947 r.
co n astępu je:
1. N a w s z e lk ie g o ro d z a ju w a d ia p rz y p rz e ta r
gach oraz na zabezpieczenie w y k o n a n ia um ów , ja k o k a u c je tu d zie ż na zabezpieczenie u d z ie la n y c h z a lic z e k g o tó w k o w y c h lu b m a te ria ło w y c h P rz y jm o w a ć n a le ż y n astępu jące w a lo r y (w a rto ś c i):
a) g o tó w k ę (w p ła ty bezpośrednie lu b p o k w ito w a n ia kas),
b) b ile ty skarbow e,
c) p a ń s tw o w e p a p ie ry w a rto ś c io w e (o b lig a c je p o życze k p a ń s tw o w y c h ):
1. e m ito w a n e po z a ko ń cze n iu w o jn y — po k u rs ie k a u c y jn y m , k tó r y o k re ś li M in is te r S karbu w drodze obw ieszczen ia w „ M o n i
torze P o ls k im ",
2. e m ito w a n e p rze d d n ie m 4 w rz e ś n ia 1939 r.
— od te rm in u i na w a ru n k a c h , k tó re zosta
ną ogłoszone przez M in is tra S karbu w d ro dze obw ieszczen ia w „M o n ito rz e P o ls k im ".
d) w k ła d k o w e ksią ż e c z k i oszczędnościow e: Pocz
to w e j K a s y O szczędności, b a n ko w e , k o m u n a l
n y c h kas oszczędności i s p ó łd z ie ln i k r e d y to w y c h , w y s ta w io n e po d n iu 1 m arca 1945 r.
K s ią ż e c z k i w k ła d o w e im ie n n e m uszą b y ć przed p rz y ję c ie m ic h na zabezpieczenie lu b w a d iu m zaw inkuło-w ane,
e) nale żn o ści na ra c h u n k a c h z a w in lc u lo w a n y c h w in s ty tu c ja c h k re d y to w y c h , p o w s ta łe po d n iu 1 m arca 1945 r.,
f) g w a ra n c je in s ty tu c y j k re d y to w y c h p o s ia d a ją c y c h u p ra w n ie n ia do w y d a w a n ia g w a ra n c y j, g) za sta w m a te ria łó w p o trz e b n y c h do w y k o n y w a n ia d o sta w lu b ro b ó t w ra z ze scedow aną p o lis ą u b e zp ie cze n io w ą na te m a te ria ły , h) k a u c je h ip o te czn e (e w ik c ja ) m ieszczące się
w g ra n ic a c h 50 % sza cu n ku w a rto ś c i n ie ru ch o m o ści w ra z z p o p rz e d z a ją c y m i je in n y m i w p is a m i h ip o te c z n y m i,
i) w e k s le , je ż e li sta n o w ią zabezpieczenie o b o k k a u c ji h ip o te c z n e j (e w ik c ji),
j) cesja b e zsp o rn ych na le żn o ści ze S karbu Pań
stw a.
2. L is ty g w a ra n c y jn e w y s ta w io n e przez in s ty - stu c je k re d y to w e muszą być, przed ic h p r z y ję ciem na zabezpieczenie, za o p in io w a n e przez M i n is te rs tw o Skarbu, czy sta n o w ią dostateczne za
bezpieczenie zobow iązań.
N ie p o d le g a ją o p in io w a n iu lis t y g w a ra n c y jn e w y s ta w io n e :
a ) . przez b a n k i p a ń stw o w e ,
b) przez: B a n k Z w ią z k u S półek Z a ro b k o w y c h S- A .; B a n k H a n d lo w y w W a rs z a w ie ; B a n k P o l
ska Kasa O p ie k i; P o ls k i B ank K o m u n a ln y ; K o m u n a ln y B ank K re d y to w y ; B ank G osp o d a r
stw a S półdzie lcze g o — do k w o ty z ł 3.000.000
— na k a ż d y lis t g w a ra n c y jn y ,
c) przez k o m u n a ln e k a s y oszczędności dó k w o ty z ł 500.000 — na k a ż d y lis t g w a ra n c y jn y oraz d) lis ty g w a ra n c y jn e p rz y jm o w a n e w y łą c z n ie na
w a d ia p rz y p rze ta rg a ch , w y s ta w io n e przez in s ty tu c je k re d y to w e p o sia d a ją ce u p ra w n ie n ia do w y d a w a n ia g w a ra n c y j.
3. P rzy p rz y jm o w a n iu w a lo ró w (w a rto ści) o- k re ś lo n y c b w y ż e j p o d lit . d) do j), w p ła ty P re m io wą P o życzką O d b u d o w y K r a ju 1946 r. p o w in n y w y n o s ić p rz y n a jm n ie j:
v
- 54 -
!. 25 /o p rz y w adiach,
2. 10% p rz y za b ezpie czeniu z a lic z k i i w s z e l
k ic h in n y c h zabezpieczeniach.
4. K a u c je na o d szko d o w a n ie u m o w n e w w y m aganej w y s o k o ś c i u tw o rz y ć m ożna ró w n ie ż w drodze zastosow an ia p o trą c e ń (u m ó w io n e g o p ro - ceptu) z częściow o d o k o n y w a n y c h w y p ła t w m ia rę p ostępu d o sta w lu b ro b ó t.
5. Je ż e li w y k o n a n ie d o s ta w y lu b ro b o ty uza
le ż n io n e je s t od u p rze d n ie g o u d z ie le n ia z a lic z k i, m oże b y ć ona u d z ie ló n a po u p rz e d n im o trz y m a n iu je j zabezpieczenia w w a lo ra c h (w a rto ścia ch ) o- k re ś lo n y c h w p k t. 1. lit . b) do j).
6. W y s o k o ś ć z a lic z k i n ie m oże p rze kra cza ć w sto su n ku d o c a łk o w ite j su m y u m ó w io n y c h d o sta w lu b ro b ó t (albo p e w n e j ic h części, g ru p y , fazy, p rz y czym z a lic z k i do 25% m ogą b y ć w y p ła c a p e po p o d p is a n iu u m o w y przez s tro n y , o ile tego w y m a g a ją odnośne p rz e p is y p o z a a p ro b o w a n iu u m ć w y przez w ła ś c iw e w ła d z e z w ie rz c h n ie (nad
zorcze), a ta kże w m ia rę w y k o n a n ia (postępu) części d o s ta w lu b ro b ó t.
O p o trz e b ie u d z ie le n ia z a lic z k i i o k re ś le n ia je j w y s o k o ś c i w g ra n ic a c h od 25% do 50% d e c y d u ją odnośne w ła d ze z w ie rz c h n ie u m a w ia ją c y c h się stron.
7. U d z ie le n ie z a lic z k i w y ż s z e j n iż 50% w y m aga u p rz e d n ie j z g o d y w ła ś c iw e g o m in is tra .
8. Z a lic z k i m ogą b y ć u d zie la n e zależnie od w a ru n k ó w u m o w y , b e zp ro ce n to w e lu b o p ro c e n to w a n e . W y s o k o ś ć o p ro c e n to w a n ia z a lic z k i nie m oże prze w yższa ć o b w ią z u ją c e j s to p y d y s k o n to w e j N a ro d o w e g o B a n k u P olskiego.
9. W s z y s tk ie w y ż e j w ys z c z e g ó ln io n e zasady n ie sto su ją się do p rz e d s ię b io rs tw p a ń s tw o w y c h lu b z n a jd u ją c y c h się p o d zarządem p a ń s tw o w y m p rz y d o k o n y w a n iu przez te p rz e d s ię b io rs tw a d o sta w i ro b ó t n a rzecz S ka rb u P aństw a, sam orządu i in s ty tu c y j p ra w a p u b lic z n e g o oraz n ic z y m n ie n a ru sza ją p rz e p is ó w rozp o rzą d ze ń M in is tr a O d b u d o w y w y d a w a n y c h na p o d s ta w ie rozpo rzą d ze n ia R a d y M in is tr ó w z d n ia 13 m a rca 1947 r. (Dz. U. R.
P. N r 31, poz. 133) o za b ezpie czeniu przez p a ń s tw o w e p rz e d s ię b io rs tw a b u d o w la n e zobo w ią za ń w z w ią z k u z p o d e jm o w a n ie m się w y k o n a n ia r o b ó t n a rzecz S karbu Państw a.
P O D S T A W A O B L IC Z A N IA P O D A T K U O D N A B Y C IA P R A W M A J Ą T K O W Y C H M in is te rs tw o S ka rb u u s ta liło , że p rz y a lie n a c ji m a ją tk ó w o trz y m y w a n y c h w drodze spadku, z a pisu, dalszego zapisu, p o le c e n ia te sta m e n to w e g o oraz d a ro w iz n y , m im o iż sprzedaż p rz e d n o ta r iu szem o d b y w a ła się w sto s u n k o w o k r ó tk im odstę
p ie czasu od s za cu n kó w d o k o n y w a n y c h d la ce
ló w p o d a tk o w y c h m a ją tk ó w n a b y ty c h n ie o d p ła t
n ie przez u rz ę d y ska rb o w e , c e n y sprzedażne u w i
daczniane w a k ta c h n o ta ria ln y c h o d b ie g a ły zn a cznie o d w a rto ś c i u s ta lo n y c h przez u rz ę d y s k a r
b o w e po z a s ię g n ię ciu o p in ii b ie g ły c h i z tego p o w o d u S karb P aństw a n ie o trz y m y w a ł p e łn e j w y s o . k o ś c i n a le ż n y c h sum p o d a tk o w y c h .
C elem zapobie żenia n a p rz y s z ło ś ć te m u u je m nem u s ta n o w i rze czy M in is te rs tw o S ka rb u o k ó ln i
k ie m N r 282 z d n ia 7 s ie rp n ia 1947 r. zarządziło, b y u rz ę d y s k a rb o w e w e w s z y s tk ic h za św iadczę.
n ia c h w y d a w a n y c h w m y ś l a rt. 22 d e k re tu z dnia 3 lu te g o 1947 r. o p o d a tk u od n a b y c ia p ra w m a ją t
k o w y c h p o d a w a ły w a rto ś c i n a b y ty c h p ra w m a ją t
k o w y c h w w y s o k o ś c i u s ta lo n e j w tr y b ie p o s tę p o w a n ia w y m ia ro w e g o , d la z o rie n to w a n ia n o ta riu - szów o rz e c z y w is te j w a rto ś c i sprze d a żn e j p ra w b ę d ą cych p rz e d m io te m a k tu n o ta ria ln e g o .
W z w ią z k u z p o w y ż s z y m oraz z przepisem art.
17 ust. p k t. 1 d e k re tu o p o d a tk u od n a b y c ia p ra w m a ją tk o w y c h , w m y ś l k tó re g o n o ta riu s z o b o w ią za n y je s t ja k o p ła tn ik do p ra w id ło w e g o o b lic z e n ia i p o b ra n ia p o d a tk u od sp o rzą d zo n ych p rz e d n im a k tó w , M in is te rs tw o S p ra w ie d liw o ś c i, re s k ry p te m z d n ia 27 w rz e ś n ia 1947 r. z o b o w ią z a ło n o ta riu s z ó w do p rz y jm o w a n ia za p o d sta w ę o b lic z e n ia i p o b ra n ia p o d a tk u , p rz y a k ta c h w y ż e j o k re ś lo n y c h , w a r . to ści n ie n iż s z e j od p o d a n e j w za św ia d cze n iu u rzę d u ska rb o w e g o , ch yb a że sp e cja ln e o k o lic z n o ści to w a rzyszą ce z a w a rc iu danej tra n s a k c ji do- m n ie m u ją słuszność p rz y ję c ia w a rto ś c i n iższej.
W y d a n ie tego zarządzenia m a na c e lu z a p e w n ić S k a rb o w i P aństw a p o b ra n ie p o d a tk u od rz e c z y w is ty c h p o d s ta w w y m ia ru (je st w ię c nakazem c h w ili) oraz zapobiec n ie p o trz e b n y m a je d n o cześnie k o s z to w n y m czyn n o ś c io m u rz ę d ó w s k a r
b o w y c h przez k o ry g o w a n ie w drodze w y m ia ru n iż szych w a rto ś c i p rz y ję ty c h w a k c ie n o ta ria ln y m .
IN F O R M A C J E P O D A T K O W E
N a w ią z u ją c do n o ta tk i w N r 37/1947 r. — str.
347 T y g o d n ik a G ospodarczego p o d a je m y do w ia dom ości z a in te re s o w a n y c h C z y te ln ik ó w dalsze w te j m ierze zarządzenia M in is te rs tw a S ka rb u z dnia 29 g ru d n ia 1947 r.:
I.
M a te r ia ły in fo rm a c y jn e , d o tyczą ce o kre su d a tu ją c e g o się od d n ia 1 s ty c z n ia 1948 r. m a ją b y ć składane przez w e z w a n y c h w ty m ce lu p o d a tn i
k ó w p rz y w y k a z a c h z a w ie ra ją c y c h :
1. o g ólną sumę o sią g n ię te g o w d a n ym m ie s ią cu o b ro tu ,
2. o g ó ln ą sumę, na k tó rą o p ie w a ją składane in fo rm a c je oraz ic h ilość,
3. o g ó ln ą sumę tra n s a k c y j n ie p rz e k ra c z a ją cych 5 ty s ię c y z ło ty c h każda,
4. o g ó ln ą sumę tra n s a k c y j z p rz e d s ię b io r
s tw a m i p a ń s tw o w y m i, s a m o rz ą d o w y m i 1 sp ó łd z ie lc z y m i.
II.
P row adzące osobną k s ię g o w o ść o d d z ia ły p rz e d s ię b io rs tw p a ń s tw o w y c h i s p ó łd z ie lc z y c h m a ją składać w sp o m n ia n e w części I. m a te ria ły in fo rm a c y jn e , d o tyczą ce o k re s u d a tu ją c e g o się od d n ia 1 s ty c z n ia 1948 r. w ty m u rzę d zie s k a rb o w y m , w k tó re g o o k rę g u z n a jd u je się s ie d z ib a o d d z ia łu ; je ż e li je d n a k siedziba o d d z ia łu z n a jd u je się w m ie js c o w o ś c i, będące j siedzibą u rzę d u re w iz y jn e g o , sporządzone in fo rm a c je n a le ż y z ło ż y ć w ty m u rzę d zie re w iz y jn y m .
C e n tra le p rz e d s ię b io rs tw w sp o m n ia n e g o ty p u oraz p rz e d s ię b io rs tw a n ie po sia d a ją ce o d d z ia łó w p ro w a d z ą c y c h osobną k s ię g o w o ść p o w in n y s k ła dać in fo rm a c je do tyczą ce o s ią g n ię ty c h przez s ie b ie o b ro tó w w d o ty c h c z a s o w y m try b ie , tzn. w u rz ę - dach s k a rb o w y c h a lb o urzę d a ch re w iz y jn y c h , w ła ś c iw y c h do w y m ia ru p o d a tk u o b ro to w e g o .
K u p ie c 3)
w p o ls k im k o d e k s ie h a n d lo w y m
2) K to p ro w a d z i g o s p o d a rs tw o ro ln e , leśn e, h o d o w la n e itp . w w ię k s z y m ro z m ia rz e , m o ż e z o s ta ć k u p c e m r e je s t r o w y m p rz e z w p is do r e je s t r u h a n d lo w e g o .
P o d z ia ł n a k u p c ó w r e je s t r o w y c h i d ro b n y c h m a d uże z n a c z e n ie p ra k ty c z n e , b o w ie m c a ły s z e re g p rz e p is ó w p r a w a h a n d lo w e g o o d n o s i się t y l k o do k u p c ó w r e je s t r o w y c h , j a k p rz e p is y o re je s trz e h a n d lo w y m , o fir m ie , o p ro w a d z e n iu k s ią g h a n d lo w y c h , o p ro k u rz e , o s p ó łc e ja w n e j.
\
KaHcrteka T y j. Gosp. 6/48 —- 113
P ośrednictw o 10
W m y ś l p rz e p is ó w k o d e k s u z o b o w ią z a ń u m o w a o p o ś re d n ic tw o je s t u m o w ą p rz e z k t ó r ą je d n a s tro n a , tj. d ający p o le c e n ie , z o b o w ią z u je się do z a p ła ty d ru g ie j s tro n ie , tj. p o ś re d n ik o w i, w y n a g ro d z e n ia za n a s trę c z e n ie sp oso b n o ś c i do z a w a rc ia u m o w y z osobą trz e c ią , a lb o za p o ś re d n ic z e n ie p r z y z a w a rc iu t a k ie j u m o w y . G d y u m o w a z o s ta n ie z a w a rta w s k u te k z a b ie g ó w p o ś re d n ik a , d a ją c y p o le c e n ie o b o w ią z a n y je s t do z a p ła ty p rz y rz e c z o n e g o w y n a g ro d z e n ia . Z d e fin ic ji te j w y n ik a , że z u m o w y te j je st t y lk o p o ś re d n ik u p r a w n io n y do w y n a g ro d z e n ia , n ie je s t zaś w c a le z o b o w ią z a n y — w b ra k u o d m ie n n e j u m o w y — do c z y n ie n ia z a b ie g ó w w ce lu d o jś c ia do s k u tk u u m o w y
^ z osobą trz e c ią . N a to m ia s t s tro n a p rz y rz e k a ją c a je s t z u m o w y te j z o b o w ią z a n a do z a p ła ty w y n a g ro d z e n ia , lece w y łą c z n ie od je j w o li z a le ż y , c z y z a w rz e u m o w ę n a s tr ę c z o n ą p rz e z p o ś re d n ik a . P ra w o do w y n a g ro d z e n ia za p o ś re d n ic tw o je s t n ie z a le ż n e od tego, cz y p o ś re d n ik t r u d n i się p o ś re d n ic tw e m z a w o d o w o .
P rz e p is y o p o ś re d n ic tw ie n ie m a ją z a s to s o w a n ia , je ż e li p o ś re d n ic z y osoba, p o z o s ta ją c a w s ta ły m s to s u n k u służ b o w y m do je d n e g o z k o n tr a h e n tó w , b o w ó w c z a s m a ją z a
s to s o w a n ie p rz e p is y u m o w y o p ra c ę . D o a je n tó w , c z y li k u p c ó w s a m o d z ie ln y c h , p o d e jm u ją c y c h się s ta łe g o p o ś r e d n ic z e n ia w z a w ie ra n iu u m ó w na rz e c z d ające go p o le c e n ie lu b z a w ie ra n ia ic h w jego im ie n iu , s to s o w a ć n a le ż y p rz e p is y p ra w a h a n d lo w e g o a t y lk o s u b s y d ia rn ie k o d e k s u z o b o w ią z a ń (p a trz a je n t). Z p rz e p is ó w k o d e k s u z o b o w ią zań, że w y n a g ro d z e n ie n a le ż y się w w y p a d k u d o jś c ia oo s k u tk u u m o w y d z ię k i z a b ie g o m p o ś re d n ik a , w y n ik a , że n ie w y s ta rc z y samo w s k a z a n ie s tro n y , k t ó r a chce ia itą u m o w ę z a w rz e ć , le c z — w b r a k u o d m ie n n e j u m o w y p o ś re d n ik m u s i c z y n ić z a b ie g i, tj. k o n ta k to w a ć s tro n y ze sobą, u d z ie la ć w y ja ś n ie ń , o ra z w y w ia d ó w co do s to s u n k ó w m a ją tk o w y c h d ru g ie j s tro n y , u z g a d n ia ć w a r u n k i u m o w y m ię d z y s tro n a m i itp . O k o lic z n o ś c i, że po z a w a rc iu u m o w y je d n a ze s tro n od n ie j o d s tą p iła a lb o s tro n y ją r o z w ią z a ły , n ie w y w ie r a ją w p ły w u na p ra w o p o ś re d n i
k a do w y n a g ro d z e n ia , k t ó r e — w b ra k u o d m ie n n e j u m o w y
— n a le ż y m u się już w c h w ili, g dy d o p ro w a d z ił do z a w a r cia u m o w y .
J e ż e li s tr o n y n ie o z n a c z y ły w y s o k o ś c i w y n a g ro d z e n ia , n a le ż y się p o ś r e d n ik o w i w y n a g ro d z e n ie , o k re ś lo n e p rz e z
Kartoteka Tyg, Gosp. 6/48 — 115
P ośrednictw o 2)
z w y c z a j. O d za sad y, że p o ś r e d n ik o w i n a le ż y się w y n a g r o d z e n ie u m ó w io n e , w p ro w a d z a ją p rz e p is y k o d e k s u z o b o w ią z a ń te n w y ją te k , że je ż e li za n a s trę c z e n ie sp o so b n o ści do z a w a rc ia u m o w y : 1. o p ra c ę , 2, o n a je m m ie s z k a n ia , 3, o z b y c ie n ie ru c h o m o ś c i, a lb o za p o ś re d n ic tw o p rz y z a w a r c iu ta k ic h u m ó w , u m ó w io n o się o w y n a g ro d z e n ie n ie w s p ó łm ie rn ie w y s o k ie , sąd n a w n io s e k d łu ż n ik a m o“że je o b n iż y ć . J e d n a k p o z a p ła c ie w y n a g ro d z e n ia o b n iż e n ie je s t n ie d o p u s z c z a ln e . P o ś re d n ik m a p ra w o ż ą d a ć z w ro tu w y d a tk ó w t y l k o w te d y , g d y p ra w o ta k ie w y n ik a z u m o w y . P o ś re d n ik m oże p o ś re d n ic z y ć ta k ż e na k o rz y ś ć d ru g ie j s tro n y , je d n a k ż e tr a c i p ra w o do w y n a g ro d z e n ia , je ż e li u- c z y n ił to m im o z a k a z u z a w a rte g o w u m o w ie a lb o w spo
sób p rz e c iw n y w y m a g a n io m d o b re j w ia r y łu b z w y c z a jo m u c z c iw e g o o b ro tu . N p .: p o ś r e d n ik z a ta ja znane m u is to tn e w a d y p rz e d m io tu , co do k tó re g o z a w a rto u m o w ę , w p rz y p a d k u , g d y m ia ł d z ia ła ć z a ra z e m ja k o m ą ż z a u fa n ia d ru g ie j s tro n y .
K a rto te k a Tyg. Gosp. 6/48 — 116
Ajent ])
W m y ś l p rz e p is ó w k o d e k s u h a n d lo w e g o a je n t je st ku pce m , k t ó r y p o d e jm u je się s ta łe g o p o ś re d n ic tw a w z a w ie ra n iu u m ó w na rz e c z d ające go p o le c e n ie lu b z a w ie ra n ia ic h w jego im ie n iu .
A je n t z k o d e k s u h a n d lo w e g o m u si b y ć k u p c e m sa m o is tn y m i cechą is to tn ą s to s u n k u a je n c y jn e g o je s t s ta ło ść.
T y m się ró ż n i a je n t z k o d e k s u h a n d lo w e g o od z w y k ły c h p o ś re d n ik ó w , k tó r y c h Yakże p o to c z n ie n a z y w a się a g e n ta m i. K o d e k s h sfn d lo w y z a w ie ra p rz e p is y re g u lu ją c e w z a jem ne s to s u n k i a je n ta i dającego z le ce n ie . A je n t m a p ra w o żądać od dającego zlece nie , b y te n w y s ta w ił m u p iś m ie n ne p o tw ie rd z e n ie u m o w y a je n c y jn e j, z w y s z c z e g ó ln ie n ie m w a ru n k ó w u m o w y . W u m o w ie a je n c y jn e j n ie m ie ś c i się p e łn o m o c n ic tw o . A je n t m a p ra w o z a w ie ra n ia u m ó w w im ie n iu dającego p o le c e n ie t y lk o w te d y , je ż e li m a do te go sp e cjalne u p o w a ż n ie n ie . J e ż e li a je n t, n ie p o s ia d a ją c y p e łn o m o c n ic tw a lu b p rz e k ra c z a ją c y jego g ra n ic ę , z a w ie ra u m o wę w im ie n iu d ającego p o le c e n ie , u m o w ę u w a ż a się z.a p o tw ie rd z o n ą , je ż e li d a ją c y p o le c e n ie n ie z w ło c z n ie po z a w a r c iu u m o w y n ie o ś w ia d c z y o so b ie trz e c ie j, że u m o w y n ie p o tw ie rd z a . W ra z ie w ą tp liw o ś c i u w a ż a się a je n ta za u p o w a ż n io n e g o do o d b io ru z a p ła ty za to w a r, k t ó r y w y daje, i o d b io ru to w a ru , za k t ó r y p ła c i, do p rz y jm o w a n ia o ś w ia d c z e ń d o ty c z ą c y c h w y k o n a n ia uim ów p rz e z nie go z a w a r ty c h o ra z do p o d e jm o w a n ia w s z y s tk ic h k r o k ó w w celu z a b e z p ie c z e n ią m ie n ia i p ra w sw ego z le c e n io d a w c y w z a k re s ie p o w ie rz o n y c h m u c z y n n o ś c i.
A je n b m a p ra w o do p r o w iz ji od u m ó w , z a w a rty c h p rz y je g o u d z ia le , o ile zaś z o s ta ł u s ta n o w io n y p rz e z sw ego m a n d a n ta w y łą c z n y m za s tę p c ą d la p e w n e g o o k rę g u , lu b p e w n e g o k o ła o d b io rc ó w , r ó w n ie ż od u m ó w z a w a rty c h b ez jego u d z ia łu , je ż e li te u m o w y z o s ta ły z a w a rte w o b r ę b ie z le c o n e j je m u d z ia ła ln o ś c i. A je n t n a b y w a p ra w o do p r o w iz ji z c h w ilą z a w a rc ia u m o w y z osobą trz e c ią , je
d n a k ż e w s p ra w a c h o k u p n o i sp rze da ż d o p ie ro w te d y , g d y d a ją c y z le c e n ie o tr z y m a ł to w a r a lb o cenę k u p i] - lu b in n e p o k r y c ie . J e ż e li a je n t n a b y w a p ra w o do p r o w iz ji d o p ie ro z c h w ilą w y k o n a n ia u m o w y , p ra w o to s łu ż y m u m im o n ie w y k o n a n ia u m o w y , o ile z o s ta ło to s p o w o d o w a n e b ez w a ż n e j p rz y c z y n y p rz e z dającego* p o le c e n ie . W y s o k o ś ć p r o w iz ji u s ta la się w b ra k u o d m ie n n e j u m o w y w e d le z w y c z a jó w s ie d z ib y a je n ta , a w b ra k u ty c h ż e , n a le ż y się
K a rto te k a Tyg. Gosp. 6/48 — 117
Ajent 2)
w y n a g ro d z e n ie słuszne. A je n to w i p ró c z p r o w iz ji n ic s ię .w ię ce j n ie n a le ż y , n ie m a on p ra w a d om ag ać się z w ro tu z w y c z a jn y c h k o s z tó w i w y d a tk ó w , co je st u s p ra w ie d liw io n e o ty le , że a je n t je st s a m o d z ie ln y m p rz e d s ię b io rc ą . W s z y s tk ie p o w y ż s z e p rz e p is y o p r o w iz ji są iu r is d is p o s itiv i. N a za b e z p ie c z e n ie ro szcze ń o p ro w iz ję , o z w r o t n a d z w y c z a jn y c h w y d a tk ó w i k o s z tó w n a le ż ą c y c h się a je n to w i, o z w r o t za lic z e k itd . s łu ż y a je n to w i p ra w o z a s ta w u na rz e c z a c h r u c h o m y c h i p a p ie ra c h w a r to ś c io w y c h z le c e n io d a w c y , k tó r e o tr z y m a ł w z w ią z k u z u m o w ą a je n c y jn ą , d o p ó k i z n a jd u ją się w jego p o s ia d a n iu .
U m o w a a je n c y jn a z a w a rta na czas n ie o g ra n ic z o n y m o że b y ć w y p o w ie d z ia n a na tr z y m ie s ią c e . O k re s w y p o w ie d z e n ia k o ń c z y się o s ta tn ie g o d n ia m ie s ią c a k a le n d a r z o w e g o . O d u m o w y a je n c y jn e j n a le ż y o d ró ż n ić u m o w ę
o z w y k łe p o ś re d n ic tw o , co do k tó re g o z n a jd u ją się p rz e p is y w k o d e k s ie z o b o w ią z a ń (p a trz p o ś re d n ic tw o ).
r
K a rto te k a T yg. Gosp. 6/48 - 118
Um ysłowi pracow nicy ])
P rz e p is e m p ra w n y m , o k re ś la ją c y m ja k ie k a te g o rie osób z a lic z a się do g ru p y p r a c o w n ik ó w u m y s ło w y c h o ra z nDr- m u ją c y m w a r u n k i u m o w y o p ra c ę p ra c o w n ik ó w u m y s ło w y c h , je st ro z p o rz ą d z e n ie P re z y d e n ta R. P. z d n ia 6, I I I . 1928 r. o u m o w ie o n ra c ę p r a c o w n ik ó w u m y s ło w y c h (Dz.
U . R. P. n r. 35 poz. 323],
Za p ra c o w n ik ó w u m y s ło w y c h w ro z u m ie n iu p rz e p is ó w ' p ra w n y c h u w a ż a się:
osoby s p e łn ia ją c e c z y n n o ś c i a d m in is tra c y jn e i n a d zorcze, ja k z a rz ą d c y i k ie r o w n ic y p rz e d s ię b io rs tw i z a k ła d ó w , g o s p o d a rs tw ro ln y c h i le ś n y c h , in ż y n ie r o w ie , te c h n ic y , k o n s tr u k to r z y , s z ty g a rz y , k o n tr o le rz y ,
o fic ja liś c i r o ln i i le ś n i, m a js tro w ie k ie r u ją c y te c h n i
cznie p ra c ą i o d p o w ie d z ia ln i za c a ło ś ć te j p ra c y , ja k ró w n ie ż p e w n e k a te g o rie d o z o rc ó w g ó rn ic z y c h ;
osoby, u p ra w ia ją c e s z tu k i w y z w o lo n e , ja k m a la rz e , rz e ź b ia rz e , ś p ie w a c y , m u z y c y it p . ;
a r ty s ty c z n y p e rs o n e l te a tró w , o rk ie s tr, w y t w ó r n i f i l m o w y c h , r a d io s ta c ji n a d a w c z y c h o ra z d o ra d c ó w l i t e ra c k ic h i m u z y c z n y c h ;
d z ie n n ik a rz y ;
p e rs o n e l le k a rs k i, d e n ty s ty c z n y , w e t e r y n a r y jn y i w y . k w a lifik o w a n y p o m o c n ic z y p e rs o n e l ty c h z a w o d ó w ;
o s o b y s p e łn ia ją c e c z y n n o ś c i b iu ro w e , k a n c e la ry jn e , ra c h u n k o w e , ry s u n k o w e i k a lk u la c y jn e ;
te le fo n is tó w i te le g ra fis tó w ;
fa rm a c e u tó w , d ro g is tó w , k a s je ró w , d y s p o n e n tó w , s p rz e d a w c ó w p o d ró ż u ją c y c h i a k w iz y to r ó w ;
s p rz e d a w c ó w o ra z e k s p e d ie n tó w s k le p o w y c h i k s ię g a rs k ic h , o ile u k o ń c z y li 6 k la s s z k o ły ś re d n ie j o g ó ln o k s z ta łc ą c e j z p ra w a m i s z k o ły p a ń s tw o w e j a lb o s z k o łę ś re d n ią z a w o d o w ą lu b z a w o d o w ą s z k o łę d o k s z ta łc a ją c ą z p r a k t y k ą o k re ś lo n a ro z p o rz ą d z e n ie m M in is tr a P ra c y i O p ie k i S p o łe c z n e j. R ó w n ie ż za p ra c e w n ik ó w u m y s ło w y c h są u w a ż a n i c i s p rz e d a w c y i e k s p e d ie n c i s k le p o w i i k s ię g a rs c y , k t ó r z y n ie p o s ia d ając w a r u n k ó w w y ż e j w s p o m n ia n y c h k o r z y s ta li z u p ra w n ie ń p r a c o w n ik ó w u m y s ło w y c h do d n ia w e jś c ia w ż y c ie ro z o o rz ą d z e n ia M in is tr a P ra c y i O p íe rd S p o łe c z n e j z d n ia 14. V I I I . 1930 r. {D z . U R . P. n r. 74, poz. 588). R o z p o rz ą d z e n ie to o k re ś la w a r u n k i p r a k -
Kartoteka Tyg. Gosp. 6/48 —119
Umysłowi p ra c o w nicy 2)
t y k i c ra z w a r u n k i u lg o w e z a lic z a n ia do p ra c o w n ik ó w u m y s ło w y c h s p rz e d a w c ó w i e k s p e d ie n tó w s k le p o w y c h k s ię g a rs k ic h .
W y lic z e n ie k a te g o r ii osób z a lic z o n y c h do p r a c o w n i
k ó w u m y s ło w y c h je s t d la te g o o bsze rn e, g d y ż je st w y li- lic z e n ie m w y c z e rp u ją c y m , a n ie p rz y k ła d o w y m , P ra c o w - n u :y n ie w y m ie n ie n i w ty m sp isie n ie m o g ą b>/ć u w a ż a n i za p ra c o w n ik ó w u m y s ło w y c h . S p e c ja ln e j u w a g i w y m a g i p o z y c ja m a js tra , w y s tę p u ją c e g o n ie ra z p o d n a z w ą m is trz a
!u h p o lie ra . W a r u n k ie m z a lic z e n ia m a js tra do k a te g o rii p r a c o w n ik ó w u m y s ło w y c h je st' k ie r o w n ic tw o te c h n ic z n e p ra c ą w z a k ła d z ie p ra c y lu b ¡ego o d d z ia le o ra z o d p o w ie d z ia ln o ś ć za ca ło ść te j p ra c y . O d n o ś n ie m a g a z y n ie ró w is tn ie je w s k a ź n ik w y p ły w a ją c y z sze re gu o rz e c z e ń Sądu N a jw y ż s z e g o , k t ó r y s ta n ą ł na. s ta n o w is k u , że m a g a z y n ie r je s t w te d y t y lk o p ra c o w n ik ie m u m y s ło w y m , je ż e li oprócz d o z o ru m a g a z y n u s p e łn ia c z y n n o ś c i ra c h u n k o w e , s p o rz ą dza w y k a z y itp .
M in is tr o w ie P ra c y i O p ie k i S p o łe c z n e j p rz y s łu g u je p ra w o z a lic z e n ia do k a te g o r ii p r a c o w n ik ó w u m y s ło w y c h i in n y c h g ru p p ra c o w n ic z y c h . R o z p o rz ą d z e n ie m z d n ia 21. V I I I , 1934 (Dz. U , R. P, n r. 78 poz, 729) z a lic z o n o do p r a c o w n ik ó w u m y s ło w y c h n a w ig a to ró w i p ilo t ó w s ta tk ó w p o w ie trz n y c h . P rz e p is p r a w n y p rz y to c z o n y na w s tę p ie n ie d o ty c z y u c z n ió w i p r a k ty k a n tó w , osób z a tru d n io n y c h na s ta tk a c h m o rs k ic h o ra z osób z a tru d n io n y c h w u rz ę dach i in s ty tu c ja c h p a ń s tw o w y c h łu b s a m o rz ą d o w y c h k t ó r y c h s to s u n e k p ra c y u n o rm o w a n y . je s t s p e c ja ln y m i p rz e p is a m i u s ta w o d a w c z y m i, np. u s ta w ą o p a ń s tw o w e j s łu ż b ie c y w iln e j.
K a rto te k a Tyg. Gosp. 6/48 — 120
