• Nie Znaleziono Wyników

Miesięcznik Diecezjalny Łucki. 1927, nr 3

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Miesięcznik Diecezjalny Łucki. 1927, nr 3"

Copied!
52
0
0

Pełen tekst

(1)

R e d a k t o r i w ydaw ca: Ks. Jan Szych, K anclerz Kurji Biskupiej, f l d r e s Redakcji: Łuck, Kurja B isk u p ia .

DZIAŁ U R Z Ę D O W Y .

Rozporządzenia Stolicy Apostolskiej.

Sacra Congregatio de Disciplina Sacra men tor u m-

List do X X . B isk u p ó w —ord yn arju szy Wioch, w sp raw ie o d p raw ian ia M szy św. polow ej stosow n ie d o kan. 822

C. J. C.

E k s c e l e n c j o . — W i e l u XX. B i s k u p ó w O r d y n a r j u s z y W ł o c h z n a j d u j e s i ę w t r u d n e m p o ł o ż e n i u , jeżeli cho d z i o p o w z i ę c i e decyzji, czy p o z w o l i ć t y m , k t ó r z y o t o p r o ­ szą, na o d p r a w i a n i e Mszy św. p o za Ko ś c io łe m, t. j. m i e j ­ s c e m , p r z e z n a c z o n e m n a s p r a w o w a n i e ku l t u .

S t o l i c a A p o s t o l s k a , z a p y t a n a w d a n e j k west j i , p o do- k ł a d n e m jej r o z p a t r z e n i u , z w r a c a u w a g ę na n a s t ę p u j ą c e d a n e .

D o b r z e z n a n ą j e s t t r a d y c j a , j a k ą o t r z y m a l i ś m y o d O j c ó w św., ż e k oś ci ó ł j e s t m i e j s c e m , p r z e z n a c z o n e m n a o d p r a w i a n i e Mszy św. 1 o w s z e m , był czas, k i e d y n a c e l e ­ b r o w a n i e p o z w a l a n o t y l k o w k o ś c i e l e , a l b o w p o ś w i ę c o ­ nej ka pl i c y. Z b i e g i e m j e d n a k c z a s u , dla r o z m a i t y c h p r z y ­ c zyn, o k t ó r y c h n i e j e s t t u m i e j s c e w s p o m i n a ć s z c z e g ó ­ łowo, p r z e p i s k o ś c i e l n y w tej d z i e d z i n i e z o s t a ł n i e c o z ł a ­ g o d z o n y . Dl a t y c h j e d n a k , k t ór z y t ę s p r a w ę b a da li , j e s t r z e c z ą j a s n ą , ż e jeżeli c z a s a m i p o z w o l o n o n a o d p r a w i a n i e ISajśw. O f ia r y p o za K o ś c i o ł e m, t o z a w s z e c z y n i o n o t o t y l k o w w y p a d k a c h k o n i e c z n y c h i d l a m o t y w ó w wy ł ą c z ni e r el i gi j nych.

(2)

156 M iesięcz n ik D iecezjaln y Łucki No 3

T e n p r z e p i s t r a d y c y j n y , b a r d z o d a w n y i p o w s z e c h n y , p o t w i e r d z o n y pr ze z w i e l u p a p i e ż y i p r z ez s o b or y , o t r z y ­ m a ł n o w ą s a n k c j ę w k o d e k s i e p r a w a k o ś c i e l n e g o , g d z i e k a n . 8 2 2 § 1 m ó w i : „Mi ssa c e l e b r a n d a e s t s u p e r a l t a r e c o n s e c r a t u m e t in e c c l e s i a vel o r a t o r i o e t c . “ , a p ó ź ni e j

§ 4: „Loći Or di na r iu s .. . l i c e n t i a m c e l e b r a n d i ex t r a eccle- s i a m e t o r a t o r i u m . . . c o n c e d e r e p o t e s t i u s t a t a n t u m a c r a t i o n a bi l i c a u s a , in a l i ą u o e x t r a o r d i n a r i o . c a s u e t p e r m o - d u m a c t u s ” .

S t ą d w y n i k a , że w ł ad z a O r d y n a r j u s z a w tej s p r a w i e j es t d o s y ć o g r a n i c z o n a , p o n i e w a ż d o t y c z y t yl k o w y p a d k ó w n a d z w y c z a j n y c h i s ł u s z n e j p r z y c z yn y, d o j aki ej n a l e ż y c h w a ł a B o ża i d o b r o d u c h o w e w i e r n y c h

D o t y c h p r z e p i s ó w t r z e b a z n a l e ż y t ą p o w a g ą się z a ­ s t o s o w a ć i t y m s p o s o b e m p o d n o s i ć u c z u c i a r el i gi j ne ludzi.

Nie u l e g a w ą t pl iwo ś c i, że n i e b y ł o b y s ł u s z ne j p r z y ­ c zyny, o j a k i e j m ó w i k a n . 822, g d y b y s i ę d o m a g a n o o d ­ p r a w i a n i a Ms z y św. p o za k o ś c i o ł e m z oka z j i w s p o m n i e ń ś wi e c k i c h a l b o ś w i ę t a o c h a r a k t e r z e p o l i t y c z n y m . W t y c h o k o l i c z n o ś c i a c h k a n . 8 2 2 a b s o l u t n i e z a b r a n i a o d p r a w i a n i a Ms z y św. n i e w k o ś c i e l e . T e m b a r d z i e j d o t y c z y t o o k o l i c z ­ no ś c i , w k t ó r y c h c e l e b r o w a n i e t a k i e s p o w o d o w a ł o b y z a ­ b o b o n y i s t a ł o b y s i ę n i e b e z p i e c z n e m dla p r a w e g o u c z u c i a r e l i g i j n e g o i cz ys t e j wi ar y l u d u c h r z e ś c i j a ń s k i e g o . Ni e b y ­ ł o b y w t e d y p r z y c z y n y s ł u s z n e j, o k t ó re j m ó w i K o d e k s , a l e r aczej d a ł o b y si ę o k a z j ę d o u c h y l e ń o d z d r o w y c h p r z e p i s ó w k u l t u k a t o l i c k i e g o .

W t a k i c h w y p a d k a c h O r d y n a r j u s z o d p o w i e z a i n t e r e ­ s o w a n y m , że ni e j e s t w j e g o m o c y p r z y ch yl i ć si ę d o ich p r o ś b y ; g d y b y ci j e d n a k w d a l s z y m c i ą g u n a l e ga l i , p o ­ w o ł u j ą c s i ę na w a r u n k i m i e j s c a , c z as u, o s ó b — w t e d y n i e c h p r o ś b ę ich p r z e ś l e d o ś w. K o n g r e g a c j i S a k r a m e n t ó w , a t a w y d a d e c y z j ę w tej s p r a w i e .

P o w y ż s z e p o d a j e si ę J . E. d o w i a d o m o ś c i i z a s t o s o ­ w a n i a .

Ś w . K o n g r e g a c j a S a k r a m e n t ó w , 26 lipca 1926 r.

m. p. M . K a r d . Lega, P r e f e k t

f L . Capotosti, B i s k u p T e r m e , S e k r e t a r z .

(3)

Mś 3 M iesięcz n ik D ie c e z ja ln y Łucki ,157

Rozporządzenia

Władz Duchownych miejscowych.

Binacje Mszy Świętych oraz Msze Święte in Festis suppressis.

K U R J A B I SKUPI A Ł U C K f t S e k c ja do S p r a w A/iary i Mor.

Ł u c k , d. 10 m a r c a 1927 r.

Nr. 1203/ 1011.

Ku r ja B i s k u p i a p o d a j e d o w i a d o m o ś c i W i e l e b n y c h Księży P r o b o s z c z ó w , że o k ó l n i k , w y d a n y p r z e d laty, w k t ó ­ r y m W ł a d z a d j e c e z j a l n a z ezwol ił a XX. P r o b o s z c z o m i R e ­ k t o r o m K oś c i o ł ó w b i n o w a ć M s z ą Św. in f es t is s u p r e s s i s , t r ac i s w o j ą m o c ; j a k r ów n i e ż u s t a j e o b o w i ą z e k o d p r a w i a ­ n i a M s z y ś w i ę t y c h w f e s t a s u p p r e s s a w m y ś l i nt e nc j i J . E. B i s k u p a O r d y n a r j u s z a .

N a t o m i a s t XX. P r o b o s z c z o w i e m a j ą o b o w i ą z e k w t e dni a p l i k o w a ć Msze S w. p r o p a r o c h i a n i s .

S z e f S ekcji

( — ) P ra ła t St. Ż u k o w s k i K an clerz

(—) Ks. Jan Szych

Z Sekretarjatu Generalnego do Akcji Kato- lickiej Społecznej.

Mł odz i e ż w s p ó ł c z e s n a iest p o k o l e n i e m , k t ó r e w n i e ­ d a l e k i e j d o b i e d e c y d o w a ć b ę d z i e o n a j b a r d z i e j i s t o t n y c h s p r a w a c h .

To t eż k t o j ą z d o b y ł i n i ą k i e r uj e , m a z a p e w n i o n y w p ł y w n a n a j b l i ż sz ą pr zy s z ł o ś ć .

My k a p ł a n i , m a j ą c s t a r ą , p o p a r t ą d o ś w i a d c z e n i e m n a u k ę Z b a wi ci e l a, ni e p o t r z e b u j e m y b u d o w a ć n o w y c h f u n ­ d a m e n t ó w p r a c y w y c h o w a w c z e j , b o m a m y j e w y p r ó b o w a n e , t w a r d e j a k g r a n i t . C h o d z i t yl k o o p r a k t y c z n ą d z ia ł a l n o ś ć.

S p ó j r z m y , j a k u s k u t e c z n i a j ą s w e h a s ł a p r z e c i w n i c y , b o „ S y n o w i e t e g o ś w i a t a r o z t r o p n i e j s i s ą o d s y n ó w ś w i a ­

(4)

158 M iesięcz n ik D ie c e z j a ln y Łucki N° 3

t ł o śc i" . O t ó ż oni, j a k k o l w i e k b u d u j ą n a l ot nyc h p i a s k a c h z b y t n i e j wi ar y w c z ł o w i e k a i c z ę s t o n a d o g a d z a n i u ni ż ­ s z y m p o p ę d o m , z f a n a t y z m e m b u d u j ą — n i e b e z p o w o ­ d z e n i a — g m a c h org a n i z a c j i , z wł a sz c z a m ł o d z i e ż y . 1 w t e m s i ę o k a z u j e ich „ r o z t r o p n o ś ć " . B o życi e n i e z b i c i e s t w i e r ­ d za , ż e o r g a n i z a c j a j e s t n a j l e p s z ą s z k o ł ą u r a b i a n i a s u ­ m i e ń w m y ś l p e w n e j idei i. d a j e r ę k o j m i ę z w y c i ę z s t w a o k r e ś l o n y c h z a s a d .

W o r g a n i z a c j a c h t e d y i n a m t r z e b a s k u p i ć e n e r g j ę i z a p a ł a po s t o l s k i .

T o j uż ni e r a d a , — lecz k o n i e c z n o ś ć chwiii. L i c z n e b o w i e m e n c y k l i k i i e n u n c j a c j e p a p i e s k i e s t w i e r d z a j ą d o ­ n i o s ł o ś ć i k o n i e c z n o ś ć k a t o l i ck i e j akcji s p o ł e c z n e j or az w z y w a j ą d u c h o w i e ń s t w o d o p i l n e g o w niej udzi ał u.

W t y m t e ż k i e r u n k u i dzie w e z w a n i e J . Ek. N a j d o ­ s t o j n i e j s z e g o O r d y n a r j u s z a . J u ż n a w s t ę p i e s w o i c h r z ą ­ d ó w o r g a n i z u j e k u r s s p o ł e c z n o - o ś w i a t o w y , n a k t ó r e g o o t w a r c i u g o r ą c o z a c h ę c a d u c h o w i e ń s t w o d o Akcji K a t o ­ lickiej. Ola jej s k o o r d y n o w a n i a t w o r z y G e n e r a l n y S e k r e - t a r ja t . Z a s z c z y c o n y t ą g o d n o ś c i ą , p o r u s z a ł e m d w ó k r o t n i e w M i e s i ę c z n i k u Diec. o r az n a k o n f e r e n c j a c h d e k a n a l n y c h t o w a ż n e z a g a d n i e n i e w s p ó ł c z e s n e .

J a k i e ż s ą t e g o wyni ki ?. C h l u b n i e z a p o c z ą t k o w a n o p r a c ę o r g a n i z a c y j n ą w R ó w n e m , Z d o ł b u n o w i e , Z a t u r c a c h , J a g o d z i n i e , O ż e n i n i e i w Swoj c zowi e. ..

O cz y w i ś c i e , s ą p a r a f j e , w k t ó r y c h w a r u n k i w w y ­ s o k i m s t o p n i u u t r u d n i a j ą p r a c ę o r g a n i z a c y j n ą . N i e m n i e j s ą p l a c ó w k i o s k u p i e n i u k a t o l i c k i e m i p o l s k i e m . Co t a m z r o b i o n o ? . . . T r z e b a p a m i ę t a ć , że ,,N a t u r a h o r r e t v a c u u m “ i ż e l u k ę w y p e ł n i ą w r o g o w i e , j a k t o j u ż zrobili w ki l ku m i e j s c o w o ś c i a c h .

N a k a z e m t e d y chwili j es t p r z e j ś ć z k o l e b k i teorj i i h a s e ł d o c z y n u . Z m o b i l i z u j m y d o w s p ó ł p r a c y n a j l e ­ p s z y c h z e s t a n u ś w i e c k i e g o , — p o z n a j m y z a s a d y o r g a n i ­ zacji m ł o d z i e ż y i d o b r z e p r z e m y ś l m y p l a n p r a c y. I t e d y s t w o r z y m y p o t ę ż n e j a k o ś c i ą z e s p o ł y m ł o d z i e ż y .

S e k r e t a r j a t z e swej s t r o n y s ł u ż y m a t e r j a ł e m o r j e n- t a c y j n y m i o s o b i s t ą p o m o c ą .

(5)

3 M i e s ię c z n ik D ie c e z j a ln y Łucki 159

P r o p o n u j e t a k ż e u r z ą d z e n i e p o Wi el ki ej N o c y w k a ­ ż d y m d e k a n a c i e j e d n o d n i o w e g o k u r s u i n s t r u k c y j n e g o dla tej m ł o d z i e ż y , k t ó r a o b e j m i e s t a n o w i s k a k i e r o w n i c z e w S t o w a r z y s z e n i a c h .

Cz c i g o d n i Ksi ąża D z i e k a n i z e c h c ą w z i ą ć m o j ą p r o ­ p o z y c j ę p o d ł a s k a w ą r o z w a g ę i o decyzj i m n i e z a w i a ­ d o m i ć .

K s , A . Ja ro szew icz J e n . S e k r e t a r z

Poszukiwanie zaginionego Szczepana Malinow­

skiego.

K U R J A B I S KUP I A Ł U C K A S e k c j a A d m i n i s t r a c y j n a

d n. 10/111 1927 r.

P r z e d k i l k u t y g o d n i a m i z g i n ą ł b ez wi e ści r o d z i c o m M a l i s z e w s k i m , z a m i e s z k a ł y m w P o p ó w c e , g m . P o d d ę b c e , p o w . Ł u c k i e g o , syn, i m i e n i e m S z c z e p a n , l a t 16, c i e m n o b l o n d y n , ś r e d n i e g o w z r o s t u . Z a j m o w a ł s i ę p r z y o j c u s z e w s t w e m . S t r o s k a n i r o d z i c e z wr ócili się z p r o ś b ą d o Ku- rji o p o m o c w o d s z u k a n i u z a g i n i o n e g o s y n a , Z e c h c ą W i e ­ lebni Księża P r o b o s z c z o w i e o p o w y ż s z e m o g ł o s i ć z a m b o n p o k a z a n i u i, w razie o t r z y m a n i a j a k i c h k o l w i e k w i a d o m o ­ ści o w s p o m n i a n y m wyże j S z c z e p a n i e M a l i n o w s k i m , p o ­ w i a d o m i ć Kur j ę B i s k u p i ą Ł u c k ą .

Za S z e f a Sekcji fldm in.

K anclerz (— ) K s. J . Szych

Dalszy ciąg sprawozdania ze składek parafial­

nych na zboże dla Seminarjum.

D e k a n a t R ó w ień ski: R ó w n e 116 zł. 10 gr.

D e k a n a t Łucki-. Kołki 100 zł. T o r c z y n 100 zł.

D e k a n a t W ło d zim iersk i: K o r y t n i c a 112 zł. 62 gr.

D e k a n a t K ostopolski: B e r e z n e 62 zł.

D e k a n a t K o w elski: O s t r ó w k i 103 zł. 20 gr.

(6)

M i e s ię c z n ik D ie c e z j a ln y Łucki >6 3

D e k a n a t K rze m ie n ie c k i Ks. T o p o l n i c k i 50 zł.

D e k a n a t S a tn e ń sk i: W ł o d z i m i e r z e c 120 zł.

D e k a n a t O strogski: N o w o r o d y c z e 4 0 zł.

P r o k u r a t o r S e m i n a r j u m L u c k , 28/11 1927 r. K s. F ra n c isze k J a w o r s k i

Sprawozdanie z kwest i składek, jakie wpły­

nęły do Kurji Biskupiej w bieżącym roku.

N a M isje K a to lic k ie : S t y c z e ń 1927 r o k

K w e s t a w K a t e d r z e Łu c ki e j , 2 00 z ł , w K o ś c i e l e S z u m s k i m 42 zł. 57 gr., w k o ś c i e l e S t e p a ń s k i m 9 zł. 81 gr., z d e k a n . Ł u c k i e g o 76 zł. 30 gr., o d Ks. St. K u ź m i ń s k i e g o 102 zł. 21 gr., Ks. J a d c z y k a 5 zł., p r o b . B e r e z n e ń s k i e g o 10 zł., p r o b . f l n n o w o l s k . 6 zł., p r o b . K o s t o p o l s k i e g o 35 zł., p r o b . H u t y S t e p . 10 zł., p r o b . P o t a s z n i a 7 zł., z d e k a n . O s t r o g - s k i e g o 81 zł. 60 gr., z d e k a t u H o r o c h o w s k i e g o 97 zł., z d e ­ k a n . K o w e l s k i e g o 147 zł, 35 gr., k w e s t a z Oł y k i 18 zł., z d e k a n . W ł o d z i m i e r s k i e g o 137 zł. 88 gr., z d e k a n . D u b i e ń - s k i e g o 2 04 zł. 17 gr., o d p r o b o s z c z a T o r c z y ń s k i e g o 14 zł., z d e k a n . K r z e m i e n i e c k i e g o 112 zł. 45 gr.

L u t y 1927 r ok.

Z d e k a n a t u S a r n e ń s k i e g o 73 zł. 80 gr., z d e k a n a t u K o r e c k i e g o 31 zł. 10 gr., o d Ks. K o s o w s k i e g o 6 zł. o d Ks.

Z w o l i ń s k i e g o 2 0 zł. 35 gr.

Na Seminarjum-.

S t y c z e ń 1927 r o k

K w e s t a : w K o ś c i e l e w S z u m s k u 65 zł., p. S z a m b e l . C z e r w i ń s k i e g o 100 zł., z d e k a n a t u Ł u c k i e g o 155 zł. 72 gr., o d Ks. St. K u ź m i ń s k i e g o 227 zł. 3 9 gr., o d p r o b . B e r e z n e 15 zł., p r o b . f l n n o w o l s k i e g o 8 zł., p r o b . K o s t o p o l s k i e g o 18 zł., p r o b . H u t y S t e p . 15 zł. p r o b . P o t a s z n i a 7 zł., z d e ­ k a n a t u O s t r o g s k i e g o 175 zł. 20 gr., z d e k a n . H o r o c h o w ­ s k i e g o 103 zł., z d e k a n a t u K o w e l s k i e g o — of i ar y k s i ę ż y 135 zł., z d e k a n . S a r n e ń s k i e g o 140 zł., z d e k a n . W ł o d z i m i e r ­ s k i e g o 2 0 0 zł. 26 gr., z d e k a n . D u b i e ń s k i e g o 4 0 9 zł., o d Ks. S i e l a w y 31 zł., z d e k a n . K r z e m i e n i e c k i e g o 159 zł. 9 4 gr.

L u t y 1927 r ok

Z d e k a n . K o r e c k i e g o 55 zł. 50 gr., o d Ks. K a r c z e w

(7)

J* 3 M iesięcz n ik D iecezjaln y Łucki 161

s k i e g o 4 zł. 9 0 gr., o d Ks. Z w o l i ń s k i e g o 52 zł., o d Ks.

P r a ż m o w s k i e g o 50 zł., o d Ks. B u d r y s a 31 zł., o d Ks. K u ­ c h a r s k i e g o 75 zł.

N a U n iw ersytet L u b e ls k i w m i e s i ą c u s t y c zn i u of i a r y ks i ę ż y 52 zł. 57 gr. i d e k a n a t K o we is k i 42 zł., w m i e s i ą ­ cu l u t y m o f i a r y k s ię ż y 54 zł. 57 gr.

Zmiany w składzie osobistym duchowieństwa.

K s P a s ła w s k i M ik o ła j, p r o b o s z c z w Z a t u r c a c h , p r z e ­ n i e s i o n y n a p r o b o s z c z a w par af j i P o w u r s k (z d n . 1 c z e r ­ w c a b. r.)

K s . T o p o ln icki F ra n c isze k , p r o b o s z c z w Ra d zi wi ł ł owi e, p r z e n i e s i o n y d o parafji P r z e w a ł y n a , , Vi c a r i u m S u bi t i t u - t u m “

K s . L e s z c z y ń s k i B olesław , p r o b o s z c z w N o w o r o d c z y - c a c h, p r z e n i e s i o n y na t a k i e ż s t a n o w i s k o d o par . Ra dz i ­ wiłłów.

K s . K o zicz R a jm u n d , p r o b o s z c z w D r u s z k o p o l u , p r z e ­ n i e s i o n y n a t a k i e ż s t a n o w i s k o d o p a r . N o w o r o d c z y c e .

K s. N o w a k J a n , p r o b o s z c z w Ma c i e j o w i e , p r z e n i e s i o ­ n y n a t a k i e ż s t a n o w i s k o d o D r u s z k o p o l a .

K s . B u d r y s S ta n isła w , p r o b o s z c z Oł ycki , p r z e n i e s i o ­ n y no t a k i e ż s t a n o w i s k o d o M a d e j o w a .

K s. S ie n n ic k i A l., p r o b o s z c z Z d o ł b t i n o w s k i , p r z e n i e ­ s i o n y n a t a k i e ż s t a n o w i s k o d o pa r af j i Oł yckfej .

K s . K a m iń s k i W ojciech, p r o b o s z c z Kisieliński, p r z e ­ n i e s i o n y n a t a k i e ż s t a n o w i s k o d o parafji Z d o ł b u n ó w .

K s . M ile w sk i F ra n c isze k , p r o b o s z c z par. Kołki, p r z e n i e s i o n y n a t a k i e ż s t a n o w i s k o d o pa r . Kisielin-

K s . Z a ją c zk o w sk i E d w a r d p r o b o s z c z par. Mizocz.

p r z e n i e s i o n y n a t a k i e ż s t a n o w i s k o d o pa r . Kołki.

Rozporządzenia prawno-państwowe.

W sprawie przepisów prawa kościelnego o oso­

bach prawnych kościelnych i zakonnych.

Z e w z g l ę d u n a p o s t a n o w i e n i a K o n k o r d a t u z 10 l u ­ t e g o 1825 r (Dz. (J. R. P. Na 72, poz. 501) o p r a w i e wta-

(8)

162 M iesięcz nik D ie c e z ja ln y Łucki Na 3

s n o ś c i o s ó b p r a w n y c h k o ś c i e l n y c h i z a k o n n y c h Bi u r o E p i s k o p a t u P o l s k i e g o w W a r s z a w i e p i s m e m z d n i a 29 k w i e t n i a 1926 r. N° 4 3 8 / 2 6 z a k o m u n i k o w a ł o M i n i s t e r s t w u S p r a w i e d l i w o ś c i , ż e Zj a z d B i s k u p ó w P o l s k i c h n a k o n f e ­ r encj i w d n i a c h 2 d o 5 m a r c a 1926 r. podz i el i ł z a p a t r y ­ w a n i e s w e g o r e f e r e n t a , iż d o z a w i e r a n i a a k t ó w p r a w n y c h , d o t y c z ą c y c h m a j ą t k u k o ś c i e l n e g o , s ą u p r a w n i e n i : 1. dla całej diecezji O r d y n a r j u s z l ub o s o b a , p rz e z n i e g o u p o ­ w a ż n i o n a ; 2. dl a z a k o n n i k ó w P r o w i n c j a ł l ub o s o b a , p r ze z n i e g o d e l e g o w a n a .

B i u r o E p i s k o p a t u P o l s k i e g o n a d e s ł a ł o j e d n o c z e ś n i e n a s t ę p u j ą c y wyc i ą g z p r a w a k a n o n i c z n e g o o o s o b a c h p r a ­ w n y c h k o ś c i e l n y c h i z a k o n n y c h .

O so b y praw ne m oralne.

1. Z a s a d y .

Kan. 99. W k o ś c i e l e o p r ó c z o s o b f i z y c zn yc h s ą t a k ­ ż e o s o b y m o r a l n e , t w o r z o n e pr ze z w ł a d z e k o m p e t e n t n ą ( p u b l i cz n ą ), k t ó r e d z ie lą s i ę na o s o b y m o r a l n e k o l e g j a l n e i n i e k o l e g j a l n e , j a k koś c i oł y, s e m i n a r j a , b e n e f i c j a i t. p.

Ka n. 100 § 1. Kości ół Kat olicki i St ol i ca A p o s t o l s k a s ą o s o b a m i m o r a l n e m i z s a m e g o u s t a n o w i e n i a B o ż e g o ; i n n e ni ż s z e o s o b y m o r a l n e w K o ś c i e l e są n i e m i a l bo z p r a w a k o ś c i e l n e g o a l b o t e ż ze s p e c j a l n e g o n a d a n i a , k t ó ­ re z w i e r z c h n i k u d z i e l a pr ze z f o r m a l n y d e k r e t dla c el u r e ­ l i g ij n e g o l u b m i ł o s i e r n e g o .

Kan. 102 § 1. O s o b a m o r a l n a z n a t u r y swej j est w i e ­ cz y s t a ; p r z e s t a n i e j e d n a k i st ni eć, g d y p r a w o w i t a w ł a dz a ją z n i e s i e a l b o g d y p r z e z p r z e c i ą g 100 lat ni e i st ni ał a.

Kan. 1489 § 1. Szpi t al e, o c h r o n y dl a s i e r o t i i n n e p o d o b n e i n s t y t u c j e , p r z e z n a c z o n e dl a dz i eł religji l u b m i ­ ł o s i e r d z i a czy co d o ciała, czy t e ż c o d o d u s z y , m o g ą b y ć p r ze z O r d y n a r j u s z a m i e j s c o w e g o e r y g o w a n e i j a k o o s o b a p r a w n a w k o ś c i e l e pr ze z j e g o d e k r e t i ^ s t an o wn i on e . 2. O s o b y m o r a l n e , w s k a z a n e w y r a ź n i e w K o ­

d e k s i e P r a w a K a n o n i c z n e g o .

Z u sta n o w ie n ia B ożego: K ościół k a to lic k i i Stolica A postolska.

Ka n. 100 § 1. Kości ół Katolicki i St ol i ca A p o s t o l s k a s ą o s o b a m i m o r a l n e m i z s a m e g o u s t a n o w i e n i a Bo ż eg o;

(9)

3 M iesięcz nik D iecezjalny Łucki 163

i n n e ni ż s z e o s o b y m o r a l n e w K o śc ie le s ą n i e m i a l b o z p r a w a k o ś c i e l n e g o a l b o t e ż ze s p e c j a l n e g o n a d a n i a , k t ó ­ r e z w i e r z c h n i k u d z i e l a p r ze z f o r m a l n y d e k r e t dl a c el u r e ­ l i g i j n e g o l u b m i ł o s i e r n e g o .

Z Praw a K o ście ln e g o .

\ a) K o l l e g j a l n e :

Z a k o n , p ro w in c ja , zgrom adzenie za ko n n e:

Ka n. 1557 § 2. T r y b u n a ł o m z a ś S t o l i c y Ś w i ę t e j r e ­ z e r w u j e się ( p r a w o ) s ą d z e n i a : ...2-o Diec ezyj i i n ­ n y c h o s ó b m o r a l n y c h k o ś c i e l n y c h , k t ó r e z w i e r z c h n i k a ( i n ­ n e g o ) p o z a O j c e m Ś w i ę t y m n i e m a j ą , j a k z a k o n y w y j ę t e , K o n g r e g a c j e z a k o n n e i t. p.

Kan. 536 § 1. J e ż e l i o s o b a m o r a l n a (czy t o z a k o n , czy p r o w i n c j a , czy t e ż d o m ) z a c i ą g n ę ł a p o ż y c z k i i z o b o ­ w i ą z a n i a , c h o ć b y ze z g o d ą Z w i e r z c h n i k ó w , o b o w i ą z a n ą j e s t s a m ą za n i e o d p o w i a d a ć .

b) N i e k o l l e g j a l n e . D iecezja:

Kan. 1557 § 2. T r y b u n a ł o m z a ś S t o l i cy Ś w i ę t e j r e ­ z e r w i e się ( p r a w o ) s ą d z e n i a : ... 2-o Di ecez yj i i n ­ n y c h o s ó b m o r a l n y c h k o ś c i e l n y c h , k t ó r e z w i e r z c h n i k a ( i n n e g o ) p o z a O j c e m Ś w i ę t y m n i e m a j ą , j a k Z a k o n y w y ­ j ęt e , K o n g r e g a c j e z a k o n n e i t. p.

W ik a r ju s z A p o sto lsk i:

Kan. 294 § 1. W i k a r j u s z e i P r ef e k ci A p o s t o l s c y na s w o j e m t e r y t o r j u m k o r z y s t a j ą z t y c h s a m y c h p r a w i up e ł - n o m o c n i e ń , j a k i e p r z y s ł u g u j ą w e w ł a s n y c h d i e c e z j a c h Bi s ­ k u p o m r e z y d u j ą c y m , jeśli St o l i c a Ś w i ę t a nic s o b i e nie z a s t r ze g ł a.

Dobra stołowe B isku p ie:

Kan. 1423 § 2. Ni e m o g ą z a ś ( Or dyna r j us z e. ) ł ąc zyć parafj i z m e n s ą k a p i t u l n ą , czy b i s k u p i ą , z k l a s z t o r a m i , z k o ś c i o ł a m i z a k o n n y m i , a l b o i n n ą o s o b ą m o r a l n ą , t u ­ dzi eż z p r e l a t u r a m i i b e n e f i c j a m i k a t e d r a l n e m i l u b kol eg- j a c k i e m i ; ...

S e m in a rju m .

Kan. 99. W K o ś c i e le o p r ó c z o s ó b f i z y c z n y c h s ą t a k ­ że o s o b y m o r a l n e , u t w o r z o n e p r ze z w ł a d z ę k o m p e t e n t n ą

(10)

164 M iesięcz n ik D iecezjaln y Łucki N» 3

( p u b l i c z n ą ) k t ó r e d z ie lą się n a o s o b y m o r a l n e k o l e g j a l n e i n i e k o l e g j a l n e , j a k kościoły, s e m i n a r j a , b e n e f i c j a i t. p.

K ościół K a p itu ln y .

Ka n. 471 § 1. J e ż e l i p a r a f j a z o s t a n i e p e ł n e m p r a ­ w e m z ł ą c z o n a z d o m e m Z a k o n u , z k o ś c i o ł e m k a p i t u l n y m a l b o z i n n ą o s o b ą m o r a l n ą , w t a k i m r az i e n a l e ż y u s t a n o ­ wić w i k a r j u s z a , k t ó r y m a w y k o n y w a ć c z y n n e d u s z p a s t e r ­ s t w o i w y z n a c z y ć dla n i e g o d o s t a t e c z n e , z d a n i e m B i s k u ­ p a d o c h o d y .

Kościół k a żd y .

Ka n. 99. W K o ś c ie le o p r ó c z o s ó b f i z y c z n y c h , s ą t a k ­ ż e o s o b y m o r a l n e , u t w o r z o n e p r z e z w ł a d z ę k o m p e t e n t n ą ( pu b l i c z n ą ) , k t ó r e d z i e l ą się n a o s o b y m o r a l n e k o l e g j a l n e i n i e k o l e g j a l n e , j a k kości oł y, s e m i n a r j a , b e n e f i c j a i t. p.

Kan. 1495 § 1. Kości ół k a to li c ki i S t o l i ca Ś w i ę t a m a ­ j ą p r a w o w r o d z o n e s w o b o d n e g o i o d w ł a d z y ś wi e c k i e j n i e z a l e ż n e g o n a b y w a n i a , p o s i a d a n i a i z a r z ą d z a n i a d ó b r d o c z e s n y c h d l a o s i ą g n i ę c i a s w y c h c e l ó w.

§ 2. R ó w n i e ż k o ś c i o ł y p o s z c z e g ó l n e i i n n e o s o b y m o r a l n e , k t ó r e w ł a d z a k o ś c i e l n a u s t a n o w i ł a j a k o o s o b y p r a w n i c z e , m a j ą p r a w o , p o d ł u g p r a w i d ł a ś w i ę t y c h k a n o ­ n ó w , d o b r a d o c z e s n e n a b y w a ć , p o s i a d a ć i z a r z ą d za ć .

K ościół Z a k o n n y .

Kan. 1423 § 2. Ni e m o g ą z a ś ( O r d y n a r j u s z e ) ł ą c z y ć par afj i z ,’m e n s ą k a p i t u l n ą c zy b i s k u p i ą , z k l a s z t o r a m i , z k o ś c i o ł a m i z a k o n n y m i , a l b o i n n ą o s o b ą m o r a l n ą , t u d z i e ż z p r e l a t u r a m i i b e n e f i c j a m i k a t e d r a l n e m i l u b k ol ig j a c k i e- m i ; ...

M ensa K a p itu ln a .

Kan. 1423 § 2. Mie m o g ą z a ś ( O r d y n a r j u s z e ) ł ą c z y ć parafj i z m e n s ą k a p i t u l n ą czy b i s k u p i ą , z k l a s z t o r a m i , z k o ś c i o ł a m i z a k o n n y m i , l u b i n n ą o s o b ą m o r a l n ą , t u d zi e ż z p r e l a t u r a m i i b e n e f i c j a m i k a t e d r a l n e m i l u b k o l e g j a c k i e - m i ; ...

B e n e fic ju m .

Kan. 99. W K o ś c i e le p r ó c z o s ó b fi zyc z nyc h s ą t a k ż e o s o b y m o r a l n e , u t w o r z o n e p r ze z w ł a d z ę k o m p e t e n t n ą ( p u ­

(11)

Ne 3 M iesięcz n ik D ie c e z j a ln y Łucki 165

bliczną), k t ó r e d zi el ą sią n a o s o b y m o r a l n e k o l e g j a l n e i n i e k o l e g j a l n e , j a k kośc i oł y, s e m i n a r j a , b e n e f i c j a i t. p.

Kan. 1409. B e n e f i c j u m j e s t j e d n o s t k ą p r a w n ą , u s t a ­ n o w i o n ą n a s ta ł e p rz e z k o m p l e t n e g o z w i e r z c h n i k a k o ś c i e l ­ n e g o , a s k ł a d a j ą c e g o si ą z u r z ą d u ś w i ę t e g o i z p r a w a d o p o b o r u d o c h o d ó w z u p o s a ż e n i a , p r z y ł ą c z o n e g o d o t e g o u r z ą d u .

K la szto r.

Kan. 1423 § 2. Ni e m o g ą z a ś ( O r d y n a r j u s z e ) ł ąc zyć par af j i z m e n s ą k a p i t u l n ą czy b i s k u p i ą , z k l a s z t o r a m i , z k o ś c i o ł a m i z a k o n n y m i , l u b i n n ą o s o b ą m o r a l n ą , t u d z i e ż z p r e l a t u r a m i i b e n e f i c j a m i k a t e d r a l n e m i l u b k o l e g j a c k i e - m i ; ...

D om Z a k o n n y .

Kan. 5 3 6 § 1. J e ś l i o s o b a m o r a l n a (czy t o Z a k o n , czy p r o w i n c j a , czy t eż d o m ) z a c i ą g n ą ł a p oż y c z k i i z o b o ­ w i ą z a n i a , c h o ć b y z e z g o d ą Z w i e r z c h n i k ó w , o b o w i ą z a n ą j e s t s a m a za n i e o d p o w i a d a ć .

3. O s o b y m o r a l n e , u b o c z n i e j a k o o s o b y m o ­ r a l n e p r a w n e w K o d e k s i e P r a w a K a n o n i c z ­

n e g o w s k a z a n e . a) K olegialne.

B ra ctw o . C a n. 708. C o n f r a t e r n i t a t e s n o n n i s i p e r for- m a l e e r e c t i o n i s d e c r e t u m c on st i tu i p o s s u n t ; p r o piis a u t e m u n i o n i b u s sufficit Or d i n a r ii a p p r o b a t i o , q u a o b t e n t a , i psae- licet m o r a l e s p e r s o n a e n o n sint, c a p a c e s t a m e n s u n t ob- t i n e n d i g r a t i a s s p i r i t u a l e s a c p r a e s e r t i m i n d u l g e nt i a s .

K a p itu ła ka ted ra ln a i kolegjacka; Ca n . 391 § 1- Ca- p i t u l u m c a n o n i c o r u m si ve c a t h e d r a l e sive c o l l e g i a t u m e s t c l e r i c o r u m Col l e gi um i d e o i n s t i t u t u m , u t s e l l e m n i o r e m c u l t u m D e o in e cc l e s ia e x h i b e a t et, si a g a t u r d e C a p i t u l o c a t h e d r a l i u t E p i s c o p u m , a d n o r m a m s a c r o r u m c a n o n u m - t a n ą u a m e j u s d e m s e n a t u s e t c o n s i l i u m , a d j u v e t , ac, s e d e , v a c a n t e , e j u s v i ce s s u p p l e a t in d i o e c e s i s r e g i m i n e .

Z gro m a d zen ie konsultorów diecezjalnych: Can. 427.

C o e t u s c o n s u l t o r u m d i o e c e s a n o r u m v i ce s Ca pi t ul i c a t h e - dral i s, q u a E p i s c o p i s e n a t u s , s u p p l e t ; q u a r e q u a e c a n o n e s a d g u b e r n a t i o n e m d i o e c e si s , s i ve s e d e p l e n a sive e a im-

(12)

166 M i e się c z n ik D iecezjaln y Łucki >6 3

p e d i t a a u t v a c a n t e , Capi t ul i c a t h e d r a l i t r i b u u n t , e a d e c o e t u q u o q u e c o n s u l t o r u m d i o e c e s a n o r u m i n t e l l i g e n d a s u n t .

R a d a a d m in istra c y jn a diecezjalna: C a n . 1520 § 3.

Loci O r d i n a r i u s in a d m i n i s t r a t i v i s a c t i b u s m a j o r i s m o m e n t i C o n s i l i u m a d m i n i s t r a t i o n i s a u d i r e n e p r a e t e r m i t t a t ; h u j u s t a m e n s o d a l e s v o t u m h a b e n t t a n t u m c o n s u l t i v u m , nisi j u r e c o m m u n i in c a s i b u s s p e c i a l i t e r e x p r e s s i s vel ex t a b u l i s f u n d a t i o n i s e o r u m c e n s e n s u s exi gat ur .

R a d a fa b r y k i kościoła: C a n. 1183 § 1. Si alii q u o q u e , si ve clerici s i v e laici, in a d m i n i s t r a t i o n e m b o n o r u m alicu- j u s e c c l e s i a e c o o p t e n t u r , i i d e m o m n e s u n a c u m a d m i n i - s t r a t o r e e c cl e s i a s t i co , d e q u o in c a n . 1182, a u t e j u s v i c e m y e r e n t e , e o q u e p r a e s i d e , c o n s t i t u u n t C o n s i l i u m f a b f i c a e e c c l e s i a e .

A d m in is tr a to r o wie dóbr kościelnych p a ra fia ln y c h : Can.

1521 § 1. P r a e t e r h o c d i o e c e s a n u m C o n s i l i u m a d m i ­ ni s t r a t i on i s , O r d i n a r i u s loci in a d m i n i s t r a t i o n e m b o n o ­ r u m , q u a e a d a l i q u a m e c c l e s i a m vel l o c u m p i u m perti- n e n t e t ex j u r e vel t a b u l i s f u n d a t i o n i s s u u m n o n h a b e n t a d m i n i s t r a t o r e m , a s s u m a t vi r os p r o v i d o s , i d o n e o s e t b o n i t e s t i m o n i i , q u i b u s , e l a p s o t r i e n ni o , a l i os sufficiat, nisi lo- c o r u m c i r c u m s t a n t i a e a l i u d s u a d e a n t .

D eputow ani do S e m in a rjó w dla za rzą d u d obram i d oczesnem i: C a n , 1359 § 1. D i o e c e s a n i s S e m i n a r i i s bini c o n s t i t u a n t u r c o e t u s d e p u t a t o r u m , a l t e r p r o di s c i p l i na , al t er p r o a d m i n i s t r a t i o n e b o n o r u m t e m p o r a l i u m .

S to w a rzy szen ie bez ślubów C a n. 676 § 1. S o c i e t a s e j u s q u e p r o v i n c i a e e t d o m u s c a p a c e s s u n t a c q u i r e n d i et p o s s i d e n d i b o n a t e m p o r a l i a .

P r o w i n c j a t a k i e g o ż s t o w a r z y s z e n i a : C an . 6 7 6 § 1.

S o c i e t a s e j u s q u e p r o v i n c i a e et d o m u s c a p a c e s s u n t acqui - r e n d i e t p o s s i d e n d i b o n a t e m p o r a l i a .

b) N iekolegjalne.

K a r d y n a ł: C a n . 2 4 0 § 1. C a r di n a l i s a d s e d e m s u b u r - b i c a r i a m p r o m o t u s e t in e j u s d e m p o s s e s s i o n e m c a n o n i c e i m m i s s u s e s t v e r u s E p i s c o p u s s u a e d i o e c e s i s , e a q u e po-

(13)

N° 3 M iesięcz nik D iecezjalny Łucki 167

t e s t a t e in e a m pol i et , q u a m E p i s c o p i r e s i d e n t i a l e s in pro- pr i a d i o e c e s i o b t i n e n t .

§ 2. Ce t e r i C a r d i n a l e s in s u i s titulis vel d i ac o n i is , p o s t q u a m e o r u n d e m c a n o n i c a m p o s s e s s i o n e m c e p e r i n t , o m n i a p o s s u n t q u a e l o c o r u m O r d i n a r i i in s u i s ecclesiis, e x c e p t i s o r d i n e j u d i c i o r u m e t q u a l i b e t j u r i s d i c t i o n e in fi- de le s, s e d s a l va p o t e s t a t e in iis q u a e a d d i s c i p l i n a m , m o - r u m c o r r e c t i o n e m , s e r v i t i u m e c c l e s i a e p e r t i n e n t .

B is k u p i: Ca n . 1182 § 1. F i r m o p r a e s c r i p t o c a n . 15 1 9 — 1528, a d m i n i s t r a t i o b o n o r u m , q u a e d e s t i n a t a s u n t p r a e p a - r a n d a e d e c o r a n d a e q u a e e c c l e s i a e d i v i n o q u e in e a d e m cul t ui e x e r c e n d o , p e r t i n e t , nisi a l i u d e x SD eciali ti t u l o vel l e g i t i m a c o n s u e t u d i n e c o n ś t e t , ad E p i s c o p u m c u m Capi- t ul o, si d e ecc l e s i a c a t h e d r a l i a g a t u r ; a d C a p i t u l u m e c c l e ­ s i a e c o l l e gi a t a e , si d e col l e gi at a; a d r e c t o r e m , si de alia ecc l e s i a.

O rd yn a rju sze: Can. 198 § 1. In j u r e n o m i n e O r d i n a r i i i n t e l l i g u n t u r , nisi q u i s e x p r e s s e e x c i p i a t u r , p r a e t e r R o m a - n u m P o n t i f i c e m , p r o s u o q u i s q u e t e r r i t o r i o E p i s c o p u s re- s i de n t ia l i s, f t b b a s vel P r a e l a t u s nul li u s e o r u m q u e Vi car i us G e n e r a l i s , A d m i n i s t r a t o r , Vi cari us et P r a e f e c t u s f l post ol i - cus, i t e m q u e ii qui p r a e d i c t i s d e f i c i e n t i b u s i n t e r i m ex lu- ris p r a e s c r i p t o a u t ex p r o b a t i s c o n s t i t u t i o n i b u s s u c c e d u n t in r e g i m i n e , p r o s u i s v e r o s u b d i t i s S u p e r i o r e s m a j o r e s in r e l i g i o n i b u s c l e r i c a l i b u s e x e m p t i s ,

P r e la tu r y : Ca n . 405 § 1. D i g n i t a t e s , c an o n i c i et be- neficiarii, c a p t a l e g i t i m e b e n e f i c i i sui p o s s e s s i o n e a d nor- m a m c an . 1443— 1445, s t a t i m p r o g r a d u s u o a c q u i r u n t , p r a e t e r i nsignia e t pr i vi l egi a p r o p r i a , s c a m n u m in c h o r o , j u s p e r c i p i e n d i f r u c t u s d i s t r i b u t i o n e s , a c v o c e m in ca- p i t u l o a d n o r m a m c a n . 411 § 3.

K a n o n ic y : Can. 4 05 § 1. D i g n i t a t e s , c a no ni c i et be- neficiarii, c a p t a l e g i t i m e bene f i c i i sui p o s s e s s i o n e a d n o r ­ m a m c an . 1 44 3— 1445, s t a t i m p r o g r a d u s u o a c q u i r u n t , p r a e t e r i ns i g ni a ac pri vi l egi a p r o p r i a , s c a m n u m in c h o r o , j u s p e r c i p i e n d i d i s t r i b u t i o n e s , ac v o c e m in c a p i t u l o a d

n o r m a m c an . 411 § 3.

(14)

168 M iesięcz n ik D ie c e z ja ln y Łucki Ns 3

R a d c y diecezjalni: C a n . 423. In q u i b u s d i o e c e s i b u - n o n d u m c o n s t i t u i p o t u i t r e s t i t u i v e c a t h e d r a i e c a n o n i c o r u m C a p i t u l u m , i n s t i t u a n t u r a b E p i ś c o p o , salvis p e c u l i a r i b u s R p o s t o l i c a e S e d i s p r a e s c r i p t i s , c o n s u l t o r e s d i o e c e s a n i , h o c e s t s a c e r d o t e s p i e t a t e , m o r i b u s , d o c t r i n a ac p r u d e n t i a c om - m e n d a t i .

U n iw ersytet k a to lic k i i F a k u lte t k a to lic k i: C a n. 1376

§ 2. Clniversitas vel F a c u l t a s c a t h o l i c a , e t i a m r el i gi osi s fa- miliis q u i b u s l i b e t c o n c r e d i t a , s u a d a b e t h a b e r e s t a t u t a , a S ę d e f l p o s t o l i c a p r o b a t a .

P e k io r U n iw e rsy te tu katolickiego: Ca n . 1397 § 1.

O m n i u m f i d e l i u m est, m a x i m e c l e r i c o r u m e t in d i g n i t a t e e c c l e s i a s t i c a c o n s t i t u t o r u m e o r u m ą u e , q ui d o c t r i n a pr ae- c el l ent , libros q u o s p e r n i c i o s o s j u d i c a v e r i n t , a d i o c o r u m O r d i n a r i o s a u t a d f l p o s t o l i c a m S e d e m r ef er re; id a u t e m p e c u l i ar i t i t u l o p e r t i n e t a d L e g a t o s S a n c t a e Se di s , loco- r u m O r d i n a r i o s , a t q u e R e c t o r e s CJ ni ve r s i ta t um c a t h o l i c a - r u m .

B d k to r S e m in a rju m diecezjalnego: Ca n . 4 8 0 § 3. Si e c cl e s i a c o n j u n c t a sit c u m S e m i n a r i o a l i o v e c o l l e g i o, q u o d a clericis r e g i t ur , S u p e r i o r S e m i n a r i i vel collegii e s t s i mu l e c c l e s i a e r e c to r , nisi al i t er ioci O r d i n a r i u s c o n s t i t u e r i t .

K u r ja diecezjalna (Kan. 363). W ik a rju sz G eneralny (Kan. 366, 198).:

C a n . 363 § 1. C u r i a d i o e c e s a n a c o n s t a t illis p e r s o - nis, q u a e E p i s c o p o al i i ve qui, l o c o E pi s c op i d i o e c e s i m r egit, o p e m p r a e s t a n t in r e g i m i n e t o t i u s d i o e ce si s .

C a n. 3 6 6 § 1. Q u o t i e s r e c t u m d i o e c e s i s r e g i m e n id e xi ga t, c o n s t i t u e n d u s e st a b E p i s c o p o Vi c a r i us G e n e r a l i s , q u i i p s u m p o t e s t a t e o r d i n a r i a in t o t o t e r r i t o r i o a d j u v e t .

C a n. 198 § 1. In j u r e n o m i n e O r d i n a r i i i nt el l i g un t u r - nisi q u i s e x p r e s s e e x c i p i a t u r , p r a e t e r R o m a n u m Pontifi- c e m , p r o s u o q u i s q u e t e r r i t or i o, E p i s c o p u s res i de n t ia l is , f l b b a s vel P r a e l a t u s n ul l i us e o r u m q u e Vi c a r iu s Ge ne r a li s , A d m i n i s t r a t o r , Vi c a ri u s e t P r a e f e c t u s f l p o s t o l i c u s , i t e m q u e ii, q u i p r a e d i c t i s d e f i c i e n t i b u s i n t e r i m ex j u r is p r a e s c r i p t o a u t e x p r o b a t i s c o n s t i t u t i o n i b u s s u c c e d u n t in r e g i m i n e ,

(15)

14 4 M iesię cznik D iecezjaln y Łucki

p r o s u i s v e r o s u b d i t i s S u p e r i o r e s m a j o r e s in r e l i g i o n i b u s c l er ic a l i b us e x e m p t i s .

F u n k c jo n a r ju s z ko ścieln y: Ca n . 145 § 1. O f f i c i u m e c c l e s i a s t i c o r u m l a t o s e n s u e s t ą u o d l i b e t m u n u s , q u o d in s p i r i t u a l e m f i n e m l e g i t i m e e x e r c e t u r ; st r i ct o a u t e m s e n s u e s t m u n u s o r d i n a t i o n e s i ve d i v i n a sive e c c l e s i a s t i c a s t a bi - liter c o n s t i t u t u m , a d n o r m a m s a c r o r u m c a n o n u m c on f e- r e n d u m , a l i q u a m s a l t e m s e c u m f e r e n s p a r t i c i p a t i o n e m ec- c l e s i a s t i c a e p o t e s t a t i s s iv e o r d i n i s s i v e j u r i sd i c t i o n i s .

Opat: C a n. 323 § 1. A b b a s vel P r a e l a t u s n u l l iu s e a s d e m p o t e s t a t e s o r d i n a r i a s e a s d e m q u e o b l i g a t i o n e s c u m i i s d e m s a n c t i o n i b u s h a b e t , q u a e c o m p e t u n t E p i s c o p i s re- s i d e n t i a l i b u s in p r o p r i a d io e c e si .

P ra ła c i n ie za le żn i: C a n. 3 23 § 1. A b b a s vel P r a e l a t u s n u l l i u s e a s d e m p o t e s t a t e s o r d i n a r i a s e a s d e m q u e o b l i g a ­ t i o n e s c u m i i s d e m s a n c t i o n i b u s h a b e t , q u a e c o m p e t u n t E p i s c o p i s r e s i d e n t i a l i b u s in p r o p r i a d i o e c e s i .

C a n . 198 § 1. In j u r e n o m i n e O r d i n a r i i i n t e l l i g u n t u r , nisi q u i s e x p r e s s e e x c i p i a t u r , p r a e t e r R o m a n u m Pontifi- c e m , p r o s u o q u i s q u e t e r r i t or io , E p i s c o p u s res i d e n t i al i s, A b b a s vel P r a e l a t u s n u l l i u s e o r u m q u e Vi c a r i u s G e n e r a l i s , A d m i n i s t r a t o r , Vi c a r i us e t P r a e f e c t u s A p o s t o l i c u s , i t e m q u e ii, qui p r a e d i c t i s d e f i c i e n t i b u s i n t e r i m e x j ur i s p r a e s c r i p t o a u t ex p r o b a t i s c o n s t i t u t i o n i b u s s u c c e d u n t in r e g i mi n e , p r o s ui s v e r o s u b d i t i s S u p e r i o r e s m a j o r e s in r e l i g i o n i b u s c l e r i c a l i b u s e x e m p t i s .

P rze ło że n i t fu n k c jo n a r ju s z e za k o n u , p r o w in c ji, dom u zakonnego.

C a n. 5 32 § 1. B o n a t u m r el igionis, t u m p r o v i n c i a e d o m u s v e , a d m i n i s t r e n t u r a d n o r m a m c o n s t i t u t i o n u m .

§ 2. E x p e n s a s e t a c t u s j u r i d i c o s o r d i n a r i a e a d m i n i s t r a t i o - nis v a li de , p r a e t e r S u p e r i o r e s , f a c i u n t , i nt r a f i n e s sui m u - neris, of f i ci al e s q u o q u e , q u i in c o n s t i t u t i o n i b u s a d h o c d e s i g n a n t u r .

C a n. 198 § 1. In j u r e n o m i n e O r d i n a r i i i n t e l l ig u n t u r , nisi q u i s e x p r e s s e e x c i p i a t u r , p r a e t e r R o m a n u m Pontifi- c e m , p r o s u o q u i s q u e t e r r i t o r i o E p i s c o p u s r e s i d en t i a l i s , A b b a s vel P r a e l a t u s n ul l i u s e o r u m q u e Vi c a r i us G e n e r a l i s ,

(16)

170 M iesię cz nik D ie c e z j a ln y Łucki Jfo 4

A d m i n i s t r a t o r , Vi c a r i us et P r a e f e c t u s f l p o s t o l i c u s , i t e m q u e ii, q ui p r a e d i c t i s d e f i c i e n t i b u s i n t e r i m ex j ur i s p r a e s c r i p t o a u t ex p r o b a t i s c o n s t i t u t i o n i b u s s u c c e d u n t in r e g i mi n e , p r o s ui s v e r o s u b d i t i s S u p e r i o r e s m a j o r e s in r e ii g io n i b us c l e r i c a l i b u s e x e m p t i s .

C a n . 5 1 6 § 1. S u p r e m u s r el i gi oni s a u t m o n a s t i c a e C o n g r e g a t i o n i s M o d e r a t o r , S u p e r i o r pr ov i n c i a l is e t l ocalis s a l t e m f o r m a t a e d o m u s h a b e a n t s u o s c o ns i l i ar i os . q u o - r u m c o n s e n s u m a u t c o n s i l i u m e x q u i r a n t a d n o r m a m c o n - s t i t u t i o n u m et s a c r o r u m c a n o n u m .

W ilcarjusz ta k z w a n y „foraneus“ c zy li dziekan: Ca n . 4 5 0 § 1. Vi c a r i u s f o r a n e u s s i g i l l u m h a b e a t v i c a r i a t u s pro- p r i u m . § 2. P r a e c e d i t o m n i b u s p a r o c h i s a l i i s q u e s a c e r d o - t i b u s s u i d i s t r ic tu s .

Proboszcz: C a n . 4 7 0 § 4. Paroe c i a l i u t a t u r ( p a r o c h u s ) sigillo h a b e a t q u e t a b u l a r i u m , s e u a r c h i v u m , in q u o m e - m o r a t i Iibri c u s t o d i a n t u r u n a c u m E p i s c o p o r u m epi st ol i s, a l i i s q u e d o c u m e n t i s , n e c e s s i t a t i s vel ut i litatis c a u s a ser- v a n d i s ; q u a e o m n i a , a b O r d i n a r i o vei e j u s d e l e g a t o visi- t a t i o n i s vel alio o p p o r t u n o t e m p o r e i n sp i c i e n d a , r e l i g i o s e c a v e a t , n e a d e x t r a n e o r u m m a n u s p e r v e n i a n t .

Ca n . 1182 § 3. P a r o c h u s m i s s i o n a r i u s , r e c t o r s a e c u - laris e c c l e s i a e, s i ve s a e c u l a r i s is sit s i v e r e l i g i o s u s , d e b e t h u j u s m o d i o b l a t i o n e s a d m i n i s t r a r e a d n o r m a m s a c r o r u m c a n o n u m , d e q u e ei s r a t i o n e m loci O r d i n a r i o r e d d e r e a d n o r m a m c a n . 1525.

K ościół k a ted ra ln y . C a n . 1299 § 1. D e f u n c t i E p i sc o p i r e s i d e n t i a l i s , e t i a m s i c a r d i n a l i t i a d i g n i t a t e f ul ser i t , s a c r a s u p e l l e x c e d i t e c c l e s i a e c a t h e d r a l i , e x c e p t i s a n n u l i s et c r u c i b u s p e c t o r a l i b u s e t i a m c u m s a cr is r eliquiis, s a l v o p r a e s c r i p t o c a n . 1288.

R e k to r ko ścio ła : C a n. 1182 § 3. P a r o c h u s , m i s s i o n a ­ rius, r e c t o r s a e c u l a r i s e c c l e si a e , s iv e s a e c u l a r i s is sit si ve r e l i g i o s us , d e b e t h u j u s m o d i o b l a t i o n e s a d m i n i s t r a r e a d n o r m a m s a c r o r u m c a n o n u m , d e q u e ei s r a t i o n e m loci O r ­ d i n a r i o r e d d e r e a d n o r m a m c an . 1525.

Q u a si proboszcz: Ca n . 451 § 1. P a r o c h u s e s t sacer- d o s vel p e r s o n a m o r a l i s , c ui p a r o e c i a c ol l a ta e st in titu-

(17)

t e 3 M iesięcz n ik D iecezjaln y Łucki 171

l u m c u m c u r a a n i m a r u m s u b O r di n a r i i loci a u c t o r i t a t e e x e r c e n d a . § 2. P a r o c h i s a e q u i p a r a n t u r c u m o m n i b u s ju- r i b u s e t o b l i g a t i o n i b u s p a r o e c i a l i b u s e t p a r o c h o r u m no- m i n e in j u r ę v e n i u n t : l - o Q u a s i - p a r o c h i , q u i q u a s i - pa- r o e c i a s r e g u n t , d e q u i b u s in c a n . 216 § 3.

W ik a rja sz stały: Can. 471 § 1. Si p a r o e c i a p l e n o j u ­ r ę f u e r it u n i t a d o m u i r e l i g i o s a e , e c c l e s i a e c a p i t u l a r i ve!

alii p e r s o n a e m o r al i, d e b e t c o n s t i t u i vi cari us, q u i a c t u a l e m c u r a m g e r a t a n i m a r u m , a s s i g n a t a e i d e m c o n g r u a f r u c t u u m p o r t i o n e , a r b i t r i o Epi scopi .

N o ta r ju s z : Ca n . 503. S u p e r i o r e s m a j o r e s in r el igioni- b u s c le r i c a l i b us e x e m p t i s p o s s u n t n o t a r i o s c o n s t i t u e r e , s e d t a n t u m p r o n e g o t i i s e c c l e s i a s t i c i s s u a e r eligionis.

C a n . 373 § 1. E p i s c o p u s p r a e t e r c a n c e l l a r i u m p o t e s t a l i o s q u o q u e n o t a r i o s c o n s t i t u e r e , q u o r u m s c r i p t a a u t ś u b - s c ri p t i o p u b l i c a m f i d e m facit.

B e n e fic ja t: C an . 1472. Q u i l i b e t b e n e f i c i a r i u s , c a p t a l e g i t i m e benef i ci i p o s s e s s i o n e , o m n i b u s j u r i b u s f r u i t u r t a m t e m p o r a l i b u s q u a m s p i r i t u a l i b us , q u a e b e n e f i c i o a d n e x a sint.

E ko n o m zalconny. Ca n . 516 § 2. S i n t e t i a m p r o a d- m i n i s t r a t i o n e b o n o r u m t e m p o r a l i u m o e c o n o m i : g e n e r a l i s , q u i rel i gi oni s u n i v e r s a e b o n a a d m i n i s t r e t , p ro vi n c i a l i s qui p r o v i n c i a e , localis, q ui s i n g u l a r u m d o m o r u m ; q u i o m n e s officio s u o f u n g u n t u r s u b d i r e c t i o n e S u p e r i o r i s .

P rzełożona d o m u zakonnego c z y li antistita-. Ca n . 533

§ 1. P r o p e c u n i a e q u o q u e c o l l o c a t i o n e s e r v e t u r p r a e s c r i p - t u m c a n . 532 § 1; s e d p r a e v i u m c o n s e n s u m O r d i n a r i i loci o b t i n e r e t e n e n t u r : l - o A n t i s t i t a m o n i a l i u m e t rel i gi oni s j ur i s d i o e c e s a n i p r o c u j u s v i s p e c u n i a e c o l l o c a t i o n e ; i mo , si m o n i a l i u m m o n a s t e r i u m sit S u p e r i o r i r e g u l a r i s u b j e c t u m , i p s i u s q u o q u e c o n s e n s u s e s t n e c e s s a r i u s .

E k o n o m d iecezjalny. Can. 442. O e c o n o m u s r e r u m e c c l e s i a s t i c a r u m e t p r o v e n t u u m c u r a m e t a d m i n i s t r a t i o - n e m g e r a t , s u b a u c t o r i t a t e t a m e n Vicarii C a pi t u l a r i s .

E k o n o m s e m in a r ju m : C a n . 1359 § 1. D i o e c e s a n i s Se- m i n a r i i s bini c o n s t i t u a n t u r c o e t u s d e p u t a t o r u m , a l t e r p r o di s c i pl in a , a l t e r p r o a d m i n i s t r a t i o n e b o n o r u m t e m p o r a l i u m .

(18)

172 M iesię cz nik D ie c e z j a ln y Łucki

§ 2. U t r u m q u e d e p u t a t o r u m c o e t u m c o n s t i t u u n t bini s a c e r d o t e s , a b E p i s c o p o , a u d i t o C a p i t u l o , electi; s e d exclu- d u n t u r : Vi c a ri u s G e n e r a l i s , f a m i l i a r e s Ep i s c o p i , r e c t o r Se- mi n ar i i , o e c o n o m u s , e t c o n f e s s a r i i ordi nari i .

D om sto w a rzyszen ia bez ślubów. C a n. 6 7 6 § 1. So- c i e t a s e j u s q u e p r o v i n c i a e e t d o m u s c a p a c e s s u n t a c q u i - r e n d i et p o s s i d e n d i b o n a t e m p o r a l i a

( D z i e n n i k G r z ę d o w y M i n i s t e r s t w a S p r a w i e d l i w o ś c i , 1926, nr. 10, str. 175— 182).

DZIAŁ N IE U R Z Ę D O W Y .

Intronizacja Najśw. Serca Jezusowego w rodzi­

nach chrześcijańskich.

Był o t o p o d c z a s w o j n y e u r o p e j s k i e j , w r. 1915; b a ­ w i ł e m w ó w c z a s n a s t u d j a c h w e F r y b u r g u S z w a j c a r s k i m , g d y p r z y b y ł t a m g ł o ś n y j uż w ó w c z a s O. M a t e o i r o z p o c z ą ł s w ó j t r z y m i e s i ę c z n y t u r n i e j a p o s t o l s k i w S z wa j c a r j i o d F r y b u r g a , g d z i e wy g ł o s i ł p r z e s z ł o 50 k a z a ń i k o n f e r e n c y j .

Ni e b y ł e m c i e k a w y p o s ł y s z e ć n o w e g o a p o s t o ł a S e r ­ c a J e z u s o w e g o , c h o c i a ż m i ę d o t e g o b a r d z o n a m a w i a n o .

„ S e r c e J e z u s o w e z n a m y i k o c h a m y b e z n i e g o ; c o n o w e ­ g o m o ż e n a m p o w i e d z i e ć " , o d p o w i a d a ł e m , w z r u s z a j ą c r a ­ m i o n a m i . „ P ó j d ź i p o s ł u c h a j , o n m ó w i i nacze j , niż inni, daje żyw ego J e zu sa , m ó w i z życia i dl a ż y c i a ”. U l e g ł e m w r e s z c i e p o c i ą g n i ę t y g ł ó w n i e t ą o k o l i c z n o ś c i ą , że O. M a ­ t e o n i e t y l k o „ g a d a ”, a l e n a s p o s ó b a p o s t o ł ó w z a r az o r g a ­ n i zu j e n o w y c h w y z n a w c ó w m i ło ś ci J e z u s o w e j .

Ni e ż a ł o w a ł e m t e g o i n i e z a w i o d ł e m się w o c z e k i ­ w a n i a c h . P o p r o s i l i ś m y p o t e m O. M a t e o d o s w e g o „ d o m u s t u d j ó w " n a G r a n d e - F o n t a i n e . Z go d z i ł się c h ę t ni e , o ś w i a d ­ c z aj ąc b e z o g r ó d k i , że leży m u n a s e r c u s z c z e g ó l n i e j z d o b y c i e d o m ó w z a k o n n y c h , b o t e p r o m i e n i u j ą p o t e m n a c a ł e p r o w i n c j e i k r a j e . W d n i u u m ó w i o n y m o d p r a w i ł n a m M s z ę S w. p o d c z a s k t ó r e j prosi ł , b y ś m y ś p i e w a l i p o l s k i e p i e ś n i , a n a s t ę p n i e p o ś w i ę c i ł n a s S e r c u J e z u s o w e m u .

(19)

Ns 3 M iesięcz nik D ie c e z ja ln y Łucki 173

Z o s t a w i ł p o s o b i e j a k n a j m i l s z e w s p o m n i e n i a . Ś r e d n i e g o w z r o s t u , lat k o ł o c z t e r d z i e s t u , o ś n i a d e j c e r ze p o ł u d n i o w c a , c z a r n y c h , ż a r z ą c y c h się o c z a c h , w e s ó ł , d o w c i p n y , p o g o d n y i p r o s t y , — p r z y p a d ł n a m w s z y s t k i m d o s e r c a,

Z u s t j e g o d o w i e d z i e l i ś m y się, że był j uż p r ze z l e ­ k a r z y n a ś m i e r ć s k a z a n y . P a n J e z u s c u d e m p r zy wr óc i ł m u z d r o w i e w 1905 r o k u , w ka pl i cy o b j a w i e n i a s w e g o N a j ś w i ę t s z e g o s e rc a , w Par ay- I e- Moni al , z a ż ą d a w s z y jedno*- c z e ś n i e p o ś w i ę c e n i a c a ł e g o życia s z e r z e n i u mi ł oś c i J e g o S e r c a .

O. M a t e o ni e m ó g ł o d m ó w i ć . W chwili d z i ę k c z y n i e ­ nia, p o c u d o w n e m u z d r o w i e n i u , s t a n ę ł o m u p r z e d o c z y m a n a j w i ę k s z e zło n a s z y c h c z a s ó w , — z e p s u c i e r odzi ny, a j e ­ d n o c z e ś n i e l e k a r s t w o , — w p r o w a d z e n i e d o r o dz in mi ł oś c i S e r c a J e z u s o w e g o . P o s t a n o w i e n i e d o j r z a ł o w j e d n e j c h w i ­ li: z d o b y ć ś wi at dl a S e r c a J e z u s o w e g o , „ d o m za d o m e m , p r ó g za p r o g i e m " . Z p o s t a n o w i e n i e m t er n j e d z i e d o Oj ca św., P i u s a X, pr o s i o p o z w o l e n i e i b ł o g o s ł a w i e ń s t w o . O t r z y ­ m u j e w i ęc e j , niż pr osił, bo n a k a z fo r m a ln y , by tem u apo­

s to lstw u pośw ięcił życie całe.

W r a c a d o o j c z y z ny , d o Chili w A m e r y c e P o ł u d n i o ­ w e j i p r a c u j e d w a l ata w ci szy i u k r y c i u w s a m e j stolicy, V a l p a r a i s o . P o m a g a j ą m u n a razie t y l k o dzieci. P o d w ó c h l a t a c h , w r. 1907, u k a z u j e s i ę p i e r w s z a b r o s z u r k a , z a r ys u s t a w y , z a p r o b a t ą b i s k u p i ą . W r. 1911 s a m i b i s k u p i c h i ­ lijscy p r o s z ą O j c a ś w. o b ł o g o s ł a w i e ń s t w o i o d p u s t y dla n o w e g o d zi eł a, co t eż o t r z y m u j ą 10 m a r c a t e g o ż r o k u .

T e r a z O. M a t e o r o z p o c z y n a s z e r s z ą ak c j ę : p r z e r z u c a s i ę d o P e r u , Boliwji, K o l u m b j i , Brazyli, A r g e n t y n y , P a r a g ­ w a j u , M e k s y k u , w y s p f l n t y l s k i c h . P ł o m i e ń się s zer zy, w i ­ d o c z n a rzecz, iż „ p a l e c B o ż y j e s t w t e m “ .

T y m c z a s e m w y b u c h a i n n y p ł o m i e ń , p ł o m i e ń n i e n a ­ wiści i walki, — r o z p o c z y n a s i ę w o j n a e u r o p e j s k a . O. M a t e o j e d z i e d o E u r o p y n a w o j e n n y m s t a t k u f r a n c u s k i m , w ś r ó d m i n i p o d g r o z ą b o m b , r z u c a n y c h z a e r o p l a n ó w . P o d r o ­ d z e p o c i ą g a w s z y s t k i c h d o S e r c a J e z u s o w e g o , c h o c i a ż s ł a b o w ł a d a j ę z y k i e m f r a n c u s k i m ; s p o w i a d a ż ó ł ń i e r z y

Cytaty

Powiązane dokumenty

dzi o historję, to i obecnego synodu rola jest niemała, z uchwał bowiem jego będzie przeszłość czerpać dane o stanie dzisiejszego społeczeństwa, którego

Czł onkowi e Synodal ni zami ejscowi winni przybyć... Księdza Bi skup a

Zniszczywszy raz wpł yw Kościoła, rząd znowu wróciłby do d aw n ej historji... w duchu zresztą odmiennym ogłosiła

422 M iesię cznik Diecyzjalny Łucki Nr.. Ci

czonym.. Co do Boga dochodzimy.. Wszelka doskonałość godna jest wszelkiej miłości. Miłość Boża wydajną jest dla Niego sam ego. Ojciec przez poznanie siebie rodzi

Brevis explicatio psalmorum.. Edward Ropp, Arcybi skup Mohylowski, J. He nryk Przeździecki, Bi skup Podlaski, J.. przed relikwią Serca św. Franciszek Komorowski Rzym,

Zmiany w składzie osob istym D uchow ieństw

Ścieżki młodości wielkich mężów... Z arys his