Scenariusz lekcji I. Cele lekcji
1) Wiadomości Uczeń wie:
• jakie są skutki wzajemnych oddziaływań między ciałami,
• jaka jest treść I zasady dynamiki Newtona,
• jaka jest treść zasady bezwładności,
• co to jest bezwładność,
• jaka jest treść II zasady dynamiki Newtona,
• jaka jest jednostka siły i jak się ją definiuje,
• jaka jest treść III zasady dynamiki Newtona,
• co to jest pęd ciała oraz jaka jest jego jednostka,
• jaka jest treść zasady zachowania pędu,
• jakim ruchem poruszają się swobodnie spadające ciała, oraz ile wynosi przyspieszenia ziemskie,
• jaka jest treść prawa powszechnego ciążenia,
• co to jest moc i jaka jest jej jednostka,
• co to jest praca i jaka jest jej jednostka,
• jakie są rodzaje energii mechanicznej,
• co to jest energia potencjalna i jaka jest jej jednostka,
• co to jest energia kinetyczna i jaka jest jej jednostka,
• jaka jest treść zasady zachowania energii,
• jakie są rodzaje maszyn prostych,
• co to jest sprawność urządzenia,
• jakie są warunki aby dźwignia dwustronna była w równowadze.
2) Umiejętności Uczeń umie:
• rozwiązywać zadania tekstowe związane z pojęciem pracy przy wykorzystaniu ruchu jednostajnego, wzoru na siłę grawitacyjną, wykresu zależności F(s),
• rozwiązywanie zadań na energię kinetyczną, energią potencjalną, sprawność maszyn, aby dźwignia dwustronna była w równowadze,
• przekształcać podstawowe wzory,
• wykorzystywać poznane pojęcia, definicje w zadaniach z treścią i pytaniach teoretycznych.
II. Metoda pracy Praca pisemna
III. Środki dydaktyczne Test
IV. Przebieg lekcji 1) Faza przygotowawcza
a) Sprawy organizacyjno – porządkowe:
• sprawdzenie obecności,
• sprawdzenie, czy każdy uczeń siedzi osobno (przygotowano jedną wersję testu),
• przypomnienie uczniom o konieczności wyciągnięcia przyborów do pisania,
• rozdanie arkuszy z instrukcją (załączniki) i przeczytanie ich głośno,
• zapytanie uczniów o zrozumienie instrukcji.
2) Faza realizacyjna
a) Rozdanie testów (załączniki) i przeczytanie zadań znajdujących się na teście, w razie niejasności – wytłumaczenie polecenia.
b) Określenie czasu trwania testu (zapisanie na tablicy godziny rozpoczęcia i zakończenia testu).
c) Stworzenie miłej atmosfery i pilnowanie uczniów.
d) Przypomnienie o czasie, jaki pozostał do końca lekcji.
3) Faza podsumowująca
a) Zebranie testów i sprawdzenie liczby oddanych prac.
b) Wyjaśnienie ewentualnych niejasności zgłaszanych przez uczniów, podanie poprawnych odpowiedzi.
V. Bibliografia
1) G. Francuz - Ornat, T. Kulawik, M. Nowotny – Różańska, „Fizyka i astronomia dla gimnazjum”, Nowa Era, Warszawa 1999
2) [2] R. Subieta, „Zbiór zadań z fizyki dla szkoły podstawowej”, WSiP, Warszawa 1997.
VI. Załączniki
1) Instrukcja do sprawdzianu (dla ucznia) Instrukcja do sprawdzianu
Sprawdź, czy wyciągnąłeś/aś wszystkie przybory: długopis, ołówek.
Przed Tobą leży sprawdzian wiadomości i umiejętności z działu dynamika.
Składa się on z 11 zadań zamkniętych (zakreślasz tylko jedną odpowiedź spośród A, B, C, D) oraz z 10 zadań otwartych, które rozwiązujesz.
Jeśli stwierdzisz, że zakreśliłeś/aś złą odpowiedź (zadania 1 – 10) i zamierzasz ją zmienić to zakreśl ją kółkiem i dokonaj ponownego wyboru. Nie używaj korektora.
Pisz długopisem, a rysunki wykonuj ołówkiem. Postaraj się pisać i rysować starannie.
Zapisuj wszystkie obliczenia.
2) Test
Imię i nazwisko ……….. Klasa ………
Test działu : DYNAMIKA
Każde twierdzenie lub pytanie ma tylko jedną prawidłową odpowiedź. Należy ją wybrać.
Zadania oznaczone takim znaczkiem ☼ muszą zawierać obliczenia.
1. Które z poniższych zdań jest treścią I zasady dynamiki Newtona?
a) w zamkniętym układzie oddziałujących na siebie ciał całkowity pęd układu nie ulega zmianie,
b) jeżeli na ciało nie działają żadne siły lub działające siły się równoważą, to ciało pozostaje w spoczynku lub porusza się ruchem jednostajnym prostoliniowym,
c) jeżeli na ciało działa stała siła, to porusza się ono ruchem jednostajnie przyspieszonym (opóźnionym) z przyspieszeniem (opóźnieniem) wprost proporcjonalnym do działającej siły, a odwrotnie proporcjonalnym do masy ciała,
d) jeżeli jedno ciało działa pewną siłą na ciało drugie, to ciało drugie oddziałuje na ciało pierwsze siłą równą co do wartości, mającą ten sam kierunek, lecz przeciwny zwrot.
2. Ciało porusza się po linii prostej po poziomym torze. Jeżeli na ciało przestaną działać wszelkie siły, to ciało:
a) musi się zatrzymać,
b) będzie się poruszać ruchem jednostajnym prostoliniowym, c) zmieni kierunek prędkości,
d) będzie się poruszać ruchem opóźnionym aż do zatrzymania.
3. Podczas swobodnego spadania ciała:
a) masa ciała nie ulega zmianie, b) masa ciała zmienia się,
c) zmienia się masa ciała i prędkość ciała, d) zmienia się przyspieszenie ciała.
4. Jednostką energii kinetycznej jest:
a) 1 N•m, b) 1 J•m, c) 1 W, d) 1 J.
5. Ciało zawieszone na pewnej wysokości nad Ziemią ma energię potencjalną Ep. Spadając swobodnie cało to zyskuje tuż przy Ziemi energię kinetyczną:
a) Ek = 0 b) Ek = Ep
c) Ek < Ep
d) Ek > Ep
6. W czasie jazdy elektrowóz działa na wagony siłą o wartości 20000 N. Wagony działają na elektrowóz siłą:
a) równą 0 N
b) mniejszą niż 20000 N c) równą 20000 N d) większą niż 20000 N
7. Siły wzajemnie równoważące się przedstawia rysunek:
8. Siła o wartości 1N nadaje masie:
a) 1kg przyspieszenia 10 s2 m
b) 1kg przyspieszenia 1 s2 m
c) 1g przyspieszenia 10 s2 m
d) 1g przyspieszenia 1 s2 m
9. Które z wymienionych w tabeli ciał posiadają energię kinetyczną?
a) Pierwsze, drugie, trzecie.
b) Pierwsze, czwarte, piąte.
c) Drugie, trzecie, czwarte.
d) Drugie, trzecie, piąte
10. Pasażer stojącego na przystanku autobusu siedzi na fotelu przodem do kierowcy. Gdy autobus ruszy gwałtownie, to pasażer:
a) przechyli się w stronę kierowcy (do przodu), b) nie odczuje żadnego oddziaływania,
c) zostanie dociśnięty do oparcia fotela, d) zostanie wyrzucony w górę.
11. Kamień spada na ziemię z pewnej wysokości. Które zdanie jest prawdziwe?
a) energia kinetyczna kamienia jest równa energii potencjalnej w każdej chwili trwania ruchu;
b) kamień ma największą energię kinetyczną w momencie uderzenia o ziemię, gdyż wtedy jego prędkość jest największa;
c) energię potencjalna nie zmienia swojej wartości podczas ruchu kamienia , gdyż jego masa nie ulega zmianie;
d) energia potencjalna kamienia rośnie, a energia kinetyczna maleje podczas spadania kamienia.
☼ 12. Wykres przedstawia zależność siły działającej na wózek od jego przemieszczenia. Praca wykonana przy przesunięciu wózka o 5m była równa:
a) 20J b) 4J c) 5J d) 10J
☼ 13. Ciało o masie 3kg zwiększyło w ciągu 2s swoją prędkość o 8 s m
. Jaka siła działa na to ciało?
a) 6N b) 12N c) 24N d) 48N
☼ 14. 72 h km
to:
a) 20 s2 m
b) 2 s2 m
c) 0,2 s2 m
d) 200 s2 m
☼ 15. Jaką siłą należy działać na drugi koniec dźwigni dwustronnej, aby była ona w równowadze ?
a) 2N b) 5N c) 4N d) 10N
☼ 16. Samolot o masie 1000kg leci w powietrzu z prędkością 100 s m
. Energia kinetyczna samolotu wynosi:
a) 500000J b) 50000 J c) 5000000 J d) 5000 J
☼ 17. Ile wynosi siła ciągu elektrowozu, którego silnik rozwija moc 4MW przy stałej prędkości
ruchu równej 72 h km
? a) 200000N
b) 2000N c) 20000N d) 2000000N
☼ 18. Jaka jest sprawność silnika o mocy 2000 kW, jeśli w ciągu 1 godziny wykonał on pracę 72000000 J?
a) 5%
b) 10%
c) 2%
d) 8%
☼ 19. Pocisk o masie 0,01 kg wyleciał z lufy karabinu z prędkością 600 s m
. Na skutek odrzutu
karabin uzyskał prędkość 1,2 s m
. Masa karabinu wynosi:
a) 0,5kg b) 0,6kg c) 5kg d) 6kg
☼ 20. Ciało spada z wysokości h = 5m. Jaką prędkość uzyska to ciało tuż przy ziemi?
a) 10 s m
b) 100 s m
c) 1 s m
d) 1000 s m
☼ 21.*Jaka jest energia kinetyczna ciała o masie m = 5kg i pędzie p = 16 s m kg⋅
? a) 25,4 J
b) 25,5J c) 25,6J d) 25,7J
3) karta odpowiedzi
VII. Czas trwania lekcji 45 minut
