’ > °
i • 4 -•
<MLKJIHGFEDCBA
I B T a a H z z^7l
PJBZESKIEGO.
VI' TODRTEK*6' Giffisu
•• Nr. 2.
4 Wąbrzeźno, sobota 10 stycznia 1925.
‘ (
Rok
E w a n g e l j a
ś w . Ł u k a s z a r o z d z . 2 , w i e r s z 4 2 — 5 2 . G d y J e z u s b y ł w d w u n a s t u l e c i e c h , r o d z i c e J e g o w s t ą p i l i d o J e r u z a l e m w e d l e z w y c z a j u d n i a ś w i ę t e g o . A s k o ń c z y w s z y d n i , g d y s i ę w r a c a l i , z o s t a ł o d z i e c i ę J e z u s w J e r u z a l e m , a n i e o b a - c z y l i R o d z i c e J e g o . A m n i e m a j ą c , ż e O n b y ł w t o w a r z y s t w i e , u s z l i d z i e ń d r o g i i s z u k a l i G o m i ę d z y k r e w n y m i i z n a j o m y m i . A n i e z n a l a z ł s z y , w r ó c i l i d o J e r u z a l e m , s z u k a j ą c G o . I s t a ł o s i ę , p o t r z e c h d n i a c h z n a l e ź l i G o w k o ś c i e l e s i e d z ą c e g o w p o ś r o d k u d o k t o r ó w , a O n i c h s ł u c h a i p y t a i c h . A z d u m i e w a l i s i ę w s z y s c y , k t ó r z y G o s ł u c h a l i , r o z u m o w i i o d p o w i e d z i o m J e g o . A u j r z a w s z y z d z i w i l i s i ę . I r z e k ł a d o N i e g o M a t k a J e g o : S y n u c ó ż e ś n a m t a k u c z y n i ł ? O t o o j c i e c T w ó j i J a ż a ł o ś n i e s z u k a l i ś m y C i ę . I r z e k i d o n i c h : C ó ż j e s t , ż e ś c i e M n i e s z u k a l i ? N i e w i e d z i e l i ś c i e , i ż w t y c h r z e c z a c h , k t ó r e s ą O j c a M e g o , p o t r z e b a ż e b y m b y ł ? A o n i n i e z r o z u m i e l i s ł o w a , k t ó r e i m m ó w i ł . I z s t ą p i ł z n i m i i p r z y s z e d ł d o N a z a r e t , a b y ł i m p o d d a n y . A M a t k a J e g o w s z y s t k i e t e s ł o w a z a c h o w a ł a w s e r c u S w o j e m . A J e z u s s i ę p o m n a ż a ł w m ą d r o ś c i i w ł a s c e B o g a i u l u d z i .
□ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □
N a u k a z e w a n g e l i i .
P r z y k ł a d M a r y i i J ó z e f a u c z y n a s , 1 . ż e ś w i ę t a i u r o c z y s t o ś c i w y z n a c z o n e p r z e z B o g a i K o ś c i ó ł w i n n i ś m y o b c h o d z i e z n a b o ż e ń s t w e m i p o ś w i ę c a ć w s z y s t k i e s w e m y ś l i B o g u i s p r a w o m n i e b i e s k i m . 2 . J e ś l i M a r y a i J ó z e f z g u b i o n e g o J e z u s a s z u k a l i t a k t r o s k l i w i e , s t a r a j m y s i ę t a k ż e o d n a l e ź ć G o , j e ż e l i ś m y G o u t r a c i l i s k u t k i e m w ł a s n e j w i n y , t . j . p r z e z g r z e c h . 3 . M a r y a ( m ó w i e w a n g e l j a ) z a c h o w a ł a w S w o j e m s e r c u w s z y s t k i e s ł o w a J e z u s a . I m y j e s t e ś m y r ó w n i e z o b o w i ą z a n i z a c h o w a ć w ż y w e j p a r n i c i w s z y s t k o , c o k o l w i e k o B o g u s ł y s z y m y , a r o z w a ż y w s z y d o j r z a l e , w y k o n y w a ć J e g o w o l ę . — O d P a n a J e z u s a u c z y m y s i ę : 1 - ż e n a j g ł ó w n i e j s z e m z a d a n i e m c a ł e g o ż y c i a n a s z e g o w i n n o b y ć s ł u ż y ć j e d y n i e B o g u , b o w o b e c j a s n o w y p o w i e d z i a n e j i p o z n a n e j J e g o w o l i w s z y s t k i e w z g l ę d y l u d z k i e u s t ą p i ć p o w i n n y . 2 . M a m y o b o w i ą z e k s ł u c h a ć p r z y k a z a ń B o g a , K o ś c i o ł a i r o d z i c ó w . D o p o s ł u s z e ń s t w a S w y m p r z y k a z a n i o m p r z y w i ą z a ł B ó g ż y c i e i ś m i e r ć , b ł o g o s ł a w i e ń s t w o i
p r z e k l e ń s t w o ( I . K r ó l . 1 5 , 2 2 ) i o ś w i a d c z y ł , ż e p o s ł u s z e ń s t w o j e s t M u m i l s z e m o d o f i a r y i t ł u - s t o ś c i b y d l ą t o f i a r n y c h , i ż e s i ę b r z y d z i n i e p o s ł u s z e ń s t w e m , w i e s z c z b i a r s t w e m i b a ł w o c h w a l s t w e m . K o ś c i o ł o w i " w i n n i ś m y u l e g ł o ś ć , g d y ż w K o ś c i e l e p r z e m i e s z k u j e C h r y s t u s i J e g o D u c h ś w i ę t y . S a m Z b a w i c i e l p r z e c i e ż p o w i e d z i a ł , ż e k t o n i e s ł u c h a K o ś c i o ł a , j e s t j a k b y p o g a n i n i c e l n i k , i w y k l u c z o n y j e s t z e z b a w i e n i a . R o d z i c o m z a ś i w ł a d z o m t r z e b a b y ć p o s ł u s z n y m , g d y ż s ą z a s t ę p c a m i B o g a n a b i e r n i , a p o B o g u i m w i n n i ś m y ż y c i e i r o z l i c z n e d o b r o d z i e j s t w a .
□ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ ! □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □
Wiara katolicka zwycięża.
P e u i e n p r o t e s t a n c k i k a z n o d z i e j a w L o n d y n i e p o k a z y w a ł s w e j 5 l e t n i e j c ó r e c z c e r ó ż n e o s o b l i w o ś c i s t o l i c y . M i ę d z y i n n e m i z a p r o w a d z i ł j ą t a k ż e d o k o ś c i o ł a k a t o l i c k i e g o . T u t a j r o z g l ą d a ł a s i ę d o k o ł a . N a r a z s p o s t r z e g ł a w i e c z n ą l a m p ę p r z e d w i e l k i m o ł t a r z e m . o R z e k ł a w i ę c d o o j c a :
„ O j c z e , d l a c z e g o w j a s n y d z i e ń ś w i e c i s i ę t u l a m p a ? “ O j c i e c o d p o w i e d z i a ł : „ M o j e d z i e c k o , t o m a z n a c z y ć , ż e w t y m k o ś c i e l e o b e c n y j e s t J e z u s ; z n a j d u j e s i ę O n t a m n a o ł t a r z u z a t e m i z ł o c o n e m i d r z w i c z k a m i .“ D z i e c i ę (’r z e k ł o : „ C h c i a - ł a b y m z o b a c z y ć J e z u s a " . O j c i e c o d p a r ł : „ D z i e c k o n i e m o ż n a G o z o b a c z y ć , g d y ż d r z w i s ą z a m k n i ę t e . A g d y b y i d r z w i b y ł y o t w a r t e , n i e m o g ł a b y ś w i d z i e ć J e z u s a , b o u k r y t y j e s t z a z a s ł o n ą " . N i e z a w o d n i e r o z u m i a ł p a s t o r t o , ż e J e z u s u k r y t y j e s t p o d p o s t a c i ą c h l e b a .
P o t e m w y s z l i z k o ś c i o ł a k a t o l i c k i e g o , a p a s t o r z a p r o w a d z i ł d z i e c k o d o p r o t e s t a n c k i e g o d o m u m o d l i t w y . T u t a j n j e z a u w a ż y ł o d z i e c k o w i e c z n e j l a m p y , w i ę c r z e k ł o d o o j c a : „ O j c z e , d l a c z e g o t u t a j n i e m a ś w i a t ł a ? “ P a s t o r o d p o w i e d z i a ł: „ B o t u t a j n i e m a J e z u s a , d z i e c k o m o j e ! "
D z i e w c z y n k a p o p a t r z y ł a n a o j c a , z d z i w i o n e m i o - c z y m a i z a p y t a ł a : „ T o w y j d ź m y s t ą d , s k o r o t u n i e m a J e z u s a " . O d t e j c h w i l i n i e c h c i a l o d z i e c k o i ś ć d o ż a d n e g o i n n e g o k o ś c i o ł a t y l k o ^ d o k a t o l i c k i e g o i o p i e r a ł o s i ę , g d y j e p r o w a d z o n o d o k o ś c i o ł a p r o t e s t a n c k i e g o . M ó w i ł o p r z y t e m :
„ C h c ę p ó j ś ć t a m , g d z i e j e s t J e z u s ! ‘ T e s ł o w a d z i e c k a z r o b i ł y n a o j c u w i e l k i e w r a ż e n i e ; z a t a p i a ł s i ę c o r a z w i ę c e j w z a d u m ę , a ż w k o ń c u ^ p r z e s z e d ł n a ł o n o k o ś c i o ł a k a t o l i c k i e g o . T T o n w i d o c z n i e t a k ż e m y ś l a ł s o b i e : T e n t y l k o m o ż e b y ć p r a w d z i w y k o ś c i ó ł , g d z i e j e s t J e z u s . C z ł o w i e k
6
g ły o w y ch sk arb ó w .
Z n aleźli się w reszcie jed n ego ra z u śm iałk o w ie w śró d g ó rn ik ó w w ielick ich , k tó rzy p o łak o m ili się n a sk arb y u k ry te i p o stan o w ili u d ać się p ó źn ą n o cą n a ich zd o b y cie.
N o c b y ła ciem n a, k sięży c sk ry ł się za c h m u ry , tak , że n a k ro k n ic n ie b y ło w id ać. N a w ąsk iej ścieży n ie, w io d ącej d o lo ch ó w , m ig o ćą cztery św iatełk a. T o lam p k i g ó rn ik ó w , u zb ro
jo n y ch w o sk ard y i d ążący ch k u w ejściu d o lo ch ó w .
P o d łu g iej i m o zo ln ej p racy d o k o p ali się w reszcie d o w ielk ich w ró t d ęb o w y ch , m o cn o w żelazo o k o w an y ch . S iln em i u d erzeniam i o sk a r
d ó w ro zb ili je i w eszli d o o lb rzy m iej sk lep io n ej p ieczary .
N a śro d k u jej sta ł k rzy ż żelazn y , a p rzed k rzy żem d w a p isto lety sk rzy żo w an e, o raz trz y • w ielk ie g w o źd zie. P rz e d sto łem zaś czern iał o tw ó r i w id ać b y ło sch od y , w io dące d o d ru g ie j p ieczary .
^Z aw ah ali się g ó rn icy , lęk jak iś ich ^"przejął żad en n ie m iał o d w ag i zap u ścić się® w tajem n i
czy o tw ó r jask in i.
N areszcie jed en n a b ra ł an im uszu i z p o m o cą to w arzy szy zaczął sch o d zić w g łąb lo ch u .
G d y d o sięg n ął d n a, ro zejrzał się p o p iecza rze i o słu p iał z p o d ziw u : ścian y b y ły w y ło żo n e szczero zło tem i p ły tam i, k tó re w y sad zane b y ły , m n ó stw em d ro g o cen n y ch k am ien i, p o d ścian am i stały sk rzy nie k o w an e, p ełn e zło ta, sreb ra, p e re ł d iam en tó w i ru b in ó w . W szy stk o to isk rzy ło się, m ien iło , ro zsiew ało czaro w n e b lask i w św ietle jak ich ś n iew id zialn y ch lam p .
O ck n ął się g ó rn ik z zach w y tu i ch ciw ie w y ciąg n ął d ło n ie, ab y zag arn ąć ja k n a j w ięcej. L ecz p ró żn e b y ły jeg o u siło w an ia. N iew id zialn a ja k aś siła o d p y ch ała d ło n ie jeg o i b lisk o p o d ejść do sk arb ó w n ie p o zw alała.
C zas jak iś trw a ła ta w y tężo n a w alk a czło w iek a z n iezn any m p rzeciw n ik iem , g d y w tern ro zleg ło się trz y k ro tn e p ian ie k u ra . N araz ..zie
m ia się zatrzęsła, ścian a p ieczary ro zstąp iła się i w y szło z n iej d w ó ch m ężó w p o tężn y ch . C ali w zło ciste b lach y zak u ci, m ieli o b licza z a k ry te p rzy łbicą, o rle sk rzy d ła n a p lecach , a b ark i lam p arcią sk ó rą o k ry te. M ilcząc zb liż li się do p rz e
rażo n eg o g ó rn ik a, p o ch w y cili g o siln em i ręk o m a i, u n ió słszy , d jam en to w y m h ak iem ch cieli g o p rzy b ić d o ścian y .
T rw o g a p rzejęła g ó rn ik a, z zaciśn iętej k rta n i sło w a w y d o b y ć n ie m ó g ł. C zu jąc zb liżającą się śm ierć, w y tęży ł siły i z g łęb i serca uw y k rzy - k n ą ł:
— R a tu j m n ie św ięta B arb aro , p atron k o g ó rn ik ó w !
Z atrzęsła się p ieczara, w id ziad ła zn ik ły 1 n iezn an a jak aś siła w y n io sła g ó rn ik a n a p o w ie
rzch n ię ziem i.
P o d eszli d o n ieg o in n i to w arzy sze i p y ta ć p o częli co w id ział w p ieczarze ; lecz o n n a w szy stk o d aw ał im jak ieś n iejasn e, bez zw iązk u o d p o w ied zi : p łak ał i m o d lił się.
P rzerażen ie ro zu m m u o d jęło i n ig d y ju ż g o n ie o d zy sk ał.
O d teg o czasu n ik t n ie p o k u sił się o w y d ar- - cie zam k o w i T en czy ń skiem u jeg o tajem n icy . te n p rzez p rzejście n a k ato licy zm stra cił św ietn ą
p en sję 3,000 fu n tów szterlin g ó w ro czn ie, a w ięc o k o ło 20.000 zło ty ch. Ż o n a jeg o p rzeszła tak że n a ło n o k o ścio ła k ato lick ieg o i m ó w iła d o sw ej có reczk i : „M y w szy scy ch cem y b y ć tam , g d zie je st Jezu s". (T en p raw d ziw y w y p ad ek o p o w ia
d a ł k a rd y n a ł P e rra u d , b isk u p zA tu n n a eu ch a ry sty c z n y m k o n g resie w P a ray le M o n ia l; jem u zaś u d zielił tej w iad o m o ści k a rd y n a ł V an g an z L o n d y n u ). — C zeg o n ie w id zi ro zu m d o rosłego , to p o zn a d u sza d zieck a n iew in n eg o .
□ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □
Bądź taką. Polko!
Bądź dzielną Polką w domowych progach Bądź opiekunką dziatek imęża,
Z świtem jutrzenki bądź już na nogach,, Zwijaj sie, krzątaj, trudy zwyciężaj.
Czas dla cie pieniądz, a pieniądz gromadź, Do wspólnej kasy, dla swoich dziatek, Niech cie za matkę ma sługa, czeladź,
Daj biednym hojny z twej reki datek.
[Jako kapląnka ognia świątyni
Tak i ty świecie strzeż porządku domu, Niech ręka nikomu krzywdy nie czyni,
Z ust twoich niech słowo nie wyjdzie gromu, Wieczorem dziatkom twym praw bajeczki Lub daj naukę dobrą z przykładem, A przy kołysce śpiewaj piosneczki, ’
Pilnuj niech wszystko idzie tam ładem.
A zaś w domowe męża zacisze, ; Wnoś lam rozkosze\i szczęście raju,
I tu czy przędziesz, szyjeszlubpiszesz, Pokój niech bedzie w świętym zwyczaju. - O Polko na świętych Bogu ołtarzach,
Poświęcaj prace męża i swoje,
Tam wzajem w miłych Panuwyrazach,
-k lubujcie sobie przyjaźń oboje.
Trud i znój męża jest i lwem trudem i znojem : Tyś cząstką meźa
Ty żeś mu szczęściem skarbem przed łudem i tobą mąż troski swe meżnie zwycięża Stworzonaś Polką byś męża kochała £
Tern spełnisz życzenia i cele natury,}
Stąd pływa cześć Bogu ,dla kraju pochwała i miano dla cie chrześcijańskiej córy.
Niewiasto polska'tam twe świete ideały W wieczności przed Panem są policzone Prowadź twe dziatki do wieczności chwały Bóg za twe trudy gotuje ci koronę.
Teodora Kropidlowska.
DnnnannnnnnninnnnnnnaaannnDnD
Skarliy d zamliu T8iiczgńskiin.|
L eg en d a z ziem i W ielick iej.
C h o d ziły g ad k i m ięd zy lu d źm i, że w lesie T en czy ń sk im , p o d g ó rą zam k o w ą, w lo ch ach w io d ący ch do k o ścio ła w T en czy k u , u k ry te są o lb rzy m ie sk arb y i b ro ń .
G ad k i te p o w tarzali lu d zie z p o k o len ia w p o k o len ie, lecz n ik t n ie w aży ł się iść n a p o szu k iw an ia, w o b aw ie k a ry zły ch sił, k tó re strz e
— 1 —
CZARNY RYCERZ
Opowiadanie historyczne z XI wiekuONMLKJIHGFEDCBA
£ ) p r z e z
W A L E R E G O P R Z Y B O R O W S K I E G O
S t a r s z y r y c e r z z a t r z y m a ł k o n i a i s p i n a j ą c
« i ę n a s t r z e m i o n a c h , z a w o ł a ł d o n o ś n y m g ł o s e m: . — H e j , j e s t t a m [ k t o 1 t r z y m a j p s y , b o j e p o z a b i j a m .
A l e n i k t s i ę n i e p o k a z y w a ł , w t e d y g i e r m e k s z y b k o o d w i ą z a ł o d ł ę k u s i o d ł a p ę k k o n o p n y c h - s z n u r ó w , r o z w i n ą ł j e s z y b k o i r z u c i ł p ę t l i c ę n a n a j b l i ż s z e g o p s a . S t r y c z e k o w i n ą ł s i ę r o z ż a r t e - m u z w i e r z ę c i u k o l o n ó g i o d r a z u j e p o w a l i ł n a z i e m i ę . W i d z ą c t o d r u g i p i e s , s k o w y c z ą c i s k o m l ą c , z o g o n e m p o d w i n i ę t y m , p o c z ą ł u c i e k a ć p r z e s t r a s z o n y m o c n o . S c h w y t a n y p i e s r z u c a ł s i ę p o t r a w i e i ż a l o ś l i w i e w y ł .
W t e d y d o p i e r o z p o ś r o d k a g ę s t y c h k r z a k ó w w i k l i n y u k a z a ł s i ę c z ł o w i e k . N a g ł o w i e , n a w i e l k i e j , b u j n y m k ę d z i e r z a w y m w ł o s e m p o r o s ł e j g ł o w i e , m i a ł o n k a p e l u s z p l e c i o n y z e s ł o m y , n a s o b i e b i a ł ą p ł ó c i e n n ą s u k m a n ę . Z a r o s ł y b y ł , o p a l o n y , c z a r n y , a z p o d d u ż y c h , c i e m n y c h , n a s t r o s z o n y c h b r w i , n i e s p o k o j n i e i d z i k o p a t r z a ł y j e g o o c z y , m a l e ń k i e , g ł ę b o k o o s a d z o n e . W j e d n y m x ę k u t r z y m a ł ł u k i p ę k s t r z a ł , a w d r u g i m d r e
w n i a n ą p a ł k ę . n a b i j a n ą k r z e m i e n i a m i . S p o s t r z e g ł s z y j e ź d ź c ó w , n a p ó l u k r y t y w g ę s t e j w i k l i n i e , z a w o ł a ł g ł o s e m g r u b y m i o s t r y m ?
— C z e g o m i m o r d u j e t a p s y ? c o m w a m w i * n i e n ?
• — A t o c z e m u o b w i e s i u U a k i ś p s ó w n i e t r z y m a s z ? z a w o ł a ł g i e r m e k .
— C i c h o b ą d ź L e s z k u , c i c h o ! o d e z w a ł s i ę r y c e r z p o d n o s z ą c k u g i e r m k o w i j r ę k ę — j a s i ę z t y m
- c z ł o w i e k i e m r o z m ó w i ę .
I w r a c a j ą c s i ę k u w i k l i n i e r z e k i :
— Z a w o ł a j p s y d o s i e b i e ,
— L e s z k u , p u ś ć m u p s a .
N i c c i z ł e g o z r o b i ć n i e c h c e m y . P o d r ó ż n i j e s t e ś m y i s z u k a m y n o c l e g u i p o ż y w i e n i a .
G i e r m e k , n a z w a n y | p r z e z r y c e r z a L e s z k i e m , j p u ś c i ł s c h w y t a n e g o n a s t r y c z k u p s a , k t ó r y s k o
m l ą c i n a s z c z e k u j ą c u c i e k ł d o s w e g o p a n a . T e n p r z y p a t r y w a ł s i ę p i l n i e j e ź d ź c o w i i w k o ń c u s p y t a ł:
— A w a s t y l k o d w ó c h ?
— D w ó c h .
— H m ? m a m t u b u d ę w k r z a k a c h , m o ż e c i e 's i ę n a ś w i e ź e m s i a n i e w y w c z a s o w a ć , a l e j e ś ć , o -
p r ó c z r y b n i e m a m n i c .
L e s z e k z n o w u c h c i a ł c o ś r z e c , a l e r y c e r z
^ s p o j r z a ł n a n i e g o o s t r o , t a k , ż e g i e r m e k u m i l k ł . P r o w a d ź n a s d o t w e j b u d y ! o d e z w a ł s i ę R y c e r z , — a t y k t o j e s t e ś ?
— A k t ó ż m a m b y ć ! s k o t n i k . . . n i e w i d z i -
ta b y d ł a n a ł ą c e f
— N i e w o l n i k j e s t e ś ?
C z ł o w i e k s p o j r z a ł z p o d o k a n a r y c e r z a i m r u k n ą ł :
— A w a m c o d o t e g o , c z y m w o l n y c z y n i e ?
"’C h o d ź t a z a m n ą .
W y s z e d ł z u p e ł n i e z w i k l i n y n a ł ą k ę . B y ł n i s k i , a l e k r ę p y , z a p e w n e b a r d z o w i e l k i e j s i ł y . N a n o g a c h m i a ł ł a p c i e z k o r y l i p o w e j , ł y k i e m d o n ó g w i ą z a n e , i w y g l ą d a ł d z i k o . P o p r o w a
d z i ł j e ź d ź c ó w ś c i e ż k ą k o l o w i k l i n y , m i ę d z y o l c h y , d o b u d y , d o b r z e w ś r ó d k r z a k ó w u k r y t e j . S k l e c o n a o n a b y ł a n i e d b a l e z g a ł ę z i w i e r z b o w y c h o p l e c i o n a w i k l i n ą , o b r z u c o n a t u i o w d z i e m u ł e m r z e c z n y m , t r a w ą , l i ś ć m i i g a ł ę z i a m i . W ś r o d k u z a t o p r z e s t a w i a ł a s i ę b a r d z o d o b r z e . P o k r y t a b y ł a t a k s t a r a n n i e , ż e d e s z c z d o w n ę t r z a d o s t a ć s i ę n i e m ó g ł i b y ł a o b s z e r n ą , w y s ł a n a ś w i e ż e m s i a n e m i t r z e m a s k ó r a m i w i l c z e m i . P r ó c z t e g o l e ż a ł t u k o ż u c h c z a r n y , p i ę k n i e s z y t y w c z e r w o • n e n i c i , p o k r a k o w s k u -
— O t o m o j a c h a ł u p a ! r z e k i s k o t n i k , c z y l i p a s t e r z .
— N o ! r z e k i L e s z e k z s i a d a j ą c z k o n i a , — ż e b y t o m i a ł o b y ś p i ę k n e , t o n i e , a l e z a w s z e le » p s z y r y d z j a k n i c .
R y c e r z n i c s i ę n i e o d e z w a ł , z s i a d ł z k o n i a , o b e j r z a ł s i ę d o k o ł a i z w r ó c i ł d o L e s z k a :
— R o z s i o d l a j k o n i e , n a p ó j j e i p u ś ć n a p a s z ę .
— S k o t n i k c i d o p o m o ż e . A w i l c y t u n o c ą n i e c h o d z ą ?
— O c h o d z ą ! o d r z e k ł p a s t e r z .
— T o m o g ą n a m k o n i e z j e ś ć !
— E j . n i e ! . . . b o j ą s i ę m o i c h p i e s k ó w . J u ż t r z e c h z a d u s i ł y i s k ó r y i c h t a m w b u d z i e l e ż ą .
R y c e r z u j ą ł h e ł m , o b t a r ł c z o ł o o b f i c i e p o t e m z r o s z o n e i g ł o w ę n a g ą , ł y s ą z u p e ł n i e , c o d z i w n i e w y g l ą d a ł o , b o b y ł t o m ą ż j e s z c z e m ł o d y . K i e d y L e s z k o z e s k o t n i k i e m p o s z l i z k o ń m i d o w o d y , r y c e r z w e s t c h n ą ł g ł o ś n o , o d p a s a ł m i e c z o d b o k u i s i a d ł n a k o n a d z i e d r z e w a , l e ż ą c e j p r z e d b u d ą o p a r ł g ł o w ę r ę k u i z a m y ś l i ł s i ę g ł ę b o k o .
W k r ó t c e p o t e m k o n i e z u p e ł n i e z r z ę d u o s w o b o d z o n e , p u s z c z o n e z o s t a ł y n a t r a w ę , a L e s z e k d o b y w a j ą c z p o d s i o d ł a p i ę k n ą s k ó r ę n i e d ź w i e d z i ą , r z e k i d o r y c e r z a :
— W e ź c i e p a n i e t ? s k ó r ę , n o c e t u n a ł ą k a c h j a k p o w i a d a S k o t n i k s ą z i m n e i t r z e b a s i ę d o b r z e o k r y ć .
R y c e r z p o d n i ó s ł g ł o w ę i s p y t a ł s k o t n i k a :
— A j e ś ć b ę d z i e c o ?
— N i e m a m n i ć , c h y b a b y w i ę c i e r z n a r y b y n a s t a w i ć .
— T o n a s t a w . A o w c y , l u b k o z y z a b i ć n i e m o ż e s z ? o b d a r u j ę c i ę z a t o .
— N i e ! n i e m o g ę . T o n i e m o j e , j e n o d z i e d z i c a i p o d l i c z b ą m i o d d a l i d o p a s z e n i a .
A t y c z y j j e s t e ś ?
— C z y j ! a n o . . . Ż e m b o c i ń s k i . p a n i d z i e d z i c z k i M a ł g o r z a t y z Ż e m b o c i n a . . .
R y c e r z u s ł y s z a w s z y t o , z e r w a ł s i ę n a r ó w n e n o g i i p o b l a d ł , a l e z a r a z p r z y s z e d ł d o s i e b i e , u s i a d ł z n o w u i s p y t a ł :
— T o ż y j e M a ł g o r z a t a ?
— A ż y j e p a n i e ; c z y ż b y n i e m i a ł a ż y ć , m ł o d a p r z e c i e ż j e s t n i e w i a s t a .
— A j e j m ą ż ?
— E j , k t o t a m w i e , g d z i e o n j e s t . P o s z e d ł p o d o b n o n a w o j e n k ę n a W ę g r y i t a m z g i n ą ł .
— Z g i n ą ł ?
— T a k t o g a d a j ą w e d w o r z e , c z y j a w i e m .
— A M a ł g o r z a t a p o s z ł a z a i n n e g o z a m ą ż ?
— E j , n i e ! g d z i e ż b y t a m . S i e d z i j e n o w e d w o r z e z e s ł u ż e b n e m i , w m n i s z e s u k n i e u b r a n a i s ł y s z ę k ą d z i e l p r z ę d z i e .
— R y c e r z z n ó w s i ę z a m y ś l i ł , p o c z e m s i ę g n ą p o d z b r o j e , n a p i e r s i , i d o b y w a j ą c p i ę k n e g o z ’ c i e n k i e j s k o r y w o r e c z k a , d o s t a ł z e ń p i e n i ą d z z l o t y i r z e k i , d a j ą c g o s k o t n i k o w i : ( C . d . n . )
— 8
= ROZMAITOŚCI =
Rad jo.GFEDCBA
A n t e n a . — G d y f a l a e l e k t r o - m a g n e t y c z n a , m k n ą c a w p r z e s t r z e n i z s z y b k o ś c i ą ś w i a t ł a , s p o t y k a n a s w e j d r o d z e p r z e w o d n i k n p . d r u t , w y w o ł u j e w n i m p r ą d z m i e n n y c o d o k i e r u n k u .
S t a c je n a d a w c z e w y s y ł a j ą f a l e e l e k tr o - m a g n e t y c z n e , a p r z e w o d n i k , k t ó r y u s t a w i a m y n a d r o d z e t e j f a l i, j e s t t o a n t e n a n a s z e j s t a c j i o d b i o r c z e j .
W a n t e n i e p o w s t a j e w i ę c z p r ą d z m i e n n y , k t ó r y n a s t ę p n i e , w o d b i o r n i k u u l e g a r ó ż n y m p r z e k s z t a ł c e n i o m , a ż z a m i e n i s i ę w s ł u c h a w c e z w y k ł e g o t e l e f o n u w d ź w i ę k a l b o s y g n a ł y , o d p o w i a d a j ą c e d ź w i ę k o m l u b s y g n a ł o m s t a c j i " n a d a w c z e j .
A n t e n y d z i e l ą s i ę n a d w a z a s a d n i c z e t y p y : o t w a r te i r a m o w e .
O t w a r t a a n t e n a j e s t t o j e d e n l u b k i l k a d r u t ó w , z a w i e s z o n y c h m o ż li w i e w y s o k o i s t a r a n n i e i z o l o w a n y c h o d p r z e d m i o t ó w , n a k t ó r y c h s ą z a
w i e s z o n e . D r u t y a n t e n y z a ! p o m o c ą w s p ó l n e g o d r u t u ł ą c z y m y z a p a r a t e m o d b i o r c z y m .
A n t e n a r a m o w a t o d r u t i z o l o w a n y , n a w i n i ę t y w k i l k a n a ś c i e z w o j ó w n a s p e c j a l n ą r a m ę d r e w n i a n ą .
K a ż d y z t y c h r o d z a j ó w a n t e n j p o s i a d a , j a k w s z y s t k o n a ś w i e c i e , s w e w a d y i z e l e t y .
A n t e n a r a m o w a p o z w a l a n a o t r z y m a n i e c z y s t e g o d ź w i ę k u w s ł u c h a w c e , p o n i e w a ż m n i e j p o d l e g a d z i a ł a n i u w y ł a d o w a ń a t m o s f e r y c z n y c h n i ż a n t e n a o t w a r t a . D r u g ą , b a r d z o w a ż n ą z a l e t ą a n t e n y r a m o w e j j e s t t o , ż e p r z y j m u j e n a j l e p i e j f a l e b i e g n ą c e w k i e r u n k u j e j d r u t ó w p o z i o m y c h , s k i e r o w a w s z y w i ę c j ą w k i e r u n k u s t a c ji , k t ó r ą c h c e m y s ł u c h a ć u n i k a m y w p ł y w u i n n y c h s t a ć y j n a d a w c z y c h . P o z a t e m a n t e n a | r a
m o w a z a j m u je m a ł o m i e j s c a , m o ż e m y w i ę c j ą u m i e ś c i ć w p o k o j u .
A n t e n a o t w a r t a , n i e p o s i a d a j ą c t y c h w s z y s t k i c h z a l e t , p o s i a d a j e d n a k j e d n ą , k t ó r a w w y p a d k u g d y c h c e m y s ł u c h a ć b a r d z o o d l e g łe j - s t a c j i , l u b g d y m a m y s ł a b y a p a r a t , p r z e s ą d z a j e j z a s t o s o w a n i e.
' Z a l e t ą t ą j e s t , ż e a n t e n a o t w a r t a d a j e z n a c z n i e s i l n i e j s z y p r ą d — a w i ę c i d ź w i ę k i, k t ó r e o t r z y m u j e m y w s ł u c h a w c e s ą z n a c z n i e s i l n i e j s z e i ł a t w i e j s z e d o u z y s k a n i a n i ż p r z y a n t e n i e r a m o w e j .
Podjęcie robót nad grobem Tutankhamena.
H o w a r d C a r t e r c z y n i o b e c n i e w L u k s o n o w e p r z y g o t o w a n i a , c e l e m p o d j ę c ia r o b ó t p r z y g r o b i e F a r a o n a , j e s z c z e k i l k a k o m ó r n i e z o s t a ł o z b a d a n y c h . C a r t e r z a p r o s i ł d o w s p ó ł p r a c y c a ł y s z e r e g w y b i t n y c h , u c z o n y c h a w s z e l k i e p r z e s z k o d y z e s t r o n y r z ą d u e g i p s k i e g o z o s t a ł y j u ż z u p e ł n ie u s u n i ę t e . T a k u c z e n i , j a k i k r ó lo w i e m o d y o c z e k u j ą n o w y c h s e n s a c y j .
Rdzewiejąca rzeka.
O l b r z y m i a r z e k a O b j e s t m o ż e j e d n ą z n a j c i e k a w s z y c h , r z e k n a z i e m i. W o d a j e j w Z im ie s t a j e s i ę t r u j ą c ą , g d y ż z a w i e r a t y l e ż e l a z a , ż e w z i m i e l ó d z p o d s p o d u r d z e w ie j e . L u d n o ś ć t e j w o d y n i e p i j e i n a w e t r y b y c z e m p r ę d z e j u c i e k a ją d o o c e a n u . D o p i e r o z w i o s n ą , g d y r u s z ą l o d y i O b w y p e ł n i s i ę l i c z n e m i d o p ł y w a m i 2 g ó r i d o l i n s y b i r s k i c h , w o d a s t a j e s i ę z d a t n ą
d o u ż y c i a . W t e d y t o n a p ł y w a j ą r y b j t a k i m m a s a m i w g ł ą b k r a j u , ż e f a l e w y r z u c a j ą j e n a b r z e g a r y b a c y d o b i j a j ą p a ł k a m i i z n o s z ą c a ł e - m i f u r a m i d o d o m u . N a z i m ę p o t ę ż n y O b z n o w u p o k r y w a s i ę c z e r w o n a w ą r d z ą .
Zlynczowanie murzyna w Ameryce.
W s t a n i e M i s s u r i t ł u m z l y n c z o w a ł m u r z y n a , o s k a r ż o n e g o o t a r g n ię c i e s i ę n a d z i e w c z y n ę b i a ł e j r a s y , p o c z e m t r u p a m u r z y n a s p a l o n o .
WESOŁY KĄCIK |=
Żydowska dusza.
N a b a n d y t y z m i e p o c h w y c o n o w W a r s z a w i e c a ł ą b a n d ę s k ł a d a j ą c ą s i ę z c h r z e ś ć j a n i j e d n e g o ż y d a . W y s t o s o w a n o o s k a r ż e n i e i s k a z a n o w s z y s t k ic h n a ś m i e r ć p r z e z p o w i e s z e n i e . Ż y d j a k o n a j b a r d z ie j o b w i n io n y , m i a ł b y ć p o w i e s z o n y n a o s t a t k u . G d y j u ż p o w i e s z o n o o s t a t n i e g o z e s k a z a n y c h i p o z o s t a ł t y l k o ż y d , p r z y c h o d z i d e p e s z a u ł a s k a w ie n i a .
O f i c e r m ó w i d o j( ż y d a : J e s t e ś ^ u w o l n i o n y A l e ż y d s t o i i c z e k a .
— N o , c z e m u s t o i s z a n i e o d c h o d z i s z , je
s t e ś w o l n y , — m ó w i o f i c e r d o ż y d a .
— P a n i e o f i c e r — m ó w i ż y d — c z y j a n i e m ó g ł b y m k u p i ć t e u b r a n i a p o t e p o w i e s z o n e b u n t o w n i k ! , b o j a j e s t e m h a n d l a r z o d s t a r e
u b r a n i e ... x
Na co mu zegarek.
— M a t u lu , k u p c i e m i z e g a r e k .
— A n a c o c i t o
— A ż e b y m d o k u m e n t n i e w i e d z ia ł k i e j m i s i ę c h c e j e ś ć i s p a ć .
Wyjaśnienie.
— O d * k i e d y t w ó j o j c i e c n i e w i d z i c h ł o p c z e ?
— O d c z a s u , j a k z a n i e w id z i a ł ,ć p a n i e .
" Rozmaite myśli.
— B y l e n a p r z ó d ... z a w o ł a ł z ] z a p a ł e m h a n d l a r z , w y r z u c o n y p r z e z s t r ó ż a z a b r a m ę .
— N a r e s z c i e z w r ó c i ła m u w a g ą n a s i e b i e !
— k r z y k n ę ł a m u c h a , w p a d ł s z y w o k o c z ł o w i e k o w i .
— N i c m n i e t a k n i e g n i e w a , j a k t a k a u d a n a c z u ł o ś ć ! — p o m y ś l a ł a z g o r y c z ą k r a j a n a c e b u ł a , w i d z ą c ł z y w o c z a c h k u c h a r k i.
— M y ś l a ł e m ż e t o k a s z a , a t o t y l k o d j a - m e n t y , — r y k n ą ł z r o z p a c z y z ł o t n i k , d r ę c z o n y
g ł o d e m . ,
Na wsi.
W o ź n i c a : C z y p a n i u c h n a m a f a ł s z y w e z ę b y.
D a m a ( o b u r z o n a ) : C ó ż w a s t o m o ż e o b c h o d z i ć ? W o ź n i c a : J a t a m n i e z c i e k a w o ś c i ą p y t a m . A l e n a s z e d r o g i s ą p e ł n e w y b o j ó w , w i ę c j e ż e l i z ę b y n i e s i e d z ą m o c n o , t o l e p i e j j e s c h o w a ć d o t o r b y .
W sądzie.
— P o d s ą d n y , j e s t e ś c z ł o w i e k i e m z u p e ł n i e z e p s u ty m ? M u s i a ł e ś c h y b a o b r a c a ć s i ę w z ł e m t o w a r z y s t w i e ?
— P a n i e s ę d z io , o d 1 8 r . ż y c i a t y l k o c i ą g l e z s ę d z ia m i m a m s p r a w y .
