Czy kultura jest towarem?
1. Cele lekcji
a. Wiadomości
- dwie płaszczyzny przebiegu konsumpcyjnych dóbr kultury - metody, które mają wpływ na uczestnictwo ludzi w kulturze - komercyjny charakter kultury
b. Umiejętności
- odróżnienie elementów kultury elitarnej i popularnej - świadomy udział w kulturze elitarnej i popularnej - sporządzenie notatki z lekcji
- formułowanie własnych sądów i opinii
2. Metoda i forma pracy
metody praktyczne:
- pogadanka - praca w grupach metody podające:
- wykład
formy pracy:
- zbiorowa - grupowa Przebieg lekcji
a. Faza przygotowawcza Przywitanie uczniów.
Sprawdzenie obecności.
Przedstawienie uczniom celów lekcji.
Zapisanie na tablicy tematu lekcji.
b. Faza realizacyjna
Krótkie wprowadzenie nauczyciela w temat lekcji.
Dwie płaszczyzny przebiegu konsumpcyjnych dóbr kultury:
a) jedna, powszechna, obejmuje wytwory masowe obliczone na szeroki krąg odbiorców, b) druga, elitarna, dotyczy sztuki uznanej przez krytykę i spełniającej wymagania bardziej wysublimowanej publiczności.
Pogadanka. Nauczyciel zadaje pytanie, jakie powziąć środki, by zachęcić ludzi do korzystania z wytworów kultury.
Wnioski: (za: Gajda J., Juszczyk S., Siemieniecki B., Wenta K., Edukacja medialna, wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2005).
1) reklama – jak wszystkich towarów – głównie w mass mediach;
2) uruchomienie i stwarzanie odpowiedniej krytyki kulturalnej, głównie akceptującej i zachęcającej do nabywania; stąd też lansuje się i kreuje gwiazdy, ogłasza listę bestsellerów, zmienia modę;
3) rozbudzanie potrzeb uczestnictwa w kulturze dzięki zabiegom edukacyjnym, kształtowanie kulturalnych zainteresowań i potrzeb.
Pogadanka na temat skutków traktowania kultury jako towaru, czyli akceptacji jej komercyjnego charakteru. Przewidziane wnioski:
- rozwój przemysły rozrywkowego, rozwój form rekreacyjno-ludycznych;
- regres kultury ambitnej – przestaje być ona popularna, więc staje się nieopłacalna;
konsekwencją tego procesu jest wzrost ceny, którą musimy zapłacić za udział w kulturze ambitnej – staje się ona niedostępna dla osób, których na to nie stać;
- pogłębiający się podział na kulturę popularną i elitarną, który powoduje obniżanie się gustów osób częściej korzystających z tej drugiej kultury.
Nauczyciel dzieli uczniów na grupy. Każda z grup ma za zadanie przygotować opis dwóch dowolnych wytworów kultury elitarnej i kultury masowej.
Prezentacja grup.
Dyskusja na temat relatywizmu kultury. Poruszane problemy: gdzie zaznacza się relatywizm kulturowy, co on oznacza, sposób jego oceny, co stoi u źródła relatywizmu kulturowego.
c. Faza podsumowująca Podsumowanie i ocena działań uczniów.
Sporządzenie notatki z lekcji.
Podziękowanie uczniom za udział w lekcji.
Bibliografia
Gajda J., Juszczyk S., Siemieniecki B., Wenta K., Edukacja medialna, wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2005
Gołaszewska M., Postmodernistyczna gra w kulturę, (w:) Oblicza postmoderny, red. Zeidler- Janiszewska A., Warszawa 1992.
Załączniki
Zadanie domowe
Napisz na następną lekcję wypracowanie na wybrany temat. Zwróć uwagę na formę pracy.
Pamiętaj, aby zajęła ona ok. jednej strony A4.
1) Skomentuj słowa M. Gołaszewskiej: „W zakresie sztuki status in crudo bywa wysoko ceniony jako głęboka i rozległa rezerwa wartości artystycznych i autentycznych, niezafałszowanych doznań estetycznych”.
2) Przedstaw plusy i minusy kultury masowej.
3) Przedstaw wybrany przez Ciebie element, który należy do kultury masowej, w taki sposób, by ludzie zapłacili za korzystanie z niego.
