Ceena urena / Jacob ben Isaac Ashkenazi z Janowa.; [Tytuł oryginału:] צאינה וראינה, פון הרב החסיד כמהר''ר יצחק ז''ל מק''ק יאנאוו. - Silesian Digital Library

Pełen tekst

(1)

(2)

(3)

(4)

(5) ‫פרן הרב החסיד‬. ‫כפהי״י יצחק ז׳ל מלק יאנאוו‬ ‫' עם‬. ‫נחלת צבי ונופה צופים‬ ‫דברי מוסר פיו זוהר הקדוש וואט האט געמאכט‬. ‫דעו■ הייליגער תנא רבי שמעון בן יוחאי‪.‬‬ ‫'ועם של״ה הקדוש‪ .‬לקוטי יקרים‪ .‬אוהל‬ ‫יעקב‪ .‬משלי יהודה‪ .‬קול יעקב‪.-‬‬ ‫אויך האבען מיר מ‪1‬סיף גיווען נייע ד‪1‬ספ‪1‬ת‬. ‫ פנינים יקרים‬‫מנחה לשבת‪ .‬ברכי נפשי ט״ו שיר המעלות‬ ‫ופרקי אבות מיט משלים‪.‬‬ ‫מיט התך־ערט אין צעהץ פי תשים אויף עברי טיי?ש‬ ‫און נאך פיעל אנדערע‬. ‫מעלות והוספות‪.‬‬. ‫פיעטרקוב‬ ‫בדפוס‬. ‫י‬. ‫ובהוצאת של ר׳ מדרכי צעדעדבוים נ״י‬ ‫לפ״ק‬ ‫תרפ׳ה‬ ‫שנת‬. ‫‪Printed in Poland‬‬.

(6) C E E N A URE^A WYDAWNICTWO i DRUKARNIA M. CEDERBAUMA. flOTRKÓW 1926..

(7) ‫ב‪;3‬‬. ‫ט פתחו ת‬ ‫דא זענען אויסנערעכענט 'ד*א הונדערט אונ צעהן' פירושים‪.‬‬ ‫א)‬. ‫ב)‬ ‫ג)‬ ‫ד)‬. ‫יה)‬ ‫ז)‬. ‫•ז)‬. ‫פנינים יקרים‪ ,‬א מעשה פון מדרש‬ ‫פון צוויי עשירים‪ :‬עת רצון‬ ‫אברהם יגל‪ ,‬אטייער משל פון‬. ‫דובנער מגיד‪.‬‬ ‫צדקתך‪ ,‬אטייערער טייטש‪.‬‬ ‫א טעם פאר וום מען זאגט ברכי נפשי‬ ‫טיט פינפצעהן שיר המעלות אום‬ ‫ווינטער שבת צו מנחה‪.‬‬ ‫אמרי נועם; התעוררות אוף ברכי נפשי‪.‬‬ ‫א טייערער טייטש פון אלשיך הקדוש‬ ‫אויף ברכי נפשי‪ ,‬שיר המעלות ‪.‬‬ ‫‪.‬קראתי!ויענני‪ ■,‬אדרוש על פי מוסר‪.‬‬. ‫משפת שקר‪ ,‬א מעשה פון די גמרא‬ ‫ת)‬ ‫פון א בעלת לשון הרע‪.‬‬ ‫■ט) ■ מלשון רמיה ‪ ,‬א משל‬ ‫נאך אמשל‪.‬‬ ‫־י)‬ ‫יא) אשא עיני‪ ,‬א טייטש פון הגאון הק׳‬ ‫בעל מחבר פרשת דרכים‪.‬‬ ‫■יב) ■יבאעזרי‪ ,‬אווינדערליכרעניןפוןמדרש‪.‬‬. ‫ענין‬. ‫יג) שיבת ציון‪ ,‬אטייערער‬ ‫■ גלות השכינה‪.‬‬ ‫<ד) היינו כחולמים‪,‬אמעשה פון חוגי המעגל‪.‬‬ ‫טר) רבת צררוני‪ ,‬אמשל פון אשופט‪.‬‬ ‫‪.‬טז) ממעמקים קראתיך‪ ,‬א משל א עושר‬. ‫יז)‬ ‫יח)‬. ‫אייף‬. ‫מיט איין■ א‪-‬ימאן‪.‬‬ ‫שמעה בקולי‪ ,‬אמשל פון אגביר‪.‬‬ ‫הנהברכו‪ ,‬א משל פון אנשים חשובים‪.‬‬. ‫יט) פון רמב״ם אטעם פאר וואם מען‬ ‫רופט די זעכם פרקים אבות‪.‬‬ ‫נאך אטעם פאר וואם דאם הייסט‬ ‫כ)‬ ‫אבות פון די קדמונים‪.‬‬ ‫יבא) מהגאון המקובל ר׳ משה אלמושנינו‬. ‫אטעם פאר וואם מען האט מתקן‬ ‫געוועזען פאר יעדען פרק צו זאגען‬ ‫די משנה כל 'ישראל‪.‬‬. ‫■ בב) ■ אמרי נועם‪ ,‬אטעם פר וום מען זאגט‬ ‫פרק אבות אין זומערדיגע שבתים ‪.‬‬ ‫כג) מתוק מדבש‪ ,‬התעוררות ‪.‬‬ ‫כד) נאך אטעם פאר וואם מען זאגט פרק‬ ‫פון פסח ביז ראש השנה‪.‬‬ ‫כה) כל ישראל‪ ,‬אענין גדול פון ש׳ עולמות‪.‬‬ ‫כו) אטייער ענין פון כללות ישראל‪,‬‬ ‫בז) א מוסך י אדיף תולה ויראת שמים ‪.‬‬ ‫כח) א משל פון דובגער־ מגיד‪.‬‬ ‫כט) כולם צדיקים‪ ,‬אפירוש פון די קדמונים‪.‬‬. ‫‪1‬‬. ‫ג‬. ‫פרק רא׳שון‬ ‫משה קבל תורה‪ ,‬וויכוח דיא תורה‬ ‫ל)‬ ‫הקדושה טיט די מלאכי השרת‪.‬‬ ‫לא) אטייער עגין פרן די חכמים ז״ל‪.‬‬ ‫לב) מתונים ברין‪ ,‬אמעשה פין ספר חסידים‪.‬‬ ‫לג) תלמידים הרבה‪ ,‬א מוסר השכל צו‬. ‫לד)‬. ‫גרינדען ישיבות ות״ת‪.‬‬ ‫סייג לתורה‪ ,‬א מעשה‬. ‫לה)‬ ‫לו)‬. ‫הצדיק כה״ג‪.‬‬ ‫לקבל פרם‪ ,‬אטייער משל‪.‬‬ ‫אל תרבה שיחה‪ ,‬א מעשה פון התנא‬. ‫פון שמעון‬. ‫לז)‬. ‫רבי מתיא בן חרש מיט דעם שטן‪.‬‬ ‫וקנה לך חבר‪ ,‬א מעשה פון א תנא'‬. ‫לח)‬. ‫מיט א חבר אין נן עדן‪.‬‬ ‫ואל תתודע לרשות‪ ,‬אאמת׳ר פשט‬. ‫צו פארשטיין דעם טייטש‪.‬‬ ‫לט) על האמת‪ ,‬א מעשה פון רבא מיט‬ ‫מ)‬. ‫רב טביומי‪.‬‬ ‫רבי חגניא בן עקשיא א טייער משל‬. ‫פון דובנער מגיד‪,‬‬. ‫פרק ישני‬ ‫מא)‬ ‫מב)‬. ‫מג)‬ ‫מד)‬ ‫מה)‬. ‫מו)‬ ‫מז)‬. ‫דרך ישרה‪ ,‬א אמת״ער פשט פון רמב״ם‪.‬‬ ‫א מעשה פון התנא ר׳ ‪.‬שמעון בן שטח‬ ‫מיט אדימענט‪.‬‬ ‫א פשט פון הגאון רשב״ץ‪.‬‬ ‫מצוה קלה‪ ,‬א אמת׳דיגער פשט‪ .‬׳‪,‬‬ ‫עין רואה‪ ,‬מעשה פון התנאים רבי יוחנן‬. ‫בן זכאי‪ ,‬רבי גמליאל דרבי מאיר ‪.‬‬ ‫בספר נכתבים‪ ,‬אוואהלער פשט פון‬ ‫מדרש שמואל‪.‬‬ ‫תלמוד תורה'עם דרך ארץ אטיילר עניין‬ ‫פון ברדיטשעבער בעל קדושת לוי‪.‬‬. ‫מה) זהירין ברשות‪ ,‬אטייערע כונה‪,‬‬ ‫מט) רצונך כרצונו‪ ,‬א־ מעשה‪'.‬פון התנא‬ ‫חוגי המעגל‪.‬‬ ‫נ נא) ואל תאמין בעצמך' א מעשה פון‬ ‫ירושלמי א חסיד טיט ‪;.‬דעם שטן‪.‬‬ ‫נב) הרואה את הנולד‪ ,‬אטייער משל‬ ‫נג)‬ ‫נד)‬ ‫נה)‬. ‫פון דובנער מגיד‪ ,‬י‬ ‫לוה רשע ולא ישלם א אמת׳ר טייטש‪.‬‬ ‫שוב יום אחד; ;שאלות ‪.‬ותשובות ריא‬ ‫תלמידים צו׳התג^ רבי אל״עור‪.‬‬ ‫אמשל פון התנא רבי ‪.‬יוחנן בן ן‪:‬א?‬.

(8) ‫מפתחות‬ ‫פרק שלישי‬. ‫|פה)‬. ‫תשובה ומעשיה טובים‪ ,‬א אמת׳דיגער‬ ‫טייטש‪.‬‬ ‫א מעשה פון ספר ראשית חכמה סינן‬ ‫א באנדע גזלנים‪.‬‬ ‫הקנאה והתאוה והכבוד‪ ,‬אטייער משל‪.‬‬ ‫על כרחך‪ ,‬אבעריהמטער משל צר‬ ‫פארשטעהן אלע על כרחך‪.‬‬. ‫נו) הסתכל בשלשה דברים ‪ ,‬אוואונדער־ פו)‬ ‫ליכער טייטש פון מדרש שמואל‪.‬‬ ‫גז) א טייער משל ‪.‬‬ ‫פז)‬ ‫נח) א בעריהמטר טייטש פון די גאונים‪ .‬פח)‬ ‫גט) א טייער משל ‪.‬‬ ‫םפא) דין וחשבון‪ ,‬א מעשה מהתנא רבי‬ ‫פרק חמישי‬ ‫יוחנן בן זכאי מיט אכציג תלמידים ‪.‬‬ ‫סב) א אמת׳דיגער טייטש ‪.‬‬ ‫פט) בעשרה מאמרות‪ ,‬אטייערער ענין"‬ ‫סג) תן לו משלו‪ ,‬מעשה מהתנא ר׳ צ צא )אפיין משל‪.‬‬ ‫אליעזר אוג זיין טאבטער‪.‬‬ ‫צב) א פירוש פון ספרים ‪.‬‬ ‫סד) שנה של שחרית‪ ,‬א משל פון מענשענם צג) אמשל פון א גדול ‪.‬‬ ‫צד) אף המזיקין‪ ,‬א מעשה מהתנא רשב״י*‬ ‫אויפפיהרונג‪.‬‬ ‫סה) שיחת הילדים ‪ ,‬א מעשה פון אליהו‬ ‫מיט החכם פון די יודען ראובן בן‬ ‫איסטרובלי‪.‬‬ ‫הנביא מיט א כהן‪.‬‬ ‫צה) אינו נבהל להשיב‪ ,‬אטייער ענין‬ ‫סו) א מעשה פון עזרא הסיפר‪.‬‬ ‫סז) סייג לחכמה שתיקה‪ ,‬א מעשה פלא‬ ‫מהקדוש רבינו חיים וויטאל ז״ל‪.‬‬ ‫מהתנא רבי שמעון בן יוחאי‪.‬‬ ‫צו) מקצתן אינן מעשרין‪ ,‬א מעשת‬ ‫סח) בנים למקום‪ ,‬א מעשה פון ירושלמי‬ ‫כמדרש פון א גרויסען עושר ‪.‬‬ ‫מיט ריש לקיש‪.‬‬ ‫צז) בנותני צדקה‪ ,‬א מעשה פון רבי מאיר‬ ‫בעל הנם מיט דעם עושר * יהודא׳‬ ‫סט) לקח טוב ‪ ,‬א טייערער ענין פון ספר‬ ‫אותיות דרבי עקיבא‪.‬‬ ‫הענתותי‪.‬‬ ‫עעא)הכל צפוי‪ ,‬א ויכוח התנא רבי יהושע צח) ונפש שפלה‪ ,‬א מעשה פון תנא רגי'‬ ‫עקיבא מיט איין פעריל סוהר‪.‬‬ ‫בן קרחה מיט אחכם פון די היידען‪.‬‬ ‫עב) החנות פתוחה‪ ,‬אמשל פון מדרש‬ ‫פרק ששי‬ ‫ההלים‪.‬‬ ‫צט) שנו חכמים‪ ,‬א ענין גדול פוך‬ ‫פרק רביעי‬ ‫זעכסטען פרק‪.‬‬ ‫עג) איזהו חכם‪ ,‬א וואולער פשט פון ספרים‪ .‬קקא)תורה לשמה‪ ,‬אבעפעהל פון דיא‪.‬‬ ‫עד) א טייערער ענין‪.‬‬ ‫רוימישע רעגירונג מיט התנא רבי מאיו?‪.‬‬ ‫עה) אטייער עגין פון קאזיניצער מגיד קב) א טייער משל ‪.‬‬ ‫קג) בת קול‪ ,‬אוואונדערליכער פירוש‬ ‫בעל מחבר עבודת ישראל •‬ ‫פון בעל שם טוב הקרוש‪.‬‬ ‫עו) א פשט פון ספרים‪.‬‬ ‫קד) עלבונה של תורה‪ ,‬ענין גדול‬ ‫עז) א מעשה פון נתן דצוציתא‪.‬‬ ‫עח) אל תהי בז‪ ,‬א מעשה פון התנא‬ ‫הכנסת אורחים‪.‬‬ ‫רבי אלעזר בן שמוע מיט אקייזער קח) אלא חרות‪ ,‬א מעשה פון התנא רבי‬ ‫שמעון בן חלפתא אין די שטאט צפור?‬ ‫פון רום‪.‬‬ ‫קו) דרכה של תורה‪ ,‬אטייער משל‪.‬‬ ‫עט) תקות אנוש‪ ,‬אאמת׳דיגער פשט‪.‬‬ ‫פפא)המקיים את התורה מעוני‪ ,‬מעשה קז) בשמחה ובטהרה‪ ,‬אענין נחמד פון‬ ‫תנא דבי אליהו‪.‬‬ ‫מהתנא הלל הנשיא‪.‬‬ ‫פב) עוסק בתורה‪ ,‬מוסר אוף תלמוד תורה‪ .‬קח) העושה סייג לדבריו‪ ,‬א מעשה פון‬ ‫פג) משלות רשעים‪ ,‬א טייערע ערקלערונג‬ ‫רבי ינאי אין אכסניא‪.‬‬ ‫אמת׳דיג פארוואם די רשעים געהט קט) תורה ומעשים טובים‪ ,‬אמשל פון‬ ‫פרקי דרבי אליעזר‪.‬‬ ‫עם גוט ‪.‬אויף דער וועלט‪.‬‬ ‫גד) התקן עצמך בפרוזדור‪ .‬א מעשה פון קי) לא בראו אלא לכבודו‪ ,‬אטייטש‬ ‫כעל מקדש מלך י‬ ‫מספרים הקדושים‪.‬‬.

(9) ‫תפלת מנחה לשבת‬. ‫ג‪5‬‬. ‫אשרי יושבי ביתך‪ ,‬עוד יהללוך פלה‪ :‬א^ריהעם שככה‬ ‫׳לו‪ ,‬אשרי העם ש;י אלהיו‪ :‬תחלה רדוד‪',‬ארוממך אלהיהמלך‪.‬‬ ‫ואברכה ‪4‬שטף לעולם ועד‪ :‬י בכל יום אברכך‪',‬ואהללה שקך‬ ‫לעולם ועד‪ ':‬גדול ץ'ומהלל מאד‪ ,‬ולגדלתו י אין' חקר‪ ':‬דור לדור‬ ‫‪:‬ישבה מעשיך‪ ,‬וגבורותיךיעידו‪ :‬הדר כבוד "הודף‪ .‬וך?ריו‬ ‫נפלאתיך אעזיחה‪ :‬ועזוז נוראותיף יאמרו‪ .‬וגדלתף אספתיה‪:‬‬ ‫זכר רב טובך' יביעו"וצדקתך ;ירננו‪ :‬הנון ורחום יי‪ ,‬ארך אפים‬ ‫וגדל חסך‪ :‬י טוב ץ לכל‪',‬ורחמיו יעל בל מעשיו ‪':‬יוךויך יי בל‬ ‫מעשיך‪ ',‬וחסידיך '‪.‬יברכוכה‪' :‬כבוד מלכותך 'יאמרו'‪ ,‬וגבורתך‬ ‫לדברו‪ :‬להודיע לבני י האדם גבורותיו‪ ',‬וכבוד הדר מלכותו‪:‬‬ ‫מלכותך'מלכות בל עולמים‪ ,‬וממשלתך בכל דור ודור‪ :‬סומך‬ ‫•יי'לכל הנופלים‪/,‬וזוקף'לכל הכפופים‪ :‬עיני כל אללך לשברו‪.‬‬ ‫דאתה נותן 'להם את אכלם בעתו‪ :‬פותח את לדך ‪ ,‬ומשביע‬ ‫לכל חי רצון‪ :‬צדיק יל בכל דרכיו‪ ,‬וחסיד ?כל מעשיו‪ :‬קרוב‬ ‫פירוש ע״ט‬ ‫אןטךי יושבי ביתך וו^הל די רום זיצען אין דיין הויז דם טייגט טען די *שוקל באך ‪.‬תעלן זיי‬ ‫;דיך לויבן' אייבייג אשרי העם וואהל צו רעם פאלק תם חט אזו פיעל מצות אוג וויאדזל איז צו ידעם‬ ‫פאלק ווים גאט איז דין גאט‪ :‬תהלה לדוד א לויב ‪.‬געזאגג צו דוד המלך ע״ה ארוממך איך תעל ידיך‬ ‫ימיין גאט דערהייבן _ואבךכה אויג תעל לויבן דיין נאמן אוף אייבייג בכל יום אלע טאג תעל איך‬. ‫־דיך בענטישן ואהללה איוג תעל לויסן דיין נאמן אוף אייבג גדול גאט איז געא;§עךט אוג איז זעהר‬ ‫געלויבט ולגתלתי'אונ צו זיין גדולה איז ניט דא״קיין ?אךשוגג אונ״קיין סוף דור איין דור ורעלן‬ ‫לוי‪3‬ץ דיינע מעשים צום אגדערן דור וגבורותיך אוג דייגע גבורות תעלן זיי זאק הדי די שויגקייט‬ ‫פון ידיין זטיינעם כבוד ודבריי אוג די רייד פון דיינע וואוגךר תעל איך ךעךצעך‪.‬לען‪.‬יעזיז אוג דיין‬ ‫■‪#‬טארקייט פון דיין פאךסט טהון די זאגן וגדולתך אוג דיין גדולה תעלי איך אוך ךעךצעוךלען‬ ‫זיכר די געדאנקען פון דיין פיעל גוטץ טהון'די רעדען וצדקתך וועגעץ די גערעסט״קייט ווס ת‬ ‫טהוסט טהון"די ךרויף זי;ג‪.‬ען חנון גאט' איז א לייט' זעליגר אוני א דעךבאירמיגר ארך ער דעך־‬ ‫ילענגערט אוג האלט אויף זיין צארץ וגיל אוג טהוט גירויסע חסדיסיטויב י; 'גאט אייו גוט צו אלע‬ ‫!רחמיו אוג אויף אלע תעדק איז זיין רחמנות יורוך י_; אלע דיינע תעךק טחון דיך לויבן וחסידיך‬ ‫■יברכוכה אונדיינע רוסידים בעגט^ן תך כבוד דעם כבוד פון דיין מלוכה טחון זיי זאגעין וגבורתך‬ ‫יאונ דיינע גבורות טחון די רעדיען להוךיע לבני האדם אוג זייער טעם וועט טפרסם דין גאטם‬. ‫*בורות צו די מענט׳שן וכבוד הדר מלכותי אוג רעם שיינעם כבוד פון זיין טלוכה מלכותך דיין טלוכה‬ ‫איז אין אלע וועלטן וממשלתך בכל דור אוג'ריין געוועלטיגקייט איזאין אלע דורות סומך גאט‬ ‫׳?עחגט אוגטריצו אלעתסיפאלען וזוקף אוג אלע וום זיעגען איין געבויןן ביז דער זנרד טא;ט‬ ‫די גאט אויפיטטעלען'עיני כל דיי אוייגן פון אלע ^עשעפעניש טחון' צו דיר האפן ואתה נית; ליט‬. ‫אוג דו גיסט דיי זייער שפייז איטליכען אין זיין צייט פותח ת טהוקט עפע?ן ריין האגד ימשכ‪-‬ע‬ ‫אוג דו מיאכסט זאט אייטליכן לעב״עגךיגן בעשעפעניש נאך דין ווילן' צדיק גאט איז ‪.‬גערעכט‬ ‫‪#.‬ין אלע דינע וועגען וחסיד י בכל מעשיי אוג אקיא חסיד אין אלע דיניע וועךכן״קרוב ‪:‬ץ גאט איו‬. ‫‪1‬‬. ‫‪5‬‬. ‫נאהענש‬.

(10) ‫* י‬. ‫תפלת מנחה לשבת‬. ‫יי לכל כ^ראיו‪ ,‬לכל אישר קראהו באמת‪ :‬רצון יראי• יעשה‪ ,‬ואת‬ ‫שרעתם ישמע י ויושיעם ‪ :‬שומר ץ" את יכל אהביו׳ ואת 'כל‬ ‫הרשעים ישמיד‪ :‬חהלתך קבר פי? ויברך כל בעזר שם כ!ךשו‪;.‬‬ ‫לעולם ועד‪ :‬ואנחנו נברך' יה‪,‬מעתה ועד עולם הילדה‪:‬‬. ‫ובא לציון גואל׳ ולשבי פשע ביעקב׳ נאם יע‬ ‫ואני זאת'בריתי אתם אמר יך‪ ,‬דוחי אשר עליך ודברי‬ ‫אש—־שמתי בפיך‪ ,‬לא ימושו מפיך׳ ומפי זרעך‪,‬‬ ‫ומפי זרעי זרעך יאמר יי‪ ,‬מעתה ועד עולם‪ :‬ואתה‬ ‫קדוש״ייושב'תהלות ישראל‪ :‬וקרא זה אל־זה ואמר‪,‬‬ ‫'קדוש ‪ 1‬קדוש קדוש יי צבאות מלא'כל‪-‬יהארץ כבודו‪:‬‬ ‫ומקבלקדין מן דין‪ ",‬ואמרין קדיש׳ בשמי מרומא‬ ‫עלאיהבית שכינתה ‪ ,‬קדיש על ארעא עובד גבורתה‪,‬‬ ‫קדיש לעלם‪ .‬ולעלמי עלמיא׳ גי צבאות מליא' כל‬ ‫‪ :‬ארעא זיו קרה‪':‬ותשאני רוח‪ ,‬ואשמע אחרי קול רעש‬ ‫גדול‪ ,‬ברוך כבוד־ייי ממקומו‪ :‬ונטלתני רוחא‪ ,‬ושמעת‬ ‫פירוש ע״ט‬ ‫נאהענט צו אלע וום רופען איקס לכל אשר נאר צוא דיאץואם רי‪£‬ען איהם מיט איזת ךאם‬ ‫□ייקט טיט דעם נאנצן הארץ רצון יראיו יעשה ד־עם ווילן פון זייגע פאךכגטינע טהוט נאט טהון‬ ‫ואת שרעתם ארב זייער געשריי וךעךט ער צו אוג דזעלביט זיי זטומרקי נאט היט אלע זיינע לייעב‬ ‫! האבער‪/‬ואת ארג אלע רשעים פארטילינט ;גר תהלת ;י ‪:‬יךבר פי מיין מויל טהוטרעדן נאטם לויב‪.‬‬ ‫ויברך בל בשר אוב אלע מענטישן טהון אויך לויבן זיין הייליגץ נאמן'לעולם ועי אוף אייבג‪ .‬ואנחגי‬ ‫אבר מיר ווסזענן אננעברייט צו הידית המתים אוג מקבל צו זיין טובות פון נאט וועלןימ׳יר‬ ‫לויבען גאט היינטיביז אייביג הללויה ארג דערום לויבט נאט אלע צייטען‪:‬‬ ‫ובא לציון'גואל עסוועט קוטן איין דערלייזר קיין ציון ולשבי פשע אז ‪:‬שראל וועלן וויד־ר‬ ‫י‬ ‫‪:‬‬ ‫קערען פון מיסטייט וועט קרמן ךי רעכטע ו־אולה״ראני זאת אוני איך בין זיי מבטיח זאנט נאט־‬. ‫רוחי'אשר עליף מיין נבואה רום אויף דיר אין ודברי מיינע רייד פון דר תורה וום איך האב נעטהוך‬. ‫אין דיין מויל לא ;מושי' זיי וןעלען ניט ווערען אבגעטהון פון דיין מויל אונ פון דיינע קינרעדם'‬ ‫אונ קינדסקינדערם מויל אמר ין זאנט גאט־פון אצוניד ביז אייבג ואתה ר)דוש אונ דו הייליגך נאט‬ ‫> ‪.‬דו ווארטסט אויף די לויביפון די ‪.‬ישראל חאטישי רקת* זה די מלאכים רובן איינר צום אינךערן‬ ‫אוג זאגן גאט־איז‪ .‬היילג מיט סעו־שאפט ךי ערד איז פול זיין כבוד ומקבלין ארג ךיא מלאכים‬ ‫אנטפאנקאיינרפוןדעסאנדערךזייזאנן גאט איז הייליג אין אייבעךשטן היטל דם ארט ווי זיין‬ ‫! שבינה רוהט ‪1‬קךי'ש נאט איז הייליג אויף דר עךד ער טהוט שט‪/‬רקייט ר!ךיש נאט איז הייליג‬. ‫אין אלע וועלטן יי צבאות נאט פון העךשאפט די ערד איז פול מיט טיטעדקייט פין •יין שכינה‬ ‫ומשאנידר נייא זאגט עם הט מיך אויף נעהובן א תכו נבואה והשמיע האב איך ;עךערט אוגטר־‬ ‫טיראשטוויעסימיט ‪:‬גרוים ‪.‬רעש פון‪ .‬מלאכים א•‪ :‬זאגןבריך כבור געלויכטאיז נאטם בכור סגן‬ ‫ג‬. ‫‪6‬‬. ‫ז•־)־‬.

(11) ‫ד‬ ‫תפלת מנחה לשבת‬ ‫בתרי קל זיע סגיא ‪ -‬דמשבחין ואמרין ׳ בריף יקרא‬ ‫דיי מאתר כית שכינתה ‪ :‬יי ‪ 1‬ימליך לעלם ועד‪ :‬יך‬ ‫מלכותה קאם לעלם ולעלמי עלמיא‪ :‬יי אלמי אברהם'‬ ‫וצחק וישראל אבותינו \ שמרדדזאת לעולם \ ליצר‬ ‫מחשבות' לבב עמך‪ /‬והב( לבבם אליך‪ :‬והוא רחום‬ ‫יכפר עון ולא ישחית‪'.‬והרבה להשיב אפוי‪ .‬ולא יעיר‬ ‫כל־־חמתו‪ :‬כי־אתה אתי טוב וסלה‪ .‬ורב־הסדלבל"‬ ‫קראיך‪ :‬צדקתךזצדק לעולםותורתך אמת‪':‬התן‬ ‫אמת לועקב חסד לאברהם‪' ,‬אשר־־נשבעת לאבותינו‬ ‫מימי קדם‪" :‬ברוך אדני יום ו'יום יעמם־לנו‪ .‬האל‬ ‫ושועתנו סלה‪, :‬יי צבאות עמנו‪ .‬מ־שגב־לנו‪ ,‬אלתי‬ ‫יעקביפלה‪ :‬יי'צבאות‪ .‬אשרי אךם בטח בך‪ :‬ץ‬ ‫הושיעה'‪ .‬המלך ועננו ביום־־קראנו‪ :‬ירוך הוא אלוהינו‪! .‬‬ ‫שבראנו לכבודו‪ .‬והבדילנו מן־התועים‪ .‬ונתן לנו תורת‬ ‫אמת? וחיי עולם נטע בתוכנו׳ הוא יפתח לבנו בתורתו‪.‬‬ ‫וישם כלבנו אהבתו הראתו ׳ ולעשות ךצונו י ולעכדו‬ ‫★י‬. ‫פ ידוש ע״ט‬ ‫!ייןארט יי ‪.‬ימלוך ^אט וועט ‪.‬קעניגן צו אייבי;קייט גאטם?קעניףדייך איז א קיום צו אלע וועלטן‬ ‫אלר\אברהם‪.‬דר ו^אט וואם הט ט‪2‬חד נעוועזען דין נאמן אוף אקרהם יץחק אוג ‪.‬ישראל אומעיהע‬ ‫עלטערן היט עם צו אייבג דר זכות פון דיא אבות ליצר מחבבות אז דיין פאלק זאלן ניט האבן‬ ‫‪.‬קיין שלעקטע מחשבות והכן אונ זאלקט אנברייטן זייערע העךצער צו דירי טיר זאלן רעקט‬. ‫תשובה טהון והוא נאט איז איין ךךבךעמךי;ר אונער פערדךכט ניט והרבה אונ מעקרט ווידר‬ ‫קערן זיין גרים צארן אונדעךוועקט ניט זיין ברים צאךן כי אתה ‪:‬י; דען דו נאט ביקט גוט אוג‬ ‫פארגיבסט אונ ביקט פול טיט ך!םד צואלע רום רופען דיך צדקתך צדק דיין געךעכטי^קייט איז‬ ‫איין אייבג ‪.‬נערעכטינקייט אוב דיין תורה איז לויקער אמת תתן אמת דו גיכקט אמת צו ‪.‬יעקב‬ ‫אונ הקד גיכקט דו צו אברהם רוסדו האקט געשוואךן צו אומערע עלטערן פון פריהר יכרוך‬ ‫אדני ףגלויכט איז גאט‪ .‬י טאג אוף טאג טיהוט ער אוף אוף לאדן ער איז אונזר דזעלקר אויף‬. ‫אייבג ן; צבאות גאט איז טיט אוף ער איז א שטארקער צו אוף דר גאט פון ‪.‬יעקב אין דער‬ ‫אייכיגקייט א^רי אדם וואקל דעם מעגשן רום פארזיכערט זיף אין דיר יי הוגיעה גאט העלף דר‬ ‫‪.‬קעניג זאל אוף ‪.‬ענטקערן ד־עם טאג רום מיר רוקן איהם אן ברוךאלהינו בעלויכטאיז ער אונזר‬ ‫גאטווסער הט אוף' כעשאפן פון זיין כבוד וועגן אוני הט אוף אקגעשייד כשעת מהן תורת‬. ‫פון ךי ד״יידןאונ דר צו הט ער אוף בעגעבן די תורה רום זיא איז לויטר אמת אוג דם אייבי^ע‬ ‫לעבן הוא ייפתח ער זאל עקענן אונזערע'ך)עךץר אין דעו־ תורה אוג זאל טהון אין אוףערע‬ ‫הערצרזיין ליעכשאקט אוני זיין פארכט ולעדות רצונו גאט זאל אוף העלפןאז מיד זאלן טהון‬ ‫‪1‬יץ ווילען אוג נזיר זאלען דיענען איהם טיט דעם גא;צן דיאךצן למען טיר זאלן ןיך ביט מיהען‬.

(12) ‫‪8‬‬ ‫תפלת מנחה לשבת‬ ‫בלבב שלם׳ למען לא ניגע לריק׳ ולא גלד לבהלה ‪:‬יז‬ ‫יהי ‪1‬רצץ מלפניך׳ ץ אלהינו ואלמי אבותינו׳ שגשמור‪1‬‬ ‫הקיף בעולם'הזה׳ ונזכה ונהיה ונראה׳ ונירע טובה ‪1‬‬ ‫וברכה׳ לעני ימות הטעיה ׳ ולחיי העולם הבא‪ :‬למען י‬ ‫המדף ‪$‬בוד ולא ידם׳ ;י אלהי לעולם אודך‪ :‬ברוך‬ ‫הגבר אשר ‪.‬יבטח ביי׳ י והיה ;י 'מבטחו ‪:‬יבטחו ביי‬ ‫עדי־עד׳ 'כי בנה י״י צור עולמים‪ :‬ויבטחו בך יודעי'‬ ‫עמך׳ כי לא־יעזבת דרעיך ך‪ :‬יי חפץ למעןצךקו׳‬ ‫נגדיל תורה ויאדיר‪ :‬דעו־ חזן זאגט הצי קדיש‬. ‫ואני הפלתי לך יי ?גת רצון‪ ,‬אלדזים בויב־הסדף‪ ,‬ענני באמת ‪.‬ישעך‪:‬‬ ‫ויהי בנסוע וכו׳‪ .‬נאף רעם אדיין שטעלין ם״ת אין היכל זאגט דער חזן חצי קדיש ‪.‬‬ ‫יקרים‬ ‫עת רצון‬ ‫פנינים‬ ‫(ואני תפלתי וגו׳ ענני באמת ןשעף‪ .1‬ענני ענטפר מיד‬ ‫באמת ‪.‬ישעך מיט אמת ‪,‬דיין חילף‪ .‬צו פעךשטעהן דיעזע‬ ‫וועו־טר איז־זעהר שוועד ‪ ,‬דען דם הט‪.‬ק־ין פשט ניט ! וועלן‬ ‫סיר דם ערקלערן \ איין בשר ודם אז ער ששעלט דך תפלה‬ ‫מהון צו השי׳ת ער ;אל איהם טחון ז_יין רצץ \ ‪,‬קאן זיין אז‬ ‫דם וום ער בעט איו דם גאר פר איהם איין אומגליק ! יטשל>‬ ‫'ער בעט אייף עשירות‪ ,‬טרעפט פיעל מאל אז דם עשירות‬ ‫ברענגם איהם צום אומגליק‪ ,‬ווי דר פסוק זאגט ׳ ‪;.‬ש עושר‬ ‫^מור ‪.‬לבעליו לרעתו‪ .‬עם איז‪,‬םאךאן_עשירות רום ברענגט‬ ‫אויף דעם מענשען איין אומגליק‪ ,‬וו יל פיעל זענען איהם‬ ‫*■מקנא‪ ,‬אוג ער בעקוטט דאדורך שעאים וועלכע זוכן איהם‬ ‫אומגליקליך צו מאכן‪ ,‬אדר פארקעתו־ט ׳ עם טרעפט רעם‬ ‫מענשען איין סבהאונדם איז גו־אד זיין גליק! אויערזאל‬ ‫דורך דעם ניצול ווערן פון טיט‪ ,‬וויא דער מדרש בי־ענגט‬. ‫איין מעשה‪ ,‬צוויי רייכע מענשן האבן איין מאל געלאדען‬ ‫שיפן מים תבואה צו פעו־ש;קן זיי מיט דעם ?ם׳ נעהענדיג‬ ‫צום ברעג הם אייגר אויסגעבראכן איין פרם‪ ,‬ער איז ‪.‬קראנק‬ ‫געוואדץ אוב הט נ*ט געקענט אבךיהען מיט זיין שיף׳ ארג‬ ‫דר אנדערער או עד חט געענדיגט לאדענען אין ער אוועק‬ ‫טיט זיין שיף‪ ..,‬דר וועלכר הט אויסגעבראכן איין פו‪-‬ם הם‬ ‫געוויינט אוג געקלאגם אויף דר סבה ו־יאס ער אי; קראנק‬ ‫געווארן אוג האטניטגעקענם אוועק ש;קעןךין תבואה!‬ ‫אינדעש איו געקוטן איין בשורה רעה או יענע שיף וועלכע‬ ‫איו אוועק איו צושלאגן געווארן אן איין שטיין אוג דר סוחר‬ ‫מים ךי תבואה וענן דערטרונקן געווארן‪ ,‬ווי ער הט דאם‬ ‫דערהערט הם ער שון געלויבם השי״ת פאר דר סבה ׳ ער‬ ‫איו געזונד גערואך־ן אוג זיין רייכטהום איו ניצול געווארן פון‬ ‫אונגליק‪ /‬היינט ווייס ‪,‬דע! איין בשר ודם וואם צו בעמן‪,‬‬. ‫פירוש ע״ט‬ ‫צו לערקייט ארב מיד זאלן ניט געווינן צו ערעקעניש ‪:‬יהי רצון עם זאל זיין ■דער ווילן פר ךיר‬ ‫גאט אומך נאט אונ נאט פון אוטערע עלטעךן שנשמור אז מיר זאלן היטן דיין ‪.‬געזעץ אוף דר‬ ‫וועלט תזבח אוב מיר זאלן זוכה זיין אונ מיר זאלן לע?ן אוב מיר ‪.‬זאלן'עך;ען מטם אוג בענמשוונג‬ ‫לשני נמות המשיח צו ךי יאךזרען אונ טעג פון משיח אוב צום אייבינן לעבן למען יזמרך אום ווילן‬ ‫מיר זאלן לויבן ךיף אוג״זאלן ניט שווייגן ץ אלחי נאט מיין גאט אייבגיוועל איך דיך לוען ברוך‬ ‫געלובט איז 'ךער מענטש ורם פאךזיכעךט זיף אוף נאט אוג גאט וועט דין זיין פאךזי;ערו;ג‬ ‫בטחו ב;י פארזיכערט אייך אוף נאט ביז אייבג דען מיט דעם שם י״ה האט גאט ;עפארעקט‬ ‫אלע וועלטן תבטחו דערוסןעהער ‪$‬ען זיף פאחיכערן אין די רום ווייקן דיין נאמן דען דו גאט‬ ‫פארלאזט ניט דיינע פארשטער י״י חפץ נאט אום רועגען זיין נרוים צדקות טהוט ער ;רוים‬ ‫מאכען די תורה מיט מצות עדי מיר זאלן מעקר זכות האבען אוף יע;ער וועלט‪:‬‬ ‫ואני תפלתי איף טהר חפלה פאר דיר גאט עם זאל זיין פאר דיר איין 'עת רצון ט_קבל‬ ‫צו דין סיין חפלה וואם איף טהו פאר ךיר נאף דעם עסק אוג טרינקען אזוי ווי דו האקט‬ ‫נן‪_1‬קבל געוועז״ען דיא חפלה וואס איף האב אין ד־ער קריה מח§לל ;עווען‪ .‬נאט דולף ך א‬ ‫§יעלך!ייט דיין גענאד ענטפער טיר דאך תרף ףיא ווארחייט דיין דזילף;‬ ‫ז‬. ‫§‬. ‫אתה‬. ‫‪5‬‬.

(13) ‫תפלת מנחה לשבת‬. ‫ה‪9‬‬. ‫?י <ץם ין אקרא‪ ,‬הבו נהל לאלוהינו‪:‬‬ ‫ארצי שפתיי הפתח ופי יניד חר׳לקף‪:‬‬. ‫ברוך אתה ;‪■/‬אלהינעאלתי אבותינו‪ ,‬אלהי אברהם‪ ,‬אלהי ;צדוק■ ואידי‬ ‫הנקב ‪*.‬האל‪ ,‬הגדול‪',‬הגביור והנורא‪ ,‬אל עליון‪ .‬גומל הסדים טובים‪ ,‬וקונה‬ ‫הבל‪ ,‬וזוכר חסדי אבות‪ ,‬ומביא גואל לבנייניהם למען ;‪£‬מ‪ ,1‬קאקבה‪:‬‬ ‫גש״ת !כך־נו לדו?ים‪ /‬מלך הפץ בח?ים‪ ,‬ןכרזבנו ?ספד החיים‪ /‬למענך אלחים ח?ים‪:‬‬. ‫* * י מלך עוזר ‪'",‬וט־ושיע ומגן ברוך י אתה "‪ .,‬מגן אברהם‪:‬‬ ‫אתה גביור לעולם'אדני" מחיה מתים אתה‪/‬רב להושיע‪:‬‬ ‫‪/‬חורף משיב הרוה ומוריד הגשם‪:‬‬. ‫מבלבל הי‪.‬ים בחסד‪ ,‬מחיה מתים ברחמים ‪1‬רבים‪ .‬סומך נואלים‪; ,‬רופא‬ ‫חולים‪ ',‬ומתיר אסורים‪ ',‬ומקים אמונתו‪ ,‬לישיני עפר‪ .‬מי כמוך בעל גבורות‪ ,‬וטי‬ ‫דומה לך‪ ,‬מלך ממית ומחיה‪",‬ומצמיח לשועה‪*:‬‬ ‫‪' 1‬י‬. ‫'‬. ‫■'''נש״ת"‪;3‬י כמוף אב הרחלים‪ ,‬זוכר יציריו לרוי‪.‬יפ ‪3‬רךוטים‪:‬‬. ‫ונאמן אתה‪ ,‬לתהיות מתים‪ .‬ברוך אתה';יי‪ ,‬מחיה המתים‪:‬‬ ‫ווען דער חזן 'זאגט דיא הויכע ׳טמונה עשרה זא‪:‬ט מען דא די קדושה‪:‬‬. ‫נקדש את־שמך בעולם‪ ,‬כשם שמקדישים אותו בשמי מרום‪ ,‬ככתוב‬ ‫עלעד נביאך‪ ,‬וקרא זה אל־זה ואמר‪':‬קי;חקדוש‪,‬קדוש‪',‬קדוש‪ ,‬ץ צבאות‬ ‫מלא כל הארץ כבודו‪ :‬חל לעמתם ברוך יאמרו‪ :‬קו־ח ברוך כבוד ק ממקומו‪:‬‬ ‫<״‪ 1‬ובדבריקךשך כתוב לאמרי‪? :‬י״‪/‬ימלך‪,;.‬לעולם אלדרך ציון לדר ודר הללוןה‪:‬‬ ‫חזן למר ודור נגיד גדלף‪ ,‬ולנצח נצחים קדשתך נקדיש לשבתך אלידרנו מפינו לא ימוש לעולם‬ ‫ועד‪ :‬ני אל מלך גדול 'וקדוש אתה ‪ :‬ברוך אתה ‪;:‬י האל הקדוש ‪( :‬בש״ת המלך הקדוש) ‪:‬‬. ‫אתה קדוש‪ ,‬ושמך קדושי‪ ,‬וקדושים בכל יום ןהללוך סלה‪ .‬ברוך‬ ‫אתה יי'האל ‪-,‬קך^ • <נש״ת ך‪,‬מלף הקדיש!‪:‬‬. ‫אתה אהד ושמך אחד ׳ ומי בעמך ישראל גוי‬ ‫אחד בארץ ‪*,‬תפארת גדלה ועטרת ישועה׳ יום מנוחה‬ ‫וקדשה' לעמך נתת‪'- .‬אברהם 'יגל ׳ י לצחק ירנן ׳'?עקב‬ ‫פנינים‬. ‫עת רצון‬. ‫נאד ד׳שי״תער ווייס ראך עתידות ער איז צ‪1‬פה ומביט עד‬ ‫סיף כל הדורות ‪,‬ער ווייס וום איז באמת גוט פר רעם מענ׳טן‪.‬‬. ‫יקרים‬. ‫דם בעטען מיר ענני באמת ישעך ענטפער מיר מ׳ט דיין‬ ‫אמת׳ע הילף‪,‬וום דו ווייסט אז פר מיר איז דם איין הילף‪:‬‬. ‫תפלת ישראל‬. ‫(אברהם יגל יצחק ירנן וכו׳)‪ .‬למשל א שדכן הט‬ ‫•פארגעשטעלט א שידוך איין יונגען' מענשען מיט איין‬ ‫געריהמיט פרייליין! איין גרוסע מושלמת‪ /‬דר צו• איז זי‬ ‫געווען איין גרויסע יפתי תאר‪ .‬נאר דעו־ יונגר מענש‬ ‫הט זיך ניט געקענט בעשליסן צו ך עם שידוך ‪ .‬זאגט‬. ‫דר שדכן ווען איהר וואלט וויסן איהרע גרויסע מעלות‬ ‫וואלט איחר מעהר ניטיגעצןוייפעלט אוג געשלאסען‬ ‫ד־עם שידוך " זאגט דר יו‪-‬נגער מענ׳ש דם •האב איך שון‬ ‫אייניגע מאל פון אייך געהערט ׳ ענטפערט איהם דער‬ ‫שדכן‪/‬אמת איהר״קענט סטאלצירען מיט אייעד יתום‬. ‫פירוש ע״ט‬ ‫אתה אחי דו ביקט איינציג אוג דיין נאקן איז איינציג אוג ווער איז גלייף אזוי ווי דיין‬ ‫פאלק ‪.‬ישראל איין איינציג פאלק אויף דר ערד תפארת אצירונג פון אבפערקייט אונ אקרון פון‬ ‫חילף אטאג פון רוהינג אוב הייליקקייט האקט דו צו' דיין פאלק געגעבן אברהם על אברהם איז‬ ‫לוסי׳זיג אוג ?עחק מחוט דנגען ?עקב מיט זיינע קינדר רוהען'אין איחס אליעבליכע אוג‬ ‫אבאוויליגע‬ ‫‪9‬‬ ‫‪1‬‬.

(14) ‫תפלת מנחה לשבת‬ ‫‪!0‬‬ ‫ובניו ינוחו בו‪ ,‬מנוחת אהבה ונדבה׳ מנוחת אמת‬ ‫<אמונה'‪ ,‬מנוחת שלום ושלוה והשקט ובטח‪ ,‬מנוחה‬ ‫שלמה שאתה רוצה בה‪ .‬יכירו בניך וידעו‪ ,‬כי מאתך‬ ‫היא מנוחתם׳ ועל מנוחתם' יקדישו את שמך‪:‬‬ ‫? אלהינו ואלהי אבותינו‪ ,‬רצה במנוחתנו‪. ,‬קד־שנו במצותיך ׳ ותן‬ ‫חלקנו בתורתך׳ שיןענו מטובך׳ ושמחנו בישועתך‪ ,‬וטהר לבנו‬ ‫ל^בדך באמת׳ והנחילנו ץ אלהינו׳ באהבה וברצון שבת קז־שך‪,‬‬ ‫וינוחו בם ישראל'‪ ,‬מקדשי׳שמך‪ .‬ברוך'אתה‪/‬י מקרש השבת‪:‬‬ ‫רצה ך אלודנו׳ בעטך ןשראל ובתפלתם‪ ,‬והישביאת העבודה לדביר‬ ‫ביתך‪' ',‬ואשי י ישראל ‪',‬ותפלתם' באהבה תקבל ברצון'‪',‬ותהיי לרצון תמיד‪,‬‬ ‫?גבורת ישראלי עמך‪:‬‬ ‫ראש חודש אוג חול המועד זאגט מען דאם‪:‬‬. ‫אלוהינו ‪.‬ואלוהי אבותינו‪. ,‬יעלה רבא ו_יגיע ויראה וירץה הישמע ולפקד ךזכר זקרוננו ופקדויגו‪,‬‬ ‫מקררן אבותינו‪ ,‬ן;ברון משיה בן־דוד עבדך ‪',‬ןזכרון ?תשלום יעיר זקךשך‪' ,‬וזקרון בל־עמך‬ ‫כית ?שלאל לפניך לפליטה 'לטובה‪ ,‬לחן 'ולחסד ולרחמים‪ ,‬לסיים ולשלום‪ ,‬כיום‬. ‫לראש חודש ראש החדש | לחוה״ט פסח חג המצות | לחוה״ט סוכות חג הסכות‬ ‫הזה‪ :‬זכרנו יי אלוהינו‪ ,‬בו לטובה‪ .‬ופקדנו בו לכרכה‪ .‬והושיענו בו לרעים‪ .‬ובךבר ישועה‬ ‫ורחמים חום'וחננוי ןרחם עלינו והושיענו‪ ,‬כי אליך ‪.‬עינינו‪ ,‬כי אל מלך‪ ,‬חנון ורחום אתה‪:‬‬. ‫ותחזינה‪.‬עינינו‪ ,‬בשובףלציון ברחמים‪ .‬ברוףאתהן;‪ ,‬המחזיר לפינתו לציון‪:‬‬ ‫ורעיו רעד חזו זאגט "מודים" זאגט ההל ‪,,‬מודים דרבנן"‪.‬‬ ‫מותם אנחנו לך ׳ שאתה הוא י; אלוהינו‪ ,‬ואלוהי מותם אנחנולך‪ ,‬שאתה הוא ‪.‬ייאלהינו‪ ,‬ואלמי‬ ‫אבותינו‪ ,‬אלמי כל בשר‪ ,‬יוצרנו‪ ,‬יוצר‬ ‫אבותינו לעולם ועד‪ ,‬צור ח?ינו מגן ‪.‬ישענו‪ ,‬אתה‬. ‫הוא לדור ודור‪ .‬נודה לך‪ ,‬ונספר‪ .‬תהילתך‪ ,‬על‬. ‫<י בראשית‪ ,‬ברכות והודאות לשמך הגדול והקדוש‪.,‬‬ ‫;> על שהחךתנו וקימתנו‪ ,‬כן תחינו ותקימנו‪,‬ותאסוף‬ ‫‪ $‬גליותינו לחצרות' קךש ך‪ ,‬לשמור חקיך ולעשות‬ ‫ורצונך ולעבדך י בלבב שלם‪' ,‬על שאנחנז‬. ‫והי״ינו המסורים בידך‪ ,‬ועל נשמוקינו הפקודות‬ ‫לך‪ ,‬ועל נסיך שבכל־יום עמנו‪ ,‬ועל נפלאותיך‬ ‫וטוברררך‪ ,‬שבכל־עת ערב ‪.‬ובוקר וצהתם‪ .‬הטוב‪ < ,‬מודים לך ‪ .‬ברוך אל ההודאות ‪:‬‬ ‫כי לא־כלו רחמיך‪ ,‬והקרחם כי לא־תמו חסדיך מעולם קרנו־ לך ג‬ ‫תפלת 'ישראל י‬ ‫אבר אז איהר וואדט וויסן ווי דם פרייריין איז געפעדן‬ ‫אייערע עלטעך! וואלט איחר זיף גאר ניט מיישב געווע!‬ ‫דען ווען זי איז נאף געוועזען איין קליין' קינד זענען‬ ‫צו‪-‬זאמן געקומן איחר ע עלטערן מים איחר אויף איין‬ ‫חתונה האט זיא ש;״ין דאמאלס פערשיינט ךי גאנצע‬ ‫שמחה אוב אייערע עלטערן‪ .‬דזאבן איחר געריהמט או‪-‬נ‬ ‫געלויבט אוג האבן זיף נעוואונשן אז זייער איין קינד‬. ‫אדר איין אייניקל זאל חתונה האבן מיט איהר‪ .‬איהר‬ ‫דאךפט גאר מעהר ניט צרוייפלן אוג שליסן רעם שידוך‬ ‫או‪-‬נ דאנקעןיגאט אז אז‪ 1‬איין ■בעריהמטע■ טאכטראיז‬ ‫אדיין אין אייער גורי או־נ איהר דארפט ראם 'גאנצע‬ ‫לעבן אוועק געבן פר א הר‪ .‬דר נמשל איז השי״תיהט‬ ‫אונז געגעבן רעם הייליגן טאג שבת פר איין גייסטיגע‬ ‫מתנה ‪ ,‬ישבת ווערט גערופן איין שענע כלה זי פער ‬. ‫פירוש ע״ט‬ ‫‪,‬‬ ‫׳;•‬ ‫אבאווילי;ע תהו?ג אתארהאפטי^ע רדהונג אשטילעיאונ אזיכערע תהונג אגאנצע קנוחה‬ ‫רום דו האקט אן איהר לעוואלט די ישראל זאלן תך‪,‬ען זאלן דיינע קי‪:‬נךר דרקענן אוב וויסען‬ ‫דאם זייער' רוהוגג איז פון דיר או׳נ ביי זייער רוהונג ך־תליגעז זייא דיין נא^ען‪:‬‬ ‫?יל‬ ‫‪16‬‬ ‫‪1‬‬. ‫שאתת‬.

(15) ‫ו ‪./1‬‬. ‫•תפלת מנחה לשבת‬ ‫‪ ,‬חנוכה ווירד‪ .‬דיעזעם געזאגט ‪.‬‬. ‫ועל הגפים‪ ,‬ועל הפרכןן‪ ,‬ועל הגבורות‪ ,‬ועל התנועות ועל המלחמות‪/‬‬ ‫►‪8‬‬ ‫י*‬ ‫י‬ ‫י‬ ‫שעשיית לאבותינו'‪ ,‬ממים*ההם‪ ,‬ב^ן הזהו'‬ ‫בימי מתרדף‪ ,‬בן יוחנן; כהן גדול‪ ,‬חשמונאי ובלו‪ /‬כשעקרה מלכות יון הרשעה>‬ ‫על עקף ישראלי‪ ,‬להשכיחם תורתף‪,‬ולהעבירם'מסקי ן־צונף•‪: ,‬ואתה ב_רחמיף הרבים‪ ,‬עמדת‬ ‫להם בעת צרתם‪' ,‬רבת ארדליבם‪ ,‬דנתי את־דינם‪ ,‬נ_ל!מת את־נקמתם‪ ,‬מסרת גבוהים !‪-‬יד‬ ‫חלשים‪ ,‬ורבים מדקעטים׳ וקמאיםב‪.‬יר מהורים‪ ,‬ורשעים ב‪:‬ד צדיקים‪ ,‬חדים ב‪:‬ד עומקי‬ ‫הורתף‪ ,‬ולף עש׳ית שם גדול וקדוש בעולקיף‪ .‬ולעמף ‪.‬ישראל‪ ,‬עשית תשועה נדולה‪ ,‬ופרקץ‬ ‫כהיום הזה‪ ,‬ואחר רן באו ב‪.‬ניף ‪ 7‬לדביר ביתף‪ /‬ופנוי את״הייכלף‪ ,‬וטהרו אתי־מקרשף‪ ,‬והךלןקר‬. ‫גרות בחצרותקךשף‪',‬וקבעו ‪#‬מונת למי הנכה אלו להודות ולחלל לשקף 'הגדול ;'‬. ‫ועל כלם ;תברך התרומם שמך מלכנו תמיד לעולם ועד ‪:‬‬ ‫ניש״ת‬. ‫ו?תונ למים טובים ?ל ?‪.‬ני ?ריר״ף‪:‬‬. ‫וכל ההי‪.‬ים יוחך פלה‪ ,‬ויהללו את‪-‬שמך באמת׳ האל הטועתנ •‬ ‫!עזרתנו פלה‪ :‬ברוך אהה ‪.‬י? הטוב שקךיולך נאה להודות‪:‬‬. ‫שלום רב על־ןשראל עמך‪ ,‬תשים לעולם‪ ,‬כי אתה הוא מלך אדון‬ ‫לכל השלום‪/,‬וטוב בעירך‪ ,‬לברך את־עמך ישראל׳ בכל־עת ובכל־שעה‬ ‫בשלומך‪ :‬־ספי ברוך אתה ‪.‬יי‪',‬הכזברך את'־עמוך?ךאל בשלום‪:‬‬ ‫בש״ת בספר ח?ים‪ ,‬ברכה ושלום‪ ,‬ופךנסה טובה‪ ,‬נזכר ‪:‬וגכתכ לפניף‪ ,‬אנחנו וכל עקף‬. ‫‪5‬ית לשראל לחיים טובים ולשלום‪ :‬ברוף אתה ־;י עשה חשלום‪:‬‬. ‫אלוהיי‪ ,‬נצור לשוני מרע‪ ,‬ושפתי מדבר מרמה׳‪ ,‬ולמקללי נפישיתרום‪,‬‬ ‫ןנפשי"כזעפר'לכל תהיה‪ .‬פתח לבי ?תורתך‪ ',‬ובמצותיך'תרדוף נפשי ‪,‬‬ ‫וכל החושבים ‪,‬עלי רעה ‪,‬מהרה הפרי עצתם ‪ ,‬וקלקל י'מחשבתם‪ :‬יעשה‪.‬‬ ‫למען שמיך‪ ,‬עשה למען ‪,‬ימינך‪ ,‬עשה למען קולטתך‪ .‬עשה למען תורתך‪,‬‬ ‫למען ‪.‬יחלצון'‪.‬ידידיך‪',‬הושיעה ‪.‬ימינך !‪.‬ענני‪ :‬יהיוילרצון אמרייפי‪ ,‬והגיון‬ ‫לבי לפניך‪. ,‬יי צורי וגואלי ל עעה שלום ??דומיו‪ ,‬הוא ‪.‬יע׳טה עלום ‪!/‬לער‬ ‫* "י ׳‪1‬‬ ‫• • ‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ועל־כיל־ישראל ואמרו אמן‪:‬‬ ‫‪7‬ןהי רצון מלפנןף‪;:‬י אלוהינו < ואלוהי אבותינו‪ ,‬שענה בית המקדש‪ .‬במהרה ממינו‪1 ,‬‬ ‫ותן חלקנו כתורתך ‪ ,‬יושם נ‪.‬עבדף בקראה‪.‬י בימי עולם ובשנים‪.‬קךמוניות‪ :‬וערבה לי\מ'נסת ‪,‬‬ ‫\ ־' י־ י־‬ ‫יהודה וירוישלום‪/‬כימי עולם וקשנים קךמוניות ‪:‬‬ ‫תפלת ישראל‬ ‫שיינט אלע מצות ‪ ,‬אזר ווי די חכמים זאגען (שקולה אבינו• מיט זיינע קי‪5‬ךר האבן דעם טאג גערוהט איינע‬ ‫שבת כנגד בל המצות)‪ .‬די מצוה פון שקה וועגטאך־בר וואהרע פערגניגטע רוהע את האבן שית געהאלטען‬ ‫אלע מצות נאר בעוה״ר ניט אלע מעני&ן ווילן זיף מיט גייסטיג אוב הייליג אוב זיי האבן פעךבראכט רעם ישבת‬ ‫איהר מתקתן זיין זיי האבן גאו־ אנדרע ךרכים זייווייסן נאד אין שירות ותשבחות צו• מאכן איין נחת רוח רעם‬ ‫ניט איהר‪,‬קאםטבארקיוט‪-,‬זאגן די כעלי כנסת הגדוילה א‪1‬יבעךשטן‪ ,‬דער שבת איז איין גליק פר רעם גוף אוב‬ ‫איהר יודיישעקיינדר זרע קדושים דערמאנט זיף גוי ווייט זעלע פון כל איש ישראל ובזכות שבת ווערן מיר ניצולי'‬ ‫האבן אונזערע'הייליגע עלטערן תיועלט בעריה מטע פין שרפות את פון אלע צרות אונימיר וועלן זוכה זיין‬ ‫‪4‬ךי‪.‬קים זיף מיט דעם שבת נעשפיגעלט‪ ,‬אברהם אבינו צו דר גאולת ישראל ווי די חכמים זאגן (אלמלי שמרו‬ ‫קט זיף מיט דעם ישבת געפרייט ווי מיט איין דימענט‪ ,‬ושךאל שהי שבתות מיד היו נגאלים) ווען אלע יודען‬ ‫יצחק אבינו הט זיף מיט דעם שבת גערימט את געט־ וואלטן געהיטען נאר צוויי שבתים ווי געהעריג אי ז‬ ‫לי?ע ליעדער פון זיין 'בכ‪1‬ד וועגן געזונגען או‪-‬נ ‪.‬יעקב וואלטעך זיי באלד ערלייזט ווערען‪:‬‬. ‫‪1‬‬. ‫‪11‬‬. ‫צד התר‬.

(16) ‫‪12‬‬. ‫תפלת מנחה לשבת‬. ‫סאלט איין שבת אייך איינע זאלכע צייט ווא אן וואכענטאגען ‪,‬קיין תחגור געזאגט ווירד‪ ,‬זא ווירד‬ ‫קיין ״צדקתך צדק״ גיזאגט ‪ ,‬אויך ווידער בייא אייגעש התן נאד ביי א אבל ר״ל זאגט טען יא ‪.‬‬. ‫ג צדקתך צדק לעולם‪ ,‬ותורתך אמת‪ :‬כ וצדקתך אלהים עד‬ ‫מרום׳ איטר עשית גדולות‪',‬אלהים מייכמוך‪ :‬א צדקתך בהררי*‬ ‫‪.‬אל‪ .‬משפטיך תהום רבה‪ ,‬אדם ולחמה'תלמלע י\‪ :‬יק'" י‬ ‫עלעו לעבה לאדון הכל‪ ,‬לתת גדלה ליוצר בראשית‪ ,‬שלא עשנו כגדי‬ ‫הארצות ^ולא שמנו כמשפחות האדמוה' שלא שם חלקנו כחם‪ .‬וגורלנו ככל‬ ‫המונם‪ .‬ואנחנו כורעים ומ׳שתחוים ומודים‪ '.‬לפני'מלך מלכי'המלכים' הקדוש‬ ‫ברוך הוא‪'1,‬שהוא נוטה שבדם ויוסד ארץ'‪ ,‬ומושב ‪.‬יקרו בשמרם ממעל‪.‬‬ ‫ושכינת עזו בגבר‪,‬י מרומים‪ ",‬הואי אלהינויאין עוד־‪ .‬אמת מלכנו אפם זולתו‪,‬‬ ‫ככתוב בתורתו'‪ ,‬וידעת היום והשבת אל לבבך‪'/‬כי יי הוא"האלהים‪,‬‬ ‫בשמרם! ממעל ועל־הארץ מתחת‪ ,‬אין עוד‪':‬י י‬ ‫על־כן נקוה לך ץ אלהינו‪ .‬לראות מהרה בתפארת ע־ך‪ .‬להעכיר‬ ‫גלולים מן הארץ‪' .‬והאלילים'כרותי ןכרתון‪'.‬להקן עולם במלכות שרי‪,‬‬ ‫ץכל־־בני בש'ר'יקךאו'בשמך‪ .‬להפנות' אליך כל־ו־שעי ארץ‪ .‬יכירו וידעו‬ ‫כיל־יושבייתבל^כי לך תביע כיל־ברך תשבע כל־־לשון‪':‬לפניך ין אליהינג‬ ‫ןכרעו‪ :‬ויפולו"ולכבוד'שמך'ןקר;תנת' רקבלו כלם את 'עול מלכותך ‪'',‬ותמלוך‬ ‫עליהם מהרה לעולם ועד‪ .‬כי המלכות שלך ך־ר'א ‪,‬ולעולמי עד תמלוך בכבוד‪.‬‬ ‫ככתוב בתורתך‪ ,‬ץ שילך לעלם ועד‪ :‬ונאמר‪ .‬והיה לי למלך על־כל־הארץ‪,‬‬ ‫ביום הד‪,‬וא'יה;ה'יי 'אהד' ושמו'יאחד'‪?":‬־'‬ ‫'!?וזוריתף ר‪.‬תונ לאכור‪ ,‬שיסע ‪.‬יץזראל יי אלהיני יי אחד‪:‬‬ ‫‪::‬ל הירא מפחד פך&ם‪,‬ומשאת ן־שעים כי הבא‪ :‬עצו עצה ורזפר‪ ,‬ד;רו ךבר ול^ זיקום‪ ,‬כי‬ ‫עיונו אל ‪.:‬ועד זקנה אניהוא‪ ,‬ועד שיבהאר אסבול‪. ,‬אניעיץוזי‪.,‬ו‪.‬אני אשא‪.‬ואני אסבול_ו‪.‬אמלט‪:‬‬ ‫אהל יעקב‬ ‫‪.‬‬ ‫י‬. ‫!‬. ‫‪1‬‬. ‫צדקתך בהריי אל ‪ ,‬מימפטיך תהים רבה‪ ,‬דר מךרש הימם יתברך מיט _זיץ נרוים חכמה הם ער געגע; דעש פער־‬ ‫ואגט(צך‪.‬קתך כהררי אל) ווי ךי בעת פעך׳טטעלן דעם פלאנצט אין מעניטן ד־עם •מכי‪ ,‬ורם ער לאיט דעם מענשן‬ ‫מהים זגרונד) פון ים ער זאל ניט פערפלייצען די ורעלט‪ .‬ניט או־ספיהך; זיינע תאוות‪ ,‬אונ דורך תורה ומצות ווערם‬ ‫אזו פערימטעלן ‪.‬די מצות פון דר תורה די פורעניות זאל נים אבגעלאיטען דר ‪;,‬צר הרע‪. ,‬דם זאגט דר פסוק (צדקתך) דיי!‬ ‫קוטן אוף דר רועים י‪ ,‬די כונה איו אזי‪ ,‬יעדר מענים האט גע'ךעכטי‪.‬קיימ דם איו ךי תורה ומצות האב! אץ ייך איין‬ ‫אין זיך איין ‪.‬יצר הרע רום ער ברענגט איהם צו אלע תאוות געטייכען ‪.‬קראפט וויא דיא הויכע את שמארקע בעת!‬ ‫צו אלע ימענךליכע ואכן ער פי יצט אין איהם ווי דר תהום (מיטפטיך ודיין' מימפט דאם איזדיא פורעניות רואם קוטען‬ ‫‪.‬פו; יט‪ ,‬אוני יקאן איהם פעו־פעיצען טיט דינע נידעך‪ -‬פון ךי ‪.‬עבירות איו תהום רבה זענען סיעף ווי דר גרתד‬ ‫טרעכטיגע געדאנקן אוג הם בבה אונגליקליך מאכן דעם פון ;ם ‪ ,‬נאד די תורה' ומצות לאזען ניט אז דיא פורעניות‬ ‫טעניטן ער זאל אי; טיטן יו‪ :‬ענד אוועק פון דר רועים‪ ,‬נאד זאל קוטען אויף דער וועלם‪:‬‬. ‫פירוש ע״ט‬ ‫צדקתף צדק דיין גערעכפזינקייט איז נרעכט בי יז אייביג ארג דיין הורה איז ?‪$‬ת וצךקתף‬ ‫יאונ דיין ;עךכטיקייט נאט גרייכט בי• אן היטל ווים דו האסט ;רויסע זאכן געטהון נאט ווער‬ ‫■איז דיר גלייף דיינע גערכט‪/‬גקייט זענן גלייף >\ךי שטאךקע בעךג דיינע משבטים זע;ץ טיעף‬ ‫!ויאסיפר^;רוך ח ;אטהעל‪5‬סטךיסעןטשןאונ די בהטותדען דו^טמש;יח אוף אלעס‪:‬‬. ‫—‬.

(17) ‫אטיי‬. ‫מנחה לשבת‬. ‫נועם‬. ‫ז‬. ‫‪,13‬‬. ‫פאן שבת בראשית ביז שבת הגדול ווירד ■זלע שבת צו מנחה ברכי נפשי געזאגט‪.‬‬ ‫דער טעם פאר וזום מען זאגט ברכי נפשי מיט די געהן אין א אומזץסטן הישר אוף זיין ו_וייב מכל שכן דא‬ ‫?יפצען שיר המעוות אום ווינטר ישבת צוימנחה״ווייל אז דר תהום וויל פארפלייצן די וועלט וועט דאך דר‬ ‫דר זכות פון ישבית ברענגט ?רקה אויף א גאנצע וואך שם מאכן שלום צו די גאנצע וועלט איז בודאי מותר‬ ‫אוג בעת מנחה ענדיגט זיךישויןקאלדךר שבתיוועלכעם תט דור המלך אנ‪:‬גע'שליעבען אויף א שעלבעלע דעם‬ ‫יערער יוד גייט צוריק צו זיין אלבייט א‪!.‬נ זובט זיין הייליגן שם אוג דיס געווארפן אין תהום הט דר תהום‬ ‫פלנסה אזוי ווי עם 'שטייט אין בלבי גפשי (הכפירים אבגעשפריןגן‪ .‬אוב הט זיך פר שטעקט טיעף' אין די‬ ‫שואגים לטרף ולבקש מאל אכלם יצא אדם 'לפעלו ערד זעקצען טויזענד איילן וועלכע ווערן גערופן אוף‬ ‫ןל‪:‬עב־וךתו ־עךי ערב)‪ .‬אוג ווינטער ר־ופט זיך אהן' ימות גמרא לישון גרמידי‪ ,‬ווי דוד המלך חט געזעהן דם דר ן‬ ‫הגשמים די טעג פוןרעגען וועלכעסיאין ארץ ‪.‬ישראל ^ה־ום חט צו טיעף זיך פאלישטעקט וועלכעם אויבן די ‪1‬‬ ‫נואקסט דאו־ט די תבואה אום ווינטר באם אזי עם געהט ערד וועט אין זיך ניט האבן ‪.‬קייןיפאכטקייט אוג אפילו‬ ‫א רעגען בשורה ניט צו ווינציג אונ 'ניט דולילה מיט ‪:‬אך א רעגען וועט אל די תבואה ניטקענען ויאקסען י‬ ‫א פעךפלייצו‪5‬ג‪,‬מיר געפינן אין די גמרא סוכה (דף נ״ג) תם ערגעזאגט די פיפצען ישיר המעלות אוג מיט ןיעדען‬ ‫?עת ווען דוד המלך הט געגראבן‪ ,‬ד*י שיתין (דם איז טיר המעלות האט ער געהעקערט דעם תהום מיט‪,-‬‬ ‫אזו א חלל אונטער רעם מזבח וואם דארט הט אריין טויזענד איילן איז אויסגעקומן דם דר תהום הט זיך ;‬ ‫געלינען דר ניסוך הנין מיטידעם ניסוך המים) הט ער ‪:‬עהעכערט מיט פיפצען טויזענד איילן אוג דר תהוט‬ ‫אהן גערירט אין דעם תהום‪ .‬איז דעו־ תהוסיארויף היז מיין ניט ווייט פון אויבן דייערד ווי טוזענד גרמידי ן‬ ‫געקומן אונ הט אמעהויבן צו פארפלייצען לי וועלט‪ ,‬־ם די ערד איז דולך ד״עם שטענדיג פייכט׳יאוניאיבר‬ ‫הט זיך דוד המלך געפרעגט איין עצה ביי די חכמים ־עם רופט מען זיי שיר המעלות דם איז אשם פון תד‬ ‫אויב ער מעג אנשרייבןאוף א שעלבעלע רעם ישם אוב ־מלך צו הקב״ה וועלכר מיט דעם זכות פון דעם שיר י‬ ‫גוארפען אין תהום הט איהם ‪.‬קייניר' ניט גיעוואוסט צו תט ער רעם תהום געהעכעלט מיט אישטאפל פון טוזענד‬ ‫יננטפערן הט דוד המלך געישאלטן ד־עם רום ווייס צו <יילען דאדולך זאגט מען' שבת צוא מנחה אום ווינטר‬ ‫‪$‬נטפעךן או‪-‬נ וויל ניט ע?טפערן'זאל ווער־ן דר שטיקט עעג ברכי נפשי ויום דאלט ווערט אוך דעלמאנט ברמז‬ ‫הט זיך ‪.‬ערשט אחיתופל אן גערופן דם מען מעג אזו ־י געישיקטע (תהום בלבוש כפיתו מן גערתך ינוסון) אוב‬ ‫פהון ער הטי געלערינט א ‪.‬קל וחומר פון סוטה דם צו *וך‪.‬די פיפצעןשיר הבועלות דם בזכות בלכת שבת אוב‬ ‫ליעב צו מאכן שלום צווישן מאן אוג ווייב הט די תורה נזכות די הייליגע שילים פון דוד המלך זאלן מיר אום‬ ‫ןרלויבם אקצומעקען ידעם הייליגן שם וום איז גישריבן יוץטר געבענטשט וועלן נעדע וואך' מיט ?רכה אין די‬ ‫^קדז^ת ובטהרה אין וואסר דם דר מאן זאל ניט ארום ךבואות אונ פתסה בי^פע בכבוד במנוחה ובנזזת אמן‪:‬‬. ‫‪.‬ברכי נפ^י את ין‪ .‬ץ אלהי גדלת מאד > הוד‬ ‫והדר לבשת‪ :‬עטה אור כשל^ה׳ נוטה שמים כיריעה‪:‬‬ ‫משלי יהודא‬. ‫משלי יעקב‬. ‫(ברכי נפשי את ה׳ וגו׳ גדלת מאוד)‪ .‬עם איז זקשה‬ ‫(?רכי נפישי וגו׳ גדלת מאוד)‪ .‬דר אל׳טיך הקדייש‬ ‫ןר רום 'ביי דעם גדלות ה׳ פון דיא וועלט דערטאנט דוד זאגט דם איבר דעם דערמאנט דוד המלך אין אנהייב‬ ‫המלך דם זיין נפש זאל לויבען הקב״ה ניט ער אליין * דם ‪.‬קפיטל ‪1‬יין נפיש זאל לויבן דעם אייבעלשט; ווייל‬ ‫גאר טיר וועלען די זאך פארשטעהן ע‪6‬״י משל‪ ,‬אין אין ךיעזעס קפיטל ערצעתלט ער אלם די'גבורות ת*‬ ‫אמערי״קא געפינט זיך א גרויסער חכם א קינסטלער‬ ‫ז‪1‬‬ ‫י‬ ‫י ׳‬ ‫י‬ ‫רועלכער איז בעוואוסט אויף דער וועלט טען רופט' איהם;עדיםאן> דעו• עדיסאן חט ערקלעלט פיעל חכמות מי‪8‬‬ ‫קיגסטען אוג ךיא )קראפט פון עלעקטלי * ער הם אויךך ערקלערם די חכמה פון ‪",‬פאנאגראף" דאם י אין אזא‬. ‫פנינים יקרים‬. ‫(?רכי נפישי את ה׳ז‪ .‬דור המלך עליו השלום ווען‬ ‫?ר הט זיך שטאלק בעגייםטערט אין עבודת השי״ת‬ ‫הם ער אויסגעגאסן זיינע הייליגע געלאנקן אין יעם‬ ‫?רבי נפ'ש< אונזרע ‪.‬קדמונים דער חובת הלקכות״אוג‬. ‫‪#‬־‪1‬‬. ‫דר רמב״ם ז״ל זאגן ווען דער מענש וויל קו‪-‬מן צו די י‬ ‫אמת׳ע מדריגה פון' ילאת ש'מי‪.‬ם זאל ער ;או־ נ‪5‬פ‬ ‫?עטראכטןידי וואו?ךךליכע בעשאפונג פון‪/‬דר וועלט* ‪,‬‬ ‫די 'עךד‪ /‬דר הימל'‪' ,‬ךי זון \די לבנה אוג 'אלע אוב*;‬. ‫ית‬ ‫פירוש ע״ט‬ ‫בו־כי נפשי נאט מיין ;אט דו ‪5‬יםט זייער געאכפערט דו האסט זיף אננעקלייט מיט‬ ‫‪#‬יינ׳קייט‪ .‬עוטה נאט קליידעט אן די וועלט מיט לינמעקייט אזו‪/‬וי אמענטשיקלייד זיף אן‬ ‫מיט אקלייד ער הט ‪.‬געניינט די הימל אוב הט זיי פרש״יייט ארום דר עךד;אזו ווי אפרהאנג‪.‬‬ ‫המקרה‬ ‫‪13‬‬ ‫‪1‬‬.

(18) ‫מנחה לשבת‬ ‫‪ !4‬י‬ ‫המקרה במים עליותיו‪ .‬השם עבים רכובה המהלך‬ ‫על כנפי רוח‪ :‬יעשה מלאכיו רוחות'׳ משרתיו אש‬ ‫להט‪ ':‬שד ארץ על מכוניה ‪ ,‬בל תמוט י עולם ועד‪:‬‬ ‫תהום כלבוש'כפיתו‪ ,‬על הרים לעמדו מים‪ :‬מן נערתך‬ ‫ינופון‪ ,‬מן קול רעמך ‪.‬יהפזון‪. :‬יעלו' הרים ירדו בקעות‪,‬‬ ‫אל מקום זה שדר* להם‪ :‬נבול שמת 'בל יעברון‪,‬‬ ‫בל ישכון לכפות'הארץ‪ :‬המשלח מעינים בנחלים‪,‬‬ ‫•‬. ‫• *‬. ‫•‬. ‫משלי יעקב‬. ‫‪1‬‬. ‫•‬. ‫•‬. ‫‪,‬‬. ‫משלי יהודא'‬. ‫•‬. ‫•‬. ‫•וום דר אייבערישטר טתוט אוף די וועלט וואלט איך אינשטרומענט רועלכם זקאן נאף רעדע• נאך זינגען אלעש‬ ‫?זיינן צו זאגןידם דר שבה פאשט גאר ניט פר הקב״ה ורש איעד רעדט אדיין אין דעם אינשטדומענט טיט דעש‬ ‫וום הט בעישאפןפיעל 'טייזענד וועלטן מלאכים שרפים זעלבע; קול ווי דער רעדער זעלבשט'‪ ,‬דייפארנעמםשע‬ ‫והיות הקודש פון בל׳ים רוחניות *גייסטליכקייטויבפרט גרוסע לייט פון אמעךי‪.‬קא האב; איי; מאל געטאכט א באל‬ ‫הקב״ה אליי; איז יגאו־ ניט משיג צו זיין "קיין 'שום א גרויסען לכבוד עד סאן רועלכעם זיי האבן גע‪/‬יאלט אוף‬ ‫?זהשבה‪.‬קיין שום ךמיץפארשטעלונג חלילה טאר מען ךי'סעודתי ארם רעכענען זיין עהרע‪/‬יין חשיבות זיץ‬ ‫גדלות מיט זיינע חכמות וום ער הט אלם ערקלערט אוף‬ ‫ך* ורעלט‪ .‬זיי האבען זי־ מ?שב געווען זיין כבוד צו פארגלעשערען טיט־ דעם וואס זייא ויעלען צו ידעי'סעודה‬ ‫בענוצען עדיסאנם הכמות ז א האבן געקריינט‪/‬עש !אל טיט פ^שח־עגע עלעקט־יש‪ :‬בעלייכטוג; די פארשידענע‬. ‫פנינים ימרים‬ ‫צעהליגע מיליארךען שטערען וועלכע בעלייכטן דיא‬ ‫גאנצעיוועלט וואס זיא אליין דאם הייפט דיא ‪,‬ערד‬ ‫איז' 'אייגע פון די ‪:‬קלענםטע ‪.‬קאמעטין ('שטעךן>‪ .‬די יזון‬ ‫אין ניט אזו ווייט פון אונז ווי אלע אנייערע שטערען‬ ‫דאהער קומט זיא אונז פאר גרעסר זי י איז נאיר ווייט‬ ‫איין' אונ ציואנציג מיליאן מייל פון אונז או‪-‬נ עם איז‬ ‫דא אין הימל אונצעהליגע מיליארדען 'שטערן וועלכע‬. ‫זענען ווייט פון דעו־ זון אוג גרעסער פאר איהר מיליי‬ ‫מיליארדען מאל אזא צאד‪ 5‬וום אמענטש "קען ךאם‬ ‫גאו־ ניט א־וםשפרעכן‪-.‬עם פאלט איין'שרעק איוףי דעם‬ ‫מענשן־ורעןיער בעטראבט דיא גבורות הבורא ית״ש‬ ‫ווסיער הט דם אלעס בעשאפן ימים גרום הקמה אוג‬ ‫ארדגונג‪ .‬אז דר מעניש זאל אפילו לעבן טויזענדער‬ ‫יאהךן‪/‬קען ער ניט קוטן צו דעם תכלית הבריאה אוב‬. ‫פירוש ע״ט‬ ‫‪5‬מקרה די באלקינם פון זיין אוינער׳שטע הט ער גימאכט פון וואקר די וואלקן הט ער גימאקט‬ ‫‪$‬ר זיין רייטיוואנן צו נייגען זיייוואו הין ער וויל‪ ,‬ער פיהרט די וואלקן גיף מיט רעם ווינט‬ ‫; אזוווי מען פליהט מיט פלי^על‪.‬עושה די ווינטן האטגאט ‪.‬גימאקט‪.‬פארזיינעשלוקים זי?נע‬ ‫כעדיענר זענן ווי פלאם פייער‪ ,‬יסד ער הט גענרונךפעקטינט ךי ערד אוף איהר אנכרייטונג‬ ‫אז זי זאל ניט אוסגענלישט ווערן אוף אייביג‪ .‬תהום רעם וקהום הט נאט צו נעדעקט אז ער‬ ‫! זאל ניט פאו־פלייצן די וועלט אזו ווי מען דעקט עפעם צו מיט אמלבוש‪ ,‬אוף דיא בערג‬ ‫; 'שטעהען ךיא וואסער פון דעם _ים אוג גיסן זיף ניטאראפ‪ .‬מן פון דיין געשריי וואם דו האסט‬ ‫! ^עטהון אז די וואסערן זאלען ןיף איין זאיןלן אין איין ארט !ענן זייא אנטלאפן ‪-?.‬עויארן איב‬ ‫זענן געקומן צו רעם ארט‪'.‬פון דעסנעשריי פון דיין קול וואס איז אזו ווי אקול פון דונערן‬ ‫האבן ךי וואסערן נעאיילט צו קוטן אוף דעם ארט‪. .‬יעלו כשעת אז די וואקערן זענן גילאפען‬ ‫ן‪.‬ענן זיי פריהר אויפגעגאנגן אוף די בערג אוב דר נאף האבן זיי געניךערט אץ ך יא טאלען אוג‬ ‫ז‪.‬ענן ךארטן‪/‬יט אייר גיבליכען אזר ווי די טבע איז פון וואסר צו האלטן זיף אין די טאלען‬ ‫! ןאר זיי זענען גינאנגען צו ידעם ארט וואם דו האקט גענרונד ‪.‬פעםטי‪.‬גט צו זיי‪ ,‬גבול ‪.‬די זאקד‬ ‫קאקט דו נעמאכט פר א גבול צום י_ם אז ער זאל ניט איבר פארן דעם נבול אז ךי ו_ואםער פון‬‫; העם ■ים זאל זיף ניט אוטקערן צו באדעקן די ערד אזוי ‪.‬ווי עס איז‪ .‬גיווען איידר די ךעלט איז‬ ‫! בעשאפן ניווארן‪ .‬המשלח ער ”שיקט קוואלן עם זאל רענענן תאפר פון זיי אין די טייבן‪ ,‬דיא‬ ‫קוואלען‬ ‫—‬ ‫‪ 14‬׳‬ ‫' ‪1/‬‬.

(19) ‫ח‪15‬‬ ‫מנחה לשבתי •‬ ‫בין הרים יהלכון‪ :‬ושקו כל הית־ו שדי׳ ישברו פראים‬ ‫צמאם‪ :‬עליהם עוף השטים ישכון‪ ,‬מבין עפאים יתנו‬ ‫קול‪ :‬משקה הרים מעליותיו׳ מפרי מעשיך תשבע‬ ‫הארץ‪ :‬מצמיח חצירלבהמה׳ ועשב לעבדתהאדם׳‬ ‫להוציא להם מן הארץ ‪':‬ויין ישטה לבב אנוש להצהיל‬ ‫פנים משמן׳ ולחם לבב אנוש יסער‪ :‬ישבעו עצי ץ׳‬ ‫ארזי לבנון אשר נטע‪ :‬אשר שם צפרים יקננו׳‬ ‫הסירה ברושים ביתה‪ :‬הרים הגבהים ליעלים׳ סלעים‬ ‫משלי יהודא‬. ‫משלי יעקב‬. ‫׳‬. ‫ביט אוב מען קאן ביט זיף ^ארשמעלען פאסם נאד ביט‬ ‫צו זאגן דעם ‪;•/‬ח זייבעם אוף די וועלט וועלכעס זיא‬ ‫אי\ דאך מלא גשמיות (ל)ערפעךליך ארעד גראבליך)‬ ‫איז דם גאר״קיין נדלות פר הקדוש ברוך הוא זאגט דם‬ ‫דור המלך איך זאיל אזו ניט מייבן באר פארקערט דורך‬ ‫דעם ווייל דעם אייבעלשטענם גדלות איז אין ליטער‬. ‫מהייערע געבעטע מעביל הט זיך ;עדע זאך זעלבסם‬ ‫גע^טעלט י אין גרעסטען אררנתג־ •טיט די ־קראפט פון‬ ‫עלעקטריא‪ .‬די פיעל' בעייענטע האבן באר ניט ‪2‬עךאךנ?ט‬ ‫צו בעדינן דען ןעדעם מאבן יעדע פאטראווע אין זעלבסט‬ ‫םארבעקומן״פר״די געסט טיט דעם כח פו; די עלע־טדי‬ ‫אין' אלע פיער זייטען פין דיא סאליע איז גע־שטאנען‬ ‫פאנאגראפען ׳רום האבן געזתגען אוב געיטפיעלט ”וויאדי‬ ‫שע;םטע ■ארקעסטרא‪ .‬אי!"ךעךמיט יפי; דר זאל איזנעשטאנן א גרויסר פאבאגראף וועלכר האס מים א שיינעם‬ ‫מעלאדיע געזתבען את או פגערעכענט זנדיסאנם מעלות טיט ז״נע חכמות ‪ ,‬דם ;זעלבע זקאן מען זאגק באלף א־פי‬. ‫פנינים יקרי□‬ ‫דעךגיין די סודי סודות פון די בעשאפתג דעו־ וועלט אז איך זעה בור דייבע הימלען‪( .‬מעשה אצבעותיך)‬ ‫את אלעס וום אוף איהר את אין איהר געפי;ט זיך ‪ .‬וועלכעידו האסט אייגענהענדיג בעישאפן‪( .‬ירח‬ ‫די זון דיא לבנה אוב דיא שטערן זענען פאר זיך גאר־ וכוכבים אשר כוננתה) דעם מאנד אוב דיא שטערין‬ ‫בעזונדעו־ע וועלטן אוב מירזקאנן גאר ‪.‬קיין בעגריף ניט ■ וועלכע דו האסם אין זיי איינגעארדענט באר דם איז‬ ‫האבן' פון ךי עולמות עליונים‪ ,‬ו\ס זענן מיר געאכטעט אלץ די גרויסע חסדים פון הישי״ת צו א ובז אז ער העלט ‪.‬‬ ‫געגען ךי געטליכע ברואים‪ ,‬ווי אין פסוק שטעהט (מה אובזער ביטע‪ .‬אוך וועלען מיר בעקלערען די גרויסע ;‬ ‫אבויש כי תזכרנו) וום פר א בעטרעף הט דר מעניש אז וואונדר וום דר בורא ית״ש הט בעשאפן א־ויף דר ערד י‬ ‫דו זאלסט זיך אן איהם דערמאנען‪ .‬זכי אראה שמיך) די מיליארדן פערשידעבע ברואים ׳ אלע סארטן היות‬. ‫פירוש ע"ט‬ ‫קוואלען ‪.‬נעהן צווישען די בעלג‪_ .‬ישקי די טייקן מאקץ אנטרינקן אלע חיות פון רעם פעלו־ אוג‬ ‫די ווילדע חיות צו ברענן זץ‪.‬ער ךאך'שט מיט רעם וואסר‪ ,‬עליהם נעקן די וואסערן רוהען די‬ ‫עופות פון העם היטל י פון ץווישען די קלעטר פון די בויקור ;‪.‬עבן די עופות זייער קול מיט‬ ‫געז_אנג‪ .‬משקה׳ ער מאקט אנמןחינקן די בעךג'פוןךי וואלקן רום זענן פון אוינען נענן הימל ‪,‬‬ ‫פוץ די פירות פץ דיינע וואלקן דם איז דר רעגן וועךט די עךד געזט‪ .‬מצמיח מאקסט שקדאצץ‬ ‫ןראז פר בהמות ורענן אונ נרינם מאקסט דו ‪$‬פךא‪<:‬ן עם זאל זיין צו אךבייט פר ‪$‬ע^־שן אוף‬ ‫פארבן א'ונ ער מאקט אויקציחן קרויט פון דר ערד‪ .‬ויין אונ ער מאקט אוים שפראצן דעם וריין‬ ‫דום* ער מאקט פך־ייליף דם הארץ פון רעם מענשען רום טריגקט איחם ער מאקט עזןראצען‬ ‫דעם אייל אז ער זאל דערלייכטן דם פנים פוץ מענשען דדם עקט איהם ארג קרויט מאקט ער‬ ‫שקראצן אז עיס זאל אונטר לעך־נן דם הארץ פון דעם מע^שן‪. .‬ישבעו פץ‪.‬ךעם רענן ווערן יאט‬ ‫נאטם ביימר די ביימו־ פון דעם וואלד וום_ווא‪:‬קסט אויף די ‪.‬קיץ פירות ניט אונ״קיין מעמט‬ ‫פלאנצט ‪,‬זיי ניט נאר נאט אליין האט !‪.‬יי ג׳עפלאנץט ד־ערום הייסן זיי נאטם ביימר‪ .‬אשי אוף‬ ‫די ביימר מאכן דן־ די‪.‬פיי‪.‬נלן ;עסטן‪/‬יךר עוף ויום הייקט חסידה איז איחר שטוב אויף דעם‬ ‫בוקסן בום‪ .‬הרים ‪.‬די הוקעבעו־ג זענן אוואהנונג צו‪.‬די ‪.‬יעליםאי־עדי ש;!יינר זענן אנעשיצו‪.‬נג‬ ‫צו‬ ‫‪ 15‬י י י‬ ‫‪!1‬‬.