Teatr elżbietański.
1. Cele lekcji
a. Wiadomości cechy teatru elżbietańskiego
słownictwo związane z teatrem elżbietańskim
b. Umiejętności sporządzenie notatki z lekcji
formułowanie własnych sądów i opinii praca z tekstem literackim
2. Metoda i forma pracy
metody praktyczne:
- inscenizacja - pogadanka metody podające:
- wykład
Formy pracy: - zbiorowa - indywidualna - grupowa
3. Środki dydaktyczne
Zdjęcie Elżbiety I, fragmenty utworów W. Szekspira Przebieg lekcji
a. Faza przygotowawcza Przywitanie uczniów.
Sprawdzenie obecności.
Przedstawienie uczniom celów lekcji.
Zapisanie na tablicy tematu lekcji.
b. Faza realizacyjna
I Nauczyciel rozpoczyna lekcję krótkim wykładem. Opisuje technikę, sposób gry i funkcjonowanie teatru elżbietańskiego. Określenie teatr elżbietański wywodzi się od imienia Elżbiety I, królowej Anglii, która zasiadała na tronie w okresie rozwoju tego teatru (nauczyciel wyświetla obraz z wizerunkiem Elżbiety I). Przedstawienia grano pod gołym niebem na trzech planach: pierwszy to tzw. fartuch, czyli mocno wysunięty podest otoczony przez stojącą widownię, drugi znajdował się na „wewnętrznej” scenie, za dwojgiem drzwi, a trzeci na galerii, na której odbywały się wszelakie sceny „balkonowe”.
Kiedy trwał spektakl, na wieży lub dachu wywieszano chorągiew. Dekoracje występowały rzadko, zwykle zastępował je napis głoszący, że akcja toczy się np. w lesie
albo w komnacie zamkowej. Nie było kurtyny. Najczęściej przedstawienia odbywały się popołudniami.
II Jeden z uczniów ma za zadanie naszkicować na tablicy schemat takiego teatru. Należy uwzględnić wszystkie elementy.
III Następnie inny uczeń na podstawie tego rysunku ma za zadanie ustawić klasę w taki sposób, aby tworzyła ona schemat takiego teatru. Każdy z uczniów symbolizuje konkretny element.
IV Nauczyciel rozpoczyna pogadankę na temat roli teatru elżbietańskiego. Moderuje dyskusję w ten sposób, aby zostały sformułowane tezy: teatr dostarczał rozrywki, komentował współczesne wydarzenia polityczne i społeczne, był miejscem rozrachunku z historią narodu.
V Nauczyciel kontynuuje wykład. W roku 1576 wybudowano pod Londynem pierwszy teatr. Zaprojektował go i wykonał James Burbage. Był on stolarzem, a jednocześnie aktorem zespołu lorda Leicestera. Na tej scenie występowała grupa „Aktorzy lorda Szambelana”, w skład której wchodził William Szekspir. Teatr ten funkcjonował pod nazwą „The Theatre”.
VI Uczniowie otrzymują fragmenty utworów Williama Szekspira, np. „Makbeta”,
„Hamleta”, „Romea i Julii”, „Otella”. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy skupione wokół konkretnych fragmentów utworów. Praca w grupach ma polegać na wyszczególnieniu cech dramatu szekspirowskiego, czyli cech dramatu z czasów Elżbiety I. Należy także odwołać się do wiedzy na temat budowy teatru, która była prezentowana na lekcji. Każda grupa wybiera lidera, który przedstawia wnioski. W razie potrzeby nauczyciel dopowiada pewne sformułowania.
Wnioski: złamanie zasady trzech jedności, występowanie scen zbiorowych, złamanie zasady decorum, zasada scenicznej umowności, kreacja bohatera na indywidualistę o skomplikowanej psychice.
VII Nauczyciel podaje informację, że poza „The Theatre” istniała inna grupa teatralna –
„Słudzy lorda Admirała”. Stworzyli oni konkurencyjny teatr – „Rose Theatre”.
c. Faza podsumowująca Podsumowanie i ocena działań uczniów.
Sporządzenie notatki z lekcji.
Podziękowanie uczniom za udział w lekcji.
Bibliografia
Mroczkowski P., Szekspir elżbietański i żywy, Kraków 1966.
Janusz-Sitarz A., Lekcje teatru, Znak, Kraków 1999.
Zbierski H., William Shakespeare, Warszawa 1988.
Załączniki
a. Zadanie domowe
Napisz na następną lekcję wypracowanie na wybrany temat. Zwróć uwagę na formę pracy.
Pamiętaj, aby zajęła ona ok. jednej strony A4.
1. Wyobraź sobie, że cofasz się do okresu renesansu i jesteś widzem przedstawienia.
Opisz cały spektakl. Zwróć uwagę na sposób zachowywania się publiczności.
2. Wyobraź sobie, że jesteś kierownikiem artystycznym konkretnego teatru elżbietańskiego. Jaki repertuar zaproponujesz i dlaczego?
